Tài liệu ứng dụng thuyết trí thông minh đa dạng của howard gardner vào phát triển chương trình giáo dục mầm non

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Hoàng Cúc ỨNG DỤNG THUYẾT TRÍ THÔNG MINH ĐA DẠNG CỦA HOWARD GARDNER VÀO PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Hoàng Cúc ỨNG DỤNG THUYẾT TRÍ THÔNG MINH ĐA DẠNG CỦA HOWARD GARDNER VÀO PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC [1-63] NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. PHAN THỊ THU HIỀN Thành phố Hồ Chí Minh 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi. Các thông tin, số liệu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng, cụ thể. Kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Tác giả Nguyễn Hoàng Cúc LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và thực hiện luận văn, tác giả đã nhận được sự động viên, giúp đỡ và hỗ trợ nhiệt tình từ gia đình, thầy cô, nhà trường và bạn bè. Thông qua luận văn, tác giả muốn gửi lời cảm ơn chân thành đến: - TS. Phan Thị Thu Hiền đã tận tình giúp đỡ, chỉ dẫn và định hướng cho tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn chỉnh luận văn. - Ban giám hiệu và giáo viên trường mầm non SuperKids ngụ tại 240/1 Pasteur Phường 6 Quận 3 thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện cho tác giả trong suốt quá trình tiến hành thử nghiệm. - Phòng Sau đại học trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện thuận lợi trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn. - Gia đình và bạn bè luôn động viên tinh thần cho tác giả trong quá trình nghiên cứu và hoàn chỉnh luận văn. Cuối cùng, xin kính gửi lời chúc sức khỏe đến tất cả mọi người Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 28 tháng 09 năm 2015 Tác giả Nguyễn Hoàng Cúc MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các bảng Danh mục các biểu đồ Danh mục các hình vẽ MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 Chương 1. THUYẾT TRÍ THÔNG MINH ĐA DẠNG VÀ KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG VÀO PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON ................................................................................ 6 1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................................................. 6 1.1.1 Nghiên cứu ở nước ngoài ............................................................................ 6 1.1.2 Nghiên cứu ở trong nước ............................................................................ 8 1.2 Các khái niệm cơ bản ......................................................................................... 10 1.2.1 Khái niệm về trí thông minh ..................................................................... 10 1.2.2 Khái niệm về chương trình giáo dục và phát triển chương trình giáo dục ..................................................................................................... 14 1.2.3. Khái niệm hiểu, biết và ứng dụng .............................................................. 34 1.3 Tóm tắt thuyết trí thông minh đa dạng của Gardner ......................................... 35 1.3.1. Tiểu sử của Howard Gardner ..................................................................... 35 1.3.2. Thuyết trí thông minh đa dạng ................................................................... 36 1.4 Các loại hình trí thông minh và biểu hiện ở tuổi mầm non ................................ 40 1.4.1 Trí thông minh ngôn ngữ .......................................................................... 40 1.4.2 Trí thông minh logic – toán học ................................................................ 41 1.4.3 Trí thông minh không gian - hình ảnh ...................................................... 42 1.4.4 Trí thông minh vận động cơ thể ................................................................ 43 1.4.5 Trí thông minh âm nhạc ............................................................................ 43 1.4.6 Trí thông minh tương tác cá nhân ............................................................. 44 1.4.7 Trí thông minh nội tại ............................................................................... 45 1.4.8 Trí thông minh tự nhiên học...................................................................... 45 1.4.9 Cách đánh giá trí thông minh nổi trội ở tuổi mầm non ............................. 46 1.5 Ứng dụng thuyết trí thông minh đa dạng vào giáo dục ...................................... 48 1.5.1 Ứng dụng của thuyết trí thông minh đa dạng vào giáo dục trên thế giới ....................................................................................................... 48 1.5.2 Các quan điểm phê phán lý thuyết này ..................................................... 52 1.5.3 Khả năng ứng dụng thuyết thuyết trí thông minh đa dạng vào phát triển chương trình giáo dục mầm non Việt nam ....................................... 57 Tiểu kết chương 1 ..................................................................................................... 66 Chương 2. THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG THUYẾT TRÍ THÔNG MINH ĐA DẠNG VÀO PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH................. 67 2.1 Tổ chức điều tra thực trạng ứng dụng thuyết trí thông minh đa dạng vào phát triển chương trình giáo dục mầm non tại thành phố Hồ Chí Minh ......... 67 2.1.1 Đôi nét về địa bàn nghiên cứu................................................................... 67 2.1.2 Mục tiêu điều tra thực trạng ...................................................................... 68 2.1.3 Cách thức điều tra thực trạng .................................................................... 68 2.2 Phân tích kết quả điều tra thực trạng ứng dụng thuyết trí thông minh đa dạng vào phát triển chương trình giáo dục mầm non tại thành phố Hồ Chí Minh .......................................................................................................... 72 Tiểu kết chương 2 ..................................................................................................... 82 Chương 3. THIẾT KẾ VÀ THỬ NGHIỆM MỘT PHƯƠNG ÁN ỨNG DỤNG THUYẾT TRÍ THÔNG MINH ĐA DẠNG VÀO PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON CHO TRẺ 5-6 TUỔI ........................................................................ 83 3.1 Bối cảnh thử nghiệm........................................................................................... 83 3.2 Các bước tiến hành thử nghiệm phương án ứng dụng thuyết trí thông minh đa dạng vào phát triển chương trình giáo dục mầm non tại trường SuperKids......................................................................................................... 85 3.2.1 Định hướng xây dựng phương án thử nghiệm ứng dụng thuyết trí thông minh đa dạng vào phát triển chương trình giáo dục mầm mon tại trường SuperKids ................................................................................. 85 3.2.2 Tổ chức thử nghiệm phương án ứng dụng thuyết trí thông minh đa dạng vào phát triển chương trình giáo dục mầm non tại trường SuperKids .................................................................................................. 88 3.3 Kết quả phương án thử nghiệm ứng dụng thuyết trí thông minh đa dạng vào phát triển chương trình giáo dục mầm non tại trường SuperKids .......... 106 3.3.1 Cách thức đánh giá phương án thử nghiệm ............................................ 106 3.3.2 Kết quả đánh giá phương án thử nghiệm ứng dụng thuyết TTMĐD vào phát triển chương trình giáo dục mầm non tại trường SuperKids .... 106 3.3.3 Những thành công của phương án thử nghiệm ....................................... 111 3.3.4 Những hạn chế của phương án thử nghiệm ............................................ 111 Tiểu kết chương 3 ................................................................................................... 112 KẾT LUẬN ........................................................................................................... 113 KIẾN NGHỊ .......................................................................................................... 115 TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................... 116 PHỤ LỤC .............................................................................................................. 121 DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Sự khác nhau giữa quan niệm truyền thống và quan niệm của Gardner về trí thông minh .......................................................................................... 13 Bảng 1.2. So sánh chương trình lấy người thầy làm trung tâm và chương trình lấy người học làm trung tâm ......................................................................... 21 Bảng 1.3. Thang đánh giá trí thông minh nổi trội ở trẻ mầm non. .......................... 47 Bảng 2.1. Tỷ lệ giáo viên mầm non biết, hiểu và ứng dụng thuyết TTMĐD ......... 73 Bảng 2.2. Mức độ biết của giáo viên mầm non về thuyết TTMĐD ........................ 73 Bảng 2.3. Mức độ hiểu của giáo viên mầm non về thuyết TTMĐD ....................... 74 Bảng 2.4. Tỷ lệ ứng dụng thuyết TTMĐD vào phát triển chương trình giáo dục mầm non .................................................................................................. 75 Bảng 2.5. Mức độ ứng dụng thuyết TTMĐD vào phát triển chương trình giáo dục mầm non .................................................................................................. 76 Bảng 2.6. Thực trạng miêu tả cách ứng dụng thuyết TTMĐD vào phát triển chương trình giáo dục mầm non .......................................................................... 78 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Mối quan hệ giữa biết và hiểu của giáo viên mầm non về thuyết TTMĐD của H.Gardner ................................................................... 74 Biểu đồ 2.2. Tỷ lệ chưa ứng dụng thuyết TTMĐD vào phát triển chương trình giáo dục mầm non của các trường công lập và ngoài công lập (N=105) ...................................................................................... 76 Biểu đồ 2.3. Mối quan hệ giữa biết, hiểu, ứng dụng thuyết TTMĐD của H.Gardner vào phát triển chương trình giáo dục mầm non (N=105) ............................................................................................ 77 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 3.1. Kết quả đánh giá trí thông minh nổi trội của trẻ lớp Dumbo ................... 89 Hình 3.2. Mạng nội dung của chủ đề các loài chim ................................................. 92 Hình 3.3. Mạng hoạt động của chủ đề các loài chim với TTMĐD .......................... 93 Hình 3.4. Mô hình góc học tập tại lớp Dumbo ......................................................... 95