Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Lêi nãi ®Çu
Chóng ta muèn tån t¹i trong x· héi ngµy nay, chóng ta ph¶i lao ®éng,
nãi ®Õn lao ®éng tríc hÕt ph¶i nãi ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kÕt qu¶ tiªu thô
hµng ho¸, trong ®ã vÊn ®Ò cÇn quan t©m nhÊt lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. §©y lµ sù so
s¸nh gi÷a toµn bé chi phÝ bá ra vµ kÕt qu¶ thu l¹i ®îc. Muèn lµm ®îc ®iÒu nµy
®ßi hái mçi chóng ta ph¶i cã tri thøc trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ qu¶n lý.
Tiªu thô hµng ho¸ lµ kh©u cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kÕt qu¶
tiªu thô hµng ho¸, nã cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp,
nã gãp phÇn to lín ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, kh©u tiªu thô hµng ho¸ cña qu¸
tr×nh s¶n xuÊt, kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ t¹i c¸c doanh nghiÖp g¾n liÒn víi thÞ
trêng, lu«n lu«n vËn ®éng vµ ph¸t triÓn theo sù biÕn ®éng phøc t¹p cña c¸c
doanh nghiÖp.
ChÝnh v× vËy, c«ng t¸c h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸, lu«n lu«n ®îc
nghiªn cøu, t×m tßi, bæ xung ®Ó ®îc hoµn thiÖn h¬n, c¶ vÒ lý luËn lÉn thùc tiÔn,
nh»m môc ®Ých kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng hµng ho¸, hiÖu qu¶ cña s¶n
xuÊt, hiÖu n¨ng cña qu¶n lý.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thÞ trêng níc ngoµi lµ mét vÊn ®Ò næi tréi
vÇn quan t©m cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸. Tõ khi thùc hiÖn chÝnh
s¸ch më cöa ViÖt Nam ®· thiÕt lËp ®îc nhiÒu mèi quan hÖ hîp t¸c th¬ng m¹i
víi nhiÒu níc trªn thÕ giíi. Ngîc l¹i hµng ho¸ cña c¸c níc còng trµn vµo ViÖt
Nam víi khèi lîng kh¸ lín nªn c«ng t¸c h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ cµng cÇn
ph¶i ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Cïng víi sù gia t¨ng cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuèc trong níc vµ
khèi lîng thuocã trªn thÞ trêng t¨ng víi tèc ®é nhanh cïng víi chÊt lîng, ®a
d¹ng vÒ mÉu m·, phong phó vÒ chñng lo¹i. Trong bèi c¶nh ®ã, møc ®é c¹nh
tranh trªn thÞ trêng thuèc phßng vµ ch÷a bÖnh ngµy cµng gay g¾t vµ quyÕt liÖt.
§Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, ngoµi viÖc s¶n xuÊt vµ cung cÊp cho thÞ trêng mét
khèi lîng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh víi chÊt lîng cao, chñng lo¹i, mÉu m· phï hîp
víi c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n thiªu thô hµng
ho¸.
X©y dùng tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n khoa häc hîp lý lµ mét
trong nh÷ng c¬ së cung cÊp th«ng tin quan träng nhÊt cho viÖc ra quyÕt ®Þnh
chØ ®¹o, ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ cã hiÖu qu¶. C«ng t¸c
kÕ to¸n nãi chung, h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ nãi riªng ë c¸c doanh nghiÖp
®· ®îc hoµn thiÖn dÇn song míi chØ ®¸p øng ®îc yªu c©ï cña qu¶n lý ë c¸c
doanh nghiÖp víi møc ®é cßn h¹n chÕ. Bëi vËy, bæ sung vµ hoµn thiÖn h¬n n÷a
c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung, h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ nãi riªng lu«n lµ môc
tiªu hµng ®Çu ë c¸c doanh nghiÖp.
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c h¹ch to¸n tiªu thô hµng
ho¸, trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty cæ phÇn Dîc phÈm Thiªn T©n em ®·
®i s©u t×m hiÓu vµ nghiªn cøu lý luËn cña c«ng viÖc h¹ch to¸n tiªu thô hµng
ho¸ ë C«ng ty. Ho¹t ®éng tiªu thô hµng ho¸ cña C«ng ty rÊt ®a d¹ng vµ phong
phó, cïng víi sè vèn kiÕn thøc Ýt ái häc ®îc trªn ghÕ nhµ trêng, em m¹nh d¹n
chän ®Ò tµi"H¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô
hµng ho¸ t¹i C«ng ty cæ phÇn Dîc phÈm Thiªn T©n".
V× thêi gian thùc tËp ng¾n vµ b¶n th©n em cßn bÞ h¹n chÕ nªn ®Ò tµi
kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù gãp ý, chØ ®¹o
ch©n t×nh cña c« gi¸o ®Ó ®Ò tµi cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Néi dung chÝnh cña ®Ò tµi gåm 3 phÇn:
PhÇn I : Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ tiªu thô hµng ho¸
PhÇn II : T×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ t¹i C«ng ty Cæ phÇn Dîc
phÈm Thiªn T©n
PhÇn III: NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tiªu thô
hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ t¹i
C«ng ty Cæ phÇn Dîc phÈm Thiªn T©n
PhÇn thø nhÊt
Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸
vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ trong
doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i
I. Sù cÇn thiÕt ph¶i h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ .
1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc diÓm cña hµng ho¸.
Hµng ho¸ ®îc coi lµ mua vµo khi th«ng qua qu¸ tr×nh mua b¸n vµ doanh
nghiÖp th¬ng m¹i ph¶i n¾m ®îc quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸ (®· thanh to¸n tiÒn
hµng hoÆc chÊp nhËn). Môc ®Ých mua hµng ho¸ lµ ®Ó b¸n cho nhu cÇu tiªu
dïng trong níc vµ mua ®Ó xuÊt khÈu ra níc ngoµi. Ngoµi ra hµng ho¸ trong
c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã thÓ ®îc sö dông ®Ó gãp vèn liªn doanh, ®Ó tr¶
l¬ng, thëng, biÕu tÆng, qu¶ng c¸o, chµo hµng hoÆc ®æi lÊy hµng ho¸ kh¸c.
2. Tiªu thô ®îc thùc hiÖn nh thÕ nµo ?
Tiªu thô hµng ho¸ lµ qu¸ tr×nh trao ®æi ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ cña hµng
ho¸, tøc lµ chuyÓn ho¸ vèn cña doanh nghiÖp tõ tr¹ng th¸i cña vËt chÊt tiÒn tÖ
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
vµ h×nh thµnh kÕt qña cña b¸n hµng, trong ®ã doanh nghiÖp giao hµng cho
kh¸ch hµng vµ kh¸ch hµng tr¶ tiÒn cho doanh nghiÖp theo gi¸ tho¶ thuËn.
Th«ng qua qu¸ tr×nh tiªu thô, nhu cÇu cña ngêi sö dông mét phÇn nµo ®ã ®îc
tho¶ m·n vµ gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ®ã ®îc thùc hiÖn .
Qu¸ tr×nh tiªu thô c¬ b¶n ®îc chia lµm hai giai ®o¹n :
- Giai ®o¹n thø nhÊt: §¬n vÞ b¸n xuÊt giao hµng cho ®¬n vÞ mua th«ng
qua hîp ®ång kinh tÕ ®· ®îc ký. §©y lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña hµng ho¸ nhng
cha x¸c ®Þnh ®îc kÕt qu¶ cña viÖc b¸n hµng.
- Giai ®o¹n thø hai: Khi kh¸ch hµng nhËn ®îc hµng theo ®óng chñng
lo¹i trªn hîp ®ång kinh tÕ, kh¸ch hµng tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn. §Õn
®©y qu¸ tr×nh b¸n hµng kÕt thóc, hµng ho¸ ®îc coi lµ tiªu thô vµ h×nh thµnh kÕt
qu¶ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ .
Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh tiªu thô :
- Cã sù tháa thuËn gi÷a ngêi mua, ngêi b¸n vÒ sè lîng, chÊt lîng chÊt
lo¹i cña hµng ho¸ trªn c¬ së hîp ®ång kinh tÕ.
- Cã sù thay ®æi quyÒn së h÷u, quyÒn sö dông hµng ho¸ tõ ngêi b¸n
sang ngêi mua th«ng qua qu¸ tr×nh b¸n hµng.
- Ngêi b¸n giao cho ngêi mua mét lîng hµng ho¸ vµ nhËn ®îc tiÒn hoÆc
®îc chÊp nhËn thanh to¸n. Kho¶n tiÒn nµy ®îc gäi lµ doanh thu b¸n hµng, ®îc
dïng ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n chi phÝ ®· bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kÕt qu¶
tiªu thô hµng ho¸ vµ h×nh thµnh nªn kÕt qu¶ cña viÖc tiªu thu hµng ho¸ trong
kú cña doanh nghiÖp.
Tiªu thô hµng ho¸ bao gåm :
- Tiªu thô ra ngoµi: Lµ viÖc b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c hoÆc c¸ nh©n
trong vµ ngoµi doanh nghiÖp .
- Tiªu thô néi bé: Lµ viÖc b¸n hµng gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cïng
trong tæng c«ng ty, tËp ®oµn ...
Khi tiªu thô hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn th× doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn
nghÜa vô víi Nhµ níc theo luËt ®Þnh tÝnh trªn khèi lîng s¶n phÈm tiªu thô ra
ngoµi doanh nghiÖp hoÆc tiªu thô néi bé .
Gi¸ b¸n ®¬n vÞ s¶n phÈm lµ gi¸ b¸n thùc tÕ ghi trªn hoÊ ®¬n GTGT, lµ
c¨n cø ®ÓtÝnh doanh thu b¸n hµng thùc hiÖn ®îc trong kú.
3. C¸c ph¬ng thøc tiªu thô hµng ho¸ :
Cã 4 ph¬ng thøc tiªu thô hµng ho¸ chñ yÕu.
a. Ph¬ng thøc tiªu thô trùc tiÕp :
Tiªu thô trùc tiÕp lµ ph¬ng thøc giao hµng cho ngêi mua trùc tiÕp t¹i
kho (hoÆc trùc tiÕp taÞ ph©n xëng kh«ng qua kho) cña doanh nghiÖp. Hµng ho¸
khi bµn giao cho kh¸ch hµng ®îc kh¸ch hµng tr¶ tiÒn hay chÊp nhËn thanh
to¸n, sè hµng ho¸ nµy chÝnh thøc coi lµ tiªu thô th× khi ®ã doanh nghiÖp b¸n
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
hµng mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng ho¸ ®ã. Ph¬ng thøc nµy bao gåm b¸n bu«n
b¸n lÎ:
- B¸n bu«n:
B¸n bu«n lµ qu¸ tr×nh b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt c¸c ®n vÞ kÕt
qu¶ tiªu thô hµng ho¸ th¬ng m¹i ®Ó tiÕp tôc ®a vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, gia
c«ng chÕ biÕn t¹o ra s¶n phÈm míi hoÆctiÕp tôc ®îc chuyÓn b¸n. Do ®ã ®èi tîng cña b¸n bu«n rÊt ®a d¹ng vµ phong phó cã thÓ lµ c¬ së s¶n xuÊt, ®¬n vÞ
kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ th¬ng m¹i trong níc vµ ngoµi níc hoÆc c¸c c«ng ty
th¬ng m¹i t nh©n.
§Æc trng cña ph¬ng thøc nµy lµ kÕt thóc nghiÖp vô b¸n hµng, hµng ho¸
vÉn n»n trong lÜnh vùc lu th«ng, cha ®ivµo lÜnh vùc tiªu dïng. Hµng b¸n theo
ph¬ng thøc nµy thêng lµ víi khèi lîng lín vµ nhiÒu h×nh thøc thanh to¸n. Do
®ã muèn qu¶n lý tèt th× ph¶i lËp chøng tõ cho tõng lÇn b¸n .
Khi thùc hiÖn b¸n hµng, bªn mua sÏ cã ngêi ®Õn nhËn hµng trùc tiÕp t¹i
kho cña doanh nghiÖp. Khi ngêi nhËn ®· nhËn ®ñ sè hµng vµ ký x¸c nhËn trªn
chøng tõ b¸n hµng th× sè hµng ®ã kh«ng thuoäc quyÒn së h÷u cña doanh
nghiÖp n÷a mµ ®îc coi lµ hµng ®· b¸n. Khi bªn mua tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn
thanh to¸n th× doanh nghiÖp h¹ch to¸n vµo doanh thu vµ doanh nghiÖp ph¶i
thùc hiÖn nghÜa vô Nhµ níc.
Chøng tõ kÕ to¸n sö dông lµ ho¸ ®¬n GTGT hoÆc phiÕu xuÊt kho do
doanh nghiÖp lËp, chøng tõ nµy ®îc lËp thµnh 3 liªn: 1 liªn giao cho ngêi nhËn
hµng, 2 liªn chuyÓn cho phßng kÕ to¸n ®Ó lµm thñ tôc thanh to¸.
- B¸n lÎ:
Theo h×nh thøc nµy, hµng ho¸ ®îcb¸n trùc tiÕp cho ngêi tiªudïng, b¸n
lÎ lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh vËn ®éng cña hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt
®Õn n¬i tiªu dïng. §èi tîng cña b¸n lÎ lµ mäi c¸ nh©n trongvµ ngoµi níc muèn
cã mét gi¸ trÞ sö dông nµo ®ã kh«ng ph©n biÖt giai cÊp, quèc tÞch.
§Æc trng cïa ph¬ng thøc b¸n lÎ lµkÕt thóc nghiÖp vô b¸n hµng th× s¶n
phÈm rêi khái lÜnh vùc lu th«ng ®i vµo lÜnh vùc tiªu dïng gi¸ trÞ sö dông cña
s¶n phÈm ®îc thùc hiÖn. Hµng b¸n lÎ thêng cã khèi lîng nhá, vµ thanh to¸n
ngay vµ thêng b»ng tiÒn mÆt nªn thêng Ýt lËp chøng tõ chotõng lÇn b¸n. B¸n
lÎ ®îcchia lµm 2 h×nh thøc:
+.B¸n lÎ thu håi trùc tiÕp .
+ B¸n lÎ thu håi tËp trung.
b. Ph¬ng thøc tiªu thô theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng chê chÊp
nhËn.
C¨n cø vµo hîp ®ång ®· ký, ®Õn ngµy giao hµng, doanh nghiÖp sÏ xuÊt
kho ®Ó chuyÓn hµng cho bªn mua b»ng ph¬ng tiÖn cña m×nh hoÆc ®i thuª
ngoµi ®Õn ®Þa ®iÓm ®· ghi trong hîp ®ång, chi phÝ vËn chuyÓn nµy do bªn nµo
chÞu tuú thuéc vµo sù tho¶ thuËn cña hai bªn vµ ®îc ghi trong hîp ®ång kinh
tÕ. Hµng göi ®i vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp, khi ngêi mua th«ng
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
b¸o ®· ®îc nhËn hµng vµchÊp nhËn thanh to¸n th× sè hµng ®ã ®îc coi lµ tiªu
thô, doanh nghiÖp h¹ch to¸n vµ doanh thu.
Chøng tõ sö dông trong trêng hîp nµy lµ ho¸ ®¬n GTGT hoÆc ho¸ ®¬n
kiªm phiÕu xuÊt kho do doanh nghiÖp lËp, chøng tõ nµy ®îc lËp thµnh 4 liªn: 1
liªn göi cho ngêi mua, 2 liªn göi cho phßng kÕ to¸n ®Ó lµm thñ tôc thanh to¸n,
1 liªn thñ kho gi÷ .
c. Ph¬ng thøc b¸n hµng qua c¸c ®¹i lý ( ký göi) .
Hµng ho¸ göi ®¹i lý b¸n vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp vµ
cha ®îc coi lµ tiªu thô.Doanh nghiÖp chØ ®îc h¹ch to¸n vµ doanh thu khi bªn
nhËn ®¹i lý thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. Khi b¸n ®îc hµng th×
doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho ngêi nhËn ®¹ ilý mét kho¶n tiÒn gäi lµ hoa hång.
Kho¶n tiÒn nµy ®îc coi nh mét phÇn chi phÝ b¸n hµng vµ ®îc h¹ch to¸n vµo
tµi kho¶n b¸n hµng .
Doanh nghiÖp cã nghÜa vô nép thuÕ tiªu thô mµ kh«ng ®îc trõ ®i phÇn
hoa hång tr¶ cho bªn nhËn ®¹ilý.
* C¸c trêng hîp hµng ho¸ göi ®i ®îc coi lµ tiªu thô .
- Hµng ho¸ b¸n b¸n theo ph¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp.
- Hµng ho¸ göi b¸n chØ ®îc coi lµtiªu thô vµ h¹ch to¸n vµo doanh thu vµ
gi¸ vèn trong c¸c trêng hîp sau :
+ Doanh nghiÖp nhËn ®îc tiÒn do kh¸ch hµng tr¶.
+ Kh¸ch hµng ®· nhËn ®îc hµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n.
+ Kh¸ch hµng ®· øng tríc sè tiÒn mua hµng vÒ sè hµng sÏ chuyÓn ®Õn.
+ Sè hµng göi b¸n ¸p dông ph¬ng thøc thanh to¸n theo kÕ ho¹ch th«ng
qua nh©n hµng.
d. Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp:
Theo ph¬ng thøc nµy, khi giao hµng cho ngêi mua th× lîng hµng chuyÓn
giao ®îc coi lµ tiªu thô vµ doanh nghiÖp mÊt quyÒn së h÷u lîng hµng ®ã. Theo
ph¬ng thøc nµy ngêi mua sÏ tr¶ tiÒn lµm nhiÒu lÇn theo hîp ®ång ban ®Çu vµ
gi¸ b¸n bao giê còng cao h¬n gi¸ b¸n theo ph¬ng thøc th«ng thêng. PhÇn
chªnh lÖch nµy chÝnh lµ tiÒn l·i ph¸t sinh do kh¸ch tr¶ chËm, tr¶ nhiÒu lÇn, sè
tiÒn l·i nµy ®îc h¹ch to¸n vµo to¶n thu nhËp cña ho¹t ®éng tµi chÝnh. Doanh
nghiÖp b¸n hµng ®îc ph¶n ¸nh ngay t¹i thêi ®iÓm giao hµng cho kh¸ch hµng
theo gi¸ b¸n lÎ b×nh thêng. Ngêi mua sÏ thanh to¸n lÇn ®Çu t¹i thêi ®iÓm mua.
Sè tiÒn cßn l¹i ngêi mua chÊp nhËn thanh to¸n dÇn ë c¸c kú tiÕp theo vµ ph¶i
chÞu mét tû lÖ l·i xuÊt nhÊt ®Þnh. Th«ng thêng sè tiÒn thanh to¸n ë c¸c kú
b»ng nhau, trong ®ã mét phÇn lµ doanh thu gèc mét phÇn lµ l·i suÊt tr¶ chËm.
e. Ph¬ng thøc tiªu thô néi bé.
Tiªu thô néi bé lµ viÖc mua b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô
gi÷a c¸c ®¬n vÞ chÝnh víi c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc hay gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
víi nhau trong cïng mét c«ng ty, tËp ®oµn, liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp... Ngoµi ra,
coi lµ tiªu thô néi bé cßn bao gåm c¸c kho¶n s¶n phÈm, hµng ho¸ dÞch vô xuÊt
biÕu, tÆng, xuÊt tr¶ l¬ng, thëng, xuÊt dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kÕt qu¶ tiªu
thô hµng ho¸.
4. NhiÖm vô cña kÕ to¸n trong qu¶n lý tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸.
§Ó ®¸p øng yªu cÇu nãi trªn, kÕ toÊn tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ cã nh÷ng nhiÖm vô sau:
- Ph¶n ¸nh vµ ghi chÐp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi khèi lîng vµ hµng
ho¸ b¸n ra vµ gi¸ vèn chÝnh x¸c cña chóng nh»m x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ kÕt
qu¶ tiªu thô hµng ho¸ nãi chung hoÆc tõng lo¹i hµng ho¸, nhãm hµng ho¸,
hµng ho¸ riªng lÎ nãi riªng, c¸c kho¶n chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp, còng nh ph©n bæ chóng cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan.
- X¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ cña tõng lo¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kÕt qu¶
tiªu thô hµng ho¸ trong doanh nghiÖp, ph¶n ¸nh, gi¸m ®èi t×nh h×nh ph©n phèi
lîi nhuËn.
- LËp vµ göi b¸o c¸o tiªu thô, doanh thu, kÕt qu¶ kÕt qu¶ tiªu thô hµng
ho¸ theo yªu cÇu qu¶n lý cña ban l·nh ®¹o. §Þnh kú ph©n tÝch kinh tÕ ®èi víi
ho¹t ®éng tiªu thô hµng ho¸, thu nhËp vµ ph©n phèi lîi nhu©n, t vÊn cho ban
l·nh ®¹o lùa chän ph¬ng ¸n kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ cnã hiÖu qu¶ nhÊt.
§Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô ®ã kÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ cÇn thùc tèt c¸c néi dung sau:
Thø nhÊt: Tæ chøc tèt hÖ thèng chøng tõ ghi chÐp ban ®Çu vµ tr×nh tù
lu©n chuyÓn chøng tõ.
Thø hai: KÕ to¸n ph¶i ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ hîp ph¸p ban ®Çu quy ®Þnh
tõng nghiÖp vô tiªu thô, tæ chøc lu©n chuyÓn chøng tõ ghi sæ kÕ to¸n mét c¸ch
khoa häc, hîp lý nh»m ph¶n ¸nh ®îc c¸c sè liªô phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý
s¶n xuÊt, kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸,tr¸nh ghi chÐp trïng lÆp kh«ng cÇn thiÕt,
n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ to¸n.
Thø ba: B¸o c¸o kÞp thêi, thêng xuyªn t×nh h×nh tiªu thô hµng ho¸ vµ
thanh to¸n theo tõng lo¹i hµng ho¸, nhãm hµng ho¸, tõng hîp ®ång kinh tÕ,
tõng ®èi tîng thanh to¸n ... §¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý, gi¸m ®èc hµng b¸n trªn
c¸c yÕu tè: sè lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i, thêi gian ...
Thø t: Tæ chøc vËn dông tèt hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n, hÖ thèng sæ
s¸ch kÕ to¸n sao cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt, kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸
cña doanh nghiÖp.
II. H¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸
1. Chøng tõ sö dông: Bao gåm c¸c chøng tõ chñ yÕu sau:
- PhiÕu nhËp kho.
- PhiÕu xuÊt kho.
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
- Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho.
- Biªn b¶n kiÓm kª.
- Ho¸ ®¬n GTGT.
- Ho¸ ®¬n b¸n hµng (nÕu cã)
Ngoµi c¸c chøng tõ sö dông b¾t buéc thèng nhÊt theo quy ®Þnh cña Nhµ
níc, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông thªm c¸c chøng tõ kÕ to¸n cã tÝnh chÊt
híng dÉn hoÆc chøng tõ kÕ to¸n ®Æc thï tù tin (NÕu ®îc phÐp cña Bé tµi chÝnh
hoÆc Tæng côc thuÕ) tuú thuéc vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp vÒ lÜnh
vùc ho¹t ®éng, thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau.
2. C¸c ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸.
a. Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song.
- Nguyªn t¾c cña ph¬ng ph¸p.
+ Kho: Thñ kho ghi chÐp sù biÕn ®éng nhËp xuÊt, tån vÒ hiÖn vËt.
+ Phßng kÕ to¸n: Ghi chÐp sù biÕn ®éng cña hµng ho¸ vÒ hiÖn vËt, gi¸
trÞ trªn sæ chi tiÕt.
- Tr×nh tù ghi chÐp:
+ ë kho: Ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho hµng ho¸ do thñ kho
tiÕn hµnh theo chØ tiªu sè lîng trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt.
+ ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n sö dông sæ (thÎ) kÕ toan chi tiÕt ®Ó ghi chÐp
t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho theo chØ tiªu sè lîng trªn c¬ së c¸c chøng tõ
nhËp, xuÊt do thñ kho göi lªn sau khi ®· ®îc kiÓm tra hoµn chØnh vµ ®Çy ®ñ.
Cuèi th¸ng, sau khi x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ hµng ho¸ nhËp, xuÊt, tån kÕ to¸n míi
tiÕn hµnh ghi sæ (thÎ) chi tiÕt theo chØ tiªu gi¸ trÞ.
- S¬ ®å ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song
Thñ kho
Chøng tõ
nhËp
Chøng tõ
xuÊt
Sæ kÕ to¸n chi tiÕt
Gi¶i thÝch s¬ ®å:
Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
B¶ng kª tæng hîp
§èi chiÕu, kiÓm tra
N-X-T
* ¦u ®iÓm: Ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra ®èi chiÕu.
* Nhîc ®iÓm: ViÖc ghi chÐp gi÷a kho vµ bé phËn kÕ to¸n cßn trïng lÆp
vÒ chØ tiªu sè lîng. ViÖc kiÓm tra ®èi chiÕu thêng tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng
nªn h¹n chÕ chøc n¨ng kiÓm tra cña kÕ to¸n.
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
* Ph¹m vi sö dông: ThÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i
hµng ho¸, nghiÖp vô nhËp, xuÊt Ýt, kh«ng thêng xuyªn, tr×nh ®é chuyªn m«n
cña kÕ to¸n thÊp.
b. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
- Nguyªn t¾c:
+ ë kho: Thñ kho ghi chÐp sù biÕn ®éng nhËp, xuÊt, tån vÒ hiÖn vËt.
+ Phßng kÕ to¸n: Ghi chÐp sù biÕn ®éng nhËp, xuÊt, tån cña hµng ho¸
c¶ vÒ gi¸ trÞ lÉn hiÖn vËt trªn sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
- Tr×nh tù ghi chÐp:
+ ë kho: ViÖc ghi chÐp ë kho cña thñ kho còng ®îc thùc hiÖn trªn thÎ
kho nh ph¬ng ph¸p thÎ song song.
+ ë phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp
t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho cña tõng lo¹i hµng ho¸ theo c¶ hai chØ tiªu: sè lîng vµ gi¸ trÞ ë tõng kho dïng cho c¶ n¨m, mçi th¸ng chØ ghi mét lÇn vµo cuèi
th¸ng. §Ó cã sè liÖu ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, kÕ to¸n lËp b¶ng kª
nhËp, xuÊt cuèi th¸ng tiÕn hµnh kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a sæ ®èi chiÕu
lu©n chuyÓn víi thÎ kho vµ sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp.
- S¬ ®å ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
ThÎ kho
Chøng tõ
nhËp
B¶ng kª
nhËp
Chøng tõ
xuÊt
Sæ ®èi chiÕu
lu©n chuyÓn
B¶ng kª
xuÊt
Ghi chó:
Ghi hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú
Ghi cuèi th¸ng
* ¦u
§èi®iÓm:
chiÕuKhèi
kiÓmlîng
tra ghi chÐp cña kÕ to¸n ®îc gi¶m bít (ChØ ghi mét
lÇn vµo cuèi th¸ng).
* Nhîc ®iÓm: ViÖc ghi sæ vÉn cßn trïng lÆp, viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu
gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n chØ tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng nªn h¹n chÕ t¸c dông
kiÓm tra trong c«ng t¸c qu¶n lý.
* Ph¹m vi sö dông: ThÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt Ýt c¸c
nghiÖp vô nhËp, xuÊt, kh«ng bè trÝ riªng kÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸ vµ kh«ng cã
®iÒu kiÖn ghi chÐp, theo dâi t×nh h×nh nhËp, xuÊt hµng ngµy.
c. Ph¬ng ph¸p sæ sè d.
- Nguyªn t¾c:
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
+ Kho: Thñ kho ghi chÐp sù biÕn ®éng nhËp, xuÊt, tån vÒ hµng ho¸.
Cuèi th¸ng trªn cë tån cuèi th¸ng trªn thÎ kho vÒ hiÖn vËt vµo sæ sè d do kÕ
to¸n lËp, ®îc ghi vµo cét sè lîng.
+ Phßng kÕ to¸n: Ghi chÐp sù biÕn ®éng nhËp, xuÊt, tån cña hµng ho¸
trªn b¶ng luü kÕ nhËp, xuÊt, tån.
- Tr×nh tù ghi chÐp:
+ ë kho: Ngoµi viÖc h¹ch to¸n gièng nh hai ph¬ng ph¸p trªn, thñ kho
cßn sö dông sæ sè d ®Ó ghi chÐp chØ tiªu sè lîng cña hµng ho¸. Sæ nµy do kÕ
to¸n lËp cho tõng kho vµ sö dông trong c¶ n¨m. Hµng th¸ng, vµo ngµy cuèi
th¸ng th× kÕ to¸n chuyÓn sæ sè d cho thñ kho. Thñ kho sau khi céng sè liÖu
nhËp, xuÊt trong th¸ng vµ tÝnh ra sè lîng tån cuèi th¸ng cña tõng lo¹i hµng
ho¸ trªn thÎ kho. C¨n cø vµo sè liÖu nµy ®Ó ghi vµo sæ sè d theo tõng lo¹i hµng
ho¸.
+ ë phßng kÕ to¸n: §Þnh kú kÕ to¸n xuèng kho ®Ó kiÓm tra viÖc ghi
chÐp trªn thÎ kho cña thñ kho. Sau ®ã nhËn chøng tõ nhËp xuÊt vÒ phßng kÕ
to¸n vµ tiÕn hµnh hoµn thiÖn ph©n lo¹i theo tõng nhãm, lo¹i hµng ho¸. KÕ to¸n
tæng hîp gi¸ trÞ cña chóng theo tõng nhãm, lo¹i ®Ó ghi vµo b¶ng kª nhËp hoÆc
b¶ng kª xuÊt hµng ho¸ råi c¨n cø vµo sè liÖu trªn c¸c b¶ng kª nµy ®Ó ghi vµo
b¶ng kª luü kÕ nhËp, xuÊt.
Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sè liÖu trªn cét tæng céng ë b¶ng luü kÕ ®Ó ghi
vµo b¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt, tån kho hµng ho¸. Sau ®ã tÝnh ra sè tån kho
theo nhãm, lo¹i ®Ó ghi vµo b¶ng kª luü kÕ.
Còng ë thêi ®iÓm cuèi th¸ng, sau khi nhËn ®îc sæ sè d do thñ kho
chuyÓn lªn, kÕ to¸n c¨n cø vµo sè lîng vµ ®¬n gi¸ cña tõng lo¹i hµng ho¸ tån
kho ®Ó tÝnh ra chØ tiªu gi¸ trÞ cña sè d vµ ghi vµo cét "thµnh tiÒn" trªn sæ sè d.
Sè liÖu nµy ®îc ®èi chiÕu víi sè liÖu cét tån kho trªn b¶ng tæng hîp vµ hai sè
liÖu nµy ph¶i trïng nhau.
- S¬ ®å Ph¬ng ph¸p sæ sè d.
PhiÕu nhËp
kho
ThÎ kho
Sæ sè d
KÕ to¸n
tæng hîp
PhiÕu giao
nhËn chøng
tõ nhËp
B¶ng kª luü
kÕ nhËp xuÊt - tån
PhiÕu giao
nhËn chøng
tõ xuÊt
PhiÕu xuÊt
kho
Ghi chó:
Ghito¸n
hµng tæng
ngµy hîp tiªu thô hµng ho¸.
III. H¹ch
Ghi cuèi th¸ng
chiÕu
1. H¹chQuan
to¸n hÖ
tiªu®èi
thô
hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
a. C¸c chøng tõ kÕ to¸n sö dông.
- Ho¸ ®¬n GTGT.
- Ho¸ ®¬n b¸n hµng.
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
- Ho¸n ®¬n tù in, chøng tõ ®Æc thï.
- B¶ng kª b¸n lÎ.
- GiÊy b¸o Cã cña ng©n hµng, phiÕu thu...
b. C¸c tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông.
- Tµi kho¶n 156 - Hµng ho¸: Tµi kho¶n nµy ®îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh
gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i hµng ho¸ nhËp kho cña doanh
nghiÖp theo gi¸ thµnh thùc tÕ (gi¸ thµnh c«ng xëng thùc tÕ)
Bªn Nî: C¸c NghiÖp vô ghi t¨ng
Bªn Cã: C¸c NghiÖp lµm gi¶m gi¸
D Nî: Gi¸ thµnh thùc tÕ
- Tµi kho¶n 157 - Hµng göi b¸n: Tµi kho¶n nµy ®îc sö dông ®Ó theo dâi
gi¸ trÞ s¶n phÈm, hµng ho¸ tiªu thô theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng, nhê ®¹i lý,
ký göi, hay gi¸ trÞ lao vô dÞch vô ®· hoµn thµnh bµn giao cho ngêi ®Æt hµng,
ngêi mua nhng cha ®îc chÊp nhËn thanh to¸n.
Bªn Nî: Gi¸ trÞ s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô göi b¸n, ®¹i lý hoÆc
®· thùc hiÖn víi kh¸ch hµng nhng cha ®îc chÊp nhËn thanh to¸n.
Bªn Cã: + Gi¸ trÞ s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô ®· ®îc kh¸ch
hµng thanh to¸n hoÆ chÊp nhËn thanh to¸n.
+ Gi¸ trÞ hµng göi b¸n bÞ tõ chèi, tr¶ l¹i.
D nî: Gi¸ trÞ hµng göi b¸n cha ®îc chÊp nhËn.
- Tµi kho¶n 511 - Doanh thu b¸n hµng: Tµi kho¶n nµy ®îc dïng ®Ó ph¶n
¸nh tæng sè doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp vµ c¸c kho¶n gi¶m
doanh thu. tõ ®ã tÝnh ra doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô trong kú. Tæng sè doanh
thu b¸n hµng ghi nhËn ë ®©y cã thÓ lµ tæng gi¸ thanh to¸n (Víi c¸c doanh
nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp còng nh ®èi víi c¸c ®èi tîng
chÞu thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt) hoÆc gi¸ kh«ng cã thuÕ GTGT
(Víi c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ).
Bªn Nî: + Sè thuÕ ph¶i nép (tiªu thô ®Æc biÖt, xuÊt khÈu) tÝnh trªn
doanh sè b¸n trong kú.
+ Gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ doanh thu cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (kÕt
chuyÓn trõ vµo doanh thu).
+ KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo tµi kho¶n 911.
Bªn Cã: Tæng sè doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp trong
kú.
Tµi kho¶n 511 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Tµi kho¶n nµy ®îc chi tiÕt thµnh 4 tiÓu kho¶n.
+ Tµi kho¶n 5111 - Doanh thu b¸n hµng ho¸.
+ Tµi kho¶n 5112 - Doanh thu b¸n thµnh phÈm.
+ Tµi kho¶n 5111 - Doanh thu cung cÊp dÞch vô.
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
+ Tµi kho¶n 5111 - Doanh thu trî cÊp, trî gi¸.
- Tµi kho¶n 511 - Doanh thu b¸n hµng néi bé: Tµi kho¶n nµy ®îc dïng
®Ó ph¶n ¸nh doanh thu cña sè hµng ho¸, lao vô, dÞch vô, s¶n phÈm tiªu thô néi
bé gi÷a c¸c xÝ nghiÖp trùc thuéc trong cïng mét Tæng c«ng ty, c«ng ty tËp
®oµn...
Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt thµnh 3 tiÓu kho¶n.
+ Tµi kho¶n 5121 - Doanh thu b¸n hµng ho¸.
+ Tµi kho¶n 5122 - Doanh thu b¸n s¶n phÈm.
+ Tµi kho¶n 5123 - Doanh thu cung cÊp dÞch vô.
(Néi dung ph¶n ¸nh t¬ng tù nh tµi kho¶n 511)
- Tµi kho¶n 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi gi¸
vèn cña hµng ho¸, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô xuÊt b¸n trong kú.
Bªn Nî: Gi¸ vèn cña hµng ho¸, lao vô, dÞch vô ®· cung cÊp (®· ®îc coi
lµ tiªu thô trong kú).
Bªn cã: KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú.
Tµi kho¶n 632 cuèi kú kh«ng cã sè d
Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh h¹ch toan tiªu thô hµng ho¸ kÕ to¸n cßn ph¶i
sö dông mét sè tµi kho¶n sau: TK 333, TK 521, Tk 531, TK 532, TK 111, TK
112...
c. Tr×nh tù h¹ch to¸n.
* Ph¬ng thøc h¹ch to¸n b¸n bu«n: H¹ch to¸n theo s¬ ®å sau.
TK 156
TK 632
TK 511
(1)
TK 111, 112
(2)
TK 3331
(1) XuÊt kho hµng ho¸ theo gi¸ vèn.
(2) Tæng gi¸ thanh to¸n cã thuÕ GTGT.
* Ph¬ng thøc b¸n lÎ: H¹ch to¸n theo s¬ ®å sau.
TK 156- Kho
TK 156- Cöa hµng
(1)
TK 632
TK 511
(2)
TK 3331
(1) ChuyÓn hµng xuèng cöa hµng b¸n lÎ.
(2) Gi¸ vèn hµng b¸n ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
(3) Tæng gi¸ thanh to¸n cã thuÕ GTGT.
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
TK 111, 112...
(3)
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
* Ph¬ng thøc tiªu thô hµng ho¸ theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng chê chÊp nhËn:
H¹ch to¸n theo s¬ ®å.
TK 156
TK 157
(1)
TK 632
TK 511
(2)
TK 111, 112
(3)
TK 3331
(1) XuÊt kho hµng ho¸ theo göi ®i b¸n.
(2) Gi¸ vèn hµng göi b¸n ®îc chÊp nhËn lµ tiªu thô.
(3) Tæng gi¸ thanh to¸n cã thuÕ GTGT.
* Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp:
TK 511
TK 111, 112
(1)
(4)
TK 33311
TK 511
(2)
(6)
(5)
TK 711
(1) Doanh thu theo gi¸ b¸n thu tiÒn ngay (kh«ng kÓ thuÕ GTGT).
(3)
(2) ThuÕ GTGT ph¶i nép tÝnh trªn gi¸ b¸n thu tiÒn ngay.
(3) Lîi tøc tr¶ chËm.
(4) Sè tiÒn ngêi mua tr¶ lÇn ®Çu.
(5) Tæng sè tiÒn cßn ph¶i thu cña ngêi mua.
(6) Thu tiÒn cña ngêi mua c¸c kú sau.
* Ph¬ng thøc b¸n hµng qua c¸c ®¹i lý. (ký göi)
TK 156
TK 157
(1)
TK 632
TK 511
TK 641
(2a)
TK 3331
(2b)
)
(1) XuÊt kho hµng ho¸ göi b¸n.
(2a) Gi¸ vèn hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
TK 111,112
TK 113 (1331)
(3)
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
(2b) Tæng gi¸ thanh to¸n, thuÕ GTGT ph¶i nép,
hoa hång cho bªn nhËn ®¹i lý.
(3) ThuÕ GTGT tÝnh trªn hoa hång (nÕu cã).
- §èi víi bªn nhËn ®¹i lý.
TK 033
TK 511
TK 111, 112
Hoa hång ®¹i lý
®îc hëng
- NhËn
- B¸n
- Tr¶ l¹i
TK 331
Tæng tiÒn
hµng
Ph¶i tr¶ cho
chñ hµng
Thanh to¸n tiÒn cho chñ hµng
2. H¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
a. C¸c tµi kho¶n kÓ to¸n sö dông.
- Tµi kho¶n 155 - Hµng ho¸
Bªn Nî: TrÞ gi¸ thµnh phÈm tån kho cuèi kú.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thµnh phÈm tån kho ®Çu kú.
D Nî: TrÞ gi¸ thµnh phÈm tån kho t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª.
- Tµi kho¶n 157 - Hµng göi b¸n:
Bªn Nî: TrÞ gi¸ hµng göi b¸n cuèi kú.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng göi b¸n ®Çu kú.
D nî: TrÞ gi¸ hµng göi b¸n cha b¸n ®îc t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª.
- Tµi kho¶n 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n
Bªn Nî:
- Gi¸ vèn hµng b¸n cha tiªu thô ®Çu kú.
- Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô s¶n xuÊt hoµn thµnh
trong kú.
Bªn Cã:
- KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n cha tiªu thô cuèi kú.
- KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n cha tiªu thô trong kú.
Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d.
- Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông c¸c tµi kho¶n: TK 511, TK 512, TK 521,
TK 531, TK 532, TK 154 ...
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
b. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
(1)
TK 156,157
TK 632
TK 911
TK 511
TK 131,...
TK 531,532
(2)
(7)
(6)
(3)
TK 154
TK 631
(8)
(9)
(4)
TK 3331
(5)
(1) KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú vµ hµng göi b¸n cha ®îc tiªu thô.
(2) KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng tån kho ®Çu kú vµ hµng göi b¸n cha ®îc tiªu thô.
(3) TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
(4) TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú.
(5) KÕt chuyÓn gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú
(6) KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n trong kú.
(7) KÕt chuyÓn c¸c kho¶n gi¶m trõ.
(8) KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸.
(9) Ph¶n ¸nh hµng ho¸ ®îc coi lµ tiªu thô.
3. H¹ch to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu.
a. ChiÕt khÊu th¬ng m¹i
- Néi dung: VÒ thùc chÊt, chiÕt khÊu b¸n hµng ®îc coi lµ mét kho¶n chi
phÝ cho nh÷ng kh¸ch hµng mua hµng ho¸ víi sè lîng lín, thanh to¸n tríc thêi
h¹n tho¶ thuËn... nh»m môc ®Ých khuyÕn khÝch kh¸ch hµng mua hµng cho
doanh nghiÖp.
- Tr×nh tù h¹ch to¸n:
TK 111,112,131,...
TK 521
TK 811
C¸c kho¶n chiÕt khÊu
KÕt chuyÓn toµn bé
ph¸t sinh trong kú
chiÕt khÊu
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
b. Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
- Néi dung: lµ nh÷ng hµng ho¸ ®· ®îc coi lµ tiªu thô nhng bÞ kh¸ch
hµng tr¶ l¹i do kh«ng phï hîp víi yªu cÇu cña kh¸ch.
- Tµi kho¶n sö dông.
Tµi kho¶n 531 - Hµng b¸n bÞ tr¶i l¹i.
Bªn Nî: TËp hîp c¸c kho¶n doanh thu cña sè hµng ho¸ ®¬ch x¸c ®Þnh lµ
tiªu thô bÞ tr¶ l¹i.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn doanh thu cña sè hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
Tµi kho¶n 531 cuèi kú kh«ng cã sè d.
- Tr×nh tù h¹ch to¸n.
TK 632
TK 156
TK 111,112,131
TK 531
TK 511
(3)
(1)
(4)
TK 131
(1) Ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i(2)
nhËp kho.
(2) Ph¶n ¸nh hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (Víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ)
(3) Ph¶n ¸nh hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (Víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, hay hµng kh«ng chÞu thuÕ GTGT).
(4) Cuèi kú kÕt chuyÓn ®iÒu chØnh gi¶m doanh thu.
c. Gi¶m gi¸ hµng b¸n.
- Néi dung: Gi¶n gi¸n hµng b¸n lµ nh÷ng kho¶n gi¶m gi¸, bít gi¸, håi
khÊu cho bªn mua v× nh÷ng lý do nh hµng b¸n bÞ kÐm phÈm chÊt, kh¸ch hµng
mua hµng víi sè lîng lín...
- Tµi kho¶n sö dông.
Tµi kho¶n 532 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n.
Bªn Nî: TËp hîp c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n chÊp thuËn cho ngêi
mua trong kú.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn toµn bé sè gi¶m hµng b¸n.
Tµi kho¶n 532 cuèi kú kh«ng cã sè d.
- Tr×nh tù h¹ch to¸n:
TK 111,112,131
TK 532
Kho¶n gi¶m gi¸ hµng
®· -chÊp
nhËn
Vò ThÞ Hay - b¸n
KTC
K13
trong kú
TK 511
KÕt chuyÓn sè gi¶m
trõ doanh thu
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
IV. H¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸
1. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
a. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng
- Kh¸i niÖm: Chi phÝ b¸n hµng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp
bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô hµng ho¸, lao vô, dÞch vô trong kú
nh chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng, chi phÝ dông cô b¸n hµng, qu¶ng c¸o...
- Tµi kho¶n sö dông.
Tµi kho¶n 641 - Chi phÝ b¸n hµng.
Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ b¸n hµng thùc tÕ ph¸t sinh trong kú.
Bªn Cã:
- C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ b¸n hµng.
- KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng.
Tµi kho¶n 641 cuèi kú kh«ng cã sè d vµ chi tiÕt thµnh 7 tiÓu kho¶n.
TK 6411 - Chi phÝ nh©n viªn.
TK 6412 - Chi phÝ vËt liÖu bao b×.
TK 6413 - Chi phÝ dông cô, ®å dïng.
TK 6414 - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh.
TK 6415 - Chi phÝ b¶o hµnh.
TK 6416 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.
TK 6417 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
- Tr×nh tù h¹ch to¸n.
TK 334,338
TK 641
TK 911
(1)
(8)
TK 152 (611)
TK 142
(2)
(9)
(10)
TK 214
(3)
TK 153 (611)
(4a)
TK 153
(4b)
TK 142
TK 133
(5)
TK 111,112,331
TK 142
(6a)
(6b)
(1) Chi phÝ tiÒn l¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ cña nh©n viªn b¸n hµng.
(2) XuÊt kho vËt liÖu phôc vô b¸n hµng.
(3) TrÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh bé phËn b¸n hµng.
(4a) Gi¸ trÞ c«ng cô dông cô xuÊt dïng 1 lÇn.
(4b) Gi¸ trÞ c«ng cô dông cô xuÊt dïng ph©n bæ nhiÒu lÇn.
(5) Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.
(6a) Chi phÝ b»ng tiÒn thùc tÕ ph¸t sinh.
(6b) Ph©n bæ chi phÝ tríc.
(7a) TrÝch tríc chi phÝ söa ch÷a TSC§.
(7b) Chi phÝ söa ch÷a TSC§ thùc tÕ.
(8) Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ tÝnh vµo chi phÝ b¸n hµng trong kú.
(9) KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng tÝnh vµo kú sau.
(10) Thùc hiÖn kÕt chuyÓn vµo kú sau.
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
b. H¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
- Kh¸i niÖm: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t
sinh cã liªn quan chung ®Õn toµn bé ho¹t ®éng cña c¶ doanh nghiÖp mµ
khoong t¸ch riªng ra ®îc cho bÊt kú mét ho¹t ®éng nµo. Chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i nh chi phÝ qu¶n lý kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸, qu¶n
lý hµnh chÝnh vµ chi phÝ chung kh¸c.
- Tµi kho¶n sö dông.
Tµi kho¶n 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Bªn Nî: TËp hîp toµn bé chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp thùc tÕ ph¸t sinh
trong kú.
Bªn Cã:
- C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
- KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Tµi kho¶n 642 cuèi kú kh«ng cã sè d vµ ®îc chi tiÕt thµnh:
TK 6421 - Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý.
6422 - Chi phÝ vËt liÖu TK
qu¶n642
lý.
TK TK
334,338
TK 111,152,1388
TK 6423 - Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng.
Chi-phÝ
TK 6424
Chinh©n
phÝviªn
khÊu hao TSC§.
Gi¸ trÞ ghi gi¶m chi phÝ
TK 6425 - ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ. qu¶n lý doanh nghiÖp
TK 152,153
TK 6426 - Chi phÝ dù phßng.
TK 6427
ChiliÖu
phÝdông
dÞchcôvô mua ngoµi.
Chi phÝ- vËt
TK 6428 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
- Tr×nh
TK
214 tù h¹ch to¸n
TK 911
Chi phÝ khÊu hao
KÕt
chuyÓn
TK 335,1421
Chi phÝ theo dù to¸n
chi phÝ
qu¶n
TK 333
lý
ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ
Chê
kÕt chuyÓn
KÕt chuyÓn
vµo kú sau
doanh
nghiÖp
TK 139,159
TrÝch lËp dù phßng, ph¶i thu
khã ®ßi, gi¶m gi¸ hµng tån kho
TK 111,112,331
TK 1422
TK 333
Vò ThÞ Hay
KTC
K13
Chi- phÝ
dÞch- vô
mua ngoµi
vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
Trõ vµo kÕt qu¶
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
2. H¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸.
a. C¸c tµi kho¶n sö dông.
- Tµi kho¶n 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸.
Bªn Nî: - Chi phÝ s¶n xuÊt kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ liªn quan ®Õn hµng
tiªu thô (Gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp)
- Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ chi phÝ ho¹t ®éng bÊt thêng.
- KÕt chuyÓn kÕt qu¶ c¸c ho¹t ®éng kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸
(lîi nhuËn).
Bªn Cã: - Tæng sè doanh nghiÖp thu thuÇn vÒ tiªu thô trong kú.
- Tæng sè thu nhËp thuÇn ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng bÊt
thêng.
- KÕt chuyÓn kÕt qu¶ c¸c ho¹t ®éng kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸
(lç).
Tµi kho¶n 421 - L·i cha ph©n phèi.
Bªn Nî: Ph¶n ¸nh sè lç vÒ ho¹t ®éng kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ cña
doanh nghiÖp trong kú vµ t×nh h×nh ph©n phèi lîi nhuËn.
Bªn Cã: Ph¶n ¸nh sè thùc l·i vÒ ho¹t ®éng kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸
trong kú cña doanh nghiÖp, sè l·i cÊp díi nép lªn, sè lç ®îc
cÊp trªn bï vµ viÖc xö lý c¸c kho¶n lç vÒ kÕt qu¶ tiªu thô
hµng ho¸.
Sè d bªn Cã: Sè l·i cha ph©n phèi, sö dông.
Tµi kho¶n
421 chia thµnh 2 tiÓu TK
kho¶n
TK 632
911
TK 511,512
TK 4211 - L·i n¨m tríc.
TK 4212 - L·i(2)
n¨m nay.
(1)
b. Tr×nh tù h¹ch to¸n
TK 641
(3)
TK 642
(4)
TK 421
(7)
TK 1422
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
(5)
(6)
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
(1) KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn trong kú.
(2) KÕt chuyÓn gi¸ vèn cña hµng ho¸ ®· tiªu thô trong kú.
(3) KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng trong kú.
(4) KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp trong kú.
(5) KÕt chuyÓn chi phs b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cßn l¹i cña kú
tríc (®ang chê kÕt chuyÓn) trõ vµo kÕt qu¶ kú nµy.
(6) KÕt chuyÓn kÕt qu¶ l·i.
(7) KÕt chuyÓn kÕt qu¶ lç.
V. HÖ thèng sæ s¸ch tæng hîp vÒ h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸
`vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸.
- H×nh thøc NhËt ký - Sæ c¸i.
- H×nh thøc chøng tõ ghi sæ.
- H×nh thøc NhËt ký chung.
- H×nh thøc NhËt ký - Chøng tõ.
* H×nh thøc NhËt ký sæ C¸i
S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n vµ c¸c mÉu sæ kÕ to¸n
cña h×nh thøc NhËt ký sæ c¸i
Chøng tõ gèc
Sæ quü
Sæ, thÎ kÕ
to¸n chi tiÕt
B¶ng tæng hîp
chøng tõ
Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
§èi chiÕu, kiÓm tra
NhËt ký - Sæ C¸i
B¶ng tæng
hîp chi tiÕt
* H×nh thøc chøng tõ ghi sæ:
Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n vµ c¸c mÉu sæ kÕ to¸n
cña h×nh thøc nhËt ký ghi sæ
B¸o c¸o tµi chÝnh
Vò ThÞ Hay - KTC - K13
- Xem thêm -