mÆt cña ®êi sèng x· héi: kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ vµ x· héi. Vµ lÞch sö x·
héi loµi ngêi ch¼ng qua lµ lÞch sö ph¸t triÓn kÕ tiÕp nhau cña c¸c ph¬ng
thøc s¶n xuÊt. Ph¬ng thøc s¶n xuÊt cò, l¹c hËu ®îc thay thÕ b»ng ph¬ng
thøc s¶n xuÊt míi tiÕn bé h¬n. Trong mçi ph¬ng thøc s¶n xuÊt th× lùc lîng
s¶n xuÊt lµ yÕu tè ®éng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. Lùc lîng s¶n xuÊt lµ thíc
®o n¨ng lùc thùc tiÔn cña con ngêi trong qu¸ tr×nh c¶i t¹o tù nhiªn nh»m ®¶m
b¶o cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn x· héi loµi ngêi, lµm thay ®æi mèi quan hÖ
gi÷a ngêi víi ngêi vµ tõ ®ã dÉn tíi sù thay ®æi c¸c mèi quan hÖ x· héi.
Trong t¸c phÈm "Sù khèn cïng cña triÕt häc", M¸c viÕt: " Nh÷ng quan hÖ x·
héi ®Òu g¾n liÒn mËt thiÕt víi nh÷ng lùc lîng s¶n xuÊt míi, loµi ngêi thay
®æi ph¬ng thøc s¶n xuÊt, c¸ch kiÕm sèng cña m×nh, loµi ngêi thay®æi tÊt c¶
nh÷ng mèi quan hÖ x· héi cña m×nh". Khi lùc lîng s¶n xuÊt tríc hÕt lµ t
liÖu s¶n xuÊt thay ®æi vµ ph¸t triÓn th× quan hÖ s¶n xuÊt tÊt yÕu còng thay ®æi
vµ ph¸t triÓn theo, khi ®ã b¾t ®Çu thêi ®¹i cña mét cuéc c¸ch m¹ng x· héi.
Nh vËy, lùc lîng s¶n xuÊt kh«ng chØ lµ yÕu tè kh¸ch quan, n¨ng ®éng nhÊt
cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt mµ cßn lµ yÕu tè cÊu thµnh nÒn t¶ng vËt chÊt cña
toµn thÓ nh©n lo¹i.
Trong sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, khoa häc ®ãng vai trß ngµy
cµng to lín. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc g¾n liÒn víi s¶n xuÊt vµ lµ ®éng lùc m¹nh
mÏ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Ngµy nay, khoa häc ph¸t triÓn vµ ®¹t ®îc nhiÒu
thµnh tùu to lín. Khi mµ con ngêi ®· tr¶i qua ba cuéc ®¹i c¸ch m¹ng c«ng
nghiÖp lÇn thø nhÊt, lÇn thø hai vµ lÇn thø ba th× khoa häc trë thµnh nguyªn
nh©n trùc tiÕp cña nhiÒu biÕn ®æi to lín trong s¶n xuÊt, trong ®êi sèng vµ trë
thµnh "lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu", lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®Ó lµm cho
lùc lîng s¶n xuÊt cã ®éng lùc ®Ó t¹o nªn nh÷ng bíc ph¸t triÓn nh¶y vät t¹o
thµnh cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ kü thuËt hiÖn ®¹i. Cã thÓ nãi r»ng :"khoa häc
vµ kü thuËt hiÖn ®¹i lµ ®Æc trng cho lùc lîng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. CacM¸c ®·
tõng dù b¸o: " Theo ®µ ph¸t triÓn cña ®¹i c«ng nghiÖp, viÖc t¹o ra cña c¶i thùc tÕ
trë nªn Ýt phô thuéc vµo tr×nh ®é chung cña khoa häc vµ vµo sè lîng lao ®éng
®· chi phÝ h¬n vµo søc m¹nh cña nh÷ng t¸c nh©n ®îc khëi ®éng trong thêi gian
lao ®éng, vµ b¶n th©n nh÷ng t¸c nh©n, ®Õn lît chóng ( hiÖu qu¶ to lín cña
chóng ) tuyÖt ®èi kh«ng t¬ng øng víi thêi gian lao ®éng trùc tiÕp cÇn thiÕt ®Ó
s¶n xuÊt ra chóng mµ ®óng ra chóng phô thuéc vµo tr×nh ®é chung cña khoa häc
vµ vµo sù tiÕn bé cña kü thuËt, hay lµ phô thuéc vµo viÖc øng dông khoa häc Êy
.PDF 
40 
1375 
74 
