Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Văn học Tuyển tập đề bài và bài văn theo hướng mở tập 1 - thân phương thu...

Tài liệu Tuyển tập đề bài và bài văn theo hướng mở tập 1 - thân phương thu

.PDF
124
3432
134

Mô tả:

TUYEN TAP DE BAI vA BAI V A N THEO H U O N G tap mot CD NHA X U A T B A N G I A O D U G V I E T N A M T U Y E N TAP DE B A I VA B A I L A M V A N THEO HUONG ? Tap mot (Tdi ban Idn thu hai) T H A N P H U O N G T H U tuyin chon N H A X U A T B A N G I A O D U G V I E T N/ Cac em hoc sinh than men! Cho du viec ra d8 theo hirong md da ap dung cho mon Ngu van tu nhieu nam nay, nhung doi voi phan Ion hoc sinh, thirc hien mot dS bai theo huong md nhu the nao cho dat diem cao van luon la mot thu thach. Cuon sach tap hop nhiing de bai va nhirng bai lam van tieu bieu theo huong md nay an chua nhirng bi quyet giup cac em vum qua thu thach do mot each ngoan muc nhat. Vi sao noi quyen sach nay an chira nhiing bi quyet cho cac em? Bdi trudc h6t voi cuon sach nay, cac em se duoc co xat vdi nhieu dang dh md, vdi rk nhieu tinh huong dat ra, tu nhiing tinh huong ciia ddi s6ng xa hoi dSn nhirng tinh huong cua van hoc. Nhimg van de ciia ddi song duoc dua ra de cac em ban luan, deu rat gan gui va thiet thuc. Chuyen mot nha bac hoc len mat kieu ngao ve kien thiic triet hoc uyen tham vdi mot ngudi lai do dang chd minh qua song, nhung khi con thuyen bi gio Idn lat iip, thi von chir nghia cao sieu ay lai khong ciru duoc ong chi vi ong khong biet bod. Chuyen tam sir cira mot hoc sinh Idp 12 trudc khi chia tay thai hoc sinh va dang bd ngd trudc ngudng ciia cuoc ddi. Chuyen mot cau be 9 tuoi d Nhat song sot sau con song than khiing khiip da tij choi nhan suat luong kho sdm hon moi ngudi, kien nhan dgi x6p hang din luot minh theo diing thir tu... ... Nhijng tinh hu6ng van hoc duac neu ra trong cuon sach cung rat mdi la, cd kha nang khai ggi tri tuxyng tirpng va kha nang sang tao ciia ngudi lam bai. Tinh huong anh chang Tnrong Sinh (trong Chuyen ngudi con gdi Nam Xuong) dung tren ben song Hoang Giang, noi ngudi vg hien thao vi cai ghen mii quang ciia anh ta ma phai tram minh chung minh sir chung thuy. Anh ta se nghi gi? Tinh huong so sanh hai bi kjch ciia hai ngudi nghe sT: bi kich ciia kien true su Vu Nhu To trong vd kich ciing ten ciia Nguyen Huy Tudng vdi bi kich ciia nha van Ho trong truyen ngan Ddi thua ciia Nam Cao... Cac em se duwc co xat v6i 50 tinh huong nhir the. Co the noi, nhung nguoi ra dh d day da c6 gSng ch§t loc trong cuoc song va van hoc nhung tinh huong rit hay, rk hip din va giau y nghla nhan van de cho cac em c6 the thoa siic the hien quan diem, sir sang tao ciia minh. Ciing voi dieu do, d moi tinh huong md nhu tren, cac em lai c6 mot hudng dan lam bai ciaa ngirdi ra de het sue cu the, giup cac em huy dong nhieu nhat, trung nhat von kien thuc xa hoi va van hoc da tich luy dmyc de thyc hien bai viet ciia minh mot each sang ro va thuydt phuc nhat. Con dieu nay n&a cung khong kem phan hap dan, do la cuon sach gidi thieu cho cac em 43 bai van theo hudng md tieu bieu ciia cac ban d nhiSu tinh thanh, viang mien. Moi bai van la mot each dien dat, the hien mot v6n hieu biSt rieng, nhung c6 diSm chung la cac ban deu da the hien dugc k l nang lam bai van md theo cac mijc do tir thanh thao d6n rSt thanh thao va nhuln nhuyln. Day la nhimg vi du dien hinh giiip cac em c6 tu- lieu "muc sd thi" de tij do tu rut ra mot ki nang lam bai van md cho rieng minh. Cac em than men, .'•Of,, Mi'. mot: D E BAI VA GOI Y LAMBAI •X Nhijng d l bai va bai lam van duwc tuyen vao cu6n sach nay phan Idn la nhiing dt bai va bai lam tieu bieu du thi Cuoc thi ra de va viet van theo humg mo ciia Tap chi Van hoc va Tudi tre - cuoc thi bat dau til nam 2011 va dang dune dong dao cac thay c6 giao, cac ban hoc sinh soi ndi tham gia. Chinh vi the, noi dung sach c6 do tin cay, ndng hoi hoi thd ciia thirc tien day - hoc Ngir van va c6 kha nang ung dung cao vao viec lam bai ciia chinh cac em trong cac ki thi va kiem tra danh gia. Chuc cac em dat diem that cao vdi nhung bai van md va sau nay luon thanh dat trong cuoc song vdi kha nang tu duy sang tao, bidt chii dong, linh boat trudc moi tinh huong, bi6t the hien quan diem rieng ciia minh mot each thuyet phuc nhlt.... Do chinh la muc dich ma cu6n sach hudng tdi. ir TS. Nguyen Van Tung ' mxiQ Co tich giita doi thieong. ; - Xac dinh kieu bai: ty sy - ke chuyen doi thuong. ' - Ve noi dung: + Nguoi viet ke lai cau chuyen diin ra trong cuoc s6ng hang ngay: a gia dinh, truong lop, lang xom, duong ph6, b6n tau, b6n xe, trong cong vien, trong benh vien... Nhimg cau chuyen "dep" nhu trong CO tich. Do CO the la nhiing hanh dong, nghia cu cao dep, la long bao dung nhan ai, la nghi luc vuon len trong cuoc s6ng... Do CO the la nhung bSt nga (may mSn) hoa giai dugc nhimg uan khuc, nhimg tran tra cuoc doi (nhu: n6i oan dircrc giai, tim dugc l6i thoat khoi be tac cho ban than, tim lai dugc le s6ng, nilm tin...). Do CO the la nhihig cuoc gap ga, cuoc "tao ngo" day y nghia (gap dugc thay dugc thu6c chua benh, gap dugc "than tuwng", gap lai d6ng doi, gap lai nguoi than bi luu lac...). Do CO the la nhCrng khat khao "ma dugc uac thSy" hien hihi ngay giO-a cuoc doi, lap lanh gia trj nhan van... Do CO the la nhung chuyen oai oam, tra treu dugc giai quyet "c6 hau"... (' 6 + Cau chuyen ke phai c6 y nghia, gui gSm dugc mot thong diep nhat dinh, huong nguoi doc toi nhung gia tri: chan - thien - mi... - V8 ki nang: + Truyen phai c6 b6 cue ro rang; c6 cot truyen, nhan vat, su viec. + Co th6 chgn ngoi ke thu nhit hoac ngoi ke thir ba, c6 the k6t hgp ca hai ngoi ke mot each linh boat. . ^ , . , .. + Co the ke theo trinh tu thdi gian (tu nhien) hoac dan xen giiia qua khii - hien tai - tuang lai tuy theo dung y nghe thuat ciia nguoi viet. + KSt hgp nhuSn nhuyen cac y6u to: mieu ta, bieu cam, nghi luan... * Luu y: r -r-u •>• + Truyen ke cln c6 tinh hu6ng doc dao bdt nga, nhiSu tinh tiet hip din, loi ke, loi thoai phii hgp voi "khong khi truyen". + Dam bao tinh "doi thuong" chan that ca ve noi dung va dien dat. (VH&TT s6 thdng 5+6 - 2011) '•'ii'. ..,..1.: J. SI/..,' Hoa sen trong cuoc binh chon quoc hoa. - Thang 6 - 2011, cuoc binh chgn qu6c hoa cua nuac ta da di8n ra trong niSm don chao nhiet thanh cua tat ca quoc dan. Biet bao loai hoa dep cua moi mien dugc xdp vao danh sach "Ung cu vien sang gia". Nhung 16i binh luan, phan tich; nhimg y kien danh gia soi xet duoi nhiSu goc nhin dugc dua ra so sanh va tranh luan soi noi... Cu6i cung, hoa sen da "chign thSng" va chinh thuc tra thanh qu6c hoa cua dat nuac Viet Nam. - T u su kien tren c6 the god cho nguoi vi6t n h i l u y tuong de lua chon kieu bai: c6 the la tu su, mieu ta, bieu cam, thuySt minh hoac nghi luan... ' v u:. • „r * M o t so yeu cau ca ban: • - Neu ro dugc ve dep rieng, sue hap dan, nhung y nghia cua hoa sen: :•• > • Jn; + Hoa sen mang ve dep tuoi tSn, m i m mai tu nhien. A. Ve kl nang + Hoa sen tugng trung cho nhimg pham chat cao dep cua nguoi - Hoc sinh xac dinh day la kieu de van theo huong mo, can phat + La de tai sang tac cho thi ca, nhac, hoa, dieu khSc... i'^- + Trong tiem thii-c cua nguoi dan Viet: noi toi hoa sen - nghi toi que huong Bac Ho kinh yeu - nghi toi cau ca quen thugc: . Thdp Mudi dep nhdt bong sen ••f n buy tinh sang tao trong viec chon each the hien trinh bay bai viet. dan Viet Nam: gian di, thanh tao... , Tiing trdng tneong cudi nam. Viet Nam dep nhdt CO ten Bdc Ho Hoa sen - Bac Ho - Viet Nam: mot su lien tuong dep, giau y - Nen van dung phuong thuc bieu cam la chii yeu. - Bai v i i t phai the hien dugc nhimg rung dgng chan thanh, van phong troi chay, bo cue chat che... ^ B. Ve kiSn thik * Sau day la mot so y hgc sinh c6 the tham khao: - Cam nhan chung v6 tiSng trdng truong cu6i nam hgc. - T u nhijng rung cam ciia ban than khi nghe tieng trong than thugc: nghia... - Bai vidt c6 b6 cue ro rang, biSt k i t hgp t6t cac phugng thiic bieu dat, biet lien ket van ban mach lac, luu loat... - Lua chon van phong phii hgp v6i kieu bai, v6i quan diem, thong + Tieng trong khai giang nam hgc moi. + TiSng tr6ng thugng nhat mgi ngay den truong (tieng trong vao hgc, ra choi, thi cu...) - D i n nhung cam xiic dac biet khi tiing tr6ng truong cuoi nam dgi ve: diep ma nguoi vidt mu6n bay to. - Bai viet can the hien dugc su sang tao, c6 diu in rieng, c6 sue + Tac dgng dSn tarn trang ngay cu6i ra sao? (nhat la voi nhimg hgc sinh lop 12 sip xa truong). lay dgng, thuyit phuc nguoi doc. + TiSng tr6ng nhu l o i chia tay, 16i nhSn nhu bao hgc tro vimg tin ^ ^ (VH&TT so thdng 7+8+9 - 2011) vao tuong lai... - T i i n g tr6ng truong cu6i nam de lai trong long moi the he hgc tro nhiing cam xuc, ggi lai nhirng k i niem khong the nao quen. ..• A. V l ki nang * - Day la dang d l ma nen ngiroi viet c6 the ty do lya chon kieu van ban thich hop voi kha nang; tii do trinh bay suy nghi, quan diem, nhan thuc cua minh v8 hai doan van tren, khuySn khich nguoi vi6t c6 nhan thuc bhng thuc t6 cuoc song trai nghiem cua minh. B. vl kien thik ^xr^v -.-xh \:«;i„ y../v ^^^^ - Hieu dugc v i n d l ca ban cua hai doan van: phan anh thoi v6 cam, tho a cua con ngurn trong xa hoi. Doc hai doan van sau: ' ' ' ''' ', . - Nhan thuc cua nguoi viet ve thoi v6 cam, tha a. '' + Hieu dugc the nao la thoi v6 cam, tha a? * 'To/ ddt em ra khoi lap. Nhiiu thdy cd ngung gidng bdi, di ngai + Bi6u hien cua thoi v6 cam, tha a: Neu mot vai dan chimg minh nhin theo chung toi. Ra khoi trudng, toi kinh ngqc thdy moi ngudd vdn hoa nhu thay nguoi bi nan ma khong cihi trong khi minh c6 kha nang di lai binh thuang vd nang vdn vdng worn trum len cdnh vat." cuu, chay nha hang x6m ma chay ra hoi cua, hay trong tuc ngu c6 cau '"^ ' (Khdnh Hodi, Cuoc chia tay cila nhung con blip be, Ngitvdn 7, tap mot, NXB Gido due, 2005) "Den nha ai, nha Sy rang"... KhSng dinh day la thoi quen xau, khong nen c6 a moi nguoi. Doan 2: - Ban v8 tac hai cua thoi v6 cam, tha a: "Sdng hom sau, tuyet vdn phu kin mat ddt, nhung mat trai len, + V6 cam la nguy ca cho xa hoi loai nguoi, lam mat di loi song trong sdng, chdi chang tren bhu trdi xanh nhm. Moi nguai vui ve ra khoi nhd... Ngdy mbng mot ddu ndm hien len tren thi thi em be ngdi giita nhimg bao diem, trong do cd mot bao dd hit nhan. Moi nguai dao dire, nhan nghia... cua dan toe, nhan loai lau nay. + Lam mat tinh than doan k i t , tinh thin tuong trg, thuang nguoi nhu the thuong than cua con nguoi. .. . „, , ;„ bdo nhau: "Chdc no muSn suai cho dm!", nhung chang ai biSt nhimg - Mo rong van de: cdi ki dieu em dd trong thdy, nhdt Id cdnh huy hodng luc hai bd chdu + Ca nggi loi s6ng dung din: quan tam den noi dau, kho khan cua bay len di don Idy nhitng niem vui ddu ndm." , ^,i ,J ' ' ' nguoi khac v6n la pham chit t6t dep the hien su bao dung, nhan ai (An-dec-xen, Co be ban diem, Ngitvdn 8, tap mot, ,,v NXB Gido due, 2005) Suy nghi cua em vi hai doan vdn tren. .• - i ^ cua con nguoi. Neu mot vai vi du nhu gay quy tir thien giup cac ban hoc sinh ngheo vugt kho, iing ho d6ng bao bi lu lut, thien tai... + Xac dinh thai do s6ng dung dSn cho ban than trong tap the, cong nrj ' • d6ng; the hien niSm tin vao tuong lai tot dep ciia xa hoi., '-Ml.;: (11 'Tt^ ^dc ^ac <^uir«>f Toi suot ngdy chi biet cheo thuyen, khong cd thai gian nghien cihi triet hoc. . , , - Nhu vqy Id anh dd Idng phimdt mot nua cuoc d&i rbi. - Nhd bdc hoc ndi. Ndi xong ong ta quay mat ra ngodi, ngam nhin song nude, khong ndi chuyen vdi ngudi cheo thuySn ni^a. ' Ndo nga, mot luc sau, trod ndi giong bdo, con thuyen dd xa ba, chao ddo trong song gid, luc ndo cung nhu sap bi chim. Bdng nhien, mot con gid Idn thoi din, con thuyin nhd bi lat, cd nhd bdc hoc vd ngudi cheo thuyen deu bi red xudng nude. A. ' ^ V tugng sau sSc cho nguoi doe. a;. Vdi dl bai nay, can hudng vao mot s6 noi dung chinh nhu sau: 1. M6i ngudi chung ta diu e6 diem manh cua rieng minh, khong nen liy diem manh cua minh de do diem ydu cua ngudi khae. Bdi vi, mdi chung ta d8u c6 diem ySu rieng, khong the nao tat ca moi mat diu tdt hem ngum khae. Chinh vi vay ma chung ta khong bao gid nen eudi nhao, eoi thudng nhung ngudi xung quanh. 2. Bidt each nhan thay va hoe theo cai manh ciia ngudi khae de bd sung cai ySu ciia minh thi mdi c6 the tiSn bo. NIU khong, kit qua eudi cijng se gidng nhu nha bac hoe trong cau chuyen tren bi chet chim noi day song. 3. Bai hoc vS tinh khiem tdn, ludn hoc hoi nhung ngudi xung quanh de ban than minh ngay cang hoan thien. (VH&TTsd 12-2011) S •T 'nVt - Ong cd biet bod khong? - Nguod Idi thuyen het Idn, hoi nhd bdc hoc. Luc ndy, nhd bdc hoc dd bi chim din cS, lap cap trd loi: - Khong biit! - Vqy thi ong dd Idng phi cd cuoc doi mmh rbi! - Ngudi cheo thuyen ndi. (Trich 200 bdi hoc dqo li, NXB Vdn hod Thong tin, 2011) Cdu chuyen tren goi cho anh (chi) nhung suy nghi gi? \h'''S ' . h i ' iO AM if:' • i'i'.' Truong Sinh (nhan vat trong Chuyen ngwoi con gdi Nam Xirong, Nguyen Die, Ngit van 9, tap mot) tren bin song Hodng Giang. 1. GOT y chung Day la dang de ma, nhimg khong phai md h6t bien do. Khi lam bai, hoc sinh can nhan thuc dirge tinh chSt hai mat cua dl bai. Mot mat, hgc sinh c6 dirge khoang khong gian sang tao rgng rai. Mat khac, hgc sinh phai giai quyet yeu clu ham an, trinh bay suy nghi, cam xuc, nhan xet va danh gia vl mot nhan vat trong tac pham van hgc. Voi de bai nay, viec hai hoa giiia tinh sang tao va dap ung yeu cSu ca ban la dau hieu cua bai van t6t. 2. Gol y cu the * Ve ki nang - De bai khong yeu clu v8 kieu bai, nen hgc sinh c6 the tu do lua chgn kieu bai. Co the la van viSt thu, van bieu cam, tu su, thuydt minh, nghj luan... mien sao lam noi bat dugc yeu cau chinh trong dd. - Du chgn bat cif kieu bai nao thi bai lam ciing phai c6 kSt cau chat che, hgp H, bo cue can d6i, ro rang. * Ve kien thiic **t ^ - Hgc sinh c6 thS chgn mot hay nhieu dac diem cua nhan vat Truong Sinh de phan tich, bgc 16 cam nghi. ^ ^ ^ - Hgc sinh nen tom tSt cot truyen va tinh huong truyen bang diem nhin moi, dat d nhan vat Truong Sinh. - Hgc sinh c6 the sang tao them tinh huong Truong Sinh khi d tren bin song Hoang Giang vdi nhung noi niem, nhung nghi suy, nhiJng tran trd, nhung dSn vat, kho dau de tir do so phan, pham gia ciia Vu Nuong dugc phan tich danh gia dudi mot anh sang mdi, mot cam xuc mdi... • r-i. ; t / - Bgc Ig tinh cam xot thuong, tran trgng doi vdi nhan vat Via Nuong; len an Truong Sinh, to cao xa hgi bat cong, dong thai the hien niem tin vao cugc song hom nay. t^udt mieic cua^ 'Jt^ucfiK 'Dec Nhimg dqc sac vi nghe thuat mieu td cua thi hdo Nguyen Du qua cdc trich doan Truyen Kieu md em dd hoc trong chuong trinh NgiJtvan 9. ;,:.',>v A. Ve kl nang - Hoc sinh tir lua chon kieu bai. ^' ' ^ - Bo cue ro rang, diin dat t6t, khong mic 16i ehinh ta, dung ti> dat eau. B. Ve kiln thiic Neu bat duge nhimg thanh eong v6 nghe thuat mieu ta eua thi hao Nguyen Du qua eac trich doan Truyen Kieu da hpc: - Nghe thuat mieu ta thien nhien: + Trirc tiep mieu ta thien nhien {Canh ngdy xuan). + Ta canh ngu tinh {Kiiu a ihu Ngung Bich). - Nghe thuat mieu ta nhan vat: + KhSc hoa ehan dung nhan vat hang but phap \x6c le (Chi em Thuy KiSu). + Khae hoa tinh each nhan vat qua mieu ta ngoai hinh, ngon ngu, cu chi, hanh dong (Ma Gidm Sinh mua Kiiu). + Mieu ta doi s6ng noi tam nhan vat qua ngon ngu doc thoai va ta canh ngu tinh (Kih a ihu Ngung Bich). + KhSc hoa tinh each nhan vat qua ngon ngir doi thoai (Thuy Kiiu bdo an bdo odn). km thanh "tiing sdo goi ban yeu" trong Vo" chdng A Phu cua nhd van To Hodi. Yeu cSu hoc sinh cam nhan, phan tich, danh gia duge y nghia chi ti8t nghe thuat dac sSe "tiing sao ggi ban yeu" trong tac pham Vq chdng A Phu. Ckn dat chi tiSt nghe thuat nay trong boi canh va tinh hu6ng than phan cua nhan vat Mi: c6 con dau gat ng trong "nhimg dem tinh miia xuan" a H6ng Ngai. T\x do, phat hien gia tri bieu dat ngi dung va gia tri nghe thuat eiia chi tiet. Hoc sinh eo the c6 nhieu each earn nhan, kien giai khae nhau, miln la hgp li va eo lap luan. Sau day la mot vai ggi y: - Trong truyen ngan Vq chdng A Phu (doan mieu ta "nhung dem tinh miia xuan") c6 kha nhieu ySu t6 ngoai canh tac dong va thirc tinh sue s6ng tam h6n nhan vat Mi. Nhung, tiSng sao la ySu to quan trong nhat: ti8ng sao la bieu tugng cho miia xuan, la 16i mod goi ban tinh, la ti8ng ca hanh phue, la bieu tugng cua tinh yeu, tu do. - TiSng sao ban dSu la am thanh ben ngoai "dau niii lap 16", "vang vSng", de sau do "rap ran", "vpng" vao mien sau tham trong tam hon Mi, lam "thon thue" trai tim, danh thiic khat vong tinh yeu, hanh phiic doi lua tuoTig da nguoi lanh trong tam hon Mi. ' - Tigng sao la chSt xuc tac lam cho chu6i phan vmg tinh than cua nhan vat d i l n ra nhanh hon, quydt liet hem ma dinh diem la viec M i ca't day troi cmi A Phu, t u giai thoat theo t i l n g goi cua t u do a phan sau. B . Ve k l nang - B i l t van dung tong hop cac thao tac lap luan, dac biet la thao tac lap luan so sanh de lam bai nghi luan van hoc. - Trinh bay ro rang, mach lac, lap luan chat che, l i le, d i n chimg - Chi tiet the hien tai nang mieu ta tinh te, sinh dong d i l n bi6n tam l i nhan vat va c6 y nghla nhan ban sau sic, gop p h l n lam nen gia tri cua tac pham va ten tuoi nha van To Hoai. xac dang, van c6 hinh anh; khong mac loi dien dat, dijng tu, dat cau, Chinh ta. ..j; ;{:-• t, * Ggi y cu the: Hoc sinh c6 the tiinh bay theo nhimg each khae nhau, nhung e l n lam ro diem gap ga va sir khae biet giija hai bai tha. Duoi day la mot Huong lam bai: " " >'• *' • Ma bdi - "Tha la dieu Hon di tim nhung tam Hon dong dieu". V i the cac nha tha dii d thai dai nao, dan toe nao, dat nuac nao eiing de ngan len nhimg cung bac cam xuc "d6ng dieu", ket tinh thanh nhiing doa hoa tha dep. - Han ba tram nam truac, Nguyen Du, mot dai thi hao dan toe da khoc thuong cho nang Tieu Thanh, mot kiep hong nhan, bac menh cua dat nuac Trung Hoa qua Doc Tiiu Thanh ki. - Gan ba tram nam sau, Thanh Thao, mot nha tha hien dai lai xuc dong, nguang mo truae so phan nghiet nga va nhan each cao dep cua Gar-xi-a Lor-ca qua bai tha Ve bai tha Doc Tiiu Thanh ki (Nguyin ciia Lor-ca (Thanh Thdo). Du) vd bdi tha Dan ghi ta £)aAz e/z/to CMa Lor-cfl. - Hai bai tha, mot n6i long, la nhung doa hoa tha dep trong vuan hoa tha ea ciia dan toe. Than bdi - Hoan eanh sang tac: + Doc Tiiu Thanh ki: theo mot so nha nghien cihi, Nguyen Du viet A . Ve k i l n thik - Hoc sinh can nam vung dac trung tha trung dai, tha hien dai; tha tuOTig tnmg, sieu thirc. - Co kiSn thu-c v6 hai bai tha Doc Tiiu Thanh Dan ghi ta cua Lor-ca (Thanh Thao). (Nguyin Du) va Doc Tiiu Thanh ki khi ong di sir Trung Quoe, nghia la khi Nguyen Du da trai qua cuoc doi dau be, tan mii chung kien noi kh6 dau cua con nguoi. S6ng nhu mot ngudi dan thudng giiJa the gian, nhd the, N g u y i n Du cam thong sau xa voi moi kiep ngudi, dac biet la ngudi phu nu. ; i i + Thanh Thao viet Dan ghi ta cua Lor-ca trong nhung ngay "rSu rau" d trai sang tac Quan khu Nam, Da Nlng, nam 1979. Thuc ra hinh anh Lor-ca da s6ng trong tam tri tac gia X\x nhung nam 1970 nen bai tha dirge viSt rii nhanh va nhan dirge sir d6ng cam cua nhieu ban tha. - Diem giong nhau: + Thanh Thao, tir tinh thucmg, sy cam thong vdi s6 phan nghiet nga ciia Lor-ca ma khang dinh niSm tin vao sue song bat diet cua tieng dan Lor-ca (phan tich). + Nguyin Du su dung the tha that ngdn bat cii, hinh anh tha cd tinh chat ude le, tugng trung, loi ddi chat che (phan tich). + Thanh Thao su dung the tha tu do; hinh anh tha chiu anh humig + Hai bai tha duge vi8t d hai thoi diem khac nhau nhung eiing huang ve mot de tai: tai hoa bac menh. tha tugng trung, sieu thuc (am thanh duge mieu ta bang hinh anh); cau Tieu Thanh, mot nguoi con gai tai sSc, lay le mot nguoi d Hang Chau, tinh Chi8t Giang, bi vg ca ghen hit d tren nui Co San. Bu6n kho CO dan, nang lam benh ch8t khi muoi tam tuoi. Tap tha nang de lai cung bi ngudi vg ca ghen d6t di. qua nghe thuat). Lor-ca (1898 - 1936), mot nha tha Idn, c6 nhan each cua dSt nude Tay Ban Nha, ngudi da hat len bSng tha tiSng hat tir do, dan chu va sue song manh liet ciia dan tgc minh. Lor-ca da bi chinh quySn phat xit Phrang-c6 sat hai, thu tieu mii xac. + Hai bai tha eiing eo chung mot cam xuc: thuang cam cho mot kiep ngirdi, mot so phan. Nguyen Du thuang nang Tieu Thanh tai sSc ma "Niia chung xudn thodt gay cdnh thien huang" (phan tich hai cau d l , hai cau thirc). Thanh Thao cam thuang cho Lor-ca, ngudi nghe sT dan doe trong hanh trinh dSu tranh cho tu do dan chu, nhung lai cd sd phan nghiet nga (phan tich hai khd dau). + Nguyen Du va Thanh Thao d8u cd su tran trong va ngudng mo tai nang ciia Tieu Thanh va Lor-ca (phan tich). -I- Coi ngudn cua sir cam thong ay la tinh yeu thuang, eai gdc nhan dao cua mdi nha tha. - Diem khac biet: tha giau nhae tinh, eac chu dlu ddng khdng vi8t hoa (phan tich hieu + Coi ngudn ciia su khac biet: do dac trung ciia van ehuang; do ca tinh sang tao ciia ngudi nghe si. - Nhan xet, danh gia: + Hai bai tha cd su tuang ddng va khac biet. -I- Su tuang ddng v l noi dung, phan anh tu tudng nhan van cua thdi dai. -I- Su khac biet v8 noi dung, nghe thuat phan anh nhimg ddng gdp mdi me va su sang tao ciia ngudi nghe si. Kit hai iff - Hai bai tha ra ddi each nhau hang the ki nhung d8u la tieng ndi ciia nhirng trai tim nhan dao Idn. { o««o r - Tiing ndi cua NguySn Du trong Boc Tieu Thanh ^^la tiSng ndi ciia mot nha tha "cd con mSt nhin xuyen sau coi va tam long nghi sudt d6n nghin ddi", tidng ndi cua Thanh Thao trong Ban ghi ta cua Lor-ca la tidng ndi ciia mot eon ngudi ludn danh mdi quan tam dac biet cho nhirng ngudi cd nghia khi, cd nhan each sang ngdi, nhung sd phan lai ngang trai nen d l gap su tri am, ddng dieu d ngudi doc. j -I- Nguyen Du tu thuang ngudi ma hudng den thuang minh; coi minh la ngudi eiing hoi eiing thuyen vdi Tieu Thanh va giri niSm ban khoan den hau the (phan tich). > • -,-1;-,,, , ,•,,!•( . ,' •. . : i'21 y "Vdca 'me..." - Loi canh bao: Dieu gi xay ra vai dat tuc la xay ra vol con nguai. Thuc tS tai nguyen thien nhien dang bi khai thac can kiet, moi truang bi 6 nhilm, lu lut, han han... I ? - Y thuc bao ve moi truang tu nhien: Bao ve dat la bao ve chinh minh. Con nguai muon ton tai phai dua vao thien nhien... {YH&TTso 11 - 20U) Van ban Birc thw cua thu link da do khep lai la lai cua thu link '. "I Xi-at-ton not vai Tdng thong thu 14 cua nuac Ml Phreng-klin Pi-a-xa: 'V.n "> li r.f;' "Ddt Id Me. Dieu gi xdy ra vai ddt dai tuc Id xdy ra doi vai nhitng dua con cua Ddt. Con nguai chua biet Idm tS di song, con nguai gidn don Id mot sai ta trong cdi to song do md thoi. Dieu gi con nguai Idm cho tS song do, tuc Id Idm cho chinh minh ". (Ngu van 6, tap hai, NXB Gido due, 2004) Suy nghi cua em ve lai noi tren. Nguai Viet Nam. De bai yeu cau ngirai viet bay to suy nghT cua minh ve loi noi cua thu ITnh ngucri da do vai vi Tong thong thii 14 cua nuoc MT, khi nuac Ml ngo y muon mua dat cua nguai da do. Hoc sinh c6 the ty do lira chon kieu van ban, tu do trinh bay suy nghT cua minh, tich hop von Tren day chi la dS tai can the hien. Hoc sinh c6 thd lira chpn kieu hieu biet tij van hoc, tu cuoc s6ng, tu cac kenh thong tin khac... miln van ban va phuang thirc bieu dat thich hop nhat de the hien de tai. Co sao phii hop. the k8t hop nhuan nhuyen cac phuang thuc bieu dat de lam cho bai Sau day la mot so y mang tinh chSt dinh huong: van hay han. - Dat la ba me thien nhien hiln tu, bao dung che chd, cung c§p "Nguai Viet Nam" la mot de tai rong nen hoc sinh khong nhat cho con nguai nhung thu can thiet trong cuoc song. Dat yeu thuang, thiet bao quat het van de tren moi khia canh ma nen tap trung vao dum boc moi diia con cua minh. nhirng van de cot loi, trong tam, noi troi, phan anh ro net hinh anh r : - Nguai va Dat c6 quan he gan ket (Me - Con), khong the tach roi, con nguai Viet Nam truac ban be qu6c t6. Bai van c6 tinh chat ban do la quan he cong sinh giua con nguai vai moi truang. luan, nggi ca la chu yeu. j . Hoc sinh c6 the trien khai de tai theo mot trong nhimg huong sau: - Hinh anh ngircri Viet Nam trong chien dau bao ve To qu6c va trong xay dung kien thiet dat nuac. - Hinh anh ngudi Viet Nam trong ddi thyc va trong hinh tugng nghe thuat. - Hinh anh ngudi Viet Nam dugc nhin nhan qua cai nhin chii quan ciia ngudi viet den nhin nhan ciia ban be the gidi v.v... Bai viet hay la bai vi6t c6 cam xiic chan thuc, xuSt phat tij- long ty hao dan toe; c6 cai nhin toan dien, sau sac, lac quan ve vi the ngudi Viet Nam; khai quat dune nhimg net rat rieng, rat dep ciia ngum Viet Nam da trd thanh bi6u tugng trong long ban be quoc te. {VH& TT s6 thdng 7+8+9 - 2011) - Bieu hien cai nhin chu quan cua nha van trudc cuoc ddi - hinh tugng nhan vat it nhieu phang phit bong dang cai toi tac gia. - Huong tdi kham pha va the hien nhimg gi doc dao, khac thudng, ki la. • •' v ; , ; ; 5 ' ^/ ... b. Yeu cm su dung nghe thuat mieu ta tuong phan: - Hieu qua ciia mieu ta tuong phan: lam ndi bat dac diem ciia tung ddi tugng, gay an tugng manh me - phii hop vdi yeu cau ciia sang tac lang man. ' '' '•"^•^ - Trd thanh bien phap nghe thuat dac thii ciia sang tac lang man. 2. Phan tich nghe thuat mieu ta turnig phan trong hai tac phsun: a. Diem chung: a. 1. Deu phat hien va mieu ta sir ddi lap giiia tinh each va hoan canh: - Chit ngudi tit td: 7^^4e t^udt mce ,. ;! ! , . . > (^t/. Bi kick cua Vu Nhu To (Vu (Dai thua - Nam ^1,1. Diem chung: C&UtfiK Tt^WfiK Nhir To ItH - TP. VuiUK}. - Nguyin Huy Tuang) vd Ho Cao). - Nguyen nhan cua bi kich: mau thuln giua khat vong nghe thuat Ion lao dep de va thuc t8 va mong khi khat vong khong the thuc hien duxyc. - Bieu hien cua bi kich: trong thyc t6 va trong ca each nhin, each nghi ciaa nguoi nghe si. + Cach nhin, each nghi: ca hai dSu dat ra rit nhilu ki vong va luon nghi ve y nghia thieng lieng, t6t dep cua tac pham nghe thuat d6i voi cuoc song, voi dat nuoc, voi dan toe, giong noi. + Thyc tS: Cuu Tmng Dai ma Vu Nhu To xay bSng tai nang, tam huyet da bi dot pha thanh mot dong tro tan, tac pham tam huydt mot doi cua Ho khong bao gia hoan thanh ndi. - Tac dong cua bi kich: tao tam li dau kho, tuyet vong cho nguoi nghe sT. Y nghia cua bi kich: phan anh nhung tran tro cua tang lop tri thiic tidn bo dumig thai, dat ra v^n d8 ve trach nhiem va m6i quan he giua nghe thuat va cuoc song, giua nghe sT voi nhan dan. tvir - Mang doi s6ng dugc khai thac: + Vinh biet Citu Trung Dai: giai doan lich su cuoi trieu Le doi vua Le Tuang Due (1516 - 1517) vai nhung bien c6 dir doi cua xa hoi. + Dai thua: doi song cua tang lap tri thuc ngheo truofc Cach mang thang Tam nam 1945. - Sy phat hien va huong trien khai bi kich: + Vinh biet Cm Trung Dai: Phat hien mau thuan giiia ting lop thong tri xa hoa, truy lac va quan chung nhan dan khon kho, lam than, giira khat vong nghe thuat cao sieu, thuan tuy cda nguoi nghe si voi Igi ich thiet thyc va tryc ti8p ciia nhan dan. Nhimg mau thuan nay phat sinh va phat trien xoay quanh viec xay Ciiu Triing Dai. Cihi Trung Dai cang nguy nga, trang le cang khien doi song nhan dan kh6n kho, ISm than. Cmx Trung Dai cang gin den ngay hoan thanh cang khien cho cac mau thuan tra nen gay gat. Ket cue la nhan dan n6i len theo quan khai loan gidt chet bao chua, bSt Vu Nhu To, Dan Thi6m va d6t pha Ciru Triing Dai. Cai dep do ban tay nghe sT tao nen bi pha huy, gilc mong nghe thuat tan va, nguoi tri ki va tinh tri ki mit, ban than nhan dan cung khong dugc Igi loc gi tir sy viec nay. - Trong xung dot nay, nguoi nghe si von c6 tu tuang tien bo, c6 hoai bao Ian lao, c6 tai nang xuSt chung song khi xa roi thyc te, ao tuang da roi vao bi kich. + Dai thua: Phat hien mau thuln giua li tuang nghe thuat va thyc t6 sang tac, giua le song tinh thuang voi thyc te phan boi le song tinh thuong. Hai mau thuan nay khong ton tai doc lap ma c6 quan he hiju CO voi nhau. Chinh nhung bijc bach trong cuoc s6ng da pha huy gilc mong nghe thuat, chinh nhimg lo ISng tun miin ve vat chat da bop nghet hung thu sang tao va pha huy nhung dieu tot dep trong tam hon ^ : ^ W;<: nguoi nghe sT. Moi giai phap de thoat khoi hi kich dhu dSn den ket cue bS tac. Tac pham nghe thuat trong ma uac mai mai chi la dir dinh -khong bao gia thuc hien dugc. - Bi kich phat sinh tir chinh thuc te ciia doi song tam thuong, tiin mun ma Ho von coi thuong, khinh ghet song khong c6 each gi de thoat ra.. . , . - Tinh chat cua bi kich: + Vinh biet Cm Triing Dai: d\x dpi, gay dau don, kinh hoang tot do. Dien ra trong boi canh xa hoi day bien dong nhu mot chao diu soi khong 16 - the hien nghe thuat Vxii kich xuat sSc. + Dai thua: ngam ngam, dai dang, song cung v6 ciang dau don. Dien ra chu yiu trong dai s6ng tinh thin ciia nhan vat - the hien nghe thuat mieu ta tam li sic sao, tinh tS. - Y nghia cu the ciia bi kich: Vinh biet Cuu Trung Dai: dat ra vSn d& ve m6i quan he giiia nghe thuat va cuoc s6ng, nghe si va nhan dan de god md nhan thuc ve nghe thuat chan chinh, nghe sT chan chinh. + DM thua: dat ra van de v^ khat vong cua nguoi tri thijc chan chinh - dugc song c6 y nghia, duac phat huy tan do moi nang luc va pham chat ban than; dat ra van de vai tro, trach nhiem cua nghe si va tieu chi ciia nghe thuat chan chinh - vi con nguoi, vi cuoc ddi. •55. 7t(}*ufiK Quan diim sdng cua Xudn Dieu va To Him thi hien trong hai bdi tha Vgi vdng va Tit ay. '\/ mh V^VJ. wkk Kvi Av.i..-^ 1. Diem chung: - Nhan vat tru tinh trong hai bai tha d6u la hinh tugng cai toi tac gia, vi thS no the hien dSy dii nhiing net doc dao cua thd giai tinh than Of hai nha tha. - Cai toi tre trung giau nhiet huyet, c6 tam hon soi noi, nong nhiet trong tinh cam. - Hai tac gia deu huong d6n vai cuoc doi, voi con nguoi bang tinh yeu chan thanh, manh liet. 2. Diem rieng: a. Ca sd hinh thanh quan diem song: a.l.TdHimCrM'flj): -1- liaJi - Sir soi chi6u ciia anh sang li tudng cpng san. - Niem tin tudng va hanh phuc khi don nhan li tudng ay. |. a.2. Xuan Dieu {Voi vdng): , ,vr • - Nhan thiic v6 su hiiu han ciia thai gian, tudi tre, gia tri ciia sir song. - Rung dpng manh liet: P. + Lo sa, hoang hot truac budc di ciia thod gian. + Tinh yeu, niem say me vol nhung ve dep cua cuoc s6ng. b. Noi dung, quan diem song: b.l.T6Him: - Doi mong huxDTig den: tSng lop quSn chung can lao. - Thai do: thiet tha gSn bo (buoc); sir gin bo b^ng tinh cam, hang trai timtunguyen (Buoc long toi voi moi ngu-ai). - Muc dich: ' ^- + Chia se, d6ng cam gi&a ca nhan voi cong dong (Di tinh trang trdi voi mudn nod). + Tao thanh mot khoi doan ket day sue manh {Ghn gui nhau them Ki thua vd sdng tao cua NguySn Binh a bdi tha Twang tu. manh khoi dai gnxa hdn toi voi bao hdn kho). Tan hien. b. 2. Xuan Dieu: - Doi tu-gng humig den: tat ca nhirng gi thuoc ve sir song d thdi tuoi - tren mat dSt, gira tran gian, d xung quanh con ngudi va ngay trong tam tay voi. 1. Ke thua: - The tha luc bat dugc van dung mot each nhuan nhuyen: gieo Man rit chinh, ngSt nhip chEn, cau tha uyen chuyen, giau nhac tinh nhu - Thai do: khat khao giao cam, chiim linh va hudng thu bang ca the xac cudng trang va tam h6n nong nhiet. mot khuc dan ca. - Muc dich: hudng thu tron ven t i t ca nhung gi la tinh tuy nhit cua sir s6ng \xan gian {mui them, dnh sdng, thanh sac.) de dat toi nilm hanh phuc vien man (chuenh chodng, no ne, da dhy...). duyen dang: bit diu tir viing khdng gian nay nhd viing khdng gian -* Tan hirdng. c.l. T6 Hihi: la mot nguoi say me l i tudng, sSn sang dem nhiet tinh tuoi tre ciia minh dang hign cho li tudng cong san -» boc 16 minh nhu mot nha tha Cach mang. C.2. Xuan Dieu: mot tam hdn nhay cam, giau rung dong trudc nhirng ve dep cua cuoc sdng trin gian, mot cai toi chan thanh va manh liet trong cam xiic, mot cai toi cong khai boc Id khat vong ca nhan ^ boc Id minh nhu mot nha tha lang man. .- , ^ . - Ldi trir tinh dieu than van, ke le vdi each ndi vdng vo dSy y nhi, kia roi mdi din d6n noi nhd cua tdi vdi nang; ke cau chuyen tinh yeu ciia tdi vdi nang de rdi kSt lai bing udc vong v8 mot dam cudi ciia hai ngudi. c. Khai quat chan dung tam h6n hai nha tha: , • '- \t\ - Dung len mot the gidi thdn que lam nin cho cau chuyen tinh yeu thdn da: khdng gian thdn Doai, thdn Ddng vira cu the, vira udc le; hinh anh hang cau, gian triu, diu dinh... vira goi net rieng cua canh lai viia nhu mot ldi bong gid ve tinh duyen, hdn nhan. 2. Sang tao: - Su trd di trd lai cua hinh thuc cau hoi gdp phin the hien mot each phong phu cac cung bac cam xiic cua nhan vat trir tinh. - The hien phong phu va tinh te nhimg cung bac cam xuc cua con - Co kha nang tiep thu va Viet hoa cac yeu to ngon ngij nuwc ngiroi - ngiroi con trai - trong tinh yeu: ban khoan, mong moi, trach ngoai de tu lam giau c6, phong phu them kho tang tir vung ma khong moc, hon gian, khao khat va ca n i l m tin tirong. T u nhung cung bac mat di ban sSc tieng noi cha ong. cam xuc ay, cai toi noi cam cua thi sT hien len la mot cai toi diu dang va dSm duoi trong tinh yeu doi lua. 2. T i l n g Viet trong the: "-^^ > ^5"'^^ :i;r,d> s i . * ..^W, s , - La tidng Viet dugc su dung vai tat ca kha nang va pham chSt ^ - Phat hien doc dao v l tinh yeu: can benh ciia tam hon da cam - sir yeu duoi ciia tam h6n truoc nhimg rung dong bat thunng cua trai tim. 3. Ve dep doc dao: ^ nghe thuat cua no de tra thanh chat lieu xay dung hinh tuong, phuang tien bieu dat tu tuong, tinh cam ciia nha tha. *' ' ' - Dugc chon loc va got giua de hoi tu moi pham chat chung ciia - Dung mot hinh thirc tha dan da de the hien mot tinh yeu thon da ngon ngCr van chuang va pham chat rieng cua ngon ngij thi ca: ham nen ve dep cua bai tha la ve dep cua hon que trong sang ma thSm thiet. sue, bieu cam, he thong, mang phong each ca nhan, giau tinh hinh tuong, giau nhac tinh... 3. Ve dep cua tilng Viet trong bai the Tdy Tien: " K h i phan tich chii y hai mat: lya chon va sii dung tij ngii. - Ham sue, giau kha nang ggi ta, bieu cam, c6 kha nang kich thich lien tuong, tuong tuong: lop tu lung linh giiia kha giai va bat kha giai idem hoi, mua xa khoi, man dieu...) tao chat me hoac va am anh cho lai tha; lap tij ngii- c6 tinh tao hinh, bieu cam cao (suong lap, hoa ve, mm xa khoi, thdc gam thet, cop treu ngudi, com len khoi, mua em thorn nip xdi, hoi dude hoa, chieu suong, hon lau neo ben ba, ddng ngudi tren doc moc troi ddng nude lU, dodn binh khong moc tdc, mat trung, ddng kieu thorn...) c6 kha nang ggi ta hinh anh, bieu hien cam xuc rat manh me, rat doc dao. - Giau nhac tinh: bieu hien qua each phoi thanh, hiep van va ngat ^ Ve dep cua tiSng Viet trong bai tha Tdy Tiin (Quang Dung I nhip trong tha. Do yeu cau ciia cau tha the hanh can gan guoc, khoe khoSn nen Quang DQng da tao ra nhilu cau tha, doan tho c6 mat do thanh trSc Ion. Do d6i tuong mieu ta la khong gian Tay Bac viia 1. Dac diem ciia tieng Viet: hoang so, tha mong lai vi>a dir dgi, day hiem nguy nen sau mot loat - Dan tiet tinh, giau thanh dieu, c6 sue goi ta, bieu cam b k g ca y nhimg cau tha c6 mat do thanh trSc Ian, nha tha lai bo tri mot cau tha nghia va am thanh, v6n i\x phong phu, nhiSu each noi da dang... nen CO mat do thanh bSng cao de tao mot hoi tho em nhe, menh mang. CO kha nang bieu dat xk linh boat va dep de. van chii dao trong bai tho la vSn " a i " , "oa", "a","ua"... tao do ma •» day phong khoang cho hoi tho. Nhip tha trong bai la nhip cua cau thai 7 chii thong thuong, song khi phoi hop voi thanh va van da tao mot hoi tha vua chac khoe, gan guoc lai vua tu do, phong khoang. ' - Phong phu, da dang: su dung da dang cac each dien dat (ket hop va chuyen nghia tu), cac nhom tu loai (tu dia danh, tir Han Viet, tur lay...), su dung da dang cac bien phap tu tu (nhan hoa, tumig phan, diep tu, diep ngir...), cac kieu cau (cau cam than: "Nha di Tdy Tien com len khoi", "Km em xiem do tubao gia"; cau vat dong: "...dang nguai tren doc moc / troi dong nude lu..."). - Co tinh he thong, c6 sir ho - ung trong dung tu. ,,, "Who ni3 f mot ngdy he oi d sau buSi le tSng ket nam hoc, em dang tha thdn mot mlnh tren mot con duong vdng. Bong mot ludng sdng rue - Mang dau an rieng: nhimg tu mang dam chat linh, nhung tu mang mau sac hao hoa, lich lam va lang man cua lap thanh nien tri thuc. ..,,1 j ra choi lod mat em..." Tuang tuqng vd viet tiep cau chuyen. • :^ .t * Hieu qua: - Lai tha khong chi dep, c6 sue loi cuon manh me ma con xay dung dugc hinh tugng, bieu hien dugc cam xuc, trd thanh mot thong diep tinh than cua hon tha Quang Dung, mot hien than ve dep va sue hap dan cua tieng Viet. 'M Ac-. A. Vekinang •-•-^'^./'''/-^-''.^'''Vv - Day la dang de md thuoc kieu bai tu su. - De bai da cho mot tinh huong truyen, thai gian dien ra su viec va yeu to bat thudng (luong sang). Tuy nang luc tudng tugng, hoc sinh CO the xay dung cot truyen, tim ngi dung va gui gam thong diep qua cau chuyen minh ke. B. kiln thik - Hoc sinh dugc lua chgn nhan vat theo su lien tudng, tudng tugng cua moi ca nhan. ' ' " - Truyen nen c6 kich tinh, c6 bien c6, c6 the la: W • ; in) • • ' 'u + Lu6ng sang la ba tien, ong But cho ba diSu udc cho thanh qua no luc CO gang trong nam hgc qua. + Luong sang c6 the la quy du xuat hien trimg phat nhiing loi lam hoac mot loi lam khung khiep nao no em vua mac phai.
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan