lêi më ®Çu
B¶o hiÓm lµ ngµnh dÞch vô cã vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc
d©n. B¶o hiÓm kh«ng chØ thùc hiÖn viÖc huy ®éng vèn cho nÒn kinh tÕ mµ
quan träng h¬n nã gãp phÇn ®¶m b¶o cho ng-êi tham gia vÒ mÆt tµi chÝnh,
kh«i phôc ®êi sèng vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sau rñi ro. Tuy nhiªn,
bªn c¹nh nh÷ng kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm víi mong muèn ®-îc b¶o vÖ
tr-íc rñi ro th× l¹i cã kh«ng Ýt ng-êi ®· lîi dông s¬ hë cña c¸c c«ng ty b¶o
hiÓm ®Ó thùc hiÖn hµnh vi gian lËn hßng kiÕm lîi cho b¶n th©n. §ã chÝnh lµ
hiÖn t-îng trôc lîi b¶o hiÓm.
B¶o ViÖt Hµ Néi lµ mét trong nh÷ng C«ng ty cña Tæng C«ng ty b¶o
hiÓm ViÖt Nam, trong nh÷ng n¨m võa qua, cïng víi sù chuyÓn m×nh cña ®Êt
n-íc, ho¹t ®éng cña C«ng ty ®· thu ®-îc nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng khÝch lÖ vµ
cã nh÷ng ®ãng gãp to lín cho nÒn kinh tÕ cña Thñ ®« nãi chung vµ nghµnh
B¶o hiÓm nãi riªng. Tuy nhiªn, còng nh- tÊt c¶ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm kh¸c,
B¶o ViÖt Hµ Néi ®· vµ ®ang ph¶i ®èi mÆt víi t×nh tr¹ng kh¸ch hµng trôc lîi
b¶o hiÓm ngµy cµng gia t¨ng, ®iÒu nµy kh«ng chØ ¶nh h-ëng ®Õn kÕt qu¶
kinh doanh cña C«ng ty mµ cßn ¶nh h-ëng ®Õn quyÒn lîi cña kh¸ch hµng.
Qua thêi gian thùc tËp ë C«ng ty, t«i ®-îc biÕt nghiÖp vô b¶o hiÓm xe
c¬ giíi lµ nghiÖp vô bÞ trôc lîi nhiÒu nhÊt vµ c«ng t¸c phßng chèng ®ang gÆp
rÊt nhiÒu khã kh¨n, chÝnh v× vËy t«i ®± chän ®Ò t¯i: “ Trôc lîi trong b¶o
hiÓm xe c¬ giíi t¹i C«ng ty b¶o hiÓm Hµ Néi ” Ch-¬ng I: B¶o
hiÓm xe c¬ giíi vµ vÊn ®Ò trôc lîi b¶o hiÓm.
Ch-¬ng II: T×nh h×nh trôc lîi b¶o hiÓm xe c¬ giíi t¹i C«ng
ty b¶o hiÓm Hµ Néi.
Ch-¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c-êng
c«ng t¸c phßng chèng trôc lîi b¶o hiÓm xe c¬ giíi t¹i C«ng
ty b¶o hiÓm Hµ Néi.
1
Ch-¬ng I
b¶o hiÓm xe c¬ giíi
vµ vÊn ®Ò trôc lîi b¶o hiÓm
I. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan vµ t¸c dông cña b¶o hiÓm
xe c¬ giíi
1. §Æc ®iÓm cña xe c¬ giíi khi tham gia giao th«ng ®-êng bé
Giao th«ng vËn t¶i lµ ngµnh kinh tÕ - kü thuËt cã vÞ trÝ quan träng ¶nh
h-áng ®Õn hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ x· héi, an ninh vµ quèc phßng. Giao th«ng
vËn t¶i còng chÝnh lµ mét bé phËn c¬ b¶n trong c¬ së h¹ tÇng, chÝnh v× vËy
nã sÏ ph¸t triÓn cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia. Sù nghiÖp
c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i hãa cña n-íc ta sÏ kh«ng thÓ thµnh c«ng nÕu thiÕu
sù ph¸t triÓn cña giao th«ng vËn t¶i.
Trong xu h-íng ph¸t triÓn kinh tÕ mang tÝnh toµn cÇu nh- hiÖn nay,
giao th«ng vËn t¶i ®-îc vÝ nh- sîi d©y nèi liÒn nÒn kinh tÕ gi÷a c¸c quèc gia,
gi÷a c¸c vïng kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn l-u th«ng hµng ho¸ còng nh- nhu cÇu ®i
l¹i cña nh©n d©n. H¬n n÷a giao th«ng vËn t¶i ph¸t triÓn cßn thóc ®Èy viÖc më
réng giao l-u v¨n ho¸ trong vµ ngoµi n-íc, t¹o ®iÒu kiÖn trao ®æi th«ng tin,
n©ng cao d©n trÝ cho ng-êi d©n. V× vËy, cã thÓ nãi giao th«ng vËn t¶i lµ huyÕt
2
m¹ch cña nÒn kinh tÕ, ®ãng vai trß quan träng trong chiÕn l-îc ph¸t triÓn
kinh tÕ cña ®Êt n-íc.
NhËn thøc râ ®-îc vai trß vµ vÞ trÝ cña giao th«ng vËn t¶i ®èi víi sù
nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc, trong nh÷ng n¨m qua §¶ng
vµ Nhµ n-íc lu«n dµnh sù quan t©m ®Æc biÖt ®èi víi ngµnh giao th«ng vËn
t¶i. Do ®ã, ngµnh nµy ®· cã sù ph¸t triÓn c¶ vÒ chÊt vµ l-îng, ®¸p øng ngµy
cµng cao c¸c yªu cÇu ®Æt ra vµ lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng gãp
phÇn thu hót ®Çu t- n-íc ngoµi vµo ViÖt Nam.
Víi ®Þa h×nh phøc t¹p nh- n-íc ta ®ßi hái ngµnh giao th«ng vËn t¶i ph¶i
ph¸t triÓn toµn diÖn, bao gåm: vËn t¶i ®-êng bé, ®-êng thuû, ®-êng s¾t vµ
vËn t¶i ®-êng hµng kh«ng, trong ®ã vËn t¶i ®-êng bé lµ phæ biÕn h¬n c¶.
Xe c¬ giíi, theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, lµ tÊt c¶ c¸c lo¹i xe tham gia giao
th«ng ®-êng bé b»ng chÝnh ®éng c¬ cña m×nh vµ ®-îc phÐp l-u hµnh trªn
l·nh thæ mçi quèc gia bao gåm: «t«, m« t« vµ xe g¾n m¸y.
Nh- vËy, xe c¬ giíi ®-îc x¸c ®Þnh b»ng ba tiªu thøc :
- §-îc g¾n ®éng c¬.
- Di chuyÓn trªn ®Êt liÒn kh«ng cÇn ®-êng dÉn.
- Tèi thiÓu cã mét chç ngåi cho ng-êi ®iÒu khiÓn.
ë ViÖt Nam xe c¬ giíi ®-îc sö dông nhiÒu ®Ó vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ
®i l¹i v× nã cã mét sè ®Æc ®iÓm mµ c¸c lo¹i ph-¬ng tiÖn kh¸c kh«ng cã ®-îc
®ã lµ :
Thø nhÊt, chi phÝ vËn chuyÓn cña lo¹i h×nh vËn t¶i nµy rÊt võa ph¶i,
®ång thêi tiÒn vèn bá ra ®Ó mua s¾m ph-¬ng tiÖn còng thÊp h¬n c¸c h×nh
thøc kh¸c. §iÒu nµy lµ yÕu tè c¬ b¶n ®Ó xe c¬ giíi ph¸t triÓn nhanh chãng
nh- trong thêi gian gÇn ®©y.
Thø hai, xe c¬ giíi cã tÝnh c¬ ®éng cao, tÝnh viÖt d· tèt vµ tham gia triÖt
®Ó qu¸ tr×nh vËn chuyÓn nªn x¸c suÊt rñi ro rÊt lín.
Thø ba, xe c¬ giíi ho¹t ®éng trong ph¹m vi réng kÓ c¶ ®Þa h×nh khã
kh¨n, cã thÓ vËn chuyÓn ng-êi vµ hµng ho¸ tíi nh÷ng n¬i mµ c¸c lo¹i h×nh
vËn t¶i kh¸c kh«ng thùc hiÖn ®-îc. ChÝnh v× vËy, c¸c c¸ nh©n vµ doanh
nghiÖp sö dông rÊt nhiÒu, sè l-îng ®Çu xe t¨ng lªn nhanh chãng. §ã lµ
3
nguyªn nh©n sè vô tai n¹n giao th«ng ®ang cã chiÒu h-íng gia t¨ng, ®Æc biÖt
ë nh÷ng n-íc kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn.
Thø t-, xe c¬ giíi tham gia giao th«ng ®-êng bé phô thuéc nhiÒu vµo
c¬ së h¹ tÇng giao th«ng, vµo ®Þa h×nh, thêi tiÕt, vµo ý thøc chÊp hµnh luËt lÖ
giao th«ng cña mçi ng-êi d©n. §Æc ®iÓm nµy còng ¶nh h-ëng kh«ng nhá ®Õn
viÖc triÓn khai b¶o hiÓm.
2. Sù cÇn thiÕt ph¶i b¶o hiÓm xe c¬ giíi
2.1. Vµi nÐt vÒ t×nh h×nh giao th«ng ®-êng bé ë ViÖt Nam
Trong thêi kú bao cÊp, nÒn kinh tÕ n-íc ta ch-a ph¸t triÓn, giao th«ng
chØ cã kho¶ng 143.985 km ®-êng bé víi 26% ®-îc r¶i nhùa.
Sau n¨m 1986, ®Êt n-íc b¾t ®Çu më cöa nÒn kinh tÕ, thõa nhËn sù kinh
doanh c¸ thÓ víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau. Tr-íc nh÷ng nhu cÇu
ngµy cµng t¨ng vÒ sù trao ®æi hµng ho¸, Nhµ n-íc ®· x©y dùng nhiÒu con
®-êng míi chÊt l-îng tèt, ®ång thêi còng tu söa l¹i nh÷ng con ®-êng ®· qu¸
xuèng cÊp. §Õn n¨m 2002 n-íc ta cã kho¶ng 256.367 km ®-êng bé trong ®ã
40% ®· r¶i nhùa, 12.500 cÇu cèng c¸c lo¹i ®¸p øng kh¸ ®Çy ®ñ nhu cÇu cña
x· héi.
Nh×n vµo nh÷ng con sè trªn ta cã thÓ thÊy sù ph¸t triÓn cña giao th«ng
®-êng bé n-íc ta lµ kh¸ nhanh (trung b×nh mçi n¨m cã kho¶ng 300-400 km
®-êng ®-îc x©y míi). §Æc biÖt ®Ó kû niÖm 1000 n¨m Th¨ng Long Hµ Néi
vµo n¨m 2010, Nhµ n-íc ®· cã nh÷ng dù ¸n ®Çu t- vµo giao th«ng rÊt nhiÒu.
Cã thÓ kÓ ra nh÷ng vÝ dô ®iÓn h×nh nh- cÇu v-ît ë Ng· t- së, Ng· t- väng,
Kim Liªn,…
MÆc dï, §¶ng vµ Nhµ n-íc ®· cã nh÷ng sù ®Çu t- vµo giao th«ng ®-êng
bé nh- vËy, nh-ng vÊn ®Ò tai n¹n giao th«ng lµ vÊn ®Ò nhøc nhèi kh«ng chØ ë
ViÖt Nam mµ cßn ë c¸c n-íc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi. HiÖn nay tai n¹n giao
th«ng ë ViÖt Nam ®ang gia t¨ng rÊt ®¸ng lo ng¹i, ®©y lµ mèi quan t©m hµng
®Çu cña d- luËn x· héi, cña §¶ng vµ ChÝnh Phñ. Ta cã thÓ nh×n thÊy ®iÒu ®ã
qua b¶ng sau:
4
B¶ng 1: T×nh h×nh tai n¹n giao th«ng ®-êng bé ë ViÖt Nam tõ
n¨m 1993 ®Õn n¨m 2002
N¨m
Sè vô tai n¹n
Sè ng-êi chÕt
Sè ng-êi bÞ
th-¬ng
1993
11.582
4.140
11.854
1994
13.760
5.197
14.174
1995
15.376
5.430
16.920
1996
19.075
5.581
21.556
1997
19.159
5.680
21.905
1998
20.753
6.394
22.989
1999
21.420
7.061
24.171
2000
23.327
10.924
25.693
2001
25.967
11.378
27.124
2002
29.168
12.584
30.681
(Nguån: ViÖn ChiÕn l-îc vµ ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i)
Nh×n vµo b¶ng sè liÖu ta cã thÓ thÊy t×nh tr¹ng tai n¹n giao th«ng ®ang
gia t¨ng ®Õn chãng mÆt. NÕu nh- vµo n¨m 1994 chØ cã 13.760 tai n¹n th× ®Õn
n¨m 2001 con sè nµy ®· t¨ng lªn gÊp ®«i. Trong khi ®ã sè ng-êi chÕt, bÞ
th-¬ng cßn t¨ng víi tèc ®é nhanh h¬n, ®iÒu ®ã chøng tá møc ®é nghiªm
träng cña c¸c vô tai n¹n ngµy mét t¨ng. T×nh tr¹ng tai n¹n giao th«ng t¨ng
lªn mét c¸ch ®¸ng lo ng¹i nh- vËy bëi mét sè nguyªn nh©n:
5
Nguyªn nh©n kh¸ch quan :
- B¶n th©n xe c¬ giíi lµ lo¹i ph-¬ng tiÖn cã tÝnh c¬ ®éng cao, linh ho¹t
nªn nã th-êng tham gia triÖt ®Ó vµo qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. §iÒu nµy ®·
lµm x¸c suÊt rñi ro cña nã lín h¬n rÊt nhiÒu c¸c lo¹i ph-¬ng tiÖn kh¸c.
- §Þa h×nh n-íc ta t-¬ng ®èi phøc t¹p víi 3/4 diÖn tÝch lµ ®åi nói vµ 108
®Ìo dèc hiÓm trë. §©y lµ ®iÒu g©y khã kh¨n cho viÖc x©y dùng hÖ
thèng giao th«ng ®-êng bé hoµn chØnh.
Nguyªn nh©n chñ quan :
- Thø nhÊt : Sè l-îng xe c¬ giíi t¨ng nhanh.
Cïng víi sù t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc, nhu cÇu ®i l¹i vµ vËn
chuyÓn hµng ho¸ còng ngµy cµng mét t¨ng. §ång thêi gi¸ thµnh xe c¬ giíi
ngµy cµng h¹, ®Æc biÖt lµ thêi gian kho¶ng vµo n¨m 1999 – 2001, sè l-îng
xe Trung Quèc, chÊt l-îng kÐm nh-ng gi¸ rÊt rÎ ®· lµm sè l-îng xe c¬ giíi
tham gia giao th«ng t¨ng ®ét biÕn. §iÒu nµy cã thÓ nh×n thÊy qua b¶ng sau:
B¶ng 2: Sè l-îng xe c¬ giíi tham gia giao th«ng ®-êng bé ë
ViÖt Nam (1993 - 2002)
®¬n vÞ: xe
N¨m
¤ t«
M« t«
Tæng sè
1993
292.899
2.427.163
2.720.062
1994
307.078
3.052.847
3.359.925
1995
350.621
3.360.011
3.710.632
1996
379.054
3.451.297
3.832.351
1997
425.026
4.480.100
4.905.126
1998
443.221
4.500.300
4.943.521
1999
465.712
5.560.539
6.026.251
2000
682.643
6.560.420
7.243.063
2001
791.734
8.710.522
9.502.256
6
2002
855.983
9.128.648
9.984.631
(Nguån: ViÖn chiÕn l-îc vµ ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i)
N¨m 1993 tæng sè xe m¸y vµ «t« cña n-íc ta lµ 2.720.062 th× tíi n¨m
2002, tøc lµ sau 10 n¨m con sè ®ã ®· t¨ng lªn kho¶ng 3,5 lÇn, 9.984.631 xe.
Tèc ®é ph¸t triÓn cña xe c¬ giíi t¨ng qu¸ nhanh trong khi ®ã sè km ®-êng
cña n-íc ta l¹i t¨ng qu¸ chËm. §ã lµ mét ®iÒu kh«ng c©n b»ng vµ lµ mét
trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y tai n¹n.
Víi chÝnh s¸ch h¹n chÕ nhËp khÈu linh kiÖn vµ h¹n chÕ ng-êi ®¨ng ký
xe m¸y míi vµ tiÕn tíi t¹m dõng ®¨ng ký xe v« t×nh kÝch cÇu lµm sè l-îng xe
t¨ng.
- Thø hai : C¬ së h¹ tÇng phôc vô giao th«ng ®-êng bé cßn rÊt
yÕu kÐm.
Cho ®Õn n¨m 2002, c¶ n-íc cã kho¶ng 256.367 km ®-êng bé trong ®ã
chØ cã 40% ®-îc r¶i nhùa, 12.500 cÇu cèng c¸c lo¹i trong ®ã 50 – 60% cÇn
®-îc söa ch÷a vµ n©ng cÊp. Nh-ng viÖc söa ch÷a mang tÝnh ch¾p v¸ thiÕu
tÝnh liªn tôc, ®ång bé lµm cho chÊt l-îng cña con ®-êng xuèng cÊp rÊt
nhanh. Ngoµi ra biÓn b¸o giao th«ng, thiÕt bÞ an toµn giao th«ng cßn thiÕu,
nhiÒu biÓn b¸o cßn ®Æt ë chç khuÊt khiÕn ng-êi tham gia giao th«ng khã
quan s¸t, dÔ dÉn ®Õn tai n¹n.
- Thø ba : ý thøc cña ng-êi tham gia giao th«ng ch-a tèt.
§©y lµ nguyªn nh©n c¬ b¶n vµ chñ yÕu dÉn ®Õn sè vô tai n¹n giao th«ng
ngµy cµng gia t¨ng. Theo thèng kª cho thÊy nguyªn nh©n g©y ra c¸c vô tai
n¹n trong c¸c n¨m qua cã tíi 70 - 80% lµ do ng-êi tham gia giao th«ng
kh«ng chÊp hµnh ®óng c¸c qui ®Þnh vÒ an toµn giao th«ng (vi ph¹m tèc ®é
chiÕm 30%, tr¸nh v-ît sai qui ®Þnh 20%, say r-îu bia 7%). Theo b¸o c¸o cña
Bé tr-ëng Bé giao th«ng vËn t¶i Lª Ngäc Hoµn t¹i kú häp thø 10 Quèc héi
kho¸ X th× tæng sè ph-¬ng tiÖn c¬ giíi lµ 8.519.354 xe nh-ng chØ cã
4.114.491 ng-êi cã giÊy phÐp l¸i xe, chiÕm 47,9%. §iÒu ®ã cho thÊy sè
ng-êi tham gia giao th«ng kh«ng cã giÊy phÐp l¸i xe hoÆc ch-a häc luËt mµ
vÉn sö dông xe ®ang chiÕm tû lÖ rÊt cao.
- Thø t- : LuËt ph¸p n-íc ta ch-a chÆt chÏ.
7
Trong nh÷ng n¨m qua, luËt ph¸p n-íc ta vÒ giao th«ng cßn qu¸ láng
lÎo, ch-a chÆt chÏ. §iÒu nµy ®· khiÕn ng-êi d©n sö dông xe c¬ giíi coi
th-êng ph¸p luËt. C«ng an chØ thùc sù thùc thi nghiªm tóc luËt ph¸p trong
nh÷ng th¸ng an toµn giao th«ng, ®iÒu nµy lµ kh«ng ®ñ ®Ó ng-êi d©n sèng vµ
lµm viÖc theo luËt ph¸p.
2.2. Sù cÇn thiÕt cña b¶o hiÓm xe c¬ giíi
Tr-íc t×nh h×nh tai n¹n giao th«ng ngµy cµng gia t¨ng víi møc ®é ngµy
cµng nghiªm träng, ChÝnh Phñ ®· ®-a ra nhiÒu biÖn ph¸p nh»m gi¶m t×nh
tr¹ng vi ph¹m luËt lÖ an toµn giao th«ng nh-: t¨ng c-êng viÖc truy cøu tr¸ch
nhiÖm c¸ nh©n, chèng h÷u khuynh trong ®iÒu tra xö lý vi ph¹m, x¸c ®Þnh c¸c
®o¹n ®-êng th-êng x¶y ra tai n¹n ®Ó lËp biÓn c¶nh b¸o, qui ®Þnh vÒ ®éi mò
b¶o hiÓm, t¨ng c-êng tuyªn truyÒn vÒ an toµn giao th«ng. ChÝnh Phñ ®· lÊy
n¨m 2003 lµ n¨m an toµn giao th«ng víi viÖc t¨ng c-êng c¶nh s¸t giao th«ng
trªn c¸c nót giao th«ng, xö lý nghiªm c¸c vi ph¹m vÒ luËt lÖ an toµn giao
th«ng. §iÒu nµy thùc sù ®ang ®-a dÇn ng-êi d©n sèng vµ lµm viÖc theo ph¸p
luËt.
Tuy nhiªn, víi sù cè g¾ng cña b¶n th©n con ng-êi còng nh- sù trî gióp
cña khoa häc kü thuËt, chóng ta vÉn ch-a thÓ lo¹i bá ®-îc c¸c tai n¹n giao
th«ng x¶y ra. ThËm chÝ tai n¹n x¶y ra ngµy mét t¨ng vµ ®«i khi mang tÝnh
th¶m ho¹.
Khi tai n¹n x¶y ra, kh«ng chØ cã b¶n th©n n¹n nh©n vµ gia ®×nh hä bÞ
thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ vµ thu nhËp mµ x· héi còng bÞ ¶nh h-ëng
bëi lÏ nh÷ng ng-êi tham gia giao th«ng phÇn lín lµ ng-êi chñ, trô cét cña gia
®×nh,lµ nh÷ng ng-êi ®¶m b¶o cuéc sèng cho gia ®×nh hä vµ gãp phÇn t¹o nªn
sù ph¸t triÓn cho x· héi. MÆc dï ph¸p luËt ®· quy ®Þnh râ: khi x¶y ra tai n¹n
giao th«ng, chñ ph-¬ng tiÖn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm båi th-êng thiÖt h¹i vÒ søc
khoÎ, tÝnh m¹ng vµ tµi s¶n nÕu hä cã lçi dï v« t×nh hay cè ý, tuy nhiªn trªn
thùc tÕ, viÖc gi¶i quyÕt hËu qu¶ cña c¸c tai n¹n giao th«ng th-êng phøc t¹p
vµ mÊt nhiÒu thêi gian bëi lÏ :
- NhiÒu tr-êng hîp l¸i xe còng bÞ chÕt do tai n¹n nªn viÖc gi¶i quyÕt
båi th-êng cho ng-êi thiÖt h¹i trë nªn khã kh¨n vµ ®«i khi kh«ng
thùc hiÖn ®-îc.
8
- Khi x¶y ra tai n¹n mét sè l¸i xe do thiÕu ý thøc ®· ch¹y chèn tr¸ch
nhiÖm bá mÆc n¹n nh©n tù g¸nh chÞu hËu qu¶ cña tai n¹n.
- Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña chñ xe kh«ng cho phÐp hä cã thÓ båi th-êng
®Çy ®ñ cho n¹n nh©n.
Víi tÊt c¶ lý do trªn, khi tai n¹n x¶y ra quyÒn lîi cña ng-êi bÞ thiÖt h¹i
khã cã thÓ ®-îc ®¶m b¶o ®ång thêi nã còng g©y nhiÒu khã kh¨n cho chñ xe,
lµm cho kinh doanh cña hä bÞ ®×nh trÖ, tµi chÝnh bÞ khñng ho¶ng.
§Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy chØ cã mét biÖn ph¸p lµ ph¶i tËp trung mét
quü tiÒn tÖ ®ñ lín tõ c¸c chñ xe nh»m gi¶i quyÕt kÞp thêi hËu qu¶ khi cã tai
n¹n nh»m ®¶m b¶o quyÒn lîi, gi¶m bít khã kh¨n cho tÊt c¶ c¸c bªn bÞ thiÖt
h¹i. §ã còng chÝnh lµ lý do cho sù ra ®êi cña b¶o hiÓm xe c¬ giíi.
3. T¸c dông cña b¶o hiÓm xe c¬ giíi
HiÖn nay ë n-íc ta còng nh- nhiÒu n-íc trªn thÕ giíi, khi triÓn khai b¶o
hiÓm xe c¬ giíi, c¸c C«ng ty b¶o hiÓm th-êng triÓn khai kÕt hîp nhiÒu
nghiÖp vô. Song cã hai nghiÖp vô chñ yÕu lµ b¶o hiÓm vËt chÊt th©n xe vµ
b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ng-êi thø ba. ViÖc
triÓn khai b¶o hiÓm xe c¬ giíi cã nh÷ng t¸c dông sau :
- æn ®Þnh tµi chÝnh cho chñ xe.
Khi x¶y ra tai n¹n thuéc tr¸ch nhiÖm cña chñ xe, chñ xe kh«ng ph¶i bá
ra mét kho¶n tiÒn lín, ®ét xuÊt cã thÓ ¶nh h-ëng ®Õn gia ®×nh s¶n xuÊt kinh
doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Nhµ b¶o hiÓm sÏ thanh to¸n nh÷ng chi phÝ mµ
ng-êi tham gia b¶o hiÓm( chñ xe) gÆp ph¶i. Ngoµi ra, b¶o hiÓm còng gãp
phÇn xoa dÞu bít c¨ng th¼ng gi÷a chñ xe vµ gia ®×nh n¹n nh©n.
- Ng¨n ngõa ®Ò phßng h¹n chÕ tæn thÊt.
Th«ng qua c«ng t¸c båi th-êng thiÖt h¹i cho c¸c chñ xe, c«ng ty b¶o
hiÓm thèng kª ®-îc rñi ro, c¸c nguyªn nh©n g©y ra tai n¹n tõ ®ã ®Ò ra c¸c
biÖn ph¸p h÷u hiÖu gi¶m thiÓu tai n¹n. Quü b¶o hiÓm ®-îc sö dông chñ yÕu
cho viÖc båi th-êng nh÷ng thiÖt h¹i do tai n¹n g©y ra, ®ång thêi nã còng
®-îc sö dông mét phÇn ®Ó chi cho viÖc x©y dùng, ¸p dông c¸c biÖn ph¸p an
toµn giao th«ng, phèi hîp víi c¶nh s¸t giao th«ng, bé giao th«ng triÓn khai
9
c¸c biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ c¸c tæn thÊt ( nh- lµm ®-êng l¸nh n¹n, biÓn
b¸o...).
-
Gãp phÇn t¨ng thu cho ng©n s¸ch Nhµ n-íc.
Nhµ n-íc B¶o hiÓm xe c¬ giíi lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô chñ chèt
cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm phi nh©n thä. Th«ng qua thuÕ , nghiÖp vô nµy ®ãng
mét phÇn kh«ng nhá trong nguån thu cña nhµ n-íc. Quü b¶o hiÓm trong lóc
nhµn rçi cßn ®-îc sö dông ®Çu t- cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c, ph¸t
huy hiÖu qu¶ ®ång vèn phôc vô cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng.
- Gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thÊt nghiÖp.
Doanh nghiÖp b¶o hiÓm cã nh÷ng ®Æc thï kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp
ho¹t ®éng trong c¸c ngµnh kh¸c, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn sè l-îng nh©n viªn rÊt
®«ng, phÇn lín lµ ®¹i lý b¶o hiÓm. TÝnh ®Õn th¸ng 6 - 2002, B¶o ViÖt ®· cã
tíi 14.245 ®¹i lý b¶o hiÓm, nh-ng chØ ®øng thø 2 so víi c«ng ty b¶o hiÓm
Prudential víi 24.169 ®¹i lý. Víi tû lÖ thÊt nghiÖp lµ 6,5%, nh- ë n-íc ta th×
nh÷ng con sè nãi trªn thËt ®¸ng khuyÕn khÝch.
- T¨ng sù g¾n bã gi÷a c¸c thµnh viªn trong x· héi.
§iÒu n¯y cã thÓ thÊy th«ng qua nguyªn t¾c “Sè ®«ng bï sè Ýt” trong
B¶o hiÓm. Nguyªn t¾c nµy khiÕn mäi ng-êi tham gia san sÎ rñi ro cho nhau.
Hä sÏ thÊy ®-îc vÞ trÝ vµ tÇm quan träng cña hä trong x· héi. Hä lµ mét
nh©n tè trong x· héi vµ hä sÏ liªn kÕt víi c¸c thµnh viªn kh¸c ®Ó lµm x· héi
ph¸t triÓn.
II. Néi dung c¬ b¶n cña mét sè nghiÖp vô b¶o hiÓm xe
c¬ giíi
ë hÇu hÕt c¸c n-íc trªn thÕ giíi, b¶o hiÓm xe c¬ giíi ®-îc triÓn khai
víi 5 nghiÖp vô d-íi 2 h×nh thøc : B¾t buéc vµ tù nguyÖn.
C¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm xe c¬ giíi b¾t buéc :
- B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña c¸c chñ xe c¬ giíi ®èi víi ng-êi
thø ba.
- B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi hµnh kh¸ch
trªn xe.
10
C¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm xe c¬ giíi tù nguyÖn :
- B¶o hiÓm vËt chÊt xe.
- B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi hµng ho¸
vËn chuyÓn trªn xe.
- B¶o hiÓm tai n¹n ng-êi ngåi trªn xe vµ l¸i phô xe.
Sau ®©y lµ néi dung c¬ b¶n cña mét sè nghiÖp vô :
1. B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi
ng-êi thø ba
1.1.§èi t-îng b¶o hiÓm
Tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ng-êi thø ba lµ phÇn
tr¸ch nhiÖm ®-îc x¸c ®Þnh b»ng tiÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ sù ph¸n
quyÕt cña toµ ¸n quyÕt ®Þnh chñ xe ph¶i g¸nh chÞu do sù l-u hµnh xe cña
m×nh g©y tai n¹n cho ng-êi thø ba.
Ng-êi thø ba lµ nh÷ng ng-êi bÞ thiÖt h¹i vÒ th©n thÓ vµ tµi s¶n do xe c¬
giíi g©y ra lo¹i trõ ng-êi trªn xe, l¸i phô xe vµ hµnh kh¸ch trªn chÝnh chiÕc
xe ®ã.
§èi t-îng ®-îc b¶o hiÓm ë ®©y lµ tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô båi th-êng
ngoµi hîp ®ång cña chñ xe c¬ giíi cho ng-êi thø ba do viÖc l-u hµnh xe cña
m×nh g©y tai n¹n. §èi t-îng b¶o hiÓm kh«ng ®-îc x¸c ®Þnh tr-íc chØ khi nµo
viÖc l-u hµnh xe g©y tai n¹n míi ph¸t sinh TNDS cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi
ng-êi thø ba.
1.2. Ph¹m vi b¶o hiÓm
Ph¹m vi b¶o hiÓm :
- ThiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng vµ t×nh tr¹ng søc khoÎ cña bªn thø ba.
- ThiÖt h¹i vÒ tµi s¶n, hµng ho¸ ... cña bªn thø ba.
- ThiÖt h¹i tµi s¶n lµm ¶nh h-ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh hoÆc thu
nhËp cña bªn thø ba.
11
- C¸c chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó h¹n chÕ vµ ng¨n ngõa thiÖt h¹i; c¸c chi phÝ
thùc hiÖn biÖn ph¸p ®Ò xuÊt cña c¬ quan b¶o hiÓm ( kÓ c¶ biÖn ph¸p
kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶).
- Nh÷ng thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ cña nh÷ng ng-êi tham gia
cøu ng-êi, ng¨n ngõa tai n¹n, chi phÝ cÊp cøu vµ ch¨m sãc n¹n nh©n.
C¸c ®iÒu kho¶n lo¹i trõ :
C¸c ®iÒu kho¶n lo¹i trõ chung :
Nhµ b¶o hiÓm kh«ng nhËn b¶o hiÓm vµ kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm båi
th-êng nh÷ng thiÖt h¹i, tæn thÊt x¶y ra do:
- Hµnh ®éng cè ý cña chñ xe, l¸i xe.
- Xe kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn kü thuËt vµ thiÕt bÞ an toµn ®Ó l-u hµnh theo
quy ®Þnh.
- Chñ xe (l¸i xe) vi ph¹m nghiªm träng ®iÒu lÖ trËt tù an toµn giao
th«ng ®-êng bé nh-:
Xe kh«ng cã giÊy phÐp l-u hµnh.
L¸i xe kh«ng cã b»ng l¸i hoÆc cã nh-ng kh«ng hîp lÖ.
L¸i xe bÞ ¶nh h-ëng cña r-îu, bia, ma tuý hoÆc c¸c chÊt kÝch
thÝch t-¬ng tù kh¸c trong khi ®iÒu khiÓn xe.
Xe chë chÊt ch¸y, chÊt næ tr¸i phÐp.
Xe chë qu¸ träng t¶i hoÆc qu¸ sè kh¸ch quy ®Þnh.
Xe ®i vµo ®-êng cÊm.
Xe ®i ®ªm kh«ng ®Ìn hoÆc chØ cã ®Ìn bªn ph¶i.
Xe sö dông ®Ó tËp l¸i, ®ua thÓ thao, ch¹y thö sau khi söa ch÷a.
- Nh÷ng thiÖt h¹i nh- : Gi¶m gi¸ trÞ th-¬ng m¹i, lµm ®×nh trÖ s¶n xuÊt,
kinh doanh.
- ThiÖt h¹i do chiÕn tranh.
12
- Tai n¹n x¶y ra ngoµi l·nh thæ n-íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt
Nam.
C¸c ®iÒu kho¶n lo¹i trõ riªng :
- Xe chë chÊt ch¸y, chÊt næ tr¸i phÐp ( kh«ng cã giÊy phÐp vËn chuyÓn
hoÆc vËn chuyÓn tr¸i víi c¸c qui ®Þnh trong giÊy phÐp vËn chuyÓn ).
- ThiÖt h¹i ®èi víi tµi s¶n bÞ mÊt c¾p hoÆc bÞ c-íp trong tai n¹n.
1.3. Sè tiÒn b¶o hiÓm
Sè tiÒn b¶o hiÓm lµ h¹n møc tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm.ViÖc x¸c ®Þnh chÝnh
x¸c phÝ b¶o hiÓm lµ yªu cÇu tèi cÇn thiÕt bëi lÏ sè tiÒn b¶o hiÓm tû lÖ thuËn
víi phÝ b¶o hiÓm. Mµ phÝ b¶o hiÓm l¹i ¶nh h-ëng trùc tiÕp tíi kh¶ n¨ng thanh
to¸n cña c«ng ty b¶o hiÓm.
§èi víi b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ng-êi
thø ba th× sè tiÒn b¶o hiÓm ®-îc x¸c ®Þnh dùa trªn 4 yÕu tè:
- §iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cña quèc gia trong tõng thêi kú.
- T×nh h×nh kinh tÕ x· héi cña tõng ®Þa ph-¬ng.
- Kinh nghiÖm cña tõng c«ng ty b¶o hiÓm.
- Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña chñ xe.
1.4. PhÝ b¶o hiÓm
Trªn c¬ së sè tiÒn b¶o hiÓm ng-êi ta cã thÓ x¸c ®Þnh phÝ b¶o hiÓm. §èi
víi mçi nghiÖp vô kh¸c nhau, phÝ b¶o hiÓm cã thÓ x¸c ®Þnh theo nh÷ng c¸ch
kh¸c nhau. Tuy nhiªn, chóng cã cïng ®iÓm chung lµ c¬ cÊu phÝ b¶o hiÓm
trªn mçi ®Çu ph-¬ng tiÖn bao giê còng gåm hai phÇn lµ PhÝ c¬ b¶n ( hay cßn
gäi lµ phÝ thuÇn ) vµ Phô phÝ. PhÝ c¬ b¶n lµ phÝ dïng ®Ó båi th-êng cßn phô
phÝ gåm c¸c chi phÝ nh- ®Ò phßng h¹n chÕ tæn thÊt, chi qu¶n lý...
Ta cã c«ng thøc :
P=f+d
Trong ®ã:
P: PhÝ b¶o hiÓm trªn mçi ®Çu ph-¬ng tiÖn.
13
f: PhÝ thuÇn.
d: Phô phÝ.
Trong nghiÖp vô b¶o hiÓm TNDS cña chñ xe ®èi víi ng-êi thø ba, phÝ
thuÇn ®-îc tÝnh theo c«ng thøc:
f
Si * Ti
Ci
( i=1,2...n ).
Trong ®ã:
Si : Sè vô tai n¹n x¶y ra trong n¨m thø i cã ph¸t sinh tr¸ch
nhiÖm d©n sù.
Ti : ThiÖt h¹i b×nh qu©n 1 vô trong n¨m thø i cã ph¸t sinh
tr¸ch nhiÖm d©n sù.
Ci : Sè xe tham gia b¶o hiÓm trong n¨m thø i cã ph¸t sinh
tr¸ch nhiÖm d©n sù.
§©y lµ c¸ch tÝnh b¶o hiÓm cho c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng dông trªn c¬ së
quy luËt sè ®«ng. §èi víi c¸c ph-¬ng tiÖn kh«ng th«ng dông, møc ®é rñi ro
lín h¬n nh- xe kÐo r¬moãc, xe chë hµng nÆng... th× tÝnh thªm tû lÖ phô phÝ
theo møc phÝ c¬ b¶n. ë ViÖt Nam hiÖn nay th-êng céng thªm 30% møc phÝ
c¬ b¶n.
2. B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe ®èi víi hµnh
kh¸ch trªn xe
2.1.§èi t-îng b¶o hiÓm
§©y lµ lo¹i h×nh b¶o hiÓm ¸p dông cho nh÷ng chñ xe ®-îc c¬ quan chøc
n¨ng cña nhµ n-íc cÊp giÊy phÐp kinh doanh vËn t¶i hµnh kh¸ch.
§èi t-îng ®-îc b¶o hiÓm lµ tÝnh m¹ng vµ søc khoÎ cña hµnh kh¸ch trªn
xe theo hîp ®ång vËn chuyÓn hµnh kh¸ch.
2.2. Ph¹m vi b¶o hiÓm
Ph¹m vi b¶o hiÓm :
14
- ThiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng, t×nh tr¹ng søc khoÎ vµ tµi s¶n cña hµnh kh¸ch
trªn xe.
- Chi phÝ cÇn thiÕt cÊp cøu, ch¨m sãc n¹n nh©n.
C¸c ®iÒu kho¶n lo¹i trõ :
C¸c ®iÒu kho¶n lo¹i trõ cña b¶o hiÓm TNDS cña chñ xe ®èi víi hµnh
kh¸ch gièng nh- c¸c ®iÒu kho¶n lo¹i trõ chung cña b¶o hiÓm TNDS cña chñ
xe c¬ giíi ®èi víi ng-êi thø ba.
2.3. Sè tiÒn b¶o hiÓm
§èi víi b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi hµnh
kh¸ch, sè tiÒn b¶o hiÓm ®-îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¸c yÕu tè:
- §iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cña mçi quèc gia trong tõng thêi kú
- Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña chñ xe
- Kinh nghiÖm cña tõng c«ng ty b¶o hiÓm
2.4. PhÝ b¶o hiÓm
PhÝ b¶o hiÓm ph¶i tÝnh riªng cho mçi hµnh kh¸ch.
C«ng thøc kh¸i qu¸t :
P=f+d
Trong ®ã :
f : phÝ thuÇn.
d : phô phÝ.
PhÝ thuÇn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh- : Sè tiÒn b¶o hiÓm, x¸c xuÊt
rñi ro,…
3. B¶o hiÓm vËt chÊt xe c¬ giíi
3.1. §èi t-îng b¶o hiÓm
§èi t-îng b¶o hiÓm lµ b¶n th©n nh÷ng chiÕc xe cßn gi¸ trÞ vµ ®-îc phÐp
l-u hµnh trªn l·nh thæ quèc gia. Chñ xe tham gia b¶o hiÓm vËt chÊt xe lµ ®Ó
®-îc båi th-êng nh÷ng thiÖt h¹i vËt chÊt x¶y ra víi xe m×nh do nh÷ng rñi ro
15
®-îc b¶o hiÓm g©y nªn. Th«ng th-êng c¸c chñ xe cã thÓ tham gia b¶o hiÓm
vËt chÊt xe theo mét trong hai h×nh thøc lµ: B¶o hiÓm toµn bé xe hay B¶o
hiÓm th©n vá xe.
3.2. Ph¹m vi b¶o hiÓm
Ph¹m vi b¶o hiÓm :
- Tai n¹n do ®©m va, lËt ®æ.
- Ch¸y, b·o, lò lôt,sÐt ®¸nh, ®éng ®Êt, m-a ®¸.
- MÊt c¾p toµn bé xe ( ®èi víi xe m« t« chØ b¶o hiÓm khi cã tho¶ thuËn
riªng).
- Tai n¹n do rñi ro bÊt ngê kh¸c g©y nªn. Ngoµi ra c«ng ty b¶o hiÓm
cßn thanh to¸n nh÷ng chi phÝ hîp lý vµ cÇn thiÕt nh»m:
Ng¨n ngõa, h¹n chÕ tæn thÊt ph¸t sinh thªm khi xe bÞ thiÖt h¹i
do c¸c nguyªn nh©n trªn.
Chi phÝ b¶o vÖ xe vµ kÐo xe thiÖt h¹i tíi n¬i söa ch÷a gÇn nhÊt.
Gi¸m ®Þnh tæn thÊt nÕu thuéc tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm.
C¸c ®iÒu kho¶n lo¹i trõ :
Ngoµi c¸c ®iÒu kho¶n lo¹i trõ chung gièng nh- b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm
cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi ng-êi thø ba, b¶o hiÓm vËt chÊt th©n xe cßn cã c¸c
®iÒu kho¶n lo¹i trõ riªng:
- Hµo mßn tù nhiªn, mÊt gi¸, gi¶m dÇn chÊt l-îng, háng hãc do
khuyÕt tËt hoÆc h- háng thªm do söa ch÷a. Hao mßn tù nhiªn th-êng
®-îc tÝnh d-íi h×nh thøc khÊu hao vµ th-êng ®-îc tÝnh theo th¸ng.
- H- háng vÒ ®iÖn, hoÆc bé phËn m¸y mãc, thiÕt bÞ ( kÓ c¶ m¸y thu
thanh, ®iÒu hoµ nhiÖt ®é ), s¨m lèp bÞ h- háng mµ kh«ng do tai n¹n
g©y ra.
- MÊt c¾p bé phËn cña xe.
3.3. Sè tiÒn b¶o hiÓm
16
§èi víi b¶o hiÓm vËt chÊt th©n xe, sè tiÒn b¶o hiÓm ®-îc x¸c ®Þnh dùa
trªn gi¸ trÞ b¶o hiÓm. C¸c c«ng ty b¶o hiÓm th-êng dùa vµo c¸c yÕu tè sau ®Ó
x¸c ®Þnh gi¸ trÞ xe :
- Lo¹i xe.
- N¨m s¶n xuÊt.
- Møc ®é cò, míi cña xe.
- ThÓ tÝch lµm viÖc cña xi lanh.
Mét ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ b¶o hiÓm mµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm
hay ¸p dông ®ã lµ c¨n cø vµo gi¸ trÞ ban ®Çu cña xe vµ møc khÊu hao, cô thÓ:
Gi¸ trÞ b¶o hiÓm = Gi¸ trÞ ban ®Çu - KhÊu hao
3.4. PhÝ b¶o hiÓm
§èi víi nghiÖp vô b¶o hiÓm vËt chÊt th©n xe, phÝ b¶o hiÓm ®-îc tÝnh
theo c«ng thøc:
P=S*R
Trong ®ã:
P-phÝ b¶o hiÓm mçi xe.
S- Sè tiÒn b¶o hiÓm.
R-tû lÖ phÝ b¶o hiÓm.
Tû lÖ phÝ b¶o hiÓm R ®-îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo :
- X¸c suÊt rñi ro ®èi víi nh÷ng vô tai n¹n giao th«ng ph¸t sinh nãi
chung tÝnh cho tõng lo¹i xe.
- §iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu, ®Þa h×nh cña tõng vïng, tõng miÒn mµ
ph¹m vi chiÕc xe ®ã ho¹t ®éng chñ yÕu.
- T×nh tr¹ng thùc tÕ cña chiÕc xe.
- LuËt thuÕ cña nhµ n-íc.
- Chi phÝ qu¶n lý vµ l·i dù kiÕn cña c«ng ty.
17
4. B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬ giíi ®èi víi
hµng ho¸ trªn xe
4.1. §èi t-îng b¶o hiÓm
Lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy chØ ¸p dông cho nh÷ng xe cã giÊy phÐp kinh
doanh vËn t¶i hµng ho¸ . §èi t-îng ®-îc b¶o hiÓm lµ tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa
vô båi th-êng cña chñ xe c¬ giíi cho chñ hµng khi xe ®ang l-u hµnh g©y tai
n¹n lµm thiÖt h¹i vÒ hµng ho¸ chuyªn chë trªn xe vµ chñ hµng.
Hµng ho¸ ë ®©y lµ nh÷ng hµng ho¸ th«ng th-êng kh«ng thuéc nhãm
hµng ho¸ cÊm kinh doanh, vËn chuyÓn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Cßn ®èi
víi nh÷ng hµng ho¸ ®Æc biÖt nh- vµng, b¹c ®¸ quý, ®å cæ, tranh vÏ, hµi cèt,
tiÒn... th× chØ ®-îc b¶o hiÓm khi cã tho¶ thuËn riªng gi÷a chñ hµng víi bªn
nhËn b¶o hiÓm.
4.2. Ph¹m vi b¶o hiÓm
Ph¹m vi b¶o hiÓm :
Ph¹m vi b¶o hiÓm ë ®©y lµ sè tiÒn chñ xe ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi
th-êng cho chñ hµng khi cã tai n¹n lµm thiÖt h¹i vÒ hµng ho¸ vËn chuyÓn
trªn xe theo hîp ®ång vËn chuyÓn.
Ngoµi ra, ng-êi b¶o hiÓm cßn ph¶i thanh to¸n cho chñ xe c¸c chi phÝ
hîp lý vµ cÇn thiÕt nh»m:
- Ng¨n ngõa, gi¶m nhÑ tæn thÊt cho hµng ho¸.
- B¶o qu¶n, xÕp dì,l-u kho,l-u bµi hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh vËn
chuyÓn do hËu qu¶ cña tai n¹n.
- Gi¸m ®Þnh tæn thÊt thuéc tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm.
C¸c ®iÒu kho¶n lo¹i trõ :
Ngoµi c¸c ®iÒu kho¶n lo¹i trõ chung, b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña
chñ xe c¬ giíi ®èi víi hµng ho¸ cßn cã c¸c ®iÒu kho¶n lo¹i trõ riªng:
- Xe chë hµnh tr¸i phÐp.
- L¸i xe, chñ xe kh«ng cã tr¸ch nhiÖm tr«ng coi, b¶o qu¶n hµng ho¸.
18
- Xe «t« kh«ng thÝch hîp víi lo¹i hµng chuyªn chë.
- MÊt c¾p, trém c-íp.
- B¾t gi÷ cña c¬ quan chøc n¨ng Nhµ n-íc.
4.3. Sè tiÒn b¶o hiÓm
§èi víi BHTNDS hµng ho¸ c¸c c«ng ty th-êng giíi h¹n møc tr¸ch
nhiÖm cña m×nh ®èi víi 1 tÊn träng t¶i ®¨ng ký b¶o hiÓm trong mét vô tai
n¹n, cô thÓ:
STBH = Møc tr¸ch nhiÖm *Sè tÊn träng t¶i ®¨ng ký b¶o hiÓm
4.4. PhÝ b¶o hiÓm
PhÝ b¶o hiÓm trong b¶o hiÓm TNDS chñ xe ®èi víi hµng ho¸ ®-îc tÝnh
theo c«ng thøc:
P = R *M *G
Trong ®ã:
P- PhÝ b¶o hiÓm.
M- Møc tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm/ tÊn
R- Tû lÖ phÝ b¶o hiÓm (%).
G- Sè tÊn träng t¶i ®¨ng ký b¶o hiÓm.
5. B¶o hiÓm tai n¹n l¸i, phô xe vµ ng-êi ngåi trªn xe
5.1. §èi t-îng b¶o hiÓm
§èi t-îng b¶o hiÓm lµ tÝnh m¹ng vµ søc khoÎ cña l¸i xe, phô xe, ng-êi
¸p t¶i, ng-êi l¸i vµ ng-êi ngåi sau xe m¸y vµ nh÷ng ng-êi ®-îc chë trªn xe
kh«ng ph¶i kinh doanh chë kh¸ch.
5.2. Ph¹m vi b¶o hiÓm
ThiÖt h¹i vÒ th©n thÓ cña l¸i, phô xe vµ ng-êi ngåi trªn xe.
5.3. Sè tiÒn b¶o hiÓm
19
§©y lµ nghiÖp vô b¶o hiÓm con ng-êi nªn c¸c c«ng ty b¶o hiÓm sö dông
møc giíi h¹n tr¸ch nhiÖm båi th-êng. Vµ c¸c c«ng ty th-êng ®-a ra nhiÒu
møc giíi h¹n cho tõng lo¹i xe ®Ó ng-êi tham gia cã thÓ lùa chän phï hîp víi
kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh.
5.4. PhÝ b¶o hiÓm
§èi víi nghiÖp vô nµy, phÝ b¶o hiÓm ®-îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
P = S *R *N
Trong ®ã:
P: PhÝ b¶o hiÓm.
S: Sè tiÒn b¶o hiÓm.
R: Tû lÖ phÝ b¶o hiÓm.
N: Sè chç ngåi trªn xe.
Ngoµi ra, c¸c chñ xe c¬ giíi còng cã thÓ tham gia c¸c lo¹i h×nh b¶o
hiÓm trªn trong mét thêi gian ng¾n h¬n mét n¨m hoÆc cã thÓ rót l¹i phÝ.
§èi víi c¸c ph-¬ng tiÖn ho¹t ®éng ng¾n h¹n ( d-íi mét n¨m) thêi gian
tham gia b¶o hiÓm ®-îc tÝnh trßn th¸ng vµ phÝ b¶o hiÓm ®-îc x¸c ®Þnh nhsau:
Png¾n h¹n = Pn¨m*Sè th¸ng xe ho¹t ®éng/12
Tr-êng hîp ®· ®ãng phÝ c¶ n¨m nh-ng vµo mét thêi ®iÓm nµo ®ã
ph-¬ng tiÖn kh«ng ho¹t ®éng n÷a hoÆc chuyÓn quyÒn së h÷u mµ kh«ng
chuyÓn quyÒn b¶o hiÓm th× chñ ph-¬ng tiÖn sÏ ®-îc hoµn phÝ b¶o hiÓm
t-¬ng øng víi sè thêi gian cßn l¹i cña n¨m ( lµm trßn th¸ng ) nÕu tr-íc ®ã
chñ ph-¬ng tiÖn ch-a cã khiÕu n¹i vµ ®-îc b¶o hiÓm båi th-êng.
Sè phÝ hoµn l¹i ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
Phoµn l¹i=Pn¨m * Sè th¸ng xe ho¹t ®éng/12 *R.
Trong ®ã :
R-Tû lÖ hoµn l¹i(%).
20
- Xem thêm -