Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
H¬n mét thËp kû qua nÒn kinh tÕ n-íc ta ®· chuyÓn m×nh tõ nÒn kinh tÕ
tËp trung quan liªu bao cÊp sang kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lÝ cña nhµ n-íc.
Víi ®-êng lèi kinh tÕ míi nµy, hµng lo¹t c¸c doanh nghiÖp t- nh©n, c«ng ty
TNHH, c«ng ty cæ phÇn…ra ®êi. Quan träng h¬n n÷a ViÖt Nam hiÖn giê lµ mét
thµnh viªn chÝnh thøc cña tæ chøc th-¬ng m¹i thÕ giíi WTO. §ång nghÜa víi
®iÒu ®ã lµ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang tõng b-íc ®æi míi, C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn
®¹i ho¸. V× vËy, c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ
thÞ tr-êng ®ßi hái ph¶i qu¶n lÝ tèt nhiÒu yÕu tè nh- lao ®éng, tµi chÝnh, kü thuËt,
tæ chøc…Trong ®ã, vÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng mét c¸ch hiÖu qu¶ lµ vÊn
®Ò ®Æc biÖt quan träng v× nã lµ yÕu tè cã tÝnh chñ ®éng tÝch cùc ¶nh h-ëng trùc
tiÕp vµ m¹nh mÏ ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp .
Trªn gãc ®é kÕ to¸n, nh©n tè lao ®éng ®-îc thÓ hiÖn lµ mét bé phËn cña
chi phÝ, ®ã lµ chi phÝ tiÒn l-¬ng. TiÒn l-¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng ®-îc h×nh
thµnh th«ng qua sù tho¶ thuËn gi÷a ng-êi sö dông lao ®éng vµ ng-êi lao ®éng.
G¾n víi tiÒn l-¬ng lµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng gåm BHXH, BHYT, KPC§,
BHTN. §©y lµ c¸c quü x· héi thÓ hiÖn sù quan t©m cña cña toµn x· héi ®Õn tõng
thµnh viªn. TiÒn l-¬ng cã vai trß gióp t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng vµ n©ng cao ®êi
sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho ng-êi lao ®éng tõ ®ã kÝch thÝch ng-êi lao ®éng lµm
viÖc h¨ng say cã hiÖu qu¶, ph¸t huy ®-îc hÕt kh¶ n¨ng cña hä.
NhËn thøc ®-îc tÇm quan träng cña tiÒn l-¬ng còng nh- c«ng t¸c kÕ to¸n
tiÒn l-¬ng, nªn qua thêi gian thùc tËp tại C«ng ty cæ phÇn §Çu t- vµ X©y dùng
S«ng L« em ®· chän ®Ò tµi: “ Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n
trÝch theo l-¬ng” .
Bè côc b¶n bµi b¸o c¸o nµy ngoµi phÇn më ®Çu cßn bao gåm 3 phÇn chÝnh
nh- sau:
PhÇn I: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l-¬ng trong doanh nghiÖp.
PhÇnII: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo
l-¬ng ë C«ng ty cæ phÇn §Çu t- vµ X©y dùng S«ng L«.
PhÇn III: Mét sè ý kiÕn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n
trÝch theo l-¬ng ë C«ng ty cæ phÇn §Çu t- vµ X©y dùng S«ng L«.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PHÇN 1: Lý luËn chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ
c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng trong doanh nghiÖp.
I/ Kh¸i qu¸t chung vÒ tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng.
1. Kh¸i niÖm, b¶n chÊt , vai trß, nhiÖm vô cña kÕ to¸n tiÒn l-¬ng.
1.1. Kh¸i niÖm, b¶n chÊt cña tiÒn l-¬ng.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra ®ßi hái ph¶i tiªu dïng liªn tôc c¸c yÕu tè t- liÖu
s¶n xuÊt, lao ®éng, ®èi t-îng lao ®éng mét c¸ch th-êng xuyªn. C¸c yÕu tè nµy
kh«ng ph¶i lµ v« cïng, v« tËn nªn ph¶i t¸i t¹o l¹i. §èi víi t- liÖu lao ®éng vµ ®èi
t-îng lao ®éng th× t¸i t¹o l¹i cã nghÜa lµ mua s¾m c¸i míi nh-ng víi søc lao
®éng th× kh¸c. Søc lao ®éng g¾n liÒn víi ho¹t ®éng sèng cña con ng-êi ®ã lµ thÓ
lùc, trÝ lùc cña con ng-êi. Bëi vËy muèn t¸i t¹o søc lao ®éng cÇn ph¶i th«ng qua
ho¹t ®éng sèng cña con ng-êi, con ng-êi tiªu dïng mét l-îng vËt chÊt nhÊt ®Þnh,
phÇn vËt chÊt nµy do ng-êi sö dông lao ®éng tr¶ cho ng-êi lao ®éng d-íi h×nh
thøc hiÖn vËt hay gi¸ trÞ vµ ®-îc gäi lµ tiÒn l-¬ng.
Trong thêi kú kinh tÕ tËp trung, tiÒn l-¬ng ®-îc h-ëng mét c¸ch thèng nhÊt nhsau: “ VÒ thùc chÊt tiÒn l-¬ng d-íi chñ nghÜa x· héi lµ mét phÇn thu nhËp quèc
d©n, biÓu hiÖn d-íi h×nh thøc tiÒn tÖ, ®-îc nhµ n-íc ph©n phèi cã kÕ ho¹ch, cho
c«ng nh©n viªn sao cho phï hîp víi sè l-îng vµ chÊt l-îng lao ®éng cña mçi
ng-êi ®· c«ng hiÕn. TiÒn l-¬ng ph¶n ¸nh viÖc tr¶ c«ng cho c«ng nh©n viªn chøc
dùa theo nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng.” Quan niÖm nµy ®· b¸c bá tiÒn
l-¬ng lµ gi¸ trÞ søc lao ®éng. TiÒn l-¬ng mang mét ý nghÜa tÝch cùc t¹o ra mét sù
c«ng b»ng trong ph©n phèi quèc d©n.
Khi hÖ thèng XHCN sôp ®æ, ®Ó tån t¹i n-íc ta ®· ph¶i tiÕn hµnh mét cuéc
c¶i c¸ch toµn diÖn ®Æc biÖt lµ trªn lÜnh vùc t- t-ëng. C¬ chÕ thÞ tr-êng buéc
chóng ta ph¶i cã thay ®æi vÒ c¬ b¶n. §Ó cã ®-îc mét nhËn thøc ®óng vÒ tiÒn
l-¬ng, phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý míi, kh¸i niÖm vÒ tiÒn l-¬ng míi ph¶i ®¸p
øng mét sè yªu cÇu sau:
- Coi søc lao ®éng lµ hµng ho¸ cña thÞ tr-êng yÕu tè s¶n xuÊt.
- TiÒn l-¬ng ph¶i lµ tiÒn tr¶ cho søc lao ®éng, nghÜa lµ gi¸ c¶ cña hµng ho¸ søc
lao ®éng theo qu¶n lý cung cÇu, gi¸ c¶ trªn thÞ tr-êng lao ®éng.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- TiÒn l-¬ng lµ bé phËn c¬ b¶n trong thu nhËp cña ng-êi lao ®éng, ®ång thêi lµ
mét trong c¸c yÕu tè chi phÝ ®Çu vµo cña s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Víi ý nghÜa ®ã, “ tiÒn l-¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc lao ®éng, lµ gi¸
trÞ cña yÕu tè søc lao ®éng mµ ng-êi sö dông (nhµ n-íc, doanh nghiÖp) Ph¶i tr¶
cho ng-êi cung øng søc lao ®éng theo c¸c nguyªn t¾c cung cÇu, gi¸ trÞ cña thÞ
tr-êng vµ ph¸p luËt hiÖn hµnh cña nhµ n-íc” .
Nh- vËy, b¶n chÊt cña tiÒn l-¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng v× søc lao ®éng
thùc chÊt lµ mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt. ChÝnh v× søc lao ®éng lµ hµng ho¸ mµ
mµ gi¸ c¶ cña nã chÞu sù chi phèi cña c¸c quy luËt kinh tÕ nh- quy luËt gi¸ trÞ,
quy luËt cung cÇu, quy luËt c¹nh tranh.
VËy: “ TiÒn l-¬ng lµ sè tiÒn thï lao ph¶i tr¶ cho ng-êi lao ®éng theo sè
l-îng vµ chÊt l-îng lao ®éng mµ hä ®ãng gãp ®Ó t¸i s¶n xuÊt kinh doanh.”
Bªn c¹nh kh¸i niÖm vÒ tiÒn l-¬ng th× cã mét lo¹t c¸c kh¸i niªm cïng víi nã nhtiÒn l-¬ng danh nghÜa, tiÒn l-¬ng thùc tÕ, tiÒn l-¬ng tèi thiÓu…
TiÒn l-¬ng danh nghÜa: ®-îc hiÓu lµ sè tiÒn mµ ng-êi sö dông lao ®éng tr¶ cho
ng-êi lao ®éng. Sè tiÒn nµy nhiÒu hay Ýt phô thuéc trùc tiÕp vµo n¨ng suÊt lao
®éng, hiÖu qu¶ lµm viÖc cña ng-êi lao ®éng, tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm c«ng t¸c
ngay trong qu¸ tr×nh lµm viÖc.
TiÒn l-¬ng thùc tÕ: lµ sè l-îng c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng vµ c¸c lo¹i dÞch vô
cÇn thiÕt mµ ng-êi lao ®éng cã thÓ mua ®-îc b»ng tiÒn l-¬ng danh nghÜa cña hä.
1.2. Vai trß cña h¹ch to¸n tiÒn l-¬ng
Nguån lao ®éng lµ mét trong nh÷ng nguån lùc cña s¶n xuÊt, mét chÝnh
s¸ch tiÒn l-¬ng ®óng ®¾n hîp lý sÏ lµ ®éng lùc to lín nh»m ph¸t huy søc m¹nh
cña nh©n tè con ng-êi trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi. V× vËy,
c«ng t¸c tiÒn l-¬ng ph¶i g¾n liÒn víi kÕt qu¶ lao ®éng ®Ó nh»m thóc ®Èy vµ
khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng cã tay nghÒ hoµn thµnh tèt mäi c«ng viÖc ®-îc
giao. TiÒn l-¬ng thÝch hîp sÏ lµm cho ng-êi lao ®éng g¾n bã víi doanh nghiÖp
h¬n, ph¸t huy kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña hä trong viÖc c¶i tiÕn mÉu m· n©ng cao chÊt
l-îng s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
TiÒn l-¬ng cã t¸c dông lµ ®ßn bÈy kinh tÕ thu hót m¹nh mÏ nguån nh©n
lùc, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, g¾n tr¸ch nhiÖm c¸
nh©n víi tËp thÓ th«ng qua ®ã kÕt hîp hµi hoµ lîi Ých c¸ nh©n víi lîi Ých tËp thÓ
vµ lîi Ých x· héi. VÒ phÝa ng-êi lao ®éng lµm cho hä v× lîi Ých vËt chÊt cña b¶n
th©n mµ lao ®éng mét c¸ch tÝch cùc víi chÊt l-¬ng ngµy cµng cao.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ngµy nay, tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn
l-¬ng gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng cña doanh nghiÖp ®i vµo nÒ nÕp, t¹o
®iÒu kiÖn tr¶ c«ng ®óng ®¾n. Khi ®ã sÏ tiÕt kiÖm chi phÝ vÒ lao ®éng sèng, gãp
phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp vµ n©ng cao ®êi
sèng cña ng-êi lao ®éng trong doanh nghiÖp.
1.3. NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng
Ghi chÐp, ph¶n ¸nh, tæng hîp chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ kÞp thêi vÒ sè l-îng, chÊt
l-îng, thêi gian vµ kÕt qu¶ lao ®éng.
TÝnh to¸n c¸c kho¶n tiÒn l-¬ng, c¸c kho¶n trî cÊp ph¶i tr¶ cho ng-êi lao ®éng.
KiÓm tra viÖc sö dông lao ®éng, viÖc chÊp hµnh chÝnh s¸ch chÕ ®é lao ®éng tiÒn
l-¬ng, trî cÊp BHXH, BHYT vµ viÖc sö dông quü tiÒn l-¬ng, quü BHXH, quü
BHYT.
TÝnh to¸n vµ ph©n bæ c¸c kho¶n chi phÝ tiÒn l-¬ng, BHXH vµo chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh theo tõng ®èi t-îng. H-íng dÉn kiÓm tra c¸c bé phËn trong
doanh nghiÖp thùc hiÖn ®óng chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu vÒ lao ®éng, tiÒn l-¬ng,
BHXH, BHYT, KPC§ theo chÕ ®é.
LËp b¶n b¸o c¸o vÒ lao ®éng, tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng,
ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông lao ®éng, quü tiÒn l-¬ng, quü BHXH, BHYT, ®Ò
xuÊt biÖn ph¸p ®Ó khai th¸c hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng lao ®éng, t¨ng n¨ng suÊt lao
®éng ng¨n ngõa nh÷ng vi ph¹m kû luËt lao ®éng, vi ph¹m chÝnh s¸ch chÕ ®é vÒ
lao ®éng, tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng.
2. C¸c h×nh thøc tr¶ l-¬ng.
2.1. H×nh thøc tr¶ l-¬ng theo thêi gian
H×nh thøc tr¶ l-¬ng theo thêi gian: lµ h×nh thøc mµ tiÒn l-¬ng ®-îc x¸c
®Þnh trªn c¬ së thêi gian lµm viÖc vµ tr×nh ®é kü thuËt cña ng-êi lao ®éng. H×nh
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
thøc nµy ¸p dông cho tõng c«ng viÖc ë c¸c bé phËn mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chñ
yÕu b»ng m¸y mãc, nh÷ng c«ng viÖc ®ßi hái sù chÝnh x¸c cao, hoÆc nh-ng c«ng
viÖc ch-a x©y dùng ®-îc ®Þnh møc lao ®éng hoÆc kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®-îc…
H×nh thøc tr¶ l-¬ng theo thêi gian ®-îc chia lµm hai h×nh thøc nhá lµ tr¶
l-¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n vµ tr¶ l-¬ng theo thêi gian cã th-ëng.
- Tr¶ l-¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n: ®©y lµ sè tiÒn tr¶ cho ng-êi lao ®éng c¨n cø
vµo bËc l-¬ng vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ. H×nh thøc tr¶ l-¬ng nµy kh«ng xÐt
®Õn th¸i ®é vµ kÕt qu¶ lao ®éng, chÕ ®é tr¶ l-¬ng nµy chØ ¸p dông cho c«ng viÖc
kh«ng thÓ ®Þnh møc vµ tÝnh to¸n chÆt chÏ c«ng viÖc.
C«ng thøc tÝnh:
Ltt = Lcb × T
Trong ®ã: Ltt: lµ tiÒn l-¬ng thùc tÕ mµ ng-êi lao ®éng nhËn ®-îc .
Lcb: lµ tiÒn l-¬ng cÊp bËc tÝnh theo thêi gian thùc tÕ.
T: lµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ.
Cã 4 lo¹i h×nh thøc tr¶ l-¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n sau:
+ L-¬ng th¸ng: lµ tiÒn l-¬ng tr¶ cè ®Þnh hµng th¸ng trªn c¬ së hîp ®ång vµ ®-îc
¸p dông cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc ë bé phËn gi¸n tiÕp.
+ L-¬ng tuÇn: lµ tiÒn l-¬ng tr¶ cho 1 tuÇn lµm viÖc ®-îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tiÒn
l-¬ng th¸ng nh©n (x) víi 12 th¸ng vµ chia (:) cho 52 tuÇn.
+ L-¬ng ngµy: lµ tiÒn l-¬ng tr¶ cho mét ngµy lµm viÖc vµ ®-îc x¸c ®Þnh b»ng
c¸ch lÊy tiÒn l-¬ng th¸ng chia cho sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng.
+ L-¬ng giê: lµ l-¬ng tÝnh theo tõng giê lµm viÖc vµ b»ng l-¬ng cña mét ngµy
chia cho sè giê tiªu chuÈn cña LuËt Lao §éng (kh«ng qu¸ 8 giê/ngµy)
- Tr¶ l-¬ng theo thêi gian cã th-ëng: h×nh thøc nµy dùa trªn sù kÕt hîp gi÷a tiÒn
l-¬ng tr¶ theo thêi gian gi¶n ®¬n kÕt hîp víi c¸c chÕ ®é tiÒn l-¬ng. H×nh thøc tr¶
l-¬ng nµy kh¾c phôc ®-îc nh÷ng nh-îc ®iÓm cña h×nh thøc tr¶ l-¬ng theo thêi
gian gi¶n ®¬n, xÐt ®Õn thêi gian lao ®éng, tr×nh ®é tay nghÒ. Bªn c¹nh ®ã cßn xÐt
tíi ý thøc tr¸ch nhiÖm, tinh thÇn s¸ng t¹o trong lao ®éng.
H×nh thøc l-¬ng nµy ®-îc tÝnh nh- sau:
Lt = Ltt + Tt
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trong ®ã:
Lt lµ tiÒn l-¬ng theo thêi gian cã th-ëng.
Ltt lµ tiÒn l-¬ng thùc tÕ mµ ng-êi lao ®éng nhËn ®-îc.
Tt lµ tiÒn th-ëng.
2.2. TiÒn l-¬ng theo s¶n phÈm:
H×nh thøc tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tr¶ l-¬ng theo sè l-îng vµ
chÊt l-îng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh. §©y lµ h×nh thøc tr¶ l-¬ng phï hîp víi
nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, g¾n chÆt sè l-îng lao ®éng vµ chÊt l-îng
lao ®éng; khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng gãp phÇn
t¨ng thªm s¶n phÈm cho x· héi mét c¸ch hîp lý. Trong viÖc tr¶ l-¬ng theo s¶n
phÈm, vÊn ®Ò quan träng lµ ph¶i x©y dùng c¸c ®Þnh møc kinh tÕ - kü thuËt, ®Ó
lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l-¬ng ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng
c«ng viÖc mét c¸ch hîp lý.
H×nh thøc tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm cßn tuú thuéc vµo t×nh h×nh cô thÓ ë
tõng doanh nghiÖp mµ vËn dông theo tõng h×nh thøc cô thÓ d-íi ®©y:
- Tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ. Víi h×nh thøc nµy, tiÒn
l-¬ng ph¶i tr¶ cho ng-êi lao ®éng ®-îc tÝnh trùc tiÕp theo sè l-îng s¶n phÈm
hoµn thµnh ®óng qui c¸ch , phÈm chÊt vµ ®¬n gi¸ tiÒn l-¬ng s¶n phÈm ®· qui
®Þnh kh«ng chÞu mét sù h¹n chÕ nµo. §©y lµ h×nh thøc ®-îc c¸c doanh nghiÖp sö
dông phæ biÕn ®Ó tÝnh l-¬ng ph¶i tr¶ cho lao ®éng trùc tiÕp.
- Tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp: ¸p dông ®Ó tr¶ l-¬ng cho lao ®éng
gi¸n tiÕp ë c¸c bé phËn s¶n xuÊt nh- lao ®éng lµm nhiÖm vô vËn chuyÓn vËt liÖu,
thµnh phÈm, b¶o d-ìng m¸y mãc thiÕt bÞ...tuy lao ®éng cña hä kh«ng trùc tiÕp
t¹o ra s¶n phÈm, nh-ng l¹i gi¸n tiÕp ¶nh h-ëng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng cña lao
®éng trùc tiÕp, nªn cã thÓ c¨n cø vµo kÕt qu¶ cña lao ®éng trùc tiÕp mµ lao ®éng
gi¸n tiÕp phôc vô ®Ó tÝnh l-¬ng s¶n phÈm cho lao ®éng gi¸n tiÕp.
- Tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm cã th-ëng, cã ph¹t.Theo h×nh thøc nµy, ngoµi
l-¬ng tÝnh theo s¶n phÈm trùc tiÕp ng-êi lao ®éng cßn ®-îc th-ëng trong s¶n
xuÊt nh- th-ëng vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm tèt, th-ëng vÒ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng,
tiÕt kiÖm vËt t-. Trong tr-êng hîp ng-êi lao ®éng lµm ra s¶n phÈm háng, l·ng
phÝ vËt t- kh«ng ®¶m b¶o ®ñ ngµy c«ng qui ®Þnh ... th× cã thÓ ph¶i chÞu tiÒn ph¹t
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
vµ thu nhËp cña hä b»ng tiÒn l-¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp trõ ®i c¸c kho¶n tiÒn
ph¹t.
- Tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn.
Theo h×nh thøc nµy ngoµi tiÒn l-¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp cßn c¨n cø vµo
møc ®é hoµn thµnh v-ît ®Þnh møc lao ®éng ®Ó tÝnh thªm mét sè tiÒn l-¬ng theo
tû lÖ luü tiÕn. Tû lÖ hoµn thµnh v-ît ®Þnh møc cµng cao th× suÊt luü tiÕn cµng
nhiÒu. L-¬ng tr¶ theo s¶n phÈm luü tiÕn cã t¸c dông kÝch thÝch m¹nh mÏ viÖc
t¨ng nhanh n¨ng suÊt lao ®éng nªn ®-îc ¸p dông ë nh÷ng kh©u quan träng cÇn
thiÕt ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é s¶n xuÊt ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt c©n ®èi, ®ång bé hoÆc
¸p dông trong tr-êng hîp doanh nghiÖp ph¶ thùc hiÖn gÊp mét ®¬n ®Æt hµng nµo
®ã. Sö dông h×nh thøc tr¶ l-¬ng nµy sÏ lµm t¨ng kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng
trong gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp., v× vËy tr-êng hîp kh«ng cÇn thiÕt
th× kh«ng nªn dïng h×nh thøc tr¶ l-¬ng nµy.
- Tr¶ l-¬ng kho¸n khèi l-îng hoÆc kho¸n tõng viÖc. H×nh thøc nµy ¸p dông
cho nh÷ng c«ng viÖc gi¶n ®¬n, cã tÝnh chÊt ®ét xuÊt nh- bèc dì nguyªn vËt liÖu,
thµnh phÈm, söa ch÷a nhµ cöa ...Trong tr-êng hîp nµy, doanh nghiÖp x¸c ®Þnh
møc tiÒn l-¬ng tr¶ theo tõng c«ng viÖc mµ ng-êi lao ®éng ph¶i hoµn thµnh.
- H×nh thøc kho¸n quÜ l-¬ng: Lµ mét d¹ng ®Æc biÖt cña tiÒn l-¬ng tr¶ theo
s¶n phÈm ®-îc sö dông ®Ó tr¶ l-¬ng cho nh÷ng ng-êi lµm viÖc t¹i c¸c phßng ban
cña doanh nghiÖp. Theo h×nh thøc nµy, c¨n cø vµo khèi l-îng c«ng viÖc cña tõng
phßng ban doanh nghiÖp tiÕn hµnh kho¸n quü l-¬ng. Quü l-¬ng thùc tÕ phô
thuéc vµo møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc ®-îc giao cho tõng phßng ban. TiÒn
l-¬ng thùc tÕ cña tõng nh©n viªn ngoµi viÖc phô thuéc vµo quü l-¬ng thùc tÕ cña
phßng ban m×nh cßn phô thuéc vµo sè l-îng nh©n viªn cña phßng ban ®ã.
Doanh nghiÖp tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm th× tæng quü l-¬ng ®-îc x¸c ®Þnh
theo c«ng thøc :
Tæng quü
l-¬ng
=
Doanh thu b¸n
hµng thuÇn
x
§¬n gi¸ tiÒn l-¬ng
/ 1000 DT
HoÆc
Tæng quü
l-¬ng (theo
thu nhËp)
=
Tæng thu
nhËp
x
§¬n gi¸ tiÒn l-¬ng
/ 1000 DT
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trong ®ã:
Tæng thu
nhËp
=
Tæng doanh
thu thuÇn b¸n
ra - CPKD
-
Gi¸ trÞ vèn hµng
Trong ®ã chØ tiªu kinh doanh kh«ng cã quü l-¬ng c¬ b¶n. Tõ chØ tiªu lÊy thu
nhËp doanh nghiÖp chi tr¶ tiÒn l-¬ng theo ®¬n gi¸ ®· ®-îc x¸c ®Þnh.
ViÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l-¬ng ®-îc c¨n cø vµo tiÒn l-¬ng c¬ b¶n vµ kÕ
ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ sè l-îng s¶n phÈm cña tõng doanh
nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh.HiÖn nay trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th-êng tr¶ l-¬ng
kho¸n theo s¶n phÈm hoµn thµnh hoÆc ®· tiªu thô, cßn c¸c doanh nghiÖp th-¬ng
m¹i vµ kinh doanh dÞch vô th-êng ¸p dông tr¶ l-¬ng theo doanh thu hoÆc thu
nhËp.
3. Quü tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng.
3.1. Quü tiÒn l-¬ng.
Quü tiÒn l-¬ng cña doanh nghiÖp lµ toµn bé tiÒn l-¬ng doanh nghiÖp tr¶ cho
tÊt c¶ c¸c lo¹i lao ®éng thuéc doanh nghiÖp qu¶n lý vµ sö dông, bao gåm c¸c
kho¶n:
- TiÒn l-¬ng tÝnh theo thêi gian, tiÒn l-¬ng tÝnh theo s¶n phÈm, tiÒn l-¬ng kho¸n.
- TiÒn l-¬ng tr¶ cho ng-êi lao ®éng trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt do nguyªn
nh©n kh¸ch quan, trong thêi gian ®ù¬c ®iÒu ®éng ®i c«ng t¸c, lµm nghÜa vô theo
chÕ ®é quy ®Þnh, thêi gian nghØ phÐp, thêi gian ®i häc.
- C¸c kho¶n phô cÊp lµm ®ªm, lµm thªm giê.
- C¸c kho¶n tiÒn l-¬ng cã tÝnh chÊt th-êng xuyªn.
Ngoµi ra trong quü l-¬ng kÕ ho¹ch cßn ®-îc tÝnh c¶ c¸c kho¶n tiÒn chi trî cÊp
BHXH cho c«ng nh©n trong thêi gian èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng.
Trong doanh nghiÖp, ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c h¹ch to¸n, tiÒn l-¬ng cã thÓ
®ù¬c chia thµnh hai lo¹i: tiÒn l-¬ng lao ®éng trùc tiÕp vµ tiÒn l-¬ng lao ®éng
gi¸n tiÕp, trong ®ã chi tiÕt theo tiÒn l-¬ng chÝnh vµ tiÒn l-¬ng phô.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ TiÒn l-¬ng chÝnh: lµ tiÒn l-¬ng tr¶ cho ng-êi lao ®éng trong thêi gian ng-êi
lao ®éng thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh cña hä, gåm tiÒn l-¬ng tr¶ theo cÊp bËc vµ tr¶
theo c¸c kho¶n phô cÊp kÌm theo nh- phô cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp khu vùc.
+ TiÒn l-¬ng phô: lµ tiÒn l-¬ng tr¶ cho ng-êi lao ®éng trong thêi gian hä thùc
hiÖn nhiÖm vô kh¸c ngoµi nhiÖm vô chÝnh cña hä vµ thêi gian ng-êi lao ®éng
nghØ ®-îc h-ëng l-¬ng theo quy ®Þnh cña chÕ ®é nh- nghØ phÐp, nghØ tÕt, nghØ v×
ngõng s¶n xuÊt.
TiÒn l-¬ng chÝnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt ra s¶n phÈm, tiÒn l-¬ng phô cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt kh«ng g¾n víi
tong lo¹i s¶n phÈm. V× vËy, viÖc ph©n chia tiÒn l-¬ng chÝnh vµ tiÒn l-¬ng phô cã
ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c ph©n tÝch kinh tÕ.
§Ó ®¶m b¶o hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v-ît møc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña
doanh nghiÖp th× viÖc qu¶n lý vµ chi tiªu quü tiÒn l-¬ng ph¶i ®Æt trong mèi quan
hÖ phôc vô tèt cho viÖc thùc hiÖ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
vµ chi tiªu tiÕt kiÖm, hîp lý quü tiÒn l-¬ng.
3.2. C¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng
Ngoµi tiÒn l-¬ng tr¶ cho ng-êi lao ®éng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, doanh
nghiÖp ph¶i tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mét bé phËn chi phÝ gåm c¸c
kho¶n trÝch theo l-¬ng: BHXH, BHYT, BHTN, KPC§.
- Quü b¶o hiÓm x· héi (BHXH): ®-îc h×nh thµnh b»ng c¸ch trÝch theo tû lÖ quy
®Þnh trªn tæng sè quü tiÒn l-¬ng c¬ b¶n vµ c¸c kho¶n phô cÊp (phô cÊp tr¸ch
nhiÖm, phô cÊp khu vùc) cu¶ c«ng nh©n viªn thùc tÕ ph¸t sinh trong th¸ng. Theo
chÕ ®é hiÖn hµnh, tû lÖ trÝch BHXH lµ 22%. Trong ®ã 16% do ®¬n vÞ hoÆc chñ së
dông lao ®éng nép, ®-îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, 6% cßn l¹i do
ng-êi lao ®éng nép, ®-îc tÝnh trõ vµo thu nhËp ng-êi lao ®éng. Trong tr-êng
hîp èm ®au, thai s¶n, mÊt søc, nghØ h-u, tuú theo c¬ chÕ tµi chÝnh quy ®Þnh cô
thÓ mµ viÖc qu¶n lý sö dông quü BHXH cã thÓ ë t¹i doanh nghiÖp hay c¬ quan
chuyªn tr¸ch. ViÖc sö dông chi tiªu quü BHXH dï ë cÊp nµo qu¶n lý còng ph¶i
thùc hiÖn theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh.
- Quü b¶o hiÓm y tÕ (BHYT): tµi trî cho viÖc phßng, ch÷a vµ ch¨m sãc søc
khoÎ cho ng-êi lao ®éng. Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh th× quü
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
BHYT ®-îc h×nh thµnh tõ hai nguån: mét phÇn do doanh nghiÖp ph¶i g¸nh chÞu,
®-îc tÝnh trÝch vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh hµng th¸ng theo tû lÖ quy ®Þnh
4,5% trong ®ã 3% tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh vµ 1,5% trõ vµo thu nhËp ng-êi
lao ®éng. BHYT ®-îc nép lªn c¬ quan chuyªn m«n, chuyªn tr¸ch (th-êng chñ
yÕu d-íi h×nh thøc mua BHYT) ®Ó phôc vô, b¶o vÖ vµ ch¨m sãc søc khoÎ cho
c«ng nh©n viªn nh- kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh.
- Kinh phÝ c«ng ®oµn (KPC§): ®ù¬c thµnh lËp do viÖc trÝch lËp theo mét tû lÖ
quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l-¬ng c¬ b¶n vµ c¸c kho¶n phô cÊp cña c«ng nh©n
viªn thùc tÕ ph¸t sinh trong th¸ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Tû lªj
trÝch KPC§ theo chÕ ®é hiÖn hµnh lµ 2%. Sè KPC§ doanh nghiÖp trÝch ®-îc
ph©n cÊp qu¶n lý vµ chi tiªu theo chÕ ®é quy ®Þnh. Mét phÇn nép c¬ quan qu¶n
lý c«ng ®oµn cÊp trªn vµ mét phÇn ®Ó t¹i doanh nghiÖp chi tiªu cho ho¹t ®éng
c«ng ®oµn t¹i doanh nghiÖp.
- B¶o hiÓm thÊt nghiÖp (BHTN): tµi trî cho viÖc ng-êi lao ®éng thÊt ngiÖp.
Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh th× quü BHTN ®-îc h×nh thµnh tõ
hai nguån: mét phÇn do doanh nghiÖp ph¶i g¸nh chÞu, ®-îc tÝnh trÝch vµo chi phÝ
s¶n xuÊt kinh doanh hµng th¸ng theo tû lÖ quy ®Þnh 2% trong ®ã 1% tÝnh vµo chi
phÝ kinh doanh vµ 1% trõ vµo thu nhËp ng-êi lao ®éng.
C¸c kho¶n trÝch trªn cïng víi tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho ng-êi lao ®éng hîp
thµnh lo¹i chi phÝ vÒ nh©n c«ng trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh qu¶n lý,
viÖc tÝnh to¸n, trÝch lËp vµ chi tiªu sö dông c¸c quü tiÒn l-¬ng, BHXH, BHYT,
KPC§, BHTN cã ý nghÜa kh«ng nh÷ng ®èi víi viÖc s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn
c¶ viÖc ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ng-êi lao ®éng t¹i doanh nghiÖp
II/ Ph-¬ng ph¸p kÕ toµn tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng.
1. H¹ch to¸n chi tiÕt tiÒn l-¬ng.
- H¹ch to¸n sè l-îng lao ®éng:
Sè l-îng lao ®éng cña doanh nghiÖp ®ù¬c ph¶n ¸nh trªn sæ s¸ch th-êng do
phßng tæ chøc lao ®éng qu¶n lý dùa vµo sè lao ®éng hiÖn cã cña doanh nghiÖp
bao gåm c¶ sè lao ®éng dµi h¹n vµ sè lao ®éng t¹m thêi, c¶ sè lao ®éng trùc tiÕp
vµ sè lao ®éng gi¸n tiÕp, lao ®éng thuéc c¸c lÜnh vùc kh¸c ngoµi s¶n xuÊt. Sæ
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
s¸ch lao ®éng kh«ng chØ tËp trung cho toµn doanh nghiÖp mµ cßn lËp riªng cho
tõng bé phËn s¶n xuÊt trong doanh
nghiÖp nh»m th-êng xuyªn n¾m b¾t ch¾c sè l-îng lao ®éng hiÖn cã cña tõng ®¬n
vÞ.
H¹ch to¸n sè l-îng lao ®éng lµ viÖc theo dâi kÞp thêi, chÝnh x¸c t×nh h×nh
t¨ng, gi¶m sè l-îng lao ®éng theo tõng lo¹i lao ®éng trªn c¬ së ®ã lµm c¨n cø
cho viÖc tÝnh l-¬ng ph¶i tr¶ vµ c¸c chÕ ®é kh¸c cho ng-êi lao ®éng do phßng tæ
choc lËp.
- H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng: lµ viÖc ghi chÐp kÞp thêi, chÝnh x¸c thêi gian
lao ®éng cña tõng ng-êi lao ®éng trªn c¬ së ®ã tÝnh tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho chÝnh
x¸c. H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng ph¶n ¸nh sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ hoÆc ngõng
s¶n xuÊt, nghØ viÖc cña tõng ng-êi lao ®éng, tõng bé phËn s¶n xuÊt, tõng phßng
ban trong doanh nghiÖp. B¶ng chÊm c«ng dïng ®Ó theo dâi thêi gian lµm viÖc
cña tõng ng-êi trong th¸ng do c¸c tæ ®éi, phßng ban lµ ng-êi trùc tiÕp ghi b¶ng
chÊm c«ng c¨n cø vµo sè l-îng lao ®éng cã mÆt, v¾ng mÆt ë bé phËn m×nh phô
tr¸ch, cuèi th¸ng dùa vµo sè l-îng b¶ng chÊm c«ng ®Ó tÝnh ra tæng sè giê lµm
viÖc, nghØ viÖc ®Ó c¨n cø tÝnh l-¬ng, th-ëng vµ tæng hîp thêi gian lao ®éng sö
dông trong doanh nghiÖp ë mçi bé phËn.
- H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng:
H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng lµ viÖc ghi chÐp kÞp thêi, chÝnh x¸c sè l-îng lao
®éng, chÊt l-¬ng s¶n phÈm hoµn thµnh cña tõng c«ng nh©n ®Ó tõ ®ã tÝnh l-¬ng,
tÝnh th-ëng vµ kiÓm tra sù phï hîp cña tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng
thùc tÕ, tÝnh to¸n, x¸c ®Þng møc lao ®éng cña tõng ng-êi, tõng bé phËn vµ cña
toµn doanh nghiÖp. §Ó h¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng ng-êi ta sö dông c¸cchøng tõ
ban ®Çu kh¸c nhau tuú thuéc vµo lo¹i h×nh vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña
tõng doanh nghiÖp. Mçi bé ph©n s¶n xuÊt ph¶i më sæ tæng hîp theo dâi kÕt qu¶
lao ®éng dùa vµo c¸c chøng tõ h¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng hµng ngµy, phßng kÕ
to¸n cã tr¸ch nhiÖm tËp hîp kÕt qu¶ lao ®éng cña toµn doanh nghiÖp.
C¸c chøng tõ ban ®Çu sö dông trong viÖc h¹ch to¸n sè l-îng vµ chÊt l-îng
lao ®éng:
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ B¶ng chÊm c«ng: (MÉu sè 01- L§TL) b¶ng nµy do c¸c tæ s¶n xuÊt hoÆc c¸c
phßng ban lËp nh»m cung cÊp c¸c chi tiÕt sè ngµy c«ng cho tõng ng-êi lao ®éng
theo tõng th¸ng hoÆc tuÇn (tuú thuéc vµo c¸ch chÊm c«ng vµ c¸ch tr¶ l-¬ng cña
tõng doanh nghiÖp).
+ PhiÕu nghØ h-ëng BHXH (MÉu sè 03 - L§TL) chøng tõ nµy do c¸c c¬ së y tÕ
®-îc phÐp lËp riªng cho tõng c¸ nh©n ng-êi lao ®éng nh»m cung cÊp thêi gian
ng-êi lao ®éng ®-îc ng-êi vµ h-ëng c¸c kho¶n trî cÊp BHXH, BHYT.
+ PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh (MÉu sè 06 - L§TL) môc
®Ých lËp chøng tõ nµy nh»m x¸c nhËn sè s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh
cña ®¬n vÞ hoÆc c¸ nh©n ng-êi lao ®éng lµm c¬ së ®Ó lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn
l-¬ng hoÆc tiÒn c«ng cho ng-êi lao ®éng. PhiÕu nµy do ng-êi giao viÖc lËp,
phßng lao ®éng tiÒn l-¬ng thu nhËn vµ ký duyÖt tr-íc khi chuyÓn ®Õn kÕ to¸n
lµm chøng tõ hîp ph¸p ®Ó tr¶ l-¬ng.
+ PhiÕu b¸o lµm ®ªm, lµm thªm giê (MÉu sè 07 - L§TL)
+ Hîp ®ång giao kho¸n (MÉu sè 08 - L§TL) PhiÕu nµy lµ b¶n ký kÕt gi÷a ng-êi
giao kho¸n vµ ng-êi nhËn kho¸n vÒ khèi l-îng c«ng viÖc, thêi gian lµm viÖc,
tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña mçi bªn khi thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã. §ång thêi lµ
c¬ së ®Ó thanh to¸n tiÒn l-¬ng lao ®éng cho ng-êi nhËn kho¸n.
+ Biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n lao ®éng (MÉu sè 09-L§TL).
C¸c chøng tõ ban ®Çu sö dông trong viÖc h¹ch to¸n sè l-îng vµ chÊt l-îng lao
®éng:
+ B¶ng chÊm c«ng: (MÉu sè 01- L§TL) b¶ng nµy do c¸c tæ s¶n xuÊt hoÆc c¸c
phßng ban lËp nh»m cung cÊp c¸c chi tiÕt sè ngµy c«ng cho tõng ng-êi lao ®éng
theo tõng th¸ng hoÆc tuÇn (tuú thuéc vµo c¸ch chÊm c«ng vµ c¸ch tr¶ l-¬ng cña
tõng doanh nghiÖp).
+ PhiÕu nghØ h-ëng BHXH (MÉu sè 03 - L§TL) chøng tõ nµy do c¸c c¬ së y tÕ
®-îc phÐp lËp riªng cho tõng c¸ nh©n ng-êi lao ®éng nh»m cung cÊp thêi gian
ng-êi lao ®éng ®-îc ng-êi vµ h-ëng c¸c kho¶n trî cÊp BHXH, BHYT.
+ PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh (MÉu sè 06 - L§TL) môc
®Ých lËp chøng tõ nµy nh»m x¸c nhËn sè s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh
cña ®¬n vÞ hoÆc c¸ nh©n ng-êi lao ®éng lµm c¬ së ®Ó lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
l-¬ng hoÆc tiÒn c«ng cho ng-êi lao ®éng. PhiÕu nµy do ng-êi giao viÖc lËp,
phßng lao ®éng tiÒn l-¬ng thu nhËn vµ ký duyÖt tr-íc khi chuyÓn ®Õn kÕ to¸n
lµm chøng tõ hîp ph¸p ®Ó tr¶ l-¬ng.
+ PhiÕu b¸o lµm ®ªm, lµm thªm giê (MÉu sè 07 - L§TL)
+ Hîp ®ång giao kho¸n (MÉu sè 08 - L§TL) PhiÕu nµy lµ b¶n ký kÕt gi÷a ng-êi
giao kho¸n vµ ng-êi nhËn kho¸n vÒ khèi l-îng c«ng viÖc, thêi gian lµm viÖc,
tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña mçi bªn khi thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã. §ång thêi lµ
c¬ së ®Ó thanh to¸n tiÒn l-¬ng lao ®éng cho ng-êi nhËn kho¸n.
+ Biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n lao ®éng (MÉu sè 09-L§TL).
2. H¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng
2.1. Chøng tõ:
- Chøng tõ liªn quan ®Õn viÖc h¹ch to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo
l-¬ng.
ViÖc h¹ch to¸n tiÒn l-¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ chñ yÕu sö dông c¸c chøng
tõ vÒ tÝnh to¸n tiÒn l-¬ng, tiÒn th-ëng, BHXH nh-:
1. B¶ng chÊm c«ng (MÉu sè 01-L§TL)
2. B¶ng thanh to¸n tiÒn l-¬ng (MÉu sè 05-L§TL)
3. PhiÕu nghØ h-ëng BHXH (MÉu sè 03 - L§TL)
4. B¶ng thanh to¸n BHXH (MÉu sè 04 - L§TL)
5. B¶ng thanh to¸n tiÒn th-ëng
6. PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh (MÉu sè 06 - L§TL)
7. PhiÕu b¸o lµm thªm giê (MÉu 07- L§TL)
8. Hîp ®ång lµm kho¸n (MÉu sè 08- L§TL)
9. Biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n lao ®éng (MÉu sè 09- L§TL)
10.C¸c phiÕu chi vµ c¸c kho¶n chøng tõ kh¸c cã liªn quan.
2.2. Tµi kho¶n sö dông
§Ó h¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn, kÕ to¸n sö
dông tµi kho¶n 334 - “ ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn” .
§Ó h¹ch to¸n tæng hîp c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n
338 - “ Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c” .
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tµi kho¶n 334: dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ t×nh h×nh thanh to¸n
c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn vÒ tiÒn l-¬ng, tiÒn th-ëng, BHXH, c¸c
kho¶n thuéc vÒ thu nhËp cña ng-êi lao ®éng.
Tµi kho¶n 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
- Sè d- ®Çu kú
- TÝnh c¸c kho¶n khÊu trõ
- TÝnh l-¬ng pahØ tr¶ cho c¸n bé c«ng
vµo l-¬ng (BHXH, BHYT),
nh©n viªn
t¹m øng trõ vµo l-¬ng.
- TÝnh tiÒn ¨n ca ph¶i tr¶ cho c¸n bé
- TiÒn ph¹t bÞ trõ vµo l-¬ng.
c«ng nh©n viªn
- Tr¶ l-¬ng vµ c¸c kho¶n
- TÝnh tiÒn th-ëng ph¶i tr¶ c«ng nh©n
ph¶i tr¶ kh¸c cho ng-êi lao
viªn
®éng nh- tiÒn th-ëng, tiÒn
- TÝnh BHXH ph¶i tr¶ thay l-¬ng
¨n ca, tiÒn trî cÊp BHXH
- TiÒn l-¬ng nghØ phÐp ph¶i tr¶ c¸n bé
cho c¸n bé c«ng nh©n viªn.
c«ng nh©n viªn
SDCK: Ph¶n ¸nh tiÒn l-¬ng cßn ph¶i tr¶
cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ë cuèi kú.
Tµi kho¶n 338: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i
nép kh¸c ngoµi néi dung ®· ph¶n ¸nh ë c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i tr¶.
Tµi kho¶n 338- Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c
- Sè d- ®Çu kú
- BHXH ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
- TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ vµo
- Kinh phÝ c«ng ®oµn chi t¹i ®¬n vÞ
chi phÝ SXKD
- Sè BHXH, BHYT vµ KPC§ ®· - trÝch BHXH, BHYT trõ vµo l-¬ng
nép cho c¬ quan qu¶n lý quü
cña c«ng nh©n
- C¸c kho¶n ®· nép kh¸c
- C¸c kho¶n BHXH, KPC§ ®-îc
cÊp trªn cÊp b»ng tiÒn
- Sè ®· nép lín h¬n sè ph¶i nép
®-îc cÊp bï
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
SDCK: Sè tiÒn cßn ph¶i tr¶ ph¶i nép.
Trong tµi kho¶n 338 cã 3 tµi kho¶n cÊp 2: ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n liªn quan
trùc tiÕp ®Õn c«ng nh©n viªn: BHXH, BHYT, KPC§.
TK 3382: Kinh phÝ c«ng ®oµn
TK 3383: B¶o hiÓm x· héi
TK 3384: B¶o hiÓm y tÕ
Ngoµi c¸c tµi kho¶n 334,338 kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo
l-¬ng cßn ph¶i sö dông c¸c tµi kho¶n kh¸c cã liªn quan nh-:
TK 335: chi phÝ ph¶i tr¶
TK 622: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
TK 623: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sö dông m¸y thi c«ng
TK 6411: chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng
TK 6421: chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp
TK 111: tiÒn mÆt
TK 112: tiÒn göi Ng©n hµng
2.3. Tæng hîp ph©n bæ tiÒn l-¬ng, trÝch BHXH, BHYT, KPC§
Hµng th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ trong kú theo
tõng ®èi t-îng sö dông (bé phËn s¶n xuÊt s¶n phÈm, bé phËn b¸n hµng, bé phËn
qu¶n lý) vµ tÝnh to¸n trÝch BHXH, BHYT, BHTN, KPC§ ®-îc thùc hiÖn trªn
“ B¶ng ph©n bæ tiÒn l-¬ng vµ trÝch BHXH” (MÉu sè 01/BPB)
Ngoµi tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n b¶o hiÓm, kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶ng ph©n
bæ cßn ph¶n ¸nh viÖc trÝch tr-íc c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ (trÝch tr-íc tiÒn
l-¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt).
Thñ tôc tiÕn hµnh lËp “ B¶ng ph©n bæ tiÒn l-¬ng vµ BHXH” nh- sau:
- Hµng th¸ng, trªn c¬ së vÒ c¸c chøng tõ lao ®éng tiÒn l-¬ng trong th¸ng, kÕ to¸n
tiÒn l-¬ng ph©n lo¹i vµ tæng hîp tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho tõng ®èi t-îng sö dông
lao ®éng trong ®ã ph©n biÖt tiÒn l-¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp vµ c¸c kho¶n kh¸c ®Ó
ghi vµo c¸c cét theo phÇn ghi cã TK 334 “ ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn” ë c¸c dßng
phï hîp.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- C¨n cø vµo tiÒn l-¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ vµ tû lÖ quy ®Þnh vÒ trÝch c¸c kho¶n
BHXH, BHYT, BHTN, KPC§ ®Ó tÝnh trÝch vµ ghi vµo c¸c cét ghi cã TK 338
“ ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c” (TK 3382, 3383, 3384) ë c¸c dßng phï hîp.
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn c¨n cø vµo tiÒn l-¬ng liªn quan ®Ó tÝnh vµ ghi vµo c¸c
cét ghi cã TK 335 “ chi phÝ tr¶ tr-íc” .
Sè liÖu tæng hîp ph©n bæ tiÒn l-¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ vµ trÝch tr-íc c¸c
kho¶n ®-îc sö dông cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, chi sæ kÕ to¸n cho ®èi
t-îng liªn quan.
2.3. Tr×nh tù kÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng.
*Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô chÝnh.
1. §Çu th¸ng c¨n cø vµo sè tiÒn l-¬ng c¬ b¶n ph¶i tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn,
doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh cho t¹m øng l-¬ng kúI:
C¨n cø phiÕu chi, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Cã TK 111: sè tiÒn chi t¹m øng l-¬ng kú I
2. §Þnh kú hµng th¸ng khi trÝch tr-íc tiÒn l-¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n
xuÊt, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Cã TK 335: sè trÝch tr-íc vÒ tiÒn l-¬ng nghØ phÐp
3. Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng hoÆc phiÕu x¸c nhËn khèi l-îng c«ng
viÖc hoµn thµnh ®Ó tÝnh vµ lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l-¬ng. C¨n cø vµo b¶ng
thanh to¸n tiÒn l-¬ng vµ b¶ng ph©n bæ tiÒn l-¬ng kÕ to¸n ghi:
Nî 622: l-¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt
Nî 623: l-¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp sö dông m¸y thi c«ng
Nî 627: l-¬ng cña c«ng nh©n viªn qu¶n lý ph©n x-ëng
Nî 641: l-¬ng cña nh©n viªn b¸n hµng
Nî 642: l-¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp
Nî 241: Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang
Cã 334: tæng sè l-¬ng ph¶i tr¶ (tæng quül-¬ng)
4. Khi lËp qòy BHXH, BHYT, KPC§: C¨n cø vµo b¶ng thanh to¸n tiÒn l-¬ng
DN tiÕn hµnh trÝch BHXH, BHYT, KPC§.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Nî 622: Chi phÝ NCTTSX (L-¬ng cña CNTTSX×21%)
Nî 623: Chi phÝ NCTT sö dông m¸y thi c«ng (L-¬ng cña
CNTT sö dông m¸y thi c«ng ×21%)
Nî 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung (L-¬ng cña NVBH×21%)
Nî 641: Chi phÝ BH (L-¬ng cña NVBH×21%)
Nî 642: Chi phÝ XDCBD (CPXDCBDD×21%)
Cã 3382: KPC§ (Quü l-¬ng×2%)
Cã 3383: BHXH (Quü l-¬ng×16%)
Cã 3384: BHYT (Quü l-¬ng×3%)
- PhÇn ng-êi lao ®éng chÞu: 7,5%
Nî 334: PhÇn trõ vµo thu nhËp cña c«ng nh©n viªn (quü l-¬ng×7,5%)
Cã 3383: BHXH (Tæng quü l-¬ng×6%)
Cã 3384: BHYT (Tæng quü l-¬ng×1,5%)
5. C¸c kho¶n khÊu trõ vµo l-¬ng kh¸c:
ThuÕ thu nhËp cao cña ng-êi lao ®éng
Nî 334: Trõ vµo l-¬ng
Cã 338: ThuÕ thu nhËp cao
C¸c kho¶n trõ vµo l-¬ng kh¸c:
Nî 334: Trõ vµo l-¬ng
Cã 141:
TiÒn t¹m øng cßn thõa trõ vµo l-¬ng
Cã 138:
TiÒn båi th-êng vËt chÊt
Cã 338:
TiÒn ®iÖn n-íc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn
Cã 4312:
TiÒn nhµ trÎ, mÉu gi¸o
6. C¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c cho can bé c«ng nh©n viªn:
- TiÒn th-ëng tõ quü khen th-ëng, phóc lîi:
Nî 4311: Sè tiÒn th-ëng
Cã 334: Ph¶i tr¶ c¸n bé c«ng nh©n viªn
- BHXH tr¶ thay l-¬ng:
Tr-êng hîp c«ng nh©n viªn èm ®au, thai s¶n... kÕ to¸n ph¶ ®Þnh kho¶n tuú theo
quy ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc ph©n cÊp qu¶n lý sö dông quü BHXH.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ Tr-êng hîp ph©n cÊp qu¶n lý sö dông quü BHXH, doanh nghiÖp ®-îc gi÷ l¹i
mét phÇn BHXH trÝch ®-îc ®Ó trùc tiÕp chi tiªu cho c«ng nh©n viªn theo quy
®Þnh th× khi tÝnh sè BHXH ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c«ng nh©n viªn, kÕ to¸n ghi sæ :
Nî 3383: Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c
Cã 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
+ Tr-êng hîp chÕ ®é tµi chÝnh quy ®Þnh toµn bé sè trÝch BHXH ph¶i nép lªn cÊp
trªn, viÖc chi tiªu trî cÊp BHXH cho c«ng nh©n viªn t¹i doanh nghiÖp ®ù¬c
quyÕt to¸n sau chi phÝ thùc tÕ th× khi tÝnh BHXH ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c«ng nh©n
viªn t¹i doanh nghiÖp, kÕ to¸n ghi:
Nî 1388
ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Cã 334
- TiÒn ¨n ca: Tuú theo tõng doanh nghiÖp, sè tiÒn ¨n ca mµ ng-êi lao ®éng ®-îc
h-ëng c¨n cø vµo sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, sè tiÒn
nµy ®-îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh:
Nî 622, 627, 641, 642: PhÇn tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
Cã 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
7. §Õn kú tr¶ l-¬ng, kÕ to¸n tÝnh l-¬ng ph¶i tr¶ kú 2 cho ng-êi lao ®éng:
Sè tiÒn l-¬ng
kú 2 ph¶i tr¶
=
Tæng quü
l-¬ng
-
T¹m øng
l-¬ng kú1
-
C¸c kho¶n khÊu
trõ vµo l-¬ng
Khi thanh to¸n tiÒn l-¬ng kú II cho c«ng nh©n viªn, c¨n cø phiÕu chi, kÕ to¸n
ghi:
Nî 334
Cã 111, 112
Sè tiÒn l-¬ng kú 2 ph¶i tr¶ c«ng nh©n
viªn
8, Khi nép BHYT, BHXH, KPC§ lªn c¬ quan chuyªn m«n cÊp trªn kÕ to¸n ghi:
Nî 3382: KPC§ (Tæng quü l-¬ng×1%)
Nî 3383: BHXH (Tæng quü l-¬ng×16%)
Nî 3384: BHYT (Tæng quü l-¬ng×3%)
Cã 111; 112
Sè tiÒn ph¶i nép
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
9. Khi chi tiÒn chi phÝ c«ng ®oµn (PhÇn ®Ó l¹i cho DN theo qui ®Þnh) kÕ to¸n ghi
sæ
Nî 3382: PhÇn KPC§ ®· chi t¹i DN
Cã 111, 112: Sè tiÒn ®· chi ra
Cuèi n¨m hoÆc cuèi quý, c¨n cø sè ®· trÝch nép, sè ®· chi vµ sè cßn l¹i
quyÕt to¸n KPC§ víi c¬ quan c«ng ®oµn cÊp trªn, nÕu chi ch-a hÕt, ph¶i nép l¹i
®Ó l¹i cho kú sau, nÕu chi v-ît cã thÓ xin cÊp bï.
Tuú theo h×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n DN ¸p dông mµ viÖc h¹ch to¸n tiÒn l-¬ng,
BHXH, BHYT, KPC§ ®-îc thùc hiÖn trªn sæ kÕ to¸n phï hîp.
2.4. Sæ kÕ to¸n, tr×nh bµy vµ vÏ s¬ ®å c¸c h×nh thøc kÕ to¸n
Sæ kÕ to¸n lµ nh÷ng tê sæ cã kÕt cÊu mÉu sè phï hîp víi h×nh thøc kÕ to¸n sö
dông, dïng ®Ó ghi chÐp hÖ thèng ho¸ th«ng tin vÒ nghiÖp vô kinh tÕ, tµi chÝnh
trªn c¬ së chøng tõ kÕ to¸n phôc vô cho viÖc lËp c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n.
Mçi DN chØ cã mét hÖ thèng sæ kÕ to¸n cho mét kú kÕ to¸n mçi n¨m. Sæ kÕ
to¸n gåm sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt:
- Sæ kÕ to¸n tæng hîp gåm: Sæ nhËt ký, sæ c¸i
- Sæ kÕ to¸n chi tiÕt gåm: Sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt.
HiÖn nay trong c¸c DN tån t¹i 5 lo¹i h×nh thøc ghi sæ nh- sau:
*H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung:
+ §Æc tr-ng c¬ b¶n:
TÊt c¶ c¸c nghÞªp vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh ®Òu ®-îc chi vµo sæ nhËt ký,
mµ träng t©m lµ sæ NhËt ký chung, theo tr×nh tù thêi gian ph¸t sinh vµ theo néi
dung kinh tÕ (®Þnh kho¶n kÕ to¸n) cña nghiÖp vô ®ã. Sau ®ã lÊy sè liÖu trªn c¸c
sæ nhËt ký ®Ó ghi sæ c¸i theo tõng nghiÖp vô ph¸t sinh.
+ H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung bao gåm c¸c lo¹i sæ chñ yÕu sau:
- Sæ nhËt ký chung, sæ nhËt ký ®Æc biÖt
- Sæ c¸i
- C¸c sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt.
+ H×nh thøc nµy th-êng ¸p dông cho c¸c xÝ nghiÖp, nhµ m¸y cã quy m« võa vµ
nhá.
+ Tr×nh tù ghi sæ
20