Tài liệu Uy tín – hiệu quả - chuyên nghiệp – nhanh chóng

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Môc lôc Môc lôc.................................................................................................. Lêi më ®Çu............................................................................................ Ch¬ng I: Vai trß cña tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc...................................................................................... I. Vai trß cña tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ..................................... 1. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ tÝn dông.......................................... 2. TÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng................................... II. TÝn dông ng©n hµng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc............ 1. Doanh nghiÖp nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng............... 2. TÝn dông ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc ............................... Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ®Çu t tÝn dông ®èi víi doanh nghiÖp quèc doanh ë ng©n hµng c«ng th¬ng hoµn kiÕm...................................................... I. S¬ lîc vÒ ng©n hµng c«ng th¬ng hoµn kiÕm............................... 1. Hoµn c¶nh ra ®êi vµ sù ph¸t triÓn.......................................... 2. C¬ cÊu tæ chøc, nhiÖm vô c¸c phßng ban vµ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ng©n hµng.......................................................................... II. T×nh h×nh ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i nãi chung vµ cña ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm nãi riªng trong thêi gian qua................................................................................... 1. T×nh h×nh ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i....................................................................................................... 2. Ho¹t ®éng cña ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm................ III . Thùc tr¹ng ®Çu t tÝn dông ®èi víi doanh nghiÖp quèc doanh ë ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm............................................. 1. VÒ mÆt sè lîng, c¬ cÊu.......................................................... 2. VÒ mÆt chÊt lîng................................................................... 3. NhËn ®Þnh chung vµ xu híng ph¸t triÓn tÝn dông ®èi víi Doanh nghiÖp Nhµ níc ë ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm........ Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t ®èi víi Doanh nghiÖp Nhµ níc ë Ng©n hµng C«ng th¬ng Hoµn kiÕm....................................................................................................... I . Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t tÝn dông ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ níc................................................................ A. VÒ phÝa ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm.......................... B. VÒ phÝa doanh nghiÖp nhµ níc.............................................. C. §èi víi sù chØ ®¹o vÜ m« cña Nhµ níc.................................. II. KiÕn nghÞ.................................................................................. 1. KiÕn nghÞ ®èi víi sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc.................. 2. KiÕn nghÞ víi ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm.................. KÕt luËn................................................................................................. Tµi liÖu tham kh¶o................................................................................. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lêi më ®Çu §¹i héi VI cña §¶ng ®· ®Ò ra ®êng lèi ®æi míi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt nam theo híng ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Theo ®ã chóng ta ®· khuyÕn khÝch m¹nh mÏ sù ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n, kinh tÕ hé gia ®×nh cïng víi viÖc cñng cè ®æi míi ho¹t ®éng cña khu vùc kinh tÕ quèc doanh ®Ó ®¶m b¶o cho khu vùc kinh tÕ nµy thùc hiÖn tèt vai trß chñ ®¹o cña m×nh. Tuy nhiªn cho ®Õn nay c¬ së vËt chÊt trang bÞ m¸y mãc cña c¸c doanh nghiÖp quèc doanh cßn cã l¹c hËu, thiÕu thèn, c«ng nghÖ s¶n xuÊt qu¸ cò. Nhu cÇu vèn cho qu¸ tr×nh ®æi míi, n©ng cÊp ph¬ng tiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp lµ rÊt lín. Trong lóc ®ã ng©n s¸ch Nhµ níc cßn h¹n hÑp, vèn tù cã cña c¸c doanh nghiÖp cßn thÊp vµ c¸c doanh nghiÖp quèc doanh ®ang rÊt cÇn sù tµi trî vèn cña hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i. Trªn thùc tÕ, trong thêi gian gÇn ®©y ho¹t ®éng ®Çu t tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp quèc doanh cha ®îc hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i quan t©m thÝch ®¸ng c¶ vÒ mÆt sè lîng c¶ vÒ chÊt lîng. H¬n n÷a vèn tÝn dông cña c¸c ng©n hµng cho vay trong khu vùc kinh tÕ quèc doanh cha ®îc sö dông hîp lý, hiÖu qu¶ cha cao vµ thËm chÝ cßn cã nhiÒu rñi ro. V× vËy më réng qui m« còng nh n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp quèc doanh ®ang lµ vÊn ®Ò cÇn ®îc quan t©m trong giai ®o¹n hiÖn nay. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy kh«ng nh÷ng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp n©ng cao hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng, gióp khu vùc kinh tÕ quèc doanh gi÷ v÷ng vai trß chñ ®¹o cña nã trong nÒn kinh tÕ mµ cßn gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. Qua kiÕn thøc häc ®îc ë trêng, qua qu¸ tr×nh thùc tËp ë ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm t«i ®· chän nghiªn cøu ®Ò tµi: “TÝn dông ng©n hµng ®èi víi viÖc ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp ë ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm ”. Ngoµi phÇn më ®Çu më ®Çu vµ kÕt luËn bµi luËn v¨n cña t«i ®îc viÕt thµnh 3 ch¬ng chÝnh: Ch¬ng I: Vai trß cña tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp quèc doanh. Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ®Çu t tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp quèc doanh ë ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm. Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t tÝn dông ®èi víi doanh nghiÖp quèc doanh ë ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm. Ch¬ng I Vai trß cña tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc I. Vai trß cña tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ 1. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ tÝn dông a. §Þnh nghÜa vÒ tÝn dông. Vèn ®Çu t s¶n xuÊt lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mét doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ, vèn ®îc huy ®éng díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh: gãp vèn, ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 vèn vay ng©n hµng... trong ®ã vèn vay ng©n hµng lµ nguån vèn linh ®éng vµ tiÖn lîi nhÊt. §èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i huy ®éng vµ cho vay lµ nghiÖp vô chñ chèt, nghiÖp vô nµy ®îc gäi lµ nghiÖp vô tÝn dông. TÝn dông ®îc ®Þnh nghÜa lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh c¸c quan hÖ kinh tÕ trong ®ã c¸ nh©n hay tæ chøc nhêng quyÒn sö dông mét gi¸ trÞ thÓ hiÖn b»ng tiÒn hay hiÖn vËt cho mét c¸ nh©n hay tæ chøc kh¸c víi nh÷ng ®iÒu kiÖn rµng buéc nhÊt ®Þnh vÒ thêi h¹n hoµn tr¶ (c¶ gèc vµ l·i), l·i suÊt, c¸ch thøc vay mîn vµ thu håi. TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông víi c¸ nh©n, tæ chøc kinh tÕ kh¸c. b. Ph©n lo¹i tÝn dông. TÝn dông cã thÓ ®îc ph©n thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau. — Theo thêi h¹n sö dông tÝn dông ®îc ph©n thµnh ba lo¹i: + TÝn dông ng¾n h¹n lµ lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n kh«ng qu¸ mét n¨m. TÝn dông nµy ®îc sö dông ®Ó tµi trî cho sù thiÕu hôt vèn t¹m thêi nh ®Ó d÷ tr÷ hµng ho¸, tµi trî cho c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t sinh vµ b»ng tiÒn mÆt: TiÒn l¬ng c«ng nh©n viªn, tiÒn ®iÖn níc v.v... §Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n, nhiÒu khi cßn ®îc doanh nghiÖp tµi trî t¹m thêi cho vèn ®Çu t dµi h¹n khi cã nguån b¶o ®¶m chi tr¶ trong ng¾n h¹n. §èi víi mçi hé gia ®×nh, tÝn dông ng¾n h¹n ®îc sö dông ®Ó mua s¾m ®å dïng phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t c¸ nh©n. + TÝn dông trung h¹n cã thêi h¹n tõ mét n¨m ®Õn 10 n¨m, c¸c kho¶n tÝn dông nµy ®îc sö dông ®Ó mua s¾m trang thiÕt bÞ lµ tµi s¶n cè ®Þnh cã thêi gian sö dông l©u dµi, ®Ó ®Çu t x©y dùng c¸c c«ng tr×nh cã thêi h¹n thu håi vèn díi 10 n¨m. + TÝn dông dµi h¹n, cã thêi h¹n trªn 10 n¨m, thêng ®îc sö dông ®Ó tµi trî cho qu¸ tr×nh ®Çu t x©y dùng c¸c c«ng tr×nh lín, cã thêi gian thu håi vèn dµi. — Theo ngµnh kinh tÕ, tÝn dông ®îc ph©n thµnh tÝn dông cÊp cho ngµnh c«ng nghiÖp, tÝn dông cÊp cho ngµnh th¬ng nghiÖp dÞch vô, ngµnh n«ng nghiÖp... — Theo thµnh phÇn kinh tÕ tÝn dông ®îc ph©n thµnh tÝn dông cÊp cho khu vùc kinh tÕ quèc doanh, vµ tÝn dông cÊp cho khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh. — Theo kü thuËt cung cÊp, tÝn dông ®îc ph©n thµnh: + TÝn dông chiÕt khÊu. TÝn dông chiÕt khÊu lµ h×nh thøc tÝn dông qua ®ã ngêi vay vèn ®em c¸c lo¹i tr¸i phiÕu, th¬ng phiÕu, giÊy nhËn nî, ho¸ ®¬n cha thanh to¸n... ®Õn ng©n hµng ®Ó lµm vËt cÇm cè cho mét kho¶n vay. Kho¶n vèn vay nµy b»ng mÖnh gi¸ cña giÊy nî trõ ®i phÇn l·i chiÕt khÊu vµ hoa hång chiÕt khÊu. Ng©n hµng sau khi ®· cung cÊp vèn cho kh¸ch hµng cã quyÒn gi÷ c¸c lo¹i giÊy nî ®ã vµ cã quyÒn thu håi nî khi ®Õn h¹n nÕu kh¸ch hµng vÉn cha hoµn tr¶ tiÒn vay. H×nh thøc tÝn dông nµy rÊt phï hîp víi nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i khi thanh to¸n chËm tr¶, thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ph¸t triÓn m¹nh. + ThÊu chi. ThÊu chi lµ mét h×nh thøc tÝn dông trong ®ã kh¸ch hµng lµ chñ tµi kho¶n ë ng©n hµng ®îc phÐp chi vît tréi sè d cã cña tµi kho¶n m×nh ë mét møc nhÊt ®Þnh, hay nãi c¸ch kh¸c tµi kho¶n kh¸ch hµng ®îc phÐp d nî. Lo¹i tÝn dông nµy rÊt thÝch hîp cho c¸c kh¸ch hµng thêng cã c¸c kho¶n chi bÊt thêng. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 + TÝn dông thêi vô: lµ tÝn dông cÊp cho kh¸ch hµng khi nhu cÇu vèn cña hä lín do ®Õn thêi vô s¶n xuÊt. Thêi vô s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp cã thÓ lµ thêi vô ®Çu vµo hoÆc thêi vô ®Çu ra. C¸c c«ng ty s¶n xuÊt ®êng, cµ phª, c¸c c«ng ty thu mua s¶n phÈm n«ng nghiÖp...thêng ph¶i vay vèn theo thêi vô ®Ó mua mÝa, cµ phª, s¶n n«ng nghiÖp ®Ó d÷ tr÷ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong n¨m. + TÝn dông thuª mua: tÝn dông thuª mua lµ h×nh thøc tÝn dông, khi cÊp cho kh¸ch hµng, kÌm theo c¸c ®iÒu kiÖn thuª hoÆc mua mét lo¹i tµi s¶n nµo ®ã. ë c¸c ng©n hµng thêng hay cã c¸c tµi s¶n thÕ chÊp thu håi tõ nh÷ng kh¸ch hµng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Khi b¸n tµi s¶n nµy, ng©n hµng cã thÓ cung cÊp tÝn dông thuª mua cho kh¸ch hµng. §©y nh lµ mét h×nh thøc b¸n chÞu sau kh¸ch hµng ph¶i tr¶ l·i suÊt cho ng©n hµng vµ khi kh¸ch hµng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n, ng©n hµng cã quyÒn thu håi tµi s¶n nµy. +TÝn dông uû nhiÖm thu. TÝn dông uû nhiÖm thu lµ h×nh thøc tÝn dông mµ ng©n hµng dµnh lÊy quyÒn ®ßi c¸c kho¶n nî cña kh¸ch hµng khi cho kh¸ch hµng vay vèn. Theo hîp ®ång, nÕu sau nµy c¸c con nî kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n, ng©n hµng cã quyÒn quay l¹i ®ßi nî kh¸ch hµng hay kh«ng cã quyÒn ®ßi nî kh¸ch hµng. H×nh thøc tÝn dông nµy cã chi phÝ lín, lµ tæng cña chi phÝ hoa hång cho vay uû nhiÖm thu vµ tiÒn l·i tÝnh trªn vèn cung cÊp cho kh¸ch hµng. Song khi sö dông tÝn dông nµy, kh¸ch hµng ®· tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ theo dâi, thu håi nî khª ®äng, cßn ng©n hµng th× chÞu møc rñi ro cao h¬n. +TÝn dông tiªu dïng. TÝn dông tiªu dïng lµ tÝn dông cung cÊp cho c¸ nh©n, hé gia ®×nh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng c¸ nh©n nh mua nhµ, mua xe hay c¸c vËt dông kh¸c. Lo¹i tÝn dông nµy thêng lµ tÝn dông ng¾n h¹n g¾n liÒn víi viÖc mua s¾m tiªu dïng cña kh¸ch hµng. Vµ nÕu lµ tÝn dông trung, dµi h¹n th× h×nh thøc tr¶ nî lµ tr¶ theo chuçi niªn kho¶n. +TÝn dông b¶o l·nh. Cã thÓ nãi ®©y lµ mét dÞch vô cña ng©n hµng v× ng©n hµng kh«ng trùc tiÕp xuÊt quü cho kh¸ch hµng sö dông mµ chØ ®a ra c¸c cam kÕt b¶o l·nh cho c¸c kho¶n nî cña kh¸ch hµng, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c kh¸ch hµng vay vèn ë ®èi t¸c thø ba. Ng©n hµng cam kÕt sÏ tr¶ thay c¸c kho¶n nî cho kh¸ch hµng nÕu kh¸ch hµng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. —Theo ph¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông cã thÓ ®îc chia thµnh tÝn dông hoµn tr¶ mét lÇn, tÝn dông tr¶ gãp, cho vay lu©n chuyÓn...Trong ®ã cho vay lu©n chuyÓn rÊt thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã c¸c kho¶n chi phÝ vµ thu nhËp kh«ng æn ®Þnh. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ tÝn dông ng©n hµng xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu lo¹i kh¸c nhau phï hîp víi c¸c h×nh thøc thanh to¸n trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i, ngµy cµng ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu ngµy cµng cao cña nÒn kinh tÕ. c. Sù tån t¹i kh¸ch quan cña tÝn dông. Trong nÒn kinh tÕ lu«n lu«n tån t¹i nhu cÇu ®i vay vµ cho vay vèn. C¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n cã nh÷ng kho¶n tiÒn nhµn rçi lu«n cã mong muèn cho vay ®Ó hëng l·i c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n cã c¬ héi ®Çu t hay nhu cÇu tiªu dïng mµ kh«ng cã tiÒn sÏ cè g¾ng t×m vay nh÷ng kho¶n tiÒn cña ngêi cã cho vay. §èi víi ngêi ®i vay, hä lu«n s½n 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 sµng chi tr¶ mét kho¶n chi phÝ ®Ó cã ®îc quyÒn sö dông vèn ®Ó ®Çu t vµo môc ®Ých cña hä víi hi väng kho¶n lîi thu ®îc sÏ lín h¬n phÇn chi phÝ ph¶i bá ra. Hai nhu cÇu vay vµ cho vay nµy gÆp nhau sÏ ph¸t sinh quan hÖ tÝn dông. Tuy nhiªn ngêi cã tiÒn vµ ngêi cã nhu cÇu vay tiÒn sÏ kh«ng thÓ t×m gÆp nhau trªn thÞ trêng. Sù gÆp nhau gi÷a hai nhu cÇu nµy ph¶i th«ng qua ngêi thø ba víi t c¸ch lµ ngêi trung gian, ®ã lµ ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông. Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông ®øng ra nhËn c¸c kho¶n tiÒn göi díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, chi tr¶ c¸c kho¶n l·i cho kh¸ch hµng vµ t×m c¬ héi ®Çu t, cho vay. Ng©n hµng còng lµ ngêi thu ®îc lîi do l·i thu tõ c¸c kho¶n cho vay lín h¬n chi phÝ huy ®éng vèn vµ chi phÝ ph¸t sinh kh¸c. Nh vËy qua nghiÖp vô nµy, cã Ýt nhÊt ba ngêi cã lîi: ngêi cho vay, ngßi ®i vay vµ ng©n hµng. Nh vËy, tÝn dông tån t¹i mét c¸ch kh¸ch quan trong nÒn kinh tÕ do nhu cÇu cho mîn vµ vay mîn tiÒn lu«n lu«n tån t¹i trong nÒn kinh tÕ. TÝn dông kh«ng nh÷ng mang lîi l¹i cho c¸c bªn tham gia mµ cßn cã lîi cho toµn bé x· héi nãi chung khi nã t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh lu th«ng vèn gi÷a c¸c c¸ nh©n, c¸c ngµnh, nã ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®Çu t, nhu cÇu tiªu dïng, khuyÕn khÝch nhu cÇu tiªu dïng s¶n phÈm x· héi vµ ®em l¹i sù t¨ng trëng cho nÒn kinh tÕ. 2. TÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng. TÝn dông ng©n hµng cã ý nghÜa v« cïng quan träng cho toµn bé nÒn kinh tÕ, nã t¹o ra kh¶ n¨ng tµi trî cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, th¬ng nghiÖp, n«ng nghiÖp... nã t¹o ra kh¶ n¨ng tiªu dïng cho d©n c, khuyÕn khÝch nhu cÇu tiªu dïng s¶n phÈm tõ ®ã t¹o nªn sù t¨ng trëng m¹nh mÏ cho nÒn kinh tÕ. Trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh, tõ kh©u s¶n xuÊt, lu th«ng ®Õn tiªu dïng ®Òu cã sù tham gia cña tÝn dông: Trong s¶n xuÊt, tÝn dông tµi trî cho qua tr×nh ®Çu t x©y dùng c¸c nhµ m¸y c«ng xëng, mua s¾m m¸y mãc trang thiÕt bÞ cho s¶n xuÊt, tÝn dông tµi trî cho c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh nh dù tr÷ nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt, tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng... lµ nh÷ng ®Çu vµo kh«ng thÓ thiÕu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. TÝn dông kh«ng nh÷ng duy tr× kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cho c¸c doanh nghiÖp mµ cßn thóc ®Èy qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nhanh chãng nhê sù tµi trî cho ®Çu t x©y dùng, mua s¾m trang thiÕt bÞ míi, ®æi míi c«ng nghÖ. Trong lu th«ng hµng ho¸, tÝn dông tµi trî cho viÖc x©y dùng kho tµng bÕn b·i mua s¾m ph¬ng tiÖn lu th«ng tµi trî cho lîng dù tr÷ hµng ho¸ vµ c¸c kho¶n chÝ phÝ kh¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Trong tiªu dïng nhê c¸c kho¶n tÝn dông mµ mong muèn mua s¾m cña ngêi tiªu dïng trë thµnh nhu cÇu thùc sù, tÝn dông t¹o ra kh¶ n¨ng chi tr¶ cho ngêi tiªu dïng. NÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ, nhu cÇu vèn cho s¶n xuÊt, tiªu dïng ngµy cµng cao do vËy vai trß cña tÝn dông ng©n hµng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi rÊt to lín. §èi víi nÒn kinh tÕ níc ta trong thêi kú bao cÊp, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc vµ c¸c hîp t¸c x· ®îc nhµ níc bao cÊp toµn bé vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh, nhµ níc chØ ®Þnh nguån mua nguyªn vËt liÖu, bao tiªu s¶n phÈm vµ bï lç khi lµm ¨n kh«ng hiÖu qu¶ do ®ã quan hÖ tÝn dông ®· mÊt ®i tÝnh thùc chÊt cña nã. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Bíc sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, nhµ níc xo¸ bá bao cÊp, c¸c doanh nghiÖp tù chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña m×nh. Víi c¸c kho¶n vèn ban ®Çu do nhµ níc cÊp, doanh nghiÖp, ph¶i tù t×m kiÕm c¸c nguån vèn ®Ó tµi trî cho chi phÝ. §iÒu nµy buéc hä ph¶i tù t×m ®Õn ng©n hµng ®Ó vay vèn. Kh«ng chØ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc mµ tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, vèn tù cã kh«ng thÓ tµi trî ®Çy ®ñ cho chÝ phÝ s¶n xuÊt. Hä lu«n lu«n ë trong t×nh tr¹ng thõa hoÆc thiÕu vèn, hay nãi c¸ch kh¸c lu«n cã nhu cÇu ®i vay vµ cho vay. Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp, c«ng ty cã thÓ cã thÓ huy ®éng nhiÒu vèn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau th«ng qua thÞ trêng vèn. Nhng chØ c¸c doanh nghiÖp, c«ng ty lín lµm ¨n hiÖu qu¶, cã uy tÝn trªn thÞ trêng míi cã thÓ huy ®éng ®îc vèn th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. ë níc ta c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá chiÕm tû träng lín, h¬n n÷a thÞ trêng tµi chÝnh cha ph¸t triÓn, thÞ trêng cæ phiÕu cha ho¹t ®éng thùc sù cho nªn sÏ rÊt khã kh¨n trong viÖc huy ®éng vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu vµ chi phÝ huy ®éng vèn sÏ rÊt cao nªn nguån vèn vay ng©n hµng ®ang lµ nguån vèn duy nhÊt ngoµi vèn tù cã tµi trî cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. TÝn dông ng©n hµng kh«ng nh÷ng tµi trî cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp mµ lµ cßn tµi trî cho qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, lµ c¬ së vËt chÊt t¹o ra ®éng lùc cho sù t¨ng trëng kinh tÕ, ph¸t triÓn x· héi. §èi víi níc ta hiÖn nay c¬ së h¹ tÇng cßn rÊt l¹c hËu thiÕu thèn, nhu cÇu vèn cho ®Çu t x©y l¾p söa ch÷a rÊt lín. Ngoµi ra trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng lu«n xuÊt hiÖn sù ph©n c¸ch gi÷a ngêi giµu vµ ngêi nghÌo, tÝn dông ng©n hµng cã thÓ t¹o nªn sù c«ng b»ng cho x· héi th«ng qua viÖc cho vay ®èi víi nh÷ng hé gia ®×nh cã khã kh¨n trong kinh tÕ víi møc l·i suÊt hîp lý, gióp hä cã ®îc kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, t¹o ra thu nhËp. II. TÝn dông ng©n hµng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc. 1. Doanh nghiÖp nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Thùc tiÔn trªn thÕ giíi, nÒn kinh tÕ hµng ho¸ cña bÊt k× mét níc nµo còng ®Òu cÇn cã sù qu¶n lý cña nhµ níc, dï ®ã lµ níc ph¸t triÓn, ®ang ph¸t triÓn hay kÐm ph¸t triÓn, dï ®ã lµ níc x· héi chñ nghÜa hay níc t b¶n chñ nghÜa, vÊn ®Ò kh¸c nhau chØ lµ ë chç møc ®é vµ h×nh thøc can thiÖp. Vai trß diÒu tiÕt , ®em l¹i sù c©n b»ng cho nÒn kinh tÕ cña nhµ níc lµ kh«ng thÓ thiÕu. Nhµ níc cã thÓ can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ b»ng nhiÒu c«ng cô vÜ m« kh¸c nhau, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn c«ng cô vËt chÊt cña khu vùc kinh tÕ nhµ níc bao gåm nhiÒu c«ng ty ®éc quyÒn nhµ níc, chiÕm gi÷ c¸c ngµnh kinh tÕ then chèt, mòi nhän mµ nhµ níc ®Çu t 100% vèn hay chiÕm gi÷ mét tû lÖ vèn chi phèi th«ng qua chÕ ®é tham dù. a. §Þnh nghÜa doanh nghiÖp nhµ níc Doanh nghiÖp nhµ níc lµ mét tæ chøc kinh doanh, do nhµ níc thµnh lËp ®Çu t vèn vµ qu¶n lý víi t c¸ch lµ chñ së h÷u, ®ång thêi lµ mét ph¸p nh©n kinh tÕ ho¹t ®éng theo ph¸p luËt, b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt. Ngoµi doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t cña nhµ níc cßn cã c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn, trong ®ã nhµ níc chiÕm nét tû lÖ vèn cao, ®ñ ®Ó chi phèi ho¹t ®éng cña nã khi cÇn thiÕt. b. Vai trß cña doanh nghiÖp nhµ níc. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Doanh nghiÖp nhµ níc, ngoµi vai trß t¹o ra s¶n phÈm x· héi, nguån thu cña ng©n s¸ch,cßn lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ cña nhµ níc. Vai trß cña doanh nghiÖp nhµ níc g¾n liÒn víi vai trß ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ cña nhµ níc. —Thø nhÊt doanh nghiÖp nhµ níc lµ ®¬n vÞ t¹o ra s¶n phÈm x· héi. Cung cÊp s¶n phÈm dÞch vô ,®¸p øng nhu cÇu x· héi lµ vai trß cña bÊt kú mét do¹nh nghiÖp nµo.Víi c¬ së vËt chÊt, nguån nh©n lùc cña m×nh, doanh nghiÖp nhµ níc còng tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh nh c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Kh«ng nh÷ng vËy, do n¾m gi÷ c¸c nghµnh kinh tÕ then chèt, quy m« lín, nguån nh©n lùc dåi dµo nªn lîng hµng ho¸ t¹o ra bëi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc chiÕm mét tû träng lín trong tæng s¶n phÈm x· héi. — Thø hai, doanh nghiÖp nhµ níc lµ c«ng cô qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ cña nhµ níc. Vai trß nµy lµ rÊt quan träng, ®îc biÓu hiÖn ë nh÷ng vÊn ®Ò sau: + Doanh nghiÖp nhµ níc gi÷ c¸c vÞ trÝ then chèt cña nÒn kinh tÕ vµ t¹o ra lîng hµng ho¸ dù tr÷ lín cho nhµ níc sö dông ®Ó ®iÒu hoµ cung cÇu, khèng chÕ gi¸ c¶ thÞ trêng, kh¾c phôc c¸c c¬n sèt gi¸ (c¶ sèt gi¸ nãng vµ sèt gi¸ l¹nh) thêng x¶y ra trong nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng. VÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i lµ nhµ níc cã vai trß ®iÒu tiÕt, uèn n¾n nh÷ng lÖch l¹c cña sù ph¸t triÓn do c¬ chÕ thÞ trêng chi phèi, chø kh«ng thay thÕ thÞ trêng. Do vËy, sù can thiÖp cña nhµ níc vµo nÒn kinh tÕ c¬ b¶n vµ chñ yÕu lµ b»ng c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ chø kh«ng ph¶i b»ng mÖnh lÖnh hµnh chÝnh. Th«ng qua ®ã nhµ níc t¸c ®éng cã híng ®Õn lîi Ých cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ tham gia thÞ trêng, thóc ®Èy hay b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo ®Þnh híng cña nhµ níc. §Ó thùc hiÖn tèt vai trß ®ã nhµ níc ph¶i n¾m gi÷ c¸c vÞ trÝ then chèt cña nÒn kinh tÕ, ph¶i cã lùc lîng giù tr÷ hµng ho¸ lín, ph¶i lËp quü lu th«ng ®Ó ®iÒu hoµ cung cÇu. Khu vùc kinh tª quèc doanh sÏ ®¶m nhËn vai trß nµy chø kh«ng ph¶i toµn bé nÒn kinh tÕ. Khi cã sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ, nhµ nícc chñ ®éng can thiªp v× ®· cã sù chuÈn bÞ ®Çy ®ñ, chu ®¸o tõ tríc, sím lµm dÞu c¸c c¬n sèt, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù æn ®Þnh cña toµn bé nÒn kinh tÕ. VÊn ®Ò khã kh¨n ®Æt ra lµ lµm sao ®Ó c¸c doanh nghiÖp nhµ níc võa lµ c«ng cô qu¶n ký vÜ m« cña nhµ níc l¹i võa lµ doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i, ®ßi hái nhµ níc ph¶i cã mét c¬ chÕ qu¶n lý thÝch hîp cho tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp nh»m gióp chóng ®øng v÷ng trong c¹nh tranh, hoµn thµnh ®îc nhiÖm vô æn ®Þnh thÞ trêng. + Mét hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ lµ t¸c nh©n quan träng ®Ó nhµ níc lµm ®èi träng víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c trong viÖc kiÒm chÕ sù ph¸t triÓn mÊt c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ do thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n g©y nªn khi hä ch¹y theo lîi nhuËn ®¬n thuÇn. KiÒm chÕ sù lòng ®oan cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c còng nh t¸c nh©n tõ bªn ngoµi trong tõng lÜnh vùc, tõng ngµnh kinh tÕ. Nhê ®ã, nhµ níc cã thÓ hãng nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo chiÕn lîc ®· chän. + Khu vùc kinh tÕ quèc doanh cã vai trß lµ ngêi më ®êng hç trî cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn. HÖ thèng doanh nghiÖp quèc doanh ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ lµ lùc lîng vËt chÊ ®Ó liªn kÕt l«i kÐo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo ®óng ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, híng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c vµo qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nh»m thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c chiÕn lîc kinh tÕ, víi vai trß nµy, doanh nghiÖp nhµ níc lµ yÕu tè ®¶m b¶o, lµ t¸c nh©n kÝch thÝch ®èi víi c¸c thµnh phÇn 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 kinh tÕ kh¸c, cô thÓ, doanh nghiÖp nhµ níc t¹o ra c¬ së h¹ tÇng, t¹o m«i trêng thuËn lîi ®Ó c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn. H¬n n÷a, doanh nghiÖp nhµ níc t¹o ra sù an toµn, hiÖu qu¶ cho s¶n xuÊt kinh doanh, cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. — Ngoµi vai trß trªn, doanh nghiÖp nhµ níc cßn lµ ®¬n vÞ thùc hiÖn c¸c môc tiªu x· héi, ®ã lµ t¹o sù c«ng b»ng, hç trî cho c¸c ngµnh kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, Ýt sinh l·i, lµm t¨ng c«ng ¨n viÖc lµm cho nÒn kinh tÕ. Doanh nghiÖp nhµ níc cßn lµ ngêi ®Çu t cho qu¸ tr×nh nghiªn cøu, øng dông khoa häc kü thuËt míi, c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, doanh nghiÖp nhµ níc cßn tham gia vµo qu¸ tr×nh ®µo t¹o c¸n bé khoa häc kü thuËt, c¸n bé qu¶n lý, ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, lµ nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn. ë níc ta, ®¹i héi §¶ng lÇn thø VI ®· ®Ò ra ®êng lèi ®æi míi nÒn kinh tÕ theo híng ph¸t triÓn cña mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc, theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Theo ®ã, chóng ta ®· khuyÕn khÝch m¹nh mÏ ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cïng víi viÖc cñng cè, ®æi míi ho¹t ®éng cña khu vùc kinh tÕ quèc doanh, t¹p thÓ, b¶o ®¶m cho khu vùc kinh tÕ quèc doanh thùc hiÖn tèt vai trß chØ ®¹o cña m×nh. Trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ®a thµnh phÇn, §¶ng vµ Nhµ níc ta lu«n lu«n nhËn thøc râ cÇn thiÕt cã mét khu vùc kinh tÕ quèc doanh hïng m¹nh, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ ®Ó gi÷ v÷ng vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ, t¹o chç dùa vËt chÊt cho Nhµ níc trong qu¸ tr×nh ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ . §i lªn chñ nghÜa x· héi tõ mét nÒn s¶n xuÊt nhá, kinh tÕ níc ta cÇn cã sù lín m¹nh thùc sù cña khu vùc kinh tÕ Nhµ níc, ®ñ søc m¹nh ®Ó lµm ®èi träng víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Mµ søc m¹nh ®ã ph¶i lµ søc m¹nh thùc sù vÒ thùc lùc kinh tÕ chø kh«ng ph¶i lµ dùa vµo quyÒn lùc cña Nhµ nãc. Khu vùc kinh tÕ nhµ níc ph¶i tù m×nh v¬n lªn dµnh quyÒn chi phèi c¸c nghµnh kinh tÕ b»ng chÝnh søc m¹nh kinh tÕ tµi chÝnh cña m×nh. Trong thêi gian qua, doanh nghiÖp nhµ níc ë níc ta ®· kh«ng ngõng lín m¹nh, lu«n ®øng v÷ng trªn thÞ trêng vèn cã nhiÒu biÕn ®éng cña mét nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn. Tuy sè lîng doanh nghiÖp nhµ níc cã gi¶m, nhng tû träng kh«ng hÒ suy gi¶m do quy m« còng nh sù ho¹t ®éng hiÖu qu¶ cña nã. KÓ tõ n¨m 1995 ®Õn nay, tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m cña hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc lµ 11.2%, cao h¬n tèc ®é t¨ng trëng chung cña nÒn kinh tÕ - kho¶ng 8.7%. Chóng ta cã thÓ thÊy sù lín m¹nh cña doanh nghiÖp nhµ níc qua mét sè chØ tiªu sau: + Doanh nghiÖp nhµ níc chiÕm tû träng cao vÒ c¸c ngµnh xuÊt nhËp khÈu, tèc ®é t¨ng ng¹ch xuÊt nhËp khÈu b×nh qu©n hµng n¨m ®¹t 20%. HÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc còng chiÕm trªn 90% sè dù ¸n liªn doanh víi níc ngoµi. + Doanh nghiÖp nhµ níc chiÕm vÞ trÝ quan träng trongc¸c nguån thu c¶u ng©n s¸ch Nhµ níc, tèc ®é thu ng©n s¸ch tõ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 50%, trong khi c¸c kho¶n tµi trî trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp tõ ng©n s¸ch gi¶m ®i mét c¸ch ®¸ng kÓ. + HiÖu qu¶ sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®îc c¶i thiÖn mét c¸ch râ rÖt. NÕu n¨m 1996 mçi ®ång vèn t¹o ra ®îc 2,41 ®ång doanh thu, 0,07 ®ång lîi nhuËn th× n¨m 1999, mçi ®ång vèn ®· t¹o ra ®îc 3,46 ®ång doanh thu vµ 0,19 ®ång lîi nhuËn. 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 n¨m Hiªô qu¶ sù dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc qua c¸c (TÝnh trªn 1000 ®ång vèn. §¬n vÞ: ®ång) ChØ tiªu Doanh thu Lîi nhuËn Nép ng©n s¸ch LN/DT(%) 1994 2850 142 450 4.98 1998 3458 193 322 5,58 2000 2805 112 320 4,0 2001 3234 97 317 3,0 + C¬ cÊu cña khu vùc kinh tÕ quèc doanh nãi riªng, cña nÒn kinh tÕ nãi chung ®ang tiÕp tôc chuyÓn biÕn cã lîi cho sù ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp,dÞch vô. + Tû träng s¶n phÈm s¶n xuÊt cña khu vùc kinh tÕ quèc doanh so víi tæng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong níc ®· t¨ng tõ 45% n¨m 1995 lªn 51.4% n¨m 1999. MÆc dï cã sù ph¸t triÓn t¬ng ®èi m¹nh mÏ cña khu vùc kinh tÕ quèc doanh trong nhiÒu n¨m qua, nhng hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc vÉn cßn cã nhiÒu ®iÓm yÕu, nh÷ng tån t¹i cÇn ph¶i kh¾c phôc: — Tuy cã sù t¨ng trëng m¹nh mÏ trong nh÷ng n¨m 1995-1999 nhng ®Õn n¨m 2000, 2001 tèc ®é t¨ng trëng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc cã ch÷ng l¹i. N¨m 2001 mÆc dï doanh thu t¨ng, nhng tæng lîi nhu©n thu vÒ chØ b»ng n¨m 2000 do ®ã, tû lÖ lîi nhuËn trªn doanh thu tiÕp tôc gi¶m, ®ång thêi tû lÖ lîi nhuËn trªn vèn nhµ níc còng gi¶m ®¸ng kÓ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Khi chuyÓn sang giai ®o¹n ph¸t triÓn míi, vµ ®øng tríc sù c¹nh tranh gay g¾t khi héi nhËp quèc tÕ, ®· xuÊt hiÖn mét sè dÊu hiÖu ®¸ng lo ng¹i: c¸c chØ tiªu vÒ t¨ng trëng kinh tÕ, vÒ tû suÊt lîi nhuËn, kh¶ n¨ng nép ng©n s¸ch nhµ níc , kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng ... cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc kh«ng cßn gi÷ ®îc tèc ®é nh tríc ®ã vµ cã dÊu hiÖu gi¶m sót ë mét sè ngµnh, mét sè ®Þa ph¬ng: Theo b¸o c¸o thèng kª, n¨m 2001, s¶n xuÊt cña ngµnh c«ng nghiÖp t¨ng 13.7% so víi n¨m 2000 th× khu vùc c«ng nghiÖp trung ¬ng chØ t¨ng 10.4%, s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp thuéc bé c«ng nghiÖp chØ t¨ng 8.4%. Riªng ®Þa ph¬ng Hµ néi, c«ng nghiÖp chØ t¨ng 3.4% trong ®ã khu vùc kinh tÕ quèc doanh gi¶m 4%, c«ng nghiÖp ®Þa ph¬ng §µ n½ng t¨ng 2.4% trong ®ã c«ng nghiÖp quèc doanh gi¶m 4%. C¸c chØ tiªu lîi nhuËn, nép ng©n s¸ch còng cã chiÒu híng t¬ng tù. — HiÖn nay, sè lîng doanh nghiÖp nhµ níc vÉn cßn nhiÒu vµ qu¸ nhá vÒ quy m«, vÉn cã sù dµn tr¶i kh«ng cÇn thiÕt, vît kh¶ n¨ng hiÖn cã cña Nhµ níc. N¨m 2001 vÉn cã trªn 30% doanh nghiÖp nhµ níc cã sè vèn díi mét tû ®ång, trong ®ã cã ®Õn 50% doanh nghiÖp cã vèn díi 500 triÖu ®ång. T×nh tr¹ng thiÕu vèn cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc lµ kh¸ phæ biÕn vµ nghiªm träng vèn lu ®éng cña Nhµ níc cha ®Õn 10% tæng vèn ho¹t ®éng. Do ®ã doanh nghiÖp ph¶i trùc tiÕp vay nî tõ c¸c ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông. Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp gi¶m do ph¶i tr¶ l·i cho ng©n hµng. Quan träng h¬n lµ c¬ së vËt chÊt trang thiÕt bÞ cña mét sè doanh nghiÖp ®· qu¸ cò kü l¹c hËu, trong khi ®ã doanh nghiÖp kh«ng cã ®ñ vèn ®Ó ®æi míi, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ, dÉn tíi sù mÊt c¹nh tranh trªn thÞ trêng. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 — Mét sè doanh nghiÖp vÉn cßn thua lç lín. Tû träng doanh nghiÖp nhµ níc thua lç cßn rÊt cao chiÕm trªn møc 20% tæng sè doanh nghiÖp nhµ níc. HiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp, møc sinh lêi cña ®ång vèn thÊp, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp do ®Þa ph¬ng qu¶n lý. Nguyªn nh©n chÝnh cña t×nh tr¹ng nµy lµ tr×nh ®é qu¶n lý cña c¸n bé cßn non yÕu, thiÕu vèn, thiÕu m¸y mãc trang thiÕt bÞ, c¬ së vËt chÊt nãi chung qu¸ cò, phÇn lín ®îc ®Çu t mua s¾m tõ nh÷ng n¨m 80. — T×nh tr¹ng thua lç nÆng, mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n vÉn x¶y ra ë mét sè doanh nghiÖp. Mét sè doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n, nhng kh«ng tuyªn bè ph¸ s¶n do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, trong ®ã cã vÊn ®Ò gi¶i quyÕt chÝnh s¸ch, chÕ ®é cho ngêi lao ®éng. T×nh h×nh hiÖn nay cña doanh nghiÖp nhµ níc lµ kÕt qu¶ cña nhiÒu nguyªn nh©n kh¸ch quan còng nh chñ quan.. Thø nhÊt, tiÒm n¨ng khai th¸c cña thêi kú bao cÊp ®· ph¸t huy gÇn hÕt trong khi ®ã n¨ng lùc míi ®îc ®Çu t cha cã nhiÒu vµ cha kÞp ph¸t huy t¸c dông. §éng lùc ph¸t huy quyÒn tù chñ cña doanh nghiÖp nhµ níc sau mét thêi gian cã t¸c dông tÝch cùc nhng ®Õn nay ®· cã nh÷ng h¹n chÕ míi. Thø hai, sù c¹nh tranh gay g¾t cña hµng nhËp khÈu, hµng nhËp lËu vµ s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp liªn doanh víi níc ngoµi ®· g©y ra nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh cho c¸c doanh nghiÖp nhµ níc. NhiÒu doanh nghiÖp nhµ níc cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· kh«ng thùc hiÖn ®óng cam kÕt lµ tµi s¶n s¶n xuÊt chñ yÕu ®Ó xuÊt khÈu. Hµng ho¸ s¶n phÈm do doanh nghiÖp nhµ níc lµm ra khã c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi chÊt lîng, mÉu m·, gi¸ c¶ vµ kh¶ n¨ng tiÕp thÞ. Thø ba, tr×nh ®é qu¶n lý cña ®éi ngò c¸n bé cßn cã h¹n, ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ, kü s giái cha nhiÒu, cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, kh«ng ®ñ søc ®a doanh nghiÖp ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t. Bªn c¹nh nh÷ng nhµ qu¶n lý lµm viÖc quªn m×nh v× doanh nghiÖp th× ®· vµ ®ang xuÊt hiÖn nh÷ng c¸n bé chØ lo thu lîi c¸ nh©n, b¸n rÎ quyÒn lîi cña nhµ níc, cña ngêi lao ®éng. MÆt kh¸c møc l¬ng trong doanh nghiÖp nhµ níc cßn rÊt thÊp so víi c¸c khu vùc kinh tÕ kh¸c nªn cha khuyÕn khÝch ®îc c¸n bé, kü s giái, c«ng nh©n lµnh nghÒ. Thø t, theo t«i lµ nguyªn nh©n quan träng nhÊt, ®ã lµ t×nh tr¹ng thiÕu vèn trong s¶n xuÊt kinh doanh. §¹i ®a phÇn doanh nghiÖp nhµ níc hiÖn ®ang ph¶i sö dông trang thiÕt bÞ cò, c«ng nghÖ l¹c hËu, dÉn tíi n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, chÊt lîng s¶n phÈm kÐm, gi¸ thµnh cao, kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng. Trong khi ®ã vèn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cßn cha ®ñ th× nãi g× ®Õn ®Çu t x©y dùng míi, mua s¾m trang thiÕt bÞ míi. MÆt kh¸c, trong mét thêi gian dµi, doanh nghiÖp nhµ níc ph¶i nép khÊu hao c¬ b¶n vµ tû lÖ trÝch quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt qu¸ thÊp ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng ®Çu t. H¬n n÷a ng©n s¸ch nhµ níc chñ yÕu ®îc dïng ®Ó ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, doanh nghiÖp nhµ níc Ýt ®îc bæ trî vèn tõ ng©n s¸ch. T×nh h×nh nµy ®· lµm cho doanh nghiÖp gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc ®Çu t chiÒu s©u vµ më réng quy m«, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 2. TÝn dông ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc . a. Nhu cÇu vèn trong c¸c doanh nghiÖp nhµ níc Nh t×nh tr¹ng hiÖn nay cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc, trang bÞ m¸y mãc cò, c«ng nghÖ thÊp, doanh nghiÖp cã quyÒn tù chñ cÇn chñ ®éng vay vèn ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ vèn trung dµi h¹n ®Ó ®æi míi c«ng 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 nghÖ s¶n xuÊt, n©ng cao hiªô qu¶ trong ho¹t ®éng ®Ó thùc sù trë thµnh khu vùc kinh tÕ chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ. b. TÝn dông ng©n hµng ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc . TÝn dông ng©n hµng lµ mét ho¹t ®«ng cña nÒn kinh tÕ. Tuú theo tÝnh chÊt ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ x· héi mµ vai trß cña tÝn dông ®îc thÓ hiÖn ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau. Trong ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ë níc ta hiÖn nay, tÝn dung ng©n hµng cã nh÷ng vai trß sau: — Vai trß cña tÝn dông trong viÖc huy ®éng vµ tËp trung vèn. Ng©n hµng ®· huy ®éng c¸c nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi cha sö dông trong c¸c doanh nghiÖp, d©n c ®Ó cho vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. Qu¸ tr×nh kinh doanh tÝn dông ng©n hµng b¾t ®Çu tõ viÖc huy ®éng vèn vµ trªn c¬ së cã nguån vèn ®ã ®¸p øng nhu cÇu vay vèn ngµy cµng cao cña nÒn kinh tÕ. Còng nh c¸c doanh nghiÖp kh¸c, doanh nghiÖp nhµ níc trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng lu«n ë trong t×nh tr¹ng tån t¹i nh÷ng nguån vèn t¹m thêi cha sö dông, cã nhu cÇu göi vµo ng©n hµng ®Ó hëng l·i hoÆc ë trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn, cã nhu cÇu vay vèn tõ ng©n hµng ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ trong ho¹t ®éng. Ng©n hµng lµ ngêi ®øng ra tiÕp nhËn nh÷ng kho¶n vèn nhµn rçi, tËp trung c¸c kho¶n nµy thµnh nh÷ng kho¶n vèn lín, ®¸p øng nhu cÇu vay vèn cña doanh nghiÖp khi doanh nghiÖp ®ßi hái. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêngho¹t ®éng kinh doanh lu«n g¾n liÒn víi lîi nhuËn cao. Do vËy ng©n hµng lu«n nç lùc huy ®éng tèi ®a nguån vèn tõ nÒn kinh tÕ nãi chung vµ tõ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc nãi riªng. Qua ®ã, cïng víi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña nhµ níc, cïng víi ho¹t ®éng cña thÞ trêng tµi chÝnh, thÞ trêng tiÒn tÖ, tÝn dông ng©n hµng ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh vËn ®éng liªn tôc cña vèn. — Vai trß cña tÝn dông trong viÖc cung cÊp vèn. TÝn dông ng©n hµng ®¸p øng nhu cÇu vèn cho c¸c doanh nghiÖp nh»m duy tr× vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi gãp phÇn ®Çu t vµo nÒn kinh tÕ t¹o nªn sù t¨ng trëng ph¸t triÓn. Vèn lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tuy vËy hiÖn tîng thõa, thiÕu vèn lu«n x¶y ra gi÷a c¸c doanh nghiÖp, gi÷a c¸c ngµnh. b»ng nguån vèn huy ®éng ®îc, ng©n hµng ®· thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô cho vay, ®Çu t, tµi trî cho sù thiÕu hôt vèn cña mét bé phËn kinh tÕ. Ng©n hµng ®¸p øng nhu cµu vèn cho c¸c doanh nghiÖp ®· gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra liªn tôc, thóc ®Èy sù t¨ng trëng cña c¸c doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, tÝn dông cßn lµ cÇu nèi gi÷a tiÕt kiÖm vµ ®Çu t, lµ ®«ng lùc thóc ®Èy d©n c t¨ng c¸c kho¶n tiÕt kiÖm, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ®Çu t. §Ó thÊy râ vai trß cña tÝn dông ng©n hµng trong viÖc huy ®éng vµ cho vay, ta thö h×nh dung mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng kh«ng cã c¸c ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông, vèn nhµn rçi sÏ m·i ø ®äng trong c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n thõa vèn t¹m thêi, trong lóc ®ã nh÷ng c¸ nh©n kh¸c sÏ bá lì nh÷ng c¬ héi ®Çu t mang l¹i lîi nhuËn cao, bá lì nh÷ng hîp ®ång kinh tÕ cã gi¸ trÞ, bá lì c¸c c¬ héi tiªu dïng chØ v× thiÕu vèn t¹m thêi. — TÝn dông ng©n hµng tµi trî cho ngµnh kinh tÕ chñ lùc, ngµnh kinh tÕ mòi nhän, ngµnh kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 §èi víi níc ta, ®i lªn chñ nghÜa x· héi tõ mét nÒn s¶n xuÊt nhá, l¹c hËu, ®Çu t ph¸t triÓn cho c¸c ngµnh kinh tÕ chñ lùc, cho c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän võa lµ yªu cÇu cÊp b¸ch võa lµ nhiÖm vô l©u dµi míi cã thÓ ®uæi kÞp c¸c níc trong khu vùc, c¸c níc trªn thÕ giíi. TÝn dông ng©n hµng ®· gãp phÇn ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ nµy th«ng qua viÖc cho vay díi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau, qua ®ã gãp phÇn vµo qua tr×nh t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ . Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, vai trß ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc rÊt quan träng ®èi víi viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ sao cho sö dông toµn bé tµi nguyªn vµ søc lao ®éng hiÖu qu¶ nhÊt. Do vËy, nhµ níc ph¶i u tiªn ph¸t triÓn mét sè ngµnh kinh tÕ Ýt sinh lîi, mét sè ngµnh kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn. Trong viÖc lµm nµy Nhµ níc còng cÇn sù hç trî cña tÝn dông ng©n hµng. — TÝn dông ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn quan hÖ ®èi ngo¹i. Trong thêi ®¹i ngµy nay, sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét níc lu«n g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ giíi. Sù hîp t¸c b×nh ®¼ng, ®«i bªn cïng cã lîi gi÷a c¸c níc trªn thÕ giíi vµ khu vùc ®ang ®îc ph¸t triÓn ®a d¹ng c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc, c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, ®ã lµ nh©n tè hÕt søc quan träng t¹o ®iÒu kiÖn cho sù hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi níc, ®Æc biÖt lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, trong ®ã cã níc ta. TÝn dông ng©n hµng ®· trë thµnh mét trong c¸c ph¬ng tiÖn nèi liÒn kinh tÕ c¸c níc víi nhau qua viÖc ®Çu t vèn ra níc ngoµi vµ tµi trî cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ dÞch vô. §Ó thùc hiÖn ®îc qu¸ tr×nh ®Çu t ra níc ngoµi hay c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i gi÷a c¸c níc, yÕu tè ®Çu tiªn cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh lµ vèn b»ng tiÒn. Lîng vèn cÇn cho c¸c ho¹t ®éng nµy lµ rÊt lín vµ doanh nghiÖp thêng kh«ng thÓ cã ®ñ. Do vËy tÝn dông lµ nguån vèn tµi trî ®¾c lùc cho c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®Çu t, xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸. ë níc ta trong thêi gian qua tÝn dông ng©n hµng ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo qu¸ tr×nh hîp t¸c kinh tÕ víi c¸c níc mµ chñ yÕu lµ tµi trî cho ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng, ho¹t ®éng ®Çu t theo c¸c hiÖp ®Þnh gi÷a chÝnh phñ níc ta víi chÝnh phñ c¸c níc kh¸c, ®ång thêi nhê nguån vèn tÝn dông tõ bªn ngoµi ®Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. c. TÝn dông ng©n hµng cÊp cho doanh nghiÖp nhµ níc ë níc ta trong thêi gian qua Ng©n hµng th¬ng m¹i cho vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc võa ®¸p øng ®îc c¸c nhu cÇu vèn cña doanh nghiÖp, võa ®¸p øng ®îc môc tiªu chung cña nÒn kinh tÕ. Trong thêi gian qua ng©n hµng ®· rÊt coi träng ®Çu t vèn cho c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp chñ lùc nhµ níc, ®ång thêi phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ngµnh, c¸c doanh nghiÖp ®Ó khai th¸c mäi tiÒm n¨ng kinh tÕ trªn c¬ së x¸c ®Þnh râ c¸c môc tiªu vµ ®Þnh híng ®Çu t. KÓ tõ khi s¾p xÕp l¹i, tÝnh ®Õn nay c¶ níc ta cã 74 doanh nghiÖp chñ lùc cña nhµ níc trong ®ã cã 56 doanh nghiÖp lµ c¸c tæng c«ng ty thµnh lËp theo quy ®Þnh 91/ TTg cña thñ tíng chÝnh phñ víi trªn 400 ®¬n vÞ thµnh viªn. C¸c doanh nghiÖp nµy ®· ®îc c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i thêng xuyªn ®Çu t vèn phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ¦íc tÝnh ®Õn 31 th¸ng 12 n¨m 2001 tæng d nî cña c¸c ng©n hµng th¬ng 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 m¹i quèc doanh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc nãi trªn lµ 14600 tû ®ång chiÕm trªn 25% tæng d nî cña toµn ngµnh ng©n hµng ®èi víi nÒn kinh tÕ, trong ®ã d nî ng¾n h¹n lµ 8153 tû ®ång, trung dµi h¹n lµ 5447 tû ®ång. ChØ riªng doanh sè cho vay quý I n¨m 98 íc tÝnh 20900 tû ®ång ®Æc biÖt lµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®· tËp trung cho vay ®èi víi c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän nh: s¶n xuÊt, kinh doanh l¬ng thùc, thùc phÈm, kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, s¶n xuÊt xi m¨ng, cµ phª... Thêi gian qua, ng©n hµng th¬ng m¹i ®· t¨ng tû träng vèn cho vay trung vµ dµi h¹n ®Ó ®Çu t vµo x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, x©y dùng c¬ b¶n, ®æi míi thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ®¸p øng c¸c nhu cÇu bøc thiÕt cña nÒn kinh tÕ. Ngoµi c¸c kho¶n vèn huy ®éng ®Ó cho vay trong níc, hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i ®· thùc hiÖn b¶o l·nh cho c¸c doanh nghiÖp vay c¸c kho¶n vèn tõ bªn ngoµi. Sè vèn b¶o l·nh íc tÝnh trong n¨m 2001 lµ 460 triÖu USD, chñ yÕu lµ ®Ó nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng cÇn thiÕt vµ ®Çu t ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ s¶n xuÊt, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ trªn thÞ trêng. Cïng víi viÖc ®Çu t tÝn dông vµo c¸c doanh nghiÖp nhµ níc chñ lùc, hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i cßn ®Çu t vµo c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®Þa ph¬ng còng nh c¸c doanh nghiÖp kh¸c thuéc c¸c bé c¸c ngµnh trong níc víi sè vèn hµng ngh×n tû ®ång, gióp cho c¸c doanh nghiÖp nµy ph¸t triÓn, ®ñ søc c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c thuéc khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Víi t×nh h×nh kinh tÕ kh«ng æn ®Þnh, m«i trêng ph¸p lý cha ®Çy ®ñ, cha thèng nhÊt cña mét nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn, viÖc ®Çu t tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc còng gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n trë ng¹i nhÊt ®Þnh: Thø nhÊt, doanh nghiÖp nhµ níc cã sè vèn lu ®éng ®îc cÊp qu¸ nhá, víi quy chÕ hiÖn hµnh doanh nghiÖp kh«ng thÓ vay vèn ng©n hµng gÊp nhiÒu lÇn vèn tù cã. Do ®ã, trong nhiÒu trêng hîp ®· cè g¾ng hÕt kh¶ n¨ng, doanh nghiÖp vÉn kh«ng cã ®ñ vèn ho¹t ®éng vµ ®ã còng lµ vÊn ®Ò khã kh¨n cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trong viÖc cung cÊp tÝn dông, nã ®· h¹n chÕ lîng tÝn dông cÊp cho mçi doanh nghiÖp. Tuy vËy, thùc tÕ hiÖn nay ®· cã nhiÒu doanh nghiÖp nî ng©n hµng nh÷ng kho¶n lín gÊp ba bèn lÇn so víi vèn tù cã. Thø hai, sù yÕu kÐm vÒ qu¶n lý, vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh vµ sù l¹c hËu cña c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®· ®Én ®Õn sù thua lç ë mét sè doanh nghiÖp lµm cho ng©n hµng kh«ng gi¸m tiÕp tôc cho c¸c doanh nghiÖp nµy vay vèn. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng trùc tiÕp t¸c ®éng tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ cßn g©y khã kh¨n cho ng©n hµng trong ho¹t ®éng tÝn dông. Thø ba, c¸c vÊn ®Ò vÒ tµi s¶n thÕ chÊp, l·i suÊt cho vay, vÒ nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi trong ng©n hµng ®· lµm suy gi¶m møc ®é tin cËy lÉn nhau vµ quan hÖ tÝn dông gi÷a ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc. M¨c dï ®øng tríc nh÷ng khã kh¨n ®ã, nhng ngµnh ng©n hµng vÉn x¸c ®Þnh tiÕp tôc tËp trung ®Çu t vèn cho c¸c doanh nghiÖp chñ lùc cña nhµ níc còng nh c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®Þa ph¬ng, ®Æc biÖt lµ vèn trung dµi h¹n ®Ó c¸c doanh nghiÖp nµy thùc hiÖn tèt môc tiªu kinh tÕ ®îc nhµ níc giao cho. §ång thêi ng©n hµng sÏ nç lùc khai th¸c thªm nguån vèn tõ bªn ngoµi qua viÖc thùc hiÖn c¸c dÞch vô b¶o l·nh cho c¸c doanh nghiÖp vay vèn ®Ó ®Çu t vµo c¸c dù ¸n kinh tÕ träng yÕu cña nhµ 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 níc hoÆc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng níc ngoµi, ng©n hµng liªn doanh ®Çu t vèn chÊp nhËn b¶o l·nh, ng©n hµng th¬ng m¹i sÏ cïng víi doanh nghiÖp x©y dùng nh÷ng dù ¸n kinh tÕ ®Ó b¶o ®¶m viÖc ®Çu t cã hiÖu qu¶, thu håi vèn ®óng kÕ ho¹ch vµ tr¶ nî ®óng thêi h¹n. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng II thùc tr¹ng ®Çu t tÝn dông ®èi víi doanh nghiÖp quèc doanh ë ng©n hµng c«ng th¬ng hoµn kiÕm I. S¬ lîc vÒ ng©n hµng c«ng th¬ng hoµn kiÕm 1. Hoµn c¶nh ra ®êi vµ sù ph¸t triÓn. Ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn KiÕm ra ®êi tõ ng©n hµng Nhµ níc quËn Hoµn KiÕm, trùc thuéc ng©n hµng Nhµ níc thµnh phè Hµ néing©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam, ®îc thµnh lËp ngµy 1 th¸ng 5 n¨m 1951 theo s¾c lÖnh cña chñ tÞch níc Hå ChÝ Minh.Tríc th¸ng 3 n¨m 1988, tøc tríc nghÞ ®Þnh 53/H§BT: “§æi míi ho¹t ®éng ng©n hµng”, nhiÖm vô cña ng©n hµng lµ phôc vô c«ng t¸c tiÒn tÖ, tÝn dông, thanh to¸n trªn ®Þa bµn quËn Hoµn KiÕm, võa thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý, võa thùc hiÖn chøc n¨ng ng©n hµng ho¹t ®éng theo kÕ ho¹ch cña Nhµ níc vµ ®îc Nhµ níc bao cÊp, do ®ã cã sù ®Çu t tÝn dông trµn lan kÐm hiÖu qu¶. Cïng víi sù ®æi míi nÒn kinh tÕ, hÖ thèng ng©n hµng víi vai trß lµ ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn, còng ®îc ®æi míi b¾t ®Çu tõ NghÞ ®Þnh 53/H§BT ngµy 26/3/1988 cña héi ®ång bé trëng (nay lµ chÝnh phñ), ®Æc biÖt lµ sù ra ®êi cña hai ph¸p lÖnh ng©n hµng n¨m 1994 (ph¸p lÖnh ng©n hµng nhµ níc vµ ph¸p lÖnh vÒ ng©n hµng c«ng ty tµi chÝnh vµ tæ chøc tÝn dông). HÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam ®· cã sù chuyÓn biÕn c¨n b¶n. §ã lµ viÖc chuyÓn ®æi tõ hÖ thèng ng©n hµng mét cÊp sang hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp, trong ®ã: + Ng©n hµng nhµ níc ViÖt nam víi t c¸ch lµ ng©n hµng cña c¸c ng©n hµng, cïng víi hÖ thèng chi nh¸nh ë c¸c tØnh thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng, thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn tÖ, vÒ tÝn dông... + C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i bao gåm ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh, ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn, ng©n hµng liªn doanh, chi nh¸nh ng©n hµng níc ngoµi, c¸c hîp t¸c x· tÝn dông... chuyªn doanh theo tõng lÜnh vùc vµ ho¹t ®éng theo ph¬ng thøc h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp. Nh vËy trong hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp ®· ph©n chia râ vai trß, nhiÖm vô cña c¸c ng©n hµng. §ã lµ nhiÖm vô qu¶n lý hÖ thèng tµi chÝnh, tiÒn tÖ cña ng©n hµng nhµ níc vµ nhiÖm vô kinh doanh cña ng©n hµng th¬ng m¹i, tr¸nh ®îc sù xen kÏ, chång chÐo vai trß nhiÖm vô cña nhau. Víi sù ®æi míi nµy, ng©n hµng Nhµ níc quËn Hoµn KiÕm, ®ãng ë sè 10 Lª Lai chuyÓn thµnh mét ng©n hµng th¬ng m¹i cÊp quËn, trùc thuéc Ng©n hµng C«ng th¬ng Trung ¬ng. Tõ ®ã ®Õn nay, víi vai trß lµ mét ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh, ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn KiÕm ®· tæ chøc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông, thanh to¸n trªn ®Þa bµn quËn, phôc vô cho nhu cÇu kinh tÕ x· héi trong quËn m×nh. Ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm tríc kia ®ãng ë Lª lai nay chuyÓn vÒ 37 Hµng bå, quËn Hoµn kiÕm, thµnh phè Hµ néi vµ sè 10 Lª lai trë thµnh mét phßng giao dÞch cña nã. Hoµn kiÕm lµ mét trong nh÷ng quËn trung t©m cña thµnh phè Hµ néi, cã ®Þa bµn réng vµ lµ mét trung t©m kinh tÕ v¨n ho¸ x· héi, lµ n¬i tËp trung nhiÒu khu c«ng nghiÖp, th¬ng nghiÖp, nhiÒu doanh nghiÖp quèc doanh, doanh nghiÖp t nh©n, hîp t¸c x· vµ nhiÒu hé gia ®×nh kinh doanh, ®ång thêi trªn ®Þa bµn quËn cßn cã nhiÒu trung t©m th¬ng m¹i 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña ng©n hµng trong viÖc më réng quy m« kinh doanh tÝn dông, thanh to¸n vµ c¸c dÞch vô kh¸c. MÆc dï cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®ã nhng trong ho¹t ®éng kinh doanh, ng©n hµng còng gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n do ®Æc ®iÓm phøc t¹p, sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ cña quËn g©y nªn: Thø nhÊt, phÇn lín c¸c doanh nghiÖp lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá vèn tù cã thÊp, víi c¸c ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng hiÖu qu¶, ®iÒu nµy kh«ng nh÷ng h¹n chÕ c¸c kho¶n cho vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp mµ cßn lµm gi¶m ®i nguån vèn huy ®éng cña ng©n hµng . Thø hai, nguån vèn tÝn dông cña ng©n hµng chñ yÕu lµ c¸c kho¶n tiÒn göi tiÕt kiÖm cña d©n c, c¸c kho¶n tiÒn göi t¹m thêi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, thêng lµ tiÒn göi ng¾n h¹n nªn ®· h¹n chÕ viÖc ®Çu t vµo c¸c c«ng tr×nh dµi h¹n, cho vay trung, dµi h¹n. Thø ba, sù biÕn ®éng nÒn kinh tÕ quËn trong thêi gian gÇn ®©y ®· lµm cho mét sè doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp t nh©n, c¸ nh©n kinh doanh, hé gia ®×nh thua lç trong kinh doanh, mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh«ng tr¶ ®îc nî, g©y ra sù mÊt m¸t cho ng©n hµng. Tuy vËy trong thêi gian gÇn ®©y, ng©n hµng ®· tõng bíc ®i vµo æn ®Þnh vµ ho¹t ®éng kinh doanh ngµy cµng cã hiÖu qu¶ h¬n. 2. C¬ cÊu tæ chøc, nhiÖm vô c¸c phßng ban vµ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ng©n hµng a. C¬ cÊu tæ chøc vµ nhiÖm vô cña c¸c phßng ban Ng©n hµng cã ®Õn 175 c¸n bé c«ng nh©n viªn, hÇu hÕt c¸n bé trong ng©n hµng ®Òu cã trªn 5 n¨m c«ng t¸c, sè c¸n bé ®¹t tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc chiÕm trªn 80% tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn. §éi ngò c¸n bé ng©n hµng nh×n chung trÎ tuæi, cã tr×nh ®é nghiÖp vô kh¸, n¨ng ®éng vµ ®oµn kÕt trong c«ng t¸c, thêng xuyªn chó träng ®Õn viÖc ®æi míi c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé, chó ý båi dìng tr×nh ®é nghiÖp vô cña b¶n th©n vµ tËn t×nh trong viÖc båi dìng ®éi ngò c¸n bé trÎ. Ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm ®îc tæ chøc thµnh 8 phßng ban t¹i trô së chÝnh vµ c¸c phßng giao dÞch vµ quü tiÕt kiÖm n»m r¶i r¸c trªn ®Þa bµn quËn. HÖ thèng tæ chøc cña chi nh¸nh ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm cã thÓ ®îc minh ho¹ b»ng s¬ ®å sau: Ban gi¸m ®èc Phßng Phßng Phßng Phßng Phßng Phßng Phßng Phßng Phßng kinh doanh kÕ to¸n t.to¸n q.tÕ ng©n quü nguån vèn kiÓm so¸t vi tÝnh hµnh chÝnh giao dÞch C¸c quü TK 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc cña ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm + Ban gi¸m ®èc: Ban gi¸m ®èc gåm mét phã gi¸m ®èc vµ hai phã gi¸m ®èc. Trong hai phã gi¸m ®èc, mét phã qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña chi nh¸nh, mét phã phô tr¸ch c«ng t¸c hµnh chÝnh. Ban gi¸m ®èc trùc tiÕp ®Ò ra c¸c quÕt ®Þnh, híng dÉn thi hµnh, qu¶n lý ho¹t ®éng cña tÊt c¶ c¸c phßng ban trong chi nh¸nh trong ph¹m vi quyÒn h¹n cña m×nh. Ban gi¸m ®èc lµ ngêi th«ng qua c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh, ký c¸c v¨n b¶n hîp ®ång liªn quan ®Õn chi nh¸nh. + Phßng kinh doanh: TÊt c¶ c¸c nghiÖp vô tÝn dông ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ®Òu ph¶i th«ng qua phßng kinh doanh (trõ nghiÖp vô mua b¸n ngo¹i tÖ vµ chi tr¶ kiÒu hèi lµ thùc hiÖn trùc tiÕp t¹i phßng thanh to¸n quèc tÕ). Cho vay lµ nghiÖp vô chñ yÕu cña phßng nµy, bÊt kú cho vay b»ng ViÖt nam ®ång hay ngo¹i tÖ, cho vay ng¾n h¹n hay cho vay trung, dµi h¹n. Phßng ®îc chia thµnh hai bé phËn: bé phËn cho vay vµ bé phËn thu nî. NhiÖm vô cña phßng kinh doanh lµ thùc hiÖn c¸c c«ng ®o¹n tõ thÈm ®Þnh dù ¸n, tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh¸ch hµng, lËp hå s¬ cho vay, theo dâi qua tr×nh sö dông vèn vay vµ thùc hiÖn nghiÖp vô thu nî, xö lý c¸c mãn nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi. Bªn c¹nh ®ã phßng cßn thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô b¶o l·nh L/C tr¶ chËm, b¶o l·nh cho c¸c doanh nghiÖp vay vèn níc ngoµi... Phßng còng thùc hiÖn nghiÖp vô huy ®éng vèn nhng ®©y kh«ng ph¶i lµ c«ng viÖc thêng xuyªn cña phßng. + Phßng kÕ to¸n: Phßng kÕ to¸n ®îc chia thanh hai bé phËn: kÕ to¸n thanh to¸n vµ kÕ to¸n néi bé. C¸c kÕ to¸n viªn ë bé phËn kÕ to¸n thanh to¸n trùc tiÕp giao dÞch víi kh¸ch hµng, thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô thanh to¸n hé kh¸ch hµng vµ thu phÝ dÞch vô vµ h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô cho vay, nhËn göi... ph¸t sinh trong ngµy. KÕ to¸n néi bé h¹ch to¸n c¸c kho¶n chi phÝ, thu nhËp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ h¹ch to¸n c¸c kho¶n vèn ®iÒu chuyÓn. + Phßng thanh to¸n quèc tÕ: Phßng nµy cßn cã tªn gäi lµ phßng kinh doanh ®èi ngo¹i v× nhiÖm vô cña nã lµ xö lý tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ. C¸c nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ chñ yÕu lµ më th tÝn dông, nhê thu, chuyÓn tiÒn, më tµi kho¶n sÐc, chi tr¶ kiÒu hèi, mua b¸n ngo¹i tÖ, nhËn göi tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ... Ngoµi giao dÞch víi kh¸ch hµng phßng cßn cã nhiÖm vô h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh t¹i phßng nh mét phßng kÕ to¸n. TÊt c¶ c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh trong ngµy ®îc xö lý ngay. Cuèi ngµy tæng hîp c©n ®èi chung toµn chi nh¸nh. + Phßng ng©n quü: Phßng nµy thùc hiÖn nhiÖm vô thu chi tiÒn mÆt trùc tiÕp víi kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch víi ng©n hµng. Mäi nghiÖp vô ph¸t sinh ë phßng ph¶i ®îc c©n ®èi, lªn sæ quü cuèi ngµy. + Phßng nguån vèn: NhiÖm vô cña phßng nguån vèn lµ huy ®éng vèn vµ qu¶n lý tÊt c¶ c¸c nguån vèn cña ng©n hµng, ®ã lµ c¸c kho¶n tiÒn göi, tiÒn vay, vèn ®iÒu chuyÓn... C«ng viÖc chñ yÕu cña phßng lµ qu¶n lý c¸c quü tiÕt kiÖm (gåm 10 quü n»m r¶i r¸c kh¾p quËn). + Phßng kiÓm so¸t: phßng kiÓm so¸t cã thÓ thêng xuyªn hoÆc ®Þnh kú kiÓm tra ho¹t ®éng cña tÊt c¶ c¸c phßng ban vÒ tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ trong ho¹t ®éng, ®ång thêi phèi hîp kiÓm so¸t víi ®oµn kiÓm so¸t trung ¬ng khi cÇn thiÕt. + Phßng vi tÝnh: phßng vi tÝnh chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mÆt kü thuËt m¸y tÝnh cña ng©n hµng liªn quan ®Õn c¸c nghiÖp vô thanh to¸n quèc 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 tÕ, thanh to¸n bï trõ, thanh to¸n liªn ng©n hµng..., ®ång thêi lËp c¸c b¸o c¸o, lªn c©n ®èi ®Þnh kú... + Phßng giao dÞch: Chi nh¸nh cã tíi ba phßng giao dÞch ë §ång xu©n, Hµng da vµ ë Hµng gai. Mçi phßng giao dÞch gÇn gièng nh mét ng©n hµng thu nhá, còng cã c¸c nghiÖp vô cho vay, thu nî, nhËn tiÒn göi... nhng chØ trong ph¹m vi quyÒn h¹n cho phÐp (Trëng phßng chØ ®îc phÐp ký khÕ íc cho vay trÞ gi¸ díi 10 triÖu ®ång) mäi ph¸t sinh ë phßng ®îc ®a vÒ trung t©m vµo cuèi ngµy. Trong ho¹t ®éng, gi÷a c¸c phßng ban lu«n cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, hç trî cho nhau ®Ó cïng thùc hiÖn môc tiªu chung cña ng©n hµng. C¸c phßng kinh doanh, phßng nguån vèn, phßng kÕ to¸n thêng xuyªn giao dÞch trùc tiÕp víi kh¸ch hµng, n¾m b¾t c¸c th«ng tin, nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ tËp hîp, göi lªn ban gi¸m ®èc ®Ó ban gi¸m ®èc ®Ò ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong ho¹t ®éng. b.Ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ng©n hµng. Ng©n hµng c«ng th¬ng chi nh¸nh Hoµn kiÕm thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô cña mét ng©n hµng th¬ng m¹i: huy ®éng, cho vay, trung gian thanh to¸n... C¸c kho¶n huy ®éng lµ tiÒn tiÕt kiÖm cña d©n c, tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸ nh©n, c¸c kho¶n tiÒn huy ®éng tõ ph¸t hµnh kú phiÕu, tiÒn vay c¸c tæ chøc tÝn dông, ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c...C¸c kho¶n cho vay bao gåm cho vay ng¾n h¹n, cho vay trung dµi h¹n, cho vay ®èi víi ngµnh c«ng nghiÖp, ngµnh n«ng nghiÖp, th¬ng nghiÖp... L·i cho vay lµ nguån thu nhËp chÝnh cña ng©n hµng. Ngoµi ra, ng©n hµng cßn cã c¸c nguån thu nhËp kh¸c nh thu nhËp tõ phÝ thanh to¸n hé, thu nhËp tõ dÞch vô b¶o l·nh... II. T×nh h×nh ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i nãi chung vµ cña ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm nãi riªng trong thêi gian qua. 1. T×nh h×nh ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i. Cïng víi sù ®æi míi cña nÒn kinh tÕ hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i ®· cã nh÷ng chuyÓn m×nh m¹nh mÏ trong thêi gian qua, tõ mÆt c¬ së vËt chÊt, tr×nh ®é nghiÖp vô qu¶n lý còng nh vÒ mÆt ho¹t ®éng. VÒ mÆt c¬ së vËt chÊt, tõ mét hÖ thèng ng©n hµng víi c¬ së vËt chÊt nghÌo nµn l¹c hËu khi chuyÓn sang hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp ®Õn nay, hÇu hÕt c¸c ng©n hµng ®· ®îc trang bÞ ®Çy ®ñ c¬ së vËt chÊt hiÖn ®¹i, ®ã lµ m¸y tÝnh, m¸y rót tiÒn tù ®éng, trang thiÕt bÞ kh¸c phôc vô cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Tuy nhiªn, so víi c¸c níc trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc th× c¬ së vËt chÊt cña hÖ thèng ng©n hµng níc ta cßn rÊt l¹c hËu, cÇn ph¶i ®Çu t x©y dùng míi, n©ng cÊp thªm n÷a ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña nÒn kinh tÕ. VÒ mÆt tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ng©n hµng ®· tõng bíc ®îc n©ng cao. NÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· t¹o ra cho c¸n bé ng©n hµng c¸ch nh×n nhËn míi vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, ®ång thêi sù c¹nh tranh trªn thÞ trêng ®· t¹o cho hä sù n¨ng ®éng trong kinh doanh, lo¹i bá dÇn nh÷ng c¸n bé cã tr×nh ®é yÕu kÐm. Cho ®Õn nay cã trªn 80% c¸n bé, nh©n viªn trong ng©n hµng cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc. VÒ mÆt ho¹t ®éng, nguån vèn huy ®éng tõ nÒn kinh tÕ cña ng©n hµng th¬ng m¹i ®· kh«ng ngõng t¨ng qua c¸c n¨m. Cã thÓ nãi sù t¨ng trëng m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ ®· t¹o ra tiÒm n¨ng vÒ vèn cho c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i. Ngîc l¹i víi hµng ngµn tû ®ång vèn 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®Çu t, cho vay, ng©n hµng th¬ng m¹i ®· t¹o ra kh¶ n¨ng ph¸t triÓn míi cho nÒn kinh tÕ. Chóng ta cã thÓ thÊy sù t¨ng trëng m¹nh mÏ cña hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i qua sù ho¹t ®éng cña chi nh¸nh ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm trong thêi gian qua. 2. Ho¹t ®éng cña ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm Qu¸ tr×nh ®æi míi vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn KiÕm g¾n liÒn víi sù ®æi míi cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt nam, lµ hÖ qu¶ cña qu¸ tr×nh ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc do §¶ng vµ Nhµ níc ta khëi xíng vµ tæ chøc thùc hiÖn. ChuyÓn tõ mét chi nh¸nh ng©n hµng nhµ níc sang mét chi nh¸nh ng©n hµng th¬ng m¹i, ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm ®· hoµ nhËp kÞp thêi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. TËp thÓ l·nh ®¹o vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn chi nh¸nh ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm ®· phÊn ®Êu thùc hiÖn tèt chøc n¨ng, nhiÖm vô ®îc giao víi môc tiªu kinh tÕ then chèt “ph¸t triÓn an toµn vèn, t«n träng ph¸p luËt trong ho¹t ®éng vµ cã lîi nhuËn cao”. Víi môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn ng©n hµng lu«n chó träng ®æi míi trong mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng cña m×nh nh»m ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu ngµy cµng cao cña x· héi. Trong ho¹t ®éng, ng©n hµng ®· tõng bíc tho¸t khái tõ nh÷ng nghiÖp vô tiÒn tÖ tÝn dông cæ truyÒn, ph¸t huy më réng c¸c nghiÖp vô míi nh kinh doanh mua b¸n vµng b¹c, ngo¹i tÖ thùc hiÖn nghiÖp vô tÝn dông thuª mua, chiÕt khÊu chøng tõ, nghiÖp vô b¶o l·nh mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô chuyÓn tiÒn nhanh trong níc, nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ... Ng©n hµng ý thøc ®îc r»ng mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ang ph¸t triÓn hµm chøa mét sù canh tranh khèc liÖt. Víi thÞ trêng Hµ néi, bao gåm nhÒu thµnh phÇn kinh tÕ ho¹t ®éng, tõ c¸c ng©n hµng quèc doanh, ng©n hµng cæ phÇn ®Õn c¸c chi nh¸nh ng©n hµng th¬ng m¹i níc ngoµi th× chØ cã ng©n hµng nµo cã c¬ së vËt chÊt hiÖn ®¹i, cung cÊp c¸c dÞch vô ®a d¹ng, tiÖn lîi th× míi cã thÓ ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn ®îc trªn thÞ trêng, do vËy, ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm ®· vµ ®ang hiÖn ®¹i ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c nghiÖp vô cña m×nh b»ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kh«ng chØ ë trung t©m mµ ®Õn tõng quÇy giao dÞch, quü tiÕt kiÖm. Dï qua bao th¨ng trÇm cña nÒn kinh tÕ còng nh cña ho¹t ®éng trong hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i, ®Õn nay ng©n hµng ®· kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña m×nh trªn th¬ng trêng, ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ míi cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Ng©n hµng ®· chñ ®éng më réng m¹ng líi giao dÞch, ®a d¹ng hãa c¸c lo¹i h×nh kinh doanh dÞch vô tiÒn tÖ, ng©n hµng ®· liªn tôc t¨ng c¶ vÒ nguån vèn, c¶ vÒ sö dông vèn, thay ®æi c¬ cÊu ®Çu t, phôc vô sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tèc ®é t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ níc ta cã xu híng ch÷ng l¹i, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh gÆp nhiÒu khã kh¨n. C¸c tæ chøc kinh tÕ trong níc, kÓ c¶ c¸c doanh nghiÖp quèc doanh, doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, hÇu hÕt r¬i vµo t×nh tr¹ng kinh doanh thua lç. T×nh tr¹ng thiÕu vèn ®Çu t mua s¾m thiÕt bÞ, m¸y mãc nªn vÉn dïng c«ng nghÖ cò, l¹c hËu, kÐm hiÖu qu¶ dÉn ®Õn s¶n phÈm s¶n xuÊt cã chÊt lîng kÐm, kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh víi hµng nhËp vµ s¶n phÈm cña c¸c c«ng ty liªn doanh kÓ c¶ vÒ mÆt chÊt lîng, c¶ vÒ mÆt mÉu m· vµ gi¸ thµnh. HiÖn nay trong hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp, tr×nh ®é qu¶n lý cña ®éi ngò c¸n bé cßn non yÕu, kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh kh«ng theo kÞp víi nhÞp ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ trong c¬ chÕ míi. T×nh tr¹ng nµy céng víi sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ trong thêi gian 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 qua: sù t¨ng ®ét ngét cña tû gi¸ hèi ®o¸i, sù t¸c ®éng cña khñng ho¶ng tiÒn tÖ cña c¸c níc trong khu vùc ®· g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh xuÊt nhËp khÈu. NhiÒu doanh nghiÖp kinh doanh thua lç mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî cho ng©n hµng, vµ chiÕm ®a sè lµ c¸c doanh nghiÖp t nh©n, c¸ nh©n kinh doanh vµ hé gia ®×nh vay vèn. Tríc sù biÕn ®éng vµ sù ph¸t triÓn mÊt c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng l¹i cµng khã kh¨n h¬n, nhÊt lµ trong bèi c¶nh cña ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm víi sù thua lç nÆng trong n¨m 2000, sù thay ®æi c¬ b¶n vÒ mÆt nh©n sù vµ thay ®æi trong ®Þnh híng ho¹t ®éng, chiÕn lîc kinh doanh. MÆc dï vËy, ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm ®· tõng bíc kh¾c phôc hËu qu¶, nç lùc trong ho¹t ®éng, dÇn dÇn c¶i thiÖn ®îc t×nh h×nh kinh doanh, ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu lín trong nhiÒu lÜnh vùc trong n¨m qua. a. C«ng t¸c huy ®éng vèn. Nguån vèn huy ®éng lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt, lµ tiÒn ®Ò cña mäi ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ trong ng©n hµng. Ng©n hµng thùc hiÖn ph¬ng ch©m ®i vay ®Ó cho vay, ng©n hµng chØ cã thÓ cho vay khi ®· cã nguån vèn dåi dµo. Trong n¨m qua ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm ®· nç lùc trong viÖc huy ®éng vèn b»ng viÖc më réng m¹ng líi giao dÞch ®Õn c¸c c¬ së, ®Õn c¸c trung t©m th¬ng m¹i qua c¸c quÇy giao dÞch, quü tiÕt kiÖm bè trÝ r¶i r¸c kh¾p quËn. §ång thêi kÕt hîp víi ®æi míi phong c¸ch lÒ lèi lµm viÖc, ®a d¹ng ho¸ ph¬ng thøc huy ®éng vèn, t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng göi tiÒn, mua k× phiÕu... Qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng , ng©n hµng ®· cñng cè ®ù¬c lßng tin cña kh¸ch hµng trong quËn, kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch víi ng©n hµng ngµy cµng ®«ng, ®iÒu ®ã ®îc thÓ hiÖn ë sù t¨ng lªn kh«ng ngõng cña nguån vèn huy ®éng trong thêi gian qua. 20