Tài liệu Truyền thông đại chúng với trật tự xã hội trong giao thông đường bộ tại thành phố viêng chăn (nghiên cứu truyền thông đại chúng an ninh lào).tt

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH TOU DOUANGMANY TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI TRONG GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ TẠI THÀNH PHỐ VIÊNG CHĂN (Nghiên cứu truyền thông đại chúng An ninh Lào) TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHUYÊN NGÀNH: XÃ HỘI HỌC Mã số : 62 31 03 01 HÀ NỘI - 2017 Công trình được hoàn thành tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Người hướng dẫn klhoa học: 1. GS.TS. Lê Ngọc Hùng 2. PGS.TS. Phạm Xuân Hảo Phản biện 1: ........................................................................ ........................................................................ Phản biện 2: ........................................................................ ........................................................................ Phản biện 3: ........................................................................ ........................................................................ Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện họp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Vào hồi....... giờ....... ngày........ tháng....... năm 2017 Có thể tìm hiểu luận án tại: - Thư viện Quốc gia Việt Nam - Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh - Cơ quan Truyền thông đại chúng An ninh Lào 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Truyền thông đại chúng (TTĐC) là phương tiện hữu hiệu truyền tải hệ tư tưởng, giải thích thực tại xã hội, xác định những hình ảnh khuôn mẫu tác phong trong công chúng, định hướng ý thức và hành vi xã hội; cung cấp, trang bị kiến thức trên tất cả các lĩnh vực, góp phần nâng cao ý thức xã hội, hình thành và củng cố một hệ tư tưởng đối với xã hội; liên kết các thành viên trong xã hội thành một chỉnh thể; thực hiện chức năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp thời những vấn đề, mâu thuẫn mới nảy sinh, góp phần ổn định chính trị, văn hóa, trật tự an toàn xã hội. Thành phố Viêng Chăn giữ vị trí trọng yếu, là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Trước đây, tình hình giao thông đường bộ ở Viêng Chăn khá trật tự và an toàn. Tuy nhiên, hiện nay đang có những diễn biến phức tạp. Số người vi phạm quy định giao thông tăng lên, số người chết và bị thương vì tai nạn giao thông ngày một gia tăng. Để đảm bảo trật tự an toàn giao thông, góp phần giữ vững trật tự xã hội đô thị, cần tăng cường quản lý nhà nước về giao thông; đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để mọi người dân hiểu và chấp hành đúng quy định pháp luật về giao thông đường bộ. Ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, nghiên cứu về TTĐC, vai trò của TTĐC với TTGT chưa được triển khai một cách có hệ thống, sâu sắc. Việc tiếp cận về vấn đề này thường được tiến hành dưới góc độ quản lý hành chính, chưa luận giải trên cơ sở khoa học từ các hướng tiếp cận của các khoa học xã hội và nhân văn, từ khoa học xã hội học. Từ những lý do trên, nhằm góp thêm những phân tích từ góc độ khoa học về tương quan giữa TTĐC với TTGT đường bộ, tác giả lựa chọn vấn đề: “Truyền thông đại chúng với trật tự xã hội trong giao thông đường bộ tại thành phố Viêng Chăn” (Nghiên cứu truyền thông đại chúng An ninh Lào) làm đề tài nghiên cứu luận án tiến sĩ xã hội học. Kết quả nghiên cứu góp phần nâng cao chất lượng, phát huy vai trò TTĐC An ninh Lào trong việc giữ gìn trật tự xã hội giao thông đường bộ ở Lào. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục tiêu nghiên cứu Làm rõ vai trò của TTĐC đối với TTGT đường bộ tại thành phố Viêng Chăn, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào; đánh giá các yếu tố tác động đến vai trò của TTĐC trong TTGT đường bộ ở thành phố Viêng Chăn, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Làm rõ những vấn đề về lý luận vai trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ. - Đánh giá vai trò TTĐC trong trật tự xã hội giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn hiện nay. - Đánh giá các yếu tố tác động đến vai trò TTĐC trong trật tự xã hội giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn hiện nay. 2 3. Đối tượng, khách thể, phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu: Vai trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ 3.2. Khách thể nghiên cứu - Người tham gia giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn. - Các đơn vị TTĐC An ninh Lào. 3.3. Phạm vi nghiên cứu - Nghiên cứu được tiến hành đối với hoạt động TTĐC của 03 đơn vị TTĐC An ninh Lào: Báo An ninh Lào, Đài truyền hình An ninh Lào và Đài phát thanh An ninh Lào. - Về thời gian: Từ năm 2014 đến năm 2016. Thời điểm khảo sát: quý I/ 2016. - Về nội dung: Nghiên cứu tương quan giữa hoạt động TTĐC An ninh Lào với trật tự xã hội giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn 4. Câu hỏi nghiên cứu, giả thiết nghiên cứu, biến số và khung phân tích 4.1. Câu hỏi nghiên cứu - Vai trò của TTĐC An ninh Lào đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào như thế nào? - Những yếu tố nào đã tác động đến vai trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ tại thành phố Viêng Chăn? 4.2. Giả thuyết nghiên cứu - Truyền thông đại chúng có vai trò quan trọng trong việc thực thi những quy định của pháp luật về giao thông đường bộ trong cuộc sống. - Truyền thông đại chúng An ninh Lào có ảnh hưởng trực tiếp và ngày càng gia tăng đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn. - Nội dung, hình thức TTĐC của các cơ quan TTĐC an ninh Lào đáp ứng được nhu cầu của các đối tượng truyền thông về những quy định của Nhà nước về giao thông đường bộ và tình hình giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn. - Truyền thông đại chúng An ninh Lào giữ vai trò quan trọng trong định hướng thái độ, hành vi, dư luận xã hội tích cực trong tham gia giao thông đường bộ của người dân ở thành phố Viêng Chăn. 4.3. Hệ biến số Biến can thiệp - Điều kiện kinh tế - xã hội của thành phố Viêng Chăn. - Các quy định của luật và các văn bản dưới luật về giao thông đường bộ. Biến độc lập - Thiết chế TTĐC, gồm: a, Nội dung, cường độ, hình thức truyền thông của TTĐC An ninh Lào về giao thông đường bộ; b, Mức độ phù hợp của TTĐC An ninh Lào đối với đối tượng tham gia giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn; c, Sự 3 định hướng dư luận xã hội của TTĐC An ninh Lào về việc thực hiện các quy định pháp luật để giữ gìn trật tự xã hội giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn. - Tình trạng trật tự xã hội giao thông đường bộ giao thông của thủ đô Viêng Chăn Biến trung gian bậc 1 - Thái độ chủ thể: Mức độ đồng tình của người tham gia giao thông đường bộ đối với những hành vi tham gia giao thông đường bộ đúng quy định và phản đối những hành vi vi phạm quy định về giao thông đường bộ, làm ảnh hưởng tiêu cực đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ. - Chuẩn chủ quan: nhận thức, suy nghĩ, quan điểm của người dân đối với các hành vi tham gia giao thông đường bộ của mọi người (chấp nhận, khuyến khích, cổ vũ, ngăn cản). - Nhận thức kiểm soát hành vi: nhận thức của mỗi cá nhân đối với việc tuân thủ luật giao thông đường bộ; nên hay không nên, dễ dàng hay khó khăn. Biến trung gian bậc 2 Ý định hành vi giao thông: Sự cụ thể hóa thái độ, nhận thức (thái độ, chuẩn chủ quan, nhận thức kiểm soát hành vi) của mỗi cá nhân khi tham gia giao thông đường bộ 4.4. Khung phân tích Đặc điểm nhân khẩu Thái độ chủ thể Ý định Điều kiện kinh tế xã hội Thiết chế truyền thông Chuẩn hành Tình vi giao trạng thông trật chủ tự xã quan hội đại giao chúng Hành Nhận vi giao thức thông kiểm soát hành vi thông 4 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận - Đề tài vận dụng quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tư tưởng KaySỏn PhômViHản, chủ chương chính sách của Đảng nhân dân cách mạng Lào và Nhà nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào về TTĐC, về trật tự xã hội trong giao thông đường bộ. - Các lý thuyết xã hội học: Lý thuyết truyền thông; lý thuyết sai lệch chuẩn mực xã hội; lý thuyết trật tự xã hội. 5.2. Phương pháp nghiên cứu * Phương pháp nghiên cứu định tính - Thu thập, phân tích nội dung truyền thông về giao thông đường bộ trên Báo An ninh Lào, Đài Phát thanh An ninh Lào, Đài Truyền hình An ninh Làotừ năm 2005-2016. - Tổng hợp, phân tích tài liệu, số liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu của luận án. - Thực hiện phỏng vấn sâu 10 cán bộ đang công tác tại các đơn vị Báo An ninh Lào, Đài Phát thanh An ninh Lào, Đài Truyền hình An ninh Lào và 20 người dân tham gia giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn. * Phương pháp nghiên cứu định lượng - Thu thập thông tin từ các chủ thể tham gia giao thông đánh giá vai trò của TTĐC An ninh Lào đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ bằng phương pháp phát phiếu điều tra. - Dung lượng mẫu phiếu điều tra: 407 người dân thành phố Viêng Chăn. - Phương pháp chọn mẫu: + Tiêu chí mẫu: người trưởng thành, trên 18 tuổi, tham gia giao thông chủ động bằng các phương tiện xe đạp, xe máy hoặc ô tô; có đọc, nghe, xem các chương trình của đài, báo, truyền hình an ninh Lào về chủ đề giao thông, trật tự xã hội giao thông đường bộ. Phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên thuận tiện. Mẫu đầu tiên được chọn ngẫu nhiên theo hộ, mỗi hộ phỏng vấn một người trưởng thành đáp ứng các tiêu chí, sau đó, nhờ giới thiệu hộ khác; thực hiện đến đủ 500 cuộc phỏng vấn bảng hỏi. 6. Điểm mới và ý nghĩa lý luận, thực tiễn của luận án 6.1. Điểm mới của luận án - Là một công trình nghiên cứu đầu tiên vận dụng lý thuyết xã hội học về truyền thông để xây dựng khung lý luận về vai trò của TTĐC An ninh Lào đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ. 5 - Là một công trình nghiên cứu đầu tiên đánh giá vai trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ từ hướng tiếp cận xã hội học. Kết quả nghiên cứu gợi mở hướng nghiên cứu xã hội học về vai trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao thông. - Kết quả nghiên cứu góp phần xây dựng, phát triển xã hội học ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. 6.2. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án - Kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo với các văn bản pháp luật, phương thức quản lý về giao thông đường bộ; Ban Biên tập và thông tin, Tổng cục chính trị, Bộ An ninh Lào và các cơ quan TTĐC ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào trong việc quản lý, phát huy vai trò của TTĐC đối với việc tuyên truyền, định hướng dư luận xã hội về trật tự xã hội giao thông đường bộ. - Kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy xã hội học ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. 7. Kết cấu của luận án Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục các công trình đã công bố của tác giả liên quan đến luận án, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung chính của luận án được chia thành 4 chương, 9 tiết. Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 1.1. CÁC NGHIÊN CỨU TRÊN THẾ GIỚI 1.1.1. Nghiên cứu lý luận về vai trò của truyền thông đại chúng 1.1.1.1. Các mô hình truyền thông đại chúng Tác giả luận án điểm luận các mô hình truyền thông đại chúng theo thuyết viên đạn, thuyết Truyền thông mô hình hai bước, Lý thuyết truyền thông sử dụng và hài lòng, Lý thuyết xã hội học truyền thông đại chúng, Lý thuyết sai lệch chuẩn mực xã hội, Lý thuyết mô hình truyền thông theo chu kỳ của Roman Jakobson, Thuyết truyền thông thuyết phục (persuasive communication theory), Lý thuyết hành vi dự định (Ajzen & Fishben). Các lý thuyết nhằm giải thích mối quan hệ giữa thái độ và hành vi trong hành động của con người. Từ đó, tác giả có được những thông tin quan trọng để xác định: Các mô hình của TTĐC An ninh Lào trong thực hiện trật tự xã hội trong giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn hiện nay. 6 1.1.1.2. Các công trình nghiên cứu lý luận Tác giả luận án điểm luận các quan điểm chức năng luận về vai trò của TTĐC; TTĐC kiến tạo những hình ảnh khuôn mẫu trong công chúng; các mô hình truyền thông; hiệu quả, ảnh hưởng của TTĐC đến đời sống xã hội; yếu tố chi phối nội dung truyền thông. Những công trình nghiên cứu lý luận trên đây chính là cơ sở định hướng xác định các vai trò của TTĐC đối với một vấn đề cụ thể. Do đó, rất có ý nghĩa đối với việc nghiên cứu vài trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ. 1.1.2. Nghiên cứu thực nghiệm về vai trò truyền thông đại chúng với an toàn giao thông, tuân thủ luật giao thông Tác giả điểm luận các công trình nghiên cứu thông tin, truyền thông, hành vi giao thông và sự tiếp cận; hành vi xã hội trong giao thông công cộng; hệ thống truyền thông giao thông công chính; nghiên cứu giao thông và truyền thông; tác động của luật bắt buộc đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy và các mẫu xe tương ứng trong các trường hợp tử vong; thay đổi hành vi tốc độ ở Scotland; hành vi giao thông và vấn đề môi trường; tác động của truyền thông và công nghệ thông tin đến thời gian và hành vi tham gia giao thông; chiến lược truyền thông thay đổi hành vi nhằm giảm tốc độ của người tham gia giao thông; chấn thương giao thông ở các nước đang phát triển: Các công trình nghiên cứu trên đều đặt truyền thông đại chúng ở một vị trí quan trọng trong tương quan và ảnh hưởng đến hành vi giao thông, tuân thủ pháp luật và tính chất của hành vi giao thông. Những nghiên cứu này đều là cơ sở tham khảo quan trọng đối với công tác quản lý giao thông của các quốc gia hiện nay. 1.2. CÁC NGHIÊN CỨU Ở VIỆT NAM, LÀO 1.2.1. Nghiên cứu lý luận về vai trò của truyền thông đại chúng Đối tượng tác động của TTĐC là công chúng xã hội, cụ thể là ý thức quần chúng. Báo chí, truyền thông tác động vào ý thức quần chúng, trước hết là tác động vào dư luận xã hội. TTĐC có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hình thành và thể hiện dư luận xã hội. Truyền thông khơi nguồn dư luận xã hội, phản ánh dư luận xã hội, định hướng và điều hòa dư luận xã hội, cùng với dư luận xã hội và bằng dư luận xã hội thực hiện chức năng giám sát xã hội. Một số nhà nghiên cứu xã hội học đã đưa ra một hệ thống các tiêu chí để phân tích hiệu quả của TTĐC là: hiệu quả vị lợi, hiệu quả uy tín, hiệu quả tăng cường quan điểm, hiệu quả thỏa mãn lợi ích nhận thức, hiệu quả cảm xúc, hiệu quả thẩm mỹ, hiệu quả thuận tiện. 7 Tóm lại, các sách, công trình nghiên cứu về lý thuyết truyền thông, truyền thông đại chúng và xã hội học truyền thông được giới thiệu trên đây đã làm rõ những vấn đề cơ bản: Quan niệm về truyền thông, truyền thông đại chúng; các nguyên tắc truyền thông, truyền thông đại chúng; các phương thức của truyền thông, TTĐC; đạo đức của người làm báo; góc độ tiếp cận xã hội học về truyền thông, TTĐC. 1.2.2. Nghiên cứu thực nghiệm về vai trò truyền thông đại chúng với an toàn giao thông, tuân thủ luật giao thông Các công trình nghiên cứu theo chủ đề này tại Việt Nam và Lào đều chưa nhiều. Qua nghiên cứu tài liệu, các công trình nghiên cứu liên quan chủ yếu là các luận án, luận văn. Các công trình nghiên cứu ứng dụng là rất ít. Tóm lại, Có thể nói, các nghiên cứu về vai trò của TTĐC với trật tự xã hội trong giao thông nói chung đã được thực hiện rất công phu, những kết luận đều có những giá trị thực tiễn nhất định và đã được công nhận. Song chưa có những nghiên cứu cho tất cả dân cư mà mới có những nghiên cứu cho từng đối tượng, từng loại phương tiện truyền thông như báo in hay báo điện tử, hoặc truyền hình trên từng địa bàn cụ thể. Kết luận chương 1 1. Truyền thông đại chúng đã có quá trình phát triển lâu dài, nhanh chóng và mang lại hiệu ứng xã hội rất lớn. Cùng với quá trình phát triển của truyền thông, TTĐC là những nghiên cứu về lý thuyết và thực nghiệm về nó. Những sách, công trình nghiên cứu, bài viết, luận án, luận văn được tổng hợp trên đây chưa đầy đủ, song cũng đã phản ánh được những kết quả nghiên cứu lý thuyết và thực nghiệm về truyền thông, TTĐC, thể hiện ở những nội dung chính: Một là, nguyên tắc và phương thức của truyền thông, TTĐC; Hai là, vai trò của truyền thông, TTĐC; Ba là, tương tác giữa truyền thông, TTĐC với giao thông đường bộ; Bốn là, góc độ tiếp cận xã hội học về TTĐC. 2. Các nghiên cứu về TTĐC với giao thông đường bộ chưa nhiều, chưa mang tính hệ thống và chưa có nghiên cứu trực tiếp vai trò của TTĐC với trật tự xã hội giao thông đường bộ. Song, nó cũng đã tạo dựng cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề này. 3. Ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, nghiên cứu về TTĐC với giao thông đường bộ chưa nhiều; nghiên cứu về TTĐC với trật tự xã hội giao thông đường bộ chưa được triển khai. Do đó, triển khai nghiên cứu: “Truyền thông đại chúng với trật tự xã hội trong giao thông đường bộ ở thành Phố Viêng Chăn” là hướng nghiên cứu hoàn toàn mới. 8 Chương 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN 2.1.1. Các khái niệm cơ bản 2.1.1.1. Khái niệm truyền thông đại chúng Có rất nhiều quan niệm, định nghĩa khác nhau về Truyền thông đại chúng (mass communication). Để có được quan điểm nhất quán được sử dụng trong luận án này, dưới đây sẽ đề cập đến những quan niệm, định nghĩa khác nhau của một số học giả uy tín. Từ những định nghĩa đó, có thể đưa ra quan niệm: là cách thức truyền đạt thông tin thông qua các phương tiện kỹ thuật, các phương tiện thực hiện việc truyền đạt thông tin đến đám đông công chúng nhằm mục đích củng cố hoặc thay đổi nhận thức, quan điểm hành vi của họ đối với các vấn đề khác nhau trong đời sống xã hội. Trong phạm vi nghiên cứu của luận án, TTĐC về TTGT đường bộ là một quá trình tương tác xã hội thông qua TTĐC An ninh Lào giữa các cơ quan truyền thông an ninh Lào với các chủ thể tham gia giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn, để thông tin, tạo lập nhận thức, thái độ và hành vi tham gia giao thông đường bộ của nhân dân thành phố Viêng Chăn theo đúng quy định của pháp luật về giao thông đường bộ của Nhà nước Lào, nhằm bảo đảm trật tự xã hội giao thông đường bộ trên địa bàn thành phố Viêng Chăn. Mục tiêu là tạo lập nhận thức, thái độ và hành vi tham gia giao thông đường bộ của người dân thành phố Viêng Chăn theo đúng quy định của pháp luật về giao thông đường bộ của Nhà nước Lào, nhằm bảo đảm trật tự xã hội giao thông đường bộ trên địa bàn thành phố Viêng Chăn. Thái độ chủ thể là mức độ đồng tình của người tham gia giao thông đường bộ đối với những hành vi tham gia giao thông đường bộ; Chuẩn chủ quan là nhận thức, suy nghĩ, quan điểm của người dân đối với các hành vi tham gia giao thông đường bộ của mọi người (chấp nhận, khuyến khích, cổ vũ, ngăn cản); Nhận thức kiểm soát hành vi là nhận thức của mỗi cá nhân đối với việc tuân thủ luật giao thông đường bộ, nên hay không nên, dễ dàng hay khó khăn; Ý định hành vi giao thông là sự cụ thể hóa thái độ, nhận thức của mỗi cá nhân khi tham gia giao thông đường bộ. 2.1.1.2. Khái niệm trật tự xã hội giao thông đường bộ Thông qua các khái niệm của các nhà khoa học có khái quát: trật tự xã hội, là trạng thái hệ thống xã hội đạt được sự ổn định, hoạt động một cách có hiệu quả. 9 Đối lập với trật tự xã hội là rối loạn xã hội. Trật tự xã hội trong giao thông đường bộ, là trạng thái hoạt động giao thông đường bộ được điều chỉnh bằng những quy định, quy phạm giao thông đường bộ; mọi người, nhóm xã hội đồng tình, tuân theo những quy định, quy phạm giao thông đường bộ; giao thông đường bộ trật tự, thông suốt, ít xảy ra tai nạn. Để có trật tự xã hội trong giao thông đường bộ, cần phải ban hành, giám sát việc thực hiện các quy định về giao thông đường bộ và xây dựng ý thức, hành vi chấp hành các quy định của những người tham gia giao thông đường bộ. Vấn đề đặt ra là, cùng với việc ban hành các quy định về giao thông là việc truyền tải những quy định đó đến người tham gia giao thông, xây dựng cho người tham gia giao thông có nhận thức, thái độ và hành vi tham gia giao thông đúng. Truyền tải thông tin về giao thông là một trong những chức năng, nhiệm vụ của TTĐC. TTĐC An ninh Lào giữ vai trò, vị thế rất quan trọng trong việc truyền tải những thông tin về giao thông đường bộ đến với người dân thành phố Viêng Chăn. 2.1.1.3. Khái niệm vai trò của truyền thông đại chúng đối với trật tự giao thông đường bộ Vai trò xã hội: Từ các quan niệm về vai trò xã hội cho thấy: Thứ nhất, vai trò là tập hợp các giá trị, chuẩn mực xã hội của một vị thế xã hội; thứ hai, các cá nhân ở vào các vị thế xã hội phải tuân thủ các giá trị, chuẩn mực xã hội của vị thế xã hội đó, nghĩa là hành vi xã hội của họ tuân theo các chuẩn mực, giá trị quy định cho từng vị thế xã hội; thứ ba, quá trình thực hiện giá trị, chuẩn mực xã hội của một vị thế xã hội là quá trình thực hiện một vai trò xã hội; vai trò xã hội là hành vi của con người, nhóm xã hội gắn liền với vị thế xã hội. Vai trò trật tự xã hội giao thông đường bộ: Từ quan niệm về vai trò xã hội, xuất phát từ vị thế xã hội, chức năng của TTĐC có thể xác định: Vai trò của TTĐC với trật tự xã hội giao thông đường bộ được hiểu là một kiểu hoạt động tương ứng với vị thế, chức năng của TTĐC; hoạt động của TTĐC đúng, đủ các quy định về chức năng, nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu của nhà nước và sự mong đợi của công chúng, góp phần giữ gìn trật tự xã hội giao thông đường bộ. Vai trò của TTĐC với trật tự xã hội giao thông đường bộ thể hiện trên hai bình diện: đối với nhà nước và đối với xã hội. Đối tượng của TTĐC về giao thông đường bộ là người dân tham gia giao thông đường bộ. Vai trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ là tạo ra được sự chuyển biến về nhận thức, về thái độ, về hành vi, trong đó sự chuyển 10 biến về hành vi tham gia giao thông đường bộ của công chúng theo đúng chuẩn mực giao thông đường bộ là chủ yếu nhất và quan trọng nhất. Đó là mục tiêu, là tiêu chí chủ yếu đánh giá vai trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ. 2.1.2. Các lý thuyết nghiên cứu được vận dụng 2.1.2.1. Lý thuyết xã hội học truyền thông đại chúng Để tiến hành quá trình truyền thông với trật xã hội trong giao thông tác giả đã tìm hiểu thông qua mô hình truyền thông một chiều của Horald Lasswell và quá trình truyền thông hai chiều của Claude Shannon. Áp dụng lý thuyết này trong nghiên cứu về vai trò của TTĐC An ninh Lào đối với việc chấp hành luật giao thông của người dân thành phố Viêng Chăn, để tăng hiệu quả truyền thông của TTĐC An ninh Lào đến việc chấp hành luật giao thông của người dân thành phố Viêng Chăn. Các khái niệm, định nghĩa của các nhà nghiên cứu trên về TTĐC cho thấy rõ: mối liên hệ giữa TTĐC và việc chấp hành luật giao thông của người dân thành phố Viêng Chăn; vai trò của TTĐC, trong đó có báo, đài truyền hình, đài phát thanh An ninh Lào đến việc chấp hành luật giao thông của người dân. Đồng thời, các lý thuyết về TTĐC là cơ sở lý thuyết cho việc nghiên cứu vai trò của TTĐC An ninh Lào đến việc chấp hành luật giao thông của người dân thành phố Viêng Chăn hiện nay. 2.1.2.2. Tiếp cận lý thuyết mô hình truyền thông theo chu kỳ của Roman Jakobson Mô hình này giúp chúng ta hiểu rằng, vai trò của nhà truyền thông và công chúng rất quan trọng trong quá trình truyền thông. Nhận thức, thái độ của những người làm TTĐC An ninh Lào về luật giao thông không đúng đắn, đầy đủ thì nội dung thông điệp truyền đi cũng không chính xác, chưa kể có thể bị sai lệch do hiện tượng “nhiễu”. Người dân Viêng Chăn tiếp nhận thông điệp từ TTĐC An ninh Lào về giao thông đường bộ không đúng với ý định truyền thông của TTĐC An ninh Lào sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả truyền thông. Khi người dân thành phố Viêng Chăn không nắm được đúng, đủ thông điệp về luật giao thông đường bộ sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả truyền và có thể xem như là một rào cản trong quá trình chấp hành luật giao thông của họ. Sau khi tiếp nhận thông điệp về giao thông đường bộ từ TTĐC An ninh Lào, người dân Viêng Chăn sẽ có những phản hồi trở lại. Những thông điệp phản hồi của người dân là một nguồn tin quan trọng để TTĐC An ninh Lào cải tiến, hoàn thiện nội dung, hình thức, cường độ truyền tải thông điệp về giao thông đường bộ 11 đến với công chúng. Để nâng cao hiệu quả truyền thông, cán bộ và nhân viên TTĐC An ninh Lào phải thường xuyên lắng nghe, tiếp thu thông điệp phản hồi của người dân. 2.1.2.3. Thuyết truyền thông thuyết phục (persuasive communication theory) của Ajzen Truyền thông thuyết phục là cách sử dụng các thông điệp bằng lời nói để tác động đến thái độ và hành vi của con người. Hay nói cách khác, đây là lý thuyết TTĐC sử dụng các thông điệp để thay đổi thái độ và hành vi của đối tượng truyền thông. Ở góc độ lý thuyết này, luận án sẽ xem xét cách thức mà các phương tiện TTĐC An ninh Lào thiết kế các thông điệp truyền thông, sắp xếp các lý luận bổ trợ thông điệp, cách đưa ra những bằng chứng thực tiễn để chứng minh cho thông điệp. Bên cạnh đó, luận án cũng xem xét việc các luận điểm truyền thông được triển khai có nêu được vấn đề một cách toàn diện hay không. 2.1.2.4. Lý thuyết hành vi dự định (Ajzen & Fishben) Thuyết hành vi dự định là sự phát triển và cải tiến của Thuyết hành động hợp lý. Thuyết hành động hợp lý (TRA); Lý thuyết hành vi dự định này, được sử dụng để giải thích các mối quan hệ giữa bản thân hành vi và yếu tố quyết định vấn đề nhận thức xã hội xung quanh về hành vi của chủ thể. Theo đó, lý thuyết thừa nhận 3 yếu tố chính ảnh hưởng đến ý định là: thái độ cá nhân, chuẩn chủ quan và yếu tố nhận thức kiểm soát hành vi. Lý thuyết hành vi dự định là cơ sở lý thuyết để định hướng, phân tích các nguồn gốc hành vi của người tham gia giao thông đường bộ, trên cơ sở đó đưa ra những đề xuất, kiến nghị phù hợp trong các mô hình can thiệp của TTĐC, góp phần thiết lập trật tự xã hội giao thông đường bộ tại thành phố Viêng Chăn. 2.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN 2.2.1. Chủ trương chính sách của Đảng Nhân dân cách mạng Lào về vai trò truyền thông đại chúng với trật tự xã hội Chủ nghĩa Mác-Lê nin và tư tưởng KaySỏn PhômViHản không bàn một cách trực tiếp về vai trò của TTĐC với trật tự xã hội trong giao thông đường bộ, nhưng đặc biệt quan tâm đến vị trí, vai trò của báo chí truyền thông trong sự nghiệp cách mạng xây dựng và bảo vệ xã hội chủ nghĩa, chủ nghĩa cộng sản. Báo chí là một công cụ tuyên truyền quan trọng của đảng nhà nước, tuyên truyền, bảo vệ trật tự xã hội cũng là một trong những nghĩa vụ quan trọng của TTĐC. 12 2.2.2. Pháp luật của Đảng Nhân dân cách mạng Lào, Nhà nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào về vai trò truyền thông đại chúng với trật tự xã hội Để tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò của hệ thống báo chí trong thời kỳ đổi mới, không ngừng nâng cao chất lượng cả về nội dung và hình thức của báo chí, hệ thống báo chí ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào hiện nay được tổ chức hoạt động và quản lý theo vị trí, vai trò của từng ngành, từng cơ quan và phục vụ trực tiếp theo từng vị trí, vai trò của cơ quan đó theo các nghị định, nghị quyết của Chính phủ và Nhà nước về vai trò truyền thông đại chúng với trật tự xã hội. Từ những cơ sở trên đã là một vị trí khẳng định vai trò truyền thông đại chúng với trật tự xã hội nói chung và TTĐC với trật tự xã hội trong giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăng hiện nay và lâu dài. 2.2.3. Hệ thống pháp luật về giao thông, giao thông đường bộ Truyền thông đại chúng An ninh Lào đã tập trung tuyên truyền nội dung các bộ Luật nói trên cho các tầng lớp nhân dân một cách rộng rãi, kịp thời, nhất là về hành vi chấp hành luật giao thông, đảm bảo trật tự an toàn giao thông, hướng dẫn các quy định, quy tắc tham gia giao thông cho người dân nhằm nâng cao thái độ và hành vi chấp hành đúng luật giao thông cho người dân khi tham gia giao thông. 2.2.4. Đặc điểm kinh tế - xã hội của thành phố Viêng Chăn Thành phố Viêng Chăn là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh của cả nước, là đầu não của toàn quốc, có diện tích 3.920 km2, trong đó 100% là đồng bằng; người dân Viêng Chăn khoảng 612.000 người; với mật độ dân số 169 người/km2, cao nhất các tỉnh; Tổng thu nhập bình quân đầu người (GDPhiện nay là 1.628 $/người. Hiện nay tỷ lệ đói nghèo giảm từ 33,5% năm 2006 xuống còn 20,5% năm 2015; trong khi đó tỷ lệ đói nghèo hộ gia đình giảm từ 22,2% còn 16%. Có thể thấy, hiện nay tình hình đời sống xã hội ở thành phố Viêng Chăn có thể nói là yên ổn và đảm bảo được trật tự xã hội. Theo số liệu báo cáo, hiện nay mỗi ngày ở Thủ đô Viêng Chăn xảy ra từ 5 - 6 vụ tai nạn giao thông, trung bình 2 ngày có 1 người chết và 1 ngày có 8 người bị thương; số người vi phạm luật giao thông trung bình một ngày là 18 người. Từ năm 2005 trở về đây, những tiêu cực về giao thông tại Thủ đô Viêng Chăn ngày một tăng, hiện tượng tắc đường xảy ra hằng ngày, trong khi trước đây hiện tượng này rất hiếm. Viêng Chăn là địa bàn dân cư có trình độ dân trí cao so với mặt bằng chung của cả nước, đó là điều kiện thuận lợi để triển khai các chủ trương, chính sách và pháp luật của Nhà nước nói chung và luật giao thông nói riêng tại đây. 13 Bên cạnh đó, sự gia tăng dân số, đô thị hóa, sự gia tăng về số lượng ô tô cá nhân, thu nhập tăng và những phương pháp sản xuất mới, sự phát triển của ngành thương mại... là những động lực chính làm gia tăng nhu cầu vận chuyển; song đây cũng là nguy cơ đe dọa an toàn giao thông do số lượng phương tiện tăng lên, chủ thể hành vi giao thông cũng đa dạng và phức tạp hơn. 2.2.5. Tình hình giao thông đường bộ tại thành phố Viêng Chăn Theo số liệu thống kê, từ năm 2005 đến 2015, tại thành phố Viêng Chăn đã xảy ra 18.749 vụ tai nạn giao thông đường bộ, số người chết là 1.768 người, số người bị thương nặng là 17.188 người, số xe bị hư hỏng nặng là 17.692 chiếc, số xe không thể sử dụng được nữa là 1.225 chiếc; gây thiệt hại hàng trăm tỷ kíp. Bảng thống kê hành vi vi phạm luật giao thông, tai nạn giao thông của Phòng Cảnh sát giao thông thành phố Viêng Chăn cho biết từ năm 2005-2015, số người vi phạm luật giao thông tại thành phố Viêng Chăn là 213.735 người; thu giữ giấy tờ các loại tổng cộng là 72.375 giấy tờ; giữ 17.837 chiếc xe. Thông qua nghiên cứu trên các phương tiện TTĐC An ninh Lào và tổng quan tài liệu của phòng Cảnh sát giao thông cho, có thể thấy những người tham gia giao thông có văn hóa là những người không có hành vi bóp còi tùy tiện, trong những vụ tai nạn giao thông không có hành vi đánh nhau, đập phá phương tiện giao thông của nhau, không có ùn tắc giao thông ngoài giờ cao điểm. Tuy vậy, hiện nay văn hóa giao thông ở thành phố Viêng Chăn đã có quá nhiều sai phạm, phổ biến nhất là vượt đèn đỏ, chạy xe trên vỉa hè, chạy không đúng tuyến đường, chạy ngược chiều, phóng nhanh hơn quy định trong thành phố, vượt ẩu, đua xe trái phép… gây thiệt hại rất lớn về kinh tế xã hội và tạo những thói quen xấu trong văn hóa giao thông. Đây chính là biểu hiện của sự biến đổi lối sống dẫn đến tình trạng sai lệch chuẩn mực, cách hành xử thiếu văn hóa của cá nhân sống tại đô thị trong sự phát triển mạnh mẽ của các đô thị nói chung và thành phố Viêng Chăn nói riêng hiện nay. Kết luận chương 2 Trật tự xã hội trong giao thông đường bộ là trạng thái hoạt động giao thông đường bộ được điều chỉnh bằng những quy định, quy phạm giao thông đường bộ; giao thông đường bộ trật tự, thông suốt, ít xảy ra tai nạn. Để làm rõ vai trò của TTĐC An ninh Lào với trật tự xã hội giao thông đường bộ, phải vận dụng tổng hợp các lý thuyết về truyền thông đại chúng: mô hình truyền 14 thông theo chu kỳ của Roman Jakobson, lý thuyết truyền thông thuyết phục. là cơ sở để định hướng phân tích tác động của TTĐC An ninh Lào đến hành vi chủ thể tham gia giao thông. Đồng thời, căn cứ vào các chủ trương, chính sách của Đảng Nhân dân cách mạng Lào và Nhà nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào về giao thông, giao thông đường bộ để đánh giá mức độ hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ được giao cho mỗi đơn vị truyền thông an ninh Lào. Chương 3 THỰC TRẠNG VAI TRÒ CỦA TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG TRONG TRẬT TỰ XÃ HỘI GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ CỦA THÀNH PHỐ VIÊNG CHĂN HIỆN NAY Truyền thông đại chúng nói chung, TTĐC An ninh Lào nói riêng có vai trò rất lớn đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ của thành phố Viêng Chăn hiện nay. Vai trò đó thể hiện trước hết ở việc truyền tải những quy định về giao thông đường bộ, truyền thông tình hình giao thông đường bộ đến với công chúng; tiếp theo là vai trò giám sát và định hướng dư luận xã hội trong giao thông đường bộ. Kết quả của quá trình đó được đo bằng sự tiếp nhận thông tin về giao thông đường bộ của người dân. 3.1. NỘI DUNG, HÌNH THỨC, CƯỜNG ĐỘ TRUYỀN THÔNG VỀ GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ TRÊN CÁC PHƯƠNG TIỆN TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG AN NINH LÀO HIỆN NAY 3.1.1. Nội dung truyền thông về giao thông đường bộ Truyền thông đại chúng An ninh Lào đã có những chương trình, nội dung truyền thông về giao thông, giao thông đường bộ. Các nội dung truyền thông về giao thông trên TTĐC An ninh Lào ngày càng nhận được sự quan tâm và yêu mến của khán giả do tính phong phú, đa dạng và sinh động của nó. Mỗi loại hình TTĐC An ninh Lào (Báo An ninh Lào, Đài phát thanh An ninh Lào, Đài truyền hình An ninh Lào) có đặc điểm, ưu điểm và hạn chế riêng. Vì thế, mỗi loại hình đã lựa chọn cho mình chủ đề, nội dung phù hợp với loại hình TTĐC để phát huy thế mạnh nhằm đưa thông điệp về giao thông đến với công chúng nhanh chóng, đầy đủ, chính xác. 3.1.2. Hình thức truyền thông về giao thông đường bộ Các loại hình TTĐC An ninh Lào đã sử dụng các hình thức truyền thông đa dạng, phong phú trong việc chuyển tải các thông tin về giao thông đến với công chúng. Mỗi loại hình TTĐC An ninh Lào đã triệt để khai thác lợi thế của mình để 15 sử dụng các hình thức phù hợp. Với hình thức này, TTĐC An ninh Lào đã lôi kéo được công chúng tham gia truyền thông về giao thông. 3.1.3. Cường độ truyền thông giao thông đường bộ Truyền thông đại chúng An ninh Lào đều đã có nhiều cố gắng trong việc thực hiện nhiệm vụ truyền thông về giao thông, trật tự và an toàn giao thông. Các loại hình đều đã có những bước đi, những chiến lược thực hiện nhiệm vụ, tích cực cập nhật, đưa tin, truyền thông điệp đến với quần chúng nhân dân. 3.2. VAI TRÒ THÔNG TIN, ĐỊNH HƯỚNG DƯ LUẬN XÃ HỘI VÀ GIÁM SÁT CỦA TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG AN NINH LÀO VỚI VIỆC THỰC HIỆN CÁC QUY ĐỊNH VỀ GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ Ở THÀNH PHỐ VIÊNG CHĂN HIỆN NAY Vai trò TTĐC dối với xã hội là một tập hợp các chuẩn mực, hành vi, nghĩa vụ và quyền lợi gắn với một vị thế xã hội nhất định; kiểu hoạt động mà một người hay một nhóm người cần phải thực hiện một cách tương ứng với vị thế xã hội của họ. Vị thế xã hội được quy định bởi nhiều yếu tố, trong đó chức năng trong hệ thống xã hội là yếu tố quan trọng, quyết định. Do đó, để xác định vai trò xã hội của một người, nhóm xã hội, phải xác định vị thế xã hội của họ, đồng thời xác định chức năng xã hội của họ. Từ vị thế xã hội, chức năng xã hội của TTĐC, vai trò của TTĐC An ninh Lào trong trật tự xã hội giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn thể hiện trên những nội dung chủ yếu như: thông tin, tuyên truyền, giáo dục quy định pháp luật về giao thông và tình hình giao thông đường bộ; định hướng và thể hiện dư luận xã hội về giao thông đường bộ; giám sát tình hình thực hiện luật giao thông đường bộ. 3.2.1. Vai trò thông tin, tuyên truyền, giáo dục quy định pháp luật về giao thông và tình hình giao thông đường bộ Thông tin, tuyên truyền, giáo dục quy định pháp luật về giao thông và tình hình giao thông đường bộ là vai trò trước tiên, quan trọng nhất của TTĐC An ninh Lào. Hoạt động thông tin, tuyên truyền, giáo dục của TTĐC An ninh Lào góp phần nâng cao nhận thức của các chủ thể tham gia giao thông, giúp cho việc hình thành nhận thức kiểm soát hành vi theo xu hướng nên tuân thủ luật giao thông đường bộ; đồng thời là nền tảng thông tin thiết lập chuẩn chủ quan của cộng đồng - yếu tố thúc đẩy xu hướng của hành vi cá nhân và xây dựng thái độ của các chủ thể đối với hành vi cụ thể thông qua các bài về biểu dương, khen thưởng hay phê phán những hành vi không phù hợp chuẩn mực, quy định của luật giao thông, gây những hậu quả tiêu cực trong đời sống. 16 3.2.2. Vai trò định hướng dư luận xã hội về giao thông đường bộ Hình thành và thể hiện dư luận xã hội nói cách khác chính là hình thành chuẩn chủ quan bền vững cho chủ thể hành vi tham gia giao thông. Kết quả đánh giá cho thấy, công chúng đã có những ghi nhận khá tích cực về vai trò của các phương tiện TTĐC An ninh Lào trong hình thành và thể hiện dư luận xã hội về trật tự an toàn giao thông đường bộ. Thực hiện vai trò này, TTĐC An ninh Lào đã tập trung truyền thông thông qua các tin bài về tai nạn giao thông và tin bài biểu dương, khen ngợi và phê phán các hành vi giao thông. Công chúng Thủ đô Viêng Chăn đồng thời là những chủ thể tham gia giao thông đã đánh giá khá cao vai trò truyền thông, hình thành dư luận xã hội của TTĐC An ninh Lào. Điểm đáng lưu ý là, TTĐC cần nghiên cứu để phát huy được vai trò đúng với tiềm năng và khối lượng thông tin đã truyền thông trong thực tế. 3.2.3. Vai trò giám sát thực hiện quy định về giao thông đường bộ Vai trò giám sát tình hình thực hiện quy định về giao thông đường bộ dường như chưa được các cơ quan TTĐC An ninh Lào thực sự quan tâm, thể hiện ở tỷ trọng tin bài về chủ đề này chỉ có dưới 13%. Các cơ quan TTĐC An ninh Lào đã phản ánh được tình trạng vi phạm luật giao thông đường bộ, phê phán các hành vi vi phạm pháp luật. Song trên thực tế, hoạt động này còn nhiều hạn chế về nội dung và hình thức thể hiện, chủ yếu chỉ mang tính trần thuật lại cách thức xử lý của các lực lượng chức năng với hành vi vi phạm giao thông. 3.3. SỰ TIẾP NHẬN, ĐÁNH GIÁ CỦA CÔNG CHÚNG ĐỐI VỚI TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG AN NINH LÀO VỀ TRUYỀN THÔNG TRẬT TỰ XÃ HỘI GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ 3.3.1. Sự tiếp nhận của người dân đối với nội dung truyền thông về trật tự xã hội giao thông đường bộ trên truyền thông đại chúng An ninh Lào Sự tiếp nhận của người dân là thước đo hiệu quả cho các kênh TTĐC An ninh Lào, là chỉ báo giúp nghiên cứu nhận biết những nội dung còn là khoảng trống, những chủ đề còn cần phải tăng cường đối với các đơn vị truyền thông. Bởi vì, dù chức năng nhiệm vụ của TTĐC An ninh Lào là gì, vai trò quan trọng ra sao, nhưng nếu thực hiện không hiệu quả, không thu hút được sự quan tâm của đông đảo người dân thì chưa hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ, chưa thực hiện tốt vai trò truyền thông của mình. Nội dung chính được đề cập tại phần này bao gồm sự tiếp nhận, theo dõi và đánh giá thông tin (nội dung, hình thức) trên các phương tiện TTĐC An ninh Lào của người dân hiện nay. 17 Để công tác truyền thông hiệu quả, các vấn đề ảnh hưởng như đối tượng truyền thông, thông điệp, kênh truyền thông cần phải được nghiên cứu kỹ lưỡng (Fishbein và Ajzen, 1981). Theo đó, để đưa ra những phân tích sâu làm cơ sở cho những kiến nghị sát thực tế, ý thích của độc giả, khán giả, thính giả (đối tượng truyền thông) đối với những chuyên mục trên đây cũng được xem xét trong mối tương quan với các biến độc lập về đặc điểm nhân khẩu của người trả lời. Dưới đây là các kết quả phân tích liên quan đến 3 vai trò cơ bản của TTĐC được nhắc đến trên đây. 3.3.1.1. Tương quan giới tính Các nội dung “giới thiệu về luật giao thông” và “hướng dẫn chấp hành luật giao thông” không có sự khác nhau quá nhiều giữa nam và nữ về sự quan tâm và yêu thích của người tham gia trả lời. Tuy nhiên, đối với các chuyên mục khác, có sự khác biệt về sở thích của các đối tượng khán giả nam và nữ. Những xu hướng quan tâm được phân tích theo giới tính trên đây sẽ là cơ sở đề xuất các hướng phát triển nội dung, hình thức và kênh truyền thông phù hợp thể hiện các chủ đề nhằm thu hút cao nhất lượng khán, thính, độc giả thuộc các nhóm nam và nữ, đồng thời giúp các cơ quan TTĐC thực hiện tốt vai trò của mình. 3.3.1.2. Tương quan tuổi Kết quả nghiên cứu cho thấy, nhìn chung, ở tất cả các chủ đề truyền thông, nhóm trên 61 tuổi trở lên có tỷ lệ quan tâm cao hơn các nhóm khác ở hầu hết các chủ đề. Kết quả phân tích số liệu theo phổ tuổi trong nghiên cứu phản ánh những mối quan tâm chính yếu của mỗi nhóm tuổi khác nhau về những chủ đề thông tin giao thông khác nhau, ở góc độ nào đó, nó cũng phản ảnh những nhu cầu thông tin khác nhau gắn với cuộc sống thực tiễn của mỗi chủ thể. Đây là những thông tin quý đối với đội ngũ làm công tác tại các đơn vị truyền thông an ninh Lào, cơ sở cho việc đề xuất điều chỉnh các nội dung thông điệp, hình thức truyền tải cho thực sự phù hợp với mỗi độ tuổi, nhằm có những tác động sâu rộng đến nhận thức, đến chuẩn cá nhân và hình thành ý thức kiểm soát hành vi của các chủ thể tham gia giao thông thuộc các nhóm tuổi khác nhau. 3.3.1.3. Tương quan trình độ học vấn Trình độ học vấn là một trong những yếu tố quan trọng tác động đến xu hướng tìm kiếm thông tin, xu hướng sở thích, xu hướng hành vi nói chung của con người, trong đó có hành vi giao thông. Như vậy, có thể thấy, đặc thù công việc, nghề nghiệp cũng là những yếu tố quyết định xu hướng quan tâm của các độc/khán/thính giả đối với các chuyên mục khác nhau của các phương tiện truyền thông an ninh Lào. Tuy nhiên, việc nghiên 18 cứu để dung hòa các nội dung thông tin, hình thức thể hiện để thu hút được sự quan tâm, yêu thích của tất các các nhóm trình độ học vấn khác nhau là điều cần thiết, bởi lẽ, dù ở nhóm trình độ nào thì nhu cầu tham gia giao thông vẫn là tất yếu. Và việc nắm bắt các thông tin giao thông được truyền thông rộng rãi giúp việc tham gia giao thông của người dân thuận lợi, tăng cường trật tự an toàn giao thông. 3.3.1.4. Tương quan nghề nghiệp Một điều không thể phủ nhận, đặc thù nghề nghiệp quyết định tần xuất, mức độ và hình thức tham gia giao thông, như đã được đề cập một phần trên đây trong phỏng vấn sâu người dân. Các đặc điểm nhân khẩu có ảnh hưởng đến các cấu thành của dự định hành vi như: ý thích, xu hướng tìm kiếm thông tin, nhu cầu thông tin… của đối tượng truyền thông. Các cơ quan TTĐC cần nghiên cứu các đặc điểm nhân khẩu của đối tượng truyền thông nhằm tạo ra những nội dung, thông điệp, hình thức truyền thông phù hợp và hiệu quả. 3.3.2. Đánh giá của người dân về truyền thông giao thông đường bộ trên các phương tiện truyền thông đại chúng An ninh Lào Đo lường đánh giá của người dân về truyền thông giao thông đường bộ trên các phương tiện TTĐC được tiến hành trên hai phạm vi: đánh giá chung và đánh giá với từng loại hình TTĐC (Báo An ninh Lào, Đài phát thanh An ninh Lào, Đài truyền hình An ninh Lào); trên hai chủ đề: nội dung, hình thức trình bày các tin bài và nội dung, hình thức biểu dương, khen ngợi người chấp hành đúng luật giao thông và phê phán hành vi vi phạm luật giao thông; với các mức độ: tốt, phong phú; bình thường; đơn điệu, chưa tốt và khó đánh giá. 3.3.2.1. Đánh giá chung về nội dung và hình thức trình bày Kết quả nghiên cứu đánh giá về: nội dung tin bài, hình thức trình bày tin bài và nội dung phê phán hành vi vi phạm luật giao thông trên các phương tiện TTĐC An ninh Lào. kết quả khảo sát về ý kiến đánh giá hình thức và nội dung tin bài trên các kênh truyền thông an ninh Lào đều cho thấy yêu cầu cấp thiết cần phải có sự nghiên cứu, điều chỉnh cho phù hợp với các đối tượng truyền thông hơn, trên cơ sở đó, tạo hiệu quả truyền thông tốt hơn, góp phần tăng cường an ninh giao thông tại Thủ đô Viêng Chăn nói riêng và Lào nói chung. 3.3.2.2. Đánh giá của người dân đối với từng kênh truyền thông Để có cái nhìn chi tiết hơn, nghiên cứu cũng đưa ra những đánh giá các mức độ dễ hiểu, dễ theo dõi đối với từng kênh truyền thông bao gồm đài phát thanh, báo in và truyền hình an ninh Lào. Kết quả cho thấy: nhìn chung, cách thức diễn đạt tin bài