Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
**********
Trong bèi c¶nh hiÖn nay vµ yªu cÇu ph¸t triÓn ®Êt n-íc trong thêi k×
míi, ®-êng lèi kinh tÕ cña ®¶ng ta ®-îc x¸c ®Þnh lµ:§Èy m¹nh c«ng nghiÖp
ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ , ®-a n-íc ta trë
thµnh mét n-íc c«ng nghiÖp , -u tiªn ph¸t triÓn lùc l-îng s¶n xuÊt , ®ång
thêi x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa ,
ph¸t huy cao ®é néi lùc , ®ång thêi tranh thñ nguån lùc bªn ngoµi vµ chñ
®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn nhanh , cã hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng
, t¨ng tr-ëng kinh tÕ ®i liÒn víi ph¸t triÓn v¨n ho¸ , tõng b-íc c¶i thiÖn ®êi
sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x·
héi , b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i tr-êng .KÕt hîp ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi víi
t¨ng c-êng quèc phßng an ninh. §ã lµ néi dung vÒ ®-êng lèi vµ chiÕn l-îc
ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®-îc ®-a ra trong v¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn
quèc lÇn IX,môc tiªu nµy cã ®¹t ®-îc hay kh«ng cßn phô thuéc vµo rÊt nhiÒu
yÕu tè nh- :T×nh h×nh chÝnh trÞ x· héi trong vµ ngoµi n-íc , quan hÖ quèc tÕ
, néi lùc cña quèc gia……Vµ mét trong nh÷ng yÕu tè n¾m gi÷ vai trß quan
träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi mµ bÊt k× quèc gia nµo còng
ph¶i quan t©m ®ã lµ vai trß cña kÕ ho¹ch ho¸ , ®Æc biÖt lµ víi nh÷ng quèc
gia ®ang ph¸t triÓn nh- ViÖt Nam.
Víi tr×nh ®é chuyªn m«n vµ kiÕn thøc tæng hîp cßn h¹n chÕ, trong ®Ò ¸n
nµy em xin cã ®ãng gãp mét sè ý kiÕn vÒ: “ Vai trß cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch
ho¸ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cña ViÖt Nam” . RÊt mong c« tËn t×nh gióp
®ì vµ chØ b¶o . Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« ®· gióp em hoµn thµnh tèt ®Ò
¸n nµy.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Hµ néi ngµy 27-11-01.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng I: Vai trß cña kÕ ho¹ch ho¸ trong
nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng.
I ) Kh¸i niÖm , néi dung vÒ kÕ ho¹ch ho¸
1.Kh¸i niÖm:
_ KÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ ph-¬ng thøc qu¶n lý cña nhµ
n-íc b»ng môc tiªu thÓ hiÖn b»ng viÖc x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu cô thÓ cÇn ®¹t
®-îc trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh vµ c¸ch thøc ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu
®ã th«ng qua hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch , c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ®iÒu hµnh toµn bé
hÖ thèng kinh tÕ x· héi.
Tõ kh¸i niÖm vÒ kÕ ho¹ch ho¸ ë trªn cã thÓ rót ra mét sè nhËn ®Þnh vÒ b¶n
chÊt cña kÕ ho¹ch ho¸:
Lµ sù t¸c ®éng cã ý thøc cña chÝnh phñ víi môc ®Ých ®Þnh h-íng
vµ khèng chÕ c¸c biÕn sè kinh tÕ- x· héi chñ yÕu cña mét quèc gia hay cña
mét vïng , mét ®Þa ph-¬ng.
Hay: * X¸c ®Þnh môc tiªu ph¸t triÓn .
* X¸c ®Þnh c¸ch thøc t¸c ®éng cña chÝnh phñ.
2.Néi dung.
2.1: HÖ thèng môc tiªu ph¸t triÓn :
_ HÖ thèng môc tiªu ph¸t triÓn x¸c ®Þnh ®Ých cuèi cïng cÇn ®¹t tíi trong
thêi k× kÕ ho¹ch vµ HÖ thèng nµy bao gåm:
Môc tiªu tæng qu¸t.
Môc tiªu kinh tÕ.
Môc tiªu x· héi
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2.2: HÖ thèng c¸c chØ tiªu x· héi:
HÖ thèng nµy cô thÓ ho¸ môc tiªu chiÕn l-îc b»ng c¸c con sè cô thÓ dùa vµo:
_ TÝnh chÊt cña chØ tiªu:
ChØ tiªu ph¸p lÖnh: X©y dùng vµ b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn.
ChØ tiªu h-íng dÉn: Gîi ý cho c¸c ®¬n vÞ cÊp d-íi thùc hiÖn.
ChØ tiªu dù b¸o:Mang tÝnh chÊt th«ng b¸o dµi h¹n.
_ H×nh th¸i biÓu hiÖn:
ChØ tiªu mang tÝnh gi¸ trÞ.
ChØ tiªu hiÖn vËt.
HÖ thèng chØ tiªu môc tiªu vµ biÖn ph¸p nh»m thùc hiÖn c¸c môc
tiªu ®Æt ra vµ mang tÝnh c©n ®èi nh- c©n ®èi vèn ®Çu t-, c©n ®èi lao ®éng.
2.3: HÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn
_ HÖ thèng x¸c ®Þnh c¸c khu«n mÉu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn , lµ c¬
së ®IÒu tiÕt c¸c hµnh vi kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ,doanh nh©n, v× vËy
nã ph¶i b¶o ®¶m:
TÝnh râ rµng , cô thÓ chi tiÕt, tøc lµ cô thÓ ho¸ b»ng th«ng t-
h-íng dÉn vµ qui ®Þnh thêi gian , ®èi t-îng ¸p dông.
C¸c chÝnh s¸ch ban hµnh ph¶i ®¶m b¶o tÝnh nhÊt qu¸n.
C¸c chÝnh s¸ch b¶o ®¶m mét tÝnh æn ®Þnh t-¬ng ®èi.
2.4: HÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn :
_ HÖ thèng nµy lµ kÕ ho¹ch ho¸ cña quèc gia bao gåm:
KÕ ho¹ch ho¸ cña ngµnh.
KÕ ho¹ch ho¸ vïng. Trong ®ã:
a,KÕ ho¹ch ho¸ cña ngµnh:
_ Lµ kÕ ho¹ch ho¸ toµn bé qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng theo
ngµnh mµ kh«ng thuéc cÊp nµo qu¶n lý , kh«ng ph©n biÖt h×nh thøc së h÷u
nµo, l·nh thæ nµo.
Môc tiªu: T¹o ra tèc ®é , t¨ng tr-ëng cao theo ngµnh víi c¬ cÊu hîp
lý.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ph¹m vi: C¸c doanh nghiÖp trùc thuéc ngµnh, kh«ng ph©n biÖt doanh
nghiÖp ®ã thuéc l·nh thæ nµo , do cÊp nµo qu¶n lý.
b, KÕ ho¹ch ho¸ cña vïng:
_ Lµ cô thÓ ho¸ môc tiªu quèc gia ë cÊp ®Þa ph-¬ng vïng.
_ Cã môc tiªu riªng ®èi víi nh÷ng ®Þa ph-¬ng s½n lîi thÕ vïng vµ cã nÐt
®Æc thï.
2.5: HÖ thèng c¸c ch-¬ng tr×nh dù ¸n – Quèc gia.
_ Lµ ph-¬ng thøc vµ c«ng cô ®Ó triÓn khai kÕ ho¹ch.
Trong hÖ thèng nµy nªn tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò cèt lâi , -u tiªn
trong thêi k× kÕ ho¹ch.
Lùa chän c¸c vÊn ®Ò cÇn ph¶i dùa vµo ch-¬ng tr×nh.
TËp trung lùc l-îng ®Ó tæ chøc thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh.
TÝnh lång ghÐp c¸c ch-¬ng tr×nh.
3.C¬ së lý luËn cña kÕ ho¹ch ho¸:
C¬ së lý luËn cña kÕ ho¹ch ho¸ kinh tÕ quèc d©n lµ lý luËn kinh tÕ cña
chñ nghÜa M¸c – Lª-nin, tr-íc hÕt lµ lý luËn vÒ t¸i s¶n xuÊt më réng x· héi
chñ nghÜa. Trong ®ã cã thÓ nªu lªn nh÷ng nguyªn lý sau ®©y liªn quan rÊt
chÆt chÏ víi kÕ ho¹ch ho¸.
Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ®-îc xem nh- sù thèng nhÊt gi÷a t¸i s¶n xuÊt
nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho sù tån t¹i cña x· héi víi t¸i s¶n xuÊt c¸c quan
hÖ x· héi. V× vËy , kÕ ho¹ch ho¸ x· héi chñ nghÜa kh«ng gi¶i quyÕt nh÷ng
nhiÖm vô s¶n xuÊt mét c¸ch t¸ch rêi , mµ cã tÝnh ®Õn c¸c quan hÖ së h÷u , sù
ph©n phèi thu nhËp , sù thay ®æi tÝnh chÊt vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng vµ sinh ho¹t ,
sù n©ng cao ®êi sèng cña mäi nhãm ng-êi trong x· héi.
NhËn thøc vµ vËn dông nh÷ng quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan cña chñ
nghÜa x· héi lµ ®IÒu kiÖn b¾t buéc ®Ó b¶o ®¶m tÝnh hiÖn thùc vµ tÝnh cã c¨n
cø khoa häc cña c¸c kÕ ho¹ch . §ång thêi , thõa nhËn vai trß quyÕt ®Þnh cña
c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan kh«ng cã nghÜa lµ phñ nhËn t¸c dông cña
c¸c nh©n tè chñ quan ( chÝnh s¸ch , t- t-ëng , ®¹o ®øc, t©m lý x· héi vµ c¸
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nh©n.) , Mµ nÕu ta tÝnh ®Õn chóng th× cã thÓ n©ng cao ®-îc tÝnh cã c¨n cø vµ
vai trß tÝch cùc cña c¸c kÕ ho¹ch.
KÕ ho¹ch ho¸ xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®ßi hái cña qui luËt kinh tÕ c¬ b¶n
cña chñ nghÜa x· héi, theo ®ã môc ®Ých cña nÒn s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa lµ
tho¶ m·n tèi ®a nh÷ng nhu cÇu kh«ng ngõng t¨ng lªn cña tÊt c¶ c¸c thµnh
viªn trong x· héi x· héi chñ nghÜa.
Bëi vËy , khi x©y dùng nh÷ng kÕ ho¹ch kinh tÕ quèc d©n, ng-êi ta tÝnh
®Õn mäi mÆt nh÷ng nhu cÇu vËt chÊt vµ v¨n ho¸ ®· chÝn muåi cña nh÷ng
ng-êi lao ®éng.NhiÖm vô b¶o ®¶m ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®Ó tho¶ m·n ®Çy ®ñ
nhÊt nh÷ng nhu cÇu ®ã ®Òu ®-îcgi¶i quyÕt trong mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn
kinh tÕ.
Quy luËt ph¸t triÓn cã kÕ ho¹ch vµ c©n ®èi ®ßi hái trong qu¸ tr×nh t¸i
s¶n xuÊt ph¶i ®¹t ®-îc sù t-¬ng xøng hÕt søc râ rÖt vÒ sè l-îng trong viÖc
ph©n bè lao ®éng x· héi gi÷a s¶n xuÊt t- liÖu s¶n xuÊt vµ s¶n xuÊt vËt phÈm
tiªu dïng, gi÷a c¸c lÜnh vùc vµ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n, sù t-¬ng øng
gi÷a s¶n xuÊt c¸c lo¹i s¶n phÈm , gi÷a s¶n xuÊt víi tiªu dïng, gi÷a vèn s¶n
xuÊt vµ hao phÝ lao ®éng gi÷a cÊp ph¸t tµi chÝnh vµ cung øng vËt t-.TÝnh c©n
®èi vµ c©n b»ng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n ®¹t ®-îc lµ nhê
ph-¬ng ph¸p c©n ®èi cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch.
Quy luËt tiÕt kiÖm thêi gian lao ®éng ®ßi hái sù cÇn thiÕt kh¸ch quan
ph¶i t×m nh÷ng biÖn ph¸p ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt x· héi sao cho nh÷ng nhu
cÇu x· héi ®-îc tho¶ m·n víi chi phÝ Ýt nhÊt vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt
ho¸.Trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch ,quy luËt nµy thÓ hiÖn ë viÖc kh«ng ngõng t×m
tßi nh÷ng ph-¬ng ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt , x©y dùng kÕ
ho¹ch theo nguyªn t¾c chi phÝ Ýt nhÊt ®Ó thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô kÕ ho¹ch.
Sù t¸c ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ trong ®iÒu kiÖn cña chñ nghÜa x· héi
®ßi hái sù thèng nhÊt gi÷a mÆt hiÖn vËt vµ mÆt gi¸ trÞ cña kÕ ho¹ch, lµm cho
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
gi¸ c¶ kÕ ho¹ch gÇn víi hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt , kÕt hîp gi÷a c¸c
nhiÖm vô kÕ ho¹ch trùc tiÕp cã tÝnh chÊt ph¸p lÖnh víi nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh
tÕ ®Ó hoµn thµnh th¾ng lîi c¸c nhiÖm vô Êy.
Nh÷ng tiÒn ®Ò kh¸ch quan, chøc n¨ng vµ c¬ së lý luËn t¹o nªn b¶n chÊt
cña hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ x· héi chñ nghÜa cßn quyÕt ®Þnh nh÷ng nguyªn
t¾c chÝnh cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n, lµm c¬ së cho
viÖc x©y dùng trªn thùc tiÔn kÕ ho¹ch nhµ n-íc vÒ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ
quèc d©n.
Trong sè nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ kinh tÕ
quèc d©n ®-îc h×nh thµnh d-íi sù t¸c ®éng cña t- t-ëng lª-nin-nÝt vÒ kÕ
ho¹ch ho¸ vµ do kÕt qu¶ cña kinh nghiÖm lÞch sö to lín trong lÜnh vùc nµy,
ng-êi ta cã thÓ kÓ ra nh÷ng nguyªn t¾c sau ®©y:
ChÕ ®é tËp trung d©n chñ trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch , chÕ ®é nµy ®ßi
hái ph¶i kÕt hîp kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung víi tÝnh ®éc lËp kinh doanh cña tõng
kh©u riªng biÖt trong nÒn kinh tÕ ,tÝnh nhiÒu cÊp ( ph©n cÊp) trong c«ng t¸c
kÕ ho¹ch, sù kÕt hîp gi÷a tÝnh ph¸p lÖnh cña c¸c nhiÖm vô kÕ ho¹ch chñ yÕu
víi nh÷ng ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n kinh tÕ ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch .
Sù thèng nhÊt cña kÕ ho¹ch kinh tÕ quèc d©n, nguyªn t¾c nµy
®-îc x©y dùng vµ thùc hiÖn trong sù thèng nhÊt gi÷a ba mÆt chñ yÕu cña
c«ng t¸c kÕ ho¹ch: Theo ngµnh , theo vïng l·nh thæ vµ theo thêi gian ( kÕ
ho¹ch ho¸ ng¾n h¹n vµ kÕ ho¹ch ho¸ dµi h¹n)
TÝnh chÊt cã môc tiªu cña kÕ ho¹ch kinh tÕ quèc d©n, tÝnh chÊt
nµy thÓ hiÖn ë tÝnh ®Þnh h-íng cña c¸c biÖn ph¸p ghi trong kÕ ho¹ch nh»m
®¹t nh÷ng môc tiªu cô thÓ, gi¶i quyÕt nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ vµ x· héi.Trªn
thùc tÕ , nguyªn t¾c nµy ®-îc thùc hiÖn trong hÖ thèng c¸c nhiÖm vô kÕ
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ho¹ch ®Æc tr-ng cho nh÷ng kÕt qu¶ cuèi cïng cña viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt .
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nguyªn t¾c nµy ®-îc thùc hiÖn bæ sung b»ng viÖc
sö dông trªn thùc tÕ ph-¬ng ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ theo ch-¬ng tr×nh cã môc
tiªu.
TÝnh c©n ®èi cña kÕ ho¹ch kinh tÕ qu«c d©n, tøc lµ viÖc qui ®Þnh
vµ thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch nh÷ng tû lÖ kinh tÕ chung,nh÷ng tû lÖ s¶n xuÊt vµ
kinh tÕ – kü thuËt, coi nh- ®iÒu kiÖn b¾t buéc ®Ó ®¶m b¶o ph¸t triÓn kinh tÕ
mét c¸ch v÷ng ch¾c.
§Ó ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ kinh tÕ qu«c d©n cña nh÷ng gi¶i ph¸p kÕ
ho¹ch ,®ßi hái ph¶i t×m nh÷ng ph-¬ng ¸n kÕ ho¹ch nµo mµ trong ®ã c¸c
nhiÖm vô kÕ ho¹ch ®-îc gi¶i quyÕt víi chi phÝ Ýt nhÊt vÒ lao ®éng,vËt t- vµ
tµi chÝnh.
Ngoµi nh÷ng ph-¬ng ph¸p vµ nguyªn t¾c nªu trªn , c¬ së ph-¬ng ph¸p
luËn cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ kinh tÕ quèc d©n cßn ®-îc thÓ hiÖn ë kÕt cÊu
vµ l«-gich lËp kÕ ho¹ch kinh tÕ quèc d©n.
II ) V× sao nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cÇn kÕ ho¹ch :
1.
Nh÷ng nhËn ®Þnh vÒ kÕ ho¹ch trong c¬ chÕ cò.
_ VÒ c¬ së:
§©y lµ thêi kú thèng trÞ cña së h÷u nhµ n-íc.
Lµ giai ®o¹n thèng trÞ cña nhµ n-íc chuyªn chÝnh v« s¶n.
_ VÒ b¶n chÊt:
KÕ ho¹ch ho¸ tËp trung kÕ ho¹ch khèng chÕ trùc tiÕp cña chÝnh phñ
th«ng qua c¸c quyÕt ®Þnh mang tÝnh ph¸p lÖnh ph¸t ra tõ trung -¬ng.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Vµ tùu chung l¹i kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung mang tÝnh c-ìng chÕ trùc tiÕp
,trong ®ã nhµ n-íc lµ chñ thÓ trùc tiÕp qu¶n lý ®IÒu hµnh mäi kÕ ho¹ch ,cßn
®èi t-îng ®ù¬c qu¶n lý th«ng qua c¸c chØ tiªu ph¸p lÖnh kh«ng cã ¶nh h-ëng
tÝch cùc tíi sù ph¸t triÓn cu¶ mét nÒn kinh tÕ vèn dÜ ®· cã xuÊt ph¸t ®IÓm
thÊp.
_ VÒ môc tiªu:
TiÕp cËn chi tiÕt mäi ph¹m vi , mäi lÜnh vùc ,nh- vËy kÕ ho¹ch ho¸
tËp trung chñ yÕu lµ c¸c chØ tiªu hiÖn vËt mang tÝnh chÊt ph¸p lÖnh.
_ VÒ c¸ch thøc t¸c ®éng:
Theo hÖ thèng ph¸p lÖnh b¾t buéc cÊp ph¸t,giao nép.
Nh- vËy , víi nh÷ng nhËn ®Þnh vÒ kÕ ho¹ch ho¸ trong c¬ chÕ cò chóng ta ®·
thÊy ®-îc nh÷ng mÆt h¹n chÕ nh-ng kh«ng ph¶iv× vËy mµ cã thÓ bá qua nã
®-îc , ph¶i coi ®ã lµ bµi häc ®Ó cã thÓ thùc hiÖn tèt h¬n trong thêi gian tíi vµ
chóng ta h·y ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ trong nh÷ng
n¨m qua.
2.Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ .
Trong nh÷ng n¨m qua thùc hiÖn ®-êng lèi ®æi míi cña ®¶ng c«ng t¸c
kÕ ho¹ch ho¸ ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn quan träng, gãp phÇn tÝch cùc thóc
®Èy qu¸ tr×nh ®æi míi kinh tÕ ë n-íc ta.
Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®-îc thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt sau :
_ ChuyÓn dÇn tõ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸p lÖnh mang tÝnh tËp trung quan liªu bao
cÊp tr-íc ®©y sang kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh h-íng, víi viÖc, tËp trung nç lùc x©y
dùng chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi , b-íc ®Çu phèi hîp gi÷a chiÕn
l-îc víi qui ho¹ch vµ kÕ ho¹ch , gi÷a kÕ ho¹ch dµi h¹n, kÕ ho¹ch n¨m n¨m
vµ hµng n¨m.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
_ C«ng t¸c qui ho¹ch ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc so víi tr-íc, ®· g¾n
kÕt ®-îc môc tiªu cña chiÕn l-îc víi néi dung qui ho¹ch ,x¸c ®Þnh ®ù¬c tiÒm
n¨ng ,®Þnh h-íng ph¸t triÓn cho tõng ®Þa ph-¬ng vµ mét sè ngµnh quan
träng.
_ ChuyÓn dÇn träng t©m sang kÕ ho¹ch ho¸ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn n¨m
n¨m,chuyÓn dÇn viÖc ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch tõ can thiÖp vi m« sang chó träng
c¸c vÊn ®Ò vÜ m«,c¸c c©n ®èi lín, c¸c chØ tiªu gi¸ trÞ.
_ TriÓn khai ph-¬ng ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ theo ch-¬ng t×nh nh»m gi¶i quyÕt
nh÷ng bøc xóc nhÊt cña x· héi, viÖc lång ghÐp c¸c ch-¬ng tr×nh môc tiªu lµ
mét h-íng tÝch cùc vµ ®ang ®-îc ®Èy m¹nh.
_ chØ tiªu kÕ ho¹ch ®-îc thay ®æi mét c¸ch c¬ b¶n , chØ cßn gi÷ hai ph¸p
lÖnh c¬ b¶n ( thu chi ng©n s¸ch vµ vèn ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n),thu hÑp dÇn
c¸c chØ tiªu hiÖn vËt ®ång thêi më réng thªm c¸c chØ tiªu gi¸ trÞ.
_ §æi míi qui tr×nh lËp kÕ ho¹ch ,c«ng t¸c dù b¸o,th«ng tin ®-îc t¨ng
c-êng ,ph-¬ng ph¸p tÝnh to¸n ®-îc c¶i tiÕn phï hîp h¬n víi kinh tÕ thÞ
tr-êng vµ th«ng lÖ quèc tÕ.
_ C«ng t¸c ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch cã hiÖu lùc vµ thiÕt thùc h¬n ,kÞp thêi xö
ký nh÷ng diÔn biÕn bÊt th-êng ,sö dông nh÷ng c«ng cô qu¶n lý vÜ m« lµ
chÝnh nh»m ®¶m b¶o nh÷ng c©n ®èi lín gãp phÇn æn ®Þnh kinh tÕ x· héi.
Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ nãi trªn c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ vÉn
®ang cßn rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cÇn tiÕp tôc gi¶i quyÕt trong ®ã tËp trung vµo:
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-a x©y dùng ®ù¬c c¬ së lý luËn vµ ph-¬ng ph¸p luËn vÒ kÕ
ho¹ch ho¸ phï hîp víi thùc tÕ ®æi míi cña ®Êt n-íc ,mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n
lµm nÒn cho ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ ch-a ®-îc lý gi¶i ®ñ râ.
ChiÕn l-îc qui ho¹ch ,kÕ ho¹ch n¨m n¨m vµ hµng n¨m cßn ch-a
thËt ¨n khíp víi nhau, sè l-îng môc tiªu vµ ch-¬ng t×nh träng ®iÓm qu¸
nhiÒu lµm ph©n t¸n nguån lùc.
Sù phèi hîp kÕ ho¹ch theo ngµnh vµ theo l·nh thæ hiÖu qu¶ ch-a
cao.
C¬ chÕ ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch ch-a thËt phï hîp ,cßn sö dông nhiÒu
biÖn ph¸p hµnh chÝnh,chÝnh s¸ch vÜ m« cßn thay ®æi nhiÒu .
C«ng t¸c th«ng tin,dù b¸o,ph©n tÝch,kinh tÕ,ch-a ®¸p øng yªu
cÇu, bé m¸y tæ chøc vµ tr×nh ®é c¸n bé nãi chung,cßn d-íi tÇm ®ßi hái cña
yªu cÇu ®æi míi.
3.V× sao kinh tÕ thÞ tr-êng vÉn cÇn kÕ ho¹ch .
a)
KÕ ho¹ch ho¸ lµ c«ng cô ®Çu hµng vµ qu¶n lý vü m« nÒn kinh
tÕ quèc d©n
_ KÕ ho¹ch ho¸ cô thÓ ho¸ c¸c môc tiªu cña chiÕn l-îc vµ qui ho¹ch ph¸t
triÓn b»ng viÖc x©y dùng c¸c chØ tiªu,môc tiªu biÖn ph¸p, c¸c c©n ®èi vÜ m«,
c¸c chÝnh s¸ch vµ thÓ chÕ,c¬ chÕ vËn hµnh ¸p dông trong mét kho¶ng thêi
gian nhÊt ®Þnh.
b)
§Þnh h-íng ph¸t triÓn:
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
_ §-îc thÓ hiÖn ë nh÷ng gãc ®é:
KÕ ho¹ch ®Þnh h-íng c¸c b-íc ®i cña nÒn kinh tÕ,tøc lµ x¸c ®Þnh
c¸c néi dung mang tÝnh ®Þnh h-íng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ.
Tõ chiÕn l-îc ph¸t triÓn tiÕp tôc thùc hiÖn c¸c b-íc theo qu¸ tr×nh
x¸c ®Þnh qui ho¹ch ph¸t triÓn ,kÕ ho¹ch ph¸t triÓn n¨m n¨m….Vµ x¸c ®Þnh
c¸c ch-¬ng tr×nh quèc gia.
Gi¶m dÇn c¸c dung l-îng ph¸p lÖnh trong kÕ ho¹ch ho¸ b»ng
c¸ch: gi¶m chØ tiªu ®Þnh l-îng,chØ tiªu ph¸p lÖnh vµ c¸c chØ tiªu hiÖn vËt.
HiÖn nay ë ViÖt Nam , chÝnh phñ th«ng qua vµ ph¸t triÓn ph¸p lÖnh, t¨ng
tr-ëng , thu chi ng©n s¸ch ,cho ®Çu t- ph¸t triÓn….
1.
Vai trß cña kÕ ho¹ch ho¸ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng.
C¸c chøc n¨ng cña kÕ ho¹ch ho¸ x· héi chñ nghÜa do b¶n chÊt
cña chÕ ®é x· héi chñ nghÜa,còng nh- do c¸c quy luËt ph¸t triÓn kh¸ch quan
cña chÕ ®é nµy quyÕt ®Þnh.
4.1: Thø nhÊt ,®ã lµ sù cñng cè vµ ph¸t triÓn c¬ së cña chñ nghÜa x· héi ,lùc
luîng s¶n xuÊt còng nh- quan hÖ s¶n xuÊt cña chñ nghÜa x· héi .
Tõ nh÷ng b-íc ®Çu tiªn cña m×nh ,kÕ ho¹ch ho¸ x· héi chñ nghÜa ch¼ng
nh÷ng ph¶n ¸nh tr×nh ®é x· héi ho¸ s¶n xuÊt vµ quan hÖ së h÷u ®· ®¹t
®-îc,mµ cßn lu«n lu«n lµ mét c«ng cô tÝch cùc ®Ó -u tiªn ph¸t triÓn khu vùc
kinh tÕ x· héi chñ nghÜa ,thùc hiÖn nguyªn t¾c x· héi chñ nghÜa vÒ ph©n phèi
cña c¶i vËt chÊt tuú theo hao phÝ lao ®éng.v.v…
§Æc biÖt quan träng lµ vai trß s¸ng t¹o cña kÕ ho¹ch ho¸ trong viÖc kh¾c
phôc t×nh tr¹ng l¹c hËuvÒ x· héi vµ kinh tÕ. Kinh nghiÖm kÕ ho¹ch ho¸ tÝch
luü ®-îc ë Liªn X« vµ c¸c n-íc x· héi chñ nghÜa kh¸c cho phÐp mét sè n-íc
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®ang ph¸t triÓn cã thÓ chuyÓn tõ nh÷ng quan hÖ tr-íc t- b¶n chñ nghÜa sang
nh÷ng quan hÖ x· héi chñ nghÜa.
4.2: Thø hai,chøc n¨ng cña kÕ ho¹ch ho¸ x· héi chñ nghÜa lµ ph¸t hiÖn vµ dù
kiÕn nh÷ng nhu cÇu cña x· héi ,kÓ c¶ nhu cÇu cña s¶n xuÊt lÉn nhu cÇu
kh«ng cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt,®Ó tho¶ m·n mét c¸ch ®Çy ®ñ nhÊt nh÷ng nhu
cÇu ®ã vµ kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n lao ®éng.
Trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n,chñ nghÜa x· héi nh»m vµo viÖc
tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu x· héi ,chø kh«ng ph¶i nh»m t¨ng thªm gi¸ trÞ
thÆng d- víi tÝnh chÊt lµ nguån lîi nhuËn vµ ®Þa t« nh- trong chñ nghÜa tb¶n.
Do ®ã, nhu cÇu x· héi vµ sù tho¶ m·n nã trë thµnh môc ®Ých trùc tiÕp cña
viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt ,lµ ®iÓm xuÊt ph¸t vµ lµ tiªu chuÈn chÝnh ®Ó x©y dùng
c¸c kÕ ho¹ch .
4.3: Thø ba, kÕ ho¹ch ho¸ x· héi chñ nghÜa ®ßi hái mét quan ®iÓm kinh tÕ
quèc d©n ®ång bé ®èi víi viÖc t¹o ra vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vËt
t-, lao ®éng vµ tµi chÝnh.
Nguyªn t¾c chñ yÕu cña viÖc qu¶n lý kinh tÕ x· héi chñ nghÜa lµ ph¶i
®-îc kÕt qu¶ cuèi cïng lín nhÊt trªn mét ®¬n vÞ chi phÝ. XuÊt ph¸t tõ nguyªn
t¾c ®ã ,c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n ®-îc x©y dùng nh- nh÷ng kÕ
ho¹ch nh»m tho¶ m·n tíi møc cao nhÊt cã thÓ ®-îc nh÷ng nhu cÇu x· héi
víi nh÷ng nguån lîi hiÖn cã.
4.4: Thø t-, kÕ ho¹ch ho¸ x· héi chñ nghÜa b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn kinh tÕ c©n
®èi , kh«ng cã khñng ho¶ng , kh«ng cã thÊt nghiÖp vµ suy tho¸i s¶n xuÊt .
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trong ®iÒu kiÖn chÕ ®é së h÷u c«ng céng vÒ t- liÖu s¶n xuÊt chiÕm ®Þa
vÞ thèng trÞ, nh÷ng kh¶ n¨ng kh¸ch quan cña viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cã kÕ
ho¹ch ®-îc thùc hiÖn th«ng qua hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ kinh tÕ quèc d©n, mµ
ë ®ã c¸c kh©u riªng biÖt,lÜnh vùc ph¸t triÓn kinh tÕ riªng biÖt ®-îc phèi hîp
víi nhau nh- mét chØnh thÓ thèng nhÊt.
4.5: Cuèi cïng, thø n¨m,chøc n¨ng kÕ ho¹ch ho¸ x· héi chñ nghÜa bao gåm
c¶ viÖc hoµn thiÖn c¬ chÕ kinh tÕ vÒ thùc hiÖn vµ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch .
§iÒu ®ã cã nghÜa lµ ®ång thêi víi viÖc x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch, ng-êi ta
x¸c ®Þnh nh÷ng thay ®æi trong c¬ cÊu kinh tÕ nh»m thóc ®Èy viÖc hoµn thµnh
nh÷ng nhiÖm vô kÕ ho¹ch , ®ã lµ nh÷ng thay ®æi vÒ gi¸ c¶,h×nh thøc tr¶
c«ng,®Þnh møc tiÒn tr¶ vÒ viÖc sö dông nh÷ng nguån tµI nguyªn cã
h¹n…v..v..Nhê ®ã ®¹t ®-îc sù thèng nhÊt gi÷a lîi Ých toµn quèc víi lîi Ých
cña tõng ng-êi tham gia s¶n xuÊt x· héi.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ngII: Nh÷ng néi dung ®æi míi cu¶ c«ng t¸c
kÕ ho¹ch ho¸ ë ViÖt Nam
---=***=--I.
Thùc tr¹ng cña qu¸ tr×nh ®Þnh h-íng cho viÖc ®æi míi vµ néi
dung tiÕp tôc ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ë ViÖt Nam.
1.
§Þnh h-íng .
1.1: X¸c ®Þnh râ vai trß cña nhµ n-íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng
x· héi chñ nghÜa.
BÊt kú nÒn kinh tÕ nµo ®Òu cã vai trß t¸c ®éng cña nhµ n-íc. MÆc
dï møc ®é vµ c¸ch thøc t¸c ®éng cña nhµ n-íc ë c¸c n-íc kh«ng gièng
nhau, nh-ng vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c lµ nhµ n-íc chØ nªn bæ sung thÞ
tr-êng vµ h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña thÞ tr-êng chø kh«ng nªn lµm
thay thÞ tr-êng.
Muèn thÞ tr-êng ph¸t triÓn th× nhµ n-íc ph¶i m¹nh, cã hiÖu lùc vµ trong
s¹ch, bëi v× rÊt nhiÒu c«ng viÖc trong kinh tÕ thÞ tr-êng chØ cã nhµ n-íc míi
®¶m ®-¬ng ®-îc. §ã lµ c¸c chøc n¨ng nh- : §Þnh h-íng cho sù ph¸t triÓn ,
trùc tiÕp ®Çu t- vµo mét sè lÜnh vùc ®Ó dÉn d¾t nç lùc ®Çu t- cña c¸c thµnh
phÇn kinh tÕ kh¸c, thiÕt lËp khu«n khæ ph¸p luËt, vËn hµnh hÖ thèng chÝnh
s¸ch nhÊt qu¸n ®Ó t¹o m«i tr-êng æn ®Þnh vµ thuËn lîi cho giíi kinh doanh,
kh¾c phôc vµ h¹n chÕ mÆt tiªu cùc cña kinh tÕ thÞ tr-êng, ph©n phèi l¹i thu
nhËp qu«c dan, qu¶n lý tµi s¶n c«ng vµ kiÓm kª, kiÓm so¸t,toµn bé ho¹t ®éng
kinh tÕ x· héi.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ChÝnh quyÒn c¸c cÊp ph¶i qu¸n triÖt quan ®IÓm, ®-êng lèi, nghÞ quyÕt cña
§¶ng, kÞp thêi thÓ chÕ ho¸, cô thÓ ho¸ ®Ó ®-a nghÞ quyÕt vµo cuéc sèng,
th-êng xuyªn ph©n tÝch tæng kÕt rót kinh nghiÖm, kiÕn nghÞ bæ sung ®iÒu
chØnh kÞp thêi c¸c chñ tr-¬ng chÝnh s¸ch.
1.2: Kh¼ng ®Þnh vai trß cña kÕ ho¹ch ho¸ trong c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n
lý cña nhµ n-íc.
§Õn nay vai trß cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ®· ®-îc x¸c ®Þnh . Nh-ng ®Ó
®i ®Õn ®-îc kh¼ng ®Þnh ®ã, ViÖt Nam ®· ph¶i tr¶i qua nh÷ng b-íc th¨ng
trÇm nhÊt ®Þnh. LuËn ®iÓm “ kÕ ho¹ch ho¸ kh«ng thÓ cïng tån t¹i víi kinh tÕ
thÞ tr-êng” , hay nãi c¸ch kh¸c “ §· lµ kinh tÕ thÞ tr-êng th× kh«ng thÓ cã kÕ
ho¹ch ho¸” , Trong thêi gian ®Çu ®· t¸c ®éng lµm yÕu vai trß cña c«ng t¸c kÕ
ho¹ch ho¸ trong c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ nãi chung . Nh-ng thùc tiÔn ®· chøng
minh vai trß ngµy cµng lín lao, tr¸ch nhiÖm ngµy cµng nÆng nÒ cña c«ng t¸c
kÕ ho¹ch ho¸ trong c¬ chÕ thÞ tr-êng.
Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa , thÞ tr-êng võa lµ
c¨n cø võa lµ ®èi t-îng cña kÕ ho¹ch ho¸ . ë tÇm vÜ m«, cã bèn môc tiªu
lu«n ®-îc nhµ n-íc tÝnh ®Õn: æn ®Þnh gi¸ c¶, ®¶m b¶o c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng
tr-ëng kinh tÕ vµ c©n b»ng c¸n c©n th¸nh to¸n quèc tÕ. C¸c môc tiªu trªn cã
liªn quan chÆt chÏ víi nhau, sù thiªn lÖch hay qu¸ nhÊn m¹nh vµo môc tiªu
nµy sÏ ¶nh h-ëng xÊu ®Õn viÖc ®¹t ®-îc môc tiªu kh¸c, vµ cuèi cïng sÏ ¶nh
h-ëng ®Õn c©n b»ng tæng thÓ nÒn kinh tÕ . Do vËy kÕ ho¹ch ho¸ kinh tÕ quèc
d©n ph¶i ®¶m b¶o c¸c c©n ®èi kinh tÕ tr¸nh hiÖn t-îng thiªn lÖch vÒ c¸c môc
tiªu riªng do tõng bé hoÆc c¬ quan hoÆc ®Þa ph-¬ng ®¶m nhiÖm.
ViÖc sö dông c«ng cô kÕ ho¹ch ho¸ ph¶i ®¶m b¶o sù ph©n ®Þnh gi÷a qu¶n
lý nhµ n-íc vµ qu¶n lý kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc.kÕ ho¹ch
kinh tÕ cña nhµ n-íc cÇn ®-îc x¸c ®Þnh môc tiªu, gi¶i thÝch râ ý nghÜa cña
môc tiªu ®ã ®èi víi sù ph¸t triÓn trong t-¬ng lai, x¸c ®Þnh râ møc ®é vµ c¸ch
thøc mµ khu vùc kinh tÕ nhµ n-íc thùc hiÖn nh»m gãp phÇn vµo thùc hiÖn
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
môc tiªu chung. §èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c th× kÕ ho¹ch ho¸ kh«ng
cã tÝnh ¸p ®Æt mµ th«ng qua c¸c biÖn ph¸p chÝnh s¸ch thèng nhÊt víi lîi Ých
®Ó khuyÕn khÝch hä tù nguyÖn hµnh ®éng theo h-íng môc tiªu kÕ ho¹ch ®·
®Æt ra.
1.3: Chó träng h¬n n÷a c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ ph¸t triÓn c«ng
nghÖ .
Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m qua ®· ®Ó l¹i mét sè vÊn ®Ò ph¶i
gi¶i quyÕt ngay nh- : C¸c kho¶n nî n-íc ngoµi , tØ lÖ th©m hôt c¸n c©n v·ng
lai t-¬ng ®èi cao. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc lµm cho nh÷ng vÊn ®Ò
khã kh¨n cña n-íc ta trong kinh tÕ ®èi ngo¹i cµng thªm phøc t¹p. V× vËy
c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ph¶i nhanh chãng h×nh thµnh nh÷ng chÝnh s¸ch ®Çu ttrong n-íc vµ n-íc ngoµi theo h-íng ph¸t huy néi lùc , n©ng cao hiÖu qu¶
hîp t¸c quèc tÕ, hç trî cho qu¸ tr×nh héi nhËp cña nÒn kinh tÕ.
Ngµy nay, tèc ®é ph¸t triÓn c«ng nghÖ ngµy cµng cao, sè l-îng s¶n
phÈm míi, c«ng nghÖ míi ngµy cµng nhiÒu ®· ®Æt ra nhiÒu nhiÖm vô quan
träng cho c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ lµ ph¶i x©y dùng nh÷ng chÝnh s¸ch chuyÓn
giao c«ng nghÖ thuËn lîi, t×m ra ®-îc h-íng “ ®i t¾t , ®ãn ®Çu” Gióp cho nÒn
kinh tÕ cã tèc ®é t¨ng tr-ëng cao, æn ®Þnh, rót ng¾n kho¶ng c¸ch víi c¸c
n-íc tiªn tiÕn. KÕt qu¶ cña tiÕn tr×nh héi nhËp phô thuéc rÊt nhiÒu vµo søc
c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ , mµ yÕu tè quan träng nhÊt ®Ó ®¶m b¶o søc c¹nh
tranh l©u dµi lµ c«ng nghÖ. V× vËy ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ cÇn chó träng nhiÒu
h¬n ®Õn vÊn ®Ò ®æi míi c«ng nghÖ .
1.4: B¶o ®¶m t-¬ng quan gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x·
héi .
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ph¶i ®¶m b¶o sù thèng nhÊt gi÷a yªu cÇu ph¸t
triÓn kinh tÕ víi ®¶m b¶o chÝnh s¸ch x· héi , cô thÓ lµ :
_ T¨ng tr-ëng kinh tÕ ph¶i g¾n liÒn víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi
ngay trong tõng b-íc vµ trong suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn . C«ng b»ng x· héi
ph¶i thÓ hiÖn ë c¶ kh©u ph©n bè hîp lý t- liÖu s¶n xuÊt lÉn ë kh©u ph©n bè
kÕt qu¶ s¶n xuÊt ,ë viÖc t¹o ra c¬ héi cho mäi ng-êi ph¸t triÓn vµ sö dông tèt
n¨ng lùc cña m×nh.
_ Thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p ph©n phèi , lÊy ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao
®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ chñ yÕu , ®ång thêi ph©n phèi theo møc ®ãng gãp
cña c¸c nguån lùc kh¸c vµo kÕt qu¶ kinh doanh. Thùc hiÖn ph©n phèi th«ng
qua phóc lîi x· héi ,qua chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt hîp lý .B¶o hé quyÒn lîi cña
ng-êi lao ®éng.
_ Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi theo tinh thÇn x· héi ho¸ , trong ®ã nhµ
n-íc gi÷ vai trß nßng cèt.
_ Thùc hiÖn xãa ®ãi gi¶m nghÌo , tæ chøc tèt ®êi sèng x· héi trªn tõng
®Þa bµn ®Ó trong ®iÒu kiÖn thu nhËp b×nh qu©n cßn thÊp vÉn t¹o ®-îc mét
cuéc sèng tho¶i m¸i h¬n.
1.5: KÕt hîp kÕ ho¹ch ho¸ theo ngµnh víi kÕ ho¹ch ho¸ theo ®Þa ph-¬ng vµ
vïng l·nh thæ.
XÐt vÒ b¶n chÊt kÕ ho¹ch ®Þnh h-íng ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cã néi
dung cèt lâi lµ lµm thay ®æi vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, kÓ c¶ c¬ cÊu
ngµnh vµ c¬ cÊu vïng l·nh thæ . Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nãi chung vµ
c¬ cÊu c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nãi riªng lµ mét qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ tuÇn tù
,mang tÝnh néi t¹i vµ ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n . T¸c ®éng cña kÕ ho¹ch
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
chØ cã thÓ ®Èy nhanh hoÆc rót ng¾n qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu chø kh«ng
thÓ bá qua mét giai ®o¹n nµo.
Trong thêi kú bïng næ c¸c quan hÖ kinh tÕ toµn cÇu ho¸ hiÖn nay,kÕ
ho¹ch x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ cña quèc gia chñ yÕu ph¶i c¨n cø vµo ®iÒu
kiÖn ,tiÒm n¨ng ,kü n¨ng vµ lîi thÕ cña m×nh.Do ®ã , nhµ n-íc cÇn ®Æc biÖt
l-u ý vµ -u tiªn hç trî nh÷ng ngµnh träng ®IÓm cña nÒn kinh tÕ ( cã tØ träng
lín vµ tèc ®é ph¸t triÓn cao trong GDP, tû träng sö dông lao ®éng cao trong
tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu.)
Quy ho¹ch hay chiÕn l-îc ph¸t triÓn ngµnh cÇn ®-îc x©y dùng theo
®Þnh h-íng më, cã tÝnh ®Õn xu h-íng ph¸t triÓn cung vµ cÇu trªn thÞ tr-êng
thÕ giíi, ph¶i kh¾c phôc khuynh h-íng tù cung tù cÇu khÐp kÝn. Qui ho¹ch
ph¸t triÓn ngµnh chØ mang tÝnh h-íng dÉn vµ tham kh¶o.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi , cÇn qu¸n triÖt nguyªn t¾c
ph¸t triÓn ®«ng ®Òu gi÷a c¸c vïng. Nhµ n-íc trung -¬ng cã thÓ thùc hiÖn
nhiÖm vô nµy theo c¸ch hoÆc -u tiªn ®Çu t- cho c¸c vïng kÐm ph¸t triÓn ,
hoÆc dµnh -u ®·i ë møc cao ®èi víi c¸c vïng nµy ®Ó thu hót ®Çu t- t- nh©n
vµo ®ã.
ViÖc ph©n cÊp kÕ ho¹ch gi÷a trung -¬ng vµ ®Þa ph-¬ng cÇn ®-îc x¸c
®Þnh hîp lý vµ râ rµng. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Þa ph-¬ng
trø¬c hÕt do chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng quyÕt ®Þnh . Nhµ n-íc trung -¬ng chØ
tËp trung thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu cã tÝnh hÖ thèng ,c©n ®èi , mµ c¸c cÊp
chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc . ViÖc ph©n cÊp lu«n ph¶i
®i kÌm víi nh÷ng biÖn ph¸p kiÓm tra, gi¸m s¸t thÝch hîp, ®Æc biÖt lµ kÕ
ho¹ch ho¸ c¸c kho¶n chi tõ ng©n s¸ch cÊp trªn.
2.
§æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸.
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2.1: Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi chiÕn tranh thø II ®øng tr-íc sù c¹nh tranh
ngµy cµng gay g¾t vµ quyÕt liÖt trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi vµ xu h-íng khu
vùc ho¸ , toµn cÇu ho¸, muèn qu¶n lý ®Êt n-íc cã hiÖu qu¶ b¾t buéc c¸c
chÝnh phñ ph¶i qu¶n lý tèt nÒn kinh tÕ , mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng
vµ chñ yÕu nhÊt ®Ó qu¶n lý nÒn kinh tÕ chÝnh lµ c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nÒn
kinh tÕ quèc d©n ( bao gåm viÖc x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu chñ yÕu , quy m«, tèc
®é, thÓ chÕ, chÝnh s¸ch…) . kÕ ho¹ch ho¸ mÆc nhiªn ®· trë thµnh ho¹t ®éng tù
gi¸c vµ cã ý thøc cña nÒn kinh tÕ .
§Ó qu¶n lý vµ vËn hµnh tèt nÒn kinh tÕ quèc d©n theo c¸c môc tiªu x¸c
®Þnh chÝnh phñ c¸c n-íc ®Òu tiÕn hµnh x©y dùng c¸c qui m«, tèc ®é vµ c¸c
quan hÖ c©n ®èi hîp lý ®Ó t¹o ra b-íc ®i vµ c¬ cÊu cã lîi nhÊt víi hiÖu qu¶
kinh tÕ cao nhÊt. Song ®iÒu c¨n b¶n mµ c¸c n-íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn
kh¸c víi ta ( §ã còng chÝnh lµ ®Æc ®iÓm ®Ó ph©n biÖt gi÷a c«ng t¸c kÕ ho¹ch
ho¸ cña c¸c n-íc nµy víi ViÖt Nam) Lµ c¸c kÕ ho¹ch x©y dùng nªn chØ ®Ó
c«ng bè réng r·i cho d©n chóng biÕt , qua ®ã mµ mçi ng-êi ( ph¸p nh©n hoÆc
thÓ nh©n ) tù ®iÒu chØnh hoÆc tù quyÕt ®Þnh hµnh ®éng cña m×nh cho phï hîp
víi môc tiªu vµ lîi Ých cña nhµ n-íc. C¸c kÕ ho¹ch nµy kh«ng giao cho ai vµ
còng kh«ng b¾t buéc víi bÊt kú ai ( Hoµn toµn kh«ng cã tÝnh ph¸p lÖnh) .
Song do tÝnh hÊp dÉn cña kÕ ho¹ch cña chÝnh phñ thÓ hiÖn qua c¸c chÕ ®é -u
®·i trong chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ ph-¬ng thøc trî gióp( thuÕ ,l·i suÊt , tµi trî
vèn ,chÕ ®é xuÊt nhËp khÈu….)nªn ®· l«i kÐo ®-îc toµn x· héi, nhÊt lµ c¸c
nhµ ®Çu t- quan t©m vµ tham gia thùc hiÖn c¸c môc tiªu trong ch-¬ng tr×nh
cña chÝnh phñ, th«ng qua c¸ch thøc nµy ®-a nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo c¸c
môc tiªu ®· ®Þnh.
ViÖc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nÒn kinh tÕ nh- trªn ®-îc gäi lµ kÕ
ho¹ch ho¸ gi¸n tiÕp th«ng qua c¸c c«ng cô ®ßn b¶y kinh tÕ . Theo ®¸nh gi¸
cña c¸c nhµ kinh tÕ thÕ giíi th× ®©y ®-îc coi lµ ph-¬ng ph¸p kÕ ho¹ch ho¸
20