PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN HÀ ĐÔNG
TRƯỜNG THPT CHUYÊN NGUYỄN HUỆ
BÀI VIẾT DỰ THI
CUỘC THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN
MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁCTÌNH HUỐNG
THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH
TRUNG HỌC
HỌ VÀ TÊN :NGUYỄN THỊ THÙY DƯƠNG
LỚP
:11 TOÁN 2
NĂM HỌC 2014-2015
BÀI VIẾT DỰ THI
CUỘC THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI
QUYẾT CÁCTÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC
SINH TRUNG HỌC
-
Sở Giáo dục và đảo tạo tỉnh/ thành phố: Hà Nội
Phòng giáo dục và Đào tạo: quận Hà Đông
Trường: THPT Chuyên Nguyễn Huệ
Địa chỉ: 560 B Quang Trung - Quận Hà Đông - Hà Nội
Điện thoại: 043 382 9018
Email:
[email protected]
Tên tình huống: Rác- Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường ở khuôn
viên trường, lớp học
- Môn học chính được vận dụng trong giải quyết tình huống: Sinh học
- Các môn học tích hợp: Hóa học, Địa lý, Vật lí, Ngữ Văn, Toán học,
Công nghệ, Giáo dục công dân
- Họ và tên học sinh (hoặc nhóm học sinh):
Họ và tên: Nguyễn Thị Thùy Dương
Ngày sinh: 02/07/1998
Lớp: 11 Toán 2
BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN
ĐỂGIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN
1. Tên tình huống
Rác- Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường ở khuôn viên trường, lớp học
Thầy hiệu trưởng thường phàn nàn phê bình các lớp về vấn đề giữ gìn vệsinh lớp học
trường học. Nói cụ thể hơn chính là vấn đề rác thải, đây là điều mà ai cũng quan tâm
và nó cần phải được giải quyết ngay và lập tức ở trường em nói riêng và các trường
khác nói chung. Vậy câu hỏi đặt ra là chúng ta nên làm gì và làm như thế nào đây?
2. Mục tiêu giải quyết tình huống
- Nêu ra nguyên nhân hậu quả, làm rõ bản chất và hiện tượng của vấn đề ô nhiễm môi
trường do rác thải sinh hoạt nhằm khơi dậy sự quan tâm của mọi người về vấn đề
được xen là cấp thiết hiện nay.
- Biết cách bảo vệ không gian sống, sức khỏe của con người và các loài sinh vật,
giảm nhẹ các tác động của thiên nhiên tới con người và sinh vật trên trái đất.
- Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của học sinh nói chung và mỗi công dân nói
riêng.
- Học sinh có thái độ, hành động tích cực hơn trong việc tuyên truyền, tham gia các
hoạt động tập thể về bảo vệ môi trường, đưa ra các biện pháp hiệu quả thiết thực hơn
góp phần làm cho môi trường sống ngày càng trong lành và sạch đep hơn.
- Khi giải quyết tình huống này, học sinh sẽ được tìm hiểu sâu, rộng về kiến thức các
môn học như Sinh học, Công nghệ, Hóa học, Vật lý, Giáo dục công dân… và từ đó
tăng khả năng của bản thân trong việc vận dụng kiến thức các môn học vào thực tế
đời sống.
3. Tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến việc giải quyết tình huống
- Xác định thành phần, khối lượng rác thải trong trường học
- Điều tra kiến thức và nhận thức của học sinh về rác thải và phân loại rác tại nguồn
- Thiết kế các phương tiện tuyên truyền về rác thải và phân loại rác tại nguồn dựa trên
ý kiến học sinh
- Các biện pháp tuyên truyền trong việc nâng cao hiểu biết, nhận thức cũng như hành
động của học sinh về phân loại rác tại trường học.
- Xây dựng mô hình phân loại rác trong trường học phù hợp với điều kiện thực tế.
4. Giải pháp giải quyết tình huống
Từ những vận dụng trong kiến thức liên môn, ta có:
- Hóa học: Thành phần trong rác thải, phân loại
- Sinh học: những ảnh hưởng của rác thải đối với sức khỏe con người, ảnh hưởng của
bệnh
- Vật lí: độ khuếch tán của mầm bệnh trong môi trường
- Toán học: trung bình một người hít bao nhiêu khí thải
- Địa lí: biểu đồ số lượng thống kê
- Công nghệ: mô hình xử lí rác
- Giáo dục công dân:giải thích tại sao người dân không có ý thức tốt trong việc giữ
gìn vệ sinh môi trường, đồng thờitổ chức tuyên truyền giáo dục cho người dân trong
việc giữ gìn vệ sinh môi trường.
-Ngữ văn: Nghị luận xã hội
5. Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống
Đề ra các mục tiêu cần đạt -> Tìm hiểu, thu thập dữ liệu -> Trao đổi, phân tích và
tổng hợp -> Giải quyết vấn đề
* Tư liệu sử dụng: sách giáo khoa, sách vở trong thư viện
* Ứng dụng công nghệ thông tin: máy tìm kiếm google.
* Hiện tượng
Như đã biết, ngày nay hiện tượng rác thải đang là một vấn đề nhức nhói trong cuộc
sống hàng ngày của con người, rác ở khắp nơi, và điều đó đã ảnh hưởng không nhỏ
đến việc hình thành ý thức bảo vệ môi trường của người dân, điển hình là học sinh,
sinh viên.
Khi được hỏi việc vứt rác của người xung quanh có ảnh hưởng đến thói quen bỏ rác
của bạn hay không thì kết quả cho thấy rằng không ảnh hưởng lắm, đó là ý thức mỗi
cá nhân. Một số ít cho rằng có ảnh hưởng là vì do tâm lý đám đông, ai cũng xả rác
nên xả rác cũng không phải là xấu. Phần lớn học sinh, sinh viên có ý thức tốt nhưng
bên cạnh đó vẫn có những bạn ý thức còn rất kém. Ở những nơi học sinh, sinh viên
tập trung nhiều (khu ghế đá, khu tự học, căn tin) dù thùng rác được bố trí đầy đủ tuy
nhiên vẫn có hiện tượng bỏ rác không đúng nơi quy định.
Theo thống kê được khảo sát từ 100 học sinh trường trung học phổ thông Chuyên
Nguyễn Huệ cho thấy:
Hiện trạng rác thải
4.04% 1.01%
45.45%
49.49%
Sạch sẽ
Tạm được
Dơ
Rất dơ
Công tác thu gom rác
19.00%
Tốt
Không tốt
Tạm ổn
5.00%
76.00%
Lý do bạn bỏ rác không đúng nơi quy đ ịnh
7.00%
4.00%
Thùng rác quá xa
Thói quen
Ai sao mình vậy
Ý kiến khác
15.00%
74.00%
Có bao giờ bạn bỏ rác không đúng nơi quy đ ịnh không
Không bao giờ; 10.00%
Thường xuyên; 18.00%
Hiếm khi ; 33.00%
Thỉnh thoảng; 39.00%
* Thực trạng
Sau đây là một số hình ảnh cụ thể tại một số trường học
Như các bạn đã thấy, rác ở khắp nơivà nó sẽ cứtiếp diễn nếu học sinh không có ý thức
bảo vệmôi trường. Có rất nhiều biểu hiện nhưng phổ biến nhất là vứt rác ra đường
hoặc nơi công cộng . Ăn xong một que kem hay một chiếc kẹo, học sinh vứt que, vứt
giấy xuống đất. Uống xong một lon nước ngọt hay một chai nước suối, vứt lon, vứt
chai ngay tại chỗ vừa ngồi mặc dù thùng rác để cách đó rất gần. Thậm chí khi ăn
xong một tép kẹo cao su, họ cũng không mang đến thùng rác mà vo tròn rồi trét lên
ghếđá và cứ thế bỏđi chỗ khác. Trong lớp học, sân trường, học sinh cũng ngang nhiên
xảrác ở hộc bàn, góc lớp, hành lang,...
* Phân loại
- Rác hữu cơ : là loại rác dễ phân hủy và có thể đưa vào tái chế đểđưa vào sử dụng
cho việc chăm bón và làm thức ăn cho động vật ( vỏ các loại hoa quả, lá cây.,..)
-Rác vô cơ : là loại rác khó phân hủy nhưng có thể đưa vào tái chếđể sử dụng nhằm
mục đích phục vụ cho con người ( bao ni lông,vỏ chai, giấy,...)
* Nguyên nhân gây ra hiện tượng
Có2 nguyên nhân chính:
- Nguyên nhân đầu tiên là do những thói quen xấu lười biếng và lối sống lạc hậu ích
kỷ chĩ nghĩ đến quyền lợi cá nhân, nghĩ rằng trường học không phải là của mình, vậy
thì việc gì mà phải mất công gìn giữ. Cứ ném, xả rác.
- Nguyên nhân tiếp theo là do thói quen đã có từ lâu, khó sửa đổi, phải có sự nhắc
nhở của người khác mới thực hiện, nhưng sau đó thì bỏ luôn. Do đó mà thái độ tuân
thủ nội quy nơi công cộng của học sinh sinh viên vẫn chưa đi vào nề nếp.
- Ngoài ra, một phần nhỏ là do cơ sở vật chất của trường không đáp ứng được việc
xử lí rác của học sinh.
* Thành phần, tính chất của mầm bệnh
Rác thải chứa nhiều vi khuần, vi trùng gây bệnh, do chứa mầm bệnh từ súc vật, rác
thải y tế,…Các vi khuẩn gây bệnh như E.coli, Coliform, giun sán,…Sau đó các sinh
vật như ruồi, muỗi đậu vào rác rồi mang theo các mầm bệnh đi khắp nơi, gây hại đến
sức khỏe con người. Kim loại nặng: Chì (Pb), thủy ngân(Hg), crom(Cr),.. có trong rác
không bị phân hủy sinh học, mà tích tụ trong sinh vật, tham gia chuyển hóa sinh học.
Vi khuẩn E.coli
Ruồi ở thức ăn ôi thiu
* Tác hại của mầm bệnh trong rác
1. Ảnh hưởng đối với sức khỏe con người
Trong thành phần rác thải thông thường hàm lượng hữu cơ chiếm tỉ lệ lớn, loại rác
này rất dễ bị phân hủy,lên men, bốc mùi hôi thối. Rác thải không được thu gom, tồn
đọng trong không khí lâu ngày sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe con người xung quanh.
Ngoài các loại rác hữu cơ, còn có các loại rác vô cơ như: túi ni lông, giấy vụn,chai,
lon, ly nhựa…Mà độc hại nhất là các túi nilong và những chất khó phân hủy. Theo
tính toán của các nhà chuyên môn, cứ hai bao nilon được sản xuất ra thì có khoảng
0,1gam chất thải phát sinh.gây ô nhiễm không khí, nước.Bao nilon lẫn vào đất có thể
làm chậm sự tăng trưởng của cây trồng, ngăn cản oxy đi qua đất, gây xói mòn đất...
nilon khó tiêu hủy dù hằng trăm năm chôn vùi dưới đất, làm cho đất khô cằn và độc
hại. Khi bị đốt cháy, các các loại bao bì nilon sẽ tạo thành nhiều khí độc, đặc biệt là
chất dioxin có thể gây ngộ độc, gây ngất, nôn ra máu, khó thở, gây rốiloạn chức
năng, bịung thư, giảm khả năng miễn dịch, ảnh hưởng đến các tuyến nội tiết.Các bãi
rác là những nguồn mang dịch bệnh.
Các kết quả nghiên cứu cho thấy rằng: trong các bãi rác vi khuẩn thương hàn có thể
tồn tại 15 ngày, vi khuẩn lỵ là 40 ngày, trứng giun đũa là 300 ngày. Các loại vi trùng
gây bệnh này thực sự phát huy tác dụng khi có các vật chủ trung gian gây bệnh tồn tại
trong các bãi rác như ổ chuột, ruồi, muỗi,… và nhiều loại ký sinh trùng gây bệnh cho
người, một số bệnh điển hình do các trung gian truyền bệnh như: chuột truyền bệnh
dịch hạch, bệnh sốt vàng da do xoắn trùng, ruồi, gián truyền bệnh tiêu hóa, muỗi
ruyền bệnh sốt rét, sốt xuất huyết…
Trứng giun đũa
Vi khuẩn lỵ
Vi khuẩn thương hàn
Nguồn rác thải thường là các loại thực phẩm chiếm tỉ lệ cao trong toàn bộ khối lượng
rác thải. Khí hậu nhiệt đới nóng ẩm và mưa nhiều ở nước ta là điều kiện thuậnlợi cho
các thành phần hữu cơ phân hủy, thúc đẩy nhanh quá trình lên men, thối rửa và tạo
nên mùi khó chịu cho con người.các chất thải khí phát ra từ các quá trình này thường
là H2S, NH3,CH4, SO2, CO2
Sau đây là một vài đại diện:
Amoniac
+ Amoniac có mùi khó chịu và gây viêm đường hô hấp cho người, động vật, gây loét
giác mạc, thanh quản, khí quản. Amoniac thường gây nhiễm độc cấp tính.
Bảng 1: Hậu quả của sự nhiễu độc NH3 ở nồng độ khác nhau
Nồng độ NH3 (ppm)
Triệu chứng
50
Giới hạn nhận biết mùi
400
Tác dụng trên các đường hô hấp
700
Tác dụng giới hạn trên thị giác
1720
Ho, co giật có thể chết
5000-10000
Co thắt do phản xạ họng, xuất huyết
phổi, ngất phản xạ do ngạt, có thể chết
(Hoàng Văn Bính, 2007)
Carbon monocide
Carbon monocide tấn công hemoglobin và thế chỗ của O2 tạo ra carboxyhemoglobin.
O2Hb + CO -> COHb + O2
Carboxyhemoglobin là phức bền do vậy mà kết quả là giảm khả năng tải O2 của
máu.
Bảng 2: Hậu quả của sự nhiễu độc CO ở nồng độ khác nhau
Nồngđộ CO
(Ppm)
10
%chuyển hóa O2Hb->COHb
2
100
15
250
750
1000
32
60
66
Ảnh hưởng đối với con người
Làm giảm khả năng phán
đoán và giác quan, đau đầu,
chóng mặt, mệt mỏi
Đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi
nhiều
Bất tỉnh
Chết sau vài giờ
Chết rất nhanh
Khí cacbonic CO2
Khí CO2 gây rối loạn hô hấp và tế bào do chiếm mất chỗ củaoxy. Một số đặc trưng
gây độc của CO2 như sau:
Bảng 3: Hậu quả của sự nhiễu độc CO2 ở nồng độ khác nhau
Nồng độ CO2
5%
10%
Biểu hiện độc tính
Khó thở nhức đầu
Ngất ngạt thở
Nồng độ CO2trong không khí sạch chiếm 0,003 - 0,006 %.