Tài liệu Tín dụng ngắn hạn tại chi nhánh nh công thương bắc hn

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. Lêi nãi ®Çu Trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ nh hiÖn nay , bÊt kú mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi còng coi môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ lµ môc tiªu quan träng cÇn ®¹t ® îc . Nhng ®Ó ®¹t ®îcmôa tiªu quan träng ®ã ®ßi há chÝnh phñ ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch , chiÕn lîc phï hîp vµ hiÖu qu¶ ®Ó sö dông tèi ®a nh÷ng nguån lùc hiÖn cã cña ®Êt níc m×nh , ®ång thêi ph¶i kÕ thõa vµ ph¸t triÓn nh÷ng tinh hao cña thÕ giíi . Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× thÞ trêng tµi chÝnh ®ãng vai trß hÕt søc quan träng , sù lín m¹nh cña thÞ trêng tµi chÝnh nã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn nÒn kinh tÕ cña mét quèc gia vµ cu¶ c¶ thÕ giíi . Chñ thÓ quan träng cña thÞ trêng tµi chÝnh lµ Ng©n hµng , nã cã mÆt trong tÊt c¶ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng . V× thÕ muèn mét nÒn kinh tÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn th× ®ßi hái b¶n th©n hÖ thèng Ng©n hµng còng ph¶i æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn bëi nÕu nã kh«ng æn ®Þnh th× nã sÏ ph¸ vì sù æn ®Þnh trong c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ tõ ®ã dÉn ®Õn lµm suy gi¶m nÒn kinh tÕ . TÝn dông lµ mét trong ba nghiÖp vô c¬ b¶n cña Ng©n hµng th¬ng m¹i ®ã lµ: NhËn tiÒn göi , ho¹t ®éng tÝn dông, trung gian thanh to¸n , h¬n n÷a nã lµ nguån sinh ra lîi nhuËn nhiÒu nhÊt cho Ng©n hµng th¬ng m¹i v× thÕ mµ muèn hÖ thèng Ng©n hµng æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn th× ®ßi hái chÊt lîng ho¹t ®éng tÝn dông còng ph¶i æn ®Þnh vµ hiÖu qu¶ . XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm ®ã mµ em ®· chän ®Ò tµi nghiªn cøu lµ : “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao ch©t lîng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t & Ph¸t triÓn B¾c Hµ néi ” . Víi thêi gian thùc tËp t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t & Ph¸t triÓn B¾c Hµ néi , mét Chi nh¸nh ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn Gia L©m cïng víi sè liÖu thèng kª tõ n¨m 2000 trë l¹i ®©y em hy väng r»ng m×nh sÏ ®ãng gãp mét phÇn nhá bÐ nµo ®ã cña m×nh vµo c«ng cuéc C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò nghiªn cøu gåm: Ch¬ngI : TÝn dông Ng©n hµng vµ chÊt lîng cña tÝn dông trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng X· héi Chñ NghÜa . Ch¬ngII: Thùc tr¹ng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t &Ph¸t triÓn B¾c Hµ néi vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra vÒ chÊt lîng tÝn dông . Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 1 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. Ch¬ngIII: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao chÊt lîng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t & Ph¸t triÓn B¾c Hµ Néi trong nh÷ng n¨m tríc m¾t . Qua chuyªn ®Ò nµy em xin göi lêi c¶m ¬n ®Õn c¸c C«, B¸c, Anh , ChÞ phßng tÝn dông vµ c¸c phßng ban kh¸c cña Chi nh¸nh . §Æc biÖt em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o Lôc DiÖu To¸n ®· gióp ®ì em hoµn thµnh tèt chuyªn ®Ò thùc tËp tèt chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp nµy. Sinh viªn TrÇn Quang Huy Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 2 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. Ch¬ng I TÝn dông ng©n hµng vµ chÊt lîng tÝn dông trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa I . tÝn dông vµ vai trß cña tÝn dông tong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. 1. kh¸i niÖm vÒ tÝn dông vµ sù cÇn thiÕt cña tÝn dông. 1.1.kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña tÝn dông. 1.1.1. Kh¸i niÖm . Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ tiÒn lµ ph¬ng tiÖn thanh to¸n chñ yÕu trong tÊt c¶ c¸c muèi quan hÖ kinh tÕ, nÒn kinh tÕ hµng ho¸ cµng ph¸t triÓn bao nhiªu th× tèc ®é quay vßng cña ®ång tiÒn cµng nhanh bÊy nhiªu, lóc nµy b¶n th©n mçi chñ thÓ kinh tÕ kh«ng thÓ tù ®¸p øng ®îc nhu cÇu vÒ vèn cña m×nh mµ hä ph¶i dùa vµo c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c ®Æc biÖt lµ C¸c tæ chøc tÝn dông th«ng qua quan hÖ tÝn dông míi cã thÓ ®¸p øng ®îc nhu cÇu vèn cña m×nh. ChÝnh v× thÕ ta cã thÓ nãi c¬ së h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña quan hÖ tÝn dông chÝnh lµ sù tin tëng vµ nhu cÇu vÒ vèn trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Tõ c¬ së h×nh thµnh ®ã ta cã thÓ ®u ra mét kh¸i niÖm chung vÒ quan hÖ tÝn dông nh sau : TÝn dông lµ quan hÖ vay mîn, sö dông vèn cña lÉn nhau mét c¸ch t¹m thêi vµ dùa trªn nguyªn t¾c hoµn tr¶ tin tëng. Tõ kh¸i niÖm trªn ta cã thÓ thÊy tÝn dông kh«ng ph¶i lµ quan hÖ mua b¸n , chØ x¶y ra trong thêi gian nhÊt ®Þnh vµ ph¶i ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tin tëng lÉn nhau. Nãi chung ®øng trªn mçi gãc ®é kh¸c nhau ngêi ta sÏ cã c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ tÝn dông , chÝnh v× thÕ mµ theo LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông cña ViÖt nam ®· ®a ra ®Þnh nghÜa vÒ ho¹t ®éng tÝn dông nh sau: “ Ho¹t ®éng tÝn dông lµ viÖc tæ chøc tÝn dông sö dông vèn tù cã, vèn huy ®éng ®Ó cÊp tÝn dông ” . Trong ®ã cÊp tÝn dông lµ viÖc tæ chøc tÝn dông tho¶ thuËn ®Ó kh¸ch hµng sö dông kho¶n tiÒn víi nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ b»ng nghiÖp vô cho vay , chiÕt khÊu , cho thuª tµi chÝnh , b¶o l·nh Ng©n hµng vµ c¸c nghiÖp vô kh¸c . Dï ®øng trªn quan ®iÓm nh thÕ nµo ch¨ng n÷a th× b¶n chÊt ho¹t ®éng tÝn dông kh«ng hÒ thay ®æi: Trong quan hÖ tÝn dông ngên cho vay chØ nhêng quyÒn sö dông vèn cho ngêi ®i vay trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh chø kh«ng nhêng quyÒn së h÷u vµ ngêi ®i vay ph¶i hoµn tr¶ l¹i cho ngêi cho vay khi ®Õn h¹n ®· tho¶ thuËn . Sù hoµn tr¶ nµy kh«ng chØ lµ sù b¶o tån vÒ mÆt gi¸ trÞ mµ cßn ®îc t¨ng thªm díi h×nh thøc l·i suÊt. Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 3 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. 1.1.2. §Æc ®iÓm cña quan hÖ tÝn dông XuÊt ph¸t tõ c¬ së h×nh thµnh còng nh kh¸i niÖm vÒ quan hÖ tÝn dông ta cã thÓ ®a ra mét sè ®Æc ®iÓm vÒ quan hÖ tÝn dông nh sau: - Trong quan hÖ tÝn dông kh«ng cã sù vËn ®éng cña quyÒn së h÷u mµ chØ thay ®æi quyÒn sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh . - Gi¸ c¶ trong quan hÖ tÝn dông chÝnh lµ l·i suÊt tÝn dông. - Ngêi cho vay nhËn ®îc thu nhËp díi h×nh thøc l·i suÊt . L·i suÊt lµ gi¸ c¶ cña quyÒn sö dông vèn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Gi¸ c¶ trong quan hÖ tÝn dông kh«ng ngang b»ng víi gi¸ trÞ mµ gi¸ c¶ trong quan hÖ tÝn dông lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ quyÒn sö dông vèn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh - Thêi gian ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së gi÷a ngêi ®i vay vµ ngêi cho vay. - Quan hÖ tÝn dông ®îc dùa trªn yÕu tè tin tëng . 1.2.Sù cÇn thiÕt cña tÝn dông trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Khi nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt hµng ho¸ ra ®êi th× quan hÖ tÝn dông còng ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn . NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn bao nhiªu th× kÐo theo thÞ trêng tµi chÝnh tiÒn tÖ còng ph¸t triÓn mét c¸ch thÝch øng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng tiÒn tÖ lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, mäi quan hÖ kinh tÕ ®Òu ®îc tiÒn tÖ ho¸ lµ yÕu tè cÇn thiÕt cña qu¸ tr×nh s¶n suÊt . Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ tiÒn tÖ tham gia vµo qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vèn . Trong qu¸ tr×nh ®ã ph¸t sinh t×nh tr¹ng t¹m thêi nhµn rçi vµ t¹m thêi thiÕu vèn ë c¸c doanh nghiÖp còng nh toµn bé nÒn kinh tÕ . VËy t¹i sao quan hÖ tÝn dông l¹i cÇn thiÕt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ®iÒu nµy ®îc lý gi¶i ë trªn nh÷ng khÝa c¹nh sau: 1.2.1. Trong nÒn kinh tÕ thi trêng mçi doanh nghiÖp ®Òu muèn ®îc thÓ hiÖn vµ kh¼ng ®Þnh m×nh trªn th¬ng trêng . Muèn th¾ng ®îc ®èi thñ c¹nh tranh ®ßi hái mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®îc ba yÕu tè ®ã lµ : Vèn; Lao ®éng; Khoa häc c«ng nghÖ, trong ®è cã thÓ nãi Vèn lµ yÕu tè nÒn t¶ng h×nh thµnh nªn hai yÕu tè cßn l¹i. NÕu cã vèn th× mçi doanh nghiÖp sÏ mua ®îc m¸y mãc thiÕt bÞ , v©y dùng nhµ xëng v.v.v. §ång thêi hä còng thuª ®îc lao ®éng , ®µo t¹o ®îc ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n ngµy cµng cao h¬n. Nhng râ rµng lµ víi sè vèn tù cã cña m×nh th× b¶n th©n mçi doanh nghiÖp sÏ kh«ng thÓ ®¶m b¶o ®îc tÊt c¶ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ , chÝnh v× thÕ mµ trong nguån vèn cña doanh nghiÖp lu«n tån t¹i hai nguån chÝnh ®ã lµ Nî vµ Vèn chñ së h÷u. Do ®ã quan Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 4 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. hÖ tÝn dông ®îc h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan trong chÝnh nhu cÇu cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng , chØ cã quan hÖ tÝn dông ra ®êi míi ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ nãi chung , c¸c doanh nghiÖp nãi riªng . Ng©n hµng sÏ lµ tæ chøc tµi chÝnh trung gian cung cÊp nghiÖp vô ®ã , ®ång thêi lµ ngêi ®iÒu hoµ vèn tõ n¬i thõa ®Õn n¬i thiÕu gãp phÇn lµm æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ . 1.2.2. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo còng xuÊt hiÖn tîng: “ T¹m thêi thõa vèn ” vµ “ T¹m thêi thiÕu vèn “ 1.2.2.1. “T¹m thêi thõa vèn”. Thõa ë ®©y víi nghÜa lµ tæ chøc , ®¬n vÞ ®ã cã mét lîng vèn nhµn rçi trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. §iÒu nay ®îc thÓ hiÖn cô thÓ trong tõng chñ thÓ cña nÒn kinh tÕ . - ChÝnh phñ : Trong nÒn kinh tÕ quèc d©n viÖc thu chi x¶y ra kh«ng ®ång thêi, th«ng thêng c¸c kho¶n thu nhËp th× t¹p trung theo ®Þnh kú cßn c¸c kho¶ chi th× ®îc ph©n bæ dÇn dÇn nªn trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh sÏ xuÊt hiÖn sè tiÒn nhµn rçi tõ Ng©n s¸ch nhµ níc - C¸c doanh nghiÖp : Nguån thu cña c¸c doanh nghiÖp vµ nguån chi cña c¸c doanh nghiÖp cã sù kh«ng thèng nhÊt vÒ mÆt thêi gian v× nh÷ng lý do: Hµng ho¸ s¶n xuÊt ra ®· tiªu thô ®îc ; L¬ng cña c¸c c«ng nh©n cha ®Õn h¹n tr¶; TiÒn cha ph¶i tr¶ do mua chÞu hµng ho¸; Dù tr÷ cña doanh nghiÖp ; Cha ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh vµ tr¶ l·i suÊt Ng©n hµng ; C¸c quü cha ®îc sö dông ; Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ... §iÒu nµy dÉn ®Õn c¸c doanh nghiÖp lu«n cã mét lîng vèn nhµn rçi trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. - C¸ nh©n ngêi tiªu dïng: Trong ho¹t ®éng s¶n suÊt kinh doanh , c¸c c¸ nh©n trong x· héi sÏ nhËn ®îc phÇn thu nhËp cña m×nh díi c¸c h×nh thøc : tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, phô cÊp, lîi nhuËn thu ®îc ... Mét phÇn cña c¸c phÇn thu nhËp nµy kh«ng chØ tiªu dïng ngay mµ cßn ®Ó dµnh tiªu dïng trong t¬ng lai . PhÇn tiÒn ®Ó dµnh nµy h×nh thµnh lîng vèn tiÒn tÖ nhµn rçi rÊt lín trong nÒn kinh tÕ - Nguån vèn nhµn rçi tõ níc ngoµi: Mçi quèc gia v× lÝ do nh lµ muèn tham gia vµo c¸c tæ chøc quèc tÕ hay lµ ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho nªn kinh tÕ còng nh æn ®Þnh ®ång tiÒn trong níc hä thSinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 5 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. êng gi÷ mét kho¶n tiÒn t¹i c¸c Ng©n hµng ë níc ngoµi ®Ó giao dÞch hay mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh quèc tÕ hoÆc cã mét lîng vèn dåi dµo mµ kh«ng ®ªm ®Çu t tiÕp . Th¬ng m¹i quèc tÕ ngµy cµng më réng dÉn ®Õn mçi quèc gia ®Òu cã mét tµi kho¶n cña m×nh ë níc ngoµi ®Ó giao dÞch . ChÝnh nh÷ng lÝ do ®ã ®· t¹o nªn mét lîng vèn nhµn rçi kh«ng nhá cã thÓ sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. 1.2.2.2. “ T¹m thêi thiÕu vèn ”. ThiÕu vèn ë ®©y víi nghÜa lµ tæ chøc ®¬n vÞ ®ã thiÕu lîng tiÒn mÆt t¹m thêi ®Ó trang tr¶i cho nh÷ng ho¹t ®éng kinh tÕ tríc m¾t ®ßi hái ph¶i chi tiÒn mÆt . Vµ ®iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn cô thÓ trong tõng chñ thÓ cña nÒn kinh tÕ . - ChÝnh phñ: §ãng vai trß lµ mét chñ thÓ lín ®iÒu hµnh thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña mét ®Êt níc , ChÝnh phñ thêng ®Çu t vµo c¸c dù ¸n lín nh c¬ së h¹ tÇng , c¸c c«ng tr×nh mang tÝnh sèng cßn ®èi víi lîi Ých cña quèc gia mµ t nh©n kh«ng cã ®ñ kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn . Nguån vèn ®Çu t chÝnh phñ lÊy tõ Ng©n s¸ch nhµ níc (NSNN), nhng ®«i khi NSNN kh«ng ®ñ v× cha ®Õn h¹n thu thuÕ dÉn ®Õn sù thiÕu vèn ®Êu t ChÝnh phñ ph¶i ®i vay - C¸c doanh nghiÖp : Nh ta ®· biÕt c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau vÒ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh dÉn ®Õn tuÇn hoµn lu«n chuyÓn vèn kh¸c nhau . §ång thêi mçi doanh nghiÖp l¹i lµ mét thùc thÓ së h÷u kh¸c nhau cho nªn lu«n tån t¹i hai nhãm doanh nghiÖp nµy thõa vèn th× doanh nghiÖp kh¸c thiÕu vèn v× cha b¸n ®îc hµng, cha thu ®îc tiÒn nhng ®· ®Õn thêi h¹n ph¶i thanh to¸n c¸c kho¶n nî , ph¶i tr¶ l¬ng ... DÉn ®Õn c¸c doanh nghiÖp cã nhu cÇu ®îc vay vèn. - C¸ nh©n: Ngêi tiªu dïng ®«i khi cã nh÷ng kho¶n ph¶i chi bÊt thêng hoÆc nh÷ng kho¶n chi tiªu ngoµi kh¶ n¨ng tµi chÝnh t¹m thêi cña hä nhng hä cã kh¶ n¨ng bï ®¾p nh÷ng thiÕu hôt ®ã trong t¬ng lai . §iÒu nµy dÉn ®Õn nhu cÇu vay tiªu dïng cña c¸ nh©n . Tõ sù ph©n tÝch ë trªn ta thÊy trong nÒn kinh tÕ lu«n tån t¹i hai nhu cÇu cho vay vµ ®i vay . Hai nhu cÇu nµy cã ®Æc ®iÓm chung lµ ®Òu nh»m tho¶ m·n nhu cÇu hiÖn t¹i cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ vµ nã x¶y ra trong thêi gian ng¾n. Kh¸c nhau ë cho vay vµ ®i vay lµ quyÒn së h÷u, ngêi cho vay vÉn cã quyÒn së h÷u ®èi víi kho¶n tiÒn cho vay cßn ngêi ®i vay chØ cã quyÒn sö dông ®èi víi kho¶n tiÒn ®îc vay trong kho¶ng thêi gian tho¶ thuËn gi÷a hai bªn. §Ó gi¶i Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 6 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. quyÕt vÊn ®Ò “ T¹m thêi thõa vèn “ vµ “ T¹m thêi thiÕu vèn “ th× quan hÖ tÝn dông ra ®êi vµ nã kh«ng thÓ thiÕu trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i. 2. Chøc n¨ng vµ vai trß cña tÝn dông. 2.1. Chøc n¨ng cña tÝn dông. Nh×n tæng thÓ tÝn dông cã hai chøc n¨ng: - Huy ®éng vµ ph©n phèi nguån vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi díi h×nh thøc cho vay. - Gi¸m ®èc vµ kiÓm so¸t b»ng ®ång tiÒn ®èi víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Dïng tiÒn ®Ó x©y dùng c¸c chØ tiªu, thíc ®o ®Ó tiÕn hµnh qu¶n lý doanh nghiÖp víi c¸c môc tiªu: Sö dông vèn hiÖu qu¶ , hîp ph¸p vµ hîp lÖ. 2.2. Vai trß cña tÝn dông trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Thø nhÊt. TÝn dông lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra thêng xuyªn liªn tôc. Trong mét thêi ®iÓm trong nÒn kinh tÕ lu©n tån t¹i hai nhãm doanh nghiÖp: Mét nhãm “ t¹m thêi thõa vèn “ vµ muèn sö dông sè vèn nhµn rçi nµy ®Ó kiÕm lêi trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Mét nhãm “ t¹m thêi thiÕu vèn “ vµ muèn t×m kiÕm nguån vèn nhµn rçi kh¸c ®Ó ®¸p øng nhu cÇu hiÖn t¹i. Nhê ho¹t ®éng tÝn dông mµ c¶ hai nhãm doanh nghiÖp ®Òu ®îc tho¶ m·n vÒ vèn vµ dÉn ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra mét c¸ch th¬ng xuyªn, liªn tôc, nguån vèn ®îc sö dông mét c¸ch tèi ®a. Thø hai. TÝn dông huy ®éng, tËp trung vèn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ. BÊt kú mét quèc gia nµo muèn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ còng cÇn ph¶i cã mét nguån vèn ®Çu t lín ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh. Nhng ®Ó cã lîng vèn ®Çu lín nh vËy th× chØ cã quan hÖ tÝn dông víi ®¸p øng ®îc ®iÒu ®ã bëi quan hÖ tÝn dông sÏ tËp trung huy ®éng mäi nguån vèn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ vµ ®¸p øng nhu cÇu ®ã. Thø ba. TÝn dông gãp phÇn n©ng cao møc sèng cña d©n c. Mét trong nh÷ng vÝ dô ®iÓn h×nh ®Ó minh chøng cho ®iÒu nµy lµ th«ng qua quan hÖ tÝn dông mµ nh÷ng ngêi cã thu nhËp thÊp nh÷ng ngêi tµn tËt ®· cã ®îc nhµ ë, ph¬ng tiÖn ®i l¹i, ®iÖn tho¹i v.v. Bëi hä cã thÓ sö dông ph¬ng thøc vay tr¶ gãp. Thø t. Lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc. Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 7 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. Nh ta ®· biÕt c¬ cÊu kinh tÕ ®îc quyÕt ®Þnh bëi c¬ cÊu ®Çu t mµ tÝn dông l¹i quyÕt ®Þnh ®Õn c¬ cÊu ®Çu t. Nhµ níc th«ng qua ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i, chñ yÕu lµ ho¹t ®éng tÝn dông ®Ó ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ. 3. C¸c h×nh thøc tÝn dông Ng©n hµng. Ho¹t ®éng tÝn dông Ng©n hµng bao gåm c¸c nghiÖp vô: Cho vay, chiÕt khÊu, b¶o l·nh, cho thuª tµi chÝnh. 3.1. Ho¹t ®éng cho vay. Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Tuy nhiªn trong ho¹t ®éng tÝn dông th× ho¹t ®éng cho vay ®ãng vai trß quan träng vµ chiÕm tû träng rÊt lín trong tæng tµi s¶n vµ nã còng lµ ho¹t ®éng mang l¹i lîi nhuËn chñ yÕu cho Ng©n hµng. øng víi mçi tiªu thøc kh¸c nhau ngêi ta ph©n lo¹i cho vay kh¸c nhau, ta cã thÓ dùa trªn nh÷ng tiªu thøc sau: - Theo kú h¹n nî. - Theo môc ®Ých sö dông vèn. - Theo h×nh thøc ®¶m b¶o tiÒn vay. - Theo ph¬ng ph¸p hoµn tr¶ . - Theo lo¹i h×nh tiÒn tÖ. 3.1.1. Theo kú h¹n nî. Theo kú h¹n nî cho vay cña Ng©n hµng th¬ng m¹i(NHTM) ®îc ph©n lµm ba lo¹i: Cho vay ng¾n h¹n, cho vay trung h¹n, cho vay dµi h¹n - Cho vay ng¾n h¹n. Lµ lo¹i cho vay cã kú h¹n díi 1 n¨m vµ ®îc sö dông ®Ó bï ®¾p sù thiÕu hôt vèn lu ®éng cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c nhu cÇu chi tiªu ng¾n h¹n cña c¸ nh©n. Kho¶n cho vay ng¾n h¹n chñ yÕu tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng sau: + Cho vay mua hµng dù tr÷. Tõ tríc tíi nay, ng©n hµng thêng cho c¸c h·ng vay ng¾n h¹n bæ xung t¹m thêi vèn ho¹t ®éng. Trªn thùc tÕ cho tíi sau chiÕn tranh thÕ giíi thø II, ng©n hµng chñ yÕu tËp trung cÊp tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp díi h×nh thøc c¸c kho¶n cho vay mang tÝnh tù thanh to¸n (self-liquidating loans). C¸c kho¶n cho vay nµy chñ yÕu ®îc sö dông ®Ó tµi trî cho viÖc mua hµng dù tr÷ nh nguyªn Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 8 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. liÖu th« ... C¸c kho¶n cho vay nh vËy tËn dông ®îc chu kú tiÒn mÆt th«ng thêng trong mét h·ng kinh doanh nh sau: 1. TiÒn mÆt ®îc chi dïng mua dù tr÷ nguyªn vËt liÖu vµ b¸n thµnh phÈm hoÆc thµnh phÈm. 2. Hµng ho¸ ®îc s¶n xuÊt hoÆc d÷ tr÷ ®Ó b¸n. 3. Hµng ®· b¸n(thêng lµ b¸n chÞu). 4. TiÒn mÆt thu vÒ( ngay khi b¸n hµng hoÆc thu tõ c¸c kho¶n b¸n chÞu) vµ ®îc dïng ®Ó tr¶ c¸c kho¶n vay ng©n hµng. Trong trêng hîp nµy, kú h¹n cña c¸c kho¶n vay b¾t ®Çu ®îc tÝnh tõ khi h·ng cÇn vèn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu mua hµng, kÕt thóc(cã thÓ trong vßng tõ 60 ®Õn 90 ngµy) khi h·ng thu ®îc tiÒn b¸n hµng vµ nhËp vµo tµi kho¶n ®Ó tr¶ nî cho Ng©n hµng. + Cho vay vèn lu ®éng. §©y lµ nh÷ng kho¶n cho vay ng¾n h¹n ®èi c¸c h·ng kinh doanh víi kú h¹n kÐo dµi tõ vµi ngµy ®Õn 1 n¨m. C¸c kho¶n vay vèn lu ®éng thêng ®îc dïng ®Ó mua hµng dù tr÷ hoÆc mua nguyªn vËt liÖu. Do ®ã chóng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm gÇn gièng víi c¸c kho¶n cho vay tù thanh to¸n nh ®· ®Ò cËp ë trªn. Th«ng thêng c¸c kho¶n vay vèn lu ®éng ®îc sö dông ®Ó ®¸p øng møc s¶n xuÊt vµ nhu cÇu tÝn dông trong thêi kú cao ®iÓm cña chu kú kinh doanh. VÝ dô mét h·ng s¶n xuÊt quÇn ¸o dù ®o¸n r»ng nhu cÇu ®èi víi quÇn ¸o häc sinh vµo mïa thu vµ quÇn ¸o Êm vµo mïa ®«ng lµ rÊt lín. Do vËy h·ng cÇn c¸c kho¶n tÝn dông ng¾n h¹n vµo cuèi mïa xu©n vµ mïa h¹ ®Ó mua v¶i vµ thuª thªm c«ng nh©n nh»m t¨ng s¶n lîng ®Ó ®¸p øng hµng ho¸ cho ngêi b¸n lÎ trong giai ®o¹n tõ th¸ng 8 ®Õn th¸ng 12 . Ng©n hµng cña h·ng lËp ra mét h¹n møc tÝn dông thêi h¹n tõ 6 ®Õn 9 th¸ng cho phÐp h·ng s¶n xuÊt quÇn ¸o cã thÓ rót tiÒn trong suÊt giai ®o¹n nµy. Quy m« cña h¹n møc tÝn dông ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së dù tÝnh vÒ lîng vèn lín nhÊt mµ h·ng cã thÓ sÏ cÇn t¹i bÊt cø thêi ®iÓm nµo trong suèt thêi h¹n cña hîp ®ång tÝn dông. Th«ng thêng c¸c kho¶n cho vay vèn lu ®éng ®îc ®¶m b¶o b»ng c¸c kho¶n ph¶i thu hoÆc thÕ chÊp b»ng hµng tån kho vµ kh¸ch hµng sÏ ph¶i chÞu l·i suÊt th¶ næi trªn lîng tiÒn thùc tÕ hä ®· sö dông. Kho¶n lÖ phÝ cam kÕt ®îc tÝnh trªn phÇn tÝn dông thuéc h¹n møc kh«ng sö dông vµ ®«i khi tÝnh trªn toµn bé gi¸ trÞ cña h¹n møc. Ng©n hµng thêng yªu cÇu kh¸ch hµng ph¶i cã sè d bï tiÒn göi. Sè d bï tiÒn göi bao gåm lîng tiÒn göi tèi thiÓu b¾t buéc ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 9 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. quy m« h¹n møc tÝn dông vµ mét lîng tiÒn göi b¾t buéc bæ xung b»ng mét tØ lÖ phÇn tr¨m quy ®Þnh trªn tæng lîng tÝn dông mµ kh¸ch hµng thùc sö dông. + Cho vay ng¾n h¹n c¸c c«ng tr×nh x©y dùng. Mét h×nh thøc cho vay ng¾n h¹n cã b¶o ®¶m phæ biÕn trong ng©n hµng th¬ng m¹i lµ cho vay hç trî c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, nhµ ë, c¸c toµ nhµ v¨n phßng, trung t©m th¬ng mai, c¸c c«ng tr×nh kh¸c. MÆc dï thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh kÐo dµi nhng c¸c kho¶n cho vay l¹i mang tÝnh t¹m thêi. C¸c kho¶n cho vay nµy cung cÊp vèn cho bªn thi c«ng ®Ó thuª c«ng nh©n, thuª thiÕt bÞ x©y dùng, mua vËt liÖu x©y dùng vµ gi¶i phãng mÆt b»ng. Khi giai ®o¹n x©y dùng kÕt thóc, bªn thi c«ng thêng vay thÕ chÊp dµi h¹n tõ c¸c tæ chøc tµi chÝnh kh¸c, ®Ó lÊy tiÒn thanh to¸n cho c¸c kho¶n vay x©y dùng ng¾n h¹n. Trong thùc tÕ chØ khi C«ng ty x©y dùng ch¾c ch¾n cã mét cam kÕt cho vay thÕ chÊp ®Ó tiÕp tôc tµi trî dµi h¹n cho c¸c dù ¸n sau khi kÕt thóc giai ®o¹n x©y dùng th× ng©n hµng míi thùc hiÖn c¸c kho¶n cho vay x©y dùng ng¾n h¹n. GÇn ®©y mét vµi ng©n hµng ®· cho vay víi thêi h¹n kh¸ dµi 5 ®Õn 7 n¨m, cung øng vèn cho viÖc x©y dùng vµ ho¹t ®éng trong giai ®o¹n ®Çu cña c«ng tr×nh. + Cho vay kinh doanh chøng kho¸n. Nh÷ng ngêi kinh doanh chøng kho¸n ChÝnh phñ vµ chøng kho¸n t nh©n thêng cÇn sù hç trî vèn ng¾n h¹n ®Ó mua chøng kho¸n míi vµ duy tr× danh môc ®Çu t chøng kho¸n hiÖn cã cho tíi khi c¸c chøng kho¸n nµy ®îc b¸n hoÆc ®Õn h¹n thanh to¸n. C¸c ng©n hµng lín nhÊt thêng s½n sµng cho vay ®èi víi ngêi kinh doanh chøng kho¸n v× nh÷ng kho¶n cho vay nµy cã chÊt lîng cao, thêng ®îc ®¶m b¶o b»ng chøng kho¸n ChÝnh phñ do nhµ kinh doanh chøng kho¸n n¾m gi÷. H¬n n÷a nhiÒu kho¶n vay kinh doanh chøng kho¸n cã kú h¹n rÊt ng¾n, chØ lµ vay qua ®ªm hoÆc vµi ngµy. Nhê vËy ng©n hµng cã thÓ nhanh chãng thu håi vèn hoÆc cho vay c¸c kho¶n míi víi l·i suÊt cao h¬n nÕu thÞ trêng tÝn dông trë nªn c¨ng th¼ng. Mét h×nh thøc tÝn dông kh¸c thuéc lo¹i nµy lµ cho vay ®èi víi c¸c tæ chøc ng©n hµng ®Çu t. Hç trî cho ho¹t ®éng b¶o l·nh ph¸t hµnh tr¸i phiÕu , cæ phiÕu c«ng ty vµ c¸c giÊy nî cña ChÝnh phñ. ViÖc b¶o l·nh ph¸t hµnh chøng kho¸n thêng diÔn ra khi ng©n hµng ®Çu t gióp ®ì kh¸ch hµng trong viÖc mua l¹i c«ng ty kh¸c, gióp ®ì C«ng ty ph¸t hµnh chøng kho¸n lÇn ®Çu, ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu ®Ó t¨ng quy m« vèn kinh doanh hiÖn cã, hoÆc hç trî doanh nghiÖp thùc Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 10 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t míi. Khi ng©n hµng b¸n chøng kho¸n míi cho c¸c nhµ ®Çu t trªn thÞ trêng vèn th× kho¶n vay cïng víi l·i sÏ ®îc hoµn tr¶. + Cho vay kinh doanh b¸n lÎ. C¸c ng©n hµng hç trî ngêi tiªu dïng trong viÖc mua tr¶ gãp xe m¸y, ®å dïng gia ®×nh, néi thÊt vµ c¸c hµng ho¸ l©u bÒn kh¸c b»ng c¸ch tµi trî cho c¸c kho¶n ph¶i thu mµ ngêi b¸n nh÷ng hµng ho¸ nµy sÏ nhËn ®îc sau khi hä ký hîp ®ång b¸n tr¶ gãp. Hîp ®ång tr¶ gãp sÏ ®îc ng©n hµng cña ngêi b¸n lÎ xem xÐt. NÕu ®¸p øng c¸c yªu cÇu tÝn dông, ng©n hµng sÏ mua nh÷ng hîp ®ång nµy víi mét møc l·i suÊt thay ®æi tuú theo chÊt lîng tÝn dông ngêi vay vèn, chÊt lîng cña vËt thÕ chÊp vµ thêi h¹n cña mçi kho¶n vay. §èi víi ngêi kinh doanh m« t«, ti vi, ®å néi thÊt vµ c¸c hµng ho¸ l©u bÒn kh¸c Ng©n hµng cã thÓ tµi trî dù tr÷ tån kho th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. Ng©n hµng sÏ cÊp tÝn dông cho ngêi b¸n lÎ ®Ó hä cã thÓ yªu cÇu h·ng s¶n xuÊt chuyÓn hµng. Lóc ®Çu hÇu hÕt c¸c kho¶n vay nh vËy cã kú h¹n 90 ngµy vµ sau ®ã nã cã thÓ ®îc t¸i gia h¹n víi thêi gian mét th¸ng hay vµi th¸ng. §Ó cã ®îc kho¶n tÝn dông nµy ngêi b¸n lÎ ph¶i ký hîp ®ång b¶o ®¶m an toµn cho phÐp ng©n hµng cã quyÒn së h÷u hµng ho¸ trong trêng hîp hä kh«ng thÓ thanh to¸n kho¶n vay. Sau ®ã, nhµ s¶n xuÊt sÏ cã thÓ chuyÓn hµng cho ngêi b¸n lÎ vµ göi ®¬n thanh to¸n cho ng©n hµng. §Þnh kú ng©n hµng sÏ cö c¸n bé ®Õn kiÓm tra hµng ho¸ trong kho cña ngêi b¸n lÎ ®Ó x¸c ®inh lîng hµng ®· ®îc b¸n vµ lîng hµng tån kho. Sau khi b¸n ®îc hµng ho¸, ngêi b¸n lÎ sÏ göi sÐc tíi ng©n hµng ®Ó thanh to¸n dÇn kho¶n nî cho ng©n hµng. NÕu c¸n bé ng©n hµng x¸c ®Þnh thÊy bÊt kú mét hµng ho¸ nµo ®· ®îc b¸n mµ ng©n hµng kh«ng nhËn ®îc tiÒn thanh to¸n th× c¸n bé ng©n hµng sÏ yªu cÇu ngêi b¸n lÎ viÕt ngay sÐc tr¶ tiÒn cho sè hµng ho¸ ®ã. NÕu ngêi b¸n lÎ kh«ng thanh to¸n ®îc, ng©n hµng cã thÓ buéc thu håi hµng vµ tr¶ mét phÇn hoÆc toµn bé sè hµng ®ã cho nhµ s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó thu håi sè vèn cho vay. Hîp ®ång kÕ ho¹ch sµn th¬ng bao gåm mét kho¶n dù phßng tæn thÊt tÝn dông, tÝch luü c¸c kho¶n l·i thu ®îc khi ngêi vay tr¶ tiÒn. Quy m« cña quü dù phßng sÏ gi¶m nÕu cã bÊt cø kho¶n vay nµo kh«ng ®îc hoµn tr¶. Khi dù phßng tæn thÊt tÝn dông ®¹t tíi møc ®Þnh tríc, ngêi b¸n lÎ sÏ ®îc giam trõ mét phÇn sè l·i cña hîp ®ång tr¶ gãp. + Cho vay trªn tµi s¶n. Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 11 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nh÷ng kho¶n cho vay trªn tµi s¶n lµ kho¶n tÝn dông ®îc ®¶m b¶o b»ng c¸c tµi s¶n ng¾n h¹n cña h·ng ®îc dù tÝnh sÏ chuyÓn thµnh tiÒn mÆt trong t¬ng lai. Ngµy cµng chiÕm mét tû träng lín trong tæng cho vay ng¾n h¹n. Tµi s¶n chñ yÕu ®îc dïng ®Ó b¶o ®¶m cho c¸c kho¶n vay bao gåm c¸c kho¶n ph¶i thu, nguyªn vËt liÖu hoÆc thµnh phÈm tån kho. Ng©n hµng cho vay theo mét tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh trªn gi¸ trÞ ghi sæ cña tµi kho¶n ph¶i thu, hoÆc trªn gi¸ trÞ hµng tån kho. VÝ dô ng©n hµng cã thÓ s½n sµng cho vay mét kho¶n tiÒn b»ng 70% kho¶n ph¶i thu trªn tµi kho¶n thanh to¸n v·ng lai cña doanh nghiÖp. Mét c¸ch kh¸c ng©n hµng cã thÓ cho vay tíi 40% gi¸ trÞ hµng tån kho hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp gåm hµng ho¸ ®ang b¸n hoÆc hµng ho¸ trong kho. Khi thu håi ®îc c¸c kho¶n ph¶i thu hoÆc b¸n ®îc hµng doanh nghiÖp sÏ chuyÓn mét phÇn tiÒn mÆt thu vÒ tíi ng©n hµng ®Ó tr¶ nî tiÒn vay. §èi víi hÇu hÕt nh÷ng kho¶n vay ®îc thÕ chÊp b»ng c¸c kho¶n ph¶i thu hay hµng tån kho doanh nghiÖp ®i vay vÉn cã quyÒn së h÷u ®èi víi c¸c tµi s¶n ®ã. Tuy nhiªn ®«i khi quyÒn së h÷u còng ®îc chuyÓn sang cho ng©n hµng ®Ó h¹n chÕ rñi ro khi mét sè kho¶n nî kh«ng ®îc thanh to¸n nh dù tÝnh. - Cho vay trung h¹n. Lµ lo¹i cho vay cã thêi h¹n tõ 1 ®Õn 5 n¨m, lo¹i tÝn dông nµy chñ yÕu ®îc sö dông ®Ó ®Çu t mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, c¶i tiÕn hoÆc ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ më réng s¶n xuÊt kinh doanh, x©y dùng c¸c dù ¸n míi cã quy m« nhá vµ cã thêi gian thu håi vèn nhanh. - Cho vay dµi h¹n. Lµ lo¹i cho vay cã thêi h¹n tõ 5 n¨m trë lªn, lo¹i cho vay nµy chñ yÕu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu dµi h¹n nh: X©y dùng nhµ ë, c¸c thiÕt bÞ ph¬ng tiÖn v©n t¶i cã quy m« lín, x©y dùng c¸c xÝ nghiÖp míi. Lo¹i cho vay nµy tµi trî cho c¸c lo¹i: + Cho vay kú h¹n mua thiÕt bÞ vµ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c. + Cho vay lu«n chuyÓn. + Cho vay theo dù ¸n. + Cho vay tµi trî ho¹t ®éng mua l¹i c«ng ty. 3.1.2. Theo môc ®Ých sö dông vèn vay. Ho¹t ®éng cho vay bao gåm: Cho vay tiªu dïng, cho vay s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸. - Cho vay tiªu dïng: Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 12 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. Lµ lo¹i cho ®èi víi c¸c c¸ nh©n ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng mua s¾m nhµ cöa, xe vµ c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng kh¸c. Ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng rÊt ph¸t triÓn ë c¸c níc ¢u Mü. Ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng ®· xuÊt hiÖn ë níc ta nhng ¸p dông cßn rÊt h¹n chÕ bëi møc sèng trung b×nh cña ngêi d©n cha cao, viÖc thanh to¸n b»ng thÎ ®ang ®îc chó träng nhng cha thùc sù ph¸t triÓn, hiÓu biÕt cña ngêi d©n vÒ lo¹i h×nh tÝn dông nµy cha nhiÒu. - Cho vay s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸. Lµ ho¹t ®éng cho vay ®èi víi c¸c chñ thÓ kinh tÕ ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸. Ho¹t ®éng cho vay nµy ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt sím vµ rÊt ph¸t triÓn trªn thÕ giíi, chiÕm tû träng lín trong ho¹t ®éng tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. 3.1.3. Theo h×nh thøc b¶o ®¶m tiÒn vay. Trong cho vay, ®Ó gi¶m thiÓu rñi ro, tæn thÊt cã thÓ x¶y ra cho Ng©n hµng ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn ®óng cam kÕt tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông gi÷a Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, ng©n hµng thêng yªu cÇu c¸c kho¶n cho vay ph¶i cã b¶o ®¶m. ViÖc b¶o ®¶m ®èi víi kho¶n vay lµ rÊt cÇn thiÕt bëi mét mÆt víi doanh nghiÖp sÏ ph¶i cã ý thøc h¬n trong kinh doanh vµ tr¶ mãn nî, mÆt kh¸c ®èi v¬i ng©n hµng viÖc cã b¶o ®¶m ®èi víi c¸c kho¶n vay cña doanh nghiÖp t¹o nªn t©m lý yªn t©m h¬n vµ gi¶m rñi ro. Cã nhiÒu lo¹i b¶o ®¶m vµ do ®ã còng cã nhiÒu lo¹i cho vay theo h×nh thøc b¶o ®¶m kh¸c nhau nh cho vay cÇm cè, cho vay thÕ chÊp, cho vay b¶o l·nh.... Theo h×nh thøc nµy ta cã thÓ ph©n lo¹i cho vay thµnh cho vay cã b¶o ®¶m vµ kh«ng cã b¶o ®¶m. - Cho vay cã b¶o ®¶m. Lµ mét lo¹i h×nh tÝn dông ®îc cÊp ph¸t trªn c¬ së cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc cã sù b¶o l·nh cña bªn thø 3. - Cho vay kh«ng cã b¶o ®¶m. Lµ viÖc cÊp tÝn dông kh«ng cÇn tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc b¶o l·nh mµ dùa trªn uy tÝn cña chÝnh kh¸ch hµng hay ngêi ta cßn gäi lµ tÝn chÊp. Kh¸ch hµng ®îc ng©n hµng cho vay theo h×nh thøc nµy thêng lµ nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng cña ng©n hµng cã uy tÝn vµ ®é tin cËy cao. 3.1.4 Theo ph¬ng thøc hoµn tr¶. Theo ph¬ng thøc nµy ta cã thÓ ph©n lo¹i cho vay thµnh hai lo¹i: Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 13 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. - Cho vay tr¶ gãp: Lµ lo¹i cho vay mµ kh¸ch hµng ph¶i hoµn tr¶ vèn, gèc vµ l·i theo ®Þnh kú, tr¶ dÇn trong suèt kú h¹n thùc hiÖn hîp ®ång. Kú h¹n hoµn tr¶ cã thÓ hµng th¸ng, hµng quý , nöa n¨m hoÆc mét n¨m. - Cho vay tr¶ mét lÇn: Lµ lo¹i cho vay tr¶ mét lÇn theo kú h¹n ®· tho¶ thuËn. 3.1.5 Theo lo¹i h×nh tiÒn tÖ. - Cho vay b»ng ngo¹i tÖ. - Cho vay b»ng néi tÖ. - Cho vay b»ng vµng. 3.2 Ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh(Leasing). Cho thuª tµi chÝnh lµ ho¹t ®éng tÝn dông trung vµ dµi h¹n trªn c¬ së hîp ®ång cho thuª tµi s¶n gi÷a bªn cho thuª lµ tæ chøc tÝn dông víi kh¸ch hµng thuª. Khi kÕt thóc thêi h¹n thuª, kh¸ch hµng mua l¹i hoÆc tiÕp tôc thuª tµi s¶n ®ã theo c¸c ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn trong hîp ®«ng thuª. Trong thêi h¹n cho thuª c¸c bªn kh«ng ®îc ®¬n ph¬ng tõ bá hîp ®ång. ë ViÖt nam ho¹t ®éng nµy ®· ph¸t triÓn nhanh chãng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ nã ®· trë thµnh nguån quan träng ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tiÕp cËn ®îc c«ng nghÖ míi. 3.3 Ho¹t ®éng b¶o l·nh Theo quy chÕ vÒ b¶o l·nh Ng©n hµng cña Ng©n hµng nhµ níc ViÕt nam ban hµng ngµy 25/08/2000, b¶o l·nh Ng©n hµng lµ cam kÕt b»ng v¨n b¶n cña tæ chøc tÝn dông( bªn b¶o l·nh) víi bªn(nhËn ®îc b¶o l·nh) cã quyÒn vÒ viÖc thùc hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh, hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô ®· cam kÕt víi bªn nhËn b¶o l·nh. Kh¸ch hµng ph¶i nhËn nî vµ hoµn tr¶ cho tæ chøc tÝn dông sè tiÒn ®· ®îc tr¶ thay. 3.4 Ho¹t ®éng chiÕt khÊu ChiÕt khÊu lµ viÖc tæ chøc tÝn dông mua l¹i th¬ng phiÕu , giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c cña ngêi thô hëng tríc khi ®Õn h¹n thanh to¸n. Trong ho¹t ®éng nµy cã mét ho¹t ®éng ®¸ng chó ý ®ã lµ ho¹t ®éng t¸i chiÕt khÊu. Ho¹t ®éng t¸i chiÕt khÊu lµ viÖc mua l¹i th¬ng phiÕu, giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c ®· ®îc chiÕt khÊu tríc khi ®Õn h¹n thanh to¸n. ChiÕt khÊu lµ mét nghiÖp vô ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt sím trªn thÕ giíi. T¹i ViÖt nam do viÖc kÐm ph¸t triÓn trong viÖc ph¸t hµnh vµ lu th«ng c¸c th¬ng phiÕu Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 14 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. còng nh c¸c giÊy tê cã gi¸ kh¸c, nªn ho¹t ®éng nµy mÆc dï ®· xuÊt hiÖn nhng cha ph¸t triÓn m¹nh. Ho¹t ®éng chiÕt khÊu t¹i Ng©n hµng th¬ng m¹i chñ yÕu ®îc tiÕn hµnh víi tr¸i phiÕu Chinh phñ hoÆc tr¸i phiÕu , kú phiÕu cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh. Ho¹t ®éng tÝn dông cã nhiÒu nghiÖp vô nh vËy nhng trong chuyªn ®Ò nghiªn cøu nµy ta chñ yÕu ®i s©u nghiªn cøu ho¹t ®éng cho vay ng¾n h¹n cña Ng©n hµng. V× vËy tõ giê trë ®i ta thèng nhÊt mét thuËt ng÷ tÝn dông ng¾n h¹n lµ ®Ó chØ ho¹t ®éng cho vay ng¾n h¹n. II. Quy tr×nh ph©n tÝch tÝn dông cña Ng©n hµng. §Ó chuÈn ho¸ qu¸ tr×nh tiÕp xóc, ph©n tÝch, cho vay vµ thu nî ®èi víi kh¸ch hµng, c¸c Ng©n hµng thêng ®Æt ra quy tr×nh ph©n tÝch tÝn dông. §ã chÝnh lµ c¸c bíc(hoÆc néi dung c«ng viÖc) mµ c¸n bé tÝn dông, c¸c phßng ban cã liªn quan trong Ng©n hµng ph¶i thùc hiÖn khi tµi trî cho kh¸ch hµng. Bíc1: Ph©n tÝch tríc khi cÊp tÝn dông. §©y lµ bíc quan träng nhÊt, quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt lîng cña ph©n tÝch tÝn dông. Néi dung chñ yÕu lµ thu thËp vµ sö lý th«ng tin liªn quan ®Õn kh¸ch hµng bao gåm n¨ng lùc sö dông vèn vay vµ uy tÝn, kh¶ n¨ng t¹o ra lîi nhuËn vµ nguån ng©n quü, quyÒn së h÷u c¸c tµi s¶n vµ c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ kh¸c cã liªn quan ®Õn ngêi vay. B»ng c¸c ph¬ng ph¸p nh : pháng vÊn trùc tiÕp, mua hoÆc t×m kiÕm th«ng tin qua c¸c trung gian(qua c¸c c¬ quan qu¶n lý, qua cac b¹n hµng chñ nî kh¸c cña ngêi vay, qua c¸c trung t©m th«ng tin hoÆc t vÊn), th«ng qua c¸c b¸o c¸o cña ngêi vay trÝnh cho Ng©n hµng. Ng©n hµng sÏ cã ®îc nh÷ng th«ng tin vÒ kh¸ch hµng cña m×nh, mét ®iÒu quan träng ®èi víi Ng©n hµng lµ ph¶i xö lý ®îc c¸c th«ng tin ®ã, lµm sao ph¶i x¸c ®Þnh ®îc tÝn trung thùc cña nh÷ng th«ng tin mµ Ng©n hµng cã ®îc. Néi dung ph©n tÝch chñ yÕu cña bíc nµy lµ ph¶i tËp trung vµo: - §¸nh gi¸ tµi s¶n cña kh¸ch hµng, viÖc ®¸nh gi¸ tµi s¶n cña kh¸ch hµng lµ ®iÒu quan träng ®èi víi Ng©n hµng bëi v× tµi s¶n(mét phÇn hoÆc tÊt c¶) cña kh¸ch hµng lu«n ®îc coi lµ vËt ®¶m b¶o cho kho¶n vay, t¹o kh¶ n¨ng thu håi nî khi kh¸ch hµng mÊt kh¶ n¨ng sinh lêi. Khi ®¸nh gi¸ tµi s¶n cña kh¸ch hµng th× Ng©n hµng tËp trung vµo: Ng©n quü, c¸c chøng kho¸n cã gi¸, hµng tån kho, tµi s¶n cè ®Þnh. Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 15 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. - §¸nh gi¸ c¸c kho¶n nî cña kh¸ch hµng lµ mét c«ng viÖc quan träng mµ Ng©n hµng cÇn ph¶i lµm bëi v× th«ng qua viÖc ®¸nh gi¸ c¸c kho¶n nî mµ Ng©n hµng biÕt ®îc t×nh kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, ®ång thêi Ng©n hµng còng biÕt ®îc vÞ trÝ cña m×nh trong c¸c chñ nî. NÕu Ng©n hµng giµnh ®îc vÞ trÝ quan träng nhÊt th× nã dÔ dµng thu ®îc nî h¬n lµ c¸c vÞ trÝ kh¸c. - Ph©n tÝch luång tiÒn: Th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh hoÆc dù b¸o dßng tiÒn thùc nhËp quü(gåm: dßng tiÒn nhËp quü tõ ho¹t ®éng kinh doanh, dßng tiÒn nhËp quü tõ ho¹t ®éng ®Çu t, dßng tiÒn nhËp quü tõ ho¹t ®éng bÊt thêng) vµ dßng tiÒn thùc xuÊt quü( gåm: dßng tiÒn xuÊt quü thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh doanh, dßng tiÒn xuÊt quü thùc hiÖn ®Çu t, dßng tiÒn xuÊt quü thùc hiÖn ho¹t ®éng bÊt thêng) Ng©n hµng cã thÓ biÕt ®îc t×nh tr¹ng ng©n quü cña kh¸ch hµng trong th¸ng, quý, hay n¨m. Tõ ®ã Ng©n hµng cã thÓ thiÕt lËp kÕ ho¹ch thu nî, gi¶i ng©n hîp lý, n©ng cao chÊt lîng kho¶n vay. - Sö dông c¸c tû lÖ nh: Nhãm tû lÖ thanh kho¶n, nhãm tû lÖ sinh lêi ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng cña ngêi vay trong viÖc ®¸p øng tr¸ch nhiÖm tµi chÝnh ng¾n h¹n vµ kh¶ n¨ng t¹o lîi nhuËn cña ngêi vay. - C¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ: Cã thÓ thÊy nghÜa vô cña kh¸ch hµng ®èi víi Ng©n hµng ®Òu x¶y ra trong t¬ng lai v× thÕ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng trong t¬ng lai ®îc Ng©n hµng ®Æc biÖt quan t©m ph©n tÝch. Thêi h¹n cµng dµi, dù ®o¸n cµng khã chÝnh x¸c, ®ã lµ do t¸c ®éng cña c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ. Thiªn tai, c¸c thay ®æi bÊt thêng trong ®êi sèng chÝnh trÞ, khñng ho¶ng kinh tÕ vïng, quèc gia, sù sa sót ®ét ngét cña ngµnh... lµm thay ®æi c¸c tÝnh to¸n ban ®Çu, dÉn ®Õn gi¶m hoÆc mÊt kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng. B¬c 2: X©y dùng vµ ký kÕt hîp ®ång tÝn dông. Hîp ®ång tÝn dông lµ v¨n b¶n viÕt ghi l¹i tho¶ thuËn gi÷a ngêi nhËn tµi trî(kh¸ch hµng) vµ ng©n hµng, víi néi dung chñ yÕu lµ ng©n hµng cam kÕt cÊp cho kh¸ch hµng mét kho¶n tÝn dông(hoÆc h¹n møc tÝn dông) trong mét kho¶n thêi gian vµ l·i suÊt nhÊt ®Þnh. Hîp ®ång tÝn dông lµ v¨n b¶n mang tÝnh ph¸p luËt x¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cña hai bªn trong quan hÖ tÝn dông, ®ång thêi ph¶i tu©n thñ c¸c ®iÒu kho¶n cña c¸c luËt, c¸c quy ®Þnh. So vËy, c¶ Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng ph¶i c©n nh¾c kü lìng tríc khi ký kÕt hîp ®ång tÝn dông. Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 16 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. Néi dung cña hîp ®ång tÝn dông gåm nh÷ng kho¶n môc chÝnh lµ: Hä tªn, ®Þa chØ cña kh¸ch hµng; môc ®Ých sö dông vèn; sè lîng tÝn dông; l·i suÊt; phÝ; thêi h¹n tÝn dông; c¸c lo¹i b¶o ®¶m; kÕ ho¹ch gi¶i ng©n; ®iÒu kiÖn thanh to¸n vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c. Bíc 3: Gi¶i ng©n vµ kiÓm so¸t trong khi cÊp tÝn dông. Sau khi hîp ®ång tÝn dông ®· ®îc ký kÕt, ng©n hµng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cÊp tiÒn cho kh¸ch hµng nh tho¶ thuËn. KÌm theo viÖc cÊp tÝn dông, ng©n hµng kiÓm so¸t kh¸ch hµng sö dông tiÒn vay cã ®óng môc ®Ých, ®óng tiÕn ®é kh«ng? Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã nh÷ng thay ®æi bÊt lîi g×, cã dÊu hiÖu lõa ®¶o hoÆc lµm ¨n thua lç hay kh«ng?... Qu¸ tr×nh nµy cho phÐp ng©n hµng thu thËp thªm th«ng tin vÒ kh¸ch hµng. NÕu c¸c th«ng tin ph¶n ¸nh chiÒu híng tèt cho thÊy chÊt lîng tÝn dông ®ang ®îc b¶o ®¶m. Ngîc l¹i khi c¸c kho¶n vay bÞ ®e do¹ Ng©n hµng cã c¸c biÖn ph¸p sö lý kÞp thêi. Ng©n hµng ®îc quyÒn thu håi nî tríc h¹n, ngõng gi¶i ng©n nÕu bªn vay vi ph¹m hîp ®ång tÝn dông. Ng©n hµng cã thÓ yªu cÇu kh¸ch hµng bæ xung tµi s¶n thÕ chÊp, gi¶m sè tiÒn vay... khi thÊy cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o an toµn tÝn dông. §©y còng lµ qu¸ tr×nh ng©n hµng thu thËp thªm c¸c th«ng tin bæ sung cho c¸c th«ng tin ë bíc 1 vµ ra quyÕt ®Þnh cô thÓ nh»m ng¨n chÆn kÞp thêi c¸c kho¶n tÝn dông xÊu. Bíc 4: Thu nî hoÆc ®a ra c¸c ph¸n quyÕt tÝn dông míi. Quan hÖ tÝn dông kÕt thóc khi ng©n hµng thu håi hÕt gèc vµ l·i. Ngoµi nh÷ng kho¶n tÝn dông ®îc ®¶m b¶o tr¶ ®Çy ®ñ vµ ®óng h¹n cßn cã nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n ®ßi hái Ng©n hµng ph¶i t×m ra nguyªn nh©n ®Ó kÞp thêi ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh míi liªn quan ®Õn tÝn an toµn cña tÝn dông. - Trêng hîp kh¸ch hµng cè t×nh lõa ®¶o ng©n hµng, cè t×nh nî nÇn d©y da, hoÆc lµm ¨n yÕu kÐm kh«ng cßn ph¬ng c¸ch cøu v·n, ng©n hµng ¸p dông ph¬ng ¸n thanh lý, tøc lµ sö dông c¸c biÖn ph¸p cã thÓ ®îc ®Ó thu håi ®îc kho¶n nî, bao gåm phong to¶, b¸n c¸c tµi s¶n thÕ chÊp, tíc ®o¹t c¸c kho¶n tiÒn göi... - Trêng hîp kh¸ch hµng cã khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, song vÉn kiªn quyÕt t×m c¸ch kh¾c phôc ®Ó tr¶ nî, ng©n hµng thêng ¸p dông ph¬ng ¸n khai th¸c, bao gåm gia h¹n nî, gi¶m l·i hoÆc cho vay thªm. III. ChÊt lîng tÝn dông vµ sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao chÊt lîng tÝn dông ®èi víi ng©n hµng. 1. Kh¸i niÖm vÒ chÊt lîng tÝn dông. Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 17 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. Ho¹t ®éng tÝn dông lµ mét ho¹t ®éng sinh lêi chñ yÕu cña Ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, nhng còng lµ n¬i chøa ®ùng nhiÒu rñi ro nhÊt. ChÝnh v× thÕ vÊn ®Ò chÊt lîng tÝn dông lµ vÊn ®Ò quan träng, sèng cßn ®èi víi tÊt c¶ c¸c Ng©n hµng. Tuy vËy ®Ó ®a ra mét kh¸i niªm ®óng vÒ chÊt lîng tÝn dông kh«ng ph¶i lµ dÔ, bëi lÏ mçi kh¸i niÖm ®a ra ®ßi hái ph¶i chØ ra nã xuÊt ph¸t tõ ®©u trªn quan ®iÓm nµo. Nh ta ®· biÕt mçi quan ®iÓm kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng quan niÖm kh¸c nhau vÒ chÊt lîng tÝn dông. 1.1. ChÊt lîng tÝn dông theo quan ®iÓm cña kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng lµ ®èi tîng sö dông c¸c dÞch vô cña ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ dÞch vô tÝn dông v× nã lµ mét nguån tµi trî quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Môc tiªu cña hä lµ tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña m×nh hay nãi cô thÓ h¬n lµ tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ sö dông cña kho¶n vèn vay. ChÝnh v× thÕ víi kh¸ch hµng ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng c¸i hä quan t©m ®Çu tiªn lµ l·i suÊt, kú h¹n, quy m«, ph¬ng thøc gi¶i ng©n vµ ph¬ng thøc thu nî cña kho¶n tÝn dông mµ ng©n hµng cung cÊp cã tho¶ m·n nhu cÇu cña hä hay kh«ng, lµm sao ®Ó c¸c thñ tôc ®îc gi¶i quyÕt mét c¸ch nhanh gän, tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ hîp lý. NÕu tÊt c¶ c¸c yÕu tè nµy ®Òu ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng th× kho¶n tÝn dông ®ã ®îc coi lµ cã chÊt lîng tèt vµ ngîc l¹i. Do ®ã theo quan ®iÓm cña kh¸ch hµng th× chÊt lîng tÝn dông lµ: Sù tho¶ m·n nhu cÇu cña hä vÒ kho¶n tÝn dông trªn c¸c ph¬ng diÖn, l·i suÊt, quy m«, thêi h¹n, ph¬ng thøc gi¶i ng©n, ph¬ng thøc thu nî... 1.2 ChÊt lîng tÝn dông theo quan ®iÓm cña ng©n hµng. Còng nh bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo trong nÒn kinh tÕ Ng©n hµng còng ph¶i ho¹t ®éng kinh doanh lµm sao ®Ó ®em l¹i cµng nhiÒu thu nhËp cho chñ së h÷u th× cµng tèt. Nhng ®iÒu rÊt kh¸c cña Ng©n hµng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c lµ Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ ®¬n vÞ kinh tÕ kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ víi 3 nghiÖp vô c¬ b¶n: NhËn göi, cho vay, cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n. V× thÕ theo quan ®iÓm cña Ng©n hµng th× chÊt lîng tÝn dông víi c¸c yÕu tè cÊu thµnh c¬ b¶n ®ã lµ møc ®é an toµn cña tÝn dông vµ kh¶ n¨ng sinh lêi do ho¹t ®éng tÝn dông mang l¹i. Mèi quan hÖ gi÷a rñi ro vµ lîi nhuËn hay mèi quan hÖ gi÷a an toµn vµ kh¶ n¨ng sinh lêi lµ mèi quan hÖ biÖn chøng. Mèi quan t©m hµng ®Çu cña tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t lµ ph¶i c©n nh¾c gi÷a møc ®é an toµn vµ kh¶ n¨ng sinh lêi. VÒ nguyªn Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 18 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. t¾c ®¸nh ®æi gi÷a rñi ro vµ lîi nhuËn th× møc ®é rñi ro cña lÜnh vùc ®Çu t cµng cao th× sÏ cã kh¶ n¨ng sinh lîi cµng cao vµ ngîc l¹i. H¬n n÷a ho¹t ®éng cña ng©n hµng lµ ho¹t ®éng chøa nhiÒu rñi ro bëi lÏ sè tiÒn ng©n hµng cho vay cã tíi h¬n 50% lµ nguån vèn ngoµi vèn chñ së h÷u. V× thÕ nÕu nh Ng©n hµng kh«ng c©n nh¾c thËn träng th× sÏ l©m vµo t×nh tr¹ng “ MÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n “. §èi víi Ng©n hµng, mét kho¶n tÝn dông cã kh¶ n¨ng sinh lêi cao khi kho¶n tÝn dông ®ã ®Õn h¹n thanh to¸n th× sÏ hoµn tr¶ ®Çy ®ñ vèn gèc vµ l·i. Do ®ã theo quan ®iÓm cña Ng©n hµng chÊt lîng tÝn dông ®îc hiÓu lµ: ChÊt lîng tÝn dông lµ mét thuËt ng÷ ph¶n ¸nh møc ®é an toµn vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña ho¹t ®éng tÝn dông Ng©n hµng. 1.3 ChÊt lîng tÝn dông theo quan ®iÓm cña x· héi. Th«ng qua c¸c kho¶n tÝn dông mµ Ng©n hµng cung cÊp cho c¸c chñ thÓ kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ, c¸c ho¹t ®éng nh t¸i s¶n xuÊt më réng, ®Çu t ph¸t triÓn theo chiÒu s©u...sÏ ®îc tiÕn hµnh vµ gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh vËy ®øng trªn quan ®iÓm cña x· héi ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông th× chÊt lîng tÝn dông lµ: Sù ®¸p øng cho môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi mµ c¸c kho¶n tÝn dông cña Ng©n hµng ®em l¹i. 2. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao chÊt lîng tÝn dông. Ng©n hµng lµ ngµnh dÞch vô ®· cã lÞch sö tån t¹i vµ ph¸t triÓn hµng tr¨m n¨m. Nã lµ ngµnh mang l¹i cho giíi Ng©n hµng siªu lîi nhuËn song ®ång thêi nã còng lµ ngµnh chÞu nhiÒu rñi ro. Mét trong nh÷ng rñi ro ®¸ng sî ®èi víi Ng©n hµng lµ rñi ro tÝn dông vµ nã còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh g©y ra t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Ng©n hµng, b»ng chøng lµ ®· x¶y ra nh÷ng cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh trªn thÕ giíi... Cã thÓ nãi bÊt kú mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi còng cã thÓ l©m vµ t×nh tr¹ng ®ã, v× thÕ vÊn ®Ò n©ng cao chÊt lîng tÝn dông kh«ng chØ ®èi lµ cÇn thiÕt ®èi víi Ng©n hµng, víi kh¸ch hµng mµ cßn ®èi víi toµn x· héi n÷a. VÒ phÝa Ng©n hµng: Ng©n hµng th¬ng m¹i gièng nh c¸c nhµ kinh doanh: bá vèn cña m×nh ra vµ mong muèn thu ®îc lîi nhuËn vµ thu håi vèn. Nh vËy ®¶m b¶o chÊt lîng cho c¸c kho¶n vay vµ cho vay b¶n th©n nã ®èi víi Ng©n hµng ®· lµ mét nhu cÇu cÊp thiÕt. §Æc biÖt ®èi víi c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ë ViÖt nam hiÖn nay kh«ng cßn lµ c¸i bãng cña Ng©n hµng Trung ¦¬ng mµ ®· vµ ®ang dÇn trë thµnh mét chñ thÓ kinh doanh ®éc lËp, tù kiÕm lîi nhuËn lêi ¨n lç chÞu, chÞu Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 19 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. tr¸ch nhiÖm víi kh¸ch hµng, víi Ng©n hµng Trung ¦¬ng. Do vËy mµ Ng©n hµng kh«ng thÓ kh«ng cÇn ®Õn sù an toµn víi c¸c kho¶n vay. NÒn kinh tÕ níc ta hiÖn nay ®ang trong thêi kú qu¸ ®é ®Ó chuyÓn sang mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng. B¶n th©n mçi doanh nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ cha tho¸t khái t tëng bao cÊp, t duy vÒ nÒn kinh tÕ thÞ trêng cßn nhiÒu h¹n chÕ, do ®ã viÖc lµm ¨n cña c¸c doanh nghiÖp cã nguy c¬ dÉn ®Õn rñi ro lµ rÊt lín. V× thÕ ®Ó n©ng cao chÊt lîng tÝn dông Ng©n hµng kh«ng chØ lµ ngêi cung cÊp vèn cho c¸c doanh nghiÖp mµ Ng©n hµng cßn ph¶i lµ ngêi hiÓu râ h¬n ai hÕt vÒ lÜnh vùc kinh doanh cña doanh nghiÖp, cã nh thÕ th× Ng©n hµng míi më réng ®îc c¸c dÞch vô cña m×nh nh dÞch vô t vÊn...gióp doanh nghiÖp tr¸nh khái ®îc nh÷ng rñi ro kh«ng ®¸ng cã. Nh vËy, cã thÓ thÊy môc tiªu n©ng cao chÊt lîng cho vay lµ ®iÒu kiÖn tèi u cÇn thiÕt cho mçi Ng©n hµng, nã võa lµ yÕu tè kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o cho Ng©n hµng duy tr× ho¹t ®éng mµ cßn gióp Ng©n hµng ph¸t triÓn. NÕu ®i ngîc l¹i môc tiªu trªn, Ng©n hµng sÏ ®i ®Õn chç tù huû diÖt chÝnh m×nh. VÒ phÝa nhµ ®Çu t: Kh¸ch hµng cña Ng©n hµng cã hai lo¹i: Ngêi göi tiÒn vµ ngêi vay tiÒn. Ngêi göi tiÒn th× hä quan t©m ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Ng©n hµng mµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Ng©n hµng l¹i cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi chÊt lîng cña c¸c kho¶n tÝn dông v× vËy ®èi víi hä n©ng cao chÊt lîng tÝn dông lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt v× nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn nh÷ng kho¶n tiÒn göi cña hä vµo Ng©n hµng. Ngêi vay tiÒn lµ ngêi trùc tiÕp sö dông gi¸ trÞ sö dông cña c¸c kho¶n vèn vay Ng©n hµng, mµ ®èi víi hä chÊt lîng tÝn dông chÝnh lµ sù tho¶ m·n cña hä vÒ kho¶n tÝn dông ®ã. Cuèi cïng ph¶i lµm sao cho kho¶n tÝn dông ®ã ®em l¹i lîi nhuËn cho hä ®Ó hä cã thÓ trang tr¶i chi phÝ vµ cã l·i. Bëi thÕ b¶n th©n ngêi vay tiÒn coi vÊn ®Ò chÊt lîng tÝn dông lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt vµ ngµy cµng ph¶i ®îc n©ng cao. NÕu xÐt trªn quan ®iÓm toµn x· héi th× vÊn ®Ò chÊt lîng tÝn dông còng lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt. Bëi mét ®ång vèn cña Ng©n hµng cho vay nã lµ ®Çu mèi trong tÊt c¶ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ, nÕu ngêi sö dông vèn ®ã hiÖu qu¶ th× còng ®ång nghÜa víi viÖc nã co hiÖu qu¶ ®èi víi Ng©n hµng vµ x· héi bëi nã sÏ gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ, ®ãng gãp ph¸t triÓn c¸c c«ng tr×nh phóc lîi x· héi. H¬n n÷a sù xôp ®æ cña hÖ thèng Ng©n hµng sÏ ¶nh hëng rÊt lín ®Õn nÒn kinh tÕ nã cã thÓ lµm cho nÒn kinh tÕ l©m vµo t×nh tr¹ng suy tho¸i trÇm träng vµ sÏ ¶nh Sinh viªn: TrÇn Quang Huy - Líp NH 41A. 20