Tài liệu Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống (sinh học 8) bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông

Hãy bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông! PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN GIA LÂM TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TRÂU QUỲ BÀI DỰ THI CUỘC THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐÊ GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC  Trường: THCS Thị trấn Trâu Quỳ  Địa chỉ: Thị trấn Trâu Quỳ - huyện Gia Lâm - thành phố Hà Nội  Điện thoại: 043 8765 105  Email: [email protected]  Tên tình huống: Bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông  Môn học chính được vận dụng: Sinh học  Thông tin về học sinh: a) Họ tên: Nguyễn Hà Bình Ngày sinh: 13/9/2001 Lớp: 8A b) Họ tên: Nguyễn Lê Hải Trang Ngày sinh: 16/12/2001 Lớp: 8A Trường THCS TT Trâu Quỳ Năm học 2014 – 2015 1 Hãy bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông! 1, Tên tình huống: Hãy bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông 2,Mục tiêu giải quyết tình huống - Thứ nhất, hiện tại bây giờ đang là mùa đông nên đây là một tình huống xuất phát từ thực tế đời sống. - Thứ hai: Việc rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh trong đó có việc bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông luôn được các thày giáo, cô giáo trong nhà trường cùng với bố mẹ rất quan tâm nên em muốn việc giải quyết tình huống thực tế này của chúng em sẽ góp phần thiết thực cùng thầy cô giáo và bố mẹ tuyên truyền, hướng dẫn giúp các bạn học sinh trong nhà trường có kĩ năng bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông. Bên cạnh đó các bạn sẽ là những tuyên truyền viên tới những người thân trong gia đình và những người xung quanh mình có kĩ năng bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông. - Thứ ba : Với chúng em khi giải quyết tình huống này, chúng em sẽ được tìm hiểu sâu rộng về kiến thức các môn học như Sinh học, Công nghệ, Vật lý,… Từ đó, chúng em sẽ tăng cường vận dụng kiến thức mà chúng em học được từ các môn học vào thực tế đời sống. 3, Tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến việc giải quyết tình huống - Để giải quyết tình huống này, nhóm chúng em đã tìm hiểu và thấy có thể vận dụng nhiều kiến thức các môn đã học trong nhà trường để giải quyết cho thấu đáo, cặn kẽ tình huống mà chúng em đã đưa ở trên. Cụ thể là các môn: Sinh học, Thể dục, Vật lý, Công nghệ và Ngữ văn. Ví dụ:  Với môn Ngữ văn: cách sử dụng từ ngữ và lối văn nghị luận trong thuyết minh để viết và nói những biện pháp để giải quyết tình huống.  Với môn Sinh học: sử dụng biện pháp bảo vệ cơ thể.  Với môn Thể dục: luyện tập thể thao để có cơ thể khoẻ mạnh.  Với môn Vật lý: nói về nhiệt độ trong mùa đông.  Với môn Công nghệ: các loại vải và áo để giữ ấm cho cơ thể vào mùa đông. 4, Giải pháp giải quyết tình huống a. Khái niệm sức khoẻ Sức khoẻ là vốn quý của con người. Nên người xưa có câu: Có sức khoẻ là có tất cả. Vì vậy mọi người hãy trân trọng sức khoẻ để làm được những việc có ích. Đặc biệt là học sinh đang ở tuổi phát triểncần phải có một sức khoẻ tốt để học tập và tham gia hoạt động xã hội. Hãy biết quý sức khoẻ của mình đừng đánh mất nó bạn nhé! Trường THCS TT Trâu Quỳ Năm học 2014 – 2015 2 Hãy bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông! b. Ảnh hưởng của thời tiết trong mùa đông tới sức khoẻ  Hãy tự bảo vệ sức khoẻ của mình. Đặc biệt là mùa đông, luôn mặc ấm giữ cho cơ thể khoẻ mạnh. Nếu có triệu chứng gì hãy đến bác sĩ để điều trị kịp thời và uống thuốc theo chỉ dẫn.  Mùa đông rất lạnh sẽ gây ra nhiều dịch bệnh vì vậy bạn hãy giữ cho cơ thể có một sức khoẻ tốt đê phòng chống bệnh tật. c. Nếu không tự bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông thì bạn sẽ:  Mắc nhiều bệnh  Người ốm đi, không làm được nhiều việc, hạn chế việc học tập  Ảnh hưởng đến những người xung quanh d. Nếu bạn biết tự bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông thì bạn sẽ:  Không mắc bệnh  Làm việc tốt hơn, học tập tốt hơn  Có thể giúp đỡ mọi người xung quanh e. Trách nhiệm của học sinh chúng ta là:  Giữ ấm trong mùa đông  Nghe lời khuyên của mọi người  Tự bảo vệ cơ thể trong mùa đông  Tuyên truyền về việc bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông - Ngoài giữ sức khoẻ cho mình chúng ta vẫn có thể đên thăm hỏi những người vùng núi quyên góp tiền để xây dựng trường học hoặc quyên góp quần áo, sách vở cũ để giúp trẻ em nghèo vẫn có thể cắp sách đến trường như các bạn cùng trang lứa. Còn với những học sinh như chúng em thì có thể tuyên truyền về việc bảo vệ sức khoẻ cho họ và tất cả mọi người cũng như tham gia hoạt động của nhà trường quyên góp quần áo, sách vở cũ không mặc hoặc không dùng đến. Để mỗi người chúng ta cùng nhau gắn kết lại không mặc cảm tự ti nữa, không phân biệt tuổi tác giàu nghèo mọi người hãy luôn góp sức để trên đất nước Việt Nam không còn nhiều cảnh đói nghèo, không còn nhiều người mù chữ. Hơn hết là có một sức khoẻ thật tốt. Do vậy, mỗi chúng ta nên biết cách để giữ ấm cho cơ thể nói riêng và giữ cho mình một sức khoẻ tốt nói chung. Hãy cùng nhau chia sẻ đến tất cả mọi người thông điệp: “Sức khoẻ là vàng”. 5, Thuyết minh về tiến trình giải quyết tình huống - Các bạn biết không, sức khoẻ là sức sống của cơ thể đê cơ thể không bị nguy cơ về bệnh tật, thần kinh luôn thoải mái, sự sống diễn ra một cách bình thường (ăn ngủ, tiêu hoá, cảm xúc, nhận thức, phản xạ). Vậy sức khoẻ tốt là không có bệnh tật và không có nguy cơ của bệnh tật. Trường THCS TT Trâu Quỳ Năm học 2014 – 2015 3 Hãy bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông! - Bảo vệ sức khoẻ rất quan trọng với mỗi học sinh và với tất cả mọi người, như Bác Hồ đã dạy: “Cái quý nhất của con người là sức khỏe. Các em chịu khó tập thể dục là giữ gìn cái quý báu nhất của con người.” - Trong mùa đông lạnh giá, khi nhiệt độ xuống thấp thì việc bảo vệ sức khoẻ lại càng trở nên quan trọng hơn. Bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông là tăng cường khả năng miễn dịch cho cá nhân và tránh xa các mầm bệnh, đảm bảo cơ thể có đủ sức khoẻ để học tập và làm việc.  Sau đây chúng ta hãy cùng thảo luận về cách để bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông nhé: - Để thoải mái trong thời tiết lạnh, cần biết cách giữ ấm dựa trên việc hiểu được cơ sở khoa học về sự truyền nhiệt. Tính dẫn nhiệt là sự truyền nhiệt giữa hai bề mặt cứng có tiếp xúc trực tiếp với nhau, chẳng hạn khi bạn đứng trên đường đóng băng. Sự đối lưu nhiệt là sự truyền nhiệt giữa một khối (chẳng hạn như cơ thể bạn) và một dung dịch hay khí di chuyển, ví dụ như một cơn gió lạnh quất vào từng thớ thịt của bạn. Hiểu được hai cơ chế trên, bạn sẽ biết cách hiệu quả trong việc điều hòa thân nhiệt, giữ ấm và an toàn trong thời tiết khắc nghiệt của mùa đông. - Dưới đây là những điều bạn cần lưu ý: Mặc đủ ấm - Bạn mất nhiệt qua sự truyền nhiệt bất cứ khi nào cơ thể tiếp xúc trực tiếp với thứ gì đó lạnh, như khi ngồi trên nền lạnh buốt. Gió cũng làm bạn mất nhiệt theo cách này. Nhưng có thể giữ cho cơ thể khỏi sự mất nhiệt từ hai yếu tố trên bằng cách mặc nhiều lớp quần áo. - Lớp cơ bản - đồ lót dài và dày, tất len - giúp bạn đỡ bị mất nhiệt từ sự dẫn nhiệt. Lớp ngoài cùng nên mặc đồ chống gió và chống nước nhưng vẫn thoáng, để bảo vệ bạn khỏi sự mất nhiệt qua không khí, nước. Mọi thứ có thể đắp lên người để bao phủ cơ thể sẽ giúp bạn không bị tác động bởi cái lạnh. Trường THCS TT Trâu Quỳ Năm học 2014 – 2015 4 Hãy bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông! Không run rẩy - Run rẩy, co ro đúng là dấu hiệu cảnh báo bạn đang quá lạnh và cần vào nơi ấm hơn. Khi nhiệt độ da giảm, sự co ro, rùng mình giúp giữ cho thân nhiệt của bạn khỏi hạ thấp. Sự co thắt, co rút và nới lỏng các cơ sẽ làm tiêu hao năng lượng và sinh nhiệt để thay thế nhiệt độ mà cơ thể mất đi qua sự dẫn nhiệt hay đối lưu. Nhưng điều này cũng có nghĩa khi bạn bắt đầu run rẩy thì não sẽ thông báo với cơ thể rằng đã đến lúc cần tới nơi khác giúp bạn ấm hơn. - Như vậy, việc co ro sẽ có ích khi bạn bị giảm nhiệt nhẹ nhưng sẽ chẳng ý nghĩa gì nếu giảm nhiệt quá nhiều, từ mức trung bình trở đi. Bởi cơ thể sẽ tự ngừng run rẩy khi sự co rút cơ không còn tác dụng gì nữa trong việc sản sinh ra nhiệt. Điều đó có nghĩa là khi bạn lạnh hơn, sự run rẩy thậm chí dừng lại, vì thế sau đó thân nhiệt còn giảm nhanh hơn. Ăn uống đủ chất Vào mùa đông, năng lượng sẽ tăng lên do chúng ta cần sinh nhiệt để giữ ấm cơ thể.Vậy để có đủ năng lượng bạn phải ăn uống đủ chất. Đây là điều rất quan trọng, để giúp lượng đường huyết đủ để cung cấp năng lượng cần cho việc giữ ấm khi trời lạnh bạn có thể ăn các loại đồ ăn ấm, nóng hoặc ăn đồ ăn có chất bột đường bởi chất đó có thể giúp bạn điều hoà được thân nhiệt. - Uống đủ nước cũng rất quan trọng. Vì vào mùa đông, độ ẩm trong không khí sẽ giảm khiến thời tiết hanh khô. Do đó, ta phải uống đủ nước để bổ sung độ ẩm cần thiết cho cơ thể để da không bị khô Trường THCS TT Trâu Quỳ Năm học 2014 – 2015 5 Hãy bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông! Tăng khả năng chịu đựng của cơ thể - Bạn có thể học cách thích nghi với thời tiết lạnh. Những người hay ở ngoài trời và nhiều thời gian tiếp xúc với cái lạnh thực sự có khả năng chịu đựng, phản ứng chủ động với thời tiết buốt giá. - Theo các nhà nghiên cứu, cơ chế của việc này đến nay còn chưa được giải thích thấu đáo nhưng một loại chất béo của cơ thể gọi là mỡ nâu có thể đóng vai trò quyết định. Không như loại mỡ trắng thông thường trong cơ thể - là nơi tích trữ calo bổ sung, mỡ nâu thực sự tiêu hao calo và giải phóng năng lượng như nhiệt. - Trẻ sơ sinh và các động vật có vú ngủ đông có nhiều mỡ nâu. Các nghiên cứu ở động vật và người cho thấy khả năng thích nghi thời tiết lạnh tăng công suất sản sinh nhiệt của mỡ nâu. Một số nghiên cứu cũng cho thấy tiếp xúc với cái lạnh thực sự tăng lượng mỡ nâu trong cơ thể. - Giữ trọng lượng cơ thể cân đối cũng giúp con người dễ chống đỡ với cái lạnh. Quá gầy có thể là một bất lợi trong mùa đông vì chất béo của cơ thể giúp bạn giữ ấm. Giữ gìn sức khoẻ của bản thân - Hãy luôn chuẩn bị kĩ cho mình một sức khoẻ tốt có thể bằng cách tập thể dục thể thao. Không chỉ thế tập thể dục còn giúp chúng ta rèn luyện một sức chịu đựng cho cơ thể để có khả năng chống lại dịch bệnh cũng như mọi thời tiết trong mùa đông. - Không chơi điện tử: thoạt nghe bạn sẽ có thể không tin nhưng bạn không hề biết rằng khi tiếp xúc quá nhiều hoặc quá lâu với máy tính sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh khiến cho sưc khoẻ yếu đi dẫn đến không có tinh thần để chống lại thời tiết lạnh của mùa đông. Trường THCS TT Trâu Quỳ Năm học 2014 – 2015 6 Hãy bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông! Không uống rượu bia - Thường mọi người hay nghĩ một ly rượu mạnh, nóng có thể giúp bạn giữ ấm trong thời tiết buốt giá, nhưng thực tế không phải vậy. Đúng là các thức uống ấm thực sự làm tăng thân nhiệt và giúp bạn chống đỡ cái lạnh, song rượu không nằm trong số này. Rượu hoàn toàn không có tác dụng gì tốt nếu bạn uống lúc lạnh. Nó sẽ làm giảm thân nhiệt. Trồng nhiều cây xanh - Hiện nay thực trạng tàn phá rừng đang ảnh hưởng rất nghiêm trọng tới toàn cầu kể cả con người lẫn động vật, thực vật. Như ta đã biết cây xanh giúp cung cấp khí oxi cho con người hô hấp, ngoài ra cây xanh còn giúp điều hoà khí hậu. Do đó nếu ta tàn phá rừng thì sẽ gây ra hiện tượng khí hậu: thời tiết đột ngột nóng hoặc đột ngột lạnh. Thời thiết thất thường như vậy con người sẽ không đối phó kịp và sẽ dẫn đến bị bệnh. Vậy chúng ta phải trồng nhiều cây xanh để giúp điều hoà khí hậu. 6, Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống - Vai trò của việc giải quyết tình huống được lựa chọn:  Đối với học tập: việc giữ ấm cho cơ thể sẽ khiến cơ thể luôn luôn có một sức khoẻ tốt, nhờ đó có thể học tập hiệu quả hơn. Nhờ có tình huống này ta sẽ tiếp thu thêm kiến thức đồng thời sẽ củng cố được những gì đã được học về các bộ môn thích hợp.  Đối với kinh tế - xã hội: việc giữ ấm cho cơ thể sẽ khiến cơ thể bạn có sức khoẻ tốt để làm việc một cách hiệu quả. Khi ta biết cách mặc quần áo sao cho hợp với thời tiết lạnh thì những Trường THCS TT Trâu Quỳ Năm học 2014 – 2015 7 Hãy bảo vệ sức khoẻ trong mùa đông! người bán hàng sẽ bán mặt hàng đó -> Kinh tế thu nhập tốt -> Xã hội ổn định phát triển hơn. Kết luận: Trên đây là những kiến thức mà chúng em đã được học học và thu nạp trong thời gian học tập qua. Do lần đầu làm và do kiến thức còn hạn hẹp nên chúng em có thể sẽ còn nhiều sai sót. Vì thế mong thầy cô cùng các bạn sẽ đọc và nhận xét, chỉnh sửa để giúp chúng em hoàn thành đề tài này một cách tốt nhất. Trâu Quỳ, ngày 20, tháng 12, năm 2014 Tác giả ……....…………………………………........ …….....…………………………………....... Trường THCS TT Trâu Quỳ Năm học 2014 – 2015 8