Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Lêi më ®Çu
Trong chóng ta, ai còng nhËn thÊy r»ng con ngêi ®ã lµ sù kÕt hîp tuyÖt vêi
gi÷a t¹o ho¸ vµ x· héi. Tõ xa ®Õn nay vÊn ®Ò con ngêi lu«n lµ ®Ò tµi thu hót sù
quan t©m cña mäi ngêi. Trong giai ®o¹n hiÖn nay ë níc ta ,x©y dùng con ngêi
míi ®ang lµ chñ ®Ò nãng báng.
Con ngêi cò nh thÕ nµo?
T¹i sao vµ lµm thÕ nµo ®Ó x©y dùng con ngêi míi?
“X©y dùng con ngêi míi?” §· cã biÕt bao c©u hái ®îc ®Æt ra nhng ®Ó tr¶ lêi
c©u hái ®ã râ rµng kh«ng ph¶i lµ ®iÒu ®¬n gi¶n. T×m ®îc c©u tr¶ lêi còng cã
nghÜa lµ chóng ta lo¹i bá ®îc nh÷ng quan ®iÓm , nh÷ng t tëng cò l¹c hËu k×m
h·m sù ph¸t triÓn ;c¶i t¹o ,bæ xung , hoµn thiÖn ®Ó x©y dùng hÖ t tëng míi phï
hîp víi thùc tÕ ®Êt níc .Tõ ®ã rÊt nhiÒu khã kh¨n ,vãng m¾c trong qu¸ khø ,hiÖn
t¹i thËm chÝ c¶ trong t¬ng lai sÏ ®îc gi¶i quyÕt ; ®ång thêi më ra nh÷ng vÊn ®Ò
míi ,nh÷ng con ®êng míi ®a ®Êt níc ta hoµn thµnh c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra .§ã lµ
ý nghÜa lÝ luËn vµ ý nghÜa thùc tiÔn cña viÖc x©y dùng con ngêi ViÖt Nam hiÖn
nay.
Phñ ®Þnh biÖn chøng trong viÖc x©y dùng con ngêi ViÖt Nam ngµy nay
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Néi dung
1. Lý luËn chung:
A-Phñ ®Þnh biÖn chøng vµ c¸c néi dung cña nã
Kh¸i niÖm: phñ ®Þnh biÖn chøng lµ qu¸ tr×nh tù th©n phñ ®Þnh, tù th©n ph¸t
triÓn lµ mét kh©u trªn con ®êng dÉn tíi sù ra ®êi cña c¸i míi.
Phñ ®Þnh biÖn chøng cã ba ®Æc trng c¬ b¶n, ®ã lµ tÝnh kÕ thõa, tÝnh kh¸ch
quan vµ tÝnh s¸ng t¹o.Phñ ®Þnh biÖn chøng kh«ng ph¶i lµ sù thñ tiªu, sù ph¸ huû
hoµn toµn c¸i bÞ phñ ®Þnh.Tr¸i l¹i ®Ó dÉn tíi sù ra ®êi cña c¸i míi ,qu¸ tr×nh phñ
®Þnh biÖn chøng bao hµm trong nã nh©n tè gi÷ l¹i néi dung tÝch cùc cña c¸i bÞ
phñ ®Þnh ,do vËy phñ ®Þnh cã tÝnh kÕ thõa.Theo nghÜa ®ã phñ ®Þnh ®ång thêi
còng lµ kh¼ng ®Þnh . Lªnin ®· viÕt:’kh«ng ph¶i sù phñ ®Þnh s¹ch tr¬n,kh«ng ph¶i
sù phñ ®Þnh kh«ng cã suy nghÜ ,kh«ng ph¶i lµ sù phñ ®Þnh hoµi nghi’...lµ c¸i ®Æc
trng vµ c¸i b¶n chÊt trong phÐp biÖn chøng.§ång thêi phñ ®Þnh biÖn chøng lµ phñ
®Þnh kh¸ch quan, nguyªn nh©n trùc tiÕp cña qóa tr×nh phñ ®Þnh biÖn chøng n»m
trong b¶n th©n sù vËt.Cïng víi hai ®Æc trng trªn phñ ®Þnh cßn cã tÝnh s¸ng t¹o:
trong c¸i míi ph¸t sinh nh÷ng mÆt, nh÷ng nh©n tè míi hoµn thiÖn h¬n c¸i cò.
B- Nh÷ng ®iÒu cÇn biÕt vÒ con ngêi x· héi chñ nghÜa nãi
chung.
Con ngêi x· héi chñ nghÜa lµ s¶n phÈm tæng hîp cña c¸c mèi quan hÖ x·
héi ®ùîc h×nh thµnh trong mäi lÜnh vùc ®êi sèng x· héi.
‘B¶n chÊt con ngêi kh«ng ph¶i lµ c¸i trõu tîng cè h÷u cña c¸ nh©n riªng
biÖt .Trong tÝnh hiÖn thùc cña nã ,b¶n chÊt con ngêi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ
x· héi’
(M¸c vµ Ang-ghen toµn tËp) Nxb CTQGHN-1995
Cã 4 ®Æc trng c¬ b¶n cña con ngêi XHCN
Con ngêi XHCN lµ con ngêi cã ý thøc vµ tr×nh ®é ,®ång thêi cã ®ñ ®iÒu kiÖn
®Ó thùc hiÖn n¨ng lùc lµm chñ cña m×nh bëi lÏ con ngêi XHCN ®uîc gi¶i phãng
khái ¸p bøc ,bãc lét vµ bÊt c«ng ,c¸c quan hÖ x· héi ngµy cµng ®îc ®¶m b¶o
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
;chÕ ®é XHCN lµ chÕ ®é ®îc thiÕt lËp trªn c¬ së b¶o ®¶m sù thèng nhÊt hµi hoµ
lîi Ých c¸ nh©n-tËp thÓ-x· héi.
Con ngêi XHCN lµ con ngêi sèng cã v¨n ho¸vµ cã t×nh ngêi .§êi sèng c¸
nh©n cña hä phong phó ,cã ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn tù do,toµn diÖn c¶
vÒ thÓ chÊt lÉn tinh thÇn .
Cã tri thøc ,®Þa vÞ c¸ nh©n trong x· héi ,vÒ tù do ,kØ luËt vµ tr¸ch nhiÖm c«ng
d©n.
Con ngêi XHCN lµ con ngêi giµu lßng yªu níc ,yªu sù nghiÖp c¸c m¹ng , cã
t×nh yªu th¬ng giai cÊp vµ ®ång lo¹i.
2. Phñ ®Þnh biÖn chøng víi viÖc x©y dùng con ng êi ViÖt
Nam ngµy nay:
A- Con ngêi ViÖt Nam trong nh÷ng thËp kû
70-80 gÇn ®©y
§¶ng ta cho r»ng con ngêi XHCN ë ViÖt Nam lµ con ngêi biÕt g¾n bã lý tëng
®éc lËp d©n téc víi chñ nghÜa x· héi ,cã ®¹o ®øc trong s¸ng ,cã ý trÝ kiªn cêng
x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc; c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, gi÷ g×n vµ
ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng cña d©n téc, cã n¨ng lùc tiÕp thu tÝnh
hoa v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i; cã ý thøc céng ®ång, lµm chñ tri thøc khoa häc vµ
c«ng nghÖ hiÖn ®¹i , cã t duy s¸ng t¹o vµ t¸c phong c«ng nghiÖp .... Song trªn
thùc tÕ con ngêi ViÖt Nam cha thùc sù hoµn h¶o nh vËy.Do c¬ chÕ kÕ ho¹ch
ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp kÐo dµi ,kh«ng nh÷ng k×m h·m sù ph¸t triÓn
cña nÒn kinh tÕ mµ cßn ¶nh hëng rÊt lín ®Õn th¸i ®é lµm viÖc cña rÊt nhiÒu
c«ng nh©n viªn chøc nhµ níc . §ã lµ th¸i ®é û l¹i, tr«ng chê vµo ngêi kh¸c,
kh«ng tù khai th¸c vµ ph¸t huy n¨ng lùc cña b¶n th©n. §ã lµ cung c¸ch lµm
viÖc thiÕu tæ chøc kØ luËt ,kh«ng nghiªm tóc ...TÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã kh«ng chØ
lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng gi¶m ,chÊt lîng s¶n phÈm kÐm mµ cßn g©y nªn sù
bÊt c«ng trong lao ®éng s¶n xuÊt, dÉn ®Õn sù mÊt ®oµn kÕt ,thiÕu niÒm tin vµo
nhau, vµo c¬ quan ,vµo §¶ng vµo chÝnh quyÒn.
Kh«ng nh÷ng thÕ ,sù xuÊt hiÖn mét c¸ch nhanh chãng ,s©u réng cña c¸c yÕu
tè v¨n ho¸ ngo¹i lai còng g©y nªn nhiÒu t¸c ®éng tiªu cùc . C¸ch sèng tù do
cña ngêi ph¬ng t©y kh«ng phï hîp víi lèi sèng vµ truyÒn thèng cña ta nhÊt lµ
gi¬Ý trÎ . HËu qu¶ lµ nh©n c¸ch cña nhiÒu ngêi bÞ th¸i ho¸ .C¸c tÖ n¹n x· héi
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
nh m¹i d©m, ma tuý ,cê b¹c...®ang x©m nhËp vµo ngâ ng¸ch cuéc sèng. Ma tuý
kh«ng chØ g©y ¶nh hëng ®Õn b¶n th©n con nghiÖn lµ kh«ng ph¸t triÓn hoµn
thiÖn m×nh, chØ t×m tho¶ m·n c¬n nghiÖn b»ng mäi c¸ch nh:trém c¾p, cíp
giËt ,thËm chÝ c¶ giÕt ngêi mµ cßn ¶nh hëng xÊu ®Õn gia ®×nh vµ x· héi .Råi c¶
nh÷ng c« g¸i v× tiÒn ,®ua ®ßi mµ b¸n rÎ l¬ng t©m,®¹o ®øc cña m×nh ...TÊt c¶
nh÷ng ®iÒu ®ã cÇn cho chóng ta ph¶i x©y dùng con ngêi míi.
B- Lý do cÇn x©y dùng con ngêi míi
Con ngêi cña chóng ta lu«n tån t¹i nh÷ng ®øc tÝnh phÈm chÊt tèt ®Ñp t¹o
cho sù ph¸t triÓn mäi mÆt ®êi sèng kinh tÕ,x· héi chÝnh trÞ nhng ®ång thêi mÆt
tr¸i cña nã còng ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®ã .V× vËy trong mçi giai
®o¹n ph¸t triÓn chóng ta lu«n cÇn sù ®æi míi sao cho phï hîp víi nh÷ng ®iÒu
kiÖn ,hoµn c¶nh thùc tÕ ®Êt níc, khu vùc vµ thÕ giíi .
§Êt níc ta ®ang trong thêi k× qu¸ ®é ®i lªn CNXH ®©y lµ thêi k× ®Êu tranh
quyÕt liÖt vÒ chÝnh trÞ ,t tëng,kinh tÕ, x· héi , gi÷a giai cÊp c«ng nh©n liªn minh
víi giai cÊp n«ng d©n vµ c¸c tÇng líp nh©n d©n lao ®éng kh¸c . §Êt níc tuy ®·
dµnh ®îc ®éc lËp ,chñ quyÒn , c¸c thÕ lùc bÞ ®¸nh ®æ ,nhng cha bÞ xo¸ bá hä
vÉn nu«i hi väng giµnh l¹i nh÷ng g× ®· mÊt .Níc ta ®i lªn chñ nghÜa x· héi
kh«ng ®i qua chÕ ®é TBCN lµ s lùa chän phï hîp víi ®Æc ®iÓm t×nh h×nh níc
nhµ vµ xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i .
Tõ t×nh tr¹ng cßn l¹c hËu vÒ kinh tÕ ,nh÷ng tµn d cña chÕ ®é cò ,hËu qu¶ cña
chiÕn tranh ®Ó l¹i cßn nÆng nÒ dï ®· qua mÊy chôc n¨m ;chñ nghÜa ë Liªn X«
vµ §«ng ¢u ®· sôp ®æ ,c¸c thÕ lùc thï ®Þch lu«n t×m c¸ch bao v©y ph¸ ho¹i sù
nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi cña ta.Trong khi ®ã níc ta ®ang chñ tr¬ng
ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña
nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa . NÒn kinh tÕ níc ta cã rÊt nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ trong vµ ngoµi níc v× thÕ nªn c¬ héi kÎ thï x©m nhËp vµo níc ta lµ rÊt lín .Cïng cíi c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng b»ng diÔn biÕn hßa b×nh chóng
t×m c¸c ph¸ ho¹i c«ng cuéc tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi cña ta, t×m c¸ch khèng
chÕ ta vÒ chÝnh trÞ .Mµ néi bé níc ta cßn cã sù ®an xen gi÷a c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ ,c¸c tÇng líp ,giai cÊp cã quyÒn lîi kinh tÕ kh¸c nhau ,lu«n cã m©u
thuÉn víi nhau mÆc dï chóng cha béc lé ra ngoµi mét c¸ch râ rµng.
Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng khã kh¨n trªn chóng ta cßn cã rÊt nhiÒu thuËn lîi
®ã lµ :chÝnh quyÒn níc ta ngµy cµng ®îc cñng cè, hoµn thiÖn, ®Êt níc ®ang ë
giai ®o¹n hoµ b×nh; nh©n d©n cã lßng yªu níc nång nµn ,tinh thÇn ®oµn kÕt, cÇn
cï trong lao ®éng s¸ng t¹o, c¸ch mang khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ cïng
víi xu thÕ ho¸ quèc tÕ lµ thêi c¬ ®Ó ®Èy m¹nh ph¸t triÓn cña ®Êt níc.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Trong giai ®o¹n hiÖn nay ta ®· kÕt thóc chÆng ®êng ®Çu tiªn cña thêi kú
qu¸ ®é, chóng ta ®ang bíc vµo thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸
víi môc tiªu tæng qu¸t x©y dùng níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt
chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp
víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, quèc phßng an ninh v÷ng ch¾c, d©n
giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh.Tõ nay ®Õn n¨m 2020 níc ta phÊn
®Êu trë thµnh níc c«ng nghiÖp tiªn tiÕn.
Tõ ph©n tÝch trªn chóng ta ®· thÊy ®îc mét m«i trêng kinh tÕ cña níc ta trong
qu¸ khø, hiÖn t¹i vµ t¬ng lai .V× thÕ vÞ trÝ vµ vai trß cña con ngêi trong ho¹t
®éng cña ®Êt níc nh thÕ nµo?
Nh chóng ta ®· biÕt con ngêi lu«n gi÷ vÞ trÝ trung t©m cho mäi ho¹t ®éng x·
héi, nhµ níc lµ cña d©n do d©n vµ v× d©n nªn mäi chñ tr¬ng, ®êng lèi, chÝnh
s¸ch cña nhµ níc ®Òu xoay quanh c¸c vÊn ®Ò con ngêi, do ®ã con ngêi cã vai
trß rÊt quan träng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ trong c¸c giai ®o¹n hiÖn nay cña ®Êt
níc. Con ngêi lµ nguån lùc quan träng nhÊt trong sè c¸c nguån lùc æn ®Þnh ,
nã kh«ng chØ lµ chñ thÓ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt mµ cßn lµ yÕu tè hµng ®Çu
quyÕt ®Þnh cña lùc lîng cña s¶n xuÊt x· héi. H¬n thÕ n÷a nã cßn ®ãng vai trß lµ
chñ thÓ ho¹t ®éng cña chñ thÓ trong qu¸ tr×nh lÞch sö.
Nh vËy khi nãi ®Õn nguån lùc con ngêi vµ vai trß cña nã ,ta ph¶i xem xÐt ®Õn
con ngêi víi t c¸ch chñ thÓ vµ t c¸ch kh¸ch thÓ cña c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ x· héi.
Sù ph¸t triÓn cña con ngêi quyÕt ®Þnh mäi sù ph¸t triÓn cña x· héi
.
C-Phñ ®Þnh biÖn chøng trong viÖc x©y dùng con ngêi ViÖt
Nam, nh÷ng yªu cÇu cÇn thùc hiÖn
Theo nghÜa triÕt häc, phñ ®Þnh biÖn chøng víi viÖc x©y dùng con ngêi ViÖt
Nam hiÖn nay ph¶i dùa trªn con ngêi cò, qu¸ tr×nh ®ã cã tÝnh kÕ thõa, tÝnh
kh¸ch quan vµ tÝnh s¸ng t¹o . Qu¸ tr×nh ph¶i xuÊt ph¸t tõ nh÷ng yÕu tè cò cña
con ngêi cò, c¶i t¹o ph¸t triÓn chóng thµnh c¸c yÕu tè cña con ngêi míi. Phñ
®Þnh biÖn chøng kh«ng ph¶i lµ sù phñ ®Þnh s¹ch tr¬n c¸i cò mµ lµ phñ ®Þnh cã
tÝnh kÕ thõa c¸i míi.C¸i míi sinh ra mµ kh«ng tõ c¸i cò th× c¸i míi kh«ng thÓ
tån t¹i ®îc. Con ngêi còng vËy nÕu kh«ng xuÊt ph¸t tõ mét sè yÕu tè con ngêi
cò
cßn tiÕp tôc tån t¹i vµ ph¸t triÓn ë con ngêi míi còng kh«ng thÓ nµo hoµn thiÖn
®îc. Dï vËy nhng con ngêi míi vÉn rÊt ®éc lËp víi con ngêi cò, theo quy luËt tÊt
yÕu cña cuéc sèng ,con ngêi lu«n cã nh÷ng thay ®æi dï l¬n hay nhá nhng thay
®æi ®Õn ®©u ®i ch¨ng n÷a th× hä vÉn lu«n híng theo yÕu tè con ngêi tríc ®ã.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Con ngêi ViÖt Nam hiÖn nay ph¶i lµ con ngêi mang ®Çy ®ñ phÈm chÊt ®Ó ®¸p
øng nhu cÇu cña ®Êt níc, tiÕp tôc tiÕn hµnh ®æi míi, ®Èy nhanh c«ng nghiÖp
ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. §ã ph¶i lµ con ngêi cã nh×n nhËn ®óng ®¾n vÒ ®êng lèi ®æi
míi, tõ ®ã thÊy ®îc c¸c chuyÓn biÕn tÝch cùc vµ t×m ra c¸c thiÕu sãt, sai lÇm ®Ó
tiÕp tôc hoµn thiÖn m×nh. §ång thêi víi sù ph¸t triÓn lµ sù ph©n c«ng x· héi, sù
ph©n ho¸ giµu nghÌo, sù ph©n ho¸ giai cÊp ®ã lµ xu híng phï hîp víi quy luËt
ph¸t triÓn. Xu híng nµy cã ý nghÜa quan träng trong viÖc t¨ng n¨ng lùc vµ hiÖu
qu¶ s¶n xuÊt nhng còng ®ång thêi n¶y sinh c¸c vÊn ®Ò thiÕu sù c«ng b»ng x·
héi. Con ngêi ®ã ph¶i cã nhËn thøc vÒ vai trß cña v¨n ho¸ trong sù ph¸t triÓn x·
héi, cã nh vËy th× con ngêi míi thùc sù phï hîp víi thêi ®¹i míi.
D-Vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña §¶ng vµ Nhµ níc trong x©y
dùng con ngêi míi
Nhµ níc ta lµ nhµ níc cña d©n, do d©n vµ v× d©n, v× thÕ vai trß cña §¶ng,Nhµ
níc lµ hÕt søc quan träng. §¶ng l·nh ®¹o b»ng hÖ thèng ®êng lèi,chñ ch¬ng,chiÕn lîc...Cßn Nhµ níc tiÕn hµnh qu¶n lý b»ng hÖ thèng ph¸p luËt, c¸c
chÝnh s¸ch, kÕ ho¹ch.
Tr¸ch nhiÖm cña §¶ng lµ ph¶i ®Ò ra híng ®i ®óng ®¾n, phï hîp víi ®iÒu kiÖn
®Êt níc vµ con ngêi, ®¹t hiÖu qu¶ cao. Cßn nhµ níc ph¶i cã tr¸ch nhiÖm chØ
®¹o ®ång bé trªn c¸c mÆt: Nhµ níc, X· héi vµ lÜnh vùc sù nghiÖp. §ång thêi
cã biÖn ph¸p kÕt hîp ph©n bè hµi hoµ gi÷a ®µo t¹o, sö dông vµ viÖc lµm cho
c¸c nguån nh©n lùc trÎ.Nhµ níc ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c c¸ nh©n,
tæ chøc ph¸t triÓn tèt cho nguån lùc ®Þa ph¬ng. Bªn c¹nh ®ã ph¶i cã c¸c biÖn
ph¸p ®Èy lïi c¸c t¸c ®éng tiªu cùc cña c¬ chÕ, cña c¸c nguån v¨n ho¸ ngo¹i
lai...x©m ph¹m ®Õn nguån nh©n lùc con ngêi.
E-Mét sè biÖn ph¸p vµ qu¸ tr×nh tiÕn hµnh
Gi¸o dôc ®µo t¹o lµ nhiÖm vô ®Çu tiªn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nh©n c¸ch
con ngêi. Muèn ph¸t huy ®îc nguån lùc ®ã th× ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt lÉn
tinh thÇn cho hä mét c¸ch ®Çy ®ñ. Bªn c¹nh viÖc båi dìng vµ n©ng cao chÊt lîng
®µo t¹o , chóng ta cÇn cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt cho viÖc hoµn thiÖn vµ
ph¸t triÓn tµi n¨ng cña c¸c c¸ nh©n, gãp phÇn t¹o ra c¸c gi¸ trÞ míi ®Ó thay ®æi
vµ lµm t¨ng kh¶ n¨ng tiÕp nhËn nh÷ng gi¸ trÞ míi.Trªn c¬ së ®ã, gi¸o dôc lµm
t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao søc khoÎ, gi¶m ®ãi nghÌo, t¨ng thu nhËp.
Gi¸o dôc cßn n©ng cao d©n trÝ,®ã lµ mét trong nh÷ng chøc n¨ng chñ yÕu cña
gi¸o dôc trong nhµ trêng. Gi¸o dôc trong nhµ trêng hoµn toµn kh¸c víi viÖc ®µo
t¹o c¸c kü n¨ng ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ lµm dÞch vô nã kh«ng gióp Ých cho trùc
tiÕp cho s¶n xuÊt cña c¶i vËt chÊt, nhng gãp phÇn quan träng ®Õn nh©n c¸ch cña
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
con ngêi. Hµng n¨m níc ta ®Çu t cho ngµnh gi¸o dôc vµ ®µo t¹o mét kho¶n ng©n
s¸ch kh¸ lín, ®ång thêi còng cã nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó thay ®æi hÖ thèng gi¸o dôc
®µo t¹o cho phï hîp víi thêi ®¹i míi.
Cïng víi viÖc gi¸o dôc ®µo t¹o, ph¸t triÓn kinh tÕ lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan
träng, nã lu«n g¾n liÒn víi c«ng b»ng x· héi. C«ng b»ng x· héi kh«ng chØ ®îc
thùc hiÖn trong ph©n phèi s¶n xuÊt mµ cßn ®îc thùc hiÖn ë kh©u ph©n phèi t liÖu
s¶n xuÊt, t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ngêi ph¸t huy tèt n¨ng lùc cña m×nh.KhuyÕn
khÝch lµm giµu hîp ph¸p, chèng lµm giµu phi ph¸p, thu hÑp kho¶ng c¸ch vÒ
tr×nh ®é ph¸t triÓn,møc sèng gi÷a c¸c vïng,c¸c d©n téc vµ c¸c tÇng líp d©n c...§¶m b¶o cho ngêi nghÌo, nh÷ng ngêi trong diÖn chÝnh s¸ch ®îc häc
hµnh...Cã nh vËy míi thÓ hiÖn ®îc tÝnh u viÖt cña chñ nghÜa x· héi, thÓ hiÖn ®îc
tinh thÇn ®oµn kÕt, th¬ng yªu gi÷a c¸c d©n téc.
§ång thêi cã kÕ ho¹ch ph¸t triÓn hµi hoµ gi÷a ®µo t¹o vµ sö dông viÖc lµm
cho con ngêi.HiÖn nay sù kh«ng ¨n khíp gi÷a c¸c h×nh thøc trªn g©y ra hiÖn tîng thõa thiÕu lao ®éng,nhiÒu ngµnh cÇn kü thuËn chuyªn m«n cao vµ c¸c
ngµnh s¶n xuÊt th× thiÕu lao ®éng trong khi ®ã c¸c ngµnh nh luËt, kinh tÕ ...th×
thõa rÊt nhiÒu .RÊt nhiÒu ngêi lµm viÖc tr¸i ngµnh nghÒ ®îc ®µo t¹o,v× thÕ chóng
ta kh«ng ph¸t huy ®îc tèi ®a n¨ng lùc chuyªn m«n cña hä g©y l·ng phÝ cho x·
héi. Do ®ã §¶ng vµ Nhµ níc ®ang tiÕn hµnh nhiÒu biÖn ph¸p nh:x©y dùng c¸c
khu chÕ xuÊt thu hót ®Çu t cña níc ngoµi,t¹o thªm viÖc lµm cho ngêi lao
®éng,khuyÕn khÝch c¸n bé sinh viªn sau khi ra trêng ®i ®Õn c¸c vïng s©u vïng
xa lËp nghiÖp ®Î thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c khu vùc ë ®ã.§Çu t ®µo t¹o c«ng nh©n
cã tay nghÒ cao, cã ý thøc kû luËt,cã n¨ng lùc s¸ng t¹ovµ kh¶ n¨ng tiÕp thu c¸i
míi mét c¸c nh¹y bÐn, t¹o mét hµnh trang t¬ng ®ãi hoµn thiÖn ®Ó gãp phÇn
quan träng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ.
Bªn c¹nh nh÷ng yÕu tè trªn, §¶ng vµ Nhµ níc ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó
ng¨n chÆn c¸c tÖ n¹n x· héi nh: cê b¹c,rîu chÌ, ma tuý, m¹i d©m...bëi lÏ m«i trêng sèng còng lµ nh©n tè chÝnh ¶nh hëng ®Õn nh©n c¸ch cña mçi con ngêi . Râ
rµng khi mét con ngêi ®· bÞ suy tho¸i vÒ ®¹o ®øc, nh©n c¸ch th× kh«ng nh÷ng nã
kh«ng gióp cho sù ph¸t triÓn mµ cßn g©y sù k×m h·m thËm chÝ cßn tôt hËu nÒn
kinh tÕ.
F-Mét sè thµnh tùu ®¹t vµ cha ®¹t ®îc
Sau mét thêi gian thùc hiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n ®· ®îc c¶i thiÖn mét c¸ch
râ rÖt, thu nhËp kh¸, c¸c dÞch vô ph¸t triÓn gióp cho con ngêi cã nhiÒu thêi gian
h¬n cho viÖc tËp chung vµo chuyªn m«n cña m×nh, tõ ®ã lµm t¨ng n¨ng suÊt,
chÊt lîng s¶n phÈm lµ nguån lùc tèt cho ®Êt níc sau nµy. Do ®ã con ngêi míi
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ngµy cµng hoµn thiÖn mµ vÉn gi÷ ®îc truyÒn thèng cña d©n téc. Níc ta ®· ®µo
t¹o ra nhiÒu ®éi ngò c¸n bé lao ®éng cã tr×nh ®é cao, hµng n¨m cã rÊt nhiÒu
kho¸ sinh viªn ra trêng ®ã lµ nguån lao ®éng tiÒm n¨ng cña ®Êt níc, v× vËy chÊt
lîng con ngêi ViÖt Nam ngµy cµng ®îc c¶i thiÖn h¬n n÷a. Mét dÉn chøng ®iÓn
h×nh :tõ n¨m 1990 chØ sè ph¸t triÓn cña ngêi ViÖt Nam lµ 0,456 (xÕp thø121/174
níc) ®Õn n¨m 1999 lªn ®Õn 0,64 xÕp thø 110. Nguyªn nh©n chñ yÕu nhµ níc ®Çu
t vao gi¸o dôc t¨ng lªn, b¶n th©n mçi c¸ nh©n ®Òu cã ý thøc víi chÝnh m×nh, chó
träng h¬n c«ng t¸c x©y dùng chñ nghÜa, x©y dùng con ngêi.
Kinh tÕ níc ta ph¸t triÓn lu«n g¾n liÒn ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi. Tuy kinh tÕ
níc ta so víi mét sè níc kh¸c trong khu vùc vµ nhiÒu níc kh¸c trªn thÕ giíi th×
lµ mét nÒn kinh tÕ cßn yÕu kÐm , nhng so víi tríc ®©y th× nÒn kinh tÕ níc ta ®·
cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn vît bËc. Bªn c¹nh ®ã kh¸c víi nhiÒu quèc gia, níc ta
lu«n cè g¾ng ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi, chÕ ®é lµm theo n¨ng lùc ngêi lao
®éng d· vµ ®ang tiÕn hµnh. TÊt c¶ ®Òu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã sÏ thóc ®Èy qu¸
tr×nh x©y dùng con ngêi míi.
Ngµy nay chóng ta ®· c©n ®èi h¬n trong c¬ cÊu ®µo t¹o, sö dông viÖc lµm
cho mäi tr×nh ®é ngêi lao ®éng, sè thÊt nghiÖp ®· gi¶m ®i ®ång thêi sè lao ®éng
lµm ®óng chuyªn m«n cña m×nh còng t¨ng lªn .Tuy kh«ng ph¶i lµ lín nhng nã
còng lµ ®éng lùc, lµ c¬ së gióp con ngêi cã niÒm tin, cã quyÕt t©m trong viÖc
hoµn thiÖn b¶n th©n vµ x©y dùng thÕ hÖ trÎ.
Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· vµ ®ang ®¹t ®îc còng cßn tån ®äng mét sè vÊn
®Ò ®ã lµ: chi phÝ cho gi¸o dôcqu¸ nÆng chiÕm 15%tæng sè chi tiªu ng©n s¸ch
quèc gia.PhÇn lín kinh phÝ tËp chung ë thµnh thÞ, cßn c¸c vïng n«ng th«n, vïng
s©u vïng xa ®iÒu kiÖn häc tËp cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n, thiÕu thèn .Do ®ã hiÖn tîng häc sinh bá häc, gi¸o viªn bá nghÒ ë c¸c vïng nµy kh«ng ph¶i lµ hiÖn tîng
c¸ biÖt. C¬ cÊu ®Çu t cho gi¸o dôc, ®µo t¹o còng cha hîp lý kÕt qu¶ lµ chóng ta
vÉn thõa nh÷ng ngêi cã tr×nh ®é ®¹i häc nhng qu¸ thiÕu c«ng nh©n kü thuËt ®Æc
biÖt lµ c«ng nh©n lµnh nghÒ. C¬ cÊu ngµnh nghÒ ®µo t¹o còng bÊt hîp lý kh«ng
s¸t víi yªu cÇu thùc tÕ, c¸c cö nh©n luËt, kinh tÕ th× thõa cßn kü s vÒ khoa häc
®Æc biÖt lµ kü s n«ng nghiÖp l¹i thiÕu trÇm träng.§iÒu ®ã dÉn tíi sinh viªn tèt
nghiÖp ®¹i häc kh«ng cã viÖc lµm chiÕm tØ lÖ cao (kho¶ng 50%), sè kiÕm dîc
®óng ngµnh nghÒ ®µo t¹o cha ®¹t 1/3. Bªn c¹nh ®ã vÊn ®Ò chÊt lîng ®µo t¹o
còng rÊt ®¸ng lo ng¹i, do sù yÕu kÐm cña c«ng t¸c qu¶n lý, do t¸c ®éng cña nÒn
kinh tÕ thÞ trêng ,viÖc më réng vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o. §iÒu ®ã
kh«ng chØ ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng gi¸o dôc mµ cßn t¸c ®éng xÊu ®Õn nh©n c¸ch
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
con ngêi. Chóng ta ®· ®µo t¹o ra kh«ng Ýt ngêi cã b»ng cÊp , nhng tr×nh ®é vµ
kh¶ n¨ng thùc tÕ, kh«ng t¬ng øng víi b»ng cÊp nhËn ®îc.
Do mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ trêng nªn con ngêi bÞ thÞ trêng ho¸ trë thµnh n« lÖ
cña ®ång tiÒn .Tõ ®ã sinh ra c¸c tÖ n¹n tham nhòng,bu«n lËu,trèn thuÕ...nã khiÕn
nhiÒu ngêi mÊt hÕt nh©n c¸ch sèng,lµm viÖc sai tr¸i v× tiÒn.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Cßn rÊt nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn vÊn ®Ò trªn nh ng mét phÇn do §¶ng vµ
Nhµ níc cha thùc hiÖn mét c¸ch triÖt ®Ó, døt kho¸t c¸c biÖn ph¸p ®· ®Ò ra;
cha ng¨n chÆn, xö lý kip thêi c¸c yÕu tè tiªu cùc trong x· héi cã hiÖu
qu¶ .§ång thêi do chÝnh c¸c tæ chøc, c¸c c¸ nh©n ch a thùc hiÖn nghiªm tóc
c¸c chñ tr¬ng, ®êng lèi,biÖn ph¸p cña Nhµ níc;g©y ¶nh hëng lín ®Õn mäi
mÆt cña x· héi.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
KÕt luËn
X©y dùng con ngêi ViÖt Nam ngµy nay lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc cÊp b¸ch, lµ néi
dung chñ yÕu trong chiÕn lîc ph¸t triÓn ®Êt níc vÒ mäi mÆt nhng nã còng lµ mét
vÊn ®ÒhÕt søc khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. Cã rÊt nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó x©y
dùng con ngêi ViÖt Nam hiÖn nay song muèn tiÕn hµnh x©y dùng cã hiÖu qu¶
th× ph¶i lu«n quan t©m ®Õn vËn dông phñ ®Þnh biÖn chøng .Kh«ng thÓ cã mét con
ngêi míi víi ®ñ phÈm chÊt , n¨ng lùc mµ kh«ng xuÊt ph¸t tõ con ngêi cò,v× con
ngêi cò dï kh«ng phï hîp víi hoµn c¶nh míi th× hä vÉn lu«n lµ c¬ së ®Ó x©y
dùng con ngêi míi. Bëi dï sao hä còng cã nh÷ng phÈm chÊt,n¨ng lùc vµ kinh
nghiÖm b¶n th©n trong qu¸ tr×nh sèng,häc tËp vµ lao ®éng ; mµ nh÷ng n¨ng lùc
®ã lu«n lµ c¬ së cho sù ph¸t triÓn con ngêi.
§ång thêi t«n träng vµ hµnh ®éng theo quy luËt kh¸ch quan hay chñ thÓ cña
hµnh ®éng, ®Æc biÖt lµ sù qu¶n lý c¸c qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi, n¾m b¾t c¸c
quy luËt kh¸ch quan nãi chung,c¸c quy luËt x· héi nãi riªng. ChØ cã n¾m b¾t ®îc
c¸c quy luËt Êy míi x©y dùng vµ ph¸t huy ®îc tÝnh s¸ng t¹o cña con ngêi.
§Þnh híng ho¹t ®éng, kÝch thÝch nhu cÇu cña ngêi lao ®éng mét c¸ch hîp lý
trªn c¬ së kÕt hîp ®óng ®¾n c¸c lîi Ých, ®Ó n©ng cao chÊt lîng con ngêi ViÖt
Nam.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Tµi liÖu tham kh¶o :
1 Gi¸o tr×nh triÕt häc
§¹i häc QL-KD HN
2 T¹p chÝ triÕt häc
Th¸ng 6-2000
3 Gi¸o tr×nh chñ nghÜa x· héi
Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc
12