Tài liệu Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống thực tiễn lịch sử 8

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ HÀ NỘI PHÒNG GIÁO DỤC HUYỆN BA VÌ TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ CỔ ĐÔ Địa chỉ: Thôn Cæ §« xã Cổ Đô – Ba Vì – Hà Nội Điên thoại : 0433 625 354 Email:[email protected] BÀI DỰ THI Cuộc thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn cho học sinh trung học NHÓM TÁC GIẢ Hµ ThÞ Ph­¬ng Th¶o Lớp 8B Ngày sinh: 11/11/2001 NguyÔn ThÞ Ph­¬ng Th¶o Lớp 8B Ngày sinh: 28/10/2001 Năm học 2014­2015 1 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ HÀ NỘI PHÒNG GIÁO DỤC HUYỆN BA VÌ TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ CỔ ĐÔ Địa chỉ : Thôn Kiều Mộc xã Cổ Đô – Ba Vì – Hà Nội Điện thoại : 0433 625 354 Email:[email protected] BÀI DỰ THI Cuộc thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn cho học sinh trung học TÊN TÌNH HUỐNG Bài giới thiệu: CỔ ĐÔ QUÊ HƯƠNG EM NHÓM TÁC GIẢ Hµ ThÞ Ph­¬ng Th¶o - Lớp 8B Ngày sinh: 11/11/2001 NguyÔn ThÞ Ph­¬ng Th¶o - Lớp 8B Ngày sinh: 28/10/2001 Năm học 2014­2015 2 Bài giới thiệu: CỔ ĐÔ QUÊ HƯƠNG EM 1. Tình huống: Cổ Đô quê hương em là một vùng quê rất đẹp. Hưởng ứng cuộc thi Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống trong thực tiễn, em viết bài giới thiệu về quê hương mình. 2. Mục tiêu: Bài giới thiệu về Cổ Đô với những nội dung sau: ­ Vị trí địa lí ­ Nguồn gốc ­ Những nét đẹp về phong cảnh, con người, truyền thống văn hoá, cách mạng. ­ Cổ đô ngày nay. 3. Tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến việc giải quyết tình huống: ­ Tìm hiểu các tri thức khách quan ở địa phương: + Lịch sử hình thành và phát triển + Đặc điểm địa lí, địa hình + Đặc điểm kinh tế, xã hội, văn hoá. + Những phong tục, tập quán tốt đẹp + Truyền thống cách mạng. ­ Tìm hiểu tư liệu: + Lịch sử Đảng bộ Cổ Đô + Điểm sáng Cổ Đổ­ Tác giả Phan Đà 4. Giải pháp giải quyết tình huống: ­ Vận dụng kiến thức liên môn: + Lịch sử: Nguồn gốc hình thành và phát triển + Ngữ văn: Văn bản thuyết minh, sử dung từ ngữ, phương thức biểu đạt phù hợp. + Địa lí: Vị trí địa lí, địa hình, đặc điểm kinh tế, văn hoá, xã hội. + Giáo dục công dân: Lòng tự hào, tình yêu quê hương, ý thức trách nhiệm góp phần xây dựng quê hương. + Mĩ thuật: Các công trình kiến trúc. 3 + Âm nhạc: Bài hát Cổ Đô quê tôi, nhạc và lời của Đoàn Nguyên Hiếu. 5. Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống. ­ Viết các ý chính. ­ Tìm hiểu tư liệu. ­ Thảo luận nhóm. ­ Viết bài thuyết minh. ­ Giới thiệu. * Tư liệu sử dụng: ­ Sách Lịch sử Đảng bộ Cổ Đô. ­ Điểm sáng Cổ Đô. ­ Danh nhân Nguyễn Bá Lân. * Sưu tầm tư liệu thực tế: ­ Các gia đình văn hoá tiêu biểu. ­ Các bà mẹ Việt Nam anh hùng ở Cổ Đô. ­ Truyền thống cách mạng ở Cổ Đô. 4 Bài thuyết minh: Cổ Đô quê hương em. * Giải quyết tình huống: C¸ch thñ ®« Hµ Néi chõng 60 km vÒ phÝa t©y, däc theo ®­êng 32 mêi b¹n ®Õn th¨m mét vïng quª nhá bÐ n»m nÐp m×nh bªn vïng héi l­u cña ba dßng Hång Giang, §µ Giang, L« Giang.Thùc theo dßng lÞch sö th× ®©y chÝnh lµ mét n¬i tô nh©n nh­ tô thñy, ®Þa linh sinh nh©n kiÖt, ®ã lµ ng«i lµng Cæ §« thuéc x· Cæ §«, huyÖn Ba V× Thµnh phè Hµ Néi. Cæ §« tªn cò lµ Yªn §«, lu«n cã ch÷ §« ë trong ®Þa danh chÝnh lµ ®Ó nãi vÒ mét vïng ®« héi trï mËt, n¬i chÊt chøa bao huyÒn tho¹i tõ thña hång hoang. X­a Cæ §« cã nghÒ dÖt lôa. T­¬ng truyÒn c«ng chóa ThiÕu Hoa con g¸i vua Hïng tõ thµnh Phong Ch©u sang ®©y, d¹y d©n nghÒ t¬ lôa. Lôa Cæ §« lµ s¶n phÈm tiÕn vua, lôa ®· ®i vµo ca dao nøc tiÕng c¶ n­íc: Lôa nµy thËt lôa Cæ §« ChÝnh t«ng lôa cèng c¸c c« ­a dïng. Kh«ng chØ cã vËy, Cæ §« cßn hun ®óc lªn cho riªng m×nh nh÷ng s¾c th¸i vµ c¶nh quan mµ Ýt n¬i cã ®­îc, ®ã lµ c¸i truyÒn thèng v¨n hiÕn thi th­, h©m chuéng vµ träng thÞ viÖc häc hµnh ch÷ nghÜa, nghÖ thuËt vµ v¨n ch­¬ng, khiÕn cho ng«i lµng cæ trë thµnh mét chèn ®« héi cña nh÷ng niÒm vui tinh thÇn ®Ñp ®Ï vµ thanh tao, mµ lêi ca,tiÕng h¸t cña d©n gian ngay tõ håi ®Çu thÕ kû 19 th× ®· cã thÓ tù hµo mµ vÝ r»ng: §ån r»ng Hµ Néi vui thay Vui th× vui thËt ch­a tµy Cæ §« Cæ §« trªn miÕu d­íi chïa Trong lµng l¾m kÎ nhµ nho cã tµi Sinh ra hoa cèng hoa kh«i Trong hai hoa ®ã th× tµi c¶ hai. 5 Những nét đẹp của Cổ Đô còn được người xưa truyền lại bằng bốn câu thơ: "Tản Viên vi tổ tông Nhị Hà vi kim bái Tiên Phong vi đấu giác 6 Binh Nghĩa vi chảo nga". Bốn câu thơ trên đã nói lên Cổ Đô là vùng đất cổ thuộc vùng núi Tản Viên, có con sông Nhị Hà vừa thơ mộng, vừa giàu có, đồng thời còn là nơi có vị trí quan trọng về mặt quân sự. Mét danh nh©n thuéc dßng hä NguyÔn ë Cæ §«, ®ç tiÕn sü khoa thi n¨m 1484 tõ ®êi vua Lª Th¸nh T«ng, lµm th­îng th­ bé lÔ ë ®Çu thÕ kû thø 16 tõ ®êi vua Lª HiÕn T«ng, «ng chÝnh tªn lµ NguyÔn S­ M¹nh, nh­ng l¹i vµo bia ®¸, b¶ng vµng vµ sæ s¸ch víi tÝnh danh lµ Lª Lan Hinh vµ ®Æc biÖt víi danh hiÖu ®­îc t«n thê sïng mé, lµ mét vÞ l­ìng quèc th­îng th­, lµm th­îng th­ triÒu ®×nh c¶ hai n­íc B¾c Nam. Sinh n¨m BÝnh dÇn 1446, NguyÔn S­ M¹nh còng chÝnh lµ mét nh©n vËt ®­îc kÕt tinh tõ nh÷ng gi¸ trÞ quý b¸u vµ linh diÖu cña quª h­¬ng Cæ §«. Bấy giê lµ n¨m thø t­ cña niªn hiÖu th¸i hßa, ®êi trÞ v× cña vua Lª Nh©n T«ng. Cã mét sù tÝch truyÒn k× trong d©n gian vïng Cæ §« kÓ r»ng: X­a cã mét gia ®×nh vèn quª ë CÈm Thñy TrÊn Thanh Hãa( Thanh Hãa ngµy nay),lµ ng­êi huyÖn CÈm Thñy, tØnh Thanh hãa ra nhËn chøc T¶ M¹c Quan Sø Gia H­ng( nay lµ H­ng Hãa), lÊy vî ng­êi x· Cæ CÈm( nay lµ lµng Cæ §«) thÊy vïng ®Êt nµy ®Êt lµnh chim ®Ëu, nªn ®· c­ tró t¹i ®©y. Mét lÇn cã mét thÇy ®Þa lý tõ ph­¬ng B¾c xa x«i t×m ®Õn lµng Cæ §« v× thÊy ë ®©y cã miÕng ®Êt ®ang ë thÕ kÕt long m¹ch, chÝnh lµ miÕng ®Êt cã ng«i nhµ cha mÑ NguyÔn S­ M¹nh, thÇy ®Þa lý tr¶ rÊt nhiÒu tiÒn ®ßi mua miÕng ®Êt Êy ®Ó yÓm triÖt long m¹ch, nh­ng kh«ng mua ®­îc trong lÇn tr¶ gi¸ ®Çu tiªn, thÇy ®Þa lý vê bá ®i ®Ó råi quay l¹i mua lÇn thø hai, nh­ng lÇn nµy thÊy long m¹ch ®· kÕt råi,thÇy ®µnh ng¸n ngÈm bá ®i h¼n. NguyÔn S­ M¹nh d· ®­îc hoµn thai trong bông mÑ ®óng vµo lóc kÕt long m¹ch Êy. V× nhµ nghÌo cha mÑ mÊt sím nªn 39 tuæi NguyÔn S­ M¹nh míi lÒu châng ®i thi, «ng ®ç §Ö tam gi¸p ®ång tiÕn sü xuÊt th©n n¨m Gi¸p Th×n, niªn hiÖu lµ Hång §øc thø 15 vµ lµm quan ®Õn Kim Tö vinh léc ®¹i phu. Nhµ sö häc Lª V¨n Lan ®· cho biÕt vÒ NguyÔn S­ M¹nh-«ng lµ mét ng­êi tµi ba ®øc ®é ,lµ niÒm tù hµo cña dßng téc,quª h­¬ng, ®Êt n­íc. Sau khi ®ç ra lµm quan, ë c­¬ng vÞ nµo còng lu«n tá ra lµ ng­êi trung thµnh c­¬ng trùc, thanh liªm ®­îc nhµ vua hÕt lßng tin cËy, ®· phong cho «ng ®Õn chøc Th­îng Th­ Bé LÔ. V× «ng lµ ng­êi th«ng minh, hiÓu réng vµo trong bèi c¶nh quan hÖ gi÷a 7 hai n­íc( §¹i ViÖt vµ Trung Quèc) gi÷a triÒu Lª víi triÒu Minh cã nhiÒu ®iÒu bÊt hßa, vua Lª ®· cö «ng sang sø Trung Quèc, n¨m Êy lµ n¨m cuèi thÕ kû XV. TruyÖn «ng ®i sø Trung Quèc cã nhiÒu giai tho¹i ®· ®­îc l­u truyÒn ®Õn ngµy nay.( TrÝch Lª V¨n Lan nãi). Khi sang sø «ng ®­îc vua Minh mêi ®Õn yÕt kiÕn, kh«ng hiÓu v× v« t×nh hay h÷u ý mµ khi ®Õn gÆp vua Minh «ng l¹i cã mÊy cóc ¸o bËt tung hë c¶ bông . ThÊy vËy vua Minh cho r»ng sø thÇn thÊt lÔ tá lêi cña tr¸ch vµ ®Þnh trôc xuÊt «ng vÒ n­íc. Tr­íc sù bùc tøc cña vua Minh, NguyÔn S­ M¹nh ®· th­a: V× ®­êng x¸ xa x«i, bông chøa ®Çy v¨n ch­¬ng, nhiÒu ngµy ©m u sî Èm ­ít, nay ®­îc cã ¸nh mÆt trêi nªn thÇn cã ý ph¬i ch÷. Nghe vËy vua Minh liÒn nãi: Nõu quan sø n­íc §¹i ViÖt cã nhiÒu ch÷ nay trÉm võa bÞ mÊt mét cuèn s¸ch trong bé sach luËn ng÷, quan sø chÐp l¹i ®­îc th× ta ®ì c«ng t×m kiÕm, nÕu kh«ng ta mêi sø thÇn trë vÒ n­íc. Sau khi viÕt tªn bé s¸ch bÞ mÊt, NguyÔn S­ M¹nh nhËn lêi vµ hái vua Minh:§¹i v­¬ng cÇn cuèn s¸ch ®ã sau bao nhiªu ngµy? Vua Minh nãi:CÇn trong ba m­¬i ngµy ph¶i cã, nh­ng víi ®iÒu kiÖn sø thÇn ph¶i ë l¹i ®©y kh«ng ®­îc ra ngoµi dinh thù. Sau ngµy nhËn lêi viets l¹i cuèn s¸ch ®ã, vua Minh cho ng­êi theo dâi suèt ngµy ®ªm xem NguyÔn S­ M¹nh lµm b»ng c¸ch nµo. NhËn thö th¸ch , NguyÔn S­ M¹nh vÉn ung dung d¹o ch¬i, ®¸nh cê kh«ng viÕt g× c¶, ®Õn ngµy thø 25, vua Minh sî NguyÔn S­ M¹nh quªn mÊt c«ng viÖc liÒn cho nh¾c, nguyÔn S­ M¹nh tr¶ lêi: Ngµy mai thÇn sÏ viÕt. §Õn ngµy thø 29, tr­íc h¹n mét ngµy NguyÔn S­ M¹nh vung bót viets mét m¹ch c¶ mét thiªn s¸ch cò kh«ng sai mét ch÷. Sau khi nhËn ®­îc cuèn s¸ch vua Minh khen: Sø thÇn qu¶ lµ mét con ng­êi cã trÝ nhí tuyÖt vêi, nh­ng rÊt tiÕc. Trong cuèn s¸ch cã sai mét ch÷. Nghe vua Minh nãi vËy, nguyÔn S­ M¹nh kh¼ng kh¸i tr¶ lêi: Nõu thÇn viets sai th× b¶n gèc cña Th­îng Quèc còng kh¾c sai ,thÇn kh«ng d¸m lµm kh¸c. Nghe vËy vua Minh bÌn gi÷ «ng l¹i vµ cho ng­êi ®i t×m b¶n chÝnh®Ó tra cøu l¹i, qu¶ nhiªn ®óng nh­ b¶n gèc ®· l­u gi÷ kh«ng sai mét ch÷ nµo. ViÖc lµm cña NguyÔn S­ M¹nh ®· lµm cho vua Minh ph¶i kh©m phôc vµ träng nÎ, t¹o lîi thÕ cho «ng v­ît qua nhiÒu thö th¸ch, «ng lu«n tá ra lµ mét nhµ ngo¹i giao tµi giái gãp phÇn lµm cho 2 n­íc lu« hiÓu biets lÉn nhau. Víi sù th«ng minh vµ cèng hiÕn ®ã, l¹i biÕt NguyÔn S­ M¹nh ®· ®­îc phong s¾c lµ quan Th­îng th­ cña triÒu Lª lóc bÊy giê, vua Minh bÌn chän mét ngµy tèt ®Ó phong cho «ng chøc Th­îng Th­ cña Trung Quèc, tõ ®ã ng­êi ta gäi «ng lµ “ L­ìng quãc th­îng th­” ViÖc NguyÔn S­ M¹nh ®­îc phong lµ th­îng th­ cña Trung Quèc lµ mét sù hiÕm thÊy, nhÊt lµ trong bèi c¶nh mét n­íc nhá quan hÖ víi mét n­íc lín lóc bÊy giê. Bèn ch÷ “ L­ìng Quãc Th­îng Th­”- Th­îng th­ cña 2 n­íc- ¸nh vµng chãi läi tõ ®­êng hä NguyÔn ë Cæ §«, nh¾c ®Õn chuyÕn ®i sø vÎ vang Êy cña «ng. Khi vÒ n­íc NguyÔn S­ M¹nh ®· t©u hÕt ngän ngµnh víi vua, ®­îc vua khen lµ ng­êi cã c«ng lín, vua ®· ra cho «ng mét ®Ò th¬ lµ Th¸i B×nh, NguyÔn S­ M¹nh ®· ®äc ngay mét bµi th¬ d©ng tÆng nh­ sau: §¹o trêi s¸ng nh­ mÆt tr¨ng, mÆt trêi Hoµng th­îng trÞ v× n­íc non hïng vÜ. §Êt n­íc th¸i b×nh ®· hiÓn nhiªn Xin chóc vÜnh viÔn lµ nh­ thÕ 8 Do c«ng lao vµ tµi ®øc cña «ng nhµ vua ®· ban tÆng cho «ng quèc tÝnh( lÊy hä hoµng gia- hä Lª) mü tù Lan Hiªn, trong s¸ch “ b¶n quèc ®¨ng khoa lôc” chÐp lµ Lan Hinh- Lª Lan Hinh.Mét h¹nh phóc lín ®Õn víi «ng lµ ®­îc vua g¶ c«ng chóa cho. Sau khi thµnh gia thÊt, c«ng chóa ®· sinh cho «ng ®­îc 2 ng­êi con trai lµ Lª Kh©m vµ Lª Phu. ¤ng ®· ®em hÕt tµi n¨ng vµ ®øc ®é phôc vô nh©n d©n, ®­îc nhµ vua hÐt lßng tin cËy, ®­îc phong ®Õn chøc Vinh Léc §¹i Phu coi viÖc viÖn hµn l©m kiªm §«ng C¸c §¹i Häc Sü, nhËp thÞ kinh Diªn, l¹i lµ phß m· chØ huy qu©n cÊm vÖ Th­îng Th­ bé LÔ t­íc Sïng T HÇu. Tuy lµ mét ng­êi cã nhiÒu quyÒn cao chøc träng nh­ng «ng sèng rÊt thanh liªm, khi vÒ chÝ sÜ( nghØ h­u) «ng sèng mét cuéc sèng gi¶n dÞ, nhµ cöa ®¬n s¬, tµi s¶n kh«ng cã g× sang träng...Nghe ®­îc tin ®ã, nhµ vua cßn nghi ngê, liÒn bÝ mËt sai thÞ vÖ ®ãng gi¶ lµm ng­êi bu«n t¬ lôa vveef ®Î thÈm tra dß xÐt. ThÞ vÖ vÒ thÈm tra t¹i nhµ vµ nghe d­ luËn cña d©n lµng, ®· trë vÒ t©u víi vua cuéc sèng cña «ng ®óng lµ gi¶n dÞ nh­ vËy. Trong nhµ chØ cã mét tÊm lôa vµ mét sè tµi s¶n b×nh th­êng. Sau khi biÕt ®­îc sù thÓ nhµ vua ®· ban th­ëng cho «ng mét lä vµng ®Ó phông d­ìng tuæi giµ. Tuy ®­îc ban th­ëng, nh­ng «ng vÉn sèng mét cuéc sèng thanh cao, gÇn gòi víi mäi ng­êi, ®Ó l¹i trong lßng mäi ng­êi nÒm tin yªu vµ sù kÝnh phôc. NguyÔn S­ M¹nh( Tøc Lª Lan Hinh) ®· cã nh÷ng n¨m th¸ng cuèi ®êi tèt ®Ñp sèng ë vïng ®Þa linh nh©n kiÖt, bª bê dßng §µ Giang, tr­íc nói T¶n Viªn tr«ng ra ng· Ba H¹c. ¤ng mÊt ngµy 16-9 n¨m Canh Ngä ë tuæi 82. mé «ng ®Æt ë xø §ång Tranh lµng Cæ §«, hiÖn nay ®­îc con ch¸u x©y d¾p cÈn thËn, xung quanh trång c¸c c©y l©u niªn quanh n¨m táa bãng m¸t. Hµng n¨m Ýt nhÊt mét lÇn vµo ngµy giç con ch¸u xa gÇn ®Òu ®­îc quy tô, h­íng vÒ céi nguån, nhí ®Õn tæ t«ng, ®em c¸i ch©n t©m cña m×nh phông sù c¸c vÞ thñy Tæ còng nh­ vÞ danh nh©n d©n téc NguyÔn S­ M¹nh. §· gÇn 500 n¨m qua, b«ng hoa tµi ®øc NguyÔn S­ M¹nh- Lª Lan Hinh tiÕn sÜ lÔ Bé th­îng th­ triÒu Lª s¬ vÉn lµ tÊm g­¬ng s¸ng ®Ó dßng hä NguyÔn, chèn danh h­¬ng Cæ §« nãi riªng vµ c¸c thÕ hÖ ng­êi Hµ Néi vµ c¶ n­íc nãi chung tù hµo vÒ ng­êi con cña m¶nh ®Êt ngµn n¨m Th¨ng Long yªu dÊu. NguyÔn S­ M¹nh kh«ng cßn n÷a , nh­ng ©n ®øc cña «ng vÉn ®­îc bao thÕ hÖ truyÒn m·i. N¨m 1991 Mé vµ nhµ thê NguyÔn S­ M¹nh ®· ®­îc nhµ n­íc cÊp b»ng c«ng nhËn lµ di tÝch lÞch sñ cÊp quèc gia. ¦íc nguyÖn mét thêi cña danh nh©n hä NguyÔn dÊt Cæ §« vÒ mét nÒn th¸i b×nh cña non s«ng ®Êt n­íc ®­îc truyÒn tông qua nh÷ng c©u th¬ øng ®èi cïng vÞ hoµng ®Õ nhµ Lª th× sau n¨m thÕ kØ vÉn lµ niÒm kh¸t väng cña d©n téc chóng ta r»ng: LÏ ®¹o tr¨ng sao s¸ng Non s«ng cã vua hiÒn Th¸i b×nh lµ dÜ nhiªn NguyÖn m·i lµ nh­ thÕ Không chỉ có danh nhân Nguyễn Sư Mạnh, Cổ Đô còn nổi tiếng với danh nhân Lục bộ Thượng Thư Nguyễn Bá Lân 9 Nguyễn Bá Lân sinh ngày 27 tháng Giêng năm Canh Thìn­ 1700, trong một gia đình dòng dõi thi thư. Ông là người học rộng, tài cao, đức trọng, tâm sáng. Ông được người đương thời mệnh danh là một trong “An Nam tứ đại tài năng” cùng với ông Nguyễn Tông Khuê, Nguyễn Trác Loan, Ngô Tuấn Cảnh. Các bộ sách “Việt sử thông giám cương mục”, “Lịch triều tạp kỷ”, “Hậu Lê thời sử ký lược”, “Lịch triều hiến chương loại chí... đều viết tương đối kỹ về ông. Những danh nhân nổi tiếng như Phan Huy Chú, Lê Quý Đôn không phải ngâu nhiên mà khen ông là người tài cao, đức rộng, “nổi tiếng trong sạch, cẩn thận, luôn giữ công bằng, không a dua”. Chúa Trịnh Doanh cũng khen ông là người “ngay thẳng, dám nói”. Khi làm con thì vô cùng hiếu thảo ( những chuyện về ông với cha là Nguyễn Công Hoàn). Khi làm quan thì hết lòng thương dân (chuyện ông làm đốc trấn Cao Bằng). Sống có nghĩa, có tình với anh em bè bạn (chuyện vụ án oan Lê Anh Tuấn)...Cuộc đời và sự nghiệp của ông là một bài ca có ý nghĩa vô cùng sâu sắc, công danh sự nghiệp của ông từng được gói gọn trong hai câu đối: Hội nguyên đệ tam giáp tiến sĩ Thái tể kiêm lục bộ thượng thư 10 Trong khoảng thời gian ngắn của hội thi hôm nay, chắc chắn chúng ta không đủ điều kiện để nói hết về ông được, em chỉ xin kể về tình cảm hai cha con Nguyễn Bá Lân thời ông còn trẻ. Những chuyện về Nguyễn Bá Lân thời niên thiếu thường gắn liền với hình ảnh của người cha đáng kính. Cha ông là Nguyễn Công Hoàn, một người nổi tiếng hay chữ trong kinh, ngoài trấn, được xếp vào hàng “Tứ hổ Tràng An” thời bấy giờ: nhất Quỳnh, nhị Nham, tam Hoàn, tứ Tuấn. Nhưng thi mãi, nguyễn Công Hoàn chỉ đỗ đến hương cống. Khi Nguyễn Bá Lân đến tuổi đi học, cụ quyết chí dạy dỗ cho con làm nên sự nghiệp. Cụ bỏ nghề ông đồ lang thang dạy học cho thiên hạ mà trở về làng, ngày đêm chăm non việc đèn sách cho con.. Cho đến khi đỗ tiến sĩ, Nguyễn Bá Lân chỉ có một người thầy dạy học là cha đẻ của mình. Cách dạy con của cụ Nguyễn Công Hoàn rất nghiem khắc. Cụ cho bắc ván lên xà nhà, phía dưới đất cắm chông, bắt ông Lân học hành trên đó, lúc nào cho xuống mới được xuống. Biết con đang tuổi chơi tuổi nghịch, bị “bó cẳng” như vậy là rất khó chịu, cụ Hoàn bảo gia nhân mang chè lam lên cho ông Lân. Ngoài gói chè cụ viết hai chữ “Trà Lam”. Đọc lái lại hai chữ “Trà lam” là “làm cha”, ý nói đạo làm cha buộc phải dạy con nên người, đừng đem lòng oán trách. Ông Lân hiểu ý cha, chỉ ăn một góc bánh rồi gói lại viết ra ngoài hai chữ “Còn lam” và bảo gia nhân chuyển lại cho cha. Đọc lái lại “Còn làm” là “Làm con”, ý nói ông hiểu đạo làm con phải tuân phục sự dạy bảo của cha, một lòng kính thuận, không dám oán trách gì. Nhưng tình trạng “học trên xà nhà” mãi như thế cũng khổ quá, ông Lân nghĩ ra một mẹo. Một buổi tối khi lên học ông ngầm mang theo một khúc cây chuối. Lúc cả nhà sắp đi ngủ, boongc nghe “rầm” một tiếng ở bãi chông dưới chỗ ông Lân học. Cả nhà hốt hoảng chạy lại, cụ Hoàn kêu to: “Thế là nhà ta mất một tiến sĩ rồi”. Nhưng khi chạy đến thì chỉ thấy khúc chuối, còn ông Lân vẫn ung dung ngồi học phía trên. Từ đó cụ Hoàn cụ Hoàn bỏ lệ “học trên xà nhà”. Trong khi dạy con học, cụ Hoàn thường ra đề để hai cha con cùng làm, ai làm xong sau thì bị phạt. Một hôm đi thuyền dạo chơi trên sông Đà, cụ Hoàn ra đề một bài phú, tục truyền đó là bài “Dịch đình dương xa phú”. Ông Lân vốn giỏi thể Phú từ khi còn niên thiếu. Do đó ông Lân làm xong bài phú mà cụ Hoàn mới xong một nửa. Thế là cụ Hoàn tự nhảy xuống sông khiến ông Lân hỏng sợ phải nhảy xuống vớt lên. Lần khác, cũng đi thuyền, thấy một chiếc chày cháy dở trôi trên mặt nước, cụ Hoàn liền đọc một vế đối: Chày cháy trôi sông, lão ngư ông tưởng cá. Ông Lân đối ngay: Hôm mai vượt biển, người tinh tú trông sao. Vế đối của ông Lân rất chỉnh mà ý tứ cũng khoáng đạt, ẩn chứa một chí khí cao rộng khác thường khiến cụ Hoàn rất quý trọng. Từ đó, cụ giảm bớt luật lệ hà khắc trong việc dạy con. Những giai thoại về hai cha con Nguyễn Công Hoàn­ Nguyễn Bá Lân mãi được lưu truyền đến muôn đời sau bởi ở đó không chỉ chất chứa tình cha con sâu nặng mà còn sáng lên tình thầy trò thắm thiết. Nhờ có sự dạy bảo ân cần, chu đáo, nghiêm khắc của cha và lòng ham học hỏi, trí thông minh tuyệt vời của mình mà 11 sau một thời gian ngắn Nguyễn Bá Lân đã trở nên rất giỏi giang. Năm 18 tuổi, ông thi đỗ giải Nguyên, năm Tân Hợi­ 1731, ông đỗ Đệ tam giáp đồng tiến sĩ xuất thân và được bổ làm thượng thư ở 6 bộ triều Lê, được phong tước Lê Trạch Hầu, hàm thiếu bảo. Danh nhân là tinh hoa của đất nước, là những ngôi sao sáng chói, tiêu biểu cho truyền thống tốt đẹp muôn hình muôn vẻ của dân tộc. Cổ Đô là mảnh đất giàu truyền thống cách mạng với những tấm gương cao đẹp về lòng yêu nước, thương nòi, tinh thần dũng cảm, xả thân vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Hình ảnh cán bộ, liệt sỹ như Nguyễn Văn Cát và Nguyễn Thị Xuyên khi bị quân giặc dùng xiên sắt dò tìm hầm bí mật. Chị Xuyên bị xiên thẳng vào vai xiên sâu vào tim mà chị vẫn phải nghiến răng cùng đồng đội cố lau sạch giọt máu của chính mình khỏi mũi xiên để kẻ thù không phát hiện ra hầm bí mật và đồng đội của mình. Những thanh niên như Nguyễn văn Năng, Phan Văn Quang đặc biệt là Nguyễn Văn Đạt , bản thân không đủ cân, không đủ tuổi đánh giặc, cha là liệt sỹ, chỉ có một mình với mẹ già mà anh nhất nhất viết đơn xin ra trận mạc, để rồi Mẹ anh­ bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thử từng tiễn chồng con lên đường đánh giặc mà mòn mỏi đợi chờ chồng con không có ngày trở lại, Mẹ chỉ còn thấy chồng ,con trên nền cờ đỏ sao vàng tung bay trước gió.Một làng xã nhỏ bé thôi mà có 15 bà mẹ Việt Nam anh hùng đồng nghĩa với ngần ấy câu chuyện về sự hy sinh mất mát của các anh các chị , mỗi người một vẻ đẹp riêng về sự cống hiến cao cả, máu của các anh các chị đã điểm tô cho làng quê Cổ Đô nói riêng và Ba Vì , đất nước nói chung về những tấm gương cho mỗi chúng ta noi theo. Cổ Đô là một xã trong vùng tạm chiếm và thuộc vùng vành đai trắng, trong xã đã có tới 3 bốt giặc chiếm đóng, hàng ngày chúng khủng bố kìm kẹp rất dã man. Chúng đã đốt hơn 500 ngôi nhà, hàng trăm người bị tù đầy, nhưng phong trào cách mạng vẫn được giữ vững. Du kích Cổ Đô đã đánh địch hàng trăm trận, tiêu diệt nhiều sinh lực địch, trong đó có cả quan hai Pháp. Cổ Đô đã tiễn đưa hơn 300 thanh niên ra mặt trận, kết thúc chống Pháp đã có 93 người con không trở về, trong xã có 23 thương binh, trong đó có 2 thương binh hỏng cả 2 mắt (anh Phan Văn Khoáng và anh Nguyễn Văn Khung). Cổ Đô cũng đã làm tốt chính sách hậu phương quân đội, chăm sóc 1.707 gia đình thuộc diện chính sách 12 Cổ Đô đã có vinh dự lớn được Nhà nước phong tặng danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang", cả xã có 15 bà mẹ được phong tặng danh hiệu "Bà mẹ Việt Nam anh hùng", là xã duy nhất đã được cả hai Chủ tịch nước ­ Bác Hồ và Bác Tôn về thăm. Bạn hãy một lần đến Cổ Đô, ngược dòng thời gian với ký ức để thấy nét đẹp văn hóa, chốn văn vật một thời, một chốn góc quê thật bình dị mà sâu lắng. Cổ Đô với những câu chuyện có cả sự hoài niệm, một Cổ Đô xưa, một ngày xưa đong đầy nỗi nhớ với miền ký ức không trở lại, như một cơn gió, một làn hương,một vị giác cho người ta yêu mãi mảnh đất này. ­ 13 Cổ Đô đó là niềm vinh dự, tự hào cho các thế hệ học sinh hôm nay. Chúng em như được chắp cánh, được kiêu hãnh về mảnh đất quê mình để mà gắng vươn lên trong học tập, tự hào về một truyền thống vốn có mà đâu phải nơi nào cũng có được. Chúng em rất mong các quý vị đến thăm Cổ Đô để cùng sẻ chia niềm vui hôm nay:Cổ Đô đang trên đà phát triển, đổi mới. Bài hát Cổ Đô quê tôi –sáng tác của nhạc sỹ Đoàn Nguyên Hiếu là thông điệp xin gửi tới quý vị về bức tranh rực rỡ sắc màu và lời mời trân trọng nhất của Cổ Đô tới các bạn hãy về thăm đất Cổ Đô quê tôi dẫu chỉ một lần thôi. 6.Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống: ­ Vận dụng những kiến thức đã học về các phân môn: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí với những tư liệu của địa phương về Địa lí, Lịch sử, Văn hoá, Xã hội, truyền thống cách mạng, con người Cổ Đô, chúng em đã giới thiệu những nét đẹp của quê hương mình để mọi người cùng biết. Qua bài viết, chúng em muốn khơi dậy lòng tự hào về quê hương, bồi dưỡng tình yêu quê hương trong lòng người đọc. Từ đó, nhắc nhở mọi người phải có ý thức trách nhiệm giữ gìn, phát huy những truyền thống tốt đẹp của quê hương, cố gắng học tạp và rèn luyện tốt để sau này góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp hơn. Cổ Đô ngµy 22 tháng 12 năm 2014 14