LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
lêi më ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt muèn tån t¹i vdµ
ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh ph¶i cã ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp vµ hiÖu
qu¶. Mét quy luËt tÊt yÕu trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng lµ c¹nh tranh, do vËy mµ
doanh nghiÖp ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trªn th¬ng trêng, ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng víi chÊt lîng ngµy cµng cao vµ
gi¸ thµnh h¹. §ã lµ môc ®Ých chung cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ ngµnh
x©y dùng c¬ b¶n nãi riªng. N¾m b¾t ®îc thêi thÕ trong bèi c¶nh ®Êt níc ®ang
chuyÓn m×nh trªn con ®êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, víi nhu cÇu c¬ së
h¹ tÇng, ®« thÞ ho¸ ngµy cµng cao. Ngµnh x©y dùng c¬ b¶n lu«n lu«n kh«ng
ngõng phÊn ®Êu ®Ó t¹o nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh cho nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, trong
thêi gian ho¹t ®éng, ngµnh x©y dùng c¬ b¶n cßn thùc hiÖn trµn lµn, thiÕu tËp
trung, c«ng tr×nh dang dë lµm thÊt tho¸t lín cÇn ®îc kh¾c phôc. Trong t×nh
h×nh ®ã, viÖc ®Çu t vèn ph¶i ®îc t¨ng cêng qu¶n lý chÆt chÏ trong ngµnh x©y
dùng c¬ b¶n lµ mét ®iÒu hÕt søc cÊp b¸ch hiÖn nay.
§Ó thùc heÞen ®îc ®iÒu ®ã, vÊn ®Ò tríc mÆt lµ cÇn ph¶i h¹ch to¸n ®Çy
®ñ, chÝnh x¸c vËt liÖu trong qu¸ t×nh s¶n xuÊt vËt chÊt, bëi v× ®©y lµ yÕu tè c¬
b¶n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nã chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ vµ gi¸
thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. ChØ cÇn mét biÕn ®éng nhá vÒ chi phÝ
nguyªn vËt liÖu còng ¶nh hëng ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm, ¶nh hëng ®Õn lîi
nhuËn cña doanh nghiÖp. §iÒu ®ã buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m ®Õn
viÖc tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu ®Ó lµm sao cho mét lîng chi phÝ nguyªn vËt liÖu
bá ra nh cò mµ s¶n xuÊt ®îc nhiÒu s¶n phÈm h¬n, mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt lîng,
®ã còng lµ biÖn ph¸p ®óng ®¾n nhÊt ®Ó t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp ®ång
thêi tiÕt kiÖm ®îc hao phÝ lao ®éng x· héi. KÕ to¸n víi chøc n¨ng lµ c«ng cô
qu¶n lý ph¶i tÝnh to¸n vµ qu¶n lý nh thÕ nµo ®Ó ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®ã.
NhËn thøc ®îc mét c¸ch râ rµng vai trß cña kÕ to¸n, ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n
vËt liÖu trong qu¶n lý chi phÝ cña doanh nghiÖp, trong thêi gian thùc tËp t¹i
C«ng ty x©y dùng I Thanh Ho¸ cïng víi sù gióp ®ì cña Phßng KÕ to¸n vµ ®îc
sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o - TS. Ph¹m TiÕn B×nh, em ®· ®i s©u vµo t×m
hiÓu c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë C«ng ty x©y dùng I Thanh Ho¸.
VËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· tiÕp thu ®îc ë trêng kÕt hîp víi thùc tÕ vÒ
c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë C«ng ty x©y dùng I Thanh Ho¸ em xin
viÕt ®Ò tµi “Tổ chức công tác kế toán nguyên vật liệu ở Công ty xây dựng I
Thanh Hoá.
B¶n luËn v¨n nµy gåm cã 3 phÇn:
1
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
PhÇn I: Nh÷ng lý luËn chung vÒ kÕ to¸n vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp
s¶n xuÊt.
PhÇn II: T×nh h×nh thùc tÕ tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty
x©y dùng I Thanh Ho¸.
PhÇn III: Mét sè nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn tæ chøc kÕ to¸n
nguyªn vËt liÖu ë C«ng ty x©y dùng I Thanh Ho¸.
Do kiÕn thøc vµ lý luËn thùc tÕ hiÓu biÕt cha nhiÒu nªn trong bµi viÕt
cña m×nh cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ thiªu sãt. Em rÊt mong ®îc thÇy gi¸o vµ c¸c
c¸n bé trong C«ng ty chØ b¶o thªm ®Ó cã ®iÒu kiÖn n©ng cao kiÕn thøc cña
m×nh phôc vô cho c«ng t¸c sau nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
2
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
phÇn i.
nh÷ng lý luËn chung vÒ qu¶n lý h¹ch to¸n
nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp S¶n xuÊt
I. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp
s¶n xuÊt
1. VÞ trÝ cña nguyªn vËt liÖu ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n
cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ bé phËn c¬ b¶n cÊu thµnh thùc thÓ s¶n phÈm. Trong
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt, bÞ tiªu hao
vµ chuyÓn dÞch toµn bé mét lÇn vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu thêng chiÕm tû träng lín trong toµn
bé chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Do vËy, t¨ng cêng cong t¸c qu¶n lý kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ®¶m b¶o cho viÖc
sö dông tiÕt kiÖm vµ hiÖu qña vËt liÖu nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸
htµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt quan träng. V× vËy, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng
nguyªn vËt liÖu cã mét vÞ trÝ quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt.
XÐt vÒ mÆt hiÖn vËt, nguyªn vËt liÖu chØ tham gia mét lÇn toµn bé vµo
mét chu kú s¶n xuÊt vµ khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã, nguyªn vËt
liÖu ®îc tiªu hao toµn bé, kh«ng gi÷ h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu, gi¸ trÞ nguyªn
vËt liÖu ®îc dÞch chuyÓn toµn bé mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm míi t¹o ra.
XÐt vÒ mÆt gi¸ trÞ, nguyªn vËt liÖu lµ thµnh phÇn quan träng cña vèn lu
®éng cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt ®èi víi dù tr÷ nguyªn vËt liÖu. V× vËy, viÖc
t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn lu ®éng kh«ng thÓ t¸ch rêi viÖc sö dông nguyªn
vËt liÖu mét c¸ch hîp lý, tiÕt kiÖm vµ cã kÕ ho¹ch.
2. Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu
Qu¶n lý vËt liÖu lµ yÕu tè kh¸ch quan cña mäi nÒn s¶n xuÊt x· héi. Tuy
nhiªn do tr×nh ®é s¶n xuÊt kh¸c nhau nªn ph¹m vi vµ møc ®é qu¶n lý còng
kh¸c nhau, C«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu lµ nhiÖm vô cña tÊt c¶ mäi ngêi nh»m
gi¶m bít sù hao phÝ nhng hiÖu qu¶ mang l¹i lµ cao nhÊt.
C«ng t¸c h¹ch to¸n vËt liÖu ¶nh hëng ®Õn viÖc tÝnh gi¸ thµnh nªn muèn
tÝnh ®îc chÝnh x¸c gi¸ thµnh th× viÖc tÝnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu ph¶i chÝnh
x¸c. XuÊt ph¸t tõ vai trß, ®Æc ®iÓm cña vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh ®ßi hái ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ vËt liÖu tõ kh©u thu mua ®Õn kh©u dù tr÷,
b¶o qu¶n vµ sö dông.
3
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
Trong kh©u thu mua vËt liÖu ph¶i ®îc qu¶n lý vÒ khèi lîng, quy c¸ch,
chñng lo¹i, gi¸ c¶, chi phÝ thu mua, thùc hiÖn thu mua theo ®óng tèc ®é víi
thêi gian s¶n xuÊt. Bé phËn kÕ to¸n tµi chÝnh cÇn ph¶i h¹ch to¸n ®óng, sö dông
c¸c chøng tõ, ho¸ ®¬n râ rµng ®ång thêi ph¶i dù to¸n ®îc sù biÕn ®éng trªn
thÞ trêng. ViÖc tæ chøc tèt kho tµng, bÕn b·i, thùc hiÖn ®óng chÕ ®é b¶o qu¶n
vËt liÖu, tr¸nh h háng, mÊt m¸t. Trong kh©u dù tr÷, ®ßi hái doanh nghiÖp x¸c
®Þnh ®îc møc dù tr÷ tèi ®a, tèi thiÓu ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc
ho¹t ®éng b×nh thêng, kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n.
Sö dông ph¶i hîp lý, tiÕt kiÖm trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc tiªu hao vµ dù
to¸n chi phÝ cã ý nghÜa quan träng trong viÖc h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸
thµnh ®Ó t¨ng lîi nhuËn, t¨ng tÝch luü cho doanh nghiÖp. Do vËy, cÇn ph¶i tæ
chøc tèt viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh t×nh h×nh xuÊt dïng vµ sö dông vËt liÖu còng
nh kho¸n chi phÝ vËt liÖu cho ®¬n vÞ sö dông.
Nh×n chung, qu¶n lý vËt liÖu tõ kh©u mua, b¶o qu¶n, dù tr÷, sö dông vËt
liÖu lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý doanh
nghiÖp, nã lu«n ®îc c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp quan t©m. §Ó ®¸p øng ®îc
c¸c yªu cÇu qu¶n lý, xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu, xuÊt ph¸t
tõ chøc n¨ng cña kÕ to¸n vËt liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn thùc hiÖn
tèt c¸c nhiÖm vô sau:
- Thùc hiÖn ®¸nh gi¸, ph©n lo¹i vËt liÖu phï hîp víi nguyªn t¾c, yªu cÇu
qu¶n lý thèng nhÊt cña nhµ níc vµ yªu cÇu qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp.
- Tæ chøc chøng tõ, tµi kho¶n kÕ to¸n, sæ kÕ to¸n phï hîp víi ph¬ng
ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho ¸p dông trong doanh nghiÖp ®Ó ghi chÐp, ph©n
lo¹i, tæng hîp sè t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña vËt liÖu
trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Cung cÊp sè liÖu kÞp thêi ®Ó
tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
- Tham gia vµo ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua,
thanh to¸n víi ngêi b¸n, ngêi cung cÊp, t×nh h×nh sö dông vËt liÖu trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt.
3. Vai trß cña c«ng t¸c kÕ to¸n ®èi víi viÖc qu¶n lý nguyªn vËt liÖu.
KÕ to¸n lµ c«ng cô phôc vô cho viÖc qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, nã ®ãng
vai trß quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu.
KÐ to¸n nguyªn vËt liÖu gióp cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp n¾m ®îc t×nh
h×nh vËt t ®Ó chØ ®¹o tiÕn ®é s¶n xuÊt. H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu cã ®¶m b¶o
chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ t×nh h×nh thu mua, nhËp, xuÊt, dù tr÷ vËt liÖu.
4
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
TÝnh chÝnh x¸c cña h¹ch to¸n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ¶nh hëng ®Õn tÝnh chÝnh
x¸c cña gi¸ thµnh s¶n phÈm.
XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu vµ tõ vai trß vµ vÞ trÝ cña kÕ to¸n
®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý kÕ to¸n tµi chÝnh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vai trß
cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ®îc thÓ hiÖn nh sau:
- Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh thu mua, vËn
chuyÓn, b¶o qu¶n, t×nh h×nh nhËp, xuÊt vµ tån nguyªn vËt liÖu, tÝnh gi¸ thùc tÕ
cña nguyªn vËt liÖu ®· thu mua vµ mang vÒ nhËp kho nguyªn vËt liÖu, ®¶m
b¶o cung cÊp kÞp thêi, ®óng chñng lo¹i cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
- ¸p dông ®óng ®¾n c¸c ph¬ng ph¸p kü thuËt h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu,
híng dÉn kiÓm tra c¸c bé phËn, ®¬n vÞ trong doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ
chÕ ®é h¹ch to¸n ban ®Çu vÒ nguyªn vËt liÖu (lËp chøng tõ, lu©n chuyÓn chøng
tõ...) më c¸c sæ s¸ch, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt, thùc hiÖn h¹ch to¸n ®óng ph¬ng
ph¸p, quy ®Þnh nh»m ®¶m b¶o thèng nhÊt trong c«ng t¸c qu¶n lý kÕ to¸n trong
ph¹m vÞ ngµnh kinh tÕ vµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.
- KiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é b¶o qu¶n, dù tr÷, sö dông vËt liÖu,
kiÓm tra t×nh h×nh nhËp, xuÊt, ph¸t hiÖn vµ ng¨n ngõa c¸c ¶nh hëng xÊu x¶y ra
vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p xö lý vÒ nguyªn vËt liÖu nh: thiÕu, thõa, ø ®äng, kÐm
phÈm chÊt, mÊt m¸t, h hao, ..... tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè lîng vµ gi¸ trÞ
nguyªn vËt liÖu ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
- Tham gia kiÓm kª, ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo chÕ ®é mµ nhµ níc
®· quy ®Þnh, lËp c¸c b¸o c¸o vÒ vËt t, tiÕn hµnh ph©n tÝch vª t×nh h×nh thu mua,
dù tr÷, qu¶n lý, sö dông vµ b¶o qu¶n nguyªn vËt liÖu nh»m phôc c«ng t¸c qu¶n
lý nguyªn vËt liÖu trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tiÕt kiÖm chi phÝ
nguyªn vËt liÖu, h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt toµn bé.
II. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liªu.
1. Ph©n lo¹i vËt liÖu.
Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu bao gåm nhiÒu lo¹i, nhiÒu thø
kh¸c nhau cho nªn ®Ó qu¶n lý mét c¸ch chÝnh x¸c, chÆt chÏ cÇn ph©n lo¹i vËt
liÖu ra thµnh nhiÒu nhãm phï hîp víi c¸c yªu cÇu qu¶n lý:
C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu kÕ to¸n qu¶n trÞ, vËt liÖu ®îc
chia thµnh:
- Nguyªn vËt liÖu chÝnh (bao gåm c¶ nöa thµnh phÈm mua ngoµi). §èi
víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ ®èi tîng lao ®éng chñ
yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ cña s¶n phÈm.
5
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
- VËt liÖu phô: lµ nh÷ng vËt liÖu chØ cã t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm, lµm t¨ng chÊt lîng nguyªn vËt liÖu chÝnh, lµm t¨ng
chÊt lîng s¶n phÈm trong x©y dùng c¬ b¶n.
- Nhiªn liÖu: lµ nh÷ng thø dïng ®Ó cung cÊp nhiÖt lîng trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt ®Ó ch¹y m¸y thi c«ng nh than, x¨ng, dÇu; dïng ®Ó thay thÕ, söa ch÷a
m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph¬ng tiÖn vËn t¶i...
- VËt liÖu kh¸c: lµ c¸c vËt liÖu lo¹i ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o
s¶n phÈm nh gç, s¾t thÐp vôn hoÆc phÕ liÖu thu håi trong qu¸ tr×nh thanh lý tµi
s¶n cè ®Þnh.
Ngoµi ra, nÕu c¨n cø vµo môc ®Ých, c«ng dông kinh tÕ cña vËt liÖu còng
nh néi dung quy ®Þnh ph¶n ¸nh chi phÝ vËt liÖu trªn c¸c tµi khoanr kÕ to¸n th×
vËt liÖu cña doanh nghiÖp ®îc chi thµnh:
- Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho chÕ t¹o s¶n phÈm.
- Nguyªn vËt liÖu dïng cho c¸c nhu cÇu kh¸c nh phôc vô qu¶n lý ë c¸c
ph©n xëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt...
2. §¸nh gi¸ vËt liÖu.
§¸nh gi¸ vËt liÖu lµ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña chóng theo c¸c ph¬ng ph¸p
nhÊt ®Þnh. VÒ nguyªn t¾c, vËt liÖu lµ tµi s¶n lu ®éng thuéc nhãm hµng tån kho
vµ ph¶i ph¶n ¸nh theo gi¸ trÞ vèn thùc tÕ, nhng do vËt liÖu lu«n biÕn ®éng vµ
®Ó ®¬n gi¶n cho c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu th× cÇn sö dông gÝa h¹ch to¸n.
2.1. §¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ.
2.1.1 Gi¸ thùc tÕ nhËp kho.
Nguyªn vËt liÖu ®îc nhËp tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau vµ gi¸ thùc tÕ cña
chóng ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
* §èi víi vËt liÖu mua ngoµi (víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo
ph¬ng ph¸p khÊu trõ) th× trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu bao gåm:
+ Gi¸ mua trªn ho¸ ®¬n (gi¸ kh«ng cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng).
+ Chi phÝ thu mua thùc tÕ (chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì...), chi phÝ thu
mua cña nguyªn vËt liÖu cã thÓ ®îc tÝnh trùc tiÕp vµo gi¸ thùc tÕ cña tõng thø
nguyªn vËt liÖu. Trêng hîp chi phÝ thu mua cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i
nguyªn vËt liÖu th× ph¶i tÝnh to¸n vµ ph©n bæ cho tõng thø liªn quan theo tiªu
thøc nhÊt ®Þnh. Trong trêng hîp mua nguyªn vËt liÖu vµo s¶n xuÊt kinh doanh
hµng ho¸ dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng lo¹i dïng vµo ho¹t ®éng sù
nghiÖp, dù ¸n, ho¹t ®éng v¨n ho¸, phôc lîi ®îc trang tr¶i b»ng nguån kinh phÝ
kh¸c th× gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu mua ngoµi bao gåm tæng sè tiÒn ph¶i
thanh to¸n cho ngêi b¸n (bao gåm c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®µu vµo vµ chi phÝ
thu mua vËn chuyÓn).
6
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
* §èi víi vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng th× gi¸ vËt liÖu bao gåm:
+ Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt chÕ biÕn.
+ TiÒn c«ng thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn.
+ Chi phÝ vËn chuyÓn bèc dì vËt liÖu ®i chÕ biÕn vµ mang vÒ.
* §èi víi vËt liÖu tù gia c«ng chÕ biÕn lµ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho
chÕ biÕn vµ c¸c chi phÝ biÕn liªn quan.
* §èi víi vËt liÖu nhËn vèn gãp liªn doanh: lµ gi¸ trÞ ®îc héi ®ång liªn
doanh ®¸nh gi¸.
* §èi víi vËt liÖu lµ phÕ liÖu thu håi th× gi¸ trÞ ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ trÞ
sö dông nguyªn vËt liÖu ®ã hoÆc gi¸ íc tÝnh.
2.1.2. Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho.
Khi xuÊt dïng vËt liÖu, kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ vèn thùc tÕ
cña chÊt lîng cho c¸c nhu cÇu, ®èi tîng sö dông kh¸c nhau. ViÖc tÝnh gi¸ thùc
tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho cã thÓ ®îc thùc hiÖn theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p
sau:
* TÝnh theo ®¬n gi¸ cña vËt liÖu tån ®Çu kú: Theo ph¬ng ph¸p nµy th×
gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së sè lîng vËt liÖu xuÊt dïng vµ ®¬n
gi¸ vËt liÖu tån ®Çu kú.
Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho = (sè lîng xuÊt kho) x (®¬n gi¸ vËt liÖu tån ®Çu kú) (1.1.)
§¬n gi¸ vËt liÖu tån ®Çu kú =
(1.2.)
* TÝnh theo ph¬ng ph¸p gi¸ thøc tÕ b×nh qu©n gi¸ quyÒn. VÒ c¬ b¶n th×
ph¬ng ph¸p nµy gièng pkp trªn nhng ®¬ng gi¸ vËt liÖu ®îc tÝnh b×nh qu©n cho
c¶ sè tån ®©ï kú vµ nhËp trong kú.
=
(1.3)
Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho = (§¬n gi¸ b×nh qu©n) x (Sè lîng xuÊt kho) (1.4)
* TÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi vãi c¸c
lo¹i vËt t ®Æc chñng. Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho c¨n cø vµo ®¬n gi¸ thùc tÕ vËt liÖu
nhËp theo tõng l«, tõng lÇn nhËp vµ sè lîng xuÊt kho theo tõng lÇn nhËp ®ã.
* TÝnh theo ph¬ng ph¸p nhËp tríc - xuÊt tríc (FIFO): Theo ph¬ng ph¸p
nµy th× ph¶i x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña tõng lÇn nhËp, sau ®ã c¨n
cø vµo sè lîng xuÊt tÝnh ra gi¸ trÞ thùc tÕ xuÊt kho nguyªn t¾c: tÝnh theo
nguyªn gi¸ thùc tÕ nhËp tríc ®èi víi lîng xuÊt kho thuéc lÇn nhËp tríc, sè cßn
l¹i (tæng sè xuÊt kho trõ ®i sè xuÊt thuéc lÇn nhËp tríc) ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸
thùc tÕ c¸c lÇn nhËp sau. Nh vËy, gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu tån cuèi kú chÝnh lµ
gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu nhËp kho thuéc c¸c kho sau cïng.
7
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
* TÝnh theo gi¸ nhËp sau - xuÊt tríc (LIFO): theo ph¬ng ph¸p nµy th×
còng ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp nhng khi xuÊt sÏ c¨n
cø vµo sè lîng vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho lÇn cuèi hiÖn cã trong kho vµo lóc
xuÊt sau ®ã míi lÇn lît ®Õn c¸c lµn nhËp tríc ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho.
2.2. §¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n.
Gi¸ hach to¸n lµ lo¹i gi¸ æn ®Þnh ®îc sö dông thèng nhÊt trong ph¹m vi
doanh nghiÖp ®Ó theo dâi chi tiÕt t×nh h×nh nhËp, xuÊt hµng ngµy, cuèi th¸ng
cÇn ph¶i ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng dùa vµo
c¸c hÖ sè gi¸ thùc tÕ víi gi¸ gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu.
=
(1.5)
Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho ®îc tÝnh:
= x
(1.6)
Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp mµ hÖ sè
gi¸ vËt liÖu cã thÓ tÝnh riªng theo tõng thø, tõng nhãm hoÆc tÊt c¶ c¸c lo¹i vËt
liÖu.
III. Tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu.
1. Chøng tõ sö dông.
Theo quy ®Þnh vÒ chøng tõ kÕ to¸n ban hµnh theo Q§ sè 1141/TC/Q§C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé trëng Bé Tµi chÝnh th× c¸c chøng tõ vËt liÖu
bao gåm:
- PhiÕu nhËp kho (mÉu 01 - VT).
- PhiÕu xuÊt kho (mÉu 02 - VT).
- PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (mÉu 03 - VT).
- Biªn b¶n kiÓm kª vËt t, s¶n phÈm, hµng ho¸ (mÉu 08 - VT).
- Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho (mÉu 02 - BH.
- Ho¸ ®¬n GTGT (mÉu 01 - GTKT).
- Ho¸ ®¬n cíc phÝ vËn chuyÓn (mÉu 03 - BH).
- PhiÕu xuÊt kho vËt t theo h¹n møc (mÉu 04 - VT).
- Biªn b¶n kiÓm nghiÖm, vËt t (mÉu 05 - VT).
Ngoµi c¸c chøng tõ mang tÝnh b¾t buéc sö dông thèng nhÊt theo quy
®Þnh cña Nhµ níc, trong c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông thªm c¸c chøng tõ
kÕ to¸n mang tÝnh híng dÉn tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh cô thÓ cña tõng
doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau.
2. C¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu.
8
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
ViÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh cña thñ kho vµ kÕ to¸n còng nh viÖc kiÓm tra,
®èi chiÕu sè liÖu gi÷a h¹ch to¸n nghiÖp vô ë kho vµ ë phßng kÕ to¸n cã thÓ ®îc tiÕn hµnh theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau:
+ Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song.
+ Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
+ Ph¬ng ph¸p sæ sè d.
2.1. Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song.
- Néi dung cña ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song nh sau:
+ ë kho: Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp hµng ngµy t×nh h×nh
nhËp - xuÊt - tån kho cña tõng thø vËt liÖu theo chØ tiªu sè lîng cña tõng kho.
+ ë phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n sö dông sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu ®Ó
ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho theo c¸c chØ tiªu hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. VÒ
c¬ b¶n, sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt cã kÕt cuÊu gièng nh thÎ kho nhng cã thªm
c¸c cét ®Ó ghi thªm c¸c chØ tiªu gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n céng sæ chi tiÕt vµ
kiÓm tra, ®èi chiÕu víi thÎ kho. Ngoµi ra, ®Ó cã sè liÖu ®èi chiÕu, kiÓm tra víi
kÕ to¸n tæng hîp cÇn ph¶i tæng hîp sè liÖu chi tiÕt vµo b¶ng tæng hîp nhËp xuÊt - tån kho cho tõng nhãm vËt liÖu. Cã thÓ kh¸i qu¸t n«Þi dung, tr×nh tù kÕ
to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song qua s¬ ®å sau (xem s¬
®å 1.1).
- Ph¬ng ph¸p nµy cã u nhîc ®iÓm sau:
+ ¦u ®iÓm: Ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra, ®èi chiÕu sè liÖu vµ qu¶n lý
chÆt chÏ t×nh h×nh biÕn ®éng víi sè hiÖn cã cña vËt liÖu trªn 2 chØ tiªu sè lîng
vµ gi¸ trÞ.
+ Nhîc ®iÓm: ViÖc ghi chÐp gi÷a thñ kho víi phßng kÕ to¸n vÉn cßn
trïng l¾p vÒ chØ tiªu sè lîng. Ngoµi ra, viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu chñ yÕu ®îc
thùc hiÖn vµo cuèi th¸ng, do vËy lµm h¹n chÕ chøc n¨ng kiÓm tra kÞp thêi cña
kÕ to¸n.
S¬ ®å 1.1. S¬ ®å kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p ghi thÎ song
song
ThÎ kho
Chøng tõ nhËp
Chó thÝch:
: Ghi hµng ngµy
Chøng tõ xuÊt
Sæ kÕ to¸n
chi tiÕt
B¶ng kª9 tæng hîp
nhËp - xuÊt - tån
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
: Ghi cuèi th¸ng.
: KiÓm tra, ®èi chiÕu
- Ph¹m vi ¸p dông: ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i vËt
liÖu, khèi lîng c¸c nghiÖp vô nhËp, xÊt Ýt, kh«ng thêng xuyªn vµ tr×nh ®é
nghiÖp vô chuyªn m«n cña c¸n bé kÕ to¸n h¹n chÕ.
2.2. Ph¬ng ph¸p sæ ®æi chiÕu lu©n chuyÓn.
- Néi dung:
+ ë kho: viÖc ghi chÐp cña thu kho còng ®îc thùc hiÖn trªn thÎ kho
gièng nh ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song.
+ ë phßng kÒ to¸n, kÕ to¸n: më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ®èi chiÕu
lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån kho cña tõng thø vËt liÖu ë
tõng kho dïng cho c¶ n¨ng nhng mçi th¸ng chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng, ®Ó
cã sè liÖu ghi vµo c¸c sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn còng ®îc theo dâi c¶ vÒ chØ
tiªu sè lîng vµ gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng, tiÕn hµnh kiÓm tra, ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a
®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi thÎ kho vµ sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp.
- ¦u nhîc ®iÓm:
+ ¦u ®iÓm: Khèi lîng ghi chÐp cña kÕ to¸n ®îc gi¶m bít do chØ ghi
mét lÇn vµo cuèi th¸ng.
+ Nhîc ®iÓm: ViÖc ghi vÉn bÞ trung l¾p gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n vÒ
chØ tiªu hiÖn vËt, viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n còng chØ
®îc tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng nªn h¹n chÕ t¸c dïng kiÓm tra.
S¬ ®å 1.2. S¬ ®å kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu
lu©n chuyÓn.
ThÎ kho
Chøng tõ xuÊt
Chøng tõ nhËp
Sæ ®èi chiÕu
B¶ng kª xuÊt
B¶ng kª nhËp
lu©n
chuyÓn
- Ph¹m vi ¸p dông: ¸p dông
thÝch
hîp trong c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã
nhiÒu nghiÖp vô nhËp, xuÊt kho, kh«ng bè trÝ riªng nh©n viªn kÕ to¸n chi tiÕt
vËt liÖu, kh«ng cã ®iÒu kiÖn ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt hµng ngµy.
2.3. Ph¬ng ph¸p sæ sè d.
10
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
- Néi dung:
+ ë kho: Thñ kho còng dïng thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt,
tån kho vËt liÖu nhng cuèi th¸ng ph¶i ghi sè tån kho ®· tÝnh trªn thÎ sang sæ
sè d vµo cét sè lîng.
+ ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më sæ sè d theo tõng kho chung cho c¶
n¨m ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt. Tõ b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt, kÕ to¸n
lËp b¶ng luü kÕ nhËp, luü kÕ xuÊt, råi tõ c¸c b¶ng nµy lËp b¶ng tæng hîp nhËp
- xuÊt - tån kho theo tõng nhãm, lo¹i vËt liÖu theo chØ tiªu gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng,
khi nhËn sæ sè d do thñ kho göi lªn, kÕ to¸n c¨n cø vµo sè tån kho cuèi th¸ng
do thñ kho tÝnh ghi ë sæ sè d vµ ®¬n gi¸ ®Ó tÝnh ra gi¸ trÞ tån kho ®Ó ghi vµo
cét sè tiÒn trªn sæ sè d.
S¬ ®å 1.3. S¬ ®å kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ sè d.
ThÎ kho
Chøng tõ xuÊt
Chøng tõ nhËp
B¶ng kª nhËp
Sæ ®èi chiÕu
lu©n chuyÓn
B¶ng kª xuÊt
ViÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu ®îc c¨n cø vµo cét sè tiÒn tån kho trªn sæ sè d
Sæ ®èi chiÕu
luüto¸n
kÕ xuÊt
luühîp
kÕ nhËp
nhËp - xuÊt - lu©n
vµ b¶ng B¶ng
kª tæng
tån (cét
sè tiÒn) vµ sèB¶ng
liÖu kÕ
tæng hîp.
chuyÓn
- ¦u ®iÓm: Tr¸nh ®îc sù ghi chÐp trïng l¾p gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n,
gi¶m ®îc khèi lîng ghi chÐp kÕ to¸n, c«ng viÖc ®îc tiÕn hµnh ®Òu trong th¸ng.
+ Nhîc ®iÓm: Do kÕ to¸n chØ theo dâi vÒ mÆt gi¸ trÞ nªn muèn biÕt sè
hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨nhg, gi¶m cña tõng thø vËt t liÖu vÒ mÆt gi¸ trÞ nªn
muèn biÕt sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng, gi¶m cña tõng thø vËt liÖu vÒ mÆt hiÖn
vËt nhiÒu khi ph¶i xem sè liÖu trªn thÎ kho vµ viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu khã
kh¨n.
- Ph¹m vi ¸p dông: ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã khèi lîng
c¸c nghiÖp vô nhËp, xuÊt nhiÒu, thêng xuyªn, nhiÒu chñng lo¹i vËt liÖu vµ ®iÒu
kiÖn doanh nghiÖp sö dông gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu nhËp, xu¸t; ®· x©y dùng hÖ
thèngd danh ®iÓm vËt liÖu vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña kÕ to¸n v÷ng vµng.
11
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
3. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu
VËt liÖu lµ tµi s¶n lu ®éng thuéc nhãm hµng tån kho cña doanh nghiÖp,
viÖc më tµi kho¶n kÕ to¸n tæng hîp, ghi chÐp sæ kÕ to¸n vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ
hµng tån kho, gi¸ trÞ hµng b¸n ra hoÆc xuÊt dïng tuú thuéc vµo viÖc doanh
nghiÖp ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p nµo. Cã hai ph¬ng ph¸p
kÕ to¸n hµng tån kho lµ ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn vµ kiÓm kª ®Þnh kú.
3.1. KÕ to¸n vËt liÖu tæng hîp theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n thùc hiÖn ph¶n
¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i vËt t hµng ho¸
trªn tµi kho¶n hµng tån kho vµ c¨n cø vµo c¸c chøng tõ kÕ to¸n.
3.1.1. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông
* Tµi kho¶n 152 - Nguyªn vËt liÖu
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh
h×nh t¨ng gi¶m cña c¸c lo¹i vËt liÖu trong kú.
Tµi kho¶n 152 cã kÕt cÊu nh sau:
- Bªn Nî:
+ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt liÖu t¨ng trong kú.
+ TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª
- Bªn Cã:
+ TrÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu gi¶m trong kú do xuÊt dïng.
+ Sè tiÒn chiÕt khÊu, gi¶m gi¸, tr¶ l¹i nguyªn vËt liÖu khi mua.
+ TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu thiÕu hôt do kiÓm kª.
- Sè d Nî:
+ Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu tån kho cuèi kú.
+ Tµi kho¶n 152 cã thÓ më thµnh 2 tµi kho¶n cÊp 2, cÊp 3… ®Ó kÕ to¸n
theo dâi tõng thø, tõng lo¹i, tõng nhãm vËt liÖu tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý
cña doanh nghiÖp.
* Tµi kho¶n 151 - Hµng mua ®ang ®i ®êng.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vËt t, hµng ho¸ doanh nghiÖp ®·
mua, ®· thanh to¸n tiÒn mÆt hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n nhng cha nhËp kho.
Tµi kho¶n 151 cã kÕt cÊu nh sau:
- Bªn Nî: TrÞ gi¸ vËt t, hµng ho¸ ®ang ®i ®êng (hµng ®· thuéc quyÒn së
h÷u cña doanh nghiÖp).
- Bªn Cã: TrÞ gi¸ vËt t, hµng ho¸ ®ang ®i ®êng th¸ng tríc, th¸ng nµy ®· ®a
vÒ nhËp kho hay ®a vµo sö dông ngay.
- Sè d Nî: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vËt t, hµng ho¸ ®· mua nhng cßn ®ang ®i ®êng.
12
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
Ngoµi ra cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh:
+ TK 331 - Ph¶i tr¶ ngêi b¸n
+ TK 133 - ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ
+ TK 111- TiÒn mÆt
+ TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng
+ TK 621 - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
+ TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung
+ TK 155 - Thµnh phÈm
+ TK 002 - VËt t hµng ho¸ gi÷ hé, nhËn gia c«ng.
Vµ mét sè TK liªn quan kh¸c.
3.1.2. Tr×nh tù kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng
xuyªn.
Tr×nh tù kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn ®îc biÓu hiÖn qua s¬ ®å sau:
3.2. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p mµ kÕ to¸n kh«ng theo dâi
thêng xuyªn sù biÕn ®éng cña c¸c lo¹i vËt liÖu trªn tµi kho¶n hµng tån kho.
Gi¸ trÞ c¸c lo¹i vËt liÖu hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së sè lîng kiÓm kª cuèi
kú, kÕ to¸n sö dông c«ng thøc c©n ®èi ®Ó tÝnh trÞ gi¸ hµng tån kho.
= + 3.2.1. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông
* TK151, 152 theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, tµi kho¶n nµy kh«ng
dïng ®Ó theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt vËt liÖu trong kú mµ chØ dïng ®Ó kÕt
chuyÓn trÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu vµ hµng mua ®ang ®i ®êng ®Çu kú vµ cuèi
kú TK611- Mua hµng. KÕt cÊu TK151, 152 theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
nh sau:
- Bªn Nî: TrÞ gi¸ vèn cña vËt liÖu tån kho cuèi kú.
- Bªn Cã: TrÞ gi¸ vèn cña vËt liÖu tån kho ®Çu kú.
- Sè d Nî: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån kho cuèi kú.
* TK 611 - Mua hµng
Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt t, hµng ho¸ mua vµo vµ
xuÊt ra trong kú.
KÕt cÊu cña TK611 nh sau:
- Bªn nî:
+ TrÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt t, hµng ho¸ mua vÒ trong kú.
+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thùc tÕ vËt t, hµng ho¸ tån kho ®Çu kú
- Bªn Cã:
13
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
+ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng tån kho cuèi kú
+ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t vµ ®îc më thµnh 2 TK cÊp 2.
TK 611 kh«ng cã sè d cuèi kú vµ ®îc më thµnh 2 TK cÊp 2.
TK 6111 - Mua nguyªn vËt liÖu
TK 6112 - Mua hµng ho¸
Ngoµi ra kÕ to¸n vÉn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh trong
ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
3.2.2. Tr×nh tù kÕ to¸n theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ®îc thÓ hiÖn kh¸i qu¸t s¬ ®å sau: (S¬ ®å 2)
4. HÖ thèng sæ kÕ to¸n sö dông trong kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
Ngoµi c¸c sæ chi tiÕt dïng ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu nh thÎ
kho, Sæ chi tiÕt nguyªn vËt liÖu th× trong phÇn thùc hµnh kÕ to¸n nguyªn vËt
liÖu cßn liªn quan ®Õn mét sè sæ chi tiÕt kh¸c cho dï doanh nghiÖp ¸p dông
theo ph¬ng ph¸p kÕ to¸n nµo. Vµ ®©y lµ mét sè h×nh thøc kÕ to¸n mµ c¸c
doanh nghiÖp ph¶i lùa chän ¸p dông mét trong c¸c h×nh thøc sau ®©y:
- H×nh thøc kÕ to¸n: "NhËt ký chøng tõ"
- H×nh thøc kÕ to¸n: "NhËt ký chung"
- H×nh thøc kÕ to¸n: "NhËt ký sæ c¸i"
- H×nh thøc kÕ to¸n: "Chøng tõ ghi sæ"
14
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
phÇn ii
t×nh h×nh thùc tÕ vÒ tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu t¹i
c«ng ty x©y dùng i thanh ho¸.
I. Kh¸i qu¸t chung vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×nh h×nh qu¶n
lý cña C«ng ty x©y dùng I.
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty.
C«ng ty x©y dùng 1 lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc ®éc lËp trùc thuéc së
x©y dùng Thanh Ho¸.
§Þa chØ: Sè 5, Phan Chu Trinh, Phêng §iÖn Biªn - TP Thanh Ho¸.
§iÖn tho¹i: 03.7852.343
Fax: 037.751.331
Tµi kho¶n: Ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn Thanh Ho¸.
Gi¸m ®èc - Kü s x©y dùng: Ng« V¨n TuÊn
C«ng ty ®îc thµnh lËp tõ ngµy 04/12/1961, theo quyÕt ®Þnh sè
2108/Q§- UB cña UBND tØnh Thanh Ho¸. NhiÖm vô cña C«ng ty lµ thi c«ng
x©ydùng c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp vµ d©n dông trong tØnh. Tõ ngµy thµnh
lËp ®Õn nay, C«ng ty ®· tr¶i qua h¬n 40 n¨m x©y dùng vµ trëng thµnh.
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, cïng víi sù ®æi míi cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc,
C«ng ty còng ®· tù v¬n lªn thÝch nghi víi c¬ chÕ míi. C«ng ty ®· m¹nh d¹n
®æi míi ®Çu t, ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ, ®a d¹ng ho¸ nghµnh nghÒ kinh
doanh, më réng liªn doanh, liªn kÕt víi nhiÒu doanh nghiÖp trong vµ ngoµi
tØnh. C«ng ty ®· xo¸ vì ®îc thÕ s¶n xuÊt ®éc canh bã hÑp tríc ®©y trong lÜnh
vùc x©y dùng, tõng bíc v¬n lªn trë thµnh mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh
doanh ®a nghµnh, thÞ trêng kinh doanh ®îc më réng ra ph¹m vi toµn quèc,
quy m« tæ chøc s¶n xuÊt cña C«ng ty ®· cã sù ph¸t triÓn vît bËc. Tõ ®ã ®· lµm
cho søc s¶n xuÊt cña C«ng ty cã tèc ®é t¨ng trëng cao trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y, c¶ vÒ doanh thu thùc hiÖn, nép ng©n s¸ch nhµ níc vµ lîi nhuËn doanh
nghiÖp; thu nhËp cña ngêi lao ®éng ®îc c¶i thiÖn; nguån vèn kinh doanh cña
C«ng ty t¨ng nhiÒu lÇn so víi nh÷ng n¨m tríc. Víi sù n¨ng ®éng cña tËp thÓ
c¸n bé c«ng nh©n viªn C«ng ty vµ sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña c¸c lanh ®¹o C«ng
ty, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y C«ng ty kh«ng ngõng t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn víi
nhÞp ®é n¨m sau t¨ng h¬n n¨m tríc. Sù ph¸t triÓn ®ã lµ hîp víi xu híng ®ang
ph¸t triÓn cña ngµnh x©y dùng ViÖt Nam hiÖn nay.
Nh÷ng tiÕn bé vît bËc trªn C«ng ty ®· ®îc nhµ níc tÆng thëng huy ch¬ng lao ®éng h¹ng nh× vµo dÞp kû niÖm 40 n¨m thµnh lËp C«ng ty
(04/12/1961 - 04/12/2001).
15
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
Trong qu¸ tr×nh ®æi míi qu¶n lý, s¾p xÕp l¹i DNNN theo tinh thÇn
NQTW 3 (kho¸ IX) C«ng ty XDI ®· UBND TØnh chØ ®¹o x©y dùng C«ng ty
trë thµnh DN m¹nh cña TØnh trong thêi gian tíi.
Sau ®©y lµ kÕt qu¶ thùc hiÖn ®îc thÓ hiÖn qua c¸c chØ tiªu tµi chÝnh sau:
B¶ng kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong 3 n¨m
STT
ChØ tiªu
1
Gi¸ trÞ s¶n lîng thùc hiÖn
2
Doanh thu
3
Vèn kinh doanh
- Vèn ng©n s¸ch
- Vèn tù bæ sung
4
Nép ng©n s¸ch
5
Lîi nhuËn
§¬n vÞ
tr.®ång
-
6
7
Ngêi
§ång
Lao ®éng b×nh qu©n
Thu nhËp b×nh qu©n
1999
22.534
18.500
4.793
4.793
2000
25.586
20.306
6.566
6.500
191
927
385
2001
29.750
25.350
8.085
8.000
230
15.330
430
405
480
670.000 780.000
530
850.000
695
280
Nh×n vµo b¶ng sè liÖu nµy cho ta thÊy gi¸ trÞ s¶n lîng, doanh thu, lîi
nhuËn vµ thu nhËp b×nh qu©n tÊt c¶ ®Òu t¨ng chøng tá r»ng C«ng ty lµm ¨n rÊt
cã hiÖu qu¶. Tõ ngµy 1-1-2000, C«ng ty b¾t ®Çu tuÇn lµm viÖc 40 giê vµ ®ang
tiÕp tôc hoµn thiÖn vµ nhËn thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh h¬n n÷a.
2. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty.
Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, C«ng ty x©y dùng I ®· kh«ng
ngõng më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng cêng vµ huy ®éng vèn,
®µo t¹o vµ tuyÓn dông nhiÒu c¸n bé trÎ cã tay nghÒ cao, t¨ng cêng ®Çu t chiÒu
s©u, trang bÞ m¸y mãc, thiÕt bÞ hiÖn ®¹i vµ phï hîp.
HiÖn nay, C«ng ty ®ang SXKD trªn c¸c lÜnh vùc chñ yÕu sau ®©y:
+ Thi c«ng x©y l¾p.
+ S¶n xuÊt VLXD.
+ T vÊn x©y dùng.
+ ChÕ biÕn n«ng s¶n xuÊt khÈu.
Ph¹m vi ho¹t ®éng cña C«ng ty trong tõng lÜnh vùc cô thÓ sau ®©y:
(1) LÜnh vùc x©y l¾p:
+ X©y dùng c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp vµ d©n dông.
+ X©y dùng cac c«ng tr×nh thuèc c¸c dù ¸n giao th«ng.
+ X©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuéc c¸c dù ¸n thuû lîi.
+ X©y dùng c¸c c«ng tr×nh cÊp tho¸t níc, ®iÖn d©n dông.
+ X©y dùng c¸c c«ng tr×nh kü thuËt h¹ tÇng vµ KCN.
16
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
+ Kinh doanh ph¸t triÓn nhµ.
(2) LÜnh vùc XSVLXD:
+ S¶n xuÊt g¹ch x©y dùng c¸c lo¹i theo c«ng nghÖ lß Tuynel.
+ Khai th¸c vµ chÕ biÕn ®¸ x©y dùng c¸c lo¹i b»ng thiÕt bÞ ®ång bé.
+ S¶n xuÊt bª t«ng th¬ng phÈm.
+ S¶n xuÊt cÊu kiÖn kª t«ng ®óc s½n.
(3) LÜnh vùc t vÊn thiÕt kÕ x©y dùng:
ThiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh thuéc lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n, t vÊn gi¸m s¸t,
kiÓm nghiÖm chÊt lîng vËt liÖu vµ chÊt lîng c¸c s¶n phÈm x©y dùng.
C«ng ty cã quy m« vµ ®Þa bµn ho¹t ®éng réng, c¸c c«ng tr×nh thi c«ng ë
nhiÒu ®Þa ®iÓm kh¸c nhau cho nªn viÖc tæ chøc lùc lîng thi c«ng thµnh c¸c xÝ
nghiÖp, c¸c ®éi lµ rÊt hîp lý. Mçi xÝ ngiÖp, mçi ®éi phô tr¸ch thi c«ng mét
c«ng tr×nh vµ tæ chøc thµnh c¸c tæ cã ph©n c«ng nhiÖm vô cô thÓ. Gi¸m ®èc xÝ
nghiÖp hay ®éi trëng phô tr¸ch c¸c ®éi chÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc C«ng
ty vÒ viÖc qu¶n lý vµ tiÕn ®é chÊt lîng c«ng tr×nh. Mäi c«ng viÖc kÕ to¸n lËp
c¸c chøng tõ ban ®Çu vµ c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n göi vÒ C«ng ty lËp b¸o c¸o chung
toµn C«ng ty. HiÖn nay chñ yÕu C«ng ty thùc hiÖn ph¬ng thøc giao kho¸n s¶n
phÈm x©y dùng cho c¸c xÝ nghiÖp, c¸c ®éi.
3. HÖ thèng tæ chøc qu¶n lý vµ t×nh h×nh SXKD hiÖn nay cña C«ng
ty XDI Thanh Ho¸:
a. VÒ tæ chøc l·nh ®¹o vµ qu¶n lý:
* VÒ c¬ cÊu l·nh ®¹o:
- Bao gåm:
+ Ban chÊp hµnh §¶ng uû C«ng ty (§¶ng bé c¬ së).
+ Ban gi¸m ®èc C«ng ty.
+ Ban chÊp hµnh C«ng ®oµn C«ng ty (C«ng ®oµn c¬ së).
+ Ban chÊp hµnh ®oµn thanh niªn C«ng ty (§oµn c¬ së).
Trong ®ã BCH §¶ng uû C«ng ty gi÷ vai trß l·nh ®¹o mäi ho¹t ®éng
SXKD cña C«ng ty vµ c¸c tæ chøc quÇn chóng.
* C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý.
- V¨n phßng C«ng ty.
Bao gåm:
+ Ban gi¸m ®èc C«ng ty (1 gi¸m ®èc vµ 4 phã gi¸m ®èc).
+ C¸c phßng ban chøc n¨ng (4 phßng chøc n¨ng, 1 ban vµ 1 bé phËn
kiÓm so¸t).
- C¸c ®¬n vÞ trùc thuéc C«ng ty:
17
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
HiÖn nay C«ng ty cã 15 xÝ nghiÖp vµ 25 ®éi trùc thuéc. C¸c ®¬n vÞ nµy
hiÖn ®ang ho¹t ®éng trªn c¸c lÜnh vùc sau ®©y:
+ 11 xÝ nghiÖp x©y l¾p ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc x©y dùng ®îc thµnh lËp
theo quyÕt ®Þnh sè 321/Q§-UB ngµy 07/02/2001 cña chñ tÞch UBND tØnh
Thanh Ho¸.
+ 25 ®éi x©y dùng trùc thuéc C«ng ty ®îc thµnh lËp theo quyÒn h¹n cña
gi¸m ®èc C«ng ty.
+ 01 Trung t©m t vÊn thiÕt kÕ; víi chøc n¨ng chuyªn kh¶o s¸t thiÕt kÕ, t
vÊn kü thuËt c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, kiÓm nghiÖm VLXD.
+01 Nhµ m¸y s¶n xuÊt g¹ch Tuynel c«ng suÊt 50 triÖu viªn/n¨m ®Æt t¹i
KCN Nghi s¬n.
+ 01 xÝ nghiÖp khai th¸c s¶n xuÊt ®¸ quy chuÈn c«ng suÊt
100.000m3/n¨m & bª t«ng th¬ng phÈm c«ng suÊt 80.000m3/n¨m ®¹t t¹i má
®¸ §«ng vinh - §«ng s¬n.T.H.
Lµ mét ®¬n vÞ trùc thuéc ngµnh x©y dùng c¬ b¶n, C«ng ty x©y dùng sè
1 cã c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt, c¬ cÊu qu¶n lý riªng phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña
ngµnh x©y d ùng. Tæ chøc bé m¸y cña C«ng ty, ®øng ®Çu lµ gi¸m ®èc, díi lµ
c¸c phã gi¸m ®èc, kÕ to¸n trëng vµ c¸c phßng ban chøc n¨ng. Cã thÓ h×nh
dung bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty qua s¬ ®å sau:
18
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
S¬ ®å 03: S¬ ®å tæ chøc C«ng ty x©y dùng I Thanh Ho¸
Gi¸m ®èc
2 phã gi¸m ®èc
Phßng tæ
chøc
hµnh
chÝnh
2 phã gi¸m ®èc
Ban dù
¸n ®Çu t
Phßng tæ
KH- KT
Phßng
tµi vô
XÝ nghiÖp trùc thuéc
§éi vµ chñ nhiÖm c«ng tr×nh
1. XÝ nghiÖp XD sè 1
trùc thuéc
2. XÝ nghiÖp XD sè 2
1. §éi 1
3. XÝ nghiÖp XD sè 3
2. §éi 2
4. XÝ ngihÖp XD sè 5
3. §éi 3
5. XÝ nghiÖp c¬ giíi
4. §éi 4
6. XÝVíi
nghiÖp
g¹ch
Tr
êng
§éi 5
m« h×nh trùc tuyÕn chøc n¨ng gän nhÑ 5.
chuyªn
l©m...
6.
TT TVs©u,
thiÕttrong
kÕ ®ã:
biÕn
bét
- Gi¸m ®èc: Lµ ngêi l·nh ®¹o cao nhÊt chØ 7.
®¹oNhµ
mäim¸y
ho¹tchÕ
®éng
cñatinh
C«ng
ng«
ty vµ còng chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt tríc cÊp trªn, tríc ph¸p luËt vµ mäi lÜnh
vùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty theo ngµnh nghÒ ®îc ®¨ng kú
kinh doanh.
Gióp viÖc cho gi¸m ®èc lµ c¸c phã gi¸m ®èc:
19
LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Lª ThÞ Thuý
* C¸c phßng ban chøc n¨ng:
Cã chøc n¨ng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t, lËp dù to¸n c«ng t×nh ®Ó chuÈn bÞ
tham gia ®Êu thÇu.
- Phßng kinh tÕ kü thuËt: Cã chøc n¨ng gióp gi¸m ®èc trong viÖc thiÕt
lËp kiÓm tra, gi¸m s¸t kü thuËt, an toµn thùc hiÖn c¸c c«ng tr×nh c«ng nghÖ kü
thuËt trong s¶n xuÊt, kiÓm tra gi¸m s¸t chÊt lîng c«ng tr×nh.
- Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: Cã chøc n¨ng h¹ch to¸n, tËp hîp c¸c sè liÖu,
th«ng tin kinh tÕ, qu¶n lý toµn bé c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n, qu¶n lý thu håi
vèn, huy ®éng vèn tap¹ hîp c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n
xuÊt kinh doanh, theo dâi t¨ng gi¶m tµi s¶n, thanh quyÕt to¸n c¸c hîp ®ång
kinh tÕ, thùc hiÖn nghÜa vô ®Çy ®ñ víi nhµ níc vÒ c¸c kho¶n ph¶i nép.
- Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: Cã chøc n¨ng tæ chøc n¨ng lao ®éng trong
biªn chÕ, ®iÒu ®éng c¸n bä c«ng nh©n viªn trong C«ng ty, gi¶i quyÕt c¸c chÕ
®é chÝnh s¸ch, tæ chøc c«ng viÖc hµnh chÝnh, chuyÓn giao c«ng v¨n giÊy tê.
Ban gi¸m ®èc cïng víi c¸c phßng chøc n¨ng ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n
xuÊt thi c«ng ë C«ng ty mét c¸ch thèng nhÊt víi c¸c xÝ nghiÖp, c¸c ®éi x©y
dùng. Trªn c¬ së c¸c hîp ®ång cña C«ng ty víi bªn A, bé phËn kinh doanh
tiÕp thÞ vµ kinh tÕ kü thuËt. Hai phßng nµy chÞu tr¸ch nhiÖm híng dÉn, ®«n
®èc vµ th«ng qua hîp ®ång tríc khi tr×nh gi¸m ®èc ký. C¸c ®éi vµ c¸c xÝ
nghiÖp x©y dùng chØ ®îc lÖnh khëi c«ng khi lËp tiÕn ®é vµ biÖn ph¸p thi c«ng
®îc gi¸m ®ãc phª duyÖt.
- VÒ viÖc lËp dù to¸n vµ quyÕt to¸n: C¸c ®éi, c¸c xÝ nghiÖp x©y dùng tù
lµm díi sù hç trî cña phßng kinh tÕ kü thuËt.
- VÒ vËt t: Mét phÇn vËt t do bé phËn s¶n xuÊt phô vµ bªn A cung cÊp
nhng sè nµy rÊt Ýt, chñ yÕu vËt tõ do c¸c ®éi, c¸c xÝ nghiÖp mua cña C«ng ty
vµ mua ngoµi theo ®Þnh møc.
- VÒ m¸y thi c«ng: Chñng lo¹i m¸y cña C«ng ty kh¸ phong phó vµ hiÖn
®¹i, ®¸p øng ®îc yªu cÇu thi cong.
- VÒ chÊt lîng c«ng tr×nh: Gi¸m ®èc c¸c xÝ nghiÖp hay ®éi trëng c¸c ®éi
lµ ngêi thay mÆt cho c¸c xÝ nghiÖp, c¸c ®éi chÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc
C«ng ty vÒ chÊt lîng c«ng tr×nh. NÕu cã sai ph¹m kû luËt dÉn ®Õn ph¶i ph¸ ®i
lµm l¹i hoÆc ph¶i söa ch÷a th× chi phÝ do c¸c ®éi, c¸c xÝ nghiÖp chÞu hoµn
toµn. Phßng kü thuËt phÝa gi¸m s¸t gi¶i quyÕt c¸c víng m¾c vÒ chuyªn m«n
cho c¸c ®éi, c¸c xÝ nghiÖp trong qu¸ thi c«ng.
20
- Xem thêm -