Tài liệu Tìm hiểu về scada

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI VIỆN ĐIỆN-BỘ MÔN ĐO VÀ TIN HỌC CÔNG NGHIỆP BÁO CÁO MẠNG TỐC ĐỘ CAO Đề tài: Tìm hiểu về SCADA Giảng viên: Đào Đức Thịnh Sinh viên: Hoàng Ngọc Hưng MSSV: 20121858 1 MỤC LỤC I. Tổng quan về SCADA ................................................................................................ 3 1. Định nghĩa: ............................................................................................................... 3 2. Chức năng và vai trò: .............................................................................................. 3 II. Hệ thống SCADA..................................................................................................... 4 1. Kết cấu của một hệ SCADA ................................................................................... 4 2. Phần cứng và phần mềm của hệ SCADA: ............................................................ 7 3. Truyền thông trong hệ SCADA ............................................................................. 8 4. Những yêu cầu chung về một hệ SCADA ........................................................... 12 III. Ví dụ ứng dụng .......................................................................................................... 13 1. Ứng dụng trong đường sắt.................................................................................... 13 2. Ứng dụng trong công tác điều độ hệ thống điện Việt Nam ............................... 14 2 I. Tổng quan về SCADA 1. Định nghĩa: SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition) là hệ thống điều khiển giám sát và thu thập dữ liệu. Điều khiển ở đây là điều khiển một cách giám sát. SCADA khác với các hệ thống điều khiển DCS ở chỗ, các hệ DCS là một hệ thống điều khiển phân tán trên mạng diện rộng và cơ chế điều khiển được giao cho cả các phần tử cấp dưới, trong khi hệ thống SCADA thiên về giám sát và thu thập dữ liệu trên mạng tập trung, mọi thao tác lên hệ đều dưới sự điều khiển của trung tâm. 2. Chức năng và vai trò: Mỗi hệ thống sản xuất công nghiệp thường được tổ chức theo nhiều cấp quản lý. Mỗi cấp có nhiệm vụ đo lường, thu thập và điều khiển giám sát riêng lên từng đối tượng cụ thể của hệ thống. Chính vì thế việc SCADA cho một hệ thống sản xuất công nghiệp cũng được phân ra từng cấp SCADA cụ thể, tuỳ vào quy mô của từng cấp mà có những yêu cầu cụ thể khác nhau song nói chung môi cấp SCADA là phải thực hiện những dịch vụ sau:  Thu thập số liệu từ xa (qua đường truyền số liệu) các số liệu về sản xuất và tổ chức việc lưu trữ trong nhiều loại cơ sở số liệu (số liệu về lịch sử sản xuất, về sự kiện thao tác, về báo động…).  Điều khiển và giám sát hệ sản xuất trên cở sở các dữ liệu đã thu thập được.  Thực hiện công tác truyền thông số liệu trong và ra ngoài hệ (đọc/viết số liệu PLC/RTU, trả lời các bản tin yêu cầu từ cấp trên về số liệu, về thao tác hệ). Nhìn chung SCADA là mộ sự kết hợp giữa phần cứng và phần mềm theo mộ phương thức truyền thông nào đó để tự động hoá việc quản lý giám sát, điều khiển cho một đối tượng công nghiệp. Và ta nhận thấy rằng xu thế tự động hoá là một xu thế không thể tránh khỏi do vậy việc áp dụng bài toán SCADA là một việc làm tất yếu nếu chúng ta không muốn tụt hậu trong sản xuất. Vai trò của nó là rất rõ dàng, SCADA giúp ta thu thập rất chính xác về hệ thống từ đó có thể đưa ra các quyết định đúng đắn về hệ, đồng thời ta cũng dễ dàng trong công tác điều khiển và ra quyết định. Việc làm này sẽ giảm đáng kể việc chi phí về vấn đề nhân lực, về vận hành điều này góp phần đáng kể trong việc giảm giá thành sản phẩm, tăng sức cạnh tranh. 3 II. Hệ thống SCADA 1. Kết cấu của một hệ SCADA Hệ thống SCADA được sử dụng để kiểm soát tài nguyên phân tán tại nơi mà dữ liệu thu thập được tập trung lại có ý nghĩa quan trọng trong điều khiển. Những hệ thống này được sử dụng trong các hệ thống phân phối như phân phối nước và hệ thống thu gom nước thải, đường ống dẫn dầu và khí đốt, hệ thống truyền tải điện và phân phối điện, và đường sắt và hệ thống giao thông công cộng khác. Hệ thống SCADA tích hợp hệ thống thu thập dữ liệu với hệ thống truyền dẫn dữ liệu và phần mềm HMI để cung cấp một giao diện giám sát tập trung và hệ thống điều khiển cho nhiều quá trình đầu vào và đầu ra. Hệ thống SCADA được thiết kế để thu thập thông tin trường, chuyển giao nó đến một cơ sở máy tính trung tâm, và hiển thị các thông tin cho các nhà điều hành, do đó cho phép các nhà điều hành để giám sát và kiểm soát toàn bộ hệ thống từ một vị trí trung tâm trong thời gian thực. Dựa vào thiết lập của hệ thống cá nhân, kiểm soát của bất kỳ hệ thống cá nhân nào, hoạt động, hoặc công việc có thể được tự động, hoặc nó có thể được thực hiện bởi các lệnh điều hành. Hình 1: Các lớp của hệ thống SCADA Hình 1 cho thấy các thành phần và cấu hình chung của một hệ thống SCADA. Trung tâm điều khiển nằm ở một máy chủ điều khiển (MTU) và các thiết bị định tuyến thông tin liên lạc. thành phần trung tâm điều khiển khác bao gồm HMI, máy trạm kỹ thuật, và các nhà lưu trữ dữ liệu, tất cả được kết nối bởi một mạng LAN. Các trung tâm điều khiển thu thập và ghi thông tin được thu thập bởi các khu vực hiện trường, hiển thị thông tin cho HMI, và có thể tạo ra các hành động dựa trên những sự kiện phát hiện. Trung tâm điều khiển cũng có trách nhiệm báo động tập trung, phân tích xu hướng, và báo cáo. Những nơi đặt giám ở hiện trường thực hiện kiểm soát cơ cấu chấp hành và giám sát cảm biến. Điểm điều tra thường được trang bị một khả năng truy cập từ xa để cho phép các nhân viên điều khiển để thực hiện chẩn đoán từ xa và sửa chữa thường hơn là việc rách rời dial up hoặc 4 kết nối WAN riêng biệt. Tiêu chuẩn và các giao thức truyền thông độc quyền chạy qua truyền thông nối tiếp được sử dụng để vận chuyển thông tin giữa các trung tâm kiểm soát và khu vực hiện trường sử dụng các kỹ thuật từ xa như đường dây điện thoại, cáp, , và tần số vô tuyến. MTU - RTU kiến trúc truyền thông khác nhau giữa việc triển khai . Các kiến trúc khác nhau được sử dụng được thể hiện trong hình 2. Điểm – điểm là chức năng đơn giản. Tuy nhiên , nó là tốn kém vì cần các kênh cá nhân cần thiết cho mỗi kết nối. Trong một cấu hình hàng loạt , số lượng kênh được sử dụng giảm đi; Tuy nhiên , kênh chia sẻ có ảnh hưởng đến hiệu quả và tính phức tạp của hoạt động SCADA . Tương tự như vậy , mô hình sao cấu hình sử dụng một kênh cho mỗi thiết bị nên kết quả là hiệu suất giảm và tăng độ phức tạp hệ thống . Nói một cách đơn giản, hệ thống SCADA có ba phần: Các PC ở phòng điều khiển trung tâm, các RTU( remote terminal unit) hay PLC(programable logic controller) ở các trạm xa và thiết bị thông tin để kết nối hai phần trên với nhau. Kết cấu phần mềm của phần PC ở phòng điều khiển trung tâm được thể hiện trong bảng Hình 2. Chúng ta sẽ thấy các chức năng của các PC của hệ thống SCADA tương tự như phần HMI của hệ thống DCS: Hiển thị, điều khiển từ phòng điều khiển trung tâm, thu thập dữ liệu, quản l ý các số liệu, quản lý báo động, báo cáo. Các hệ thống SCADA cũ chạy trên môi trường DOS, VMS hay UNIX. Các hệ thống mới hơn chạy trên nền của Windows, Linux. 5 Hình 2: Kết cấu phần mềm phòng điều khiển của hệ thống SCADA a. SCADA Server SCADA Sever chính là máy Server của hệ thống SCADA ở trung tâm được nối với các RTU hay PLC. Trong cấu trúc phần mềm máy chủ Server đó có chức năng thu thập, chia sẻ dữ liệu với các máy Client thông qua mang Ethernet và gửi mệnh lệnh từ các Client trực tiếp đến các bộ điều khiển.Vì vậy trên các máy Server thường được dùng để cài đặt các phần mềm phát triển (development), thiết lập cấu hình truyền thông để kết nối với thiết bị hiện trường. b. SCADA Client 6 SCADA Client gồm các máy tính công nghiệp được nối với máy Server bằng mạng Ethernet. Các máy tính này sẽ được cài các phần mềm giao diện người máy (Human Machine Interface) kết nối với dữ liệu của máy Server để hiển thị hoặc điều khiển. Tứ là các máy Client nay sẽ thu thập các trạng thái và điều khiển các bộ controller gián tiếp thông qua máy Server. Mối quan hệ giữa các Client và Server do các kỹ sư lập trình thiết lập, tuỳ thuộc vào phần mềm công nghiệp được sử dụng trong hệ SCADA. c. PLC- RTU RTU được định nghĩa là một thiết bị được điều khiển bằng bộ vi xử lý, có khả năng xử lý các đầu vào ra theo thời gian thực, thu thập số liệu và báo động, báo cáo về SCADA Server, và thi hành các lệnh của SCADA Server. Theo truyền thống, hệ thống SCADA thường sử dụng các thiết bị RTU. Nhưng ngày nay, với sự phát triển của PLC, các nhà tích hợp hệ thống thích dùng PLC thay vì RTU cho việc thiết kế cho nhiều hệ thống SCADA. Các RTU và các PLC được nối với các I/O tại các trạm. Các đầu vào, qua RTU hay PLC cho các thiết bị SCADA ở phòng điều khiển trung tâm biết trạng thái của hệ thống tại hiện trường.Thiết bị SCADA có thể điều khiển bằng cách thao tác đầu ra, cũng như qua các RTU hayPLC. Như vậy, RTU và PLC là thiết bị được trực tiếp nối với I/O và trung tâm điều khiển tín hiệu. 2. Phần cứng và phần mềm của hệ SCADA: Hệ thống SCADA bao gồm cả phần cứng và phần mềm. phần cứng tiêu biểu bao gồm một MTU đặt ở trung tâm điều khiển, thiết bị thông tin liên lạc (ví dụ, radio, đường dây điện thoại, cáp, hay vệ tinh), và một hoặc nhiều khu vực hiện trường phân phối gồm: một RTU hay PLC, kiểm soát thiết bị truyền động và / hoặc màn hình cảm ứng. Các MTU lưu trữ và xử lý thông tin từ đầu vào và đầu ra RTU, trong khi các RTU hay PLC điều khiển các quá trình ở hiện trường. Các phần cứng truyền thông cho phép truyền thông tin và dữ liệu qua lại giữa các MTU và các RTU hay PLC. Phần mềm này là lập trình để báo cho hệ thống những thay đổi những tham số trong phạm vi chấp nhận được, và những đáp ứng của hệ thống vận hành. Một IED, chẳng hạn như một rơ le bảo vệ, có thể giao tiếp trực tiếp với các trạm chủ SCADA, hoặc một RTU địa phương có thể thăm dò các IED để thu thập các dữ liệu và chuyển nó đến trạm SCADA chủ. IED cung cấp một giao diện trực tiếp để kiểm soát và giám sát thiết bị và cảm biến. IED có thể được hỏi trực tiếp và kiểm soát bởi các trạm chủ SCADA và trong hầu hết các trường hợp có chương trình địa phương cho phép các IED hoạt động mà không hướng dẫn trực tiếp từ trung tâm điều khiển SCADA. Hệ thống SCADA thường được thiết kế để có hệ thống nhận diện lỗi với những dự phòng quan trọng được xây dựng trong kiến trúc hệ thống. 7 a. Phần cứng Tuỳ thuộc vào từng hãng chế tạo, các hệ SCADA sẽ mang một số đặc điểm khác nhau, tuy nhiên nói chung phần cứng của hệ SCADA sẽ gồm những phần sau: • Máy tính PC với các dịch vụ truyền thông chuẩn và các chương trình giao diện đồ hoạ được thiết kế sẵn. • Các bộ điều khiển logic có khả năng lập trình PLC (Programmable Logic Controller). • Các transmitter/RTU số thông minh. • Card mạng và hệ thống cáp nối đi theo phục vụ cho quá trình thu thật và điều khiển. b. Phần mềm Phần mềm của SCADA là một chương trình thực hiện các nhiệm vụ cụ thể của một hệ SCADA. Phần mềm phải có khả năng thu thập dữ liệu theo thời gian thực và có khả năng điều khiển đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật của hệ thống. Ngoài ra, phần mềm SCADA phải có khả năng kết nối mạng, chẳng hạn như Internet hay Ethernet, để có thể chuuyển các báo cáo dưới nhiều hình thức khác nhau, như dạng bảng thống kê, dạng biểu đồ hay dạng đồ thị. 3. Truyền thông trong hệ SCADA Bốn kiến trúc cơ bản thể hiện trong Hình 3 có thể được tăng cường hơn nữa bằng việc sử dụng thiết bị chuyên dụng về thông tin liên lạc để quản lý trao đổi thông tin liên lạc cũng như chuyển đổi tin nhắn và đệm. Hệ thống SCADA lớn, chứa hàng trăm RTU, thường sử dụng phụ MTUs để giảm bớt gánh nặng trên MTU chính. Đây là loại cấu trúc liên kết được 8 hiển thị trong Hình 4. Hình 3: Liên kết truyền thông SCADA cơ bản 9 Hình 4: Cấu trúc liên kết truyền thông SCADA rộng Hình 5 cho thấy một ví dụ về triển khai thực hiện hệ thống SCADA. Hệ thống SCADA đặc biệt này bao gồm một trung tâm điều khiển chính và ba khu vực hiện trường. Một trung tâm điều khiển sao lưu thứ hai cung cấp dự phòng trong trường hợp có sự cố trung tâm điều khiển chính. kết nối điểm-điểm được sử dụng cho tất cả các trung tâm điều khiển để truyền thông hệ thống hiện trường, với hai kết nối từ sử dụng xa sử dụng vô tuyến. thứ ba hệ thống hiện trường trường là xác định thông tin gửi đến trung tâm điều khiển và sử dụng mạng diện rộng (WAN) cho truyền thông. Một trung tâm kiểm soát khu vực ở trên trung tâm điều khiển chính cho một mức độ cao hơn của điều khiển giám sát. Các mạng công ty có quyền truy cập vào tất cả các trung tâm kiểm soát thông qua mạng WAN, và các hệ thống hiện trường có thể được truy cập từ xa cho các hoạt động xử lý sự cố và bảo trì. 10 Hình 5: Ví dụ triển khai hệ thống SCADA (Phân phối Giám sát và điều khiển ) a. Các dạng truyền tin trong hệ SCADA Ngoài việc sử dụng các máy tính công nghiệp, các Server, thiết bị mạng… ở phòng theo dõi trung tâm. Một bộ phận không thể thiếu được trong hệ thống SCADA là hệ thống truyền tin. Nó liên quan đến tính ổn định và sự chính xác của hệ thống. Vì vậy, một hệ truyền tin được chổntng một hệ SCADA phải thoả mãn các tiêu chuẩn như: giải tốc độ truyền, giao thức truyền thông, truyền đồng bô hay dị bộ, khoảng cách địa lý… Hệ thống truyền tin được chọn phải tương thích với thiết bị trường và máy chủ Server. Một số thiết bị có thể sử dụng được để truyền dữ liệu trong hệ SCADA như sau: Modem RDT (Radio Data Technology) của Anh quốc có các loại truyền sóng Radio, vô tuyến; các thiết bị thu phát sóng của Motorola, các bộ RTU, GPS. Tuỳ theo mô hình, phạm vi của từng hệ SCADA mà ta áp dụng từng loại thiết bị trên sẽ phát huy hết tính năng tác dụng của nó. Hệ thống SCADA cấp quốc gia và miền dùng các RTU được thiết kế đặc biệt cho ngành điện (theo tiêu chuẩn IEEE và IEC, có khả năng chịu được nhiễu điện từ…). Các thiết bị 11 RTU thông minh với các trung tâm điều độ qua thủ tục truyền tin IEC-870-5-101. Ngoài ra, với nhiều hệ SCADA dùng PLC dùng thủ tục truyền tin là Profibus. Bảng dưới đây tổng kết lại các dạng truyền tin thường dùng trong hệ SCADA: Truyền tin Kiểu truyền tin Máy chủ với IDE hiện Không đồng bộ kiểu trường multidrop PLC thu thập với IDE hiện Không đồng bộ kiểu trường multidrop Máy chủ với máy dự Đồng bộ kiểu multidrop phòngDMS, EMS, DTS Máy chủ với SCADA cấp trên SCADA với các ứng dụng khác SCADA với các thư viện SCADA Không đồng bộ kiểu singledrop Bản tin qua bộ nhớ Đọc/viết thư viện với các hệ Quản lý các cửa sổ điều hànhvới máy in SCADA Song song, nối tiếp b. Truyền tin số c. Truyền tin hiện trường Tiêu chuẩn thường dùng RS-485 RS-485 Ethernet RS-232 + tải ba, modem Hay Ratio 450Hz DDE (Dynamic Data Exchange) DLL(Dynamic Link Library) Windows RS- 232, ASII 4. Những yêu cầu chung về một hệ SCADA a. Những yêu cầu chung về phần cứng: • Máy tính PC dùng để thu thập và điều khiển phải mang tính phổ thông và có khả năng giao tiếp tốt với các hãng thiết bị phần cứng khác nhau. • Có hệ điều hành đa nhiệm có khả năng mở rộng và giao tiếp dễ dàng với các phần mềm và phần cứng khác. b. Những yêu cầu chung về phần mềm: • Có khả năng tương thích với các giao thức (Protocol) thông dụng. • Dễ dàng thiết kế và nâng cấp khi cần thiết. c. Về dịch vụ SCADA: • Có khả năng thu thập, lưu trữ, sử dụng số liệu được ít nhất trong một năm. 12 • Cung cấp sự giao tiếp và giao diện dễ dàng cho người sử dụng và vận hành. Dể dàng cho ngươì dùng hiển thị sơ đồ và đồ thị trong giám sát cũng như in báo cáo. • Giúp thao tác điều khiển điều khiển bằng tay. d. từ xa dễ dàng, tuy nhiên vẫn phải bảo đảm thao tác Yêu cầu về giá thành và chi phí lắp đặt phải rẻ, hợp lý. III. Ví dụ ứng dụng 1. Ứng dụng trong đường sắt Hình 6 cho thấy một ví dụ về việc triển khai cho việc giám sát và kiểm soát đường sắt . Hệ thống này bao gồm một trung tâm kiểm soát đường sắt , nơi chứa hệ thống SCADA và ba phần của một hệ thống đường sắt . Hệ thống SCADA thăm dò các phần đường sắt về các thông tin như tình trạng của xe lửa, hệ thống tín hiệu, hệ thống điện , và máy bán vé tự . Thông tin này cũng được đưa vào vận hành trong trung tâm điều khiển đường sắt . Các hệ thống SCADA cũng theo dõi các đầu vào điều hành tại trung tâm kiểm soát đường sắt và phân tán các lệnh điều hành cấp cao đến các thành phần của 1 hệ thống đường sắt. Ngoài ra, màn hình hệ thống SCADA hiển thị điều kiện ở từng phần của hệ thống đường sắt và đưua ra các lệnh giải quyết dựa trên những điều kiện ( Ví dụ , dừng một chuyến tàu để không đi vào một khu vực đã được xác định là bị ngập lụt dựa vào việc giám sát điều kiện) . 13 Hình 6: Ví dụ triển khai hệ thống SCADA( Giám sát và kiểm soát đường sắt) 2. Ứng dụng trong công tác điều độ hệ thống điện Việt Nam Quá trình phát triển của công nghệ điều khiển hệ thống điện: Từ những năm 1970, hệ thống máy tính đã được ứng dụng rộng rãi trong các trung tâm điều độ hệ thống điện lớn trên thế giới. Lúc đầu, hệ thống máy tính phục vụ việc quản lý kỹ thuật, quản lý các dữ liệu, các thiết bị trên hệ thống điện và phục vụ việc tính toán các bài toán rời rạc, đơn lẻ. Dần dần các phần mềm chuyên dụng phục vụ quản lý, điều hành hệ thống điện được ra đời. Vào đầu những năm 1980,, hầu hết các trung tâm điều khiển của các hệ thống điện lớn trên thế giới đã được trang bị “Hệ thống thu thập dữ liệu và giám sát điều khiển” gọi tắt là SCADA. Chức năng cơ bản của hệ thống SCADA là thu nhận tự động, xử lý các dữ liệu, hiển thị trên màn hình bảng sơ đồ các tín hiệu thời gian thực của các phần tử trên hệ thống điện như: tần số, điện áp các điểm nút, thông số vận hành (công suất tác dụng, công suất phản kháng, dòng điện, điện áp, nhiệt độ, áp lực dầu…) của các thiết bị (máy phát điện, máy biến áp, đường dây điện…). Nó hiển thị trạng thái làm việc của tất cả các thiết bị đóng cắt, tăng giảm nấc phân áp của máy biến áp… giúp cho các kỹ sư điều hành hệ thống điện điều khiển từ xa, theo dõi, giám sát sự làm việc của toàn bộ hệ thống điện. 14 Nguyên lý làm việc của hệ thống SCADA: Khi các thiết bị đang vận hành vi phạm các giới hạn cho phép của các thông số kỹ thuật hoặc bị sự cố, hệ thống tự động đưa ra các tín hiệu cảnh báo dạng chuông, còi; hiển thị nội dung sự kiện cảnh báo bằng những dòng lệnh theo màu sắc và nhấp nháy, điều này giúp cho các kỹ sư điều hành hệ thống điện có những hành động ứng xử kịp thời để đưa các thiết bị trở lại trạng thái vận hành bình thường hoặc đưa các thiết bị dự phòng vào hoạt động thay thế nhằm đảm bảo cho hệ thống điện vẫn làm việc ở trạng thái ổn định và kinh tế. Tất cả các sự kiện xảy ra đối với các thiết bị trên hệ thống điện, đối với các chế độ vận hành hệ thống điện đều được lưu trữ tự động theo trật tự thời gian, có độ chính xác đến từng mili giây(ms), có thể truy xuất khi cần thiết dưới dạng các bảng biểu, đồ thị giúp cho quá trình xử lý và phân tích sự cố được chính xác. Hệ thống SCADA cho phép các kỹ sư điều hành có thể thực hiện các thao tác, điều khiển các thiết bị từ xa như khởi động hay ngừng các tổ máy phát điện, thay đổi công suất theo yêu cầu, đóng cắt các thiết bị, điều chỉnh nấc điện áp của các máy biến áp… Khả năng này cho phép giảm bớt nhân lực, tiến tới có thể xoá bỏ chế độ người trực vận hành ở các trạm điện, các nhà máy. Các thiết bị làm việc hoàn toàn tự động, được điều khiển từ xa từ các trung tâm điều độ. Từ thập kỷ 90 trở lại đây, các hệ thống tích hợp thu thập dữ liệu và điều khiển giám sát được ứng dụng và phát triển rộng rãi. Chức năng cơ bản của hệ thống SCADA tích hợp là nó được trang bị thêm nhiều phần mềm ứng dụng khác hỗ trợ trong việc tự động lấy các dữ liệu thời gian thực của hệ thống, đưa vào tính toán và cho ra kết quả bằng các lệnh điều khiển trực tiếp lên một phần thiết bị của hệ thống điện hoặc đưa ra các khuyến cáo cụ thể cho các kỹ sư điều hành thực hiện nhằm đảm bảo sự làm việc của hệ thống điện được ổn định, an toàn và kinh tế nhất. Các phần mềm ứng dụng thông thường đi kèm là: - Điều khiển phát điện tự động (AGC: Automatic Generation Control). - Điều độ kinh tế (ED: Economic Dispatch). - Phân tích chế độ đột biến (CA: Contingency Analysis). - Đánh giá trạng thái (SE: State Estimation). - Tính toán trào lưu công suất (DLF: Dispatch Load Flow). - Tối ưu hoá trào lưu công suất (OPF: Optimal Power Flow). - Dự báo phụ tải (LF: Load Forecast). - Lập kế hoạch vận hành (GP: Generation Planning). --- HẾT --15