Lêi Nãi ®Çu
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi FDI lµ mét nh©n tè quan träng cho sù ph¸t triÓn
kinh tÕ cña c¸c níc. Bªn c¹nh viÖc cung cÊp, ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cßn t¹o ra
®iÒu kiÖn chuyÓn giao c«ng nghÖ, kü n¨ng vµ bÝ quyÕt qu¶n lý t¨ng n¨ng lùc s¶n
xuÊt vµ n¨ng xuÊt lao ®éng, më réng thÞ trêng, xuÊt khÈu, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña c«ng nghiÖp néi ®Þa, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng.
ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ héi nhËp, tham gia vµo m«i
trêng c¹nh tranh ®Çy s«i ®éng cña khu vùc nãi riªng vµ thÕ giíi nãi chung. Bëi
vËy khi mµ chóng ta cßn thiÕu vèn, yÕu kÐm vÒ kü thuËt th× nhu cÇu vÒ vèn vµ
c«ng nghÖ lµ rÊt lín vµ trë lªn cÇn thiÕt h¬n bao giê hÕt. Nh©n tè cã thÓ ®em l¹i
®iÒu nµý ®ã lµ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi FDI. Xong vÊn ®Ò ®Æt ra lµ viÖc thu hót vµ
sö dông vèn nµy ra sao cã ®¸p øng dîc nhu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ kh«ng?
Mét trong nh÷ng kh©u quan träng gãp phÇn cã thÓ nãi lµ quyÕt ®Þnh ®Õn c«ng
cuéc ®Çu t . §ã lµ thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t .
Do dù ¸n ®Çu t cã c¸c ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt: tån t¹i ho¹t ®éng l©u dµi, tÝnh cè
®Þnh, tÝnh c¸ biÖt. Cho nªn viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n diÔn ra phøc t¹p vµ khã kh¨n
nªn chóng ta ph¶i ®a ra c¸c gi¶i ph¸p nµy.
KÕt cÊu cña ®Ò ¸n gåm c¸c phÇn:
Lêi nãi ®Çu
Ch¬ng I: Kh¸i qu¸t chung vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi FDI.
Ch¬ng II: T×nh h×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n FDI ë ViÖt Nam trong thêi gian qua.
Ch¬ng III:Gi¶i ph¸p ®Èy nhanh thùc hiÖn c¸c dù ¸n FDI.
KÕt luËn
1
Ch¬ng I
Kh¸i qu¸t chung vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi FDI
I.
Tæng quan vÒ nguån vèn FDI trong ®Çu t quèc tÕ.
1. Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t quèc tÕ.
§Çu t quèc tÕ ®îc ®Þnh nghÜa lµ sù di chuyÓn tµi s¶n nh vèn, c«ng nghÖ, kü
n¨ng qu¶n lý sang níc kh¸c ®Ó kinh doanh nh»m môc ®Ých thu lîi nhuËn cao trªn
ph¹m vi toµn cÇu. Níc nhËn ®Çu t gäi lµ níc chñ nhµ, níc chñ ®Çu t gäi lµ níc
®Çu t. §Çu t quèc tÕ cßn mang mét sè ®Æc trng kh¸c víi ®Çu t néi ®Þa:
Chñ së h÷u ®Çu t lµ ngêi níc ngoµi: ®Æc ®iÓm nµy cã liªn quan tíi
c¸c khÝa c¹nh vÒ quèc tÞch, luËt ph¸p, ng«n ng÷, phong tôc tËp qu¸n. §©y lµ yÕu
tè t¨ng thªm tÝnh rñi ro vµ t¨ng chi phi ®Çu t ë níc ngoµi.
C¸c yÕu tè ®Çu t ra khái biªn giíi: §Æc ®iÓm nµy cã liªn quan tíi c¸c
khÝa c¹nh chÝnh s¸ch, luËt ph¸p, h¶i quan vµ cíc phÝ vËn chuyÓn.
Vèn ®Çu t ®îc tÝnh b»ng ngo¹i tÖ. §Æc ®iÓm nµy cã liªn quan tíi tû gi¸ hèi
®o¸i vµ c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ cña c¸c níc tham gia ®Çu t.
§Çu t quèc tÕ ®îc biÓu hiÖn chñ yÕu qua hai h×nh thøc c¬ b¶n: §Çu
t trùc tiÕp níc ngoµi vµ ®Çu t gi¸n tiÕp níc ngoµi.
2. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
Kh¸i niÖm.
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi FDI lµ lo¹i h×nh di chuyÓn vèn quèc tÕ, trong ®ã
ngêi chñ së h÷u vèn ®ång thêi lµ ngêi trùc tiÕp qu¶n ký vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng
sö dông vèn. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ kÕt
qu¶ tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ.
Theo hiÖp héi luËt quèc tÕ (1966): “®Çu t níc ngoµi lµ sù di chuyÓn vèn tõ
níc cña ngêi ®Çu t sang níc cña ngêi sö dông nh»m x©y dùng ë ®ã xÝ nghiÖp
kinh doanh hoÆc dÞch vô”.
Theo luËt ®Çu t níc ngoµi ban hµnh t¹i ViÖt Nam n¨m 1987 vµ ®îc bæ sung
hoµn thiÖn sau bèn lÇn söa ®æi (1989, 1992, 1996, 2000) “§Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi lµ viÖc c¸c tæ chøc hoÆc c¸ nh©n níc ngoµi ®a vµo ViÖt Nam vèn b»ng tiÒn
níc ngoµi hoÆc bÊt kú tµi s¶n nµo ®îc chÝnh phñ ViÖt Nam chÊp nhËn ®Ó hîp t¸c
kinh doanh trªn c¬ së hîp ®ång hoÆc thµnh lËp doanh nghiÖp liªn doanh hay
doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi”.
Nh vËy, ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ ho¹t ®éng di chuyÓn vèn cña
c¸ nh©n vµ tæ chøc nh»m x©y dùng c¸c c¬ së, chi nh¸nh ë níc ngoµi vµ lµm chñ
toµn bé hay tõng phÇn c¬ së ®ã. XuÊt ph¸t tõ kh¸i niÖm, chóng ta cã thÓ rót ra
mét vµi ®Æc ®iÓm vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
§Æc ®iÓm.
2
Mét lµ: C¸c chñ ®Çu t níc ngoµi ph¶i gãp mét sè vèn tèi thiÓu vµo vèn
ph¸p ®Þnh, tuú theo luËt ®Çu t níc ngoµi (t¹i ViÖt Nam, khi liªn doanh, sè vèn
gãp cña bªn níc ngoµi ph¶i lín h¬n hoÆc b»ng 30% vèn ph¸p ®Þnh).
Hai lµ: QuyÒn qu¶n lý xÝ nghiÖp tuú thuéc vµo møc ®é gãp vèn. §èi víi
doanh nghiÖp liªn doanh vµ hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh th× quyÒn qu¶n lý
doanh nghiÖp vµ qu¶n lý ®èi tîng hîp t¸c tuú thuéc vµo møc vèn gãp cña c¸c bªn
tham gia, cßn ®èi víi doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi th× ngêi níc ngoµi (chñ
®Çu t) toµn quyÒn qu¶n lý doanh nghiÖp.
Ba lµ: Lîi nhuËn cña nhµ ®Çu t níc ngoµi phô thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng
kinh doanh vµ ®îc chia theo tû lÖ vèn gãp.
Bèn lµ: §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc x©y dùng
doanh nghiÖp míi, mua l¹i toµn bé hoÆc tõng phÇn doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng
hoÆc s¸t nhËp c¸c doanh nghiÖp víi nhau.
N¨m lµ: §Çu t níc ngoµi kh«ng chØ g¾n liÒn víi di chuyÓn vèn mµ cßn g¾n
víi chuyÓn giao c«ng nghÖ, chuyÓn giao kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm qu¶n lý vµ t¹o
ra thÞ trêng míi cho c¶ phÝa ®Çu t vµ phÝa nhËn ®Çu t.
S¸u lµ: §Çu t níc ngoµi hiÖn nay g¾n liÒn víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh
quèc tÕ cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia.
3. C¸c ®Æc trng c¬ b¶n cña c¸c h×nh thøc FDI.
C¸c ®Æc trng chñ yÕu cña c¸c h×nh thøc ®Çu t FDI lµ:
Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh: lµ v¨n b¶n ký kÕt gi÷a hai bªn hoÆc
nhiÒu bªn, quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ ph©n chia kÕt qu¶ kinh doanh cho mçi bªn ®Ó
tiÕn hµnh kinh doanh ë níc chñ nhµ, mµ kh«ng thµnh lËp ph¸p nh©n míi. Nã cã
®Æc trng lµ c¸c bªn cïng nhau hîp t¸c kinh doanh trªn c¬ së ph©n ®Þnh tr¸ch
nhiÖm, quyÒn lîi vµ nghÜa vô rá rµng, kh«ng thµnh lËp ph¸p nh©n míi; mçi bªn
lµm nghÜa vô víi níc chñ nhµ theo quy ®Þnh riªng. H×nh thøc nµy kh¸ phæ biÕn
trong c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ ®îc ¸p dông chñ yÕu t¹i ViÖt Nam.
Doanh nghiÖp liªn doanh: lµ doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp t¹i níc chñ
nhµ trªn c¬ së hîp ®ång liªn doanh ký gi÷a bªn chñ nhµ vµ bªn níc ngoµi ®Ó ®Çu
t, kinh doanh t¹i níc chñ nhµ vµ cã t c¸ch ph¸p nh©n. H×nh thøc nµy cã ®Æc trng:
D¹ng c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, cã t c¸ch ph¸p nh©n theo luËt ph¸p cña níc
chñ nhµ; mçi bªn liªn doanh cã tr¸ch nhiÖm víi bªn kia, víi doanh nghiÖp liªn
doanh trong ph¹m vi phÇn vèn ®ãng gãp cña m×nh vµo vèn ph¸p ®Þnh. H×nh thøc
liªn doanh cã nhiÒu u ®iÓm h¬n c¸c h×nh thøc FDI kh¸c.
Doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi: Lµ doanh nghiÖp thuéc sá h÷u
cña nhµ ®Çu t níc ngoµi, do nhµ ®Çu t níc ngoµi thµnh lËp t¹i níc chñ nhµ, tù
qu¶n lý vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ kinh doanh. §Æc trng lµ: D¹ng ®Çu t
tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, cã t c¸ch ph¸p nh©n theo luËt ph¸p cña níc chñ nhµ; së h÷u
3
hoµn toµn cña níc ngoµi; chñ ®Çu t níc ngoµi tù qu¶n lý vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm
vÒ kÕt qu¶ kinh doanh.
Hîp ®ång BOT: lµ v¨n b¶n ký kÕt gi÷a c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi víi
c¬ quan cã thÈm quyÒn t¹i níc chñ nhµ, ®Ó ®Çu t x©y dùng, më réng n©ng cÊp,
khai th¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh (Thu håi vèn
vµ cã lîi nhuËn hîp lý) sau ®ã chuyÓn giao kh«ng båi hoµn toµn bé c«ng tr×nh
cho níc chñ nhµ. H×nh thøc nµy cã ®Æc trng: C¬ së ph¸p lý lµ hîp ®ång, vèn ®Çu
t lµ cña níc ngoµi, ho¹t ®éng díi h×nh thøc c¸c doanh nghiÖp liªn doanh hoÆc
doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi, chuyÓn giao kh«ng båi hoµn cho ViÖt Nam;
®èi tîng hîp ®ång lµ c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇn c¬ së.
C¸c d¹ng cña BOT lµ hîp ®ång x©y dùng – chuyÓn giao – kinh doanh
(BTO) ®îc h×nh thµnh t¬ng tù nh BOT, nhng sau khi x©y dùng xong c«ng tr×nh,
nhµ ®Çu t níc ngoµi giao l¹i cho níc chñ nhµ. ChÝnh phñ níc chñ nhµ dµnh cho
nhµ ®Çu t níc ngoµi quyÒn kinh doanh c«ng tr×nh ®ã trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh
nµo ®ã ®Ó thu håi vèn ®Çu t vµ cã lîi hîp lý.
Hîp ®ång x©y dùng – chuyÓn giao (BT): §îc h×nh thµnh t¬ng tù BOT, nhng sau khi x©y dùng xong, nhµ ®Çu t níc ngoµi bµn giao l¹i cho níc chñ nhµ,
chÝnh phñ níc chñ nhµ tr¶ cho nhµ ®Çu t níc ngoµi chi phÝ liªn quan tíi c«ng
tr×nh vµ mét tû lÖ thu nhËp hîp lý.
II.
Mèi quan hÖ gi÷a FDI víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña níc
nhËn ®Çu t.
1. Nh÷ng t¸c ®éng cña FDI ®èi víi níc nhËn ®Çu t.
T¸c ®éng tÝch cùc.
T¨ng trëng kinh tÕ:
FDI lµ yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh tèc ®é t¨ng trëng. Bæ sung nguån vèn
trong níc vµ c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ; tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng
nghÖ hiÖn ®¹i, kü x¶o chuyªn m«n vµ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng c«ng nghÖ néi ®Þa; ph¸t
triÓn nguån nh©n lùc vµ t¹o viÖc lµm; thóc ®Èy xuÊt nhËp khÈu vµ tiÕp cËn víi thÞ
trêng thÕ giíi; t¹o liªn kÕt gi÷a c¸c ngµnh c«ng nghiÖp
Vèn ®Çu t vµ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ
FDI lµ mét trong nh÷ng nguån quan träng ®Ó bï ®¾p sù thiÕu hôt vÒ vèn
– cña c¸c níc nhËn ®Çu t ®Æc biÖt lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn v× hÇu hÕt c¸c níc
®ang ph¸t triÓn ®Òu r¬i vµo c¸i “vßng luÉn quÈn” ®ã lµ thu nhËp thÊp dÉn ®Õn thu
nhËp thÊp nªn ®Çu t thÊp råi hËu qu¶ l¹i lµ thu nhËp thÊp. T×nh tr¹ng luÉn quÈn
nµy chÝnh lµ ®iÓm nót khã kh¨n nhÊt mµ c¸c níc nµy ph¶i vît qua ®Ó héi nhËp
vµo quü ®¹o t¨ng trëng kinh tÕ hiÖn ®¹i. NhiÒu níc l©m vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ cña
sù nghÌo ®ãi bëi lÏ kh«ng lùa chän vµ t¹o ra ®îc ®iÓm ®ét ph¸ chÝnh x¸c mét m¾t
xÝch cña “vßng luÉn quÉn”. Trë ng¹i lín nhÊt ®Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã ®èi víi c¸c n4
íc ®ang ph¸t triÓn ®ã lµ vèn ®Çu t vµo kü thuËt. Do vËy vèn níc ngoµi sÏ lµ mét
“có huých” ®Ó gãp phÇn ®ét ph¸ c¸i vßng luÉn quÈn ®ã. §Æc biÖt FDI lµ mét
nguån vèn quan träng ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu vèn mµ kh«ng g©y nî cho níc nhËn ®Çu t. H¬n n÷a luång vèn nµy cã lîi thÕ h¬n ®èi víi vèn vay ë chæ: thêi
h¹n tr¶ nî vèn vay thêng cè ®Þnh vµ ®«i khi qu¸ ng¾n so víi mét sè dù ¸n ®Çu t,
cßn thêi h¹n cña FDI th× thêng linh ho¹t h¬n. FDI cßn lµ nguån vèn quan träng
kh«ng chØ ®Ó bæ sung nguån vèn nãi chung mµ c¶ sù thiÕu hôt vÒ ngo¹i tÖ nãi
riªng bëi v× FDI gãp phÇn nh»m t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ më réng kh¶ n¨ng
xuÊt khÈu cña níc nhËn ®Çu t, thu mét phÇn lîi nhuËn tõ c¸c c«ng ty níc ngoµi,
thu ngo¹i tÖ tõ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô phôc vô cho FDI.
ChuyÓn giao vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ
FDI ®îc coi lµ nguån quan träng ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghÖ cña níc chñ nhµ. Vai
trß nµy ®îc thÓ hiÖn qua hai khÝa c¹nh chÝnh lµ chuyÓn giao c«ng nghÖ s¼n cã tõ
bªn ngoµi vµo vµ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña c¸c c¬ së nghiªn cøu, øng
dông cña níc chñ nhµ. §©y lµ nh÷ng môc tiªu quan träng ®îc níc chñ nhµ mong
®îi tõ c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi.
Bªn c¹nh chuyÓn giao c«ng nghÖ s½n cã, th«ng qua FDI c¸c c«ng ty xuyªn
quèc gia cßn gãp phÇn tÝch cùc ®èi víi t¨ng cêng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn c«ng
nghÖ cña níc chñ nhµ. C¸c ho¹t ®éng c¶i tiÕn c«ng nghÖ cña c¸c doanh nghiÖp
®Çu t níc ngoµi ®· t¹o ra nhiÒu mèi quan hÖ liªn kÕt cung cÊp dÞch vô c«ng nghÖ
tõ c¸c c¬ së nghiªn cøu, øng dông c«ng nghÖ trong níc. Nhê ®ã ®· gi¸n tiÕp t¨ng
cêng n¨ng lùc ph¸t triÓn c«ng nghÖ ®Þa ph¬ng. MÆt kh¸c trong qu¸ tr×nh sö dông
c«ng nghÖ níc ngoµi c¸c nhµ ®Çu t vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ trong níc häc ®îc
c¸ch thiÕt kÕ, chÕ t¹o ... c«ng nghÖ nguån, sau ®ã c¶i biÕn cho phï hîp víi ®iÒu
kiÖn sö dông cña ®Þa ph¬ng vµ biÕn chóng thµnh c«ng nghÖ cña m×nh. Nhê cã
nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc trªn, kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña níc chñ nhµ ®îc t¨ng cêng, v× thÕ n©ng cao n¨ng suÊt c¸c thµnh tè , nhê ®ã thóc ®Èy ®îc t¨ng trëng.
Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ t¹o viÖc lµm .
Nguån nh©n lùc cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, c¸c vÊn
®Ò x· héi vµ møc ®é tiªu dïng cña d©n c. ViÖc c¶i thiÖn chÊt lîng cuéc sèng
th«ng qua ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc: søc khoÎ, dinh dìng, gi¸o dôc, ®µo t¹o ngµnh
nghÒ vµ kü n¨ng qu¶n lý sÏ t¨ng hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc, n©ng cao ®îc n¨ng
suÊt lao ®éng vµ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt kh¸c, nhê ®ã thóc ®Èy t¨ng trëng.
Ngoµi ra, t¹o viÖc lµm kh«ng chØ t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng mµ cßn
gãp phÇn tÝch cùc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi. §©y lµ yÕu tè cã ¶nh hëng rÊt lín
®Õn tèc ®é t¨ng trëng.
FDI ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn c¬ héi t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm th«ng qua viÖc
cung cÊp viÖc lµm trong c¸c h·ng cã vèn ®Çu t níc ngoµi. FDI cßn t¹o ra nhöng
5
c¬ héi viÖc lµm trong nh÷ng tæ chøc kh¸c khi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi mua hµng
ho¸ dÞch vô tõ c¸c nhµ s¶n xuÊt trong níc, hoÆc thuª hä th«ng qua c¸c hîp ®ång
gia c«ng chÕ biÕn.
Th«ng qua kho¶n trî gióp tµi chÝnh hoÆc më c¸c líp ®µo t¹o d¹y nghÒ, FDI
cßn gãp phÇn quan träng ®èi víi ph¸t triÓn gi¸o dôc cña níc chñ nhµ. NhiÒu nhµ
®Çu t níc ngoµi ®· ®ãng gãp vµo quü ph¸t triÓn gi¸o dôc phæ th«ng, cung cÊp
thiÕt bÞ gi¶ng d¹y... FDI cßn n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý cña níc chñ nhµ theo
nhiÒu h×nh thøc nh c¸c kho¸ häc chÝnh quy, kh«ng chÝnh quy, häc th«ng qua lµm.
Tãm l¹i FDI ®em l¹i lîi Ých vÒ c«ng ¨n viÖc lµm. §©y lµ mét t¸c ®éng kÐp:
t¹o thªm viÖc lµm cñng cã nghÜa lµ t¨ng thªm thu nhËp cho ngêi lao ®éng tõ ®ã
t¹o ®iÒu kiÖn tÝch luü trong níc.
Thóc ®Èy xuÊt nhËp khÈu vµ tiÕp cËn thÞ trêng thÕ giíi.
Th«ng qua FDI, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ tiÕp cËn víi thÞ trêng thÕ
giíi bëi v×: HÇu hÕt c¸c ho¹t ®éng FDI ®Òu do c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia thùc
hiÖn, mµ c¸c c«ng ty nµy cã lîi thÕ trong viÖc tiÕp cËn víi kh¸ch hµng b»ng
nh÷ng hîp ®ång dµi h¹n dùa trªn c¬ së thay thÕ vµ uy tÝn cña hä vÒ chÊt lîng,
kiÓu d¸ng s¶n phÈm vµ giao hµng ®óng hÑn...
Liªn kÕt c¸c ngµnh c«ng nghiÖp.
Liªn kÕt gi÷a c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®îc biÓu hiÖn chñ yÕu qua tû träng
gi¸ trÞ hµng ho¸ (t liÖu s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo), dÞch vô trao ®æi trùc
tiÕp tõ c¸c c«ng ty néi ®Þa trong tæng gi¸ trÞ trao ®æi cña c¸c c«ng ty níc ngoµi ë
níc chñ nhµ. ViÖc h×nh thµnh c¸c liÔn kÕt nµy lµ c¬ së quan träng ®Ó chuyÓn giao
c«ng nghÖ, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ thóc ®Èy xuÊt nhËp khÈu cña níc chñ
nhµ.
Cô thÓ: Qua c¸c ho¹t ®éng cung øng nguyªn vËt liÖu, dÞch vô cho c¸c c«ng
ty níc ngoµi s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa ph¸t triÓn n¨ng
lùc s¶n xuÊt cña m×nh (më réng s¶n xuÊt, b¾t chíc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ mÉu m·
hµng ho¸...) sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh c¸c doanh nghiÖp trong níc cã thÓ tù
xuÊt nhËp khÈu ®îc.
C¸c t¸c ®éng kh¸c.
Ngoµi nh÷ng t¸c ®éng trªn, FDI cßn t¸c ®éng ®¸ng kÓ ®Õn c¸c yÕu tè ¶nh
hëng ®Õn t¨ng trëng kinh tÕ nh: chÊt lîng m«i trêng, c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn,
chuyÓn dÞch c¬ cÊu nÒn kinh tÕ, héi nhËp khu vùc vµo quèc tÕ.
FDI t¸c ®éng m¹nh ®Õn c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn th«ng qua viÖc thªm vµo
c¸c ®èi thñ c¹nh tranh hoÆc sö dông søc m¹nh cña m×nh ®Ó khèng chÕ thÞ phÇn ë
níc chñ nhµ. Tõ thóc ®Èy c¹nh tranh, FDI gãp phÇn lµm cho nÒn kinh tÕ ho¹t
®éng cã hiÖu qu¶ h¬n, nhê ®ã thóc ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ.
6
Nhê cã FDI, c¬ cÊu nÒn kinh tÕ cña níc chñ nhµ chuyÓn dÞch nhanh chãng
theo chiÒu híng t¨ng nhanh tû träng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp dÞch vô vµ gi¶m tû
träng c¸c ngµnh n«ng nghiÖp, khai th¸c trong GDP.
FDI lµ mét trong nhöng h×nh thøc quan träng cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi
ngo¹i vµ nã cã liªn quan chÆt chÏ ®Õn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ x·
héi cña c¸c quèc gia, do ®ã sù ph¸t triÓn cña lÜnh vùc nµy thóc ®Èy sù hoµ nhËp
khu vùc vµ quèc tÕ cña níc chñ nhµ.
T¸c ®éng tiªu cùc.
ChuyÓn giao c«ng nghÖ l¹c hËu:
ChuyÓn giao c«ng nghÖ th«ng qua FDI phÇn lín ®îc chuyÓn giao gi÷a c¸c
chi nh¸nh cña c«ng ty ®a quèc gia sang c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ë h×nh thõc
100% vèn níc ngoµi vµ doanh nghiÖp liªn doanh cã phÇn lín vèn níc ngoµi, díi
c¸c h¹ng môc chñ yÕu nh nh÷ng tiÕn bé c«ng nghÖ, s¶n phÈm c«ng nghÖ, c«ng
nghÖ thiÕt kÕ vµ x©y dùng, kü thuËt kiÓm tra chÊt lîng, c«ng nghÖ qu¶n lý, c«ng
nghÖ marketting. Nhng c¸c c«ng ty nµy rÊt h¹n chÕ chuyÓn giao nh÷ng c«ng
nghÖ míi cã tÝnh c¹nh tranh cao cho c¸c chi nh¸nh cña chóng ë níc ngoµi v× sî
lé bÝ mËt hoÆc mÊt b¶n quyÓn c«ng nghÖ do viÖc b¾t chíc, c¶i biÕn hoÆc nh¸i l¹i
c«ng nghÖ cña c¸c c«ng ty níc chñ nhµ. C¸c c«ng ty nµy lîi dông sù yÕu kÐm
cña níc chñ nhµ hä ®· chuyÓn giao nh÷ng c«ng nghÖ ®· l¹c hËu cò kü nhng gi¸
®¾t nh gi¸ c«ng nghÖ míi lµm cho s¶n xuÊt s¶n phÈm kÐm chÊt lîng, hµng ho¸
kh«ng tiªu thô ®îc.
Phô thuéc vµo nÒn kinh tÕ níc kh¸c.
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ viÖc ®a vèn tõ níc ngoµi vµo trong níc ®Ó ®Çu
t dÉn ®Õn nÒn kinh tÕ trong níc phô thuéc vµo nguån vèn níc ngoµi lµm cho nÒn
kinh tÕ trong níc mÊt chñ ®éng trong viÖc ®iÒu tiÕt vµ s¶n xuÊt.
Chi phÝ thu hót ®Çu t.
§Ó thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi hµng n¨m níc chñ nhµ ph¶i chÞu mét
kho¶n rÊt lín tiÒn chi phÝ cho viÖc thu hót vèn ®Çu t nh viÖc xóc tiÕn ®Çu t chi phÝ
cho bé m¸y qu¶n lý, chi phÝ cho viÖc giao tiÕp, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, mµ kho¶n
chi phÝ nµy níc chñ nhµ chñ yÕu chi b»ng tiÒn ng©n s¸ch vµ tiÒn ®i vay. Kho¶n
chi phÝ nµy lµ rÊt lín.
Sù can thiÖp bÊt lîi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ vµo nÒn kinh tÕ quèc
d©n.
C¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi khi ®Çu t vµo níc chñ nhµ hä chØ muèn ®Çu t vµo
nh÷ng ngµnh cã lîi nhuËn cao (ngµnh nh¹y c¶m), hä can thiÖp s©u vµo ngµnh
kinh tÕ, can thiÖp s©u vµo thÞ trêng lµm lòng lo¹n thÞ trêng trongníc.
Xu híng ®Èy c¸c c«ng ty trong níc ph¸ s¶n.
7
C¸c c«ng ty níc ngoµi cã uy tÝn, chÊt lîng, mÉu m· hµng ho¸ ®Ñp dÉn ®Õn
c¹nh tranh rÊt m¹nh ®èi víi hµng ho¸ trong níc lµm cho c¸c hµng ho¸ s¶n xuÊt ë
c¸c c«ng ty trong níc kh«ng tiªu thô ®îc ®· lµm cho c¸c c«ng ty trong níc thua
lç vµ hä kh«ng cßn ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó s¶n xuÊt tiÕp.
S¶n xuÊt hµng ho¸ kh«ng thÝch hîp.
Khi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®Çu t sang níc chñ nhµ hä cha nghiªn cøu kü
thÞ trêng dÉn ®Õn s¶n xuÊt hµng ho¸ kh«ng phï hîp víi thÞ trêng.
¤ nhiÔm m«i trêng.
ChÊt th¶i cña c¸c c«ng ty níc ngoµi, nhÊt lµ c¸c ngµnh khai th¸c chÕ t¹o lµ
mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng g©y nªn t×nh tr¹ng « nhiÓm m«i trêng
trÇm träng ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. §Æc biÖt lµ khi hä chuyÓn giao nh÷ng c«ng
nghÖ l¹c hËu th× khèi lîng chÊt th¶i cßn t¨ng lªn rÊt nhiÒu.
C¸c nhµ ®Çu t thêng tÝnh gi¸ cao h¬n mÆt b»ng quèc tÕ do c¸c nh©n
tè ®Çu vµo.
Khi hä chuyÓn giao nh÷ng c«ng nghÖ hä lîi dông sù yÕu kÐm vÒ tr×nh ®é
cña níc chñ nhµ ®· tÝnh gi¸ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cao h¬n mµ níc chñ nhµ kh«ng
thÓ biÕt.
2. Nh÷ng ®ãng gãp cô thÓ cña FDI ®èi víi ViÖt Nam.
NghÞ quyÕt ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh
kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi lµ mét bé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh
tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta, ®îc ph¸t triÓn l©u dµi, b×nh ®¼ng
víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ chØ tiªu quan
träng, gãp phÇn khai th¸c c¸c nguån lùc trong níc më réng hîp t¸c quèc tÕ t¹o
nªn sùc m¹nh tæng hîp phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ph¸t
triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc v÷ng ch¾c æn ®Þnh.
Nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc.
Ho¹t ®éng thu hót FDI ë ViÖt Nam thêi gian qua ®· ®ãng gãp tÝch cùc vµo
viÖc thùc hiÖn môc tiªu chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Êt níc, gãp
phÇn t¹o ®éng lùc vµ ®iÒu kiÖn cho viÖc ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch kinh tÕ.
FDI lµ nguån vèn quan träng bæ sung cho vèn ®Çu t ph¸t triÓn, lµ
mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó thøc hiÖn chiÕn lîc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Tõ khi ban hµnh luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam cho ®Õn
nay b×nh qu©n mçi n¨m FDI thùc hiÖn 1,112 triÖu USD, chiÕm kho¶ng 26,5%
tæng vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n toµn x· héi. Gióp ViÖt Nam ph¸t triÓn nÒn kinh
tÕ c©n ®èi theo híng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ gãp phÇn ®a tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ ®¹t trung b×nh kho¶ng 7,3% trong thêi gian qua vµ lµ ®éng lùc cho
viÖc khai th¸c vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶ trong viÖc sö dông c¸c nguån lùc trong níc.
8
FDI gãp phÇn t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt míi, ngµnh nghÒ míi, lµm
cho níc ta tõng bíc chuyÓn biÕn theo híng kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i, gãp phÇn
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng hiÖn ®¹i ho¸: khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t
níc ngoµi lu«n cã chØ sè ph¸t triÓn cao h¬n chØ sè ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ kh¸c vµ cao h¬n chØ sè ph¸t triÓn chung cña c¶ níc (n¨m 1997 chØ sè nµy
lµ 120,75%/108,15%, n¨m 1998 lµ 116,88%/105,8%) tû träng cña khu vùc FDI
trong tæng s¶n phÈm trong níc cã xu híng t¨ng lªn æn ®Þnh qua c¸c n¨m (1995:
6,3%, 1998: 10,12%, 1999: 10,3%)
§èi víi ngµnh c«ng nghiÖp c¸c doanh nghiÖp FDI chiÕm tû träng cao vµ cã
xu híng t¨ng lªn ®¸ng kÓ trong tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña toµn ngµnh. Trong ngµnh
n«ng nghiÖp tÝnh ®Õn nay cã h¬n 300 dù ¸n FDI ®ang ho¹t ®éng víi tæng vèn
®¨ng ký kho¶ng 2 tû USD, gãp phÇn ®¸ng kÓ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt chuyÓn
dÞch c¬ cÊu n«ng nghiÖp, chuyÓn giao nhiÒu gièng c©y con víi s¶n phÈm chÊt lîng cao, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi.
NhiÒu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®îc chuyÓn giao vµo ViÖt Nam ®· t¹o ra bíc
ngoÆt míi trong sù ph¸t triÓn mét sè ngµnh kinh tÕ mòi nhän nh khai th¸c dÇu
khÝ,viÔn th«ng, c«ng nghiÖp, ®iÖn tö, vËt liÖu x©y dùng...
FDI ®ãng gãp ngµy cµng t¨ng vµo ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng, gãp phÇn
c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, thóc ®Èy qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc
vµ thÕ giíi, tham gia cã hiÖu qu¶ vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Th«ng qua
thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t, c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®· trë thµnh cÇu nèi t¹o ®iÖu
kiÖn ®Ó ViÖt Nam nhanh chãng tiÕp cËn víi thÞ trêng thÕ giíi, më réng b¹n hµng
vµ thÞ phÇn ë níc ngoµi. Nhê cã lîi thÕ trong ho¹t ®éng thÞ trêng thÕ giíi nªn tèc
®é t¨ng trëng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp FDI cao h¬n tèc ®é
t¨ng trëng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ níc vµ cao h¬n h¼n c¸c doanh nghiÖp
trong níc. N¨m 1995 c¸c doanh nghiÖp FDI xuÊt khÈu 440,1 triÖu USD chiÕm
8,1% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu c¶ níc; t¬ng øng n¨m 1996 lµ 786 triÖu USD
chiÕm 10,8%; con sè nµy n¨m 1999 lµ 2,577 triÖu USD chiÕm 22,3% vµ thêi
®iÓm hiÖn nay con sè nµy cßn t¨ng cao h¬n nhiÒu.
FDI ®· ®ãng gãp mét phÇn quan träng vµo tæng GDP, t¹o nguån thu
ng©n s¸ch lín cho ®Êt níc. C¸c doanh nghiÖp FDI ®ãng gãp vµo GDP ë møc
7,7% n¨m 1996 vµ 9%n¨m 1998 nhng nguån thu ng©n s¸ch ë khu vùc nµy liªn
tôc gia t¨ng.
C¸c doanh nghiÖp FDI ®· gãp phÇn t¹o ra mét khèi lîng lín chæ
lµm viÖc trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp, tham gia ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, ®em l¹i ph¬ng
thøc qu¶n lý, kinh doanh míi, t¹o ®éng lùc c¹nh tranh, thóc ®Èy c¸c doanh
nghiÖp trong níc hoµn thiÖn n¨ng lùc s¶n xuÊt cña m×nh ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng
c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi: tÝnh ®Õn nay, c¸c doanh nghiÖp FDI ®· t¹o viÖc
9
lµm cho kho¶ng 33 v¹n lao ®éng víi thu nhËp b×nh qu©n 70 USD/ngêi/ th¸ng,
ngoµi ra cßn t¹o ra hµng v¹n viÖc lµm gi¸n tiÕp. Nh vËy sè lao ®éng lµm viÖc
trong c¸c doanh nghiÖp FDI vµ c¸c bé phËn liªn quan b»ng kho¶ng 39% tæng sè
lao ®éng b×nh qu©n hµng n¨m trong khu vùc nhµ níc. C¸c con sè nµy liªn tôc
t¨ng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y.
Ngoµi ra FDI cßn gióp ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng trìng nÒn kinh tÕ, tiÕp
nhËn thµnh tùu khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn nhê ®ã rót ng¾n kho¶ng c¸ch so víi
thÕ giíi. Sö dông cã hiÖu qu¶ nh÷ng lîi thÕ cña ®Êt níc mµ tríc ®©y kh«ng thÓ
thùc hiÖn do thiÕu vèn nh khai th¸c dÇu má, khai kho¸ng... Häc tÊp kinh ngiÖm
qu¶n lý kinh doanh trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng cña c¸c níc tiªn tiÕn.
Mét sè tån t¹i.
HÖ thèng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch cña chóng ta ®ang trong qu¸ tr×nh
hoµn chØnh nªn thiÕu ®ång bé, cha cô thÓ, c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch còng cha
hÖ thèng c¬ chÕ chÝnh s¸ch tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc thuÕ cha ®ñ søc hÊp dÉn
c¸c nhµ ®Çu t. M«i trêng ®Çu t ë ViÖt Nam cßn nhiÒu rñi ro do chÝnh s¸ch hay
thay ®æi, thiÕu rá rµng, c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm, khã kh¨n trong chuyÓn ®æi ngo¹i
tÖ, chi phÝ ®¾t ®á.
HiÖu qu¶ kinh tÕ – x· héi cña khu vùc FDI thêi gian qua cha cao.
C¸c dù ¸n FDI cßn tËp trung chñ yÕu ë c¸c thµnh phè lín vµ c¸c ®Þa ph¬ng cã
nhiÒu thuËn lîi, nh÷ng ngµnh cã lîi nhuËn cao, thu håi vèn ®Çu t nhanh cßn
nhiÒu dù ¸n rót giÊy phÐp ®Çu t. Kim ng¹ch xuÊt khÈu gia t¨ng nhng thÊp h¬n
nhiÒu níc trong khu vùc, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu cha hÊp dÉn, hµng
xuÊt khÈu chñ yÕu lµ gia c«ng nªn gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp, thiÕt bÞ m¸y mãc chuyÓn
giao vµo ViÖt Nam ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n cßn l¹c hËu, gi¸ c¶ cao, nhiÒu doanh
nghiÖp FDI ho¹t ®éng kinh doanh kh«ng cã hiÖu qu¶, lao ®éng FDI phæ biÕn lµ
lao ®éng phæ th«ng.
C«ng t¸c x©y dùng vµ quy ho¹ch cô thÓ trong c¶ níc còng nh tõng
vïng, tõng ®Þa ph¬ng cha ®îc thùc hiÖn nh»m ®¶m b¶o yªu cÇu, ®iÒu kiÖn míi cµ
g¾n víi quy ho¹ch tæng thÓ kinh tÕ – x· héi. C«ng t¸c tuyªn truyÒn vËn ®éng
xóc tiÕn ®Çu t cßn thô ®éng. Nghiªn cøu ®èi víi níc ngoµi cßn nhiÒu khiÕm
khuyÕt do thiÕu th«ng tin.
C«ng t¸c qu¶n lý níc ngoµi ®èi víi FDI cßn yÕu kÐm vµ s¬ hë, võa
bu«ng láng, võa g©y phiÒn hµ, can thiÖp s©u vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
cña doanh nghiÖp FDI. Thñ tôc ®Çu t cßn phøc t¹p, cßn nhiÒu tiªu cùc g©y khã
kh¨n trong qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n, tèn kÐm thêi gian, tiÒn cña cña nhµ ®Çu t,
¶nh hëng xÊu ®Õn m«i trêng ®Çu t.
10
N¨ng lùc vµ tr×nh ®é c¸n bé phÝa ViÖt Nam cßn h¹n chÕ, ®¹i bé phËn
cha ®îc ®µo t¹o, thiÕu kiÕn thøc chuyªn m«n, kh«ng n¾m v÷ng ph¸p luËt, thiÕu
kinh ngiÖm kinh doanh quèc tÕ. NhËn thøc vÒ vai trß, vÞ trÝ cña lÜnh vùc FDI cha
thèng nhÊt, thiÕu th«ng tin trong lÜnh vùc qu¶n lý FDI, c«ng t¸c kiÓm tra b¸o c¸o
cha ®ång bé, thiÕu kÞp thêi, chÊt lîng cha cao nªn ¶nh hëng ®Õn qu¶n lý vÜ m«
cña nhµ níc.
11
Ch¬ng II
T×nh h×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n fdi ë ViÖt Nam
trong thêi gian qua
I.
T×nh h×nh thùc hiÖn chung c¸c dù ¸n cña c¶ níc.
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam trong thêi gian qua ®· cã nh÷ng
®ãng gãp kh«ng nhá cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc. Nguån vèn FDI
lµ mét bé phËn quan träng trong nguån vèn ®Çu t toµn x· héi. Nguån vèn nµy ®·
gãp phÇn to lín vµo thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ vµ tõng bíc chuyÓn dÞch c¬ cÊu
kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Tuy nhiªn trong thùc tiÔn hiÖn
nay, t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn c¸ dù ¸n FDI t¹i ViÖt Nam ®ang gÆp kh«ng Ýt
khã kh¨n vµ ë møc ®é trung b×nh, thËm chÝ nhiÒu dù ¸n FDI bÞ gi¶i thÓ ®· lµm
n¶n lßng nhµ ®Çu t níc ngoµi vµ ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn moi trêng ®Çu t ë ViÖt
Nam. Thùc tiÓn nµy ®ßi hßi ViÖt Nam ph¶i cã nh÷ng nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸
ngiªm tóc ®Ó cã ngay nh÷ng øng xö cÇn thiÕt nh»m c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t,
t¨ng cêng triÓn khai c¸c dù ¸n FDI vµ hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. §Ó cã c¸i
nh×n râ rµng, cô thÓ h¬n vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n FDI chóng ta xÐt t×nh
h×nh ®Çu t thùc hiÖn theo c¸c khÝa c¹nh sau:
1. T×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n FDI t¹i ViÖt Nam thêi gian qua.
KÓ tõ khi luËt ®Çu t níc ngoµi cã hiÖu lùc ®Õn hÕt n¨m 2002 th× vèn ®¨ng
ký ®Çu t gi¶m qua c¸c n¨m cã xu híng gi¶m. N¨m 1996 vèn ®¨ng ký ®Çu t lµ
8640 triÖu USD, nhng ®Õn n¨m 2002 chØ cã 1558 triÖu USD. §iÒu ®ã cho thÊy
®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi FDI vµo ViÖt Nam cã xu híng gi¶m trong nh÷ng n¨m
gÇn ®©y. Ngîc l¹i t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n th× ngµý cµng thùc hiÖn tèt h¬n sè
vèn ®¨ng ký. Qua sè liÖu ta thÊy sè vèn thùc hiÖn ë c¸c n¨m cµng vÒ sau cµng t«t
nh n¨m 1999 phÇn tr¨m vèn thùc hiÖn lµ: 138,97%, n¨m 2000:110,63%, n¨m
2002: 150,51%. C¸c n¨m nµy kh«ng chØ thùc hiÖn sè vèn ®¨ng ký trong n¨m mµ
cßn thùc hiÖn c¶ sè vèn ®¨ng ký trong n¨m. Nh vËy t×nh h×nh thùc hiÖn ®Çu t th×
cã xu híng t¨ng nhng hiÖu qu¶ thùc hiÖn c¸c dù ¸n th× cha cao ®ã còng lµ ®iÒu
cÇn ph¶i bµn cña c¸c ngµnh c¸c cÊp vµ còng do c¸c chñ ®Çu t.
B¶ng: FDI thùc hiÖn qua c¸c n¨m ë ViÖt Nam :
§¬n vÞ tÝnh: TriÖu USD
12
N¨m
88 - 95
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Vèn ®¨ng ký
17,826
8640
4649
3897
1568
2014
2536
1558
Vèn thùc hiÖn
7153
2923
3137
2364
2179
2228
2300
2345
ChØ tiªu
% vèn thùc hiÖn 40,13% 33.83% 67,48% 60,66% 138,97%110,63% 90,69% 150,51%
Nguån: vô qu¶n lý dù ¸n §TNN – Bé KH§T
2. T×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n FDI theo h×nh thøc ®Çu t t¹i ViÖt Nam
giai ®o¹n 1998 – 2002.
Khi nh×n vµo b¶ng sè liÖu vµ vèn thùc hiÖn theo h×nh thøc ®Çu t ®Õn n¨m
2002 cã 3711 dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi víi sè vèn ®¨ng ký lµ 38126152
ngh×n USD vèn thùc hiÖn lµ 20880292 ngh×n USD, phÇn tr¨m thùc hiÖn vèn lµ
54,76%. Trong ®ã th× h×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh thùc hiÖn tèt nhÊt
víi sè dù ¸n lµ 157 dù ¸n, vèn ®¨ng ký lµ 3905125 ngh×n USD, phÇn tr¨m vèn
thùc hiÖn lµ 105,58%. Nhng nhiÒn mét c¸ch tæng thÓ th× c¸c h×nh thøc ®Çu t ®Òu
thùc hiÖn chu© tèt nh h×nh thøc BOT, BTO, BT ®©y lµ h×nh thøc rÊt quan träng
trong viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kû thuËt th× chóng ta thùc hiÖn cha tè, chØ cã 6
dù ¸n víi sè vèn ®¨ng ký 1332975 ngh×n USD, vèn thùc hiÖn lµ 262437 ngh×n
USD vµ % vèn thùc hiÖn lµ 19,68% lµ rÊt yÕu, cßn c¸c h×nh thøc kh¸c còng chØ
thùc hiÖn ®îc trªn díi 50%. §©y lµ ®iÒu lo ng¹i trong ®iÒu kiÖn sù ph¸t triÓn kinh
tÕ rÊt m¹nh ë khu vùc, thÕ giíi vµ sù thôt lïi cña ViÖt Nam .
13
B¶ng FDI thùc hiÖn theo h×nh thøc ®Çu t ë ViÖt Nam
§¬n vÞ: 1000USD
TT H×nh thøc Sè
®Çu t
¸n
100% vèn
®Çu t níc
ngoµi
2
Liªn doanh
3
Hîp ®ång
hîp t¸c KD
4
Hîp ®ång
BOT, BTO,
BT
Tæng sè
dù Vèn
ký
®¨ng Tû
Vèn
träng % hiÖn
1
thùc Tû
träng
%
% vèn thùc
hiÖn
2463
14.472.403
37,96
6.958.458
33,32
48.08
1085
18.415.649
48,30
9.536.283
45,67
51,78
157
3.905.125
10,24
4.123.115
19,75
105,58
6
3.711
1.332.975
38.126.152
3,50
100
262.437
20.880.293
1,26
100
19,68
54,76
Nguån: vô qu¶n lý dù ¸n – bé KHDT
3. T×nh h×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n FDI theo ®èi t¸c ®Çu t t¹i ViÖt Nam
tÝnh ®Õn hÕt ngµy 31/12/2002
B¶ng: FDI thùc hiÖn theo ®èi t¸c ®Çu t ë ViÖt Nam
§¬n vÞ: 1000USD
TT Quèc gia & Sè
vung l·nh thæ
dù
¸n
1
Singapore
269
2
§µi Loan
812
3
NhËt B¶n
376
4
Hµn Quèc
485
5
Hång K«ng
261
6
Ph¸p
124
7
V¬ng
Quèc
Anh
161
8
Hµ Lan
45
Vèn
ký
Tæng:
®¨ng Tû
träng
Vèn
hiÖn
thùc Tû
träng
7.277.302
5.496.566
4.311.336
3.672.122
2.889.229
2.094.432
2,89
18,80
14,74
12,56
9,88
7,16
3.679.173
3.424.234
3.280.799
2.133.921
1.754.890
849.281
21,52
20,03
19,19
12,48
10,27
4,97
% vèn
thùc
hiÖn
50,55
62,29
76,09
58,11
60,73
40,54
1.817.780
1.684.956
6,21
5,76
908.502
1.064.340
5,31
6,23
49,97
63,16
29.243.723
100
17.095.140
100
Nguån: Vô qu¶n lý dù ¸n – Bé KH§T
§Õn thêi ®iÓm hiÖn nay chung ta vÉn chØ cã sè Ýt nh÷ng ®èi t¸c quen thuéc
víi sè vèn ®Çu t vµo níc ta kh«ng ®¸ng kÓ so víi sè vèn mµ c¸c ®èi t¸c nµý ®Çu t
ra níc ngoµi.Trong sè c¸c ®èi t¸c trªn th× Nh©t B¶n la níc cã sè dù ¸n ®¨ng ký
nhiÒu nhÊt lµ 376 dù ¸n vµ thùc hiÖn tèt nhÊt víi % vèn thùc hiÖn lµ 76,09%. Nhng sè vèn ®¨ng ký cña Singapore l¹i lµ lín nhÊt nhng thùc hiÖn l¹i kh«ng tèt
b»ng; sè vèn ®¨ng ký lµ 7277302 ngh×n USD nhng chØ thùc hiÖn ®îc 3679173
ngh×n USD ; % vèn thùc hiÖn lµ 50,55% lµ thÊp vµ cha hiÖu qu¶.
14
Nh×n trung t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t theo ®èi t¸c ®Çu t lµ ë møc
trung b×nh, hiÖu qu¶ cha cao thËm chÝ cã níc ë møc thÊp: nh Ph¸p;% vèn thùc
hiÖn chØ cã 40,54% mµ níc nµy lµ mét ®èi t¸c lý tëng ®Ó chóng ta hîp t¸c nhng
chóng ta l¹i kh«ng ph¸t huy ®îc,®©y lµ mét khiÕm khuyÕt trong nÒn kinh tÕ quèc
dan.
4. T×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n FDI ph©n theo ngµnh giai ®o¹n
1998 - 2002.
Ngµnh c«ng nghiÖp - x©y dùng.
Ngµnh c«ng nghiÖp lµ mét ngµnh träng ®iÓm cña tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn
thÕ giíi nãi chung vµ ®èi víi ViÖt Nam nãi chung. Nguån vèn FDI lµ mét nguån
vèn quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc lµ ngµnh c«ng nghiÖp non trÎ cña
chóng ta. Nã kh«ng chØ bæ sung nguån vèn mµ cßn mang ®Õn cho ViÖt Nam c«ng
nghÖ, kü thuËt hiÖn ®¹i, kinh nghiÖm qu¶n lý t¹o thªm nhiÒu ngµnh nghÒ, s¶n
phÈm míi, qua ®ã gãp phÇn khai th¸c tèt h¬n c¸c nguån lùc, thóc ®Èy tÝch cùc
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸.
HÇu hÕt (tû träng lín) vèn ®Çu t FDI vµo ViÖt Nam lµ tËp trung vµo ngµnh
c«ng nghiÖp. Dùa vµo b¶ng sè liÖu ta thÊy sè dù ¸n vµo ngµnh c«ng nghiÖp lµ
2467 dù ¸n, vèn ®¨ng ký 21185196 ngh×n USD chiÕm 55,27% vèn thùc hiÖn lµ
13421135 ngh×n USD vµ phÇn tr¨m vèn thùc hiÖn lµ 63,35% trong ®ã ngµnh c«ng
nghiÖp dÇu khÝ víi sè vèn ®¨ng ký (lµ 1937533 ngh×n USD) nhng thùc hiÖn tèt
nhÊt víi phÇn tr¨m vèn thùc hiÖn lµ 172,69%. §©y còng mét phÇn do thÕ m¹nh
vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, cßn c¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc kh¸c còng chØ thùc hiÖn ®îc ë
mùc trung b×nh trªn díi 50% nh ngµnh c«ng nghiÖp nÆng chØ lµ 55,51% ngµnh
c«ng nghiÖp nhÑ lµ 47,25%. Nh÷ng con sè nµy cho thÊy t×nh h×nh thùc hiÖn cña
mét ngµnh träng ®iÓm quèc gia lµ cha ngang tÇm víi vÞ trÝ cña nã vµ ®Æt ra rÊt
nhiÒu viÖc ph¶i lµm trong ngµnh nµy.
B¶ng: FDI thùc hiÖn theo ngµnh ë ViÖt Nam
§¬n vÞ: 1000USD
TT
LÜnh vùc
I.
CN & X©y
dùng
CN nÆng
CN nhÑ
X©y dùng
CN
thùc
phÈm
CN dÇu khÝ
1.
2.
3.
4.
5.
Sè dù Vèn ®¨ng Tû
Vèn
¸n
ký
träng hiÖn
%
thùc Tû
träng
%
% vèn
thùc
hiÖn
2467
1007
996
242
193
21.185.196
8.334.528
5.123.096
3.341.516
2.449.000
55,27
21,73
13,36
8,71
6,39
13.421.135
4.267.101
2.420.831
1.921.219
1.466.000
64,29
20,44
11,59
9,20
7,02
63,35
55,51
47,25
57,5
59,86
29
1.937.533
5,05
3.346.083
16,05
172,69
15
II.
6.
7.
N«ng l©m - 481
Ng nghiÖp
N«ng
l©m 401
nghiÖp
Thuû s¶n
80
2.648.413
6,65
1.323.330
6,35
54,66
2.420.888
6,31
1.216.925
5,83
50,26
227.525
0.59
106.405
0,51
46,76
III. DÞch vô
8.
XD
v¨n
phßng c¨n hé
9.
Kh¸ch s¹n du
lÞch
10. GTVT – bu
®iÖn
11. XD khu ®«
thÞ míi
12. XD h¹ tÇng
KCX – KCN
13. DVô kh¸c
14. VH – YtÕ –
GD
15. TC – Ng©n
hµng
763
14.520.069 38,08 6.125.828
29,36
42,18
104
3.424.395
8,93
1.607.449
7,70
46,94
132
3.234.537
8,43
2.020.414
9,68
62,46
108
2.572.098
6,71
997.389
4,769
38,77
3
2.466.674
6,43
395.000
1,89
16,01
17
224
877.675
731.545
2,29
1,91
486.793
261.412
2,33
1,25
55,46
35,73
128
611.095
1,59
206.498
0,99
33,78
47
602.050
1,57
555.478
2,66
92,26
Tæng sè:
3711
38.126.153 100
20.880.293
54,76
Nguån: Vô ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi – Bé KH§T
T×nh h×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n FDI trong ngµnh dÞch vô – n«ng l©m
ngh nghiÖp.
Nh×n chung hai ngµnh nµý sè dù ¸n ®Çu t vµo Ýt h¬n lµ ngµnh c«ng nghiÖp
víi sè vèn ®¨ng ký Ýt h¬n nhng víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi vµ nhu cÇu thùc tÕ ë
níc ta hiÖn nay ®· lµm cho c¸c dù ¸n nay thùc hiÖn mét c¸ch chËm ch¹p. HÇu hÕt
c¸c ngµnh thùc hiÖn ë møc díi 50% riªng chØ cã ngµnh tµi chÝnh ng©n hµng lµ
ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ thùc hiÖn tèt, víi sè dù ¸n lµ 47 dù ¸n vèn ®¨ng ký lµ
602050 ngh×n USD, vèn thùc hiÖn lµ 555478 ngh×n USD; phÇn tr¨m vèn thùc
hiÖn lµ 92,26% cßn nh÷ng ngµnh quan träng kh¸c nh du lÞch – kh¸ch s¹n, x©ý
dùng h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt ®Òu thùc hiÖn ë møc trung b×nh chØ
kho¶ng xÊp xy 60%
5. T×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n FDI theo c¬ cÊu vïng l·nh thæ (20 ®Þa
ph¬ng cã vèn ®Çu t lín nhÊt) giai ®o¹n 1998 - 2002.
Khi ph©n sè dù ¸n theo vïng l·nh thæ th× thÊy rÊt râ c¸c dù ¸n FDI chØ tËp
trung vµo nh÷ng thµnh phè lín, nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ, x· héi
ph¸t triÓn nh thµnh phè HCM, Hµ Néi.... nhng t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n ë c¸c
n¬i nµy cha ®îc tèt.
16
Trong sè nh÷ng vïng cã nhiÒu dù ¸n FDI th× chØ cã Qu¶ng Ng·i lµ thùc
hiÖn c¸c dù ¸n FDI tèt nhÊt víi sè dù ¸n ®¨ng ký lµ 10 dù ¸n, vèn ®¨ng ký lµ
1337644 ngh×n USD; phÇn tr¨m vèn thùc hiÖn lµ 61,27%. Cßn víi c¸c tØnh thµnh
phè kh¸c (mÆc dï sè dù ¸n lµ rÊt lín) nhng t×nh h×nh thùc hiÖn ®Òu ë møc thÊp:
nh thµnh phè HCM còng chØ thùc hiÖn ®îc 46,38%; Hµ Néi 44,58%; §ång Nai lµ
39,22% mµ sè vèn ®¨ng ký th× kh¸ lín. §iÒu nµy cho thÊy viÖc qu¶n lý c«ng t¸c
®Çu t ë c¸c ®Þa ph¬ng nµy lµ rÊt kÐm vµ buéc chóng ta ph¶i cã c¸i nh×n tæng thÓ
h¬n trong c«ng t¸c quy ho¹ch ®Çu t cho t¬ng lai.
17
TT
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
B¶ng: FDI thùc hiÖn theo c¬ cÊu vïng l·nh thæ:
§¬n vÞ: 1000USD
§Þa ph¬ng
Sè dù Vèn ®¨ng Tû
Vèn thùc Tû
%
¸n
ký
träng hiÖn
träng vèn
thùc
hiÖn
TP – HCM 1.517 11.525.877 30,12 5.346.420 31,33 46,38
Hµ Néi
568
7.761.380 20,28 3.640.248 21,33 44,58
§ång Nai
477
4.047.279 10,58 1.587.560 9,30 39,22
Bµ RÞa –
Vòng Tµu
123
3.420.127 8,94
1.409.708 8,26 42,21
B×nh D¬ng 661
2.510.195 6,56
1.107.705 6,49 44,12
H¶i Phßng
153
1.426.427 3,73
706.118
4,14 49,50
Qu¶n Ng·i 10
1.337.644 3,50
819.595
4,80 61,27
Qu¶ng Ninh 76
923.137
2,41
346.927
2,03 37,58
L©m §ång 61
875.307
2,29
133.606
0,78 15,26
§µ N½ng
76
870.260
2,27
373.163
2,19 42,87
H¶i D¬ng
46
537.970
1,41
231.193
1,35 42,97
Hµ T©y
41
464.495
1,21
201.492
1,18 43,37
Thanh Ho¸ 12
430.218
1,12
143.427
0,84 33,33
VÜnh Phóc
47
393.506
1,03
177.559
1,04 45,12
Long An
70
386.162
1,01
209.061
1,23 53,11
Kh¸nh Hoµ 74
340.851
0,89
172.165
1,01 50,51
Kiªn Giang 18
286.481
0,75
139.371
0,82 48,64
Qu¶ng Nam 22
252.460
0,66
129.659
0,76 51,35
T©y Ninh
59
249.606
0,65
104.805
0,61 41,98
NghÖ An
13
222.589
0,59
88.326
0,52 39,68
Tæng sè
38.261.971 100
17.064108 100
Nguån: Vô ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi – Bé KH§T
18
II.
Nh÷ng tån t¹i trong viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n FDI vµ
nh÷ng nguyªn nh©n cña nã.
1. Nh÷ng tån t¹i trong viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n FDI.
Bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc, viÖc triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n FDI cßn
béc lé mét sè h¹n chÕ, bÊt cËp sau: C¸c dù ¸n ®Çu t theo h×nh thøc nµo hay theo
ngµnh, vïng th× t×nh h×nh thùc hiÖn ®Òu rÊt thÊp.
Qua sè liÖu trªn ta thÊy tèc ®é t¨ng cña c¸c dù ¸n vµ vèn ®Çu t cÊp
míi qua c¸c giai ®o¹n lµ kh¸ cao nhng thùc tÕ sè dù ¸n vµ sè vèn ®Çu t cã hiÖu
lùc chØ t¨ng rÊt Ýt, tèc ®é t¨ng cña dù ¸n vµ vèn ®Çu t gi¶i thÓ cao h¬n rÊt nhiÒu so
víi tèc ®é t¨ng cña dù ¸n ®· ®i vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Sè dù ¸n gi¶i thÓ giai
®o¹n 1996 – 2000 ®· t¨ng gÊp h¬n 3,5 lÇn so víi giai ®o¹n tríc, cho thÊy m«i trêng ®Çu t ë ViÖt Nam ®ang xÊu ®i rÊt nhanh mÆc dï chÝnh phñ ®· cã nhiÒu cè
g¾ng trong viÖc t×m ra c¸c nguyªn nh©n c¶n trë c¸c nhµ ®Çu t triÓn khai thùc hiÖn
c¸c dù ¸n FDI. Tæng sè dù ¸n vµ sè vèn ®Çu t ®ang ho¹t ®éng còng chØ t¬ng ®¬ng
víi tæng sè dù ¸n vµ sè vèn ®Çu t ®ang trong giai ®o¹n x©y dùng c¬ b¶n vµ lµm
thñ tôc hµnh chÝnh.
Trong qu¸ tr×nh triÓn khai c¸c dù ¸n, cã rÊt nhiÒu dù ¸n xin ®iÒu
ch×nh giÊy phÐp ®Çu t víi c¸c ly do ®iÒu chØnh môc tiªu dù ¸n, thay ®æi ®èi t¸c,
t¨ng vèn, thay ®æi møc u ®·i...
ViÖc ®Çu t qu¸ chªnh lÖch vµo c¬ cÊu ngµnh, cã ngµnh cã qu¸
nhiÒu dù ¸n ®îc cÊp phÐp nhng tiÕn ®é triÓn khai rÊt chËm, thËm chÝ nhiÒu dù ¸n
kh«ng thÓ triÓn khai ®îc, hoÆc ho¹t ®éng ë møc ®é cÇm chõng nh c¸c dù ¸n c«ng
nghiÖp nÆng, c«ng nghiÖp nhÑ phÇn tr¨m vèn thùc hiÖn chØ trªn díi 50% hay nh
lµ nh÷ng dù ¸n ngµnh dÞch vô còng chØ thùc hiÖn ë møc xÊp xØ 50%. ThËm chÝ,
nhiÒu nhµ dù ¸n kh«ng cßn mÆn mµ, cã t tëng “bá cña ch¹y lÊy ngêi”, tõ bá ý
®Þnh ®Çu t, tõ bá ý ®Þnh ®îc cÊp phÐp.
§Çu t theo c¬ cÊu vïng cñng chØ ®Çu t nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn
tù nhiªn, kinh tÕ – x· héi thuËn lîi ®Æc biÖt lµ nh÷ng thµnh phè lín nh thµnh phè
HCM, Hµ Néi, B×nh D¬ng... Nhng viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ë ®©y vÉn cßn thÊp
chØ xÊp xØ 50%.
ViÖc ®Çu t vµ thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t theo h×nh thøc ®Çu t vÉn
cßn qu¸ chªnh lÖch dÉn ®Õn cha ph¸t huy ®îc nh÷ng u ®iÓm cña nh÷ng h×nh thøc
®Çu t ®ã nh ®Çu t theo h×nh thøc BOT, BTO, BT rÊt Ýt vµ t×nh h×nh thùc hiÖn qu¸
yÕu chØ kho¶ng 19,68%.
19
T×nh tr¹ng c¸c chñ ®Çu t kh«ng ®¶m b¶o gãp vèn dÉn ®Õn chËm
triÓn khai hoÆc triÓn khai kh«ng ®óng tiÕn ®é; vÊn ®Ò ®Þnh gi¸ gãp vèn cæ phiÕu
níc ngoµi thiÕu chÝnh x¸c, chñ yÕu lµ n©ng gi¸ cao h¬n gi¸ trÞ thùc cña nã.
Thñ tôc hµnh chÝnh ®èi víi ho¹t ®éng triÓn khai c¸c dù ¸n FDI
tuy ®· ®îc c¶i tiÕn nhng vÉn cßn qu¸ rêm rµ cha ®¶m b¶o thùc hiÖn c¬ chÕ “mét
cöa” cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi, cô thÓ lµ thñ tôc thiÕt kÕ, x©y dùng, h¶i quan
cßn g©y nhiÒu phiÒn hµ, s¸ch nhiÔu ®èi víi nhµ ®Çu t.
VÊn ®Ò tuyÓn dông lao ®éng cßn nhiÒu bÊt cËp, mét mÆt do c¬
chÕ tuyÓn dông lao ®éng cho c¸c dù ¸n FDI hiÖn nay kh«ng phï hîp. MÆt kh¸c,
do tr×nh ®é lao ®éng cña ViÖt Nam hiÖn nay kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu cho dù ¸n.
HÇu hÕt c¸c dù ¸n ®Òu ph¶i thùc hiÖn ®µo t¹o hoÆc ®µo t¹o l¹i. ThËm chÝ, trong
mét sè khu c«ng nghiÖp ph¶i h×nh thµnh c¸c trung t©m ®µo t¹o lao ®éng ®Ó cung
øng lao ®éng cho c¸c dù ¸n ®Çu t vµo c¸c khu c«ng nghiÖp nµo ®ã.
2. Nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng h¹n chÕ trªn.
C¸c nguyªn nh©n tõ phÝa m«i trêng ®Çu t.
C«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc cßn nhiÒu yÕu kÐm, c«ng t¸c quy ho¹ch,
kÕ ho¹ch ®Çu t nãi chung vµ c¸c quy ho¹ch, kÕ ho¹ch cô thÓ liªn quan ®Õn ®Çu t
trùc tiÕp níc ngoµi nãi riªng thùc hiÖn cha tèt, chÊt lîng cha cao, thiÕu cô thÓ
thiÕu tÝnh kÞp thêi, ®óng ®¾n. §iÒu nµy dÉn ®Õn hiÖn tîng cÊp giÊy phÐp trµn lan,
kÐm hiÖu qu¶, c«ng suÊt khai th¸c thùc tÕ ®¹t tû lÖ thÊp. MÆt kh¸c, t¹o khã kh¨n
cho c¸c nhµ ®Çu t ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t mang tÝnh dµi h¹n.
HÖ thèng luËt ph¸p vÒ ®Çu t níc ngoµi nãi chung vµ triÓn khai dù ¸n
FDI nãi riªng cßn ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn, nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái hiÖn
tîng cha ®ång bé, cha ®ñ vµ thiÕu nhÊt qu¸n, cha phï hîp víi nh÷ng vÊn ®Ò n¶y
sinh trong thùc tiÓn. NhiÒu v¨n b¶n luËt ph¸p ban hµnh qu¸ chËm, l¹i hay thay
®æi vµ khã dù ®o¸n vµ g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho c¸c dù ¸n trong viÖc ho¹ch
®Þnh chiÕn lîc vµ kÕ ho¹ch kinh doanh.
Sù thay ®æi trong m«i trêng kinh tÕ theo híng xÊu ®i nh chiÒu híng
suy gi¶m tèc ®é t¨ng trìng cña nÒn kinh tÕ, thÞ trêng vèn t¨ng trìng chËm vµ cã
biÓu hiÖn ®ãng b¨ng, thÞ trêng chøng kho¸n cha h×nh thµnh kÞp thêi ®Ó ®¸p øng
c¸c nhu cÇu vÒ vèn cho c¸c dù ¸n FDI, thñ tôc hµnh chÝnh qu¸ rêm rµ, chi phÝ
®Çu t cao...
C«ng t¸c kiÓm ®Þnh dù ¸n cßn nhiÒu bÊt cËp, hiÖn tîng cÊp qu¸
nhiÒu giÊy phÐp cho c¸c dù ¸n trong cïng mét lÜnh vùc, vît xa kh¶ n¨ng cña nÒn
kinh tÕ.
20
- Xem thêm -
.DOC 
35 
64354 
153 
