Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Vai trò của tổ chức xã hội trong quản lý hành chính nhà nước...

Tài liệu Vai trò của tổ chức xã hội trong quản lý hành chính nhà nước

.PDF
51
10290
146

Mô tả:

B GIÁO D C VÀ ÀO T O TR NG I H C C N TH KHOA LU T ----- –&— ----- LU N V N T T NGHI P Tên tài: VAI TRÒ C A T CH C XÃ H I TRONG QU N LÝ HÀNH CHÍNH NHÀ N GIÁO VIÊN H NG D N : TR N TH Y QU C THÁI MÔN: HÀNH CHÍNH SINH VIÊN TH C HI N: TR NH TH H NG P MSSV : 5044027 P: HÀNH CHÍNH 30 5/2008 C NH N XÉT C A GIÁO VIÊN ˜&™ ………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… CL C c&d Trang I NÓI CH U .....................................................................................................1 NG 1 VAI TRÒ C A T CH C XÃ H I TRONG QU N LÝ NHÀ N C ..........3 1.1. KHÁI QUÁT CHUNG V T CH C XÃ H I.........................................3 1.1.1. Khái ni m và c m c a t ch c xã h i ...........................................3 1.1.2. u ki n thành l p và gi i th các t ch c xã h i................................8 1.1.3. Phân lo i các t ch c xã h i...............................................................14 1.2.VAI TRÒ C A T CH C XÃ H I TRONG QU N LÝ HÀNH CHÍNH NHÀ N C.........................................................................................22 1.2.1. Quy n và ngh a v c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính nhà n c ............................................................................................22 1.2.2. Vai trò c a các t ch c xã h i trong l nh v c xây d ng pháp lu t ......23 1.2.3. T ch c xã h i tham gia th c hi n pháp lu t, góp ph n tích c c vào hi u qu c a ho t ng qu n lý nhà n c.............................................31 1.2.4. Vai trò c a các t ch c xã h i trong ho t ng giám sát các c quan Nhà n c ............................................................................................37 1.2.5. Vai trò c a các t ch c xã h i trong vi c phát huy kh i i oàn k t toàn dân t c ..........................................................................................40 CH NG 2 TH C TR NG VÀ GI I PHÁP NÂNG CAO VAI TRÒ C A T CH C XÃ H I TRONG QU N LÝ HÀNH CHÍNH NHÀ N C ...........................43 2.1. T ng c ng s lãnh o c a ng trong xây d ng Nhà n c pháp quy n xã h i ch ngh a......................................................................................43 2.2. vai trò c a t ch c xã h i trong vi c ph n bi n xã h i n c ta ............46 2.3. Nâng cao hi u qu ho t ng c a Thanh tra nhân dân trong c quan Nhà n c ..........................................................................................................51 2.4. Vai trò c a oàn Thanh niên trong ti n trình h i nh p n c ta hi n nay ............................................................................................................. 52 2.7. C n y m nh công tác u tranh ch ng buôn bán ph n và tr em qua biên gi i.................................................................................................53 T LU N........................................................................................................54 TÀI LI U THAM KH O Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n L I NÓI c U c&d 1. Lý do ch n tài Trong ti n trình h i nh p kinh t qu c t nh hi n nay, c c u t ch c và ho t ng c a b máy hành chính nhà n c c t t và ho t ng t hi u qu cao n thì không nh ng òi h i các c quan qu n lý ph i h p v i nhau m t cách ng và ch t ch mà còn ph i có s tham gia qu n lý c a t ch c xã h i. T ch c xã i óng vai trò quan tr ng trong h th ng Chính tr Vi t Nam, thu hút ông o qu n chúng thu c m i t ng l p, l a tu i, gi i tính tham gia nh : ng C ng s n Vi t Nam, M t tr n T qu c Vi t Nam, Công oàn, H i C u chi n binh, H i Nông dân, H i Ng i cao tu i và các t ch c xã h i ngh nghi p nh : H i lu t gia, H i xây d ng... Góp ph n hi u qu vào công cu c qu n lý hành chính nhà n c. Nh n th c c t m quan tr ng c a t ch c xã h i trong vi c qu n lý hành chính nhà c, làm th nào phát huy h n n a vai trò c a các t ch c này công vi c qu n lý nhà n c mang l i hi u qu cao nh t. ó là mong mu n c a các nhà lãnh o c ng nh c a nhân dân, ây c ng là lý do mà ng i vi t ch n tài “Vai trò a t ch c xã h i trong qu n lý hành chính nhà n c” làm lu n v n t t nghi p c a mình. 2. M c ích c a tài Nh m tìm hi u v các t ch c xã h i m t cách sâu s c, t ch c xã h i bao m nh ng t ch c nào? c c u t ch c ra sao? Ch c n ng, v trí và vai trò c a chúng nh th nào? ( a v pháp lý và s óng góp c a t ch c xã h i vào công cu c qu n lý hành chính nhà n c). t ó th y c t m quan tr ng c a các t ch c xã h i trong công cu c xây d ng và phát tri n t n c, ng th i nêu lên nh ng khó kh n, v ng m c mà các t ch c này g p ph i, c ng nh xu t giai pháp góp ph n nâng cao vai trò c a t ch c xã h i trong ho t ng qu n lý hành chính nhà n c 3. Nhi m v c a tài hi u rõ h n v vai trò c a t ch c xã h i trong qu n lý hành chính nhà c thì tr c h t, tài có nhi m v là làm sáng rõ các khái ni m v t ch c xã i; nêu lên c s pháp lý quy nh v ch c n ng, quy n và ngh a v c a các t ch c xã h i; phân tích vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính nhà c; qua tình hình th c t xu t m t s gi i pháp các t ch c này ho t ng ngày càng hi u qu h n. Trang 1 SVTH: Tr nh Th H ng p Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n 4. Ph m vi nghiên c u Quy ch pháp lý c a t ch c xã h i c c ghi nh n trong nhi u v n b n quy ph m pháp lu t nh trong Hi n pháp, lu t, ngh nh, thông t … Hi n t i, do u ki n có h n nên ng i vi t không th phân tích t t c các v n m t cách c b n, tài này ch t p trung nghiên c u v v n vai trò c a t ch c xã h i trong qu n lý hành chính nhà n c. 5. Ph ng pháp nghiên c u tài n i dung c a tài c nêu lên m t cách c th và chi ti t, tác gi ã có k t h p ch t ch gi a lý lu n và th c ti n. cùng v i ngu n tài li u thu th p c ng i vi t ã s d ng nhi u ph ng pháp c th nh : phân tích, so sánh và t ng p… tài c trình bày m t cách h p lý. 6. K t c u c a tài tài c k t c u nh sau: Ngoài l i nói u, m c l c và tài li u tham kh o thì tài có k t c u là hai ch ng: Ch ng 1: Vai trò c a t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n c Ch ng 2: Th c ti n và gi i pháp nâng cao vai trò c a t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n c. Trang 2 SVTH: Tr nh Th H ng p Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n c CH NG 1 VAI TRÒ C A T CH C XÃ H I TRONG QU N LÝ NHÀ N C 1.1. KHÁI QUÁT CHUNG V T CH C XÃ H I 1.1.1. Khái ni m và c m c a t ch c xã h i 1.1.1.1. Khái ni m v t ch c xã h i Vi t Nam là m t n c i theo con ng xã h i ch ngh a mà ng và nhân dân ã ch n, n c ta có h th ng c quan qu n lý hành chính nhà n c c t ch c trung ng n a ph ng nh m qu n lý nhà n c, qu n lý xã h i và phát huy quy n làm ch c a nhân dân. th ng chính tr n c ta xét v c c u g m các t ch c sau : - ng C ng s n Vi t Nam gi vai trò lãnh o h th ng chính tr Vi t Nam. - Nhà n c gi vai trò trung tâm trong h th ng chính tr . - M t tr n T qu c Vi t Nam, các t ch c thành viên c a M t tr n T qu c và các oàn th nhân dân gi vai trò th c hi n và phát huy dân ch trong h th ng chính tr . Ngoài b ph n trung tâm c b n là Nhà n c Vi t Nam, ph i k n vai trò thi t y u th hi n m c dân ch và oàn k t c ng nh lãnh o dân t c, ó là ng c ng s n cùng M t tr n T qu c và các t ch c thành viên. Khác v i Nhà c, các t ch c này mang tính chính tr , xã h i và th hi n tính t nguy n c l p i b máy Nhà n c c g i t t là các t ch c xã h i. Nói cách khác, t ch c xã h i là hai trong ba b ph n c u thành h th ng chính tr n c ta, c hình thành trên các nguyên t c t nguy n, t qu n c t ch c và ho t ng theo u l hay theo các quy nh c a Nhà n c, qu n lý xã h i nh m o v l i ích chính áng c a các thành viên và góp ph n qu n lý xã h i. 1.1.1.2. c m c a các t ch c xã h i i t ch c xã h i u có nh ng ho t ng mang tính c thù, ph n ánh v trí, vai trò c a nó trong h th ng chính tr . Tuy v y, các t ch c xã h i c ng có nh ng c m chung nh t nh phân bi t các t ch c xã h i v i các c quan nhà n c i các n v kinh t , s phân bi t ó c th hi n qua các c m sau: - Các t ch c xã h i là nh ng t ch c c t ch c d a trên hình th c t ch c t nguy n ó là nh ng t ch c t p h p nh ng thành viên c a mình có nh ng c m chung: Ngh nghi p (H i lu t gia, H i nhà báo), tu i (H i ng i cao tu i), gi i tính (H i liên hi p ph n ) có ti ng nói chung và b o v nh ng l i ích chung c a các thành viên trong h i. T nguy n ây chúng ta có th hi u là: Ng i dân c quy n t l a ch n và quy t nh tham gia hay không tham gia vào m t t ch c xã Trang 3 SVTH: Tr nh Th H ng p Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n c i nào ó. Không ai có quy n ép bu c m t ng i nào ó ph i tham gia hay không tham gia vào các t ch c xã h i nh t nh. Tuy nhiên, t nguy n ây chúng ta không có ngh a là vô t ch c, vô k lu t mà m i t ch c xã h i u t ra nh ng tiêu chu n nh t nh i v i nh ng ng i mu n tr thành thành viên c a t ch c xã i ó. Nh ng tiêu chu n quy nh trong u l không nh m h n ch kh n ng tham gia vào các t ch c mà nh m m b o khi m t ng i mu n tham gia vào m t t ch c xã h i nào ó thì ph i t n m t tiêu chu n nh t nh. Nh ng thành viên có c tiêu chu n ó thì m i ch ng t h có kh n ng góp s c vào ho t ng c a t ch c, phù h p v i m c ích ho t ng và u l c a t ch c ó u này hoàn toàn không gây khó hay phân bi t i x v kinh t , v dân c, gi i tính c a i t ng tham gia. Ngoài ra, tính t nguy n chúng ta có th hi u là vi c k t n p hay không k t n p, khai tr hay không khai tr m t thành viên b t k ra kh i t ch c hoàn toàn do t ch c xã h i và nh ng thành viên ng u c a t ch c ó quy t nh mà nhà n c không can thi p ho c chi ph i ho t ng c a t ch c ó, các t ch c này ho t ng c l p v i các c quan nhà n c nh ng ch u s ch qu n lý t phía nhà n c, quá trình ho t ng c a các t ch c ó ph i tuy t i tuân th theo hi n pháp và pháp lu t. - T ch c xã h i là t p h p nh ng thành viên có cùng chung d u hi u, c m. Nh ng thành viên này liên k t l i v i nhau tìm ti ng nói chung và b o v i ít chính áng c a h . Ví d : Cùng chung m t m c ích nh ng C ng S n Vi t Nam, cùng chung m t giai c p nh H i nông dân Vi t Nam; cùng chung m t ngh nghi p nh i Lu t gia; cùng chung m t gi i tính nh H i liên hi p Ph n ... - Khi tham gia vào qu n lý xã h i qu n lý nhà n c các t ch c xã h i nhân danh t ch c mình ch không ph i nhân danh nhà n c Ch trong m t s tr ng h p c bi t do pháp lu t quy nh t ch c xã h i i ho t ng nhân danh nhà n c. Quy t nh c a các t ch c xã h i ch có hi u c i v i các thành viên c a mình, không có hi u l c i v i nh ng ng i ngoài ch c ó, tr m t s tr ng h p do quy nh c a pháp lu t. Ví d : M t tr n T qu c v i công vi c t ch c h i ngh hi p th ng gi i thi u t ng h p, cân i danh sách ng c viên b u vào các c quan quy n l c nhà n c. - Các t ch c xã h i có th là ch th c a qu n lý nhà n c nh ng không ph i là ch th m c nhiên Các t ch c xã h i khi tham gia vào qu n lý xã h i, qu n lý nhà n c không c quy n nhân danh nhà n c n u không c pháp lu t quy nh vì t ch c xã Trang 4 SVTH: Tr nh Th H ng p Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n c i không ph i là m t b ph n c u thành nên b máy nhà n c. Nhà n c ch th a nh n và b o h s t n t i c a các t ch c xã h i. Khi th c hi n các quy n và ngh a này các t ch c nhân danh t ch c mình ch không ph i nhân danh nhà n c không s d ng quy n l c nhà n c. Tuy nhiên, trong m t s tr ng h p do pháp lu t quy nh nhà n c trao quy n cho các t ch c xã h i, cho phép các t ch c này thay m t cho nhà n c qu n lý m t s công vi c nh t nh, lúc này các t ch c xã im i c phép nhân danh nhà n c và s d ng quy n l c nhà n c, c nhà c trao quy n nên các quy t nh c a các t ch c xã h i a ra m i mang tính ch t quy n l c nhà n c, có tính ch t b t bu c i v i nh ng i t ng có liên quan. Ví d : T hòa gi i c nhà n c giao cho nhi m v hòa gi i c s . Ban Thanh nhân dân c nhà n c trao quy n ki m tra, thanh tra ho t ng c a m t s quan nhà n c trong m t s l nh v c nh t nh. - Các t ch c xã h i c t ch c và h at ng theo u l do các thành viên trong t ch c xây d ng nên ho c theo các quy nh c a nhà n c Ph n l n các t ch c xã h i u có u l ho t ng nh ng C ng s n Vi t Nam, oàn thanh niên C ng s n H Chí Minh, Liên oàn lao ng Vi t Nam, i liên hi p ph n Vi t Nam vv... ul ó c các thành viên trong t ch c so n th o và c nhà n c phê chu n, th a nh n m t cách chính th c. Tuy nhiên có m t s t ch c xã h i không có u l ho t ng riêng mà ho t ng theo quy nh c a nhà n c nh : Ban Thanh tra nhân dân, T Hòa gi i vv ... Ngoài ra có m t t ch c v a ho t ng theo u l v a ho t ng theo quy nh c a pháp lu t nh : T ch c Công oàn, M t tr n t qu c Vi t Nam. Cho dù các t ch c xã h i ho t ng theo u l hay theo quy nh c a pháp lu t thì nh ng ho t ng n i b c a các t ch c xã h i v n mang tính ch t t qu n, nhà n c không tr c ti p can thi p vào công vi c n i b c a các t ch c này và không s d ng quy n l c nhà n c chi ph i ho t ng c a các t ch c xã h i ó. - M i quan h gi a các thành viên trong t ch c xã h i là m i quan h bình ng ch không ph i là nguyên t c “quy n l c - ph c tùng” nh trong các c quan Nhà n c Trong su t quá trình ho t ng, các t ch c xã h i t x lý và gi i quy t các công vi c n i b c a t ch c mình, d a trên tinh th n bình ng, không mang tính ch t quy n l c ph c tùng và không b can thi p t phía nhà n c. M c dù v y, nh ng các t ch c này ch c phép ho t ng trong khuôn kh pháp lu t cho phép. ch c xã h i ho t ng c a trên nguyên t c giáo d c thuy t ph c, ho t ng d a trên nguyên t c tôn tr ng các thành viên, giáo d c, thuy t ph c t t ng Trang 5 SVTH: Tr nh Th H ng p Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n c a các thành viên trong t ch c m t cách dung hòa m m d o ch không mang tính ng ch nhà n c. Các t ch c có th áp d ng các bi n pháp nh : c nh cáo, khi n trách, cách ch c, khai tr ra kh i t ch c i v i các thành viên vi ph m ul . Các t ch c xã h i không c quy n s d ng quy n l c nhà n c truy c u trách nhi m i v i các thành viên c a t ch c mình khi h vi ph m các u l hay quy nh c a t ch c ó. - Các t ch c xã h i ho t ng có m c ích chung là giáo d c ý th c pháp lu t cho các thành viên h s ng và làm vi c theo pháp lu t. ng th i ho t ng c a các t ch c xã h i còn nh m n m c ích là b o quy n và l i ích chính áng c a các thành viên trong t ch c, khi có nh ng hành vi xâm h i t i quy n và l i ích h p pháp c a các thành viên trong t ch c hay nh ng ng i lao ng khác thì các t ch c xã h i có th t o ra d lu n r ng rãi ph n i nh ng hành vi vi ph m và có th khi u n i, yêu c u các c quan nhà n c có th m quy n b o v , khôi ph c l i nh ng l i ích mà các thành viên ho c nh ng ng i lao ng b xâm h i. - Các t ch c xã h i có th làm kinh t nh ng ây không ph i là m c ích ho t ng chính c a các t ch c này Có m t s t ch c xã h i c thành l p và ho t ng nh m th a mãn các nhu c u v v n hóa - xã h i c a các thành viên ho c t ng gia s n xu t. Các t ch c xã h i c ng có th làm kinh t t nh ng ho t ng v n hóa th thao, kinh doanh tuy nhiên ph i tuân theo nh ng quy t c sau: + Vi c làm kinh t không ph i là m c ích ho t ng chính c a các t ch c này. ây là m c ích c b n phân bi t m t t ch c xã h i và m t n v kinh t . + Vi c làm kinh t c a các t ch c xã h i này ch ho t ng trong ph m vi th y u, hoàn toàn không nh h ng, tác ng n m c ích, nh h ng c a các t ch c. - Vi c tham gia c a các cá nhân vào m t t ch c này không làm h n ch kh n ng tham gia vào các t ch c khác n u các t ch c ó u ho t ng h p pháp và l i ích gi a các t ch c ó không i l p v i nhau Do v y, m t cá nhân có th cùng tham gia nhi u t ch c v i các t cách khác nhau. u này phân bi t v i vi c tham gia vào t ch c và ho t ng c a các quan nhà n c. Ví d cán b , công ch c không c làm m t s vi c nh : cán b , công ch c không c thành l p, tham gia qu n lý u hành các doanh nghi p t nhân, Công Trang 6 SVTH: Tr nh Th H ng p Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n c ty trách nhi m h u h n, công ty c ph n, h p tác xã, b nh vi n t , tr ng h c t và ch c nghiên c u khoa h c t 1 v.v... Nh ng nguyên t c này có ngo i l là: + Vi c tham gia vào t ch c này có tác ng tiêu c c nh h ng tr c ti p vào ho t ng c a t ch c khác. u này không th ng xuyên x y ra khi có m t thành viên tham gia vào m t trong s hai t ch c không h p pháp. B i vì các t ch c xã h i ho t ng h p pháp Vi t Nam tuy có khác nhau v m c ích nh ng n phù h p trong các c m: i di n cho ti ng nói t ch c phát huy dân ch và tuyên truy n, v n ng thành viên th c hi n pháp lu t c a nhà n c. H u qu pháp lý có th d n n là thành viên ó ch u các hình th c k lu t t khi n trách, c nh cáo n b khai tr ra kh i t ch c h p pháp ó, n u vi c tham gia vào t ch c không h p pháp tr c ti p ho c gián ti p vi ph m ho c vi ph m nghiêm tr ng n t ch c h p pháp ó. + Các t ch c ó có m c ích không ng nh t v i nhau. Tr ng h p này là các t ch c ó u ho t ng h p pháp. Tuy nhiên có tính ch t, c m khác nhau nên m t ng i không th cùng tham gia hai t ch c. u này x y ra ch y u các t ch c i di n cho ti ng nói các tôn giáo. Ví d : Ng i tham gia H i thánh Tin lành Vi t Nam s không là thành viên a H i Ph t giáo Vi t Nam; c ng nh không th tham gia vào các t ch c tôn giáo khác b i vì các m i t ch c tôn giáo này có m t h t t ng khác nhau. + Vai trò khi tham gia vào t ch c này có th nh h ng n kh n ng, th i gian, công tác vi c tham gia ho t ng t ch c và hoàn thành t t nhi m v iv i vai trò, v trí trong t ch c khác, m c dù hai t ch c này ho t ng h p pháp, th m chí h tr nhau. u này th ng x y ra i v i các thành viên gi vai trò lãnh o, ch ch t th ng tr c trong các t ch c xã h i. Vi c tham gia vào ng th i hai t ch c. Th m chí trong vài tr ng h p nh t nh, vi c tham gia vào t ch c th hai, th ba còn là s khuy n khích, ng viên, ho c theo quy nh. Ví d : Trong thành viên c a chi oàn có th có cán b là ng viên h tr 2 ho t ng . B i vì c p y ng lãnh o tr c ti p t ch c oàn cùng c p v ph ng h ng, nhi m v , t t ng, t ch c cán b . Deleted: Xem Deleted: 1 Deleted: p 2 Deleted: , u 17,18 Pháp l nh Cán b , công ch c 1998 (s a i, b sung 2000,2003). u 44,45 ul ng C ng s nVi t Nam, thông qua t i i h i i bi u toàn qu c l nth VIII, ngày 01/7/1996. Trang 7 SVTH: Tr nh Th H ng p Deleted: Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n c - V i t cách là thành viên c a các t ch c xã h i, cá nhân có nh ng h n ch nh t nh khi tham gia vào c quan nhà n c Tr ng h p s tham gia c a cá nhân ó vào c quan nhà n c d n n nh p nh ng v t cách mà công vi c v i t cách này có th can thi p vào công vi c i t cách kia. m b o tính dân ch , thông th ng không b trí cá nhân lãnh o ng u c quan nhà n c vào v trí ng u t ch c xã h i trong cùng c quan ó, vì u này có th nh h ng n kh n ng, th i gian công tác khi tham gia ho t ng a t ch c và hoàn thành t t nhi m v i v i vai trò, v trí trong c quan nhà c, m c dù c quan nhà n c, t ch c này u ho t ng h p pháp, th m chí h tr l n nhau. Ví d : Bí th chi oàn tr ng ph thông trung h c th ng không ng th i là hi u tr ng. i v i tr ng h p này ch gi i h n v m t v trí, vai trò (n u có) ch không gi i h n vi c tham gia vào ng th i c c quan nhà n c và t ch c xã i. Th m chí trong nh ng tr ng h p nh t nh, vi c tham gia vào t ch c còn là khuy n khích, ho c theo quy nh. Ví d : ng gi i thi u cán b tiêu chu n ng c ho c b nhi m vào quan nhà n c và oàn th xã h i. 1.1.2. u ki n thành l p và gi i th các t ch c xã h i a v pháp lý c a các t ch c xã h i c quy nh trong Hi n pháp, Lu t, các v n b n d i lu t. Nh ng v n c b n c pháp lu t u ch nh v l p i, m i quan h gi a ng và Nhà n c, gi a các t ch c xã h i và Nhà n c, trình t thành l p, gi i th ho t ng c a các t ch c xã h i, các hình th c khen th ng… Nh ng pháp lu t không u ch nh ho t ng c a các t ch c xã h i. 1.1.2.1. u ki n thành l p các t ch c xã h i u ki n thành l p các t ch c xã h i: - Có m c ích ho t ng không trái pháp lu t, không trùng l p v tên g i và l nh v c ho t ng chính v i h i ã c thành l p h p pháp tr c ó trên cùng m t a bàn lãnh th ; - Có u l ; - Có tr s ; - Có s l ng h i viên ng kí tham gia h i do B N i v quy nh, các t ch c xã h i có t cách pháp nhân, có con d u, có tài kho n riêng, c 3 ch n tên và bi u t ng theo quy nh c a pháp lu t . Trong u ki n cho phép 3 u 6 Ngh at nh c a Chính ph s 88/2003/ N - CP ngày 30 tháng 7 n m 2003 quy nh v t ch c, ng và qu n lý h i. Trang 8 SVTH: Tr nh Th H ng p Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n chúng ta ch khái quát lên m t s quy nh c b n ngoài ra còn m t s quy nh khác óng vai trò th y u nh th t c thành l p h i và m t s quy nh liên quan khác. i v i các t ch c chính tr , t ch c chính tr - xã h i, t ch c xã h i ngh nghi p, t ch c t qu n, các h i qu n chúng khác c quy nh i v i ng lo i theo quy nh c a pháp lu t Vi t Nam. Ngoài các t ch c nêu trên i v i các h i còn l i có ph m vi ho t ng theo lãnh th . + H i có ph m vi ho t ng c n c ho c liên t nh. + H i có ph m vi ho t ng trong t nh, thành ph tr c thu c trung ng (sau ây g i chung là t nh). + H i có ph m vi ho t ng trong huy n, qu n, th xã, thành ph thu c nh (sau ây g i chung là huy n). + H i có ph m vi ho t ng trong xã, ph ng, th tr n (g i chung là xã) vi c thành l p, chia tách, xác nh p, gi i th và phê duy t ul c quy nh nh sau: tr ng B N i V cho phép thành l p, chia tách, xác nh p, h p nh t, gi i th và phê duy t ul i v i H i có ph m vi ho t ng trong c n c 4 ho c liên t nh . Ch t ch y ban Nhân dân c p t nh cho phép thành l p, chia tách, xác nh p, p nh t, gi i th và phê duy t ul i v i h i có ph m vi ho t ng trong nh. Các t ch c xã h i t th o lu n và quy t nh u l ho t ng c a mình. Sau khi ng kí l p, h i ph i báo cáo u l v i c quan nhà n c có th m quy n xem xét và cho phép ho t ng. N u s a i u l c ng ph i báo cáo c quan nhà n c cho phép thành l p. Nguyên t c này c áp d ng i v i t ch c i qu n chúng theo tính ch t ngh nghi p không áp d ng i v i t ch c h i là thành viên c a y ban M t tr n t qu c Vi t Nam. Nh ng ho t ng t ch c n i nh b u c Ban lãnh o, chi phí tài chính, phát ng các phong trào thi ua, p x p c c u do t ch c xã h i quy t nh theo quy nh c a u l ho c quy t nh c a i bi u. H i c t ch c, ho t ng theo ul .H i c c quan nhà n c có th m quy n phê duy t và không trái v i pháp lu t. H i t ch c và ho t ng theo nguyên t c t nguy n, t qu n, t trang tr i kinh phí và ch u trách nhi m tr c pháp lu t. 4 Kh n 3 ch c, h at u 2 Ngh nh c a Chính ph s 88/2003/ N - CP ngày 30 tháng 7 n m 2003 quy nh v t ng và qu n lý h i Trang 9 SVTH: Tr nh Th H ng p c Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n c 1.1.2.2.Vi c gi i th các t ch c xã h i Các t ch c xã h i ch m d t ho t ng khi có các c s sau: - Các t ch c xã h i ã hoàn thành s m nh l ch s và tuyên b t gi i th . Pháp lu t quy nh sau khi tuyên b t gi i th , khi gi i th các t ch c xã i ph i n p lên c quan nhà n c có th m quy n c p gi y phép toàn b h s , con d u, tài li u thanh toán tài s n chuy n giao theo h ng d n c a c quan tài chính Nhà n c. M t khác ph i thông báo th i h n thanh toán n (n u có) cho các t ch c và cá nhân có liên quan theo quy nh c a pháp lu t, trên 05 s báo liên ti p c a trung ng i v i các t ch c xã h i có ph m vi ho t ng trong c c và liên t nh, báo a ph ng i v i các t ch c xã h i có ph m vi ho t ng trong t nh. - Khi có Ngh quy t c a i h i v vi c gi i th mà Ban lãnh o không ch p hành. - Ho t ng c a các t ch c xã h i ó vi ph m pháp lu t, vi ph m ul , uy tín c a t ch c ó, trong các tr ng h p nêu trên, c quan có th m quy n cho phép ho t ng có th thu h i gi y phép ho t ng. - Các t ch c xã h i t ý không ho t ng liên t c 12 tháng mà không có lý do chính áng. Trong tr ng h p này, c quan nhà n c c p gi y phép ho t ng ra quy t nh gi i th t ch c ó. 1.1.2.3. Quy n và ngh a v c a các t ch c xã h i Quy n h n và ngh a v c a các t ch c xã h i không gi ng nhau, nó th hi n ch m t s t ch c xã h i c quy n trình d án lu t ( ó là m t s thành viên c a t tr n T qu c Vi t Nam) ho c c m i d các phiên h p c a Chính ph , ho c a các c quan hành chính a ph ng. Nh ng ng c l i m t s h i qu n chúng không có kh n ng ó. Pháp lu t quy nh r ng rãi cho các t ch c công oàn c th hi n y rõ nét trong Lu t Công oàn (thông qua ngày 30/6/1999). Trong m i quan h gi a ng và Nhà n c c tr ng là quan h lãnh o. ng l i c a ng c th ch thành pháp lu t, các c quan ng l a ch n ng i vào v trí ch ch t c a Nhà n c, ki m tra ho t ng c a các c quan Nhà c trong vi c th c hi n ng l i c a mình. Các t ch c xã h i không ch khác nhau v n ng l c pháp lý - hành chính mà còn khác nhau các s tác ng c a Nhà n c i v i chúng. Nhà n c không tr c ti p can thi p vào các oàn th xã h i là thành viên c a M t tr n t qu c Vi t Nam mà ch quy nh nh ng nhi m v quy n h n pháp lý. u ch nh pháp lý i v i ho t ng c a các t ch c xã h i không gi i h n vi c quy nh quy n và ngh a v , mà còn t o u ki n cho các t ch c xã h i phát huy c tính tích c c chính tr tham gia vào m i l nh v c i s ng xã h i. i Trang 10 SVTH: Tr nh Th H ng p Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n c i các t ch c xã h i nh : M t tr n T qu c Vi t Nam, Công oàn, H i Ph n … Thì quy n và ngh a v c xác nh : Quy n c a các t ch c xã h i - Tuyên truy n m c ích c a các t ch c xã h i. - i di n cho h i viên trong m i quan h i n i, i ngo i có liên quan n ch c n ng, nhi m v c a các t ch c xã h i. - B o v quy n, l i ích h p pháp c a các t ch c xã h i và h i viên. - T ch c, ph i h p ho t ng c a các t ch c xã h i vì l i ích chung c a h i, hoà gi i tranh ch p trong n i b h i. - Ph bi n, hu n luy n ki n th c cho h i viên, cung c p thông tin c n thi t cho i viên theo quy nh c a pháp lu t. - T v n ph n bi n các v n thu c ph m vi ho t ng c a h i theo ngh a các t ch c, cá nhân. - Tham gia ý ki n vào các v n b n quy ph m pháp lu t có liên quan n n i dung ho t ng c a h i theo quy nh pháp lu t ki n ngh v i c quan nhà n c có th m quy n i v i các v n liên quan n s phát tri n h i và l nh v c ho t ng a h i. - Ph i h p v i các c quan t ch c có liên quan th c hi n nhi m v c a i. c gây qu h i trên c s h i phí c a h i viên và ngu n thu phí c a các t ch c h i kinh doanh, d ch v theo qui nh c a pháp lu t t trang trãi v kinh phí ho t ng. c nh n các ngu n tài tr h p pháp các t ch c, cá nhân trong và ngoài c theo qui nh c a pháp lu t - H i có ph m vi ho t ng c n c ho c liên t nh c gia nh p làm h i viên a các h i qu c t và khu v c theo qui nh t i Ngh nh s 20/2002/N -CP ngày 20/02/2002 c a Chính ph v kí k t và tho thu n qu c t c a các t nh thành ph tr c thu c trung ng, các t ch c chính tr - xã h i, các t ch c xã h i và t ch c xã h i ngh nghi p c a n c C ng hòa xã h i ch ngh a Vi t Nam. Ngh a v c a các t ch c xã h i - Ho t ng c a h i ph i theo úng u l ã phê duy t. - H i ho t ng thu c l nh v c nào ph i ch u s qu n lý nhà n c c a c quan qu n lý nhà n c v ngành, l nh v c ó. - 30 ngày tr c khi t ch c i h i nhi m kì, ban lãnh o h i ph i có v n b n báo cáo c quan nhà n c có th m quy n. Trang 11 SVTH: Tr nh Th H ng p Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n c - Vi c l p v n phòng i di n c a h i a ph ng khác ph i xin phép U ban nhân dân c p t nh n i t v n phòng i di n và báo cáo b ng v n b n v i c quan nhà n c có th m quy n. - Khi thay i Ch t ch, phó Ch t ch, T ng th kí c a h i, thay i tr s , s a ch a b sung u l h i ph i báo cáo c quan nhà n c có th m quy n. - Hàng n m h i ph i báo cáo tình hình t ch c, ho t ng c a h i v i c quan nhà n c có th m quy n và c quan qu n lý hành chính nhà n c ngành, l nh v c mà h i ho t ng, ch m nh t vào ngày 01 tháng 12 hàng n m. - Ch p hành s h ng d n, u tra, thanh tra c a các c quan nhà n c có th m quy n trong vi c tuân th pháp lu t. - Danh sách h i viên, chi h i, các n v tr c thu c h i, các ch ng t v tài chính c a h i, biên b n các cu c h p lãnh o c thành l p thành h s và l u tr i tr s h i. - Kinh phí h p pháp c a h i ph i dành cho ho t ng, không c chia cho i viên. 1.1.2.4. Trách nhi m c a c quan Nhà n c i v i các t ch c xã h i quan Nhà n c, trong ph m vi ch c n ng nhi m v c a mình nhi m t o u ki n thu n l i các t ch c xã h i ho t ng theo ul qu . Các t ch c xã h i c công nh n là t ch c chính tr - xã h i ngh i có ho t ng g n v i nhi m v Nhà n c c nh n ngân sách nhà n theo qui nh c a th t ng Chính ph . có trách có hi u nghi p, c h tr 1.1.2. 5 M i quan h c a các t ch c xã h i v i c quan hành chính Nhà N c Theo Hi n pháp n c ta các t ch c xã h i c bi t là các oàn th nhân dân ho t ng nh là nh ng y u t c a h th ng chính tr . Các t ch c xã h i không ph i là các c quan ph c a Nhà n c mà chúng là nh ng t ch c t nguy n c a nhân dân có ch c n ng và nhi m v rõ ràng. T t nhiên chúng ph i ho t ng trên c Hi n pháp và pháp lu t nhà n c. T ch c xã h i c quy n c i di n tham gia vào các h i ngh c a các c quan Nhà n c khi c n thi t, h là nh ng l c l ng tr c l c và là h u thu n cho ho t ng c a ng và công tác qu n lý Nhà c. Vì v y các t ch c xã h i và Nhà n c có quan h sau ây: Nhà n c có quy n xác nh ph m vi ho t ng c a các t ch c xã h i, t o s pháp lý cho ho t ng c a các t ch c xã h i. Hi n pháp, pháp lu t và các v n n pháp qui là các c s cho các t ch c xã h i tham gia vào công vi c qu n lý Nhà n c. Nhà n c m b o quy n t do ho t ng c a các t ch c xã h i theo pháp lu t Trang 12 SVTH: Tr nh Th H ng p Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n Nhà n c có quy n giám sát, ki m tra các ho t và ki m tra vi c ch p hành pháp lu t. c ng c a các t ch c xã h i Nhà n c u ch nh b ng pháp lu t vi c t ch c và ho t ng c a các t ch c và xã h i. Các t ch c xã h i ho t ng theo u l và các ngh quy t c a mình, nh ng Nhà n c ph i a ra nh ng quy t nh làm c n c cho t ch c và ho t ng c a h . S u ch nh này t o ra nh ng m b o pháp lý cho các t ch c xã h i v a t o u ki n cho các t ch c xã h i ph c v có hi u qu s ti n b xã i. Nhà n c có ph ng pháp và hình th c phát huy n ng l c t ch c, kh n ng tuyên truy n giáo d c v n ng qu n chúng c a các t ch c xã h i trong vi c th c hi n m t s công tác kinh t chính tr , xã h i (th c hi n các k ho ch phát tri n kinh ch ng l i v n hoá i tr y, th c hi n n p s ng v n minh, công tác dân s và k ho ch hoá gia ình, ngh a v quân s …). Nhà n c giúp m t ph n các t ch c xã h i v u ki n và ph ng ti n v t ch t. Nhà n c c ng c n giúp h có ngu n tài chính ch ng mà chi tiêu trong ho t ng và t ó gi m b t ho c có th b i vi c l y kinh t t ngân sách Nhà c c p cho các t ch c xã h i. * Các m i quan h gi a Nhà n c và các t ch c xã h i c xây d ng và b o m b i các y u t sau: + S lãnh o t p trung, th ng nh t c a ng i v i các t ch c xã h i. +S u hành theo Hi n pháp và pháp lu t c a Nhà n c. + Quy n tham gia và khuy n khích tham gia vào công vi c qu n lý xã h i c a Nhà n c. + Quy n tham gia vào ho t ng sáng t o pháp lu t, th o lu n xu t, s a i, b sung pháp lu t. + c th c hi n m t s công vi c c a Nhà n c do Nhà n c u quy n. Trong tình hình i m i hi n nay, ng ta ã ch ra r ng các oàn th qu n chúng ph i m nh v t ch c, v ng v t t ng, có quy t tâm i m i v t ch c cán , v n i dung, ph ng pháp, hình ho t ng thì m i có th t o nên s chuy n bi n tích c c, làm h u thu n cho ng và Nhà n c trong vi c th c hi n nhi m v cách ng c a Nhà n c. 1.1.3. Phân lo i các t ch c xã h i Các t ch c xã h i r t a d ng do ó có th phân lo i theo nhi u cách khác nhau. C n c vào m c ích c a t ch c, tính chính tr , ph m vi ho t ng… Hi n nay Vi t Nam có các t ch c xã h i sau: Trang 13 SVTH: Tr nh Th H ng p Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n 1.1.3.1. T ch c chính tr ( ng phái chính tr ) Hi n nay, n c ta ch có m t ng phái chính tr duy nh t là ng C ng n Vi t Nam. ng C ng s n Vi t Nam i tiên phong c a giai c p công nhân Vi t Nam, i bi u trung thành quy n l i c a giai c p công nhân, nhân dân lao ng và c a c dân t c. Theo ch ngh a Mác - Lênin và t t ng H Chí Minh, là l c l ng lãnh o Nhà n c và xã h i5. - ng C ng s n Vi t Nam ng C ng s n Vi t Nam là m t t ch c xã h i ho t ng có m c ích chính tr , có c ng l nh, ng l i và óng vai trò quan tr ng trong h th ng chính tr , là l c l ng lãnh o nhà n c và xã h i, là nhân t b o m th ng l i cho cách m ng Vi t Nam. Tr c ây n c ta t n t i ba ng phái chính tr là ng Dân ch , ng Xã h i và ng Lao ng Vi t Nam (nay là ng C ng s n Vi t Nam). K t khi thành l p ng Dân ch và ng Xã h i ã óng vai trò quan tr ng trong s nghi p gi i phóng dân t c, th ng nh t t n c, xây d ng ch ngh a xã h i c ta. Tháng 10 n m 1988, ng Xã h i và ng Dân ch t gi i tán. Hi n nay n c ta ch t n t i m t ng chính tr là ng C ng s n Vi t Nam mà vai trò lãnh o c a ng i v i Nhà n c và xã h i ã c ghi nh n t i u 4 Hi n pháp 1992. 1.1.3.2. Các t ch c chính tr - xã h i ây là các t ch c t nguy n c t ch c và ho t ng theo nguyên t c p trung dân ch , có h th ng t ch c t trung ng n c s . Các t ch c xã i này có u l ho t ng do h i ngh toàn th hay h i ngh i bi u các thành viên thông qua. Bao g m các t ch c nh : M t tr n t qu c Vi t Nam và các t ch c thành viên c a M t tr n t qu c Vi t Nam. 1.1.3.2.1. t tr n t qu c Vi t Nam t tr n t qu c Vi t Nam là m t b ph n c u thành h th ng chính tr c a c ta hi n nay, quy nh này là do yêu c u khách quan c a s nghi p cách ng, là xu t phát t th ch chính tr : N c ta là n c dân ch , m i quy n l c thu c v nhân dân. Vai trò c a M t tr n t qu c Vi t Nam không ph i t m t tr n t ra mà là do chính nhân dân, chính l ch s th a nh n. khi có ng là có m t tr n, ngay sau khi nhân dân giành c chính quy n, m t tr n ã tr thành m t b ph n c u thành c a h th ng chính tr trong vai trò, v trí, ch c n ng và ph ng th c h at ng c a t ng b ph n c u thành 5 u 4, Hi n pháp 1992 ã cs a i b sung n m 2001. Trang 14 SVTH: Tr nh Th H ng p c Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n a h th ng chính tr có khác nhau nh ng u là công c th c hi n và phát huy quy n làm ch c a nhân dân nh m m c ích chung là: - Ph n u xây d ng m t n c Vi t Nam hòa bình, c l p, th ng nh t, dân ch và giàu m nh. u 9, Hi n pháp 1992 quy nh: “M t tr n t qu c Vi t Nam và các t ch c thành viên là c s chính tr c a chính quy n nhân dân. M t tr n phát huy truy n th ng oàn k t toàn dân, t ng c ng s nh t trí v chính tr và tinh th n trong nhân dân, tham gia xây d ng và c ng c chính quy n nhân dân, cùng nhà c ch m lo và b o v l i ích chính áng c a nhân dân ng viên nhân dân th c hi n quy n làm ch , nghiêm ch nh thi hành Hi n pháp và pháp lu t, giám sát ho t ng c a c quan nhà n c, i bi u dân c và cán b , viên ch c nhà n c. Nhà ct o u ki n M t tr n T qu c và các t ch c thành viên h at ng có hi u qu ”. u ó càng kh ng nh M t tr n T qu c Vi t Nam là m t b ph n không th thi u c c a h th ng chính tr n c ta. t tr n T qu c Vi t Nam và các oàn th thành viên có vai trò r t quan tr ng trong s nghi p i oàn k t toàn dân, xây d ng và b o v t qu c... ó là ng c t ng c ng kh i i oàn k t toàn dân, t o nên s nh t trí v chính tr và tinh th n trong nhân dân, th t ch t m i quan h m t thi t gi a nhân dân v i ng và nhà n c th c hi n th ng l i công cu c i m i. Quá lên ch ngh a xã h i n c ta là m t quá trình lâu dài. Trong quá trình ó còn có s khác nhau gi a các giai c p, các dân t c, các t ng l p xã h i, các tôn giáo... Nh ng bi n i v c c u giai c p và thành ph n xã h i ang t ra cho công tác v n ng qu n chúng nói chung và công tác m t tr n nói riêng nh ng v n m i nhu c u liên minh m r ng vi c t p h p các l c l ng yêu c t ra m t cách b c bách. M t khác các th l c thù ch ang th c hi n chi n l c di n bi n hòa bình và nhi u âm m u chia r kh i i oàn k t dân t c, nh m phá ho i s nghi p cách m ng c a nhân dân ta. Trong b i c nh ó, y m nh công nghi p hóa, hi n i hóa t n c, m t nghi p y khó kh n gian kh , càng òi h i ph i t ng c ng kh i i oàn k t toàn dân t c, phát huy quy n làm ch c a nhân dân. Do v y, vai trò c a m t tr n và các oàn th thành viên càng quan tr ng. Nâng cao vai trò tác d ng c a m t tr n trong h th ng chính tr và i s ng xã h i là m t yêu c u c a công cu c i i xây d ng và b o v qu c. Thành viên c a M t tr n t qu c Vi t Nam g m các t ch c: ng C ng n Vi t Nam, Liên oàn Lao ng Vi t Nam, oàn thanh niên C ng s n H Chí Minh, H i liên hi p Ph n , H i Nông dân. Các t ch c này óng vai trò quan Trang 15 SVTH: Tr nh Th H ng p c Vai trò c a các t ch c xã h i trong qu n lý hành chính Nhà n tr ng trong h th ng chính tr . Ho t ho t ng qu n lý nhà n c . ng c a chúng nh h ng r t l n n các t tr n t qu c Vi t Nam c thành l p nh m phát huy truy n th ng oàn k t toàn dân, t ng c ng s nh t trí v chính tr i v i nhân dân, tham gia xây d ng và c ng c chính quy n nhân dân. 1.1.3.2.2. Công oàn (còn g i là T ng Liên oàn lao ng Vi t Nam) Công oàn là t ch c chính tr - xã h i c a giai c p công nhân và c a ng i lao ng cùng v i c quan Nhà n c, t ch c kinh t , t ch c xã h i ch m lo và o v quy n l i c a cán b , công nhân viên ch c và nh ng ng i lao ng khác; tham gia qu n lý Nhà n c và xã h i, tham gia ki m tra, giám sát ho t ng c a c quan Nhà n c, t ch c kinh t ; giáo d c cán b , công nhân, viên ch c và nh ng ng i lao ng khác xây d ng và b o v T qu c 6. Công oàn là t ch c chính tr - xã h i r ng l n c a giai c p công nhân và a ng i lao ng Vi t Nam (g i chung là ng i lao ng) t nguy n l p ra i s lãnh o c a ng C ng s n Vi t Nam; là thành viên trong h th ng chính tr c a xã h i Vi t Nam là tr ng h c ch ngh a xã h i c a ng i lao ng7. Công oàn Vi t Nam t ch c theo ngành ngh và a ph ng g m b n c p b n: - T ng liên oàn lao ng Vi t Nam; - Liên oàn lao ng t nh, thành ph tr c thu c trung ng, công oàn ngành ngh toàn qu c; - Công oàn ngành ngh a ph ng, Liên oàn lao ng qu n, huy n, th xã, thành ph thu c t nh và c p t ng ng; - Công oàn c s và nghi p oàn. 1.1.3.2.3. oàn thanh niên C ng s n H Chí Minh oàn thanh niên c ng s n H Chí Minh là t ch c Chính tr - xã h i c a thanh niên Vi t Nam do ng C ng s n Vi t Nam và Ch t ch H Chí Minh sáng l p, lãnh o và rèn luy n. oàn bao g m nh ng thanh niên tiên ti n, t nguy n ph n u vì s nghi p xây d ng n c Vi t Nam c l p, dân ch , giàu nh, công b ng và v n minh theo nh h ng xã h i ch ngh a. c xây ng, rèn luy n và tr ng thành qua các th i k u tranh cách m ng, oàn ã p h p ông o thanh niên phát huy ch ngh a anh hùng cách m ng, c ng hi n xu t s c cho s nghi p gi i phóng dân t c, th ng nh t t n c, xây d ng và b o t qu c. B c vào th i k m i, oàn ti p t c phát huy nh ng truy n th ng 6 7 : : u 10, Hi n pháp 1992 u 1, Lu t Công oàn 1990 Trang 16 SVTH: Tr nh Th H ng p c
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan