CÂU HỎI KIỂM TRA
Điển cứu trường hợp của gia đình nghệ sĩ Quốốc Tuấốn trong ch ương trình
“Điềều ước thứ 7” sốố 126. Thống qua nội dung và diềễn tiềốn cu ộc sốống c ủa gia đình
nghệ sĩ Quốốc Tuấốn, anh/chị hãy nhận diện và phấn tích nh ững quan đi ểm lý
thuyềốt đã được học.
BÀI LÀM
Mối trường bao gốềm mối trường tự nhiền và mối trường xã h ội có liền
quan trực tiềốp hoặc gián tiềốp đềốn cuộc sốống con người. Nó đ ược tạo lập xung
quanh con người và chi phốối đời sốống con người, bảo đảm s ự tốền t ại và phát
triển của con người. Trong mốối quan hệ với mối tr ường t ự nhiền và mối tr ường
xã hội, con người luốn tạo ra những tác động tích cực và tiều c ực. Mốối quan h ệ
giữa con người – mối trường được xem là mốối quan hệ biện ch ứng t ự nhiền – xã
hội trong sự phát triển bềền vững. Hành vi con người cũng b ị chi phốối, ảnh h ưởng
bởi tác nhấn mối trường tự nhiền và xã hội trong những điềều ki ện khống gian và
thời gian khác nhau.
Sau đấy, tối xin phấn tích các quan điểm lý thuyềốt vềề hành vi con ng ười
qua điển cứu trường hợp của gia đình nghệ sĩ Quốốc Tuấốn trong ch ương trình
“Điềều ước thứ 7” sốố 126. Nội dung trình bày của tối gốềm 03 phấền sau đấy:
I. Tóm tắốt trường hợp của gia đình nghệ sĩ Quốốc Tuấốn
II. Tóm tắốt các quan điểm lý thuyềốt vềề hành vi con ng ười
III. Nhận diện và phấn tích các quan điểm lý thuyềốt vềề hành vi con ng ười
đã được học áp dụng vào trường hợp của gia đình nghệ sĩ Quốốc Tuấốn trong
chương trình “Điềều ước thứ 7” sốố 126
IV. Kềốt luận.
Trang 1
I. Tóm tắắt trường hợp của gia đình nghệ sĩ Quốắc Tuấắn
Cấu chuyện vềề chia sẻ vềề hành trình chữa bệnh của diềễn viền Quốốc
Tuấốn (sinh nắm 1961) cho con trai tền Bốm (15 tu ổi, sinh nắm 2002) - khống
may bị mắốc bệnh APERT (bệnh xương sớm cục bộ) ngay khi v ừa chào đ ời –
khống chỉ khiềốn hàng triệu khán giả truyềền hình xúc động, ch ương trình Điềều
ước thứ 7 sốố 126 "Bản hoà tấốu Cha và Con" đã vươn lền dấễn đấều Top Trending
Youtube chỉ sau một ngày đắng tải.
1. Bom vừa sinh ra đã mắắc bệnh hiểm nghèo
Hơn 40 tuổi, nghệ sĩ Quốốc Tuấốn lập gia đình. H ạnh phúc đón con trai đấều
lòng chưa được bao lấu, vợ chốềng anh đã bắốt đấều nh ững tháng ngày ch ạy đốn
đáo khắốp nơi để chữa bệnh cho bé. Chị Phạm Thúy Minh, mẹ Bốm, chia s ẻ khi
mang bấều, chị rấốt mong chờ đềốn ngày con chào đời. Thềố nh ưng, người m ẹ đã
chềốt lặng khi thấốy con. Nghệ sĩ Quốốc Tuấốn cũng thấốt v ọng, m ọi th ứ nh ư s ụp đ ổ.
Trán của Bốm gập lại, mặt hóp vào, tay chấn dính, mắốt lốềi ra.
Theo bác sĩ Tố Mạnh Tuấn, Phó trưởng khoa ngo ại, Bệnh viền Nhi Trung
ương, Bốm mắốc hội chứng APERT (bệnh xương cứng sớm cục b ộ) và đ ường th ở
hẹp. Đấy là cắn bệnh hiềốm gặp trền thềố giới (tỷ lệ 1/88.000 ng ười), v ới bi ểu
hiện khuốn mặt bị dẹt, hộp sọ khống được giãn nở đúng theo l ứa tu ổi, tay chấn
dính vào nhau.
Khoảnh khắốc ắễm trền tay đứa con đấều lòng, anh Tuấốn đã r ơi n ước mắốt.
Người cha kể lúc đó khống còn nghe thấốy gì nữa, anh nhìn con v ới niềềm tin mãnh
liệt rắềng Bốm seễ ổn. Ngày nào, anh cũng vào thắm con. Ng ười cha c ảm nh ận
được trong sấu thẳm con trai vừa lọt lòng luốn thấốy đ ược tình yều th ương t ừ
bốố. Nghệ sĩ Quốốc Tuấốn cho hay cứ khi nào vốễ vềề ấu yềốm, Bốm l ại nắốm ch ặt lấốy
ngón tay anh. Từ giấy phút đó, người cha tấm niệm seễ hy sinh tấốt c ả đ ể con trai
có được cuộc sốống bình thường.
Trang 2
2. Mười lắm nắm cùng con chốắng chọi bệnh hiểm nghèo
Nắm 3 tuổi, xương hộp sọ của bé Bốm bắốt đấều cứng lại, khống phát tri ển,
trong khi não vấễn bình thường. Bốm được đưa sang Australia đ ể phấễu thu ật n ới
hộp sọ. Ông bốố này chờ từ 6h đềốn 16h thì được bác sĩ g ọi ra. Trong đấều anh, m ọi
viềễn cảnh xấốu nhấốt đềều xuấốt hiện. Bác sĩ thống báo đang mổ thì Bốm sốốc thuốốc,
phải cưa hộp sọ. Nghe tin, Quốốc Tuấốn như chềốt lặng, tay chấn b ủn r ủn, mi ệng
run rẩy hỏi con còn sốống khống. May thay, bác sĩ g ật đấều. Ngh ệ sĩ k ể l ại kho ảnh
khắốc đó đau đớn đềốn ám ảnh anh mốễi khi nhớ lại. Quốốc Tuấốn b ảo ngày nh ỏ
nghịch ngợm, anh hay bị đánh đòn nhưng lì lắốm, đau m ức nào cũng ch ẳng bao
giờ khóc. Vậy mà từ ngày Bốm ra đời, anh hay rơi n ước mắốt và dềễ xúc đ ộng.
Bắềng tình yều con vố bờ bềốn của một người cha, diềễn viền, đ ạo diềễn Quốốc
Tuấốn luốn tin rắềng Bốm là người bình thường và b ệnh c ủa con có th ể ch ữa tr ị
được. Anh cùng con trải qua hơn 10 ca đại phấễu khác nhau. Đềốn bấy gi ờ, gia đình
đã được đón nhận quả ngọt. Mới đấy, Bốm vừa trải qua ca đ ại phấễu khác do các
bác sĩ Myễ thực hiện tại Việt Nam, nhắềm khắốc ph ục vi ệc hàm trền th ụt vào, gấy
ảnh hưởng lớn đềốn chức nắng nói và ắn uốống. Đấy cũng là ca phấễu thu ật t ừng
thấốt bại tại Hàn Quốốc cách đấy 4 nắm. Tuy nhiền lấền này, Quốốc Tuấốn đã c ười
rạng rỡ. Anh hạnh phúc khi nhận thống báo rắềng nh ững phấền quan tr ọng đềều
xong. Giờ chỉ còn phấễu thuật thẩm myễ để Bốm có thềm t ự tin là hành trình 15
nắm đắềng đắễng seễ kềốt thúc.
3. Tình yêu ấm nhạc và quả ngọt cho nghị lực sốắng
Bốm có một tình yều mãnh liệt với piano. Ngay từ khi m ới ch ỉ 1-2 tu ổi, bé
đã bị cuốốn hút và có niềềm say mề đặc bi ệt v ới nh ững phím đàn. Bốố Bốm k ể rắềng
thời đó, cậu bé "phá" khoảng mấốy chục cái đàn organ đốề ch ơi. Ch ỉ cấền nghe b ản
nhạc nào thấốy thích, Bốm seễ "gõ mổ cò" l ại giốống ngay l ập t ức. Đềốn nắm 3 tu ổi,
cậu có thể chơi piano điện, sau đó chuyển sang piano cơ. Âm nh ạc v ừa là niềềm
đam mề, vừa giúp Bốm quền đi những đau đớn bệnh tật.
Trang 3
Nhưng chỉ đềốn nắm 2015, sau ca phấễu thuật bàn tay ở Australia vềề, Bốm
mới được cha cho học đàn nghiềm túc. Khống phụ lòng bốố, t ừ m ột ng ười khống
đọc được nốốt nhạc, Bốm đã thi đốễ Học viện Âm nhạc Quốốc gia Vi ệt Nam ch ỉ
trong vòng một nắm rưỡi. 15 nắm, Quốốc Tuấốn mi ệt mài đưa con trai đi nhiềều n ơi
chữa trị, nhưng cũng 15 nắm đó, anh Tuấốn truyềền cho Bốm m ột tình yều ấm
nhạc, một sự tự tin và hốền nhiền. Sau khi thi đốễ top 5 đấều vào khoa Piano Jazz
Nhạc viện Hà Nội, Bom đã và đang từng ngày sốống v ới niềềm đam mề ấm nh ạc
của mình.
Cấu chuyện nhỏ với hành trình dài đấềy cảm động của bốố con ngh ệ sĩ Quốốc
Tuấốn đã truyềền cảm hứng và gấy sóng trong d ư lu ận trong m ột th ời gian
dài.“Con mình như thềố, mình phải chấốp nhận sốố phận và chiềốn đấốu ch ứ khống th ể
mặc cảm. Bốố mẹ mà còn mặc cảm thì người ngoài còn nói gì! Hãy c ứ t ự tin mà
nói: Con tối như thềố đấốy, nhưng tối seễ chữa cho nó kh ỏi!”.
II. Tóm tắắt các quan điểm lý thuyêắt vêề hành vi con ng ười
1. Quan điểm hệ thốắng
Hệ thốống là một tập hợp các thành tốố được sắốp xềốp có trật tự và liền h ệ
với nhau để hoạt đống thốống nhấốt. Một hệ thốống có th ể gốềm nhiềều ti ểu h ệ
thốống,đốềng thời là một bộ phận của hệ thốống l ớn h ơn. Trong cống tác xã h ội cá
nhấn, hai hình thức cơ bản của lý thuyềốt hệ thốống đ ược phấn bi ệt rõ ràng là: Lý
thuyềốt hệ thốống tổng quát và lý thuyềốt h ệ thốống sinh thái.
a. Lý thuyêắt hệ thốắng.
Trọng tấm là hướng đềốn những cái “tổng thể” và nó mang tính “hoà
nhập” trong cống tác xã hội. Pincus và Minahan áp d ụng lý thuyềốt h ệ thốống vào
thực hành cống tác xã hội. Nguyền tắốc vềề cách tiềốp cận này chính là các cá nhấn
phụ thuộc vào hệ thốống trong mối trường xã hội trung gian c ủa h ọ nhắềm tho ả
mãn được cuộc sốống riềng, do đó cống tác xã hội ph ải nhấốn m ạnh đềốn các h ệ
thốống. Ba hình thức hệ thốống tổng quát đó là: H ệ thốống chính th ức, h ệ thốống phi
chính thức và hệ thốống xã hội.
Trang 4
* Hệ thốống phi chính thức: Gia đình, bạn bè, ng ười thấn, c ộng s ự đốềng nghi ệp…
* Hệ thốống chính thức: Các nhóm cộng đốềng, các t ổ ch ức cống đoàn…
* Hệ thốống xã hội: Bệnh viện, cơ quan, tổ chức đoàn th ể nhà n ước, nhà tr ường…
Tuy nhiền sự phấn biệt trền chỉ mang tính t ương đốối vì v ới các nhấn này h ệ
thốống trợ giúp có thể là hệ thốống chính th ức nh ưng v ới cá nhấn khác l ại là h ệt
hốống xã hội. Vì thềố cách phấn chia trền chỉ mang tính t ương đốối. Ho ặc có th ể đốối
với cá nhấn này hệ thốống A là hệ thốống chính th ức, nh ưng đốối v ới cá nhấn khác
lại là hệ thốống Xã hội.
b. Hệ thốắng sinh thái: ( Mố hình cuộc đời)
Mố hình đời sốống vềề thực hành cống tác xã h ội c ủa Germain và
Gitterman(1980) là một mố hình chính trong h ệ thốống sinh thái. Mố hình cu ộc
đời nhìn nhận các nhấn như việc họ thích ứng thường xuyền trong m ột s ự trao
đổi lấễn nhau với nhiềều khía cạnh khác nhau vềề mối tr ường sốống c ủa h ọ.Tấốt c ả
chúng đềều biềốn đổi thống qua mối trường. Ở đấu chúng ta có th ể trao đ ổi và
phát triển thống qua cách này qua mối tr ường thì s ự thích ứng qua l ại qua mối
trường cũng tốền tại.
Những vấốn đềề xã hội ( nghèo đói, bệnh tật, bấốt bình đ ẳng ) đềều làm ố
nhiềễm mối trường, làm giảm khả nắng thích ứng t ương hốễ. Do v ậy s ự t ương tác
giữa các cá nhấn, giữa cá nhấn với mối trường seễ gi ảm đi. Các h ệ thốống c ủa
cuộc sốống cũng phải duy trì một sự phù hợp tốốt v ới mối tr ường. Chúng ta đềều
cấền một đấều vào phù hợp nhắềm duy trì chúng ta và đ ảm bảo s ự phát tri ển.Vấốn
đềề của cống tác xã hội xảy ra khi các hệ thốống cá nhấn sốống tron đó khống thích
ứng được với mối trường sốống của họ.
Thực chấốt trong cuộc sốống mọi vấốn đềề chúng ta gặp phải đềều có th ể tạo
ra những áp lực, nhưng quan trọng là sự ảnh hưởng và tính chấốt c ủa nó ra sao.
Khống phải những tình huốống nào cũng hướng đềốn nh ững áp l ực th ực tềố. Nh ững
áp lực chỉ xuấốt hiện trong những tình huốống cá nhấn khống thích ứng đ ược
trong sự trao đổi với mối trường. Cốốt lõi của thuyềốt này nhấốn m ạnh đềốn tấềm
quan trọng vềề khả nắng thích ứng, kiểm soát , nhận th ức mối tr ường bền ngoài
Trang 5
của mốễi cá nhấn. Quan điểm hệ thốống xem hành vi con người như một hệ
quả của việc tác động qua lại giữa người với người được thực hiện trong
các hệ thốống xã hội liên kêốt.
2. Quan điểm xung đột
Lý thuyêắt xung đột là quan điểm xã hội học và tấm lý học xã h ội ,
nhấốn mạnh sự bấốt bình đẳng xã hội, chính tr ị, hay tài li ệu c ủa m ột nhóm xã h ội,
mà phề phán hệ thốống chính trị-xã hội rộng l ớn, ho ặc nềốu khống làm gi ảm đi
thuyềốt chức nắng cấốu trúc và bảo thủ ý th ức h ệ. Lý thuyềốt xung đ ột hút s ự chú ý
đềốn sự khác biệt vềề quyềền lực, chẳng hạn như mấu thuấễn giai cấốp, và nói chung
là tương phản tư tưởng lịch sử chi phốối. Do đó, một phấn tích m ức đ ộ vĩ mố c ủa
xã hội.
Karl Marx là cha đẻ của lý thuyềốt xung đột xã h ội, mà là m ột thành phấền
của 4 mố hình xã hội học. Một sốố lý thuyềốt mấu thuấễn đ ặt ra đ ể làm n ổi b ật
những khía cạnh tư tưởng cốố hữu trong tư t ưởng truyềền thốống. Trong khi đa sốố
các quan điểm giữ tương đốềng, lý thuyềốt xung đột khống đềề c ập đềốn m ột tr ường
thốống nhấốt vềề tư tưởng, và khống nền nhấềm lấễn v ới, ví d ụ, hòa bình và xung đ ột
nghiền cứu, hoặc bấốt kỳ lý thuyềốt cụ thể khác của xung đ ột xã h ội.
Quan điểm xung đột đêề cập đêốn các mâu thuâẫn, sự mâốt cân bằềng, các
ưu thêố và sự áp bức trong đời sốống xã hội. Từ đây, con ng ười seẫ xuâốt hi ện
các khó khằn tâm lý và chúng seẫ được giải quyêốt bằềng quan điểm l ựa ch ọn
hợp lý.
3.
Quan điểm lựa chọn hợp lý
Lý thuyêắt lựa chọn hợp lý còn được gọi là lý thuyềốt lựa chọn hay lý
thuyềốt hành động hợp lý, là một khuốn khổ cho sự hiểu biềốt và th ường chính
thức mố hình hóa hành vi kinh tềố và xã hội. Nh ững tiềền đềề c ơ b ản c ủa lý thuyềốt
lựa chọn hợp lý là kềốt quả hành vi xã hội tổng hợp t ừ các hành vi c ủa các diềễn
viền cá nhấn , mốễi người được quyềốt định cá nhấn của họ. Do đó, lý thuyềốt t ập
trung vào yềốu tốố quyềốt định sự lựa chọn cá nhấn (cá nhấn lu ận).
Lý thuyềốt lựa chọn hợp lý sau đó giả định rắềng m ột cá nhấn có s ở thích
trong sốố các lựa chọn thay thềố lựa chọn có sắễn cho phép h ọ đ ể nều m ột ph ương
Trang 6
án mà họ thích. Những sở thích được giả định là đủ (người luốn có th ể nói đó
của hai lựa chọn thay thềố họ xem xét thích hợp hơn hoặc khống được ưa thích
đềốn khác) và bắốc cấều (nềốu tùy chọn A được ưa thích h ơn tùy ch ọn B và tùy ch ọn
B được ưa thích hơn tùy chọn C, sau đó A được ưa thích h ơn C). Các đ ại lý h ợp lý
được giả định để lấốy tài khoản của các thống tin có sắễn, xác suấốt c ủa các s ự
kiện, và các chi phí và lợi ích trong việc xác định sở thích, và hành đ ộng phù h ợp
trong việc lựa chọn các lựa chọn tốốt nhấốt tự xác định các hành đ ộng.
Tính hợp lý được sử dụng rộng rãi như là m ột gi ả đ ịnh vềề hành vi c ủa cá
nhấn trong các mố hình kinh tềố vi mố và các phấn tích và xuấốt hi ện ở hấều hềốt các
phương pháp điềều trị kinh tềố sách giáo khoa của con ng ười quyềốt định. Nó cũng
là trung tấm của một sốố khoa học chính trị hiện đại, xã h ội h ọc, và triềốt h ọc. M ột
phiền bản đặc biệt của lý tính là hợp lý cống cụ, trong đó có vi ệc tìm kiềốm các
chi phí-hiệu quả nhấốt phương tiện để đạt được một mục tiều cụ th ể mà khống
cấền suy nghĩ vềề sự xứng đáng của mục tiều đó.
Lý thuyềốt lựa chọn hợp lý đã trở nền ngày càng đ ược s ử d ụng trong khoa
học xã hội khác hơn kinh tềố, chẳng hạn như xã hội học, lý thuyềốt tiềốn hóa và
khoa học chính trị trong những thập kỷ gấền đấy. Nó đã có ảnh h ưởng sấu r ộng
tác động vào việc nghiền cứu khoa học chính trị, đặc bi ệt là trong các lĩnh v ực
như các nghiền cứu của các nhóm lợi ích, các cuộc bấều c ử, hành vi trong c ơ quan
lập pháp, các liền minh, và quan liều. Trong các lĩnh v ực này, vi ệc s ử d ụng các
mố hình lựa chọn hợp lý để giải thích các hiện tượng xã hội r ộng rãi là đềề tài
tranh cãi đang hoạt động. Hành động, giả định, và s ở thích cá nhấn. Quan điểm
lựa chọn hợp lý xem hành vi con người dựa trên lợi ích cá nhân và nh ững
lựa chọn hợp lý vêề cách để đạt mục tiêu.
4. Quan điểm xây dựng xã hội.
Để hiểu rõ hành vi của con người, quan điểm xấy dựng xã h ội chú tr ọng
vào con người học tập như thềố nào trong sự tương tác v ới ng ười khác đ ể phấn
loại thềố giới và vị trí của nó. Ý thức con người và ý th ức cái tối đ ược đ ịnh hình
bởi sự tương tác xã hội. Hiện thực xã hội được tạo ra khi con ng ười trong
tương tác xã hội phát triển hiểu biềốt chung vềề thềố gi ới c ủa h ọ. Con ng ười có th ể
Trang 7
điềều chỉnh ý nghĩ trong mốối quan hệ xã hội. Xã h ội bao gốềm tiềốn trình xã h ội ch ứ
khống phải cơ cấốu xã hội. Quan điểm xây dựng xã hội tập trung vào cách
học cũa mốẫi con người, thống qua sự tương tác lâẫn nhau, để hiểu rõ vêề thêố
giới và những gì xung quanh.
5. Quan điểm tấm lý nắng động
Bản chấốt của con người bao gốềm 3 hệ thốống: id (bản nắng), ego (b ản ngã)
và siều ngã. Bản nắng: đại diện cho những động c ơ bẩm sinh. B ản ngã (cái Tối):
là cái biểu hiện ra bền ngoài mọi người đềều thấốy. Siều ngã (cái Thi ện): đốối
nghịch với bản nắng, siều ngã là phấền cao cấốp. Trong ba thành phấền cấốu t ạo nền
bản chấốt con người, bản ngã là thành phấền quan tr ọng nhấốt. Nó khống ng ừng
đốối phó với những lực nội tại cũng như ngoại lai và trưởng thành lền theo th ời
gian. Quan điểm tấm lý học nắng động đêề cập đêắn các quá trình n ội tấm
như nhu cấều, nghị lực và cảm xúc thúc đẩy hành vi con ng ười nh ư thêắ
nào.
Có hai hướng can thiệp ứng dụng thuyềốt nắng động tấm lý:
Hướng 1: duy trì bản ngã nềốu khám phá ra rắềng chức nắng bản ngã của thấn
chủ khống bị tổn hại. Phương pháp này giúp thấn chủ hiểu rõ h ơn vềề nh ững
động cơ và hành vi của mình và vận dụng những điểm m ạnh c ủa bản thấn đ ể
giải quyềốt vấốn đềề. Với phương cách này, thấn chủ được khuyềốn khích phát tri ển
và duy trì những tương quan tích cực, khám phá, diềễn t ả và gi ải t ỏa nh ững c ảm
xúc để có cái nhìn khách quan vềề những khó khắn hi ện t ại ph ản ánh tình hình và
con người, tìm ra những giải pháp cho vấốn đềề hiện th ời. Nhấn viền xã h ội có th ể
chỉ cho thấn chủ các nguốền tài nguyền sắễn có hay tác đ ộng tr ực tiềốp lền thấn
chủ, đặc biệt khi thấn chủ đang gặp khủng hỏang và khống th ể phán đóan tốốt
được.
Hướng 2: thay đổi bản ngã: kyễ thuật này được sử dụng khi nhấn viền xã hội
khám phá ra rắềng trong quá khứ, thấn chủ có lúc đã trải qua nh ững giai đo ạn
thích nghi khống tốốt trong quá trình phát tri ển. nhấn viền xã h ội t ạo điềều ki ện
để thấn chủ tự ý thức bắềng cách khám phá ra các ki ểu hành vi bấốt th ường c ủa
Trang 8
thấn chủ, cho giải thích mới vềề các kiểu tương quan đốối phó v ới nh ững c ơ chềố t ự
vệ lệch lạc sửa chữa những lốễ hổng trong quá trình phát tri ển và h ướng dấễn
thấn chủ đi vào những tương quan đúng đắốn
6. Quan điểm phát triển
Quan điểm phát triển tập trung vào cách bộc lộ của con ng ười
trong đời sốắng. Phát triển xã hội được coi là nấng cao liền tục nắng l ực lao
động của con người cho phúc lợi của bản thấn họ cũng như của nh ững ng ười
khác; đốềng thời bao gốềm “thay đổi cấốu trúc” (structural change), “lốềng ghép kinh
tềố xã hội” (socioeconomic integgration), “phát tri ển thiềốt chềố” (íntitutional
development) và “đổi mới lại” (renewal).
Do mục tiều tốối hậu của phát triển xã hội là tắng c ường các c ơ h ội cho
mọi người để có được cuộc sốống tốốt đẹp hơn nền mục tiều tốối hậu l ại là phấn
phốối lại thu nhập và của cải xã hội một cách cống bắềng h ơn đ ể đốềng th ời đ ộng
viền cả cống bắềng xã hội và hiệu xuấốt sản xuấốt. Sự thay đ ổi cấốu trúc vềề chấốt
trong xã hội phải được tiềốn hành song song với sự phát triển kinh tềố. Và, s ự phấn
tấềng cách biệt giấều nghèo quá lơn trong xã h ội hi ện nay ph ải đ ược gi ảm đi dấền
dấền.
Đấy là ý tưởng chiềốn lược của Liền Hiệp Quốốc vào cuốối th ập k ỷ 1970 đấều
thập kỷ 1980. Chiềốn lược cơ bản để đạt được mục tiều này là giúp cho m ọi
người có khả nắng phát triển dấềy đủ và dùng nắng l ực vào nh ữn lãnh v ực tốốt
nhấốt (chính trị, kinh tềố, vắn hóa và xã h ội). S ự phát tri ển mang tính bềền v ững,
khống làm cạn kiệt nguốền nhiền liệu cho các thềố h ệ mai sau; mốễi ho ạt đ ộng phát
triển hốm nay khống làm mấốt đi bấốt cứ cơ hội nào của các thề h ệ mai sau. V ới
những ý tưởng trền, phát triển xã hội ở tấềm quốốc gia cấền khai thác nh ững đ ặc
điểm xã hội và vắn hóa cho phát triển chứ khống chỉ chắm chắm phát tri ển kinh
tềố đơn thuấền. Nói đềốn vắn hóa ở đấy bao gốềm cả các vấốn đềề gi ới và dấn t ộc. Phát
triển xã hội ở một địa phương cấền quan tấm đáp ứng nhu cấều và mong muốốn
của nhấn dấn địa phương.
7. Quan điểm hành vi
Trang 9
Quan điểm hành vi cho biêắt hành vi con ng ười được h ọc nh ư nh ững
cá thể tương tác trong mối trường. Hành vi là tấốt cả những sinh hoạt và phản
ứng của con người mà quan sát được hay đo l ường đ ược. Ví d ụ các c ử đ ộng, t ư
thềố cơ thể, giọng nói cũng như tấốt cả những gì thay đ ổi bền ngoài mà ta nh ận ra
được. Chỉ những gì quan sát được mới đáng kể, phấền trừu t ượng trong ho ạt
động của tấm lý khống đáng quan tấm.
Con người có khuynh hướng tự nhiền tìm kiềốm lạc thú và tránh khổ đau.
Hành vi của con người thường hướng đềốn mục tiều này. M ọi ng ười h ọc cách c ư
xử từ những phản ứng trực tiềốp của mối trường, từ việc quan sát ng ười khác
hành xử ra sao. Hành vi có thể thay đổi được. Từ việc phấn tích hành vi này,
nhấn viền xã hội xác định được các yềốu tốố kích thích làm c ủng cốố và duy trì hành
vi.
Dựa trền đó, nhấn viền xã hội lập kềố hoạch cùng v ới thấn ch ủ xấy d ựng
mục tiều điềều chỉnh hành vi bắềng cách xem xét các điềều kiện và sự kiện xảy ra
trước khi hành vi bắốt đấều xuấốt hiện để từ đó đềề ra những m ục tiều c ụ th ể đ ể
đem lại những hành vi mới như mong ước. Thấn chủ và những ng ười tác đ ộng
quan trọng đềốn thấn chủ như bạn đời, bạn thấn, giáo viền thốống nhấốt vai trò c ủa
mình trong việc giúp thấn chủ thay đổi hành vi.
8. Quan điểm nhấn vắn
Quan điểm nhấn vắn nhấắn mạnh giá trị vớn có c ủa một cá th ể, t ự
do hành động và tìm tòi ý nghĩa. Lý thuyềốt nhấn vắn cho rắềng con người có
khả nắng nhận biềốt phải trái, tự do hành động và l ựa ch ọn, khống b ị ảnh h ưởng
bỏi tốn giáo, thấền linh hay một sức mạnh nào khác t ương đương. Nói nh ư thềố,
con người khi làm điềều trái khống thể đổ tội cho cho cái gì khác.
Lý thuyềốt này là một bộ phận của hoạt động phúc l ợi, khác v ới ho ạt đ ộng nhấn
đạo hay tốn giáo, cũng khống chỉ là s ự ứng s ử tốn tr ọng con ng ười, tốn tr ọng giá
trị con người, mà là coi con người có trí tuệ, có ý thức vềề cái gì đúng, cái gì sai, có
sự độc lập, có quyềền dấn chủ để lựa chọn cái gì nền làm, cái gì khống nền làm,
con người biềốt đánh giá và có thể cộng tác với nhau, có thể kiểm soát đ ược sốố
Trang 10
phận của mình. Lý thuyềốt nhấn vắn xuấốt hiện và có ảnh hưởng vào thềố k ỷ 19
(những nắm 1800) khi ảnh hưởng của tốn giáo ở Chấu Âu bị suy gi ảm.
III. Nhận diện và phấn tích các quan điểm lý thuyêắt vêề hành vi con
người đã được học áp dụng vào trường hợp của gia đình nghệ sĩ Quốắc
Tuấắn trong chương trình “Điêều ước thứ 7” sốắ 126
1. Quan điểm hệ thốắng
- Hệ thốống gia đình nghệ sĩ Quốốc Tuấốn gốềm 03 thành viền: ngh ệ sĩ Quốốc Tuấốn, v ợ
của nghệ sĩ và bé Bom- đứa con trai duy nhấốt của v ợ chốềng nghệ sĩ.
- Vai trò của các thành viền trong hệ thốống gia đình:
+ Nghệ sĩ Quốốc Tuấốn: Trong cống việc, NS Quốốc Tuấốn đóng vai trò là m ột diềễn
viền được nhiềều khán giả yều thích. Trong gia đình, NS Quốốc Tuấốn đóng vai trò là
một người chốềng, người cha, là trụ cột của gia đình- chốễ d ựa vềề m ặt tinh thấền
và là người đảm bảo tài chính cho gia đình. Vì v ậy, trước cắn b ệnh hi ểm nghèo
của con trai mình, NS Quốốc Tuấốn trở thành chốễ d ựa duy nhấốt c ủa hai m ẹ con bé
Bom.
+ Vợ của nghệ sĩ Quốốc Tuấốn: Trong cấu chuy ện, v ợ c ủa NS Quốốc Tuấốn đ ược nhắốc
đềốn vai trò của một người vợ, người mẹ luốn chắm sóc và động viền chốềng con
cùng vượt qua khó khắn. Trong những lúc khó khắn nhấốt vềề tài chính và tấm lý,
vợ của NS Quốốc Tuấốn đã khống bỏ rơi chốềng con mình, thay vào đó là đốềng hành
hốễ trợ chốềng trong việc chắm lo kinh tềố chữa bệnh cho con.
+ Bé Bom: Là con trai duy nhấốt của v ợ chốềng ngh ệ sĩ Quốốc Tuấốn, Bom là kềốt qu ả
của tình yều là niềềm hy vọng của gia đình. Thềố nền, khi sinh ra v ới cắn b ệnh
hiểm nghèo, NS Quốốc Tuấốn vấễn có một tình yều l ớn và niềềm tin mãnh li ệt rắềng seễ
chữa hềốt bệnh cho con trai. Nghị lực sốống mạnh meễ c ủa Bom và s ợi dấy liền kềốt
tình thấn đã giúp cho NS Quốốc Tuấốn có thềm ngh ị l ực ch ữa b ệnh cho con ròng rã
trong suốốt 15 nắm.
-
Sơ đốề phả hệ gia đình nghệ sĩ Quốốc Tuấốn:
Trang 11
-
Các hệ thốống khác xoay quanh hệ thốống gia đình ngh ệ sĩ Quốốc Tuấốn bao
gốềm: bạn bè, cộng đốềng, trường học, b ệnh vi ện... cũng có nh ững ảnh h ưởng sấu
sắốc đềốn gia đình anh.
2. Quan điểm xung đột
Trong điển cứu của gia đình nghệ sĩ Quốốc Tuấốn, các thành viền trogn giá
đình dành cho nhau một tình yều và sự hy sinh rấốt l ớn. Có th ể nói, s ự xung đ ột vềề
quyềền lực, thể xác là khống xảy ra. Sự xung đột chủ yềốu trong vấốn đềề tấm lý, c ảm
xúc, nội tấm của các thành viền trong quá trình ch ữa bệnh cho bé Bom kéo dài
suốốt 15 nắm liềền: Cụ thể:
- Nghệ sĩ Quốốc Tuấốn:
+ Suy nghĩ quyềốt tấm chữa bệnh cho con xung đột v ới suy nghĩ chấốp nh ận tình
trạng của con và mặc kệ sốố phận của con.
+ Cống việc xung đột với gia đình
+ Gia đình xung đột với các mốối quan hệ xã hội.
-
Vợ của NS Quốốc Tuấốn:
+ Suy nghĩ quyềốt tấm chữa bệnh cho con xung đột v ới suy nghĩ chấốp nh ận tình
trạng của con và mặc kệ sốố phận của con.
+ Sức khỏe, nhan sắốc xung đột với gia đình.
+ Gia đình xung đột với các mốối quan hệ xã h ội.
-
Bé Bom
+ Sức khỏe xung đột với đam mề ấm nhạc.
+ Ngoại hình và nhận thức
+ Nghị lực xung đột với sự tự ti, mặc cảm.
-
Gia đình của nghệ sĩ Quốốc Tuấốn:
+ Tuổi tác, sức khỏe, thời gian chắm sóc, vấốn đềề tài chính c ủa cha m ẹ xung đ ột
với sức khỏe của con.
+ Cống việc của cha mẹ xung đột với thời gian và điềều ki ện chắm sóc, ch ữa b ệnh
cho con.
3. Quan điểm lựa chọn hợp lý
Trang 12
-
Mố phỏng bản đốề sinh thái gia đình nghệ sĩ Quốốc Tuấốn
Từ bản đốề sinh thái, có thể thấốy gia đình anh có th ể có nhiềều l ựa ch ọn và
cho ra các kềốt quả khác nhau. Tuy nhiền quan đi ểm l ựa ch ọn c ủa cá nhấn gia
đình anh theo nhận xét của cá nhấn tối là hoàn toàn h ợp lý và đã đem m ột kềốt
quả tuyệt vời: cả hai vợ chốềng cùng đốềng lòng, khống b ỏ m ặc con mình, ch ủ
động sắốp xềốp cống việc, thời gian, quyềốt tấm đốềng hành cùng cong ch ữa b ệnh
suốốt 15 nắm. Bé Bom giàu nghị lực sốống, t ự tin v ới b ản thấn và ngo ạn m ục v ượt
qua được cắn bệnh hiểm nghèo. Gia đình may mắốn s ớm phát hi ện đ ược đam mề
và nắng lực đặc biệt của bé Bom đốối v ới ấm nh ạc. Quyềốt đ ịnh cho con theo đu ổi
đam mề dấễn đềốn thành cống ngoài mong đợi.
4.
Quan điểm xấy dựng xã hội
Quan điểm xấy dựng xã hội trong điển cứu gia đình ngh ệ sĩ Quốốc Tuấốn đ ược
chia thành 2 giai đoạn chủ yềốu là trước và sau khi sinh bé Bom:
-
Trước khi sinh bé Bom:
+ NS Quốốc Tuấốn đóng vai trò là chốềng, trụ cột trong gia đình,
+ Vợ anh là người đóng vai trò được chốềng chắm sóc trong giai đo ạn sau khi kềốt
hốn và mang bấều trước khi sinh con.
-
Sau khi sinh bé Bom:
+ NS Quốốc Tuấốn: vai trò là chốềng, là cha, trụ cột kinh tềố, tinh thấền cho gia đình.
Trang 13
+ Vợ NS Quốốc Tuấốn: vai trò là mẹ, là vợ trong gia đình chắm sóc con cái.
+ Bé Bom: vai trò là con, sức khỏe kém, phụ thuộc hoàn toàn vào cha m ẹ.
5.
Quan điểm tấm lý nắng động
Khi bé Bom được sinh ra với cơ thể khống bình th ường. B ản nắng c ủa
người làm cha mẹ cảm thấốy rấốt đau lòng. Tuy nhiền, bác syễ đánh giá là m ột ca
rấốt khó chữa trị, chữa trị tỉ lệ thành cống rấốt thấốp. Bản nắng c ủa ngh ệ sĩ Quốốc
Tuấốn được thể hiện trong trường hợp này seễ là chấốp nh ận th ực tềố v ới tình tr ạng
đứa con mang dị tật suốốt đời. Ngược lại cái siều tối lại mong muốốn đ ứa con có
thể được chữa trị và bình thường như bao đứa trẻ khác. Sự đấốu tranh n ội tấm,
cuốối cùng cái tối bản ngã quyềốt định hành vi là: c ả hai v ợ chốềng cùng cốố gắống đ ể
chắm sóc, chữa trị cho bé Bom.
Còn đốối với bé Bom, bản nắng là tự chấốp nhận v ới tình tr ạng c ủa mình đ ể
tránh sự đau đớn khi phấễu thuật. Cái siều tối là m ơ ước cơ th ể của mình được
lành lặn như bạn bè. Cái tối bản ngã được th ể hi ện là s ự phốối h ợp tuy ệt v ời v ới
cha mẹ trong việc chữa trị, chấốp nhận đau đớn, sốống lạc quan và có niềềm tin vào
ngày mai. Niềềm tin được thổi hốền vào tình yều ấm nhạc t ừ khi bé Bom còn rấốt bé.
6.
Quan điểm phát triển
-
Đốối với nghệ sĩ Quốốc Tuấốn, sự phát triển được thể hi ện qua từng giai
đoạn và diềễn biềốn sức khỏe của bé Bom: từ việc đau lòng đềốn chấốp nh ận th ực tềố,
vượt qua nốễi đau buốền thành nghị lực quyềốt tấm chữa tr ị cho con trai. T ừ m ột
nghệ sĩ chỉ quen với sấn khấốu, anh phải tự kềốt nốối v ới gi ới y khoa, tìm hi ểu thềm
nhiềều kềnh thống tin để tìm cách chữa trị cho con trai mình. đ ể kiềốm đ ược tiềền
chữa trị cho con mình, cấn đốối thời gian chắm sóc con, cả v ợ chốềng anh ph ải làm
nhiềều việc, sắốp xềốp khoa học giữa cống việc và chắm sóc con.
-
Đốối với bé Bom, sự phát triển được thể hiện đấều tiền từ hành vi nắốm ch ặt
tay bốố khi vừa được sinh ra. Đấy được xem là một hành đ ộng mang tính kềốt nốối
giữa hai bốố con và nghị lực sốống kiền cường của bé. Khi l ớn lền, hi ểu đ ược tình
cảm và quyềốt tấm của bốố mẹ, bé Bom đã thay đ ổi tích c ực h ơn trong suy nghĩ. Ý
thức được giá trị của cuộc sốống đã giúp em v ượt qua đ ược nhiềều cu ộc phấễu
thuật giành lại sự sốống và cuộc sốống bình thường. S ự phát tri ển trong đam mề
Trang 14
với tình yều ấm nhạc giúp bé Bom tắng thềm ngh ị lực và niềềm tin trong cu ộc
sốống.
7.
Quan điểm hành vi xã hội
- Hành vi của diềễn viền Quốốc Tuấốn biềốn đổi trong suốốt 15 nắm đốềng hành
cùng con chữa bệnh xuấốt phát từ tình yều của bốố dành cho con v ới quyềốt tấm
chữa trị bệnh: khóc khi nhìn thấốy con, chắm sóc con, thay đ ổi cống vi ệc, sắốp xềốp
thời gian, làm nhiềều việc hơn, kềốt nốối với các chuyền gia và bác sĩ.
- Hành vi của bé Bom: nắốm chặt tay bốố, theo bốố m ẹ phấễu thu ật, l ạc quan
với cuộc sốống, học đàn, chơi đàn...
8.
Quan điểm nhấn vắn
Trong cấu chuyện của gia đình nghệ sĩ Quốốc Tuấốn khi chia s ẻ v ới c ộng
đốềng mang một giá trị nhấn vắn sấu sắốc. Cấu chuy ện truyềền c ảm h ứng và ngh ị
lực sốống cho rấốt nhiềều người khống may mắốn cho xã h ội. 15 nắm hành trình "đ ịa
ngục" chạy vạy chữa bệnh cho con, gia đình diềễn viền Quốốc Tuấốn khống ch ỉ hy
sinh vật chấốt mà anh còn là nguốền tinh thấền l ớn cho con.
Anh khống chỉ lo cho con được một sức khỏe ổn định mà còn giúp bé Bốm
luốn tự tin hạnh phúc trong cuộc sốống. Ngay cả vấốn đềề tềố nh ị nh ư th ẩm myễ
gương mặt của bé, Quốốc Tuấốn cũng đã chuẩn bị chu đáo. Vì lo g ương m ặt, gi ọng
nói của con bị méo mó seễ ảnh hưởng quá trình phát tri ển tấm lý nền đềốn nắm
17-18 tuổi, anh quyềốt định cho con phấễu thu ật th ẩm myễ. Cấu chuy ện vềề hành
trình 15 nắm chữa bệnh cho con với thành quả ngọt ngào khi Bốm gấền nh ư hoàn
tấốt quá trình phấễu thuật để 'trở thành người bình thường' và đốễ top 5 đấều vào
khoa Piano Jazz tại Học viện ấm nhạc quốốc gia Việt Nam.
IV. KẾẾT LUẬN
Trong cống tác xã hội, để hốễ trợ tốốt giải quyềốt các vấốn đềề c ủa mình,
nhấn viền xã hội cấền lập kềố hoạch cùng với thấn chủ xấy d ựng m ục tiều
điềều chỉnh hành vi bắềng cách xem xét các điềều ki ện và sự kiện x ảy ra tr ước
khi hành vi bắốt đấều xuấốt hiện để từ đó đềề ra những mục tiều c ụ th ể đ ể
đem lại những hành vi mới như mong ước. Thấn chủ và những ng ười tác
động quan trọng đềốn thấn chủ như gia đình, vợ ho ặc chốềng, con cái, anh
Trang 15
chị em, bạn thấn, giáo viền... thốống nhấốt vai trò c ủa mình trong vi ệc giúp
thấn chủ thay đổi hành vi bởi hành vi con người và mối trường luốn có s ự tác
động bổ trợ qua lại.
Hành trình hơn 16 nắm cùng con chiềốn đấốu bệnh tật của ngh ệ sĩ Quốốc
Tuấốn đã truyềền cảm hứng cho biềốt bao gia đình Vi ệt, đó là tinh thấền khống đấều
hàng trước sốố phận, luốn tìm thấốy sự lạc quan ngay c ả tr ước nh ững khó khắn
nhấốt của cuộc đời. Giải vàng của Liền Hoan Truyềền Hình toàn quốốc 2017 đã
thuộc vềề chương trình “Điềều ước thứ 7 - Bản hòa tấốu cha và con” k ể cấu chuy ện
xúc động vềề nghệ sĩ Quốốc Tuấốn cùng cậu con trai 15 tu ổi c ủa anh. Cấu chuy ện
truyềền cảm hứng và nghị lực sốống cho rấốt nhiềều người khống may mắốn cho xã
hội.
Trang 16
- Xem thêm -