Tổ chức công tác kế toán bán hàng và kết quả bán hàng tại Công ty Thương mại Hà Nội
§Ò tµi: Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i
C«ng ty Th¬ng M¹i Hµ Néi
Môc lôc
Lêi nãi ®Çu
ch¬ng I: lý luËn chung vÒ tæ chøc C«ng t¸c
kÕ to¸n b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng ë
doanh nghiÖp
1.
Vai trß vµ ý nghÜa cña c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n
b¸n hµng
1.1. Vai trß vµ ý nghÜa cña c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng
1.2. Yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng
1.3. NhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng
2. Lý luËn vÒ b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng
2.1 Lý luËn vÒ b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng
- Ph¬ng thøc giao hµng trùc tiÕp
- Ph¬ng thøc hµng göi b¸n
2.2 Doanh thu b¸n hµng vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
2.2.1 Doanh thu b¸n hµng
2.2.2 C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
2.2.3 Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n
2.2.3.1. TÝnh trÞ gi¸ vèn hµng ®· b¸n
2.2.3.2. Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
2.2.3.2.1. Chi phÝ b¸n hµng
2.2.3.2.2. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
2.2.3.2.3. TÝnh to¸n, ph©n bæ, kÕt chuyÓn CPBH, CPQLDN cuèi kú
2.2.4 KÕt qu¶ b¸n hµng
3.
Tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n
trong ®iÒu kiÖn kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh
3.1. Chøng tõ vµ tµi kho¶n sö dông
- Chøng tõ
- Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông
3.2. HÖ thèng sæ kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng
1
hµng
Ch¬ng II: Thùc tÕ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n
hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ
Néi
1. §Æc ®iÓm chung C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi
1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty
1.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña C«ng ty
1.2.1.Chøc n¨ng
1.2.2.NhiÖm vô
1.2.3.QuyÒn h¹n
1.3. §Æc ®iÓm kinh doanh cña C«ng ty
1.4. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty
2. Thùc tÕ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt
qu¶ b¸n hµng t¹i C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi
2.1. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n t¹i C«ng ty
2.2. H×nh thøc kÕ to¸n t¹i C«ng ty
2.3. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng trªn m¸y vi tÝnh ë C«ng ty Th¬ng
m¹i Hµ Néi .
2.3.1. Néi dung doanh thu b¸n hµng
2.3.2. Chøng tõ
2.3.3. Tµi kho¶n sö dông
2.3.4. Quy tr×nh nhËp liÖu
2.3.1 KÕ to¸n t×nh h×nh thanh to¸n víi kh¸ch hµng
2.3.2 KÕt to¸n thuÕ GTGT
2.3.3 KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n
2.3.4 KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
2.3.4.1 KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng
2.3.4.2 KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
2.3.5 X¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng
Ch¬ng III: Mét sè ®Ò xuÊt hoµn thiÖn c«ng t¸c
kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng ë C«ng
ty Th¬ng m¹i Hµ Néi
1.
Mét sè nhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n
hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ¬ C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ néi
1.1. Nh÷ng u ®iÓm
2
1.2. Mét sè ®iÓm cßn h¹n chÕ
2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n
b¸n hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng á C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi.
2.1 Sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng, x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ b¸n hµng ë C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi.
2.2 C¸c gi¶i ph¸p cô thÓ
2.2.1. §èi víi c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng
2.2.2. VÒ viÖc tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt doanh thu cho tõng nhãm hµng
2.2.3. VÒ viÖc vËn dông mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ - khèi lîng - lîi nhuËn
KÕt luËn
Tµi liÖu tham kh¶o
3
Lêi nãi ®Çu
Trong nh÷ng n¨m qua nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta ®ang dÇn ®i vµo æn
®Þnh. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ho¹t ®éng trªn thÞ trêng ngµy cµng phong phó, ®a
d¹ng, næi bËt lªn trong ®ã lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp th¬ng m¹i. §©y lµ mét
lo¹i h×nh doanh nghiÖp c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸, nã trùc tiÕp tham gia
vµo qóa tr×nh lu th«ng hµng ho¸ vµ gãp phÇn gióp cho qu¸ tr×nh nµy diÔn ra
mét c¸ch liªn tôc th«ng suèt. Tríc sù biÕn ®æi phøc t¹p, khã lêng cña thÞ trêng
trong níc vµ xu híng toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu
hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp trong níc ngµy cµng ph¶i n©ng cao søc c¹nh tranh
cña m×nh ®Ó cã thÓ thÝch øng vµ tån t¹i. Bªn c¹nh ®ã sù c¹nh tranh gay g¾t
trªn thÞ trêng ®· lµm cho c¸c doanh nghiÖp cµng ph¶i chó träng toµn diÖn h¬n
®Õn tõng kh©u kinh doanh cña m×nh, kh«ng ®îc phÐp ®Ò cao hay xem nhÑ bÊt
cø mét kh©u nµo. Trong kinh doanh th¬ng m¹i nãi chung bao gåm cã ba kh©u
lµ mua, b¸n vµ dù tr÷ hµng ho¸. MÊy n¨m tríc ®©y chóng ta thêng chØ tËp
trung vµo lÜnh vùc b¸n ra, cè g¾ng lµm thÕ nµo ®Ó b¸n ®îc nhiÒu hµng ho¸
cµng tèt, nhng víi t×nh h×nh hiÖn nay th× quan niÖm nµy cã sù thay ®æi. Ngoµi
viÖc chó träng ®Õn lÜnh vùc b¸n hµng, c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i cßn cÇn
ph¶i hÕt søc quan t©m tíi lÜnh vùc mua hµng vµ b¶o qu¶n dù tr÷ hµng ho¸, v×
nã lµ mét mét chuçi liªn tôc kh©u nµy cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi kh©u kia, nªu
ho¹t ®éng mua hµng tèt sÏ cã t¸c ®éng tèt tíi ho¹t ®éng tiªu thô còng nh ¶nh
hëng trùc tiÕp tíi doanh thu cña doanh nghiÖp.
Lµ mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng,
C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi lu«n ®Æt vÊn ®Ò tiªu thô hµng ho¸ lªn hµng ®Çu.
NhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau ®· ®îc thùc hiÖn vµ biÕn ®æi linh ho¹t ®Ó phï hîp
víi sù biÕn ®éng liªn tôc cña c¬ chÕ thÞ trêng trong ®ã c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n
hµng gi÷ vai trß hÕt søc quan träng.
ChÝnh v× vËy, qua thêi gian xuèng C«ng ty Th¬ng M¹i Hµ Néi t×m hiÓu
thùc tiÔn, víi môc ®Ých n©ng cao n¨ng lùc thùc tÕ, thùc hµnh c¸c kiÕn thøc ®·
häc trong thùc tiÔn, em ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi chuyªn ®Ò thùc tËp lµ: ”Tæ
chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i C«ng ty Th¬ng
M¹i Hµ Néi “ .
KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp:
Ngoµi lêi nãi ®Çu, môc lôc, kÕt luËn, phô lôc chuyªn ®Ò ®îc chia thµnh
3 phÇn chÝnh:
PhÇn I - Lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ kÕt qu¶
b¸n hµng.
4
ë doanh nghiÖp.
PhÇn II - Thùc tÕ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n
hµng t¹i C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi..
PhÇn III - Mét sè ®Ò xuÊt hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt
qu¶ b¸n hµng ë C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi.
Em xin tr©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o, c¶m ¬n c¸c anh chÞ trong
phßng kÕ to¸n C«ng ty Th¬ng M¹i Hµ Néi ®· gióp ®ì ®Ó em hoµn thµnh
Chuyªn ®Ò thùc tËp nµy.
Hµ néi, ngµy 4 th¸ng 11 n¨m 2004
Sinh viªn
Mai V¨n Trêng
5
ch¬ng I: lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c
kÕ to¸n b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng
ë doanh nghiÖp
1. Vai trß vµ ý nghÜa cña c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n
b¸n hµng
1.1. Vai trß vµ ý nghÜa cña c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng:
B¸n hµng lµ viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸, dÞch vô cho kh¸ch
hµng, doanh nghiÖp thu ®îc tiÒn hay ®îc quyÒn thu tiÒn. §ã còng chÝnh lµ qu¸
tr×nh vËn ®éng cña vèn kinh doanh tõ vèn hµng ho¸ sang vèn b»ng tiÒn vµ
h×nh thµnh kÕt qu¶ kinh doanh. Ngoµi qu¸ tr×nh b¸n hµng ra bªn ngoµi, doanh
nghiÖp cßn cã thÓ ph¸t sinh nghiÖp vô b¸n hµng néi bé theo yªu cÇu ph©n cÊp
qu¶n lý vµ tiªu dïng néi bé.
Theo chuÈn mùc kÕ to¸n sè 14” Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c’ th× b¸n
hµng lµ b¸n s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ b¸n hµng ho¸ mua vµo.
Qu¸ tr×nh b¸n hµng lµ giai ®o¹n hay kh©u cuèi cïng cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n
xuÊt x· héi vµ còng lµ kh©u cuèi cïng trong toµn bé qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña
doanh nghiÖp. Sau qu¸ tr×nh nµy, doanh nghiÖp sÏ thu ®îc tiÒn b¸n hµng hay
sÏ ph¶i thu vÒ tiÒn hµng. Sè tiÒn nµy dïng ®Ó bï ®¾p c¸c chi phÝ bá ra vµ h×nh
thµnh kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ kÕt qu¶ b¸n
hµng lµ thíc ®o ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, lµ c¬ së ®Ó
doanh nghiÖp thùc hiÖn nghÜa vô víi ng©n s¸ch Nhµ níc.
Bªn c¹nh ®ã, th«ng qua qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng, doanh
nghiÖp cã thÓ nh×n nhËn ®îc nhu cÇu, thÞ hiÕu tiªu dïng cña tõng khu vùc ®èi
víi tõng s¶n phÈm, hµng ho¸ ®Ó tõ ®ã x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh hîp lý,
cã nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm.
Nh vËy, qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan
träng ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, gi÷a chóng cã mèi t¬ng quan mËt thiÕt víi nhau. KÕt qu¶ b¸n hµng lµ môc ®Ých cuèi cïng cña
doanh nghiÖp cßn b¸n hµng lµ ph¬ng tiÖn h÷u hiÖu ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých ®ã.
Do vËy, c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng nh×n nhËn s©u s¾c
vÒ qu¸ tr×nh b¸n hµng nh»m x¸c ®Þnh ®óng ®¾n híng ®i còng nh chiÕn lîc kinh
doanh cña doanh nghiÖp m×nh.
1.2.Yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng:
Trong tiÕn tr×nh héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc, cã rÊt nhiÒu c¬
héi nhng còng ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp nhiÒu khã kh¨n thö th¸ch. §Ó thùc
hiÖn ho¹t ®éng b¸n hµng cã hiÖu qu¶, ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt, tiªu dïng vµ
nhu cÇu cña ®êi sèng x· héi, ®Ó t¨ng lîi nhuËn, doanh nghiÖp cÇn qu¶n lý chÆt
chÏ qu¸ tr×nh b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng theo c¸c yªu cÇu sau:
6
- Theo dâi hµng ho¸ xuÊt b¸n trªn c¶ ba chØ tiªu: Sè lîng, chÊt lîng, gÝa
trÞ.
- N¾m v÷ng t×nh h×nh thÞ trêng, theo dâi tõng ph¬ng thøc b¸n hµng, tõng
h×nh thøc thanh to¸n, tõng lo¹i hµng ho¸ tiªu thô vµ t×nh h×nh thu håi nî tõng
kh¸ch hµng.
- TÝnh to¸n x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng, doanh thu thuÇn t¹o c¬ së ®Ó
x¸c ®Þnh chÝnh x¸c lîi nhuËn cña doanh nghiÖp.
C¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp lu«n lu«n cÇn biÕt th«ng tin mét c¸ch chi
tiÕt, cô thÓ vÒ qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng cña tõng lo¹i s¶n phÈm,
hµng ho¸, lao vô, dÞch vô ®Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶ lý vÜ m«, ®Ó cã ®îc nh÷ng
quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n cho sù ph¸t triÓn doanh nghiÖp kh«ng chØ trong thêi gian
hiÖn t¹i mµ c¶ vÒ t¬ng lai l©u dµi. ViÖc kÕ to¸n chi tiÕt ho¹t ®éng b¸n hµng, kÕt
qu¶ b¸n hµng sÏ gióp c¸c chñ doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh nªn më réng hay thu
hÑp quy m« ho¹t ®éng, më réng hay thu hÑp nh thÕ nµo, tíi møc ®é nµo hay
quyÕt ®Þnh ®×nh chØ s¶n xuÊt hoÆc tiÕp tôc s¶n xuÊt. V× lÏ ®ã, tæ chøc c«ng t¸c
kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng trªn m¸y vi tÝnh lµ rÊt h÷u Ých cho c¸c
doanh nghiÖp v× cã thÓ cung cÊp th«ng tin mét c¸ch ®Çy ®ñ chÝnh x¸c kÞp thêi.
1.3
NhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng
KÕ to¸n víi chøc n¨ng kiÓm tra gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh
trong doanh nghiÖp nãi chung vµ kh©u b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng nãi riªng
ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau:
- Ghi chÐp ®Çy ®ñ, kÞp thêi khèi l¬ng hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra vµ tiªu
thô néi bé, tÝnh to¸n ®óng ®¾n gi¸ trÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng
vµ c¸c chi phÝ kh¸c nh»m x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ b¸n hµng.
- KiÓm tra, gi¸m s¸t tiÕn ®é thùc hiÖn kÕ ho¹ch b¸n hµng, kÕ ho¹ch lîi
nhuËn, ph©n phèi lîi nhuËn, kû luËt thanh to¸n vµ thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ
níc.
- Cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c, trung thùc vµ ®Çy ®ñ vÒ t×nh h×nh b¸n
hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng vµ ph©n phèi kÕt qu¶ phôc vô cho viÖc lËp b¸o c¸o
tµi chÝnh vµ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Nh vËy, viÖc tæ chøc b¸n hµng, vµ kÕt qu¶ b¸n hµng trong doanh nghiÖp
lµ hÕt søc quan träng. Nã gióp doanh nghiÖp nhËn biÕt ®îc t×nh h×nh tiªu thô
cña tõng mÆt hµng, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng, lîi nhuËn thu ®îc
qua ho¹t ®éng b¸n hµng ®Ó tõ ®ã doanh nghiÖp ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p tÝch cùc
nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh trong thêi gian tíi.
2. Lý luËn vÒ b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng
2.1 Lý luËn vÒ b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng
B¸n hµng lµ mét qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸ - tiÒn tÖ trong ®ã doanh
nghiÖp trao hµng cho ngêi mua vµ ngêi mua tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn
7
cho doanh nghiÖp. B¸n hµng lµ mét kh©u quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh vµ më ra mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh míi. §Ó n©ng cao hiÖu
qu¶ cña qu¸ tr×nh nµy, doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông c¸c ph¬ng thøc b¸n hµng
phï hîp.
Ph¬ng thøc b¸n hµng cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn viÖc sö dông c¸c tµi
kho¶n kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh xuÊt kho hµng ho¸, ®ång thêi cã tÝnh quyÕt
®Þnh ®èi víi viÖc x©y dùng thêi ®iÓm b¸n hµng, h×nh thµnh doanh thu b¸n
hµng vµ tiÕt kiÖn chi phÝ b¸n hµng ®Ó t¨ng lîi nhuËn.
HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp thêng ¸p dông hai ph¬ng thøc b¸n hµng chñ
yÕu sau:
- Ph¬ng thøc giao hµng trùc tiÕp: Theo ph¬ng thøc nµy, bªn kh¸ch
hµng uû quyÒn cho c¸n bé nghiÖp vô ®Õn nhËn hµng t¹i kho cña doanh nghiÖp
b¸n hoÆc giao nhËn hµng tay ba (c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i mua b¸n th¼ng).
Ngêi nhËn hµng sau khi ký nhËn vµo chøng tõ b¸n hµng cña doanh nghiÖp b¸n
th× hµng ®îc x¸c ®Þnh lµ ®· b¸n vµ ®îc ghi nhËn doanh thu, nghÜa lµ doanh
nghiÖp kh«ng cßn n¾m g÷i qu¶n lý, së h÷u hoÆc kiÓm so¸t hµng.
Thuéc ph¬ng thøc b¸n hµng nµy gåm cã c¸c trêng hîp cô thÓ sau:
+ B¸n hµng thu tiÒn ngay: Sau khi nhËn hµng, bªn mua ph¶i thanh to¸n
ngay tiÒn hµng cho bªn b¸n.
+ B¸n chÞu: Trong trêng hîp nµy, bªn b¸n giao hµng cho ngêi mua nhng
ngêi mua kh«ng tr¶ tiÒn ngay mµ tr¶ tiÒn sau mét thêi h¹n tho¶ thuËn. Khi nÒn
s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ cµng ph¸t triÓn, ®Ó thóc ®Èy cho qu¸ tr×nh b¸n
hµng th× viÖc b¸n hµng chÞu cã xu híng ngµy cµng t¨ng ®Ó t¹o ra sù hÊp dÉn
thu hót kh¸ch hµng, t¨ng doanh thu. Nhng b¸n chÞu còng cã nhîc ®iÓm lµ
doanh nghiÖp bÞ chiÕm dông vèn vµ cã kh¶ n¨ng mÊt vèn.
+ B¸n tr¶ gãp: Lµ ph¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn nhiÒu lÇn, Ngêi mua sÏ
thanh to¸n lÇn ®Çu t¹i thêi ®iÓm mua. Sè tiÒn cßn l¹i ngêi mua chÊp nhËn tr¶
dÇn ë c¸c kú tiÕp theo vµ chÞu mét tû lÖ l·i suÊt nhÊt ®Þnh. Th«ng thêng sè tiÒn
tr¶ ë c¸c kú tiÕp theo b»ng nhau trong ®ã bao gåm mét phÇn doanh thu gèc vµ
mét phÇn l·i tr¶ chËm.
- Ph¬ng thøc hµng göi b¸n: Theo ph¬ng thøc nµy, ®Þnh kú doanh
nghiÖp göi hµng cho kh¸ch hµng trªn c¬ së tho¶ thuËn trong hîp ®ång mua
b¸n gi÷a hai bªn vµ giao hµng t¹i ®Þa ®iÓm ®· quy ®Þnh trong hîp ®ång. Khi
xuÊt kho göi hµng ®i, hµng vÉn thuéc quyÒn qu¶n lý, së h÷u hoÆc kiÓm so¸t
cña doanh nghiÖp. ChØ khi nµo kh¸ch hµng thanh to¸n hay chÊp nhËn thanh
to¸n th× hµng míi chuyÓn quyÒn së h÷u vµ ®îc ghi nhËn doanh thu b¸n hµng.
Ph¬ng thøc hµng göi b¸n ®îc chia lµm c¸c trêng hîp sau:
+ Göi hµng cha ®îc chÊp nhËn ngay: Trong trêng hîp nµy, doanh
nghiÖp chuyÓn hµng cho bªn mua theo ®Þa ®iÓm trong hîp ®ång. Sè hµng
chuyÓnn ®i vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp. Khi bªn mua thanh
to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n vÒ sè hµng chuyÓn giao (mét phÇn hay toµn
8
bé) th× sè hµng ®îc bªn mua chÊp nhËn nµy míi ®îc coi lµ tiªu thô vµ doanh
nghiÖp mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng ®ã.
+ Göi hµng cho ®¹i lý ký göi: Theo ph¬ng thøcña nµy, doanh nghiÖp
(Bªn giao ®¹i lý) xuÊt hµng cho bªn nhËn ®¹i lý ký göi (Bªn ®¹i lý) ®Ó b¸n.
Bªn ®¹i lý sÏ ®îc hëng thï lao ®¹i lý díi h×nh thøc hoa hång hay chªnh lÖch
gi¸.
Ngoµi ra, doanh nghiÖp cßn cã thÓ ¸p dông mét sè ph¬ng thøc b¸n hµng
kh¸c nh ph¬ng thøc hµng ®æi hµng, hµng ho¸ ®Ó tr¶ l¬ng, hµng ho¸ ®en ®i biÕu
tÆng, trng bµy triÓn l·m giíi thiÖu s¶n phÈm...Tuú thuéc vµo quy m«, ®Æc ®iÓm
s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh mµ doanh nghiÖp nªn ¸p dông linh ho¹t nh»m
®em l¹i lîi Ých kinh tÕ cao nhÊt.
2.2 Doanh thu b¸n hµng vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
2.2.1 Doanh thu b¸n hµng
Doanh thu b¸n hµng lµ tæng gi¸ trÞ ®îc thùc hiÖn do viÖc b¸n hµng ho¸,
s¶n phÈm, cung cÊp lao vô, dÞch vô cho kh¸ch hµng. Tæng sè doanh thu b¸n
hµng lµ sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng.
Theo chuÈn mùc kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng ®îc ghi nhËn khi ®ång thêi
tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau:
- Doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi
quyÒn së h÷u s¶n phÈm hoÆc hµng ho¸ cho ngêi mua.
- Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý hµng ho¸ nh ngêi
së h÷u hµng ho¸ hoÆc quyÒn kiÓm so¸t hµng ho¸.
- Doanh thu ®îc x¸c ®Þnh t¬ng ®èi ch¾c ch¾n.
- Danh nghiÖp ®· thu ®îc hoÆc sÏ thu ®îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch
b¸n hµng.
Khi xem xÐt tíi c¸c ®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu b¸n hµng doanh nghiÖp
cÇn lu ý c¸c ®iÓm sau:
- Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh thêi ®iÓm chuyÓn giao phÇn lín rñi ro
vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hµng ho¸ cho ngêi mua trong tõng trêng
hîp cô thÓ. Trong hÇu hÕt c¸c trêng hîp, thêi ®iÓm chuyÓn giao phÇn lín rñi
ro trïng víi thêi ®iÓm chuyÓn giao lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hîp ph¸p
hoÆc quyÓn kiÓm so¸t hµng ho¸ cho ngêi mua.
- Trêng hîp doanh nghiÖp vÉn cßn chÞu phÇn lín rñi ro g¾n liÒn quyÒn
së h÷u hµng ho¸ th× giao dÞch kh«ng ®îc coi lµ ho¹t ®éng b¸n hµng vµ doanh
thu kh«ng ®îc ghi nhËn.
- NÕu doanh nghiÖp chØ cßn ph¶i chÞu mét phÇn nhá rñi ro g¾n liÒn víi
quyÒn së h÷u hµng ho¸ th× viÖc b¸n hµng ®îc x¸c ®Þnh vµ doanh thu ®îc ghi
nhËn.
- Doanh thu b¸n hµng ®îc ghi nhËn chØ khi ®¶m b¶o lµ doanh nghiÖp
nhËn ®îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch. Trêng hîp lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch
b¸n hµng cßn phô thuéc yÕu tè kh«ng ch¾c ch¾n, chØ nghi nhËn doanh thu khi
9
yÕu tè nµy sö lý xong. NÕu doanh thu ®· ®îc nghi nhËn trong trêng hîp cha
thu ®îc tiÒn th× khi x¸c ®Þnh kho¶n tiÒn nî ph¶i thu nµy lµ kh«ng thu ®îc th×
ph¶i h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú mµ kh«ng ®îc nghi
gi¶m doanh thu. Khi x¸c ®Þnh kho¶n ph¶i thu lµ kh«ng ch¾c ch¾n thu ®îc (Nî
ph¶i thu khã ®ßi) th× ph¶i lËp dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi khi x¸c ®Þnh thùc
sù lµ kh«ng ghi gi¶m doanh thu C¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi khi x¸c ®Þnh
thùc sù lµ kh«ng ®ßi ®îc th× ®îc bï ®¾p b»ng nguån dù phßng nî ph¶i thu
khã ®ßi.
- Doanh thu vµ chi phÝ liªn quan tíi cïng mét giao dÞch ph¶i ®îc ghi
nhËn ®ång thêi theo nguyªn t¾c phï hîp. C¸c chi phÝ, bao gåm c¶ chi phÝ ph¸t
sinh sau ngµy giao hµng (Chi phÝ b¶o hµnh vµ chi phÝ kh¸c) thêng ®îc x¸c
®Þnh ch¾c ch¾n khi c¸c ®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu ®îc tho¶ m·n. C¸c
kho¶n tiÒn nhËn tríc cña kh¸ch hµng kh«ng ®îc nghi nhËn doanh thu mµ ®îc
ghi nhËn lµ mét kho¶n nî ph¶i tr¶ l¹i t¹i thêi ®iÓm nhËn tiÒn tríc cña kh¸ch
hµng. Kho¶n nî ph¶i tr¶ vÒ sè tiÒn nhËn tríc cña kh¸ch hµng chØ ®îc ghi nhËn
lµ doanh thu khi ®ång thêi tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn ®· nªu ë trªn.
2.2.2 C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu bao gåm:
- ChiÕt khÊu th¬ng m¹i: Lµ sè tiÒn mµ doanh nghiÖp ®· gi¶m trõ hoÆc ®·
thµnh to¸n cho ngêi mua hµng do mua s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô víi khèi lîng lín theo tho¶ thuËn vÒ chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· ®îc ghi trªn hîp ®ång
kinh tÕ mua b¸n hoÆc c¸c cam kÕt mua, b¸n hµng.
- TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Lµ sè tiÒn doanh nghiÖp ph¶i tr¶ l¹i cho kh¸ch
hµng trong trêng hîp hµng ®· ®îc x¸c ®Þnh lµ b¸n nhng do chÊt lîng qu¸ kÐm,
kh¸ch hµng tr¶ l¹i sè hµng ®ã.
- Gi¶m gÝa hµng b¸n: Lµ kho¶n tiÒn doanh nghiÖp gi¶m trõ cho ngêi mua
do hµng ho¸ kÐm phÈm chÊt, sai quy c¸c vµ l¹c hËu thÞ hiÕu.
- ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép ®èi víi s¶n phÈm, hµng
ho¸, dÞch vô thuéc diÖn chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu.
- ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra cña c¬ së
nép thuÕ theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp.
2.2.3 Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n
§Ó x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ b¸n hµng, tríc hÕt cÇn x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn
hµng b¸n. TrÞ gi¸ vèn hµng b¸n lµ toµn bé chi phÝ kinh doanh liªn quan ®Õn
qu¸ tr×nh b¸n hµng, bao gåm trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho, chi phÝ b¸n hµng vµ
chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho sè hµng ®· b¸n.
2.2.3.1. TÝnh trÞ gi¸ vèn hµng ®· b¸n
TrÞ gi¸ vèn hµng cã thÓ ®îc tÝnh theo nh÷ng ph¬ng ph¸p kh¸c nhau tuú
thuéc vµo ®Æc ®iÓm h×nh thµnh, sù vËn ®éng cña s¶n phÈm, hµng ho¸, trong
10
tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ viÖc ®¨ng ký ph¬ng ph¸p tÝnh trÞ gi¸ thùc tÕ
hµng xuÊt kho cña doanh nghiÖp.
- §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, trÞ gi¸ vèn hµng ho¸ xuÊt kho ®Ó b¸n
hay hµng ho¸ hoµn thµnh kh«ng nhËp kho ®a ®i b¸n ngay chÝnh lµ gi¸ thµnh
s¶n phÈm xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh.
Theo chuÈn mùc sè 02 ‘ hµng tån kho’, gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸
xuÊt kho ®îc x¸c ®Þnh b»ng mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau:
+ Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh: Theo ph¬ng ph¸p nµy, hµng xuÊt
kho thuéc l« hµng nµo th× lÊy ®¬n gi¸ nhËp kho cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh trÞ gi¸
vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho.
+ Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn: Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ trÞ cña
tõng lo¹i hµng tån kho ®îc tÝnh theo gi¸ trÞ trung b×nh cña tõng lo¹i hµng tån
kho t¬ng tù ®Çu kú vµ gi¸ trÞ tõng lo¹i hµng tån kho ®îc mua hoÆc s¶n xuÊt
trong kú. Gi¸ trÞ trung b×nh cã thÓ ®îc tÝnh theo thêi kú hoÆc vµo mçi khi nhËp
mét l« hµng vÒ phô thuéc vµo t×nh h×nh doanh nghiÖp.
+ Ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc: ¸p dông dùa trªn gi¶ ®Þnh lµ hµng tån
kho ®îc mua tríc hoÆc s¶n xuÊt tríc th× ®îc xuÊt tríc cßn hµng tån kho cßn l¹i
cuèi kú lµ hµng tån kho ®îc mua hoÆc s¶n xuÊt gÇn thêi ®iÓm cuèi kú. Theo
ph¬ng ph¸p nµy th× gi¸ trÞ hµng xuÊt kho ®îc tÝnh theo gi¸ cña l« hµng nhËp
kho ë thêi ®iÓm ®Çu kú hoÆc gÇn ®Çu kú, gi¸ trÞ cña hµng tån kho ®îc tÝnh
theo gÝa cña hµng nhËp kho ë thêi ®iÓm cuèi kú hoÆc gÇn cuèi kú cßn tån kho.
+ Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc: ¸p dông dùa trªn gi¶ ®Þnh lµ hµng tån
kho ®îc mua sau hoÆc s¶n xuÊt sau th× ®îc xuÊt tríc vµ hµng tån kho cßn l¹i
cuèi kú lµ hµng tån kho ®îc mua hoÆc s¶n xuÊt tríc ®ã. Theo ph¬ng ph¸p nµy
th× gi¸ trÞ hµng xuÊt kho ®îc tÝnh theo gi¸ cña l« hµng nhËp sau hoÆc gÇn sau
cïng, gi¸ trÞ hµng tån kho ®îc tÝnh theo gi¸ cña hµng nhËp kho ®Çu kú hoÆc
gÇn ®Çu kú cßn tån kho.
- §èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i kinh doanh mua b¸n vËt t, hµng
ho¸ th× trÞ gÝa vèn hµng b¸n ®îc x¸c ®Þnh:
TrÞ gi¸ vèn
hµng b¸n xuÊt
kho
=
TrÞ gÝa mua
+
Chi phÝ mua ph©n
bæ cho hµng ®·
b¸n
+ TrÞ gi¸ mua cña hµng xuÊt kho b¸n ®îc tÝnh theo mét trong c¸c ph¬ng
ph¸p nªu trªn nh ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
+ Chi phÝ mua ph©n bæ cho hµng xuÊt kho b¸n ®îc c¨n cø vµo toµn bé
sè chi phÝ mua cña hµng nhËp kho råi ph©n bæ theo c¸c tiªu thøc hîp lý,
thêng th× ph©n bæ theo trÞ gi¸ mua:
11
Chi phÝ mua cña hµng tån ®Çu kú
+
Chi phÝ mua cña hµng nhËp trong kú
Chi phÝ mua
ph©n bæ cho
=
hµng xuÊt kho
b¸n
TrÞ gi¸ mua cña hµng tån ®Çu kú
+
TrÞ gi¸ mua cña hµng nhËp trong kú
x
TrÞ gi¸
mua cña
hµng xuÊt
trong kú
Sau khi tÝnh ®îc trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n ®Ó b¸n vµ chi phÝ b¸n hµng,
chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña sè hµng ®· b¸n, kÕ to¸n tæng hîp l¹i ®Ó tÝnh
trÞ gi¸.
Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ
TrÞ gi¸ vèn
TrÞ gi¸ vèn hµng b¸n
=
+ qu¶n lý doanh nghiÖp cña sè
hµng ®· b¸n
xuÊt kho
hµng ®· b¸n
2.2.3.2. Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
2.2.3.2.1. Chi phÝ b¸n hµng
Trong qu¸ tr×nh lu th«ng, tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô, doanh
nghiÖp ph¶i bá ra c¸c kho¶n chi phÝ nh chi phÝ bao gãi s¶n phÈm, b¶o qu¶n
hµng ho¸, chi phÝ vËn chuyÓn, tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o...gäi chung lµ chi phÝ b¸n
hµng(CPBH). CPBH lµ chi phÝ lu th«ng vµ chi phÝ tiÕp thÞ ph¸t sinh trong qu¸
tr×nh tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô. CPBH cã nhiÒu kho¶n chi cô thÓ
víi néi dung vµ c«ng cô kh¸c nhau. Tuú theo yªu cÇu qu¶n lý, cã thÓ ph©n biÖt
CPBH theo tiªu thøc thÝch hîp.
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, CPBH cña doanh nghiÖp ®îc ph©n lo¹i thµnh:
+ Chi phÝ nh©n viªn
+ Chi phÝ vËt liÖu bao b×
+ Chi phÝ dông cô, ®å dïng
+ Chi phÝ khÊu hao TSC§
+ Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm, hµng ho¸.
+ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
+ Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
2.2.3.2.2. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (CPQLDN) lµ nh÷ng chi phÝ cho viÖc
qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ phôc vô chung kh¸c liªn quan ®Õn
ho¹t ®éng cña c¶ doanh nghiÖp.
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, CPQLDN ®îc chia thµnh c¸c néi dung sau:
12
+ Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý
+ Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý
+ Chi phÝ khÊu hao TSC§
+ ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ
+ Chi phÝ dù phßng
+ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
+ Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
2.2.3.2.3. TÝnh to¸n, ph©n bæ, kÕt chuyÓn CPBH, CPQLDN
cuèi kú
§Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c phï hîp gi÷a doanh thu vµ chi phÝ, cuèi kú kÕ
to¸n viªn cÇn tÝnh to¸n, ph©n bæ, kÕt chuyÓn CPBH vµ CPQLDN trõ vµo lîi
nhuËn gép ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ thuÇn cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th«ng
thêng.
Trong trêng hîp viÖc b¸n hµng ®Òu ®Æn, chu kú s¶n xuÊt kinh doanh
kh«ng dµi, CPBH vµ CPQLDN tËp hîp trong kú, cuèi kú ®îc kÕ chuyÓn toµn
bé sang tµi kho¶n 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
Trêng hîp doanh nghiÖp cã chu kú s¶n xuÊt dµi, s¶n phÈm tiªu thô cã
biÕn ®éng lín gi÷a c¸c kú, CPBH vµ CPQLDN ph¸t sinh trong kú sÏ ®îc kÕ
chuyÓn sang tµi kho¶n 142(1422- Chi phÝ chê kÕt chuyÓn) ®Ó ph©n bæ cho c¸c
kú sau.
2.2.4 KÕt qu¶ b¸n hµng:
KÕt qu¶ b¸n hµng lµ kÕt qu¶ tiªu thô s¶n phÈm, kinh doanh mua b¸n vËt
t, hµng ho¸, cung cÊp thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. §©y lµ mét chØ tiªu kinh tÕ
quan träng ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú,
®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tr×nh ®é qu¶n lý cña c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp vµ lµ c¬
së ®Ó x¸c ®Þnh nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn víi Nhµ níc.
Doanh thu thÇn = Doanh thu b¸n hµng - C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu gåm:
+ TrÞ gÝa hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
+ Gi¶m gi¸ hµng b¸n
+ ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu
+ ThuÕ GTGT ®èi víi c¬ së nép thuÕ theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp
Lîi nhuËn gép = Doanh thu thuÇn - GÝa vèn hµng b¸n
Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng b¸n hµng = Lîi nhuËn gép - CPBH - CPQLD
3. Tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng trong
®iÒu kiÖn kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh
KÕt to¸n trªn m¸y vi tÝnh lµ qu¸ tr×nh øng dông c«ng nghÖ th«ng tin
trong hÖ thèng th«ng tin kÕ to¸n, nh»m biÕn ®æi d÷ liÖu kÕ to¸n thµnh nh÷ng
th«ng tin kÕ to¸n ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c ®èi tîng sö dông th«ng tin.
13
Ngµy nay, c«ng nghÖ th«ng tin ph¸t triÓn, c¸c phÇn mÒm kÕ to¸n ra ®êi
®· trî gióp rÊt nhiÒu cho c«ng t¸c kÕ to¸n ë c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ ®èi
víi c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng. Do vËy, khi ¸p dông phÇn
mÒm kÕ to¸n vµo c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng nãi
riªng, bé phËn kÕ to¸n trong doanh nghiÖp kh«ng cßn ph¶i thùc hiÖn mét c¸ch
thñ c«ng mét sè kh©u c«ng viÖc nh: Ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt, sæ kÕ to¸n tæng
hîp, tæng hîp sè liÖu lËp b¸o c¸o kÕ to¸n. Hä chØ ph¶i thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc
ph©n lo¹i, bæ sung th«ng tin chi tiÕt vµo chøng tõ gèc, nhËp d÷ liÖu tõ chøng
tõ vµo m¸y, kiÓm tra, ph©n tÝch sè liÖu trªn c¸c sæ, b¸o c¸o kÕ to¸n ®Ó cã thÓ
®a ra quyÕt ®Þnh phï hîp. Tuy nhiªn, dï cho doanh nghiÖp ¸p dông kÕ to¸n
thñ c«ng hay kÕ to¸n m¸y. viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ b¸n hµng ph¶i ®¶m b¶o phï hîp víi chÕ ®é,, thÓ lÖ qu¶n lý kÕ to¸n tµi
chÝnh nãi chung vµ c¸c nguyªn t¾c, chuÈn mùc, chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh nãi
riªng.
3.1. Chøng tõ vµ tµi kho¶n sö dông
- Chøng tõ: Khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn b¸n hµng, kÕ
to¸n thêng sö dông c¸c chøng tõ sau:
+ Ho¸ ®¬n GTGT
+ Ho¸ ®¬n b¸n hµng
+ PhiÕu thu
+ GiÊy b¸o cã cña ng©n hµng...
C¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc cã liªn quan, kÕ to¸n tiÕn hµnh nhËp liÖu
vµo m¸y. Th«ng thêng, phÇn mÒm kÕ to¸n thiÕt kÕ c¸c chøng tõ sau ®Ó ph¶n
¸nh doanh thu b¸n hµng:
+ Ho¸ ®¬n b¸n hµng kiªm phiÕu xuÊt kho
+ PhiÕu thu tiÒn mÆt
+ GiÊy b¸o cã cña ng©n hµng
ViÖc m· ho¸ c¸c chøng tõ nhËp liÖu ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh b¸n hµng tuú
thuéc vµo tõng phÇn mÒm kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp ¸p dông vµ ngêi sö dông
kh«ng ®îc quyÒn söa m· chøng tõ. Ch»ng h¹n, ë phÇn mÒm kÕ to¸n Fast, c¸c
chøng tõ trªn ®îc m· ho¸ nh sau:
+ Ho¸ ®¬n b¸n hµng kiªm phiÕu xuÊt kho cã m· : H§
+ PhiÕu thu tiªn mÆt cã m·: PT
+ GiÊy b¸o cã cña ng©n hµng cã m·: UNC
- Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: Trong qu¸ tr×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n
b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng nãi chung vµ kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng
trªn m¸y nãi riªng, kÕ to¸n thêng sö dông c¸c tµi kho¶n sau:
+ TK 511: Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch
vô cña doanh nghiÖp trong mét kú h¹ch to¸n cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh tõ c¸c giao dÞch vµ c¸c nghiÖp vô sau
14
B¸n hµng: B¸n s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ b¸n hµng ho¸
mua vµo.
Cung cÊp dÞch vô: Thùc hiÖn c«ng viÖc ®· tho¶ thuËn theo hîp ®ång
trong mét kú hoÆc nhiÒu kú h¹ch to¸n nh cung cÊp dÞch vô vËn t¶i, du lÞch,
cho thuª TSC§ theo ph¬ng thøc cho thuª ho¹t ®éng.
TK 511 cã 4 tµi kho¶n cÊp 2:
TK5111: Doanh thu b¸n hµng ho¸
TK5112: Doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm
TK5113: Doanh thu cung cÊp dÞch vô
TK5114: Doanh thu trî cÊp, trî gi¸
+ TK512: Doanh thu b¸n hµng néi bé
Tµi kho¶n nµy ®îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh b¸n hµng trong néi bé
doanh nghiÖp h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp( gi÷a ®¬n vÞ chÝnh víi c¸c ®¬n vÞ phô
thuéc víi nhau).
TK512 gåm 3 tµi kho¶n cÊp 2:
TK5121: Doanh thu b¸n hµng ho¸
TK5122: Doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm
TK5123: Doanh thu cung cÊp dÞch vô
+ TK521: ChiÕt khÊu th¬ng m¹i
Tµi kho¶n nµy ®îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i mµ
doanh nghiÖp ®· gi¶m trõ hoÆc ®· thanh to¸n cho ngêi mua hµng do viÖc ngêi
mua hµng ®· mua hµng ( s¶n phÈm, hµng ho¸), dÞch vô víi khèi lîng lín theo
tho¶ thuËn vÒ chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· ghi trªn hîp ®ång kinh tÕ mua b¸n hoÆc
c¸c cam kÕt mua, b¸n hµng.
Cuèi kú kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®îc kÕt chuyÓn sang TK511Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn cña
khèi lîng s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô thùc tÕ thùc hiÖn trong kú h¹ch to¸n.
+ TK531- Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸ cña sè s¶n phÈm, hµng ho¸ ®· tiªu thô bÞ
kh¸ch hµng tr¶ l¹i do kÐm phÈm chÊt, l¹c hËu thÞ hiÕu, kh«ng ®óng chñng lo¹i,
quy c¸ch. Cuèi kú tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d.
+ TK532- Gi¶m gi¸ hµng b¸n
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n cho kh¸ch
hµng vµ kÕt chuyÓn sè tiÒn gi¶m gi¸ sang TK511 hoÆc TK512 ®Ó gi¶m doanh
thu b¸n hµng. Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d.
+ TK632- Gi¸ vèn hµng b¸n
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸, dÞch vô , gi¸
thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm x©y l¾p (§èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p) tiªu thô
trong kú. Tµi kho¶n 632 kh«ng cã sè d cuèi kú.
+ TK641- Chi phÝ b¸n hµng
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸
tr×nh tiªu thô hµng ho¸, dÞch vô bao gåm c¸ chi phÝ chµo hµng, giíi thiÖu s¶n
15
phÈm, qu¶ng c¸o s¶n phÈm, hoa hång b¸n hµng, chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm,
hµng ho¸, c«ng tr×nh x©y dùng, chi phÝ b¶o qu¶n, ®ãng gãi, vËn chuyÓn.
TK641 ®îc chia lµm 7 tµi kho¶n cÊp 2 phï hîp víi néi dung chi phÝ b¸n
hµng.
+ TK642- Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh tËp hîp vµ kÕt chuyÓn c¸c chi phÝ kinh
doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ chi phÝ kh¸c liªn quan tíi ho¹t ®éng chung cña
c¶ doanh nghiÖp.
TK642 ®îc më 8 tµi kho¶n cÊp 2 phï hîp víi néi dung chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp.
+ TK911 – X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
tµi kho¶n nµy ®îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c( ho¹t ®éng tµi chÝnh, ho¹t ®éng bÊt thêng) cña doanh nghiÖp trong mét kú h¹ch to¸n.
Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d.
Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn sö dông c¸c tµi kho¶n liªn quan kh¸c: TK111,
TK112, TK131, TK155, TK156...
C¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng trªn míi
chØ phôc vô cho viÖc ghi chÐp kÕ to¸n tµi chÝnh, ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý vÜ
m«, kiÓm tra ghi chÐp tµi chÝnh, kÕ to¸n. V× vËy, trong qu¸ tr×nh tæ chøc c«ng
t¸c kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng nãi chung, kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶
b¸n hµng trªn m¸y mãi riªng, ngoµi viÖc sö dông c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n cÊp I,
cÊp II theo ®óng néi dung, ph¬ng ph¸p ghi chÐp ®· ®îc quy ®Þnh trong chÕ ®é
kÕ to¸n hiÖn hµnh, tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, yªu cÇu qu¶n
lý cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n cã thÓ x©y dùng hÖ thèng tµi kho¶n kÕt to¸n chi
tiÕt cÊp III, cÊp IV, cÊp V... cho tõng ®èi tîng cÇn qu¶n lý chi tiÕt.
ViÖc m· ho¸ c¸c tµi kho¶n ®îc tiÕn hµnh khi b¾t ®Çu ®a ch¬ng tr×nh kÕ
to¸n m¸y vµo ho¹t ®éng. C¸c tµi kho¶n cÊp I, cÊp II ®îc m· ho¸ theo ®óng sè
hiÖu tµi kho¶n quy ®Þnh trong hÖ thèng tµi kho¶n do Nhµ níc ban hµnh, cßn
c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n chi tiÕi cÊp III, cÊp IV, cÊp V... ®îc m· ho¸ theo yªu cÇu
qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp.
3.2. HÖ thèng sæ kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng
Cuèi th¸ng, theo phÇm mÒm kÕ to¸n ®· cµi ®Æt, khi cã lÖnh, ch¬ng tr×nh
sÏ tù ®éng ch¹y vµ cho phÐp kÕt xuÊt in ra c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ
to¸n chi tiÕt phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý th«ng tin doanh nghiÖp.
- Sæ kÕ to¸n tæng hîp: Tuú theo h×nh thøc kÕ to¸n doanh nghiÖp ¸p
dông mµ khi cã lÖnh, ch¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y sÏ in ra c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp
ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng
®¸p øng yªu cÇu cña c¸c ®èi tîng sö dông th«ng tin.
16
S¬ ®å 1.2:
1.1: KÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng ®èi víi doanh nghiÖp ¸p dông
kÕkÕ
to¸n
to¸n
hµng
hµng
tåntån
kho
kho
theo
theo
ph¬ng
ph¬ng
ph¸p
ph¸p
kªkiÓm
khai kª
thêng
®Þnhxuyªn
kú
NÕu doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc NhËt ký chung th× ch¬ng tr×nh sÏ
cho phÐp in c¸c sæ: NhËt ký chung, sæ c¸i c¸c tµi kho¶n (TK511, TK632,
TK641, TK642... )
NÕu doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc Chøng tõ ghi sæ th× ch¬ng tr×nh sÏ
cho phÐp in ra sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n, Chøng tõ ghi
sæ.
NÕu doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc nhËt ký chøng tõ th× ch¬ng tr×nh
sÏ cho phÐp in ra c¸c b¶ng kª(B¶ng kª 8, B¶ng kª 11) vµ nhËt ký chøng tõ sè 8
- Sæ kÕ to¸n chi tiÕt: Tuú theo yªu cÇu qu¶n lý c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n
hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng, tuú theo môc ®Ých sö dông th«ng tin cña c¸c nhµ qu¶n
trÞ doanh nghiÖp, ch¬ng tr×nh sÏ cho phÐp in ra c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt c¸c tµi
kho¶n: TK511, TK131, TK632...
Trªn ®©y lµ phÇn lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng
trong doanh nghiÖp theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. Thùc tÕ vÒ tæ chøc c«ng t¸c
kÕ to¸n b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i c«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi em xin
tr×nh bµy ë ch¬ng 2 cña chuyªn ®Ò thùc tËp nµy.
(1)
(1b)
TK157
TK155,157
(1a)
(2a)
(2b)
TK156,157
TK334,338
(10)TK632
TK611
(11)
TK3332,3333
TK641,642
TK152,153 (4)TK611
(5)
(5)
TK214
(11)
(12)
TK214(5)
TK111,112,331 (6)
(6)
TK111,112,331
TK1331
(7)
TK1331
TK421
(12a)
TK421
(12b)
(13a)
(13b)
17
TK111,
(7)
TK511,512
TK11
TK3331
(8)
TK521,531,532
(8a)
(3)
(4)
TK511,512
(9)
TK911
TK521,531,532
(10)
(2a)
TK641,642
(2b)
TK334,338
(3)
TK152,153
TK911
TK632
TK155,156
TK3331
(9a)
TK3332,3333
(8b)
(9b)
Chó gi¶i:
(1)Chó
XuÊt
kho thµnh phÈm, hµng ho¸ ®Ó b¸n
gi¶i:
(2a)XuÊt
thµnhthµnh
phÈm,
hµngtån
ho¸
göigöi
b¸nb¸
(1a)KÕtkho
chuyÓn
phÈm
kho,
(2b)Thµnh
phÈm, hµng
göi tån
b¸nkho,
®· b¸n
(1b)KÕt chuyÓn
thµnhho¸
phÈm
göi®
b
(3)Chi
phÝ
nh©n
viªn
b¸n
hµng
(2a)KÕt chuyÓn hµng ho¸ tån kho, göi b¸n
(4)Chi
phÝ chuyÓn
vËt liÖu,hµng
CCDC
b¸n
(2b)KÕt
ho¸phôc
tån vô
kho,
göihµng,
b¸n
(5)Chi
phÝvèn
khÊu
haob¸n
TSC§
(3)Gi¸
hµng
(6)Chi
phÝphÝ
dÞch
vô viªn
mua b¸n
ngoµi,
chi nh©n
phÝ b»ng
(4)Chi
nh©n
hµng,
viªntiq
(7)Doanh
thuvËt
b¸nliÖu,
hµngCCDC
vµ cung
cÊpvôdÞch
(5)Chi phÝ
phôc
b¸nvô
hµn
(8a),(8b)KÕt
c¸c
kho¶n gi¶m trõ doan
(6)Chi phÝ chuyÓn
khÊu hao
TSC§
(9)KÕt
chuyÓn
doanh
thu
(7)Chi phÝ dÞch vô muathuÇn
ngoµi, chi phÝ b»ng
(10)KÕt
chuyÓn
gi¸
vèn
hµng
b¸n
(8)Doanh thu b¸n hµng
(11)KÕt
chuyÓnchuyÓn
CPBH, c¸c
CP QLDN
(9a),(9b)KÕt
kho¶n gi¶m trõ do
(12a)KÕt
ho¹t thu
®éngthuÇn
s¶n xuÊt kinh
(10)KÕtchuyÓn
chuyÓnl·idoanh
(12b)KÕt
ho¹t
(11)KÕtchuyÓn
chuyÓnlçgi¸
vèn®éng
hµngs¶n
b¸nxuÊt kinh d
(12)KÕt chuyÓn CPBH, CP QLDN
(13a)KÕt chuyÓn l·i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kin
(13b)KÕt chuyÓn lç ho¹t ®éng s¶n xuÊt kin
Ch¬ng II: Thùc tÕ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n
b¸n hµng, kÕt qu¶ b¸n hµng
t¹i C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi
1. §Æc ®iÓm chung C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi
1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty
C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi , tiÒn th©n lµ cöa hµng B¸ch ho¸ Tæng hîp
ra ®êi c¸ch ®©y 44 n¨m theo quyÕt ®Þnh sè 337/Q§-NT ngµy 28/8/1960 cña
Bé néi th¬ng (nay lµ Bé Th¬ng M¹i ). §Õn ngµy 13/02/1993, sau khi ®îc
thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 387/Q§-UB cña UBND Thµnh phè Hµ Néi, B¸ch
hãa Tæng hîp ®îc ®æi tªn thµnh C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi. C«ng ty lµ lo¹i
h×nh doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh b¸n lÎ, ho¹ch to¸n ®éc lËp, trùc
thuéc Së Th¬ng m¹i Hµ Néi.
Trong suèt thêi gian tõ n¨m 1960 – 1989, C«ng ty víi tªn gäi lµ B¸ch
ho¸ Tæng hîp, kinh doanh theo c¬ chÕ bao cÊp, viÖc mua b¸n hµng ho¸ cña
C«ng ty ®Òu theo kÕ ho¹ch cÊp trªn giao mét c¸ch chñ quan, cøng nh¾c, t¸ch
rêi nhu cÇu thùc tÕ, mua theo kÕ ho¹ch, b¸n theo tiªu chuÈn. V× vËy, nhiÖm vô
chñ yÕu cña C«ng ty lµ b¶o qu¶n ph©n phèi hµng hãa. Tõ n¨m 1989 theo quyÕt
®Þnh 217/H§BT cña Héi ®«ng Bé trëng, C«ng ty ®· chuyÓn sang h¹ch to¸n
kinh doanh ®éc lËp. Cã thÓ nãi r»ng ®©y lµ nh÷ng n¨m ®Çy khã kh¨n do hËu
qu¶ cña nhiÒu n¨m ho¹t ®éng theo c¬ chÕ cò. NhÊt lµ trong mét thÞ trêng cã
ho¹t ®éng c¹nh tranh diÔn ra hÕt søc s«i ®éng, díi ®ñ mäi h×nh thøc, víi nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau lµm cho C«ng ty gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. Tríc
t×nh h×nh ®ã C«ng ty ®· m¹nh d¹n, s¸ng t¹o vËn dông u thÕ cña c¬ chÕ thÞ trêng ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh nh»m ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ,phÇn nµo ®· ®em l¹i
nh÷ng kÕt qu¶ kh«ng nhá.
Hoµ chung vµo c¬ chÕ thÞ trêng c¹nh tranh tù do, ®Ó th¸o gì nh÷ng khã
kh¨n chuyÔn dÇn sang h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, lÊy hiÖu qu¶ kinh doanh lµm
môc tiªu cô thÓ. Trong 2 n¨m 1992 – 1993, thùc hiÖn chñ tr¬ng cña Nhµ níc
vÒ thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi. C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi ®· cïng víi mét
c«ng ty lín cña Anh lµ DRAGON PROPERTIVES.LTD – Thµnh lËp mét
liªn doanh lÊy tªn lµ Trung t©m th¬ng m¹i Hµ Néi (tªn giao dÞch quèc tÕ lµ Hµ
Néi Plaza.Ltd). Liªn doanh nµy ®îc Uû ban Nhµ níc vÒ hîp t¸c vµ ®Çu t ViÖt
Nam (nay lµ Bé KÕ Ho¹ch vµ §Çu T) cÊp giÊy phÐp sè 855/CP ngµy 4/5/1994.
Thêi gian ho¹t ®éng cña liªn doanh lµ 40 n¨m víi tæng sè vèn ®Çu t lµ 41 triªu
USD, ®Ó x©y dùng t¹i trung t©m th¬ng m¹i mét siªu thÞ ho¹t ®éng ®a ngµnh,
kinh doanh hµng ho¸ vµ c¨n hé cho thuª.
§Õn ®Çu n¨m 1995, C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi cã thªm nhiÖm vô khÈn
tr¬ng giao mÆt b»ng cho liªn doanh (tøc cöa hµng B¸ch ho¸ tæng hîp t¹i 24
Hai Bµ Trng cò), ®ång thêi gi¶i quyÕt chÕ ®é mét c¸ch hîp lý cho nh÷ng ngêi
18
tríc ®©y ®· lµm viÖc t¹i C«ng ty nhng nay ph¶i nghØ mét thêi gian ®Ó chê liªn
doanh chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng, ®¶m b¶o ®êi sãng cho nh÷ug ngêi ®i lµm.
Ngµy 10/9/1995, C«ng ty ®· bµn giao mÆt b»ng cho bªn liªn doanh.
Trô së chÝnh cña C«ng ty tõ Hai Bµ Trng chuyÓn sang 18 Hµng Bµi, råi tíi 25
T«n §øc Th¾ng vµ nay chuyÓn vÒ c¬ sæ míi t¹i B12 Nam Thµnh C«ng. Tuy
nhiªn liªn doanh Hµ Néi Plaza trong suèt nh÷ng n¨m qua ®· tiÕn triÓn mét
c¸ch chËm ch¹p mµ nguyªn nh©n chÝnh lµ do nh÷ng thay ®æi tõ phÝa ®èi t¸c
nø¬c ngoµi. §Õn nay c«ng tr×nh ®· chÝnh thøc ®îc Nhµ níc cho phÐp chÊm døt
hîp ®«ng liªn doanh, gi¶i thÓ tríc thêi h¹n. Mét sè c«ng nh©n viªn ®· t¹m
nghØ vµ chuyÓn viÖc kh¸c mÆc dï vÉn thuéc biªn chÕ cña C«ng ty. Thêi gian
nµy c«ng ty lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶, thua lç. Tuy nhiªn ®iÒu nµy kh«ng kÕo dµi,
n¨m 1998 khi c«ng ty x©y dùng xong trô së cña m×nh ë C¸t Linh th× t×nh h×nh
kinh doanh ®i vµo æn ®Þnh. Tõ ®ã tíi nay, ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty
ngµy mét thuËn lîi.
Cã ®îc kÕt qu¶ nµy lµ do C«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®óng híng ®i trong ho¹t
®éng kinh doanh, ®ång thêi ph¶i kÓ tíi sù nç lùc hÕt m×nh cña toµn bé c¸n bé
c«ng nh©n viªn trong C«ng ty.
1.2.Chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña C«ng ty
1.2.1.Chøc n¨ng
C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc, cã chøc
n¨ng tæ chøc vµ thùc hiÖn lu th«ng hµng ho¸ tiªu dïng phôc vô chñ yÕu cho
®êi sèng nh©n d©n trªn ®Þa bµn thñ ®« vµ c¸c tØnh l©n cËn kh¸c b»ng c«ng
viÖc: x¸c ®Þnh nhu cÇu thÞ trêng, t×m nguån hµng, mua vµo, qu¸ tr×nh lu tr÷,
b¸n ra cho ngêi tiªu dïng c¶ b¸n bu«n vµ b¸n lÎ.
1.2.2.NhiÖm vô
C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi víi chøc n¨ng nh trªn, C«ng ty thùc hiÖn
mét sè nhiÖm vô chñ yÕu sau:
- Tæ chøc c«ng t¸c mua b¸n hµng ho¸ t¹i c¬ së s¶n xuÊt, gia c«ng, chÕn
biÕn.
- Tæ chøc m¹ng líi b¸n bu«n, b¸n lÎ hµng ho¸ cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt
kinh doanh, c¸c ®¬n vÞ kh¸c vµ c¸ nh©n trong nø¬c.
- Tæ chøc c«ng t¸c b¶o qu¶n hµng ho¸, ®¶m b¶o lu th«ng hµng ho¸ thêng xuyªn liªn tôc æn ®Þnh trªn thÞ trêng.
- Qu¶n lý, khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn, ®¶m b¶o ®Çu t
më réng kinh tÕ, lµm trßn nghÜa vô víi Nhµ níc qua viÖc nép thuÕ hµng n¨m.
1.2.3.QuyÒn h¹n
C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi cã nh÷ng quyÒn h¹n c¬ b¶n sau:
- §îc kÝ kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ víi c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong vµ
ngoµi níc.
19
- §îc qu¶n lý vµ sö dông vèn, tµi s¶n cña C«ng ty theo chÕ ®é hiÖn
hµnh cña Nhµ níc.
- §îc chñ ®éng ®Þnh gi¸ b¸n hµng ho¸ phï hîp víi gi¸ c¶ thÞ trêng vµ
víi c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ níc.
- §îc tham gia héi chî, triÓn l·m ®Ó qu¶n c¸o hµng ho¸, tham gia héi
nghÞ, héi th¶o, chuyªn ®Ò cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp.
- §îc më tµi kh¶n vay vèn t¹i ng©n hµng.
1.3.§Æc ®iÓm kinh doanh cña C«ng ty
C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi kinh doanh nhiÒu mÆt hµng kh¸c nhau
thuéc c¸c ngµnh phôc vô nhu cÇu tiªu dïng cho nh©n d©n nh: Thùc phÈm, ®å
dïng gia ®×nh, s¶n phÈm v¨n ho¸ gi¸o dôc, vËt liÖu trang trÝ néi thÊt...
Trong nÒn kinh tÕ n¨ng ®éng c«ng ty ®· më réng quan hÖ víi mäi thµnh
phÇn kinh tÕ, hîp t¸c kinh doanh, lµm ®¹i lý ký göi hµng ho¸ cho nhiÒu thµnh
phÇn kinh tÕ kh¸c. Trong qu¸ tr×nh b¸n hµng, C«ng ty ¸p dông ph¬ng thøc
thanh to¸n tiÒn hµng sau khi giao hµng nªn hµng tån kho kh«ng ¶nh hëng lín
tíi t×nh h×nh kinh doanh cña C«ng ty.
1.4.C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty
C«ng ty Th¬ng m¹i Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp lín, cã truyÒn thèng,
víi tæng sè nh©n viªn toµn C«ng ty lµ 280 ngêi, trong ®ã sè lîng nh©n viªn chØ
kho¶ng 20 ngêi. §Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ qu¶n
lý tèt c«ng t¸c kinh doanh, bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty ®îc tæ chøc theo m«
h×nh trùc tuyÕn gän nhÑ. §øng ®Çu C«ng ty lµ Gi¸m ®èc ngêi cã quyÒn lùc
cao nhÊt vµ chÞu tr¸ch nhiÖm víi c¬ quan qu¶n lý, víi kh¸ch hµng vµ c¸n bé
nh©n viªn C«ng ty. Gióp viÖc gi¸m ®èc cã phã gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban
chøc n¨ng trong C«ng ty.
Nh tr×nh bµy ë S¬ ®å 1 (Trang sau), Chøc n¨ng nhiªm vô cô thÓ cña
tõng bé phËn nh sau:
- Gi¸m ®èc: Lµ ngêi phô tr¸ch chung tÝnh h×nh kinh doanh cña ®¬n vÞ
vµ trùc tiÕp chØ ®¹o ho¹t ®éng cña phßng kÕ to¸n tµi vô, lµ ngêi ®¹i diÖn cho
Nhµ níc vÒ mÆt ph¸p lý. Gi¸m ®èc cã quyÒn quyÕt ®Þnh viÖc tiÕn hµnh ho¹t
®éng cña C«ng ty theo ®óng chÕ ®é ph¸p lÖnh cña Nhµ níc vµ nghÞ quyÕt ®¹i
héi c«ng nh©n viªn chøc cña C«ng ty. ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc Nhµ níc, c«ng
nh©n viªn c«ng ty t×nh h×nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty.
20
- Xem thêm -