BO. GIAO DUC
. VA DAO TAO
.
A
-'
'
'
TRUONG D~I HQC KINH TE TP. HCM
DE TAl NGHIEN cuu KHOA HOC CAP BQ
MA SO: 2003-22-56
VAI TRO, THl}C TR~NG VA. GIAI
"'··
"'
A'
K
PHAP PHA T TRIEN KINH TE Tu'
K
NHANTRENDUBANTHANHPHO
•
HO CHIMINH
~-
A
.
A
'
'
.··
Chti nhi~m d~ tai:
Thanh vien:
TP. HCM 10- 2005
BQ GIAO Dl,JC VA DAO TA,.O
TRUONG ElH KINH TE TP .HCM
TI~U VI:¢N
A
K
TS. NGUYEN MINH TUAN
A
A'
TS. NGUYEN VAN CHIEN
,..
....
,
ThS. NGUYEN VAN SANG
CN. LQ KIM CUC
v
-
MVCLl)C
Trang
~
? d~
Ph an
md
au ............................................................................................................. 1
Chuo'ng l:VAI TRO KINH TE Tu' NHAN TRONG QUA TRINH
,
,.,.?
K
-
"'
?
PHAT TRIEN KINH TE- XA HQI (J TP. HCM .................... 5
1.1. Vai tro cua kinh te' tli nhan trong qua trinh phat triin n~n
kinh te' thi truong djnh huong XHCN (J Vi~t Nam..................................... 5
1.1.1. Tinh H(t ye'u khach quan phai phat trfgn kinh te' tu' nhan
.trong thO'i ky qua d{) len XHCN i!J Vi~t Nam .................................. 5
1.1.2. Tac -dQng cua phat triin kinh te' tu' nhan trong n~n kinh te'
thi tru'O'ng djnh hu'ong XHCN i!J Vi~t Nam....................................... 9
1.2. Vai tro kinh te' ttl' nhan trong qua trinh pha t triin kinh te' xa
hQi tren dia ban TP.HCM............................................................................ 12
1.2.1. Vi tri ciia TP. HCM trong qua trinh phat triin kinh te', xa
hQi lJ Vif;t Nam.................................................................................. 12
1.2.2. Vai tro cua kinh te' tu' nhan trong qua trinh phat triin kinh
te' -xa h{) i i!J TP. H CM thO'i gian qua ................................................ 17
Chuo'ng 2: THl}C TR.t}NG HO~T DQNG KiNH TE Tu' NHAN
TREN D:)A BANTP. HCM TRONG THC1I GIAN QUA ......................... 24
2.1. Khai quat tlnh hlnh ho~t d()ng cua kinh te' tli nhan lJ TP HCM
'. gtan
. qua .............................................................................................. 24
· trong th{II
2.1.1 v~ s6 hiQ'ng cac doanh nghi~p tli nhan ho~t d()ng tren dja
b3.n TP. HCM .............................................................•............................... 24
2.1.2. Hi~u qua ho~t d()ng san xua"t, kinh doanh cua cac doanh
nghi~p
tli nh3.n ........................................................................................... 28
2.1.3. Tinh hinh lao d()ng va thu
nh~p
cua lao d()ng trong cac
doanh nghi~p tli nhan d TP. HCM ........................................................... 35
2.1.4. Ho~t d()ng cua cac t6 chuc doan thi trong khu Vlfc kinh te'
tu' nhan lJ TP. HCM............................................................... ~ ................::. 41
2.1.5. St! quan ly cua chinh quy~n Thanh phO' dffi vOi khu vlfc
kinh tf! tli nh3 n ......................................·......... ~;~~;~ ...................................... 43
2.1.6. Dong gop cua kinh te' tli nhan cho ngan sach Thanh phff............ 46
2.2. Nhii'ng thu~n Iqi, kh6 khan trong qua trlnh ph~t tri~n kinh te'
tlinhan lJ TP. HCM............ ~ ...................................................................... 47
2.2..1. Nht1ng thu(ln lHQG
TP.HCM, Khoa Kinh te'.
Cac cong trlnh neu tren da di sau vao phan tfch kinh te" tu nhan trong
n€n kinh te" thi tru'ong djnh huang XHCN, va kinh te' tu' nhan cua vung kinh te'
trQng di~m phia nam. Con d€ tai cua cac tac gia nghien cuu d day la di sau
vao nghien cuu kinh t€ tu' nhan Thanh ph6 H6 Chf Minh, d~ lam r6 vai tro,
th\fC trq.ng va giai phap phat tri~n kinh te' tu' nhan tren dja ban Thanh ph6.
a
3. PH~M VI NGHIEN cuu DE TAl:
Trang d€ tai nay, cac tac gia nghien cuu thanh phgn kinh te" tu nhan tren
dia ban Thanh ph6 H6 Chf Minh, rna trQng tam la cac doanh nghi~p va cong
ty tu' nhan, vl day Ia b ph~n c6 quy mo tu'ong d6i IOn, dang phat tri~n mq.nh
trong kinh te' tu' nhan, d6ng thai hoq.t d<)ng tu'ong d6i 6n djnh so voi bQ ph~n
2
kinh tS ca th€, vl v?y cac cd quan chile nang cua Thanh ph6 c6 th€ ki€m soat
va thO'ng ke du'QC.
4. PHUONG PHAP NGHIEN CUU VA PH~M VI NGHIEN CUU:
Qua trlnh nghien cuu, d~ tai nay sii' dvng m9t sO' phu'dng phap chu ye'u
nhu: Phu'dng phap phan tich-t6ng h<;1p, phu'dng phap logic k8't h<;1p voi lich sii',
phan tich sO' li~u di~u tra thu ca.'p, s6 li~u th6ng ke, phu'dng phap dlf bao
phu'dng phap so sanh, d6i chie'u.
Khu Vl;fc kinh t€ tu' nhan nghien. CUll trong d~ tai nay bao g6m cac loqi
hlnh doanh nghi~p: Doanh nghi~p tu' nhan, Cong ty trach nhi~m huu h~n.
Cong ty c6 ph~n va loqi hlnh kinh te' ca th€, h9 gia dlnh nhu': h9 ca th€, cd sd
san xua.'t kinh doanh. Linh vl;(c hoqt d9ng chu ye'u la cong nghi¢p va thtrdng
m~i- dich vv hoqt d9ng tren dia ban TP. HCM. Cac s6 li~u phan tich dtrqc
c?p nh?t de'n nam 2002, 2003, 2004.
5. MlJC DICH, Y NGHIA NGHIEN CUU:
Tren cd sd nh?n thuc va v?n dvng ly lu?n v~ kinh t8 hang hoa-ti~n t~,
Chinh sach Kinh t€ moi (NEP), Chu nghia tu' ban nha mroc, sd huu tu nhan,
kinh t8 tu nhan cua C.Mac, V.I.Lenin, d6ng thoi quan tri¢t sau s~c quan di€m
v~ phat tri€n n~n kinh t€ hang h6a voi cd ca.'u, nhi~u thanh ph~n kinh t8 tham
gia theo dinh huang XHCN cua Dang, Nha nu'oc d~ tai nay nh~m mi.Jc dich:
-TiSp tvc kh~ng dinh va lam sang to hdn cd sCi ly lu?n va thlfc ti~n. v~
slf t6n t~i khach quan va vai tro quan tn;mg ciia kinh t€ tu nhan trong qua
trlnh phat tri€n n~n kinh te' thi tru'ong dinh huong XHCN, cling nhu' trong s~r
phat tri€n kinh t8 ,xa h9i d m9t dia ban cv th€ la Tp. H6 Chi Minh nh~m
d9ng vien, t?n dvng, phat huy vai tro tich cl;(c cua kinh t8 tu nhan thuc da'y
san xua.'t hang hoa phat tri€n, vl sl;( nghi~p dan giau, nuoc mqnh tren dia ban
khu VlfC Va ca nu'oc.
- B~ng nhung lu?n eli khoa hQC, kh~ng dinh vai tro to IOn cua kinh t€ tu'
nhan trong sl;f phat tri€n n~n kinh t€ hang hoa d nu'oc ta va thl;fc tq.ng v~ kinh
te' tu' nhan d TP.H6 Chi Minh cling nhung va.'n d~ dang d~t ra, til d6 d~ xua.'t
phu'dng hu'ong Va bi~n phap giai quySt nh~m gop ph~n phi.JC Vl,l cho Vi~c phat
tri~n kinh t€, xa h9i tren dja ban TP.H6 Chi Minh, thuc da'y tie'n trlnh cong
nghi~p hoa hi~n d~i hoa cua da.'t nu'oc. D6ng thoi, lam cd sd khoa hQC v~ m~t
ly lu?n Va thlfc ti~n phi.JC VI.J cong tac nghien CUU, giang d~y va hoch djnh cac
chinh sach vi mo d~ quan ly va pha t tri€n kinh t€ tu' nhan.
3
- Qua thgc ti~n tlnh hlnh kinh t~, xa h()i tren dia b~m Tp. H6 Chi Minh
thl;l'c trC:tng t6 chuc va qmln ly khu vgc kinh te' tu' nhan, c6 th~ nit ra bai hQc
kinh nghi~m CO tinh ph6 quat V~ du'ong }Q'i chinh sach Va Cd Sd phap ly d~
thl;l'c st! md ra cac di~u ki~n cftn thie't, phil hqp, nh~m t?n dtJng va phat huy
vai tro ciia khu vgc kinh te' tu nhan, gop phftn thuc dfty phat tri~n kinh te', xa
h()i C1 Tp. H6 Chi Minh.
Qua thgc ti~n phat tri~n kinh te' kinh te' tu' nhan, tren dia ban TP.
HCM, d~ xua"t nhii'ng dinh huang, giai phap v~ chinh sach da"t dai, chinh sach
tai chinh tin dtJng, thue', chinh sach khuye'n khich dftu tu' trong nu'oc, d?c bi~t
la chfnh sach t6 chuc quan ly cua nha nu'OC d6i VOi khu VlfC kinh te' tu' nhan
d~ c6 th~ v?n dtJng vao thgc te' a Tp. H6 Chi Minh, d6ng thoi til d6 lam cd sd
cho vung kinh te' trQng di~m phia Nam va ca nu'oc nh~m phat tri~n kinh te' tu
nhan phil hqp voi qui lu?t kinh te' khach quan, theo dinh huang xa h()i chii
nghia.
-
-Thong qua phat tri~n kinh te' tu nhan d Thanh ph6 H6 Chi Minh,
tie'p ttJC kh~ng dinh Va lam sang to hdn Cd Sd ly lu?n Va thtf'C ti~n V~ Stf t6n
tC:ti khachquan va vai tro quan trQng ciia kinh te' tu' nhan trong qua trlnh phat
tri~n kinh te' thi tru'ong dinh huang xa h()i ch~ nghia, cling nhu trong sv pha t
tri~n kinh te' xa h()i d m()t dia ban CIJ th~ la TP.H6 Chi Minh cling cac giai
phap t6 chuc quan ly nh~m phat huy vai tro ffy.
Nhung ke't qua nghien CUll (J d~ tai nay c6 th~ lam tai li~u tham khao
b6 ich clio~ nhling nguoi nghien cuu, giang dC:tY ho?c nhling ai quan tam v~
chii d~ nay, cho cac nha ho~ch dinh chinh sach, quan ly thgc ti~n .
.
, .....,
,....,
?
~'
6. KET CAU CUA DE TAl:
D~ tai nghien cuu g6m 3 chudng.
Chu'ong 1: Vai tro kinh te' hi nhan trong qua trlnh phat tri~n kinh te'xii h()i lJ TP. HCM.
Chliong
2: Thtfc tr~ng ho~t d()ng ciia kinh te' tli nhan tren dia ban TP.
HCM thoi gian qua.
Chu'ong- 3: Dinh hu'6'ng va ghli phap phat tri~n kinh te' tli nhan lJ TP.
HCM de'n nam 2010 va t~m nhln de'n nam 2015.
4
Chtidng 1
VAI TRO KINH TE Tu' NHAN TRONG QUA TRINH PHA T
TRIEN KINH TE- XA HOI 0 TP. HCM.
,.,.?
"'
-
"'
?
1.1. Vai tro ciia kinh te' tu nhan trong qua trinh phat triin n~n kinh te' thl
truO'ng dfnh huong xa hl)i chii nghia d Vi~t Nam.
1.1.1. Tinh ta't ye'u khach quan, phai phat triin kinh te' tu nhan trong thO'i
ky qua dl) len CNXH d Vi~t Nam.
•
Khai ni~m v~ kinh te' tu nhan: ·
Tuy theo g6c dQ xem xet, each tie'p c~n rna chung ta c6 cac khai ni~m
khac nhau v~ kinh te' tu' nhan. Ch~ng h'.J.n nhu: coi kinh te' tu' nhan la "kinh te'
dan doanh" ho~c coi kinh te' tu' nhan la "kinh te' ngoai qu6c doanh ", ho~c coi
n~n kinh te' bao g6m cac thanh ph§n kinh te': kinh te' nha nu'oc, kinh te' t~ p
th6, kinh te' ca th6, ti6u chu, kinh te' tu' bantu' nhan, kinh te' tu' ban nha nu'oc
va kinh te' c6 v6n d§u tu' nu'oc ngoai. Cling c6 tai li~u th6ng ke v~ kinh te' tu'
nhan chi bao gcS-m cac doanh nghi~p tu' nhan, cong ty trach nhi~m huu h'.J.n,
cong ty c6 ph§n va hQ kinh doanh ca th6 phi nang nghi~p-vv ...
d~ tai nay, cac tac gia quan ni~m va xem xet kinh te' tu' nhan theo
tinh th§n Nghi quye't TW 5 Khoa IX (thang 3/2002) ctia Bang C(>ng San Vi~t
Nam: ,;Kinh te' tu' nhan g6m kinh te' ca. th6, ti6u chti va kinh te' tu' bantu' nhan
ho'.lt d(>ng du'oi hlnh thuc hQ kinh doanh ca th6 va cac lo'.li hlnh doanh nghi~p
tu' nhan ".
d
•
Tinh ta't ye'u khach quan t6n t~i, phat triin kinh te' tu nhan d Vi~t
Nam:
Truoc day, do nh~n thuc sai l§m v~ mo hlnh chu nghia xa h(>i va con
duong tie'n len xa h(>i chti nghia c3 Vi~t Nam, nen Bang ta da chu tru'ong thlfc
hi~n each ffi'.J.ng xa hQi chu nghia bang: "cong huu hoa, xoa tu' huu ", coi kinh
te' tu'ban tu'nhan la "phi chu nghia Xa h(}i", la d6i tu'qng phai cai !'.J.O XOa bo.
Tu du'ong 16i d6i moi khdi d§u tu B'.li h(>i VI ctia Bang (mlm 1986) tren
co sd nh~n thuc l'.li dttong 16i each m'.J.ng Vi~t Nam, Bang ta chu trttong phat
tri6n n~n kinh te' hang hoa voi co ca'u nhi~u hlnh thuc sd huu, nhi8u thanh
ph§n kinh te' tham gia, theo dinh huang xa h(>i chu nghia. Trong d6, kinh te' tu'
nhan la m(>t bQ ph~n quan tr9ng ca'u thanh, t6n t'.li lau dai, duqc tlf do kinh
doanh theo phap lu~t, khong phan bi~t d6i Xlr, du'QC t'.J.O di~U ki~n Va khuye'n
5
khich phat tri~n d~ tC;lO ra nhi~u CUa cai cho xa hQi, lam giau cho mlnh va cho
da't mtoc.
Quan di~m v~ Slf t6n tC;li, phat tri~n kinh tt tu' nhan cua Bang ta nhu'
tren la hoan toan dung dan va ta't ytu, hi, trd
thanh m(>t nuoc cong nghi~p tien tie'n xa h(>i chu nghia. Bl;li h(>i Bl;li bi~u
toan qu6c- ctia Bang l~n thu IV (narn 1976) da xac dinh ,;nhi~rn vv hoan
thanh v~ co ban cai t(;lO xa h(>i chti nghia (J mi~n Narn, co nghia la xoa bo
tri~t d~ quy~n chie'm hfi'u phong kie'n v~ ru(>ng da't, qu6c hfi'u hoa nhung co sd
cong th11ong nghi~p, cai tqO Xa hQi chu nghia d6i VOi t11 ban t11 doanh, du'a
nong dan, h(> thu cong, thU'ong nghi~p nho vao h<;lp tac xa" .
Be'~ ~ghi quye't E>l;li h(>i V cua Dang narn 1982 da rnd duang cho phat
tri~n kinh' t€ qu6c doanh xu6ng t~n ca'p qu~n huy~n va quan h~ san xua't xa
h()i chti nghia bao g6rn: sd·hfi'u nha n11oc va sd hfi'u t~p th~ du'(/c rnd r(>ng.
Vi~c cai t~o xa h()i chu nghia dU'QC dffy rnqnh: d6i voi cong nghi~p tu' ban tli
nhan thl tie'n hanh cai tt;to bang hlnh thuc cong t11 h<;lp doanh; tri~t d~ xoa bo
t11 ban th11ong nghi~p;. t6 chuc kinh te' f~ p th~ dQ'i voi cong nghi~p va dich Vlf;
chuy~n d~n nhung ng11ai buon ban nho sang san xua't va dich vv khac; cling
cO' tang c11ang kinh t€ qu6c doanh, t~p th~ ...
Tren ph11ong di~n ly lu~n, Bang ta thua nh~n n6n kinh t€ trong thai ky
qua d9 len chti nghia xa h()i co nhi~u thanh ph~n, nh11ng trong hanh d(>ng
khong th~t stf thua nh~n n~n kinh t€ nhi~u thanh ph~n, tlrn rnQi each ngan
ca'rn phat tri~n, cai tt;to va co phftn thu hyp d~n, xoa bo thanh ph~n kinh te' phi
xa h(>i chti nghia. Tuy nhien, tren thtfc t€, cac thanh ph~n kinh t€ phi xa h(>i
chu nghia vfin ho~t d(>ng duoi dt;tng "kinh te' ng~rn" rna nha nuoc khong th~
ki~m SOat dU'QC, ho~c nup bong nha nU'OC. Tlnh trt;tng trl tr~, kern phat tri~n
ctia kinh t€ qu6c doanh, kinh t€ t~p th~, hot;tt d()ng ctia nhi~u cong ty cong t11
7
hqp doanh, h<;1p tac xa, t6 h<;1p san xua't chi c6 hlnh thll'c khong c6 thlfc cha't,
dfin d{n n~n kinh t{ cua dfft llli'OC thai ky tn!OC d6i moi, giai dO(,lll (19761985) g~p ra't nhi~u kh6 khan. Tlnh hlnh kinh te' xa h()i ciia th~mh ph6 H6 Chf
Minh giai doq.n nay khong khac gl buc tranh chung cua ca nu'oc. Trude
nhung yeu cfru buc bach ciia cu()c so'ng va tru'oc nhung thu thach ciia thai dq.i,
Bang ta da khoi xu'ong va lanh dq.o Slf nghi~p d6i moi trong d6 c6 d6i moi
kinh te'. Tu nam 1986, n~n kinh te' nhi~u thanh phfrn da du'QC thua nh~n ca
tren ly lu~n lftn thlfc ti~n. Trong d6, kinh te' tu' nhan da du'n tie'p we con du'ang di len chii nghia xa
h()i Vi~t Nam la: phat tri~n kinh te' thi tru'ang dinh huang xa h()i chii nghia .
.Trong du'ang lo'i d6, th~ hi~n slf ke't h<;1p nhufrn nhuy~n giua tfnh quy lu~ t v~n
d()ng cua xa h()i, quan di~m lich su, tfnh thai d£,ti voi nhung bai h<;>c kinh
nghi~m v~ phat tri~n llfc lu'ang va Nha nu'oc, khu VrfC kinh te' tu' nhan du'qc h6i sinh va phat
tri~n trong m()t n~n kinh te' nhi~u thanh phgn v~n d()ng theo co che" thi tru'ong
CO Srf qmln ly cua nha nu'oc, theo dinh hu'ong Xa h(}i chu nghia.
Cac Nghi Quye"t E><;1i h()i Ign thu VII va Ign thu VIII cua E>ang sau d6
da kh~ng dinh l<;1i duong I6i d6i moi duqc khdi xu'ong t<;1i E><;1i h()i VIva du'a ra
cac dinh huang .Ion trong chinh sach phat tri~n kinh t€ d Vi~t Nam. Theo d6,
slf phat tri~n khu vljc kinh te" tu' nhan du'qc kh~ng dinh nhtt sau:
-Kinh te' ca th~ c6 ph<;1m vi tuong d6i r()ng IOn, dttqc phat tri~n trong ti{t
ca cac nganh d ca thanh thi va nong thon, khong h(;ln che" vi~c md r()ng kinh
doanh, c6 th~ t6n t<;1i d()c l~p, c6 th~ tham gia cac lo<;1i hlnh hqp tac ho?c lien
ke't voi cac doanh nghi~p Ion b~ng nhi~u hlnh thuc.
-Kinh te' tu' bantu' nhan dttqc kinh doanh trong nhung nganh ngh~ c6 lqi
cho qu6c ke' dan sinh duqc phap lu~t quy dinh
E>ttong I6i d6i moi co ban d6 cua E>ang da dttqc th~ che' h6a b~ng cac
van ban phap ly. Trttoc he"t la trong Hie'n phap nam 1992 c6 15 di~u quy dinh
v~ che' d() kinh te', theo d6 n~~~ kinh te' Vi~t Nam la n~n kinh t€ hang h6a
nhi~u thanh phgn v~n d()ng theo co che" thi trttong c6 slf quan ly cua nha nu'oc
theo dinh huang xa h()i chu nghia.
Thang 01-1991 Qu6c H()i va Chinh phu da ban hanh Lu~t Doanh
nghi~p tu' nhan va Lu~t Cong ty, tie'p theo la cac nghi dinh cua H()i d6ng BQ
tn(dng ban hanh Cl.J. th~ h6a cac di~u lu~t cua Lu~t Doanh nghi~p tu' nhan va
Lu~t Cong ty cho phep cong dan Vi~t Nam du 18 tu6i c6 quy~n thanh l~p
doanh nghi~p tu' nhan ho?c cong ty. Ngoai ra, d6i voi cac ca nhan, nh6m kinh
doanh c6 v6n thi{p han v6n phap dinh theo quy dinh d6i voi cac doanh
nghi~p. cong ty tu' nhan thi du'qc thanh l~p hQ san xua't kinh doanh c~ th~,
ti~u chu ho?c nh6m h() kinh doanh dttqc dang ky theo nghi dinh so' 661HE>BT
cua chinh phu.
Nghi Quye't E><;1i h()i Jgn thu IX cua Bang cling kh~ng dinh: Kinh t€ ca
th~, ti~u chu ca d nong thon va thanh thi c6 vi tri quan trQng lau dai. Nha
nu'oc t(;!O di~u ki~n Va giup do d~ phat tri~n; khuye'n khich cac hlnh thuc t6
chile hqp tac trf nguy~n, lam v~ tinh cho cac doanh nghi~p ho?c phat tri~n Ion
han. Khuye"n khich phat tri~n kinh te" tu' ban tu' nhan r()ng rai trong nhii'ng
nganh ngh~ san xua't, kinh doanh rna phap lu~t khong ca'm. T<;!O moi tntong
kinh doanh thu~n lqi v~ chinh sach, phap ly d~ kinh t€ tu' ban tu' nhan phat
10
tri~n tren nhfi'ng dinh huong u'u tien cua Nha nu'oc, k~ ca d~u tu' ra nu'oc
ngoai ...
Nhu v~y, duong 16i chfnh sach va cd sd phap ly da tqo du cac di€u ki~n
cho cac hlnh thuc kinh te' thUQC khu VrfC kinh te' tu' nhan pha t tri~n. Trong giai
doqn chuy~n d6i n€n kinh te' vua qua, khu vrfc kinh te' tu' nhan phat tri~n da
gop phfin thuc dffy t6c dQ tang tru'dng va phat tri~n kinh te' cua da't nu'oc, tqo
them nhi€u vi~c lam, tang ngu6n thu cho ngan sach qu6c gia. Tren thrfc t€ da
chung minh ding duong 16i d6i moi thong qua cac chfnh sach kinh te' moi do
Bang khdi xuong la hoan to an dung d~n. Va'n d~ d~ t ra la c~n lam r6 them
v€ quan di~m, chfnh sach va nha't la tlm cac giai phap phat tri~n khu vrfc kinh
t€ tu' nhan vl ml:IC tieu phat tri~n Ion mc;tnh n€n kinh te' cua da"t nttoc trong giai
doqn cong nghi~p hoa, hi~n d<;ti hoa.
Hi~n nay, tit srf ki~m nghi~m qua tht;(c ti~n v€ du'ong I6i phat tri~n kinh
t€ tu' nhan, E>ang ta tie'p We khftng dinh v€ tfnh dung d:ln cua duong 16i do va
quye't tam chi dqo thrfc hi~n sau r<)ng va hi~u qua hdn nua. Nghi quye"t H<)i
nghi lffn thu 5 ban cha"p hanh Trung u'dng khoa IX v~ phat tri~n kinh t€ ttt
nhan, d~ c~p d€n kinh te' tu' nhan bao g6m hai thanh phfin kinh t€ la kinh t€
ca thi1 ti~u chii va kinh t€ tu' bantu' nhan. Kinh t€ tt( nhan d nu'oc ta phat
tri~n du'oi Slf lanh d<;to cua EHng, srf qtian ly ciia Nha nu'oc.
-Kinh t€ ca th~, ti~u: la nhung ddn vi kinh t€ drfa tren sCi huu tu nhan nho· v~
tu' li~u san xua"t va ho<;tt d<)ng chii y€u drfa vao sur-lao dong cua chfnh hQ, no
bao g6m cac lo<;ti hlnh kinh te' ciia nang dan, thq ihii cong, nguoi lam thu'dng
nghi~p va dich Vl;t ca th~ ...
-Kinh te' tu' ban tu nhan la nhung ddn vi kinh t€ rna v6n do mot ho~c mot s6
nha tu ban gop l<;ti ds san xufit- kinh doanh va co thue muon nhan cong.
Kinh t€ tu ban tu nhan drfa tren sd hii'u tu' nhan tu' ban chii ngh1a v~ tu' li~u
san xufit va do thue muon nhan cong nen CO Srf boc lot nhfi'ng nguoi lao dong
lam thue, nham ml)c tieu thu lqi nhu~n, hlnh thuc biSu hi~n cua gia tri th~ng
du', do nguoi lao d<)ng lam thue t<;to ra.
Kinh t€ tu nhan ho<;tt dong duoi .hlnh thuc h9 kinh doanh ca thS va cac
lo<;ti hlnh doanh nghi~p tu' nhan, tham gia vao ta't ca cac llnh vrfc nang nghi~p.
cong nghi~p Va thu'dng mqi- dich Vl).
Kinh t€ tu' nhan la mot b<) ph~n hqp thanh quan trQng cua n~n kinh t€
nhi€u thanh ph~n theo dinh huong xa h<)i chu ngh1a. Chfnh sach kinh te' nhi~u
thanh phfin la nham phat huy ti~m nang va lqi the' cua m6i thanh phffn d~
11
khai thac Va phat huy IDQi ti~m nang CUa dft"t llliOC, thlfc hi~n IDlJC tieu dan
giau, nu'OC ID'.J.nh, Xa h()i cong bang, dan chu, Van minh.
Thlfc ti~n til khi d6i moi kinh te', d~c bi~t til khi Lu~t Doanh nghi~p ra
doi va co hi~u llfc til thang 112000, kinh t€ tu' nhan ciia ca nu'oc n6i chung va
thanh ph6 H6 Chi Minh noi rieng, da c6 nhfi'ng buoc phat tritin nhanh chong,
dong gop quan trQng vao Slf phat tritin kinh kinh t€, rna ClJ thti la:
-Kinh te' tu' nhan da g6p phfin khoi d~y m()t b() ph~n quan trQng ti~m
nang ciia da't nu'oc, phat huy n()i hfc, d6ng g6p ngay cang tang trong t6ng thu
nh~p qu6c dan ciia ca nu'oc. Chi tinh trong giai do£.ln 2000-2004, ty trQng v6n
dfiu tu' ciia kinh t€ tu' nhan trong t6ng v6n dfiu tu' ciia xa h()i tang len nhanh
chong, nam 2000 Ia 20%; nam 2001 la 25%; nam 2002 la 25,3%; nam 2003
la 27%; nam 2004 la 28,5% (ngu6n: B() Ke' ho£.lch-Dfiu tu).
-Kinh te' tu' nhan da g6p phfin tich clfc trong vi~c chuytin dich co cau
kinh t€ theo huang cong nghi~p boa, hi~n d'.li hoa.
-Slf phat tritin ciia kinh te' tu' nhan trong nganh cong nghi~p. thuong
ID'.J.i-djch VlJ, da gop phfin nang CaO ty trQng nganh cong nghi~p Va giam ty
trQng nganh nong nghi~p. Theo th6ng ke Ham 2004, ty trQng nganh cong
nghi~p la 41 %; nganh nong nghi~p la 17%, di~u nay cho thay co cau kinh te'
da du'qc chuytin djch theo hu'ong cong nghi~p hoa, hi~n d'.li boa.
-Kinh te' tu' nhan da g6p phfin thu hut m()t llfc luqng.lao d()ng IOn ciia
xa h()i, d6ng thoi dao t'.J.O Va nang cao trlnh d() chuyen mon tay ngh~ cho hfc
lu'qng lao d()ng xa h()i. Chi tinh rieng giai do£.ln 2000-2004 khu VlfC kinh t€ tu'
nhan da thu hut khoang 1,6 d€n 2 tri~u lao d()ng moi vao Jam vi~c. B6ng
thoi, d6 sii' dvng duqc d()i ngfi lao d()ng, cac co sCi kinh t€ tu' nhan da b6i
duong tay ngh~, hQc vi~c, huan luy~n. ho~c gii'i di dao t'.lo d cac trung tam,
cac tru'ong d~y ngh~.
-Kinh t€ tu' nhan da gop phfin md r()ng, nang cao hi~u qua kinh t€ d6i
ngo£.li, thu hut v6n dfiu tu' ciia nu'oc ngoai, md r()ng thi truong. Voi slf phat
tritin nhanh chong, sue C'.J.nh tranh ngay cang cao, cling voi nhfi'ng kinh
nghi~m va nhfi'ng m6i quan h~. cac chii doanh nghi~p tu' nhan da gop phfin
md r()ng thi tru'ong ra nu'oc ngoai, nang cao sue C'.J.nh tranh cua n~n kinh te',
d6ng thoi lien doanh, lien k€t voi cac chii dfiu tu' nu'oc ngoai, til d6 thu hut
v6n dft u tu' ciia nu'oc ngoai.
12
1.2. Vai tro kinh te' tu nhan trong qua trlnh phat tri~n kinh te' -xa h()i
tren dia ban TP. HCM
1.2.1. Vi tri ctia thanh ph6 H6 Chi Minh trong qua trinh phat tri~n kinh
te'-xa h()i f1 Vi~t Nam.
Thanh pho' Hd Chi Minh la m()t trung tam kinh te', van h6a, khoa hqc
cong ngh<$, thu'dng me;ti, ati chinh Va dich Vl;l cua ca khu VlfC Kinh te' trqng
di€m phia Nam vacua ca nu'oc. Thanh ph6 Hd Chi Minh nam Ci mi~n Bong
Nam b() giau c6 va nhi~u ti~m nang, truoc giai ph6ng duqc vi la "Hon Ngqc
vi~n Dong". Di<$n tich tlj nhien 2.095,01 km 2 bang 0,6% di<$n tich da't tl!
nhien ca nu'oc; dan so' nam 2003 la 5.862.000 ngu'oi, ngoai ra con c6 khoang
hon 01 tri<$u dan nh?p cu', trong d6 67% n()i thanh, 33% ngoe;ti thanh, 83,5% Ci
th~mh thi va 16,5% Ci nang thon. To'c d() tang tru'Cing kinh te' cua TP. HCM
trung blnh trong giai doe;tn 1991-2000 la hon 11 %/nam, nam 2003 tang tru'Cing
11,4% cao nha't so voi ca nu'oc. Ngoai ra, ta't ca cac chi tieu kinh te' khac,
thanh ph6 d~u chie'm ty trqng cao nha't so voi cac vung trong ca nu'oc.
Bang 1: Vi tri Thanh pho' H6 Chi Minh so ca nlioc nam 2003
Ddlz vj tinh
1.
Di~n
tich tt;t nhien
Ca mtflc
- -·
TP. HCil1
%
100
0,6
1000 ngu'oi
80.666
5.862
3. T6ng san ph§m trong nuoc
TY' d6ng(1994)
335.821
70.947
4. T6c dQ tang t6ng san ph£m
nQi dia
%
7,24
11,4
5. Gia tri san xua't cOng nghi~p
gi::1 nam 1994
Ty d6ng
302.990
88.602
6. T6ng muc hang hoa ban le
Ty d6ng
310.469
77.971
19.880
7.370
27.171
6.290
2. Dan s6
7. Kim ng~ch xua't kh£u
Tri~u
USD
.Ty d6ng
8. V6n dffu tu' xay dt;tng cd ban
ngan sach dia phu'dng
NgucJn: Vanphong UBND TP HCM
13
Thanh ph6 1-I6 Chi Minh cling du'qc xac dinh la hqt nhan cua dia ban
kinh t€ trQng di~m phia Nam c6 vi tri dia ly h€t sue thu?n lqi, n~m giap gianh
cac dnh mi€n Dong Nam B9 va D6ng B~ng Song Cti'u Long la ndi cung ca'p
ngu6n nguyen li~u, ngu6n lao d{)ng, thi tru'ong tieu thv ... Th~nh ph6 H6 Chi
Minh la ndi c6 h~ th6ng cd sd hq tfrng tu'dng d6i t6t va d6ng b{)- so voi cac
tinh, m{)t h~ th6ng giao thong du'ong b{), duong thuy, du'ong hang khong va
h~ th6ng thong tin lien lqc tu'dng d6i hi~n dqi, Ia m{)t thanh ph6 dong dan
nha't nude va la ndi c6 ty 1~ nguoi c6 vi~c lam tu'dng d6i cao. Day cling la
nhung di€u ki~n he't sue thu?n lqi cho vi~c md r()ng thi tntong, tqo kha nang
phat tri~n t6t cac nganh cong nghi~p che' bi€n, san xua't hang tieu dung, hang
xua't kh§:u, nhii'ng m~t hang cfrn sti' dvng nhi€u lao d{)ng ...
Qua 14 nam phat triSn (1991 - 2004), ty trQng kinh t€ cua Thanh ph6
H6 Chi Minh v~n tie'p tvc gia tang, di€u nay cho tha'y Thanh ph6 H6 Chi
Minh la ndi hoqt d{)ng kinh te' nang d{)ng nha't cua ca mtoc, la ndi c6 nhi€u Cd
h9i dS cac nha doanh nghi~p dfru tu, trong va ngoai nuoc hoqt d9ng va phat
.,:?
tnen.
Xem xet slf phat tri~n kinh t€, xa h{)i cua thanh ph6 H6 Chi Minh,
khong th~ tach roi vdi vung kinh te' tn?ng di~m phia Nam. Thoi giari· qua
Vung Kinh t€ TrQng diSm phia Nam da c6 nhii'ng buoc phat tri~n vuqt b?c,
v€ t6c d{) tang tru'dng, cling nhu' cd ca'u ty I~ cua cac khu v~tc tren cd sd dlfa
vao cac lqi the' va ngu6n life san c6, c{)ng voi tac d{)ng tich c~tc cua cong
CUQC d6i moi va md cti'a n€n kinh t€ tren phqm vi ca nu'oc. Bang th6ng ke
d uch
". d"ay cho ch,ung tathay
A'
~ d,
ro- d"
. 1eu
0.
Bang 2: To'c d() tang tru'O'ng GDP ciia Vitng Kinh te'TrQng diim phhi Nam
va ca nu'oc giai do~n 1991 - 2003 (%)
Canu&c
1991-1995
1996-2003
1991-2003
8,2
7,0
7,6
.,
VKTTDPN
10,9
13,6
Ngu6n: Cvc th6ng ke TP HCM
14
12,2
- Xem thêm -