Tài liệu Văn bản truyền kỳ tân phả và mối quan hệ với các thần tích

LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM MỤC LỤC .................................................................................................. 4 I. ................................................................................... 4 II. ................................................................ 4 2.1. D ch thuật....................................................................................... 4 2.2. Nghiên c u v Truyền kỳ tân phả.................................................. 5 2.3. N ề ỳ ả ........................................................................................... 10 III. : ................................................. 11 IV. ................................................................. 11 V. C ậ ......................................................................... 11 Ph n nội dung chính CHƯƠNG 1: VĂN BẢN TRUYỀN KỲ TÂN PHẢ VÀ CÁC THẦN TÍCH HỮU QUAN................................................................................................. 13 V ề 1.1.1 V ỳ ề n ả ................................................................. 13 ỳ ả .......................................................... 13 1.1.2. Tác gi .......................................................................................... 30 2 22 2 V 2 T ểm ...................................................................... 30 ặng Tr n Côn ...................................................................... 31 ................................................................ 37 V n ả 22 V ............. 40 ............. 42 Tiểu kết ...................................................................................................... 64 1 LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM CHƯƠNG 2: MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ HÌNH TƯỢNG BÍCH CHÂU TRÊN CƠ SỞ NGHIÊN CỨU SO SÁNH HẢI KHẨU LINH TỪ VÀ CÁC THẦN TÍCH HỮU QUAN ............................................................... 66 2 H C 22 H C 22 G ả .................................. 66 .......................... 70 a Bích Châu ............................................................... 70 2.2.2. Hành tr ng c a Bích Châu ........................................................... 72 Tiểu kết ...................................................................................................... 75 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ HÌNH TƯỢNG LIỄU HẠNH TRÊN CƠ SỞ NGHIÊN CỨU SO SÁNH VÂN CÁT THẦN NỮ VÀ CÁC THẦN TÍCH HỮU QUAN ............................................................... 76 3 H ng Liễu H nh trong Vân Cát th n n .................................. 76 3.2. H ng Liễu H ........................... 81 3.2.1. Danh hi u c a Liễu H nh ............................................................ 82 32 T T ............................................................... 82 3.2.1.2. Tục danh và sự giáng sinh c a Liễu H nh ............................ 83 3.2.1.3. Th n hi u ............................................................................... 85 3.2.2. Ngày sinh, ngày m t c a Liễu H nh ............................................ 87 3.2 3 Q a Liễu H nh ........................................................... 88 3.2.4. B mẹ c a Liễu H nh .................................................................. 89 3.2.5. Anh em c a Liễu H nh ................................................................ 91 3.2.6. Chồng c a Liễu H nh .................................................................. 92 3.2.7. Con c a Liễu H nh ...................................................................... 94 3.2.8. Tùy tùng c a Liễu H nh ............................................................. 95 3.2.9. Hành tr ng c a Liễu H nh ........................................................... 96 Tể ế .................................................................................................... 103 KẾT LUẬN ................................................................................................ 105 2 LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................ 107 PHỤ LỤC ................................................................................................... 116 1. B ng th ng kê ...................................................................................... 116 2. B n d u ................................................................................... 129 2.1. Tham khảo tạp ký .......................................................................... 129 22 V n th n tích có liên quan t i Hải kh u linh t ..................... 148 23 V n th n tích có liên quan t i Truyền kỳ tân phả .................. 153 3 LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM VĂN BẢN V MỐ Ề Ỳ N HỆ V Ả CÁC THẦN T CH I. V t Nam. Truyền kỳ tân phả là một tác phẩm nổi tiế c Truyền kỳ mạn lục c a Nguyễn D , Truyền kỳ tân phả ã Tiế d u một thành tựu m i trong “ ” n kỳ gi a dòng ch Nam. Bắt nguồn từ nh ng yếu t huy n hoặ ã tác gi o nên một tác phẩ Truyền kỳ tân phả ã ô c Vi t n trong dân gian, các y tính bác h c và ngh thuật. ực rỡ, ộc gi ó ận nê ã in khắc nhi u l n và lan truy n khá rộng rãi. Rồi dân gian l i dự ể thờ phụ viết nên các b n th , c ó, ỡng nh ng bậc th n thánh uy linh – một chặng hành trình khúc khuỷu khởi nguồn từ dân gian và rồi l i trở v v i dân gian. Vi c tìm hiểu và lý gi i m i quan h giao thoa phồn t p gi ó n Truyền kỳ tân phả và các th ũ th ực kỳ h p dẫn, h a hẹn sẽ ộng ch m t i nhi u v thú v. Trong sáu truy c chép trong Truyền kỳ tân phả, hi n giờ chúng tôi chỉ còn tìm th y nh ng th n tích liên quan t i hai truy n Hải kh u linh t và Vân Cát th n n . Chính vì thế, ô ã ế nh ch n v Vă bản Truyền kỳ tân phả và mối quan hệ với các th n tích ( h p Hải kh u linh t và Vân Cát th n n ) Th ĩ H Nô a mình. II. 2.1. D ch thuật 4 tài thực hi n Luậ ờng LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM B n d ch Truyền kỳ tân phả phổ biến nh t hi n nay là b n d ch do V Ngô Lập Chi và Tr ĩ c a tác phẩm, chú gi ũ nghiên c ực hi n1. B n d ch hay, gi G ô Truyền kỳ tân phả ã , ó ể nói ch ng r t t , ó o b c n b n trong nhi u cu n sách khác nhau song v ẫn là một b n d V . Dẫu vậy, c tr n vẹn. ời chỉ u là Hải kh u linh t lục, An Ấp liệt u tiên. Ba truy n , Vân Cát th n n do Ngô Lập Chi d ch; truy n th V G ĩ lặp, t G n Truyền kỳ tân phả có t t c sáu truy n song hai d ch b n truy do Tr c gi i ận. Sau này tuy b n d ch n vẫn tuân theo b n d ch c a Ngô Lập Chi và Tr V c th n vận ù ch. Trong tác phẩm có một s ặ cập t i nh ng v d ch. Sau này, tuy tác phẩ khác nhau song v ã nh y c ô c i nhi u l n trong nhi u cu n sách n vẫn dựa trên b n d ch c a h . ô Riêng v truy n Bích Câu kì ngộ, d Bích Câu kì ngộ c biế ế H ò X c một b n Hã ũ một b n d ch r t có giá tr .2 N 2002, u Bùi H nh Cẩ ã ị Đ ểm N 20 0 phẩm trong cu n ă ể Đoà Hán Nôm Việt Nam c xu t b n, nhóm c hành biên d ch l i dựa trên thành tựu c a nh các tác phẩm trong Truyền kỳ tân phả ã ch toàn bộ tác n Các n tác gia GS TS ờ ỗ Th H ã ến N ậy, c biên d ch tr n vẹn, u này thể hi n Truyền kỳ tân phả c gi i nghiên c u quan tâm và chú ý. 2.2. Nghiên c u v Truyền kỳ tân phả 1 T ể . ề ì Hoàng Xuân Hãn. Bíc c Xuân Hãn ậ 3 - NX G 2 ả - NXB Giáo ụ ỳ gộ ( ự e ụ 998 962 964 NX 5 H ế) La Sơ Yê ổ oà g LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM Truyền kỳ tân phả có lẽ không ph i là một v ểm c a gi i tr nghiên c u Vi t Nam. Tác phẩm vắng mặt trong r t nhi u bộ ô t ũ chính vẫ c quan tâm từ phẩm: phong cách ngh thuật, nộ V ó S y cu n chuyên luận nào viết v ểm qua ba v c s và x c t i nay trong tác n. phong cách ngh thuật thì có thể ó tiên c t tiếng n a khen n a chê:“ ờ H C ờ u nh ng khí cách yếu t, không bằ a Nguyễn D ” [68:63] G i nghiên c u ph v i nhậ nh này, và kèm thêm nh ng kiến gi i m ô N ó ồng ý V rằ : “ ời phê bình c a tác gi Lịch triều hiế c ươ g oại chí T ởng ũ minh xác lắm vì không nh ng v mặt hình th c mà c v mặt nội dung, ến k Truyền kỳ tân phả c Truyền kì mạn lục. Nhi u truy n trong Truyền kỳ tân phả r t lan man, không gắn bó v i ch . Nhi vào truy n khí thừa, nó tỏ ra tác gi vì múa mênh ngòi bút mà quên lẫn b cục. V chỗ này ta th y tác gi là mộ , mà không biết rằng ch có khi làm h i ý. Tuy nhiên, nói chung tác gi viết r t công phu: ộng c a từng nhân vật có một tính cách nh t trí, một s truy n có ch t ờ li kì th n bí làm h p dẫ ũ c, một s truy ời c g i c m h ng nhờ ngòi bút tài hoa c a tác gi “[68:63] G H H u Yên viế :”Các truy n kể nói chung nặng n . Tác ến th c, vì vậy mà câu gi nhi u khi nhẹ v kể chuy n, nặng v phô chuy n kém ph n h p dẫn, n x ù ng h a kể sự vi c mà thiế ĩ ẩ , tài ển c . Câu chuy n phát triể ờng thiên v ời s ng nội tâm c a nhân vậ ” [ 3: 2] Nh ng nhận xét này chúng ta th y có ph lo c. Cho t i cu n T đ ể vă vẫ ồng thuậ :”R ô ọc xu t b ế ặ 2004, ý a thể ến này ời sau Thánh Tông di thảo và Truyền kì mạn lục 6 LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM Truyền kỳ tân phả ã ngót hai thế kỉ, ông tiến k p hai tác phẩm trên ờng t n m , v c nội dung và ngh thuật. C t truy ến trau chu t câu ch , lỏng lẻo, chú ý nhi phẩ ễn tiến nội t i c a tác ” [5: 834] G nhà nghiên c u Tr n Th Thai ã ểm m i mẻ và thú v T sắc c T ự ề ỳ ẫ ô ó , , ế ỷ XVIII-XIX Có ể V õ N M ể ễ Á , ừ ở Xé Q ộ ó N … K ô ã ể ế ụ ằ ể ờ ế ộ ờ ở ộ ậ ẳ ế xé ỉ ó ẵ , ồ ậ ù ộ ờ ể ộ ó ể ế T ộ , ừ ể , ồ ờ ừ” [50] Q ộ 7 ặ , ó ể ể , ự ể ể , V ", ô ặ ờ ó ẫ Vũ T N é " ế ỳ , , ỳV ể , ẩ , , ộ ế ế óý õ ổ , ỉ ể ỳ ể ế Hổ, C ó ó " T ẹ ể ặc ả… " ộ é nh ; N ù Th Thiên ểm trong cái nhìn tổng quan v sự diễn tiến c a thể lo i truy n kỳ ở Vi t Nam:“ V ờm rà, kết c u N ũ LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM V ộ ẩ ự ậ ể é N “ ế ” ã ể ô xã ộ ằ ờ :”Bên c ó ẩ ột h ng quan l i khác l i thi ục khoét tàn h i nhân dân, gây vô vàn khổ i cho nh thi H ã ờ ng tên Giao th n ở c a bể Kì Hoa khá tiêu biểu cho h ng này. Trong b u tr n c a nàng Bích Châu ta có thể 0 phong kiến phi n nhiễ ”, “ é n th ”, “ ò ũ i b t kẻ th i nát c a chế ộ phong kiế ” [ 3: 3] T ó c chế dộ ỏ “ ừ hà b ”, “ ỏ ” ã cáo tình tr ng u tiến bộ song vẫn còn luẩn quẩn trong vòng ki m tỏa c a chế ộ phong kiế :“Ở các truy n Long hổ đấu kì và Hải kh u linh t , tác gi một mặt chỉ trích gay gắt gi i quan l i từ cao xu ng th p - nh ng kẻ i di n cho quy n lực c c phong kiến chuyên lộng hành c hiếp nhân dân, mặt khác l i ra s c, ởng v trật tự phong kiến, ca ng i vai trò c a mình quân, vẽ lên hình ô nh ô N ở ph n cu i câu chuy , ẩ ô ô ô ẫ ” [5: 834] ồ ự ậ ắ ắ , ặ H T : “Ph ờ ụ ở ẩ ô n là sự nh t quán ch ởng c a các truy n trong tác phẩm. tác gi hết lời ca ng i tình yêu và nhi Chinh phụ ngâm thắng l …T tim, tự ó , Truyền kỳ tân phả là lời ca tình yêu mặn nồng và ở ột th tình yêu tha thiết xu t phát từ trái t ra ngoài m i lễ giáo phong kiế trở thành một lẽ s ng tuy vậ ” [ 3: 2] T ởng c ời phụ n … Cùng v i d ch phẩm c, tài hoa c i. Tình yêu là cuộ T ã ời c a h u hết các nhân u gì chúng ta vẫn th y ph ng ph t sự nh xã ội h c dung tục. 8 LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM V ã u l n tiến hành nghiên c u, n Truyền kỳ tân phả c nhi u thành tựu l n. n h c, các nhà khoa h ĩ kh Tuy nhiên do tính ph c t p c N quyết r n, một s v ờng h x kỳ tân phả T th ng nh ểm v v ểm ch p bút, gi i nghiên c u vẫ ục, A Ấ ệ , ù ồ ậ ỏ ẳ ẩ Lo g ổ đấ ỳ gộ ẫ ò ô T ỳ, ù g b c ã C ề ì ả ể ế oạ ẩ T ể húng õ nhiên Bíc T ì gộ ẩ ặ T T e a g H ể C ẩ , ấ m ê Cò ị ực ục ờ ế b c ế oà T sơ sơ ì gộ, ê cục, A ấ ệ đố ừ ì , Ng ĩa ờ Lo g ổ đấ ể ỳ, ù g ã ờ ổ ả oạ , Ng ĩa ỳ gộ Rõ ắ ả Đoà ề ễ , Yế oa ê cục oạ , Bíc c ự é ì gộ, ừ ô ắ V Bíc G : Bích C ể Ma oà ó ục chép rõ là tác é ò , ó ự ồ ế ẳ ấ mê , ươ g gẫ Cô , ộ ể này. õ ậ c gi i nh nh ng tác phẩm nào trong Truyền ả và Bíc vẫ ồ ý ế T ế,T T V G 9 ,H ể H ờ Y ,H V H LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM ồ ý ó ế ộ ẩ ờ ặ Cô ộ C ờ K Hã ậ ể ò , ì H X Hã ỳ, ù g b c ế oạ ả ẩ ặ T ò è ặ in chung Cô ý ế ồ 2.3. N ố ệ V v , ũ ,N ô c Th nh, Tr n Th ă bả ã ó tiến hành nghiên c ề ỳ ả Vũ N u nhà nghiên c T , Bùi Th T T ến. Tuy vậy, t m thời v i s c ,… ã ận. Do gắn c nhi u thành tự li n v i Chúa Liễu nên nhi u công trình viết v cậ ằ ế ô ó ế ẩ ù , Lo g ổ đấ ề óý ẳ ã x K ũ T X ậ n ậ ô , H T , T o Mẫ u ít nhi u , u chúng tôi nắ có công trình nào tiến hành nghiên c u chúng một cách toàn di n và h th ng. Có hai công trình sau là nổi bật nh t: Mối liên hệ gi a Truyền kỳ tân phả và lễ hội dân gian c a Tr n Th T , ù T Thiên Thai và V Tìm hiểu nh ng tác ph m Hán Nôm về bà Chúa Liễu Hạnh của vă Việt Nam trong cu n Nghiên cứu tiểu thuyế g ệt c a h c gi Trung Qu c Tr n Ích Nguyên. T V, T Í N ã ến hành phân tích v b n m ng tác phẩm liên quan t i Chúa Liễu gồm: bút ký, tiểu thuyết; tiên truy n, th n sắc, th n tích, ng c ph ; , thi, diễn âm, ch ; truy n thuyết hiển linh và truy n dân gian. Cu n sách này tiếp xúc v i nguồ u Hán Nôm khá phong phú song do ph 10 cập quá rộng LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM nên ph n nhi u vẫn chỉ dừng l i ở li , ó u ki nhi u. Cũ ồ u Hán Nôm, Mối liên hệ gi a Truyền kỳ tân phả và lễ hội dân gian ã ũ m vi bài viế u kiến gi i r t thú v cập quá rộ ề m i quan h gi ỳ ng dành cho ả u, ểm có thể còn nhi Xem xét l ch s v ã tuy gi i nghiên c còn r t nhi nghiên c u chúng ta có thể th y v v này ẫn c nhi u thành tự ò u c n các nhà khoa h c chung s ù tìm hiểu và khám phá . Đố III. : - Chúng tôi nghiên c u các v v n Truyền kỳ tân phả và m i liên h v i các th n tích. IV. - Trong quá trình làm vi c, chúng tôi sẽ áp dụ ể kh h n Hán Nôm. Ngoài ra chúng tôi còn s dụng , V. C Luậ Ph Ph n nộ n ậ , ể thực hi n b n luận ă ẽ có c : : : gồ CHƯƠNG 1: Vă bả 3 ề quan 11 ỳ ả LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM CHƯƠNG 2: Một số v B C ả s CHƯƠNG 3: Một số v Ph n k v v ng Liễu H ậ Và cu i cùng là ph n phụ lục: bao gồm các b ng th ng kê, b n d ch một ph n g c. 12 LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM CHƯƠNG 1: VĂN BẢN TRUYỀN KỲ TÂN PHẢ VÀ CÁC THẦN TÍCH HỮU QUAN. 1 1 Vă bả ề 1.1.1 Vă bản T ì ỳ ề ả ỳ ả V H Nô ờ ó ề ả: - 續傳奇 Tục truyền kì kí hi u VHv.2959 ( b n A1). - 傳奇新譜 Truyền kì tân phả kí hi u A.48 ( b n A2). - 傳奇新譜 Truyền kì tân phả kí hi u VHv.1487 ( b n A3). - 參考雜記 Tham khảo tạp ký kí hi u A.939 (b n A4) B n A1 do 閒雲庭 Nhàn Vâ (1811). N ở V ắ G 10 n là tên hi u c a Tr n Duy Vôn (1906-1979) ô gi thuyế a một hi u in sách. Sách in theo l i ch chân sáng rõ, cỡ 24 x 16 cm, dày 90 trang. Mỗi trang có 10 dòng ch , mỗi dòng kho ng 18 ch . Sách có hai mục lục. Mục lụ u c khắc in và chỉ ghi tên truy n. Mục lục sau là do chép tay và có ghi tên nhân vật chính trong mỗi truy n. Mục lục có ba truy n: 海口灵祠 阮碧珠 雲葛神女 柳杏公主 安邑烈女 丁完亞室夫人 ả Nguyễn Bích Châu Liễu H nh công chúa 13 LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM A Ấ ệ H t phu nhân ả T ục, A Ấ ể , N ô không. ổ đấ H ệ ó ẩ ó Bíc ò ì gộ, ù g b c ế oạ và Long ì. ờng in B n A2 là b n in cỡ 27 x 15 cm, dày 182 trang. L c Thi G Tr V 0( 8 ) G H õ, ó theo l i ch ch . Mục lụ X ó é ã Hã ô c h o c u. B n này khắc in c chú. Mỗi trang có 10 dòng, mỗi dòng 18 6 truy n: Hải kh u linh t , Vân Cát th n n , An Ấp liệt n , Bích Câu kì ngộ, Tùng bách thuyết thọai và Long hổ đấu kì. ặc bi t hai truy n Hải kh u linh t , An Ấp liệt n truy V G Hồng Hà n t A Mụ ụ bả u có lời ghi chú khá rõ ràng: , N n truy n còn l i thì không. 2 Mụ ụ bả 14 1 LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM T A Ấ ờ ụ ả ệ ắ xế xe ỗ ụ , ò ục, , ẽ ò ỏ, ắ ù gb c ì ắ “ụ ”錄 ụ ắ C ộ Lo g ổ đấ , ộ ụ ụ ụ ỏ ể A2 A2 ã ộ A ắ ũ, ó ằ ù g b c Mở ế ĩ, ẽ ục, A Ấ ệ ò ô ô ô T óô ẻ Bíc oạ và Lo g ổ đấ ì gộ S ó ì. Sách có ghi rõ 附松柏説話“ ụ tùng bách thuyết tho ”,附龍虎闘奇“ ụ long hổ “ ì gộ, ù g b c ”, v nv ế ọa u có ch 天子萬萬年 n cu i cùng là Long hổ đấu kì thì có dòng 天子萬萬年之壽 “ v n v n niên chi th ” n ở 90 t sách không h có nh ng dòng ch này. Thêm n a, mục truy n v ểm trong :” a g ò ươ g gẫ ệ ó ó n nhắc t i v n ả ở ời” [23:79] cò toàn trùng kh p v i ghi chép trong Đoà ã u T ục còn cung c p một thông tin r t quý ập Tục truyền kì ,A Ấ u kỳ”- ặc bi t v i ba truy n sau, kết thúc hai phụ chép thêm hai truy truy n Bíc . T e ộ , ở ọa và “ ụ ” 籙 trong ả T 90 Nế ắ H ó ò ế này: 15 , u này hoàn ị thực lục. Trong cu n sách này LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM L n th nh t: 續傳奇有海口靈祠,雲葛神女,安邑烈女三傳行于世 “ ục truyền kỳ h u Hải kh u linh t , Vân Cát th n n , An Ấp liệt n tam truy n hành vu thế ” Tục truyền kỳ có ba truy n Hải kh u linh t , Vân Cát th n n , An Ấp ời. liệt n L n th hai 顯舊制勝之跡 表新貞烈之名 寓真踪于雲葛神女 述閒情于對話燕鸚 “ ển cựu Chế Thắng chi tích Biểu tân Trinh Liệt chi danh Ngụ chân tung vu Vân Cát th n n Thuậ à ì v Đối thoại yế a Làm r ng tích Chế Thắ x ” ( ỉ Hải kh u linh t ) Nêu cao danh Trinh Li t m i (chỉ An Ấp liệt n ) Ngụ d u tiên ở Vân Cát th n n Thuật tình nhàn ở Đối thoại yến anh Và l n th ba: 如此之類, 皆有笔記. 不可盡述.又如感仙人之陟降, 則雲葛神女, 大段精神. 談宮女之貞良, 則海口靈祠一章艷麗. 安邑烈女, 語意忠誠. 梅幻燕鸚言詞慷慨. 雲葛,海口,安邑,三傳將刻板不及 而兵焚,然皆已見安 16 LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM 于世. 惟燕鸚對話梅幻二傳多誤失其原故人多不見也 “N ư ử chi loại giai h u bút kí, bất khả tận thuật. Hự nhân chi trắc giáng tắc Vân Cát th n n , đạ đoạn tinh th c ư cảm tiên , đàm c g ương, tắc Hải kh u linh t nhấ c ươ g d ễm lệ, An Ấp liệt n ng ý trung thành, Mai Huyễn, Yến Anh ngôn t khảng khái (Vân Cát, Hải kh u, An Ấp tam truyệ ươ g vu thế, duy Yế A ắc bản bất cậ b độ , ê g a dĩ ến an đối ng , Mai Huyễn nhị truyệ đa gộ thất kỳ nguyên cố nhân nghi bất kiế dã).” Nh ng thể lo u có ghi chép l i, không thể kể ra hết, l chuy n c m nhận tiên nhân giáng tr n thì có truy n Vân Cát th n n tinh th n ph n ch n, ận trong trắ ời cung n , Hải nc ễm l , An Ấp li t n ng ý trung thành, Mai kh u linh t mộ Huyễn, Yến Anh ngôn từ kh ng khái (các truy n Vân Cát, Hải kh u, An Ấp ã p khắ th ã, cháy trong lo n giặ n Yế A c truy n tụng, cò ến nay vẫn đối ng , Mai Huyễn thì b sai khác so v i nguyên g c khá nhi u nên hi n không còn n a). ế ó , ể khẳ ã V ờ ,G i hai b ờ V l i có ch “ õ ” nh ậ ỉ ó ờ H X c khắ ết húy theo kiểu thời Lê. TS Ph Hã 8 ã nr t ờ G V u này một cách thuyết phụ T ắm càng ch ng mộ ò c chú: “Truy n Bích câu kỳ ngộ có một dòng chú thich v T ờng Bích Câu. Dòng chú v 17 a danh thành T LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM ó ã n 升龍城乃我皇朝所都之地“T sở ô = thích T ó C 其碧溝坊今屬城都奉天府廣德縣 “Kỳ ụng Thiên ph , Qu huy n Qu C C u biế G n: ờng Bích Câu nay thuộc ô c, ph Phụng Thiên, thuộ ó ờng kim thuộc thành = c huy u ” Dò a tri ờ v ô, ô ã ” ô 802, ô ặt ở Phú Xuân. Sách Đại Nam nhất thống chí chép: Tri u Nguyễ , G ặt Bắc Thành tổng tr n. Sách Đấ tr n Bắ T ước Việ Nam q a c c đời N ( 805) ổi làm huy C vào sự ki n dờ ”隆 ” S T ũ T ận bắ u từ ô, ự ổ ĩ ặt tổng 升龍 ết huy n 805 ũ ổi cách viết ch “ chiếu chỉ c ch “ Vĩ ờ G ổi T 升隆, ph Phụng Thiên làm ph H Qu :“ ”龍 ng vào nh ĩ ồng sang u niên hi u Gia Long, n Bích Câu kỳ ngộ, dòng chú thích vẫn gi c thời Lê, ch “ danh Phụng Thiên, Qu ch ng tỏ n Bích Câu kỳ ngộ A3 ó é , ỡ 27 x 5,5 ờ : ả , ó ù x Tự ục, ụ ụ S 7 ( 864) Nộ íc 18 ũ 丹安集文堂 é 2 “ [52:9 ] ẹ , ó ũ, i vào thời Lê. e é Tậ V ” ẫn viết theo l c khắc vào thờ A , A2 ó Vậy có thể kết luận hai b a ục, ù g b c ộ xộ , y 158 A ó ế LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM ọa , é ổ đấ ì. ụ A Ấ T ộ ụ ụ ô ằ ế ục. S ự ọa , Bíc Hồ , : ả oạ , A Ấ ệ ế ả H ờ õ e ế ự ừ rên ục, íc ục, Lo g ổ đấ ì, Bíc ục, ì gộ : Tùng bách íc , A Ấ ì. N , ó ờ õ , N A Ấ và A2. D ộ ù gb c ục, ệ ế ự ì gộ í, Lo g ổ đấ A Ấ é ằ , ừ ù gb c ì gộ ục và Long ộ xộ ả x ục, Bíc é ọa và ế ệ ệ ò ”– ệ ục, ả : , V G A ó ò 樂善堂藏稿 “ T A3 ó ỏ é A2 X c u m i chỉ biế uv ến ba b n Truyền kỳ tân phả, gi i nghiên A , A2, A3 VHv.415 và VHv.416 mà TS Ph chúng tôi không h tìm th V ô Cò n kí hi u T ắm gi i thi u thì khi kh o sát u gì liên quan v i Truyền kỳ tân phả c . Trong quá trình làm Khóa luận t t nghi p ở bậ i h c, chúng tôi ã ô tình phát hi n ra mộ n m i r t thú v . B n A4 này có tên là 參考雜記 Tham khảo tạp kí ột cu n sách viết tay theo thể ch chân rõ ràng, s ẹp. Sách dày 372 trang, cỡ 30 x 20 cm, chia làm hai quyể Mỗi trang có 9 dòng, mỗi dòng 20 ch . Tờ khảo tạp kí ” Tờ sau chép: 19 ng h . u có ghi 參考雜記上 “Tham LÊ TÙNG LÂM – LUẬN VĂN THẠC SĨ HÁN NÔM 參考卷壹 丹山范先生撰 先生諱廷琥 共壹百三十張 “ am ảo quyển nhất Đa Sơ P ạm tiên sinh soạn ê s ú Đì ổ ươ g ” Cộng nhất bách tam thậ 20 Phía sau có ghi mục lục các mục trong sách gồm tr , c uv a lí, nông nghi , ĩ mục kh o , binh pháp, giáo dục, khoa c , luân lí, khoáng vật, thực vậ , ộng vật. Cu i quyể ng có dòng ch 皇黎景興丁酉海陽鎮上洪府唐安縣明鑾總 丹鑾社范廷琥編輯 “H C H Dậu H ờng An huy n Minh Loan tổ S ó T xã ng Hồng ph Hổ biên tậ ” ển h có chép hai truy n Tùng bách thuyết thoại và Bích Câu kì ngộ Q ó Hổ song v ể th y tác gi c a quyể ng là Ph m li u ông có ph i là tác gi c a ph “ ậu tụ ” Bích ô Câu kì ngộ sẽ Dậ Hổ thực tế Ph c. Gi D T Hổ ghi vậ thì vẫn c n ph i bàn thêm. V 777 ời Lê C 768, ã ó H T ậy trên ột chú bé 9 tuổi sao có thể viết sách V G ằ ể ởng nh tri u Lê mà thôi. Trong b n này Tùng bách thuyết thoại thì không có v 837, m gì l n ặc bi t. Sách có thể chia làm hai Bích Câu kì ngộ l i có nhi 20