Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Tổng quan về công ty sxkdxnk bình minh....

Tài liệu Tổng quan về công ty sxkdxnk bình minh.

.DOC
27
71
115

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lêi më ®Çu C¬ chÕ thÞ trêng më ra mu«n vµn c¬ héi, song còng chøa ®ùng ®Çy rÉy rñi ro ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp ®Òu lµ chñ thÓ cña s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸ tån t¹i trong mét hÖ thèng kinh tÕ nh mét c¬ thÓ sèng, vËn ®éng trªn thÞ trêng lÊy thÞ trêng lµm m«i trêng sèng cña m×nh. Tuy nhiªn tõ khi nÒn kinh tÕ níc ta chuyÓn tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ trêng th× ®· cã nhiÒu doanh nghiÖp tá ra kh«ng thÝch øng ®îc víi m«i trêng sèng cña m×nh vµ hä bÞ ®µo th¶i khái hÖ thèng. Së dÜ nh vËy lµ do hä cha cã sù hiÓu biÕt cÇn thiÕt vÒ thÞ trêng, cha n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh thÞ trêng, coi nhÑ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng. C«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng cã tèt th× míi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ ®¸p øng mét c¸ch tèt nhÊt nhu cÇu thÞ trêng tõ ®ã t¹o ra kh¶ n¨ng ph¸t triÓn doanh nghiÖp mét c¸ch v÷ng ch¾c vµ m¹nh mÏ. Nh vËy, c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng ph¸t triÓn thÞ trêng lµ c«ng t¸c quan träng hµng ®Çu trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ: lµm thÕ nµo ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c ph¸t triÓn thÞ trêng vµ nghiªn cøu thÞ trêng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. §Ò tµi “ThÞ trêng vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu thÞ trêng cña doanh nghiÖp” ®îc nªu ra ®Ó gãp phÇn vµo viÖc tr¶ lêi c©u hái ®· ®îc nªu trªn. Néi dung c¬ b¶n cña ®Ò tµi: PhÇn I: Lý thuyÕt chung vÒ thÞ trêng vµ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng cña doanh nghiÖp. PhÇn II: Thùc tr¹ng thÞ trêng vµ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng cña c¸c doanh nghiÖp trong thêi gian qua vµ mét sè kiÕn nghÞ. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 PhÇn I Lý thuyÕt chung vÒ thÞ trêng vµ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng cña doanh nghiÖp. I-/ ThÞ trêng, vai trß thÞ trêng ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1-/ Kh¸i niÖm thÞ trêng: ThÞ trêng xuÊt hiÖn ®ång thêi víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, vµ ®îc h×nh thµnh trong lÜnh vùc lu th«ng. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, cã nhiÒu quan niÖm cña c¸c trêng ph¸i kinh tÕ kh¸c nhau vÒ thÞ trêng. Theo nghÜa cæ ®iÓn, thÞ trêng lµ n¬i diÔn ra c¸c quan hÖ trao ®æi mua b¸n hµng ho¸. Theo nghÜa nµy thÞ trêng ®îc thu hÑp l¹i ë “c¸i chî”, c¶ ba yÕu tè: ngêi mua, ngêi b¸n vµ hµng ho¸ cïng xuÊt hiÖn trong cïng mét ®iÒu kiÖn kh«ng gian, thêi gian, ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh. Khi s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn nã ®· lµm cho qu¸ tr×nh lu th«ng trë nªn phøc t¹p, c¸c quan hÖ mua b¸n trao ®æi còng trë nªn ®a d¹ng vµ phong phó víi nhiÒu h×nh th¸i kh¸c nhau. Kh¸i niÖm thÞ trêng cæ ®iÓn xem ra kh«ng cßn phï hîp n÷a, nã tá ra kh«ng cßn ph¶n ¸nh ®îc ®Çy ®ñ b¶n chÊt cña thÞ trêng trong ®iÒu kiÖn nÒn s¶n xuÊt x· héi ph¸t triÓn ë møc ®é cao h¬n. Do vËy c¸c quan niÖm hiÖn ®¹i h¬n vÒ thÞ trêng ®· ra ®êi ®Ó thay thÕ cho nh÷ng quan niÖm cò kh«ng cßn phï hîp. Theo quan ®iÓm hiÖn ®¹i: ThÞ trêng lµ biÓu hiÖn cña qu¸ tr×nh mµ trong ®ã thÓ hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh cña ngêi tiªu dïng v× hµng ho¸ vµ dÞch vô còng nh quyÕt ®Þnh cña c¸c doanh nghiÖp vÒ sè lîng, chÊt lîng, mÉu m· cña hµng ho¸. §ã lµ mèi quan hÖ gi÷a tæng sè cung vµ tæng sè cÇu víi c¬ cÊu cung cÇu cña c¸c nhµ lµm Marketing hiÖn ®¹i th×: ThÞ trêng lµ tËp hîp nh÷ng ngêi mua hµng cã vµ sÏ cã. Nh vËy: Theo quan ®iÓm hiÖn ®¹i th× thÞ trêng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i xuÊt hiÖn cïng mét lóc c¶ ba yÕu tè ngêi mua, ngêi b¸n vµ hµng ho¸, tuy nhiªn thÞ trêng vÉn chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè Êy vµ thùc hiÖn viÖc trao ®æi hµng ho¸ th«ng qua thÞ trêng. Trong quan ®iÓm hiÖn ®¹i vÒ thÞ trêng th× vai trß cña ngêi mua (kh¸ch hµng) ®îc ®Æc biÖt ®Ò cao. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 2/ Vai trß thÞ trêng ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp: Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, thÞ trêng cã vai trß cùc kú quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ (tÇm vÜ m«) vµ ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp (tÇm vi m«). * Vai trß thÞ trêng thÓ hiÖn ë tÇm vÜ m«: Thø nhÊt: ThÞ trêng ph¸ vì ranh giíi s¶n xuÊt tù nhiªn, tù cÊp tù tóc ®Ó t¹o thµnh thÓ thèng nhÊt trong toµn nÒn kinh tÕ quèc d©n. Qua trao ®æi mua b¸n gi÷a c¸c vïng sÏ biÕn kiÓu tæ chøc khÐp kÝn thµnh c¸c vïng chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt thµnh kinh tÕ hµnh ho¸. Thø hai: ThÞ trêng cã t¸c dông thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, nã lu«n cã xu híng ngµy cµng hoµn thiÖn, ®ßi hái cña ngêi tiªu dïng ®èi víi s¶n phÈm ngµy cµng cao. Do yªu cÇu cña sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®· thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña m×nh. Nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng vµ sù c¹nh tranh m¹nh mÏ thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt kinh doanh lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m gi¸ thµnh, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. Ngîc l¹i, s¶n xuÊt ph¸t triÓn còng cã t¸c dông kÝch thÝch tiªu dïng. Khi c¸c s¶n phÈm lu«n ®îc c¶i tiÕn ®¸p øng ®îc nh÷ng nhu cÇu ngµy cµng cao cña ngêi tiªu dïng vµ sù ra ®êi cña nhiÒu s¶n phÈm míi víi nhiÒu tÝnh n¨ng míi sÏ hÊp dÉn, thóc ®Èy ngêi tiªu dïng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã ®êi sèng cña nh©n d©n kh«ng ngõng ®îc n©ng cao. Thø ba: Qua thÞ trêng, Nhµ níc ®iÒu tiÕt vµ híng ®Én s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó ®i theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ®· chän Nhµ níc ph¶i lu«n theo dâi chÆt chÏ s¸t sao diÔn biÕn thÞ trêng vµ sö dông c¸c c«ng cô cña m×nh ®Ó ®iÒu tiÕt híng dÉn s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c c«ng cô cña Nhµ níc sö dông lµ: LuËt ph¸p, c¸c chÝnh s¸ch, hÖ thèng doanh nghiÖp Nhµ níc ... ThÞ trêng lµ n¬i quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ kiÓm tra, kiÓm nghiÖm tÝnh ®óng ®¾n cña c¸c chñ tr¬ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p kinh tÕ cña c¸c c¬ quan Nhµ níc, c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh. ThÞ trêng cÇn ph¶n ¸nh c¸c quan hÖ x· héi, hµnh vi giao tiÕp cña con ngêi, ®µo t¹o vµ båi dìng c¸n bé qu¶n lý, nhµ kinh doanh. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 * Vai trß cña thÞ trêng thÓ hiÖn ë tÇm vi m«. Thø nhÊt: ThÞ trêng ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ thùc hiÖn môc tiªu cña doanh nghiÖp: C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra hµng ho¸, dÞch vô kh«ng ph¶i ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña chÝnh m×nh. Môc tiªu chñ yÕu cña c¸c doanh nghiÖp ®ã lµ lîi nhuËn vµ muèn thùc hiÖn ®îc môc tiªu nµy th× doanh nghiÖp ph¶i t×m c¸ch ®Ó tho¶ m·n ®îc nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng ®Ó hµng ho¸ ®îc tiªu thô trªn thÞ trêng. Do ®ã: ThÞ trêng chÝnh lµ n¬i ®Ó c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn môc tiªu lîi nhuËn vµ c¸c môc tiªu kh¸c cña m×nh. NÕu c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm mµ kh«ng ®îc thÞ trêng chÊp nhËn hay s¶n phÈm ®ã kh«ng cã thÞ trêng tiªu thô th× doanh nghiÖp kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc môc tiªu cña m×nh vµ nÕu nh doanh nghiÖp kh«ng cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó t¹o ra thÞ trêng s¶n phÈm cña m×nh th× nã sÏ ¶nh hëng tíi chÝnh sù tån t¹i cña doanh nghiÖp. S¶n phÈm kh«ng tiªu thô ®îc trong mét thêi kú dµi sÏ dÉn ®Õn mét hËu qu¶ tÊt yÕu lµ doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n, biÕn mÊt trªn thÞ trêng. Nh vËy: Doanh nghiÖp ph¶i lu«n coi thÞ trêng lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i cña m×nh ®Ó tõ ®ã cã nhËn thøc vµ ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Thø hai: ThÞ trêng ®Þnh ra ph¬ng híng kinh doanh cho doanh nghiÖp. ThÞ trêng lµ m«i trêng cña kinh doanh, nã tån t¹i kh¸ch quan do vËy c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng lµm thay ®æi thÞ trêng mµ ngîc l¹i hä ph¶i tiÕp cËn nghiªn cøu ®Ó ®Þnh ra ph¬ng híng kinh doanh cho m×nh. Qua ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ trêng doanh nghiÖp tiÕn hµnh ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt, c¶i tiÕn s¶n phÈm sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh doanh trªn thÞ trêng vÒ: cung, cÇu, gi¸ c¶, c¹nh tranh trªn thÞ trêng. Thø ba: ThÞ trêng lµ n¬i ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh: Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã ®¹t hiÖu qu¶ hay kh«ng, cã thùc hiÖn ®îc môc tiªu ®Ò ra hay kh«ng ®Òu ®îc thÓ hiÖn qua sù ph¶n øng l¹i cña thÞ trêng. Th«ng qua thÞ phÇn cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng ngêi ta cã thÓ nhËn thÊy ®îc quy m« vµ tr×nh ®é s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Th«ng qua møc ®é chÊp nhËn cña kh¸ch hµng vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc tÝnh ®óng ®¾n cña c¸c quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Tãm l¹i, ThÞ trêng lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ cña c¸c doanh nghiÖp. II-/ Ph©n lo¹i thÞ trêng. Theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau th× thÞ trêng ®îc ph©n thµnh c¸c lo¹i kh¸c nhau. Së dÜ ta ph¶i ph©n lo¹i thÞ trêng v×: Muèn thµnh c«ng trong kinh doanh cÇn ph¶i hiÓu cÆn kÏ thÞ trêng, viÖc ph©n lo¹i thÞ trêng sÏ gióp doanh nghiÖp t×m ®îc thÞ trêng thÝch hîp víi thùc hiÖn môc tiªu cña m×nh trªn thÞ trêng ®ã. §èi víi Nhµ níc: ViÖc ph©n lo¹i thÞ trêng sÏ gióp Nhµ níc hiÓu vµ qu¶n lý thÞ trêng tèt h¬n. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 1-/ Ph©n lo¹i thÞ trêng c¨n cø vµo sè lîng ngêi mua, ngêi b¸n trªn thÞ trêng: Theo tiªu thøc nµy thÞ trêng ®îc ph©n thµnh: thÞ trêng c¹nh tranh hoµn h¶o, thÞ trêng c¹nh tranh ®éc quyÒn, thÞ trêng ®éc quyÒn. ThÞ trêng c¹nh tranh hoµn h¶o lµ thÞ trêng mµ ë ®ã sè ngêi tham gia vµo thÞ trêng t¬ng ®èi lín vµ kh«ng ai cã u thÕ ®Ó cung øng hay mua mét sè lîng s¶n phÈm cã thÓ ¶nh hëng ®Õn gi¸ c¶. Ngêi mua vµ ngêi b¸n kh«ng ai quyÕt ®Þnh gi¸ c¶ vµ chØ chÊp nhËn gi¸ mµ th«i. ThÞ trêng c¹nh tranh ®éc quyÒn: lµ thÞ trêng bao gåm nhiÒu doanh nghiÖp nhá dÔ gia nhËp vµ còng dÔ rót lui, mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra mét lo¹i hµng ho¸ cã sù kh¸c nhau. ThÞ trêng ®éc quyÒn: Lµ thÞ trêng mµ ë ®ã chØ cã mét ngêi b¸n mét lo¹i s¶n phÈm hay dÞch vô ®Æc thï mµ nh÷ng ngêi b¸n kh¸c kh«ng cã hoÆc kh«ng thÓ lµm ®îc. Hä ®îc quyÒn ®Þnh gi¸ s¶n phÈm. 2-/ Ph©n lo¹i thÞ trêng c¨n cø vµo tÝnh chÊt c«ng dông cña hµng ho¸ lu th«ng trªn thÞ trêng. ThÞ trêng hµng t liÖu s¶n xuÊt vµ thÞ trêng hµng t liÖu tiªu dïng. ThÞ trêng hµng t liÖu s¶n xuÊt lµ tËp hîp nh÷ng c¸ nh©n vµ tæ chøc mua hµng vµ dÞch vô ®Ó sö dông vµo viÖc s¶n xuÊt ra nh÷ng thø hµng ho¸ kh¸c, dÞch vô kh¸c ®Ó b¸n, cho thuª cho ngêi tiªu dïng kh¸c. Trªn thÞ trêng hµng t liÖu s¶n xuÊt, sè lîng ngêi mua Ýt h¬n thÞ trêng hµng t liÖu tiªu dïng, tÇn suÊt xuÊt hiÖn trªn thÞ trêng Ýt h¬n nhng khèi lîng mua s¾m cña hä rÊt lín víi c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i. ThÞ trêng hµng t liÖu tiªu dïng: lµ nh÷ng c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh mua hµng ho¸ vµ dÞch vô ®Ó tiªu dïng cho c¸ nh©n. Khèi lîng hµng mua trªn thÞ trêng nµy kh«ng nhiÒu trong mçi lÇn nhng nã cã mét tËp hîp kh¸ch hµng cùc lín víi tÝnh chÊt tiªu dïng thêng xuyªn. ViÖc mua hµng cña kh¸ch hµng nµy trªn thÞ trêng chÞu ¶nh hëng cña nh©n tè t©m lý c¸ nh©n, v¨n ho¸, phong tôc tËp qu¸n, møc thu nhËp... 3-/ Ph©n lo¹i thÞ trêng theo ph¹m vi ®Þa lý: Theo tiªu thøc nµy thÞ trêng ®îc chia thµnh: ThÞ trêng trong níc, thÞ trêng khu vùc vµ thÞ trêng thÕ giíi. ThÞ trêng trong níc: Dung lîng thÞ trêng kh«ng lín, c¹nh tranh kh«ng cao. C¸c doanh nghiÖp trong níc hiÓu râ vÒ thÞ trêng nµy. ThÞ trêng khu vùc: Cã dung lîng thÞ trêng lµ kh¸ lín, cã mét sè nÐt t¬ng ®ång víi thÞ trêng trong níc. ThÞ trêng thÕ giíi: §©y lµ mét thÞ trêng rÊt réng lín, c¹nh tranh rÊt gay g¾t. Cã nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng rÊt lín ®Õn viÖc th©m nhËp vµ ph¸t triÓn thÞ trêng cña 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 doanh nghiÖp nh: chÝnh trÞ, v¨n ho¸, luËt ph¸p... ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu rÊt kü lìng lo¹i thÞ trêng nµy. 4-/ Ph©n lo¹i thÞ trêng theo møc ®é qu¶n lý cña Nhµ níc: Theo tiªu thøc nµy thÞ trêng ®îc chia thµnh: thÞ trêng cã tæ chøc vµ thÞ trêng kh«ng cã tæ chøc. ThÞ trêng cã tæ chøc: lµ thÞ trêng mµ Nhµ níc cã thÓ kiÓm so¸t ®îc. ThÞ trêng kh«ng cã tæ chøc: lµ lo¹i thÞ trêng mµ Nhµ níc kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®îc. Nh vËy: Tõ c¸c c¸ch ph©n lo¹i thÞ trêng theo c¸c tiªu thøc nªu ë trªn, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän c¸ch thøc øng xö phï hîp víi tõng thÞ trêng. III-/ C¸c bé phËn cÊu thµnh thÞ trêng: Cã kh¸ nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ thÞ trêng nh ®· nãi ë trªn. Nhng chØ xem xÐt ë khÝa c¹nh nµo thÞ trêng còng cã 4 yÕu tè cÊu thµnh lµ: cung, cÇu, gi¸ c¶, c¹nh tranh. Sau ®©y ta sÏ ®i xem xÐt tõng bé phËn vµ mèi quan hÖ cña chóng víi nhau: 1-/ Cung: Sè lîng cung cña mét hµng ho¸ lµ khèi lîng mµ ngêi b¸n s½n sµng b¸n trong mét chu kú nµo ®ã (ngµy, th¸ng hoÆc trong mét n¨m). Sè lîng cung phô thuéc vµo gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ phô thuéc vµo c¸c yÕu tè kh¸c, tríc hÕt lµ gi¸ c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ kü thuËt s¶n xuÊt hiÖn cã. Sè lîng cung thêng t¨ng hay gi¶m theo gi¸ c¶ cña hµng ho¸, nÕu xÐt trong mét chu kú ®ñ dµi. Gi¸ b¸n mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã cµng cao th× lîng cung cña hµng ho¸ ®ã cµng lín v× khi ®ã nhµ s¶n xuÊt sÏ thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn. Ngîc l¹i, khi gi¸ h¹ ngêi s¶n xuÊt sÏ s¶n xuÊt cÇm chõng, gi¶m bít sè lîng, thËm chÝ chuyÓn sang s¶n xuÊt hµng ho¸ kh¸c. Sè lîng cung cña thÞ trêng lµ tæng lîng cung cña tõng doanh nghiÖp. Sù thay ®æi cña sè lîng cung mét hµng ho¸ tuú thuéc vµo sù biÕn ®æi gi¸ c¶ cña hµng ho¸ ®ã, trong khi c¸c yÕu tè kh¸c kh«ng ®æi t¹o nªn mét hµm gäi lµ hµm cung: Qx = Fpx Hµm cung lµ quy luËt cung øng trªn thÞ trêng thÓ hiÖn sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a sè lîng cung vµ gi¸ c¶ vÒ mét hµng ho¸ nhÊt ®Þnh trªn mét thÞ trêng x¸c ®Þnh vµ trong mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. * C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn cung: Ngoµi yÕu tè gi¸ c¶ ®· tr×nh bµy ë trªn cung cßn chÞu ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè sau: 1, N¨ng lùc s¶n xuÊt: N¨ng lùc s¶n xuÊt mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã t¨ng lªn, lµm cho trong cïng mét thêi gian lîng hµng cung øng cho thÞ trêng t¨ng lªn, nÕu 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 nh c¸c yÕu tè kh¸c kh«ng ®æi. N¨ng lùc s¶n xuÊt t¨ng lªn lµ do tõng xÝ nghiÖp më réng quy m« s¶n xuÊt hoÆc do mét sè doanh nghiÖp míi triÓn khai s¶n xuÊt. 2, C«ng nghÖ s¶n xuÊt: C«ng nghÖ s¶n xuÊt gåm kü thuËt vµ c¸c ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt mét lo¹i hµng ho¸ dÞch vô nµo ®ã. C¶i tiÕn c«ng nghÖ lµm cho chi phÝ s¶n xuÊt thÊp h¬n dÉn ®Õn lîi nhuËn cao h¬n, ngêi s¶n xuÊt më réng s¶n xuÊt. 3, Gi¸ c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo: NÕu gi¸ c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo nh: m¸y mãc, thiÕt bÞ, lao ®éng, nguyªn vËt liÖu gi¶m xuèng, ë mçi møc gi¸ cho tríc nhµ s¶n xuÊt thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn h¬n trªn mçi s¶n phÈm do vËy nhµ s¶n xuÊt sÏ s¶n xuÊt vµ cung øng cho thÞ trêng nhiÒu h¬n tøc lµ cung sÏ t¨ng lªn. 4, Dù kiÕn gi¸ trong t¬ng lai: NÕu trong t¬ng lai gi¸ hµng t¨ng lªn viÖc cung øng hµng ®ã ra thÞ trêng hiÖn t¹i cã thÓ bÞ gi¶m. Ngîc l¹i: nÕu dù kiÕn gi¸ gi¶m trong t¬ng lai, viÖc cung øng sÏ t¨ng lªn t¹m thßi. §©y lµ do sù t¨ng gi¶m dù tr÷ ë kh©u lu th«ng. Cßn nhiÒu nh©n tè kh¸c v.v... 2-/ CÇu: Nhu cÇu (hay cßn gäi lµ cÇu) lµ mét ph¹m trï dïng ®Ó m« pháng hµnh vi cña ngêi mua vµ ngêi mua tiÒm n¨ng ®èi víi mét mÆt hµng nµo ®ã. Sè lîng cÇu cña mét hµng ho¸ lµ khèi lîng hµng ho¸ ngêi mua muèn mua vµ cã kh¶ n¨ng mua trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh vµ ë mét møc gi¸ nhÊt ®Þnh. Quy luËt vÒ cÇu lµ: Sè lîng cÇu sÏ t¨ng nÕu gi¸ gi¶m vµ ngîc l¹i trong ®iÒu kiÖn c¸c nh©n tè kh¸c kh«ng ®æi. Quy luËt vÒ cÇu ®îc gi¶i thÝch b»ng chi phÝ c¬ héi hoÆc chi phÝ lùa chän. Nhu cÇu thÞ trêng lµ mét danh s¸ch gi¸ c¶ vµ sè lîng t¬ng øng mµ ngêi tiªu dïng s½n sµng mua vµ cã kh¶ n¨ng thanh to¸n ë mçi møc gi¸ trong danh s¸ch nÕu coi yÕu tè thu nhËp, gi¸ c¶ cña c¸c hµng ho¸ cã liªn quan, thÞ hiÕu vµ môc tiªu mua s¾m vÉn gi÷ nguyªn. Sù thay ®æi cña lîng cÇu tuú thuéc vµo sù biÕn ®æi cña gi¸ c¶ (nÕu c¸c yÕu tè kh¸c gi÷ nguyªn t¹o nªn mét hµm sè gäi lµ hµm cÇu. Qx = a - bp Qx: Lîng cÇu øng víi gi¸ p. p: Gi¸ hµng ho¸. a, b: C¸c hÖ sè. Møc ®é thay ®æi cña sè lîng cÇu theo sù biÕn ®æi cña gi¸ c¶ hµng ho¸ gäi lµ ®é co gi·n cña cÇu. §Ó tÝnh to¸n ®é co gi·n cÇu ngêi ta sö dông hÖ sè co gi·n (E). E= NÕu sè lîng cÇu t¨ng nhanh h¬n tèc ®é gi¶m gi¸ th× cÇu cã ®é co gi·n cao vµ ngîc l¹i. NÕu chóng b»ng nhau th× gäi lµ sù co gi·n ®ång nhÊt. 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 * C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn cÇu: Ngoµi yÕu tè gi¸ c¶ cña c¸c yÕu tè: Sè lîng ngêi tiªu thô, gi¸ c¶ cña hµng ho¸ cã liªn quan, thu nhËp cña ngêi tiªu dïng, së thÝch vµ dù kiÕn gi¸ c¶ trong t¬ng lai: 1, Sè lîng ngêi tiªu thô: Sè lîng ngêi tiªu thô trªn thÞ trêng cµng lín th× ë mçi møc gi¸ sè lîng cÇu cµng lín. 2, Gi¸ c¶ cña nh÷ng hµng ho¸ cã liªn quan: Hµng ho¸ cã liªn quan gåm hµng thay thÕ vµ hµng bæ sung. Sù t¸c ®éng cña chóng do sù thay ®æi gi¸ c¶ ®Õn nhu cÇu cña mét lo¹i hµng ho¸ cã liªn quan tr¸i ngîc nhau. NÕu t¨ng (hoÆc gi¶m) gi¸ nh÷ng hµng ho¸ thay thÕ th× kÐo theo lµm t¨ng (hay gi¶m) sè lîng cÇu hµng ho¸ ®ang xÐt (øng víi møc gi¸ cho tríc). Së dÜ nh vËy lµ do khi t¨ng gi¸ mét mÆt hµng th× ngêi tiªu dïng chuyÓn sang sö dông mét mÆt hµng kh¸c thay thÕ lµm cho nhu cÇu t¨ng lªn. 3, Thu nhËp cña ngêi tiªu thô: Sù thay ®æi thu nhËp cña ngêi tiªu thô lµm thay ®æi nhu cÇu cña hä, tuy nhiªn cßn tuú thuéc ë chç hµng ho¸ ®ang xÐt lµ hµng b×nh thêng hay hµng cÊp thÊp. NÕu lµ hµng cao cÊp, thu nhËp t¨ng lµm t¨ng nhu cÇu vµ ngîc l¹i. §èi víi hµng ho¸ cÊp thÊp, thu nhËp t¨ng l¹i lµm gi¶m nhu cÇu. 4, Së thÝch cña ngêi tiªu thô: Së thÝch hay thÞ hiÕu cña ngêi tiªu thô cã ¶nh hëng m¹nh mÏ tíi nhu cÇu, khi së thÝch thay ®æi kÐo theo nhu cÇu thay ®æi. ThÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng ®an híng vµo mét l¹i, kiÕu hµng ho¸ nµo ®ã th× nhu cÇu vÒ nã sÏ rÊt cao. 3-/ Gi¸ c¶: Gi¸ c¶ lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu cña thÞ trêng. Gi¸ c¶ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc mua hay kh«ng mua hµng cña ngêi tiªu thô. Gi¸ c¶ cã thÓ hiÓu lµ sè tiÒn mµ ngêi b¸n dù tÝnh sÏ nhËn ®îc ë ngêi mua th«ng qua trao ®æi trªn thÞ trêng mét hµng ho¸ dÞch vô nµo ®ã hä cã. Gi¸ c¶ vµ thÞ trêng cã mèi quan hÖ g¾n bã chÆt chÏ víi nhau, t¸c ®éng qua l¹i víi nhau. ThÞ trêng kh«ng nh÷ng chi phèi ®Õn sù cÊu t¹o vµ møc ®é h×nh thµnh gi¸ c¶ mµ ngay gi¸ c¶ còng g©y nªn sù biÕn ®éng gÊt gao c¶ vÒ h×nh thøc vµ cêng ®é ®èi víi thÞ trêng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp gi¸ c¶ ®îc xem nh nh÷ng tÝn hiÖu ®¸ng tin cËy, ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng cña thÞ trêng. Th«ng qua gi¸ c¶ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ rÊt b¾t ®îc sù tån t¹i, søc chÞu ®ùng còng nh kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh trªn thÞ trêng. §èi víi s¶n xuÊt gi¸ c¶ gi÷ mét vÞt rÝ ®Æc biÖt, bëi lÏ th«ng qua gi¸ c¶ mµ thÞ trêng t¸c ®éng tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trªn thÞ trêng tuy ngêi s¶n xuÊt vµ tiªu dïng ®èi lËp nhau trong viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng riªng biÖt cña m×nh, nhng 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 trong quan hÖ trao ®æi mua b¸n hä võa cã quan hÖ hîp t¸c vµo ®Êu tranh víi nhau vÒ gi¸, ®Ó cuèi cïng c¸c bªn ®Òu ®i ®Õn chÊp nhËn h×nh thµnh nªn mét møc gi¸ nµo ®ã gäi lµ gi¸ thÞ trêng. Khi xem xÐt gi¸ c¶ ph¶i thÊy ®îc c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn gi¸ c¶ cña doanh nghiÖp: §ã lµ c¸c nh©n tè kiÓm so¸t ®îc vµ nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan kh«ng kiÓm so¹t ®îc. 1, Nh÷ng nh©n tè kiÓm so¸t ®îc: * Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm: Gi¸ b¶n s¶n phÈm cã quan hÖ chÆt chÏ víi chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm, v× nã ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së cña chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt: chi phÝ nguyªn vËt liÖu, hao mßn m¸y mãc thiÕt bÞ, chi phÝ nh©n c«ng... Tuy nhiªn viÖc b¸n ra khèi lîng nhiÒu hay Ýt s¶n phÈm l¹i cã ¶nh hëng trë l¹i ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt b×nh qu©n trªn ®¬n vÞ s¶n phÈm. * Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ ph©n phèi: §©y lµ nh÷ng chi phÝ cho dÞch vô b¸n hµng, nhu chi phÝ vËn t¶i, chi phÝ vÒ dÞch vô b¶o hµnh, chi phÝ vÒ ph©n phèi b¸n hµng. * Chi phÝ xóc tiÕn b¸n hµng: Gåm c¸c chi phÝ qu¶ng c¸o, triÓn l·m s¶n phÈm, xóc tiÕn b¸n hµng. 2, Nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan kh«ng kiÓm so¸t ®îc. * Quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng: §©y lµ nh©n tè tån t¹i ®éc lËp, kh«ng chÞu t¸c ®éng chñ quan cña c¸c doanh nghiÖp. Sù thay ®æi quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng sÏ dÉn ®Õn sù biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶. NÕu cÇu t¨ng, cung gi¶m th× gi¸ c¶ sÏ t¨ng. * Sù c¹nht ranh trªn thÞ trêng: C¹nh tranh vÒ gi¸ gi÷a c¸c doanh nghiÖp sÏ lµm cho gi¸ c¶ gi¶m xuèng. * Sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc: §Ó ®¶m b¶o tÝnh chÊt hîp lý cña gi¸ c¶ vµ t×nh h×nh æn ®Þnh vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ, Nhµ níc cã thÓ can thiÖp vµo thÞ trêng b»ng viÖc ®Þnh gi¸ mét sè lo¹i s¶n phÈm. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng nµy th× buéc ph¶i tu©n thñ ®óng theo gi¸ ®· quy ®Þnh. §èi víi nh÷ng mÆt hµng Nhµ níc kh«ng qua ®Þnh. §èi víi nh÷ng mÆt hµng Nhµ níc kh«ng quy ®Þnh gi¸ c¸c xÝ nghiÖp ®îc quyÒn quyÕt ®Þnh nhng ph¶i theo ®óng luËt ®Þnh. 4-/ C¹nh tranh: C¹nh tranh lµ bÊt kh¶ kh¸ng, lµ linh hån sèng cña c¬ chÕ thÞ trêng. C¹nh tranh lµ ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh. C¹nh tranh trong c¬ chÕ thÞ trêng lµ 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 cuéc ch¹y ®ua kh«ng ®Ých gi÷a c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh. NÕu ai c¶m thÊy ®Ých sÏ trë thµnh cÇu nèi ®Ó ®èi thñ ®»ng sau vît lªn. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng tån t¹i c¶ ba tr¹ng th¸i c¹nh ranh: C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ngêi b¸n víi nhau, c¹nh tranh gi÷a nh÷ng ngêi mua víi nhau, c¹nh tranh gi÷a nh÷ng ngêi mua vµ ngêi b¸n. Cô thÓ lµ: C¹nh tranh gi÷a ngêi b¸n víi ngêi mua: Ngêi b¸n bu«n muèn b¸n ®¾t, ngîc l¹i ngêi mua l¹i muèn mua rÎ. Sù c¹nh tranh nµy diÔn ra trong qu¸ tr×nh mÆc c¶ ®Ó h×nh thµnh gi¸ c¶ vµ ph¬ng thøc thanh to¸n trªn thÞ trêng. C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ngêi mua lµ nh»m ®éc quyÒn chiÕm quyÒn së h÷u hoÆc quyÒn sö dông mét l¹i hµng ho¸ dÞch vô. HiÖn tîng nµy chØ xuÊt hiÖn khi hµng ho¸ khan hiÕm, c¹nh tranh gi÷a c¸c ngêi mua lµm t¨ng gi¸ c¶ hµng ho¸, ngêi b¸n lo¹i hµng nµy sÏ ®ùoc lîi . C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ngêi b¸n, tøc lµ c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp cïng cung øng mét thø hµng ho¸ hay dÞch vô, lµm cho gi¸ c¶ hµng ho¸ gi¶m, vµ khi Êy ngêi mua sÏ ®îc lîi. §©y lµ lo¹i c¹nh tranh gay g¾t nhÊt trªn thÞ trêng. §èi víi lo¹i c¹nh tranh nµy cã hai h×nh thøc c¹nh tranh lµ: c¹nh tranh däc vµ c¹nh tranh ngang. §ã lµ 2 h×nh thøc c¹nh tranh dùa trªn c¬ së møc chi phÝ b×nh qu©n thÊp nhÊt cña c¸c doanh nghiÖp. §ång thêi víi c¹nh tranh vÒ gi¸ c¸c doanh nghiÖp cßn c¹nh tranh víi nhau b»ng chÊt lîng s¶n phÈm, b»ng c¸c h×nh thøc dÞch vô, b»ng c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n.... Khi ®ã doanh nghiÖp nµo kh«ng ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng sÏ bÞ ®µo th¶i khái thÞ trêng. Mäi doanh nghiÖp ph¶i chÞu søc Ðp kh«ng ngõng hoµn thiÖn gi¸ trÞ sö dông, më réng ®iÓm b¸n, t¨ng cêng c¸c h×nh thøc dÞch vô... Do vËy c¹nh tranh kinh tÕ lµ ph¬ng thøc vËn ®éng ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, b¶o ®¶m môc tiªu lîi nhuËn tèi ®a cña doanh nghiÖp qua ®ã lîi Ých cña ngêi tiªu dïng vµ cña x· héi còng ®îc ®¶m b¶o h¬n. 5-/ Mèi quan hÖ cung - cÇu vµ gi¸ c¶: C¸c bé phËn cÊu thµnh thÞ trêng: Cung - cÇu, gi¸ c¶ vµ c¹nh tranh kh«ng tån t¹i ®éc lËp riªng rÏ víi nhau mµ chóng lu«n t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau t¹o thµnh mét thÓ thèng nhÊt: thÞ trêng. Trªn thÞ trêng mçi hµng ho¸ ®Òu cã mét hµm cung vµ mét hµm cÇu tu©n theo quy luËt cung vµ quy luËt cÇu. KÕt hîp quy luËt vÒ cung vµ quy luËt víi cÇu th× ta ®ang quy luËt cung cÇu. Theo quy luËt cung cÇu th× mét hµng ho¸ sÏ ®îc b¸n theo gi¸ võa phèi hîp víi cung l¹i phï hîp víi cÇu tøc lµ ë ®ã cung vµ cÇu gÆp nhau. T¹i møc gi¸ thÊp h¬n møc gia c©n b»ng cÇu sÏ lín h¬n cung khi ®ã gi¸ c¶ sÏ tù t¨ng lªn ®Ó ®¹t ®Õn ®iÓm c©n b»ng. Ngîc l¹i khi gi¸ c¶ ë møc trªn gi¸ c©n b»ng cung sÏ lín h¬n cÇu khi ®ã cã sù d thøa hµng ho¸ . Ngêi b¸n muèn b¸n ®îc hµng ph¶i gi¶m gi¸ cho ®Õn khi ®¹t møc gi¸ c©n b»ng. Víi cÇu co gi·n: Mét sù gi¶m nhá trong gi¸ th× sÏ ®¹t ®îc mét lîng b¸n lín, ngêi b¸n sÏ chÊp nhËn h¹ mét chót Ýt gi¸ ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô hµng. 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 IV-/ Néi dung, ph¬ng ph¸p nghiªn cøu thÞ trêng. §Ó ®¸p øng mét c¸ch tèt nhÊt nhu cÇu kh¸ch hµng tõ ®ã giµnh ®îc th¾ng lîi trong c¹nh tranh, ®¹t ®îc môc tiªu cña doanh nghiÖp th× tríc khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng. 1-/ Néi dung nghiªn cøu thÞ trêng a - Nghiªn cøu kh¸i qu¸t thÞ trêng: Nghiªn cøu kh¸i qu¸t thÞ trêng lµ nghiªn cøu tæng cÇu hµng ho¸, tæng cung hµng ho¸, gi¸ c¶ thÞ trêng cña hµng ho¸, chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ vÒ lo¹i hµng ho¸ ®ã. Nghiªn cøu tæng cÇu hµng ho¸ lµ nghiªn cøu tæng khèi lîng hµng ho¸ vµ c¬ cÊu lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng th«ng qua mua s¾m hoÆc sö dông víi gi¸ c¶ thÞ trêng trong mét kho¶ng thêi gian. Tæng khèi lîng hµng ho¸ chÝnh lµ quy m« cña thÞ trêng. Nghiªn cøu quy m« thÞ trêng ph¶i n»m ®îc sè lîng ngêi hoÆc ®¬n vÞ tiªu dïng. Nghiªn cøu tæng cÇu vµ c¬ cÊu hµng ho¸ còng cÇn nghiªn cøu trªn mçi ®Þa bµn, ®Æc biÖt thÞ trêng träng ®iÓm. Nghiªn cøu tæng cung hµng ho¸ lµ nghiªn cøu ®Ó x¸c ®Þnh xem kh¶ n¨ng s¶n xuÊt trong mét thêi gian. C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt cã kh¶ n¨ng cung øng cho thÞ trêng tæng sè bao nhiªu hµng kh¶ n¨ng nhËp khÈu bao nhiªu, kh¶ n¨ng dù tr÷ (tån kho) x· héi bao nhiªu. Gi¸ c¶ b¸n hµng cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt, gi¸ hµng nhËp khÈu. Nghiªn cøu gi¸ c¶ thÞ trêng, ®ã lµ sù nghiªn cøu c¸i yÕu tè h×nh thµnh gi¸, c¸c nh©n tè t¸c ®éng vµ dù ¸n nh÷ng diÔn biÕn cña gi¸ c¶ thÞ trêng. Nghiªn cøu chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ vÒ lo¹i hµng kinh doanh: cho phÐp kinh doanh tù do, kinh doanh cã ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch hay h¹n chÕ kinh doanh. §ã lµ chÝnh s¸ch thuÕ, gi¸ c¸c lo¹i dÞch vô c¬ b¶n quan nh cíc vËn t¶i, gi¸ thuÕ ®Êt l·i suÊt tiÒn vay ng©n hµng... b - Nghiªn cøu chi tiÕt thÞ trêng: Nghiªn cøu chi tiÕt thÞ trêng thùc chÊt lµ nghiªn cøu ®èi tîng mua, b¸n lo¹i hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp kinh doanh; c¬ cÊu thÞ trêng hµng ho¸ vµ chÝnh s¸ch mua b¸n cña c¸c doanh nghiÖp cã nguån hµng lín. Nghiªn cøu chi tiÕt thÞ trêng ph¶i tr¶ lín ®îc c¸c c©u hái: Ai mua hµng ? Mua bao nhiªu ? c¬ cÊu cña lo¹i hµng; mua hµng lµm g× ? §èi thñ c¹nh tranh lµ ai ?. Nghiªn cøu chi tiÕt thÞ trêng ph¶i nghiªn cøu nhu cÇu vµ yªu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ lo¹i hµng m· doanh nghiÖp kinh doanh. §èi víi hµng tiªu dïng, nhu cÇu vÒ lo¹i hµng phô thuéc vµo së tÝch, thu nhËp, løa tuæi nghÒ nghiÖp tr×nh ®é v¨n ho¸, tËp qu¶n... Nhu cÇu ®èi víi hµng t liÖu s¶n xuÊt phô thuéc vµo c«ng n ghÖ ®Þnh møc sö dông nguyªn vËt liÖu trong s¶n xuÊt vµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt mÆt hµng c¶u doanh nghiÖp s¶n xuÊt... Nghiªn cøu thÞ trêng hµng t liÖu s¶n xuÊt ph¶i nghiªn cøu lÜnh vùc tiªu dïng s¶n xuÊt. §ã lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp....Khi nghiªn cøu chi tiÕt thÞ trêng doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh tû träng thÞ trêng doanh nghiÖp ®Æt ®îc (thÞ phÇn c¶u doanh nghiÖp vµ thÞ phÇn c¶u c¸c doanh nghiÖp kh¸c cïng ngµnh, so s¸nh c¸c mÆt s¶n phÈm 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 cña m×nh, c¸c h×nh thøc dÞch vô cña cña doanh nghiÖp víi ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó cã biÖn ph¸p ®æi míi thu hót kh¸ch hµng mua hµng cña m×nh. 2-/ Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu thÞ trêng: §Ó nghiªn cøu thÞ trêng cña doanh nghiÖp ngêi ta thêng dïng hai ph¬ng ph¸p lµ : ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i b¶n vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu hiÖn trêng. a - Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i b¶n: Ph¬ng ph¸p nh÷ng t¹i b¶n hay cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu v¨n phßng lµ ph¬ng ph¸p phæ th«ng nhÊt cña mäi c¸n bé nghiªn cøu thÞ trêng. §©y lµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu thÞ trêng b»ng c¸c nguån th«ng tin thø cÊp bao gåm: - C¸c nguån th«ng tin trong níc vÒ thÞ trêng cÇn nghiªn cøu: Niªm gi¸m th«ng kª ViÖt Nam, c¸c b¶n tin vÒ thÞ trêng gi¸ c¶, t¹p chÝ th¬ng m¹i, s¸ch b¸o th¬ng m¹i, c¸c b¸o c¸o cña bé th¬ng m¹i, b¸o c¸o tæng kÕt ®¸nh gi¸ cña chÝnh phñ, c¸n Bé, ngµnh cã liªn quan. - C¸c nguån th«ng tin t liÖu quèc tÕ cÇn nc: Trung t©m th¬ng m¹i quèc tÕ, tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), tæ chøc th¬ng m¹i vµ ph¸t triÓn cña Liªn Hîp Quèc (UNCTAD), thèng kª cña Liªn Hîp Quèc (UNSO). Ngoµi ra nghiªn cøu t¹i b¶n cã thÓ t×m tµi liÖu ë ngoµi doanh nghiÖp, ®Æc biÖt c¸c doanh nghiÖp chiÕm thÞ trêng phÇn lín; còng cã thÓ ®· cã nghiªn cøu c¸c tµi liÖu ë trong doanh nghiÖp, nÕu doanh nghiÖp ®· cã nh÷ng tµi liÖu cã liªn quan ®Õn viÖc mua, b¸n mÆt hµng cÇn nghiªn cøu vµ doanh nghiÖp ®ang chiÕm mét thÞ phÇn ®¸ng kÓ. HiÖn nay nghiªn cøu tµi b¶n cã mét nguån th«ng thÞ trêng cùc kú lín vµ phong phó ®ã lµ nguån th«ng tin tõ m¹ng Internet. Bµng viÖc tiÕp nèi m¸y tÝnh vµo m¹ng Internet nhµ nghiªn cøu thÞ trêng cã thÓ t×m ®îc th«ng tin vÒ thÞ trêng á kh¾p nãi trªn thÕ giíi qua c¸c Trang web cña c¸c doanh nghiÖp, cña c¸c phßng th¬ng m¹i, tæ chøc th¬ng m¹i c¸c níc... Qua nguån th«ng tin nµy doanh nghiÖp cã thÓ biÕt ®îc sè lîng hµng ho¸, gi¸ c¶, c¹nh tranh trªn thÞ trêng trong níc vµ trªn thÕ giíi. Th«ng tin ë trªn m¹ng Internet thêng xuyªn ®îc thay ®æi cÊp nhËt trªn c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc do vËy nã cã Ýt ®é trÔ so víi thùc tÕ. C¸c c¸n bé nghiªn cøu thÞ trêng, cÇn triÖt ®Ó khai th¸c nguån tµi nguyªn th«ng tin qu¸ gi¸ nµy. Nghiªn cøu t¹i bµn cho phÐp ta nh×n ®îc kh¸i qu¸t thÞ trêng mÆt hµng cÇn nghiªn cøu. §©y lµ ph¬ng ph¸p t¬ng ®èi dÔ lµm cã thÓ nhanh Ýt tèn chi phÝ nhng ®ßi hái ngêi nghiªn cøu ph¶i cã chuyªn m«n, biÕt c¸ch thu nhËp tµi liÖu, ®¸nh gi¸ vµ sö dông c¸c tµi liÖu ®îc thu nhËp mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ tin cËy. Tuy nhiªn ph¬ng ph¸p nµy cßn h¹n chÕ lµ dùa vµo tµi liÖu ®· xuÊt b¶n nªn thêi gian ®· qua, Bµi lÖch so víi thùc tÕ vµ møc ®é tin cËy cã h¹n. b - Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i hiÖn trêng: §©y lµ ph¬ng ph¸p trùc tiÕp cö c¸n bé ®Õn tËn n¬i ®Ó nghiªn cøu. C¸n bé nghiªn cøu th«ng qua c¸c ph¬ng ph¸p lµ quan s¸t, thùc nghiÖm, th¨m dß d luËn. * Quan s¸t: Lµ mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu s¬ cÊp cã thÓ ¸p dông khi ngêi nghiªn cøu trªn hµnh quan s¸t trùc tiÕp ngêi vµ hoµn c¶nh, 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 khuyÕt ®iÓm cña ph¬ng ph¸p quan s¸t lµ chØ thÊy ®îc sù m« t¶ bªn ngoµi, tèn nhiÒu c«ng søc vµ thêi gian. Thùc hiÖn: nghiªn cøu thùc hiÖn ®ßi hái ph¶i tuyÓn chän c¸c nhãm ®èi tîng cã thÓ so s¸nh ®îc víi nhau, t¹o ra cho c¸c nhãm ®ã hoµn c¶nh kh¸c nhau, kiÓm tra nh÷ng thµnh phÇn biÕn ®éng vµ x¸c ®Þnh møc ®é quan träng cña c¸c ®Æc ®iÓm ®îc quan s¸t. Môc tiªu cña nghiªn cøu nµy lµ t×m ra mèi quan hÖ nh©n qu¶ b»ng c¸ch sµng läc nh÷ng bµi gi¶i thÝch m©u thuÉn nhau vÒ c¸c kÕt qu¶ quan s¸t ®îc. * Th¨m dß d luËn: lµ ph¬ng ph¸p n¾m gi÷a quan s¸t vµ thùc nghiÖm. Quan s¸t phï hîp nhÊt víi nh÷ng nghiªn cøu th¨m dß, thùc nghiÖm th× phï hîp nhÊt víi viÖc t×m kiÕm nh÷ng mèi liªn hÖ nh©n qu¶, trong khi ®ã th¨m dß d luËn l¹i thuËn tiÖn nhÊt khi tiÕn hµnh nghiªn cøu m« t¶. C¸c c«ng ty tiÕn hµnh th¨m dß d luËn ®Ó cã ®îc nh÷ng th«ng tin vÒ t thøc, chÝnh kiÕn vµ së thÝch cña con ngêi, vÒ møc ®é tho¶ m·n cña hä.... Còng nh ®Ó ®o ®é bÒn v÷ng cña ®Þa vÞ cña m×nh díi con m¾t cña c«ng chóng. Khi nghiªn cøu thÞ trêng t¹i hiÖn trêng c¸c c¸n bé nghiªn cøu thêng sö dông hai c«ng cô nghiªn cøu chñ yÕu lµ phiÕu ®iÒu tra vµ c¸c thiÕt bÞ c¬ häc. PhiÕu ®iÒu tra, theo nghÜa réng, lµ mét lo¹t c¸c c©u hái mµ ngêi ®îc hái vÉn tr¶ lêi. PhiÕu ®iÒu tra lµ mét dông cô rÊt mÒm dÎo theo nghÜa lµ cã thÓ ®a ra nh÷ng c©u hái b»ng rÊt nhiÒu c¸c ph¬ng thøc kh¸c nhau. PhiÕu ®iÒu tra ®ßi hái ph¶i so¹n th¶o kü, thö vµ söa nh÷ng thiÕu sãt ®· ph¸t hiÖn thÊy cha khi ®em sö dông nã réng r·i. Tuy nhiªn ®iÒu tra lµ mét c«ng cô nghiªn cøu phæ biÕn nhÊt, c¸c thiÕt bÞ c¬ häc còng ®îc sö dông trong nghiªn cøu thÞ trêng. * C¸c ph¬ng thøc liªn hÖ víi c«ng chóng: Lµm thÕ nµo ®Ó tiÕp xóc víi c¸c thµnh viªn cña mÉu nghiªn cøu? Qua ®iÖn tho¹i, bu ®iÖn hay pháng vÊn trùc tiÕp. 1. Pháng vÊn qua ®iÖn tho¹i: lµ ph¬ng ph¸p tèt nhÊt ®Ó thu thËp th«ng tin nhanh nhÊt. Pháng vÊn qua ®iÖn tho¹i cã hai nhîc ®iÓm c¬ b¶n lµ: chØ cã thÓ th¨m dß d luËn cña nh÷ng ngêi cã ®iÖn tho¹i vµ cuéc nãi chuyÖn ph¶i gãi gän trong mét thêi gian ng¾n. 2. PhiÕu ®iÒu tra göi qua bu ®iÖn: nh÷ng phiÕu ®iÒu tra göi qua bu ®iÖn ®ßi hái c¸c c©u hái ph¶i ®¬n gi¶n, râ rµng, cßn tû lÖ phÇn tr¨m göi tr¶ phiÕu l¹i thÊp vµ thêi gian göi tr¶ rÊt l©u. 3. Pháng vÊn trùc tiÕp: lµ ph¬ng ph¸p th¨m dß d luËn tèi u nhÊt trong ba ph¬ng ph¸p. Ngêi pháng vÊn kh«ng nh÷ng cã thÓ ®a ra nhiÒu c©u hái h¬n mµ cßn cã thÓ bæ xung nh÷ng kÕt qu¶ nãi chuyÖn b»ng nh÷ng quan s¸t trùc tiÕp cña m×nh. Pháng vÊn trùc tiÕp lµ ph¬ng ph¸p ®¾t tiÒn nhÊt trong ba ph¬ng ph¸p vµ ®ßi hái ph¶i cã kÕ ho¹ch chuÈn bÞ kü vµ kiÓm tra chÆt chÏ. Nh vËy, nghiªn cøu thÞ trêng lµ mét ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu cña c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Nã ph¶i ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch thêng xuyªn liªn tôc tríc trong vµ sau mçi giai ®o¹n kinh doan. ViÖc ¸p dông c¸c ph¬ng 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ph¸p nghiªn cøu thÞ trêng mét c¸ch riªng rÏ hay phèi hîp lµ tuú theo môc tiªu cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp vµ ®iÒu kiÖn thÞ trêng. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 PhÇn II Thùc tr¹ng thÞ trêng vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu thÞ trêng cña doanh nghiÖp trong thêi gian qua vµ c¸c kiÕn nghÞ I-/ Thùc tr¹ng thÞ trêng vµ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng cña doanh nghiÖp trong thêi gian qua: 1-/ Thùc tr¹ng thÞ trêng trong thêi gian qua: NghÞ quyÕt 12 cña Bé chÝnh trÞ ngµy 3-1-1996 ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thÞ trêng qua nh÷ng n¨m ®æi míi: - ChuyÓn viÖc mua b¸n hµng ho¸ tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang mua b¸n theo c¬ chÕ thÞ trêng gi¸ c¶ ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së gi¸ trÞ vµ quan hÖ cung cÇu. - ChuyÓn thÞ trêng tõ tr¹ng th¸i chia c¾t khÐp kÝn theo ®Þa giíi hµnh chÝnh kiÓu “tù cÊp, tù tóc” sang tù do lu th«ng theo quy luËt kinh tÕ thÞ trêng vµ theo ph¸p luËt. Víi sù tham gia vÒ vèn, kü thuËt vµ lu th«ng hµng ho¸ lµm cho thÞ trêng trong níc ph¸t triÓn sèng ®éng, tæng møc lu chuyÓn hµng ho¸ x· héi t¨ng nhanh. - ThÞ trêng ngoµi níc ®îc më réng theo híng ®a d¹ng ho¸ vµ ®a ph¬ng ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. - Qu¶n lý Nhµ níc vµ thÞ trêng vµ ho¹t ®éng th¬ng m¹i cã tiÕn bé vÒ tæ chøc hÖ thèng, ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vÜ m«, t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn. NghÞ quyÕt 12 NQ/TW còng chØ ra nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc: - ThÞ trêng hµng ho¸ vµ sè lîng doanh nghiÖp bung ra kinh doanh ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh, nhng nÆng tÝnh tù ph¸t. NÒn th¬ng nghiÖp vÒ c¬ b¶n vÉn lµ mét nÒn th¬ng nghiÖp nhá, tæ chøc ph©n t¸n manh món, bu«n b¸n theo kiÓu “chôp giùt” qua nhiÒu tÇng nÊc, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng Ðp gi¸ ®Çu vµo, n©ng gi¸ ®Çu ra ë thÞ trêng trong níc bÞ chÌn Ðp gi¸ ë thÞ trêng níc ngoµi. Cha thiÕt lËp ®îc mèi liªn kÕt l©u dµi gi÷a c¬ së s¶n xuÊt víi nhµ bu«n vµ gi÷a c¸c nhµ bu«n ®Ó h×nh thµnh nh÷ng kªnh lu th«ng æn ®Þnh, t¹o ®iÒu kiÖn hç trî, thóc ®Èy s¶n xuÊt, híng dÉn tiªu dïng, x©y dùng thÞ trêng cung øng vµ tiªu thô v÷ng ch¾c ®Æc biÖt trªn lÜnh vùc b¸n vËt t n«ng nghiÖp, mua n«ng s¶n thùc phÈm. - Kû c¬ng ph¸p luËt bÞ vi ph¹m, trËt tù thÞ trêng cha ®îc x¸c lËp. N¹n bu«n lËu, bu«n b¸n hµng gi¶ diÔn ra nghiªm träng t¸c ®éng xÊu ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. Nh÷ng ®¸nh gi¸ nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh thÞ trêng trong NghÞ quyÕt 12/NQTW ®îc cô thÓ ho¸ nh sau: a-/ T×nh h×nh thÞ trêng trong níc: Tæng møc lu chuyÓn hµng ho¸ b¸n lÎ x· héi t¨ng lªn hµng n¨m. N¨m 1990 ®¹t 19.031,2 tû ®ång, n¨m 1991 ®¹t 33.403,6 tû ®ång, n¨m 1992 ®¹t 51.214,5 tû 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®ång, n¨m 1996 ®¹t 145.874 tû ®ång, n¨m 1997 ®¹t 158.000 tû ®ång, n¨m 1998 ®¹t 180,5 ngµn tû ®ång. ThÞ trêng n«ng th«n miÒn nói n¨m 1998 cã tiÕn bé nhê bíc ®Çu triÓn khai NghÞ ®Þnh 20/CP ngµy 31/3/1998 cña ChÝnh phñ vÒ ph¸t triÓn th¬ng nghiÖp miÒn nói, biªn giíi vµ h¶i ®¶o. N¨m 1998 thÞ trêng c¸c tØnh miÒn nói cã tiÕn bé t¨ng trëng vÒ tæng møc b¸n lÎ n¨m 1998 phæ biÕn tõ 6-15% so víi n¨m 1997. VÒ gi¸ c¶ trªn thÞ trêng n¨m 1998: Gi¸ c¸c lo¹i vËt t, vËt liÖu x©y dùng vµ hµng tiªu dïng t¬ng ®èi æn ®Þnh. Riªng gi¸ l¬ng thùc cã møc t¨ng cao, cã lîi cho n«ng d©n. ViÖc thùc hiÖn d¸n tem mét sè mÆt hµng nhËp khÈu ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ kinh doanh hµng trong níc ph¸t triÓn tèt, gãp phÇn tÝch cùc vµo cuéc ®Êu tranh chèng hµng lËu vµ gian lËn th¬ng m¹i. b-/ VÒ t×nh h×nh thÞ trêng níc ngoµi: KÓ tõ khi thùc hiÖn ®êng lèi më cöa giao lu bu«n b¸n víi níc ngoµi kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam kh«ng ngõng ®îc t¨ng lªn. §iÒu ®ã ®îc thÓ hiÖn: n¨m 1998-1998 kim ng¹ch xuÊt khÈu lu«n lu«n t¨ng, tuy tèc ®é t¨ng kh«ng ®Òu. Giai ®o¹n 1988-1993 t¨ng chËm do thÞ trêng khu vùc I tan r·, ta bíc ®Çu chuyÓn sang thÞ trêng khu vùc II; giai ®o¹n 1993-1997 kim ng¹ch xuÊt khÈu gia t¨ng víi tèc ®é “thÇn kú” 30%/n¨m. N¨m 1998 vµ 3 th¸ng ®Çu n¨m 1999 kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng chËm vµ chùng l¹i. Nguyªn nh©n kh¸ch quan do thiªn tai vµ khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc chñ quan: do yÕu kÐm cña ngµnh ngo¹i th¬ng. Tõ th¸ng 1-1999 ®Õn nay, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®· t¨ng trë l¹i. B¶y th¸ng ®Çu n¨m kim ng¹ch xuÊt khÈu c¶ níc ®¹t 1.166 triÖu USD t¨ng 12,2% so víi cïng kú n¨m ngo¸i. Nguyªn nh©n kh¸ch quan do mét sè níc Ch©u ¸ ®· qua c¬n khñng ho¶ng, ®ang t¨ng nhu cÇu nhËp khÈu nh NhËt, Hµn Quèc,... thÞ trêng EU còng dµnh cho ViÖt Nam mét sè thuËn lîi. Nguyªn nh©n chñ quan: C¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch xuÊt khÈu cña ChÝnh phñ ®· b¾t ®Çu ph¸t huy t¸c dông trong ®ã ®Æc biÖt quan träng lµ NghÞ ®Þnh 57/CP vÒ më réng quyÒn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cho c¸c doanh nghiÖp vµ quy chÕ thëng xuÊt khÈu. Céng víi nç lùc b¬n tr¶i cña c¸c doanh nghiÖp ®· t¹o nªn sù t¨ng trëng kim ng¹ch xuÊt khÈu trong mÊy th¸ng gÇn ®©y. B¶ng 3: 20 thÞ trêng xuÊt nhËp khÈu hµng ®Çu cña ViÖt Nam §¬n vÞ tÝnh: triÖu USD Singapore NhËt B¶n §µi Loan Hµn Quèc Trung Quèc Th¸i Lan §øc Hång K«ng Hoa Kú Ph¸p Austraylia Indonesia Philippines Anh Nga VNX 594 1.179 220 86 296 97 115 197 95 117 46 35 4 65 90 1994 VNN 1.146 586 396 721 144 226 149 319 44 240 64 116 15 19 289 XNK 1.740 1.765 616 807 440 323 264 516 139 357 110 151 19 84 379 VNX 1.157 1.615 780 352 521 223 396 473 273 228 181 48 211 256 120 16 1997 VNN 2.075 1.428 1.391 1.556 409 569 281 608 416 548 196 200 36 103 159 XNK 3.232 3.043 2.171 1.908 930 792 677 1.071 689 776 377 248 247 359 279 VNX 1.100 1.390 650 220 470 260 540 330 470 280 330 280 350 310 230 1998 VNN 2.420 1.460 1.360 1.400 460 640 340 500 330 330 220 250 60 161 XNK 3.520 2.850 2.010 1.620 930 900 880 830 800 610 550 530 410 400 394 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Malaysia Hµ Lan Thuþ SÜ BØ Italia 65 61 28 15 20 66 25 26 9 34 131 86 54 24 54 147 251 318 114 111 217 50 146 79 98 364 301 464 193 209 102 290 260 190 112 240 50 76 65 90 342 340 336 255 202 Sau ®©y sÏ xem xÐt cô thÓ thÞ trêng xuÊt nhËp khÈu: ThÞ trêng xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam ngµy cµng ®îc më réng. NÕu ®¹t c¶ hai chiÒu xuÊt vµ nhËp khÈu th× Singapore lµ thÞ trêng lín nhÊt cñaViÖt Nam (tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu n¨m 1998 lµ 3.520 triÖu USD) nhng nÕu ®¹t theo kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu th× c¸c thÞ trêng lín ë ViÖt Nam lµ: NhËt, Singapore, Trung Quèc, §µi Loan, §øc, Mü, Philippin, óc, Th¸i Lan, Thuþ SÜ, Anh, In®onesia, Ph¸p, Nga, Hµn Quèc, BØ, Italia, Malaysia. Theo Bé th¬ng m¹i, tû träng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo c¸c thÞ trêng nµy trong nh÷ng n¨m qua gia t¨ng nhanh chãng tõ 58,7% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 1994 lªn 87,2% n¨m 1998. Ngoµi 20 thÞ trêng lín nªu trªn kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang mét sè thÞ trêng míi nh Trung CËn §«ng, Ucraina, Nam Phi,... còng t¨ng m¹nh trong thêi gian gÇn ®©y. Nghiªn cøu mét sè thÞ trêng chÝnh ta thÊy: * ThÞ trêng ASEAN: KÓ tõ khi ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña ASEAN, quan hÖ bu«n b¸n gi÷a ViÖt Nam víi c¸c níc trong khèi ngµy cµng ph¸t triÓn vµ cã nh÷ng bíc t¨ng trëng vît bËc. §Õn gi÷a n¨m 1999 thÞ trêng ASEAN chiÕm 22% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµ kho¶ng 32% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu. ViÖt Nam xuÊt sang c¸c níc ASEAN g¹o, dÇu th«, giµy dÐp, hµng dÖt may,... vµ nhËp x¨ng, dÇu, s¾t thÐp, xe m¸y,... Do c¸c níc ASEAN cã cïng chung lîi thÕ víi ViÖt Nam, l¹i cã tr×nh ®é ph¸t triÓn cao h¬n chóng ta nªn hµng ViÖt Nam khã c¹nh tranh, møc nhËp siªu ngµy cµng t¨ng, mçi n¨m trung b×nh lªn tíi 7,2 tû USD. §iÒu nµy ®ßi hái Nhµ níc, Bé th¬ng m¹i vµ c¸c doanh nghiÖp khÈn tr¬ng t×m biÖn ph¸p n©ng tÝnh c¹nh tranh cña hµng ViÖt Nam. * ThÞ trêng NhËt B¶n: NhËt B¶n lµ ®èi t¸c kinh tÕ quan träng hµng ®Çu cñaViÖt Nam. NhËt lµ b¹n hµng lín thø hai sau Singapore, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu n¨m 1998 ®¹t xÊp xØ 3 tû USD. Ngµy 26-5-1999 ChÝnh phñ NhËt B¶n ®· cÊp quy chÕ tèi huÖ quèc (MFN) cho ViÖt Nam t¹o c¬ héi míi ®Ó ph¸t triÓn quan hÖ th¬ng m¹i gi÷a hai níc. Môc tiªu ®Æt ra: ®Õn n¨m 2005 kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµ NhËt ®¹t 5,1-5,4 tû USD. §Ó biÕn hy väng thµnh hiÖn thùc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn: T¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm: nghiªn cøu kü c¸c kªnh ph©n phèi, t×m hiÓu c¸ tÝnh cña c¸c doanh nh©n NhËt B¶n ®Ó cã kh¶ n¨ng thÝch øng. * ThÞ trêng Mü: §©y lµ thÞ trêng réng lín gi¶m tiÒm n¨ng, m¹nh vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n nhng kh¶ n¨ng c¹nh tranh còng rÊt khèc liÖt. Bèn n¨m qua kÓ tõ khi Mü b×nh thêng ho¸ quan hÖ víi ViÖt Nam quan hÖ bu«n b¸n gi÷a hai níc ph¸t triÓn theo 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 chiÒu híng tèt. §Õn nay kim ng¹ch xuÊt nhËp gi÷a ViÖt Nam - Mü ®¹t gÇn 1 tû USD/n¨m. ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Mü: cµ phª, h¶i s¶n, hµng may mÆc,... vµ nhËp tõ Mü: thiÕt bÞ m¸y mãc, nguyªn vËt liÖu,... S¾p tíi ®©y HiÖp ®Þnh - th¬ng m¹i ViÖt Nam Mü ®îc ký kÕt sÏ më ra triÓn väng míi trong quan hÖ th¬ng m¹i gi÷a hai níc. §Ó ®ãn nhËn c¬ héi míi nµy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn nç lùc phÊn ®Êu n©ng cao tÝnh c¹nh tranh c¸c hµng ViÖt Nam th× míi cã thÓ th©m nhËp vµ trô v÷ng trªn thÞ trêng réng lín nµy. Nghiªn cøu c¸c thÞ trêng kh¸c nh EU, Nga, Trung Quèc,... chóng ta rót ra nhËn ®Þnh chung: tÝnh c¹nh tranh cña hµng ViÖt Nam cßn rÊt yÕu. Muèn më réng thÞ trêng, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, b¾t buéc ph¶i n©ng tÝnh c¹nh tranh cña hµng ViÖt Nam 2-/ Thùc tr¹ng c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng cña doanh nghiÖp trong thêi gian qua: ChuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù ho¹ch to¸n vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Sù tån t¹i hay diÖt vong cña doanh nghiÖp do thÞ trêng quyÕt ®Þnh do vËy hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ®· rót ra kÕt luËn “ph¶i b¸n c¸i thÞ trêng cÇn chø kh«ng ph¶i thø mµ m×nh cã”. §Ó n¾m b¾t ®îc nhu cÇu vµ t×nh h×nh thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp ®· tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng. C«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay kh«ng cßn lµ h×nh thøc mµ nã ®îc coi lµ mét c«ng viÖc, rÊt quan träng ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch thêng xuyªn liªn tôc. ViÖc nghiªn cøu thÞ trêng ®îc tiÕn hµnh ë hai cÊp ®é: nghiªn cøu kh¸i qu¸t thÞ trêng: nghiªn cøu tæng cung, tæng cÇu gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ nghiªn cøu chi tiÕt thÞ trêng: nhu cÇu kh¸ch hµng, sè lîng,... Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu th«ng tin thÞ trêng ®îc sö dông lµ hai ph¬ng ph¸p: nghiªn cøu t¹i bµn vµ nghiªn cøu t¹i hiÖn trêng. ViÖc tiÕn hµnh c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng ë c¸c doanh nghiÖp ®· bíc ®Çu cho phÐp c¸c doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu thÞ trêng, dù b¸o t×nh h×nh thÞ trêng, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp so víi ®èi thñ c¹nh tranh. Tuy nhiªn møc ®Çu t cho c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng cña doanh nghiÖp cßn thÊp cha cã c¸n bé chuyªn tr¸ch vµ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, cha cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi mét sè tæ chøc ChÝnh phñ vµ phi ChÝnh phñ ®Ó khai th¸c th«ng tin thÞ trêng,... Thi: VÝ dô vÒ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng ë c«ng ty th¬ng m¹i - dÞch vô Trµng C«ng ty th¬ng m¹i - dÞch vô Trµng Thi lµ mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i ®ãng trªn ®Þa bµn Hµ Néi. C«ng ty th¬ng m¹i - dÞch vô Trµng Thi cã 14 ®¬n vÞ trùc thuéc ®îc bè trÝ trªn ®Þa bµn Hµ Néi. HiÖn nay c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng cña c«ng ty ®îc tiÕn hµnh ë hai møc: Toµn c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. Ho¹t ®éng nµy ë c«ng ty th× do phßng kinh doanh ®¶m nhËn vµ ë c¸c ®¬n vi th× do c¸n bé phô tr¸ch kinh doanh cña ®¬n vÞ ®¶m nhËn. 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ë møc ®é toµn c«ng ty th× ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ trêng ®îc tiÕn hµnh trªn ph¹m vi réng h¬n, bao qu¸t h¬n, lµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc chñ yÕu lµ thÞ trêng Hµ Néi, vµ c¸c tØnh phÝa B¾c. Cßn ®èi víi c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc th× chñ yÕu tiÕn hµnh nghiªn cøu trªn ®Þa bµn mµ m×nh ho¹t ®éng. Trong nh÷ng n¨m võa qua ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ trêng c¸c c«ng ty ®îc tiÕn hµnh nh sau: * VÒ ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin vÒ thÞ trêng: còng ®îc tiÕn hµnh theo hai c¸ch nghiªn cøu t¹i bµn vµ nghiªn cøu t¹i hiÖn trêng. - Nghiªn cøu t¹i bµn: theo c¸ch nµy c«ng ty cã ®îc c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng chñ yªó th«ng qua c¸c b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh thÞ trêng, t×nh h×nh ho¹t ®éng còng nh sè lîng doanh nghiÖp, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch th¬ng m¹i mçi n¨m vµ c¸c dù b¸o ph¬ng híng cho n¨m tíi cña Bé th¬ng m¹i, Së th¬ng m¹i Hµ Néi c¸c kÕt qu¶ ®iÒu tra vÒ d©n sè møc sèng,.... c¸c s¸ch b¸o chÝ. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty còng c¨n cø vµo c¸c kÕt qu¶ ®iÒu tra thÞ trêng, kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña chÝnh b¶n th©n c«ng ty ®· cã trong nh÷ng n¨m tríc. - Nghiªn cøu t¹i hiÖn trêng: theo c¸ch nµy ®Ó cã ®îc c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng c«ng ty tiÕn hµnh tiÕp cËn thÞ trêng Hµ Néi th«ng qua viÖc xuèng trùc tiÕp c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc c«ng ty ph©n bè ë c¸c quËn, huyÖn trong thµnh phè. Ngoµi ra c«ng ty còng tæ chøc c¸c ®oµn c¸n bé ®i kh¶o s¸t thÞ trêng trong ngoµi tØnh, thu thËp c¸c th«ng tin ph¶n håi trùc tiÕp cña kh¸ch hµng,... qua ®ã n¾m b¾t ®îc c¸c nhu cÇu kh¸ch hµng còng nh kh¶ n¨ng tiªu thô tõng lo¹i hµng ho¸ trªn tõng khu vùc vµ theo tõng thêi vô kh¸c nhau. Tuy nhiªn: nh×n chung trong nh÷ng n¨m qua c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng ë c«ng ty kh«ng ®îc chó ý ®Õn mét c¸ch ®óng møc, c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu kh«ng ®îc thùc hiÖn mét c¸ch chuyªn m«n mµ hÇu nh chØ dõng l¹i ë viÖc nghiªn cøu kh¸i qu¸t thÞ trêng Hµ Néi nh nghiªn cøu tæng cung, tæng cÇu hµng ho¸ gi¸ c¶ thÞ trêng cña hµng ho¸,... chø cha ®i s©u vµo nghiªn cøu chi tiÕt thÞ trêng. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë viÖc c«ng ty cha x¸c ®Þnh ®îc tû träng thÞ trêng mµ m×nh ®¹t ®îc, kh«ng cã ®îc c¸c th«ng tin chi tiÕt vÒ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh,... Nguyªn nh©n vÊn ®Ò lµ do: * VÒ chñng lo¹i mÆt hµng kinh doanh cña c«ng ty rÊt phong phó vµ ®a d¹ng do ®ã sÏ rÊt tèn kÐm vµ khã kh¨n ®Ó cã thÓ tiÕn hµnh nghiªn cøu chi tiÕt cho tõng mÆt hµng hay tõng lo¹i mÆt hµng. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty l¹i bao gåm rÊt nhiÒu ®¬n vÞ trùc thuéc mµ mçi ®¬n vÞ nµy l¹i ho¹t ®éng gÇn nh ®éc lËp vµ cïng kinh doanh nhiÒu mÆt hµng do ®ã nÕu tiÕn hµnh nghiªn cøu thÞ trêng ë ph¹m vi toµn c«ng ty th× chØ cã thÓ nghiªn cøu mét c¸ch kh¸i qu¸t nh»m ®i ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh mang tÝnh chØ ®¹o chung. Nhng nÕu tiÕn ®Õn nghiªn cøu ë ph¹m vi tõng ®¬n vÞ trùc thuéc th× l¹i gÆp h¹n chÕ vÒ vèn vµ vÒ nh©n sù. * C«ng ty cha cã mét Ban chuyªn tr¸ch c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng mµ c¸c ho¹t ®éng nµy cho ®Õn hiÖn nay vÉn do c¸c c¸n bé phßng kinh doanh cña c«ng ty hoÆc do c¸c c¸n bé phô tr¸ch kinh doanh ë tõng ®¬n vÞ ®¶m nhËn. Do ®ã kh«ng thÓ ®¶m ®¬ng ®îc tÊt c¶ c«ng viÖc. 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 * VÝ dô vÒ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng níc ngoµi ë Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam: Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam lµ mét tæng c«ng ty vai trß rÊt lín trong viÖc qu¶n lý vµ ®Þnh híng cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam. Mét trong nh÷ng c¬ héi vµ còng lµ mét khã kh¨n cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh DÖt May ViÖt Nam ®ã lµ viÖc tham gia vµo thÞ trêng dÖt may thÕ giíi trong ®iÒu kiÖn møc ®é chÊn ®éng vµ c¹nh tranh trªn thÞ trêng lµ rÊt lín. §Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc trong thÞ trêng ®ã viÖc cÇn lµm tríc hÕt ®èi víi tæng c«ng ty lµ nghiªn cøu thÞ trêng. C«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng ngµy cµng ®îc tæng c«ng ty coi träng, ngay tõ khi míi thµnh lËp, tæng c«ng ty ®· x©y dùng ban kÕ ho¹ch - thÞ trêng ®Ó ®¶m nhËn viÖc nghiªn cøu, ph©n tÝch vµ dù b¸o thÞ trêng phôc vô cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña tæng c«ng ty. VÒ viÖc nghiªn cøu kh¸i qu¸t thÞ trêng: Tæng c«ng ty lu«n chó ý tíi viÖc nghiªn cøu c¸c nh©n tè mang tÝnh chÊt toµn cÇu v× nã chÝnh lµ tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn trong t¬ng lai cña Tæng c«ng ty. §iÒu nµy ®îc thùc hiÖn kh¸ râ trong chiÕn lîc ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ViÖt Nam tíi n¨m 2010. Trong chiÕn lîc nµy Tæng c«ng ty ®· ®a ra mét b¶n dù b¶o vÒ thÞ trêng cho ho¹t ®éng cña m×nh trong nh÷ng n¨m tíi, ®¸nh gi¸ ®îc nh÷ng mÆt thuËn lîi còng nh nh÷ng khã kh¨n h¹n chÕ mµ ngµnh DÖt may ViÖt Nam sÏ gÆp ph¶i khi th©m nhËp vµo thÞ trêng thÕ giíi. §Æc biÖt khi ViÖt Nam ký kÕt hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng víi Mü, c¸c hiÖp ®Þnh vÒ thuÕ quan cña AFTA, APEC ®îc thùc hiÖn ®èi víi ViÖt Nam vµ khi ViÖt Nam tham gia vµo tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO. Ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ trêng còng quan t©m ®Õn nh÷ng yÕu tè vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ, ph¸p luËt cña c¸c níc, c¸c vïng kinh tÕ mµ tæng c«ng ty thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt khÈu v× ®©y lµ ®iÒu kiÖn ban ®Çu quyÕt ®Þnh tíi viÖc Tæng c«ng ty cã thÓ xuÊt khÈu sang thÞ trêng c¸c níc nµy hay kh«ng, c¸c chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ vÒ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nh møc thuÕ quan vÒ hµng dÖt may ®èi víi c¸c thÞ trêng phi h¹n ng¹ch nh NhËt B¶n, Nga... c¸c thÞ trêng ®îc qu¶nlý b»ng h¹n ng¹ch nh thÞ trêng EU, c¸c h¸ng rµo phi thuÕ quan kh¸c nh c¸c tiªu chuÈn vÒ chÊt lîng s¶n phÈm trªn tõng khu vùc thÞ trêng. §©y còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ®ã tiÕn hµnh lùa chän thÞ trêng, lùa chän c¸c ph¬ng thøc th©m nhËp thÞ trêng cña Tæng c«ng ty vµ ®Ó ra c¸c biÖn ph¸p chÝnh s¸ch phï hîp gãp phÇn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu c¸c yÕu tè vÒ m«i trêng v¨n ho¸ cña tõng níc còng ®ang dÇn ®îc quan t©m. Tríc kia ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ trêng cña Tæng c«ng ty thêng kh«ng quan t©m nhiÒu tíi c¸c yÕu tè vÒ m«i trêng v¨n ho¸ cña c¸c vïng thÞ trêng, c¸c s¶n phÈm chñ yÕu ®îc chÞu vµo s¶n phÈm tiªu chuÈn cã ë trªn thÞ trêng. VÒ nghiªn cøu chi tiÕt thÞ trêng: Tæng c«ng ty thêng xuyªn tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o vÒ c¸c thÞ trêng xuÊt khÈu hµng may mÆc chØ Mü, NhËt B¶n... gi÷a Tæng c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ®Ò cËp nhËt nh÷ng th«ng tin vÒ gi¸ c¶ hµng ho¸, nguyªn vËt liÖu, t×nh h×nh biÕt ®éng trªn thÞ trêng thÕ giíi ¶nh hëng tíi 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan