Tài liệu Tiểu luận bệnh kinh nghiệm trong ngành tín dụng ngân hàng thông qua hiện tượng nợ xấu nguyên nhân và cách khắc phục

MỤC LỤC BỆNH KINH NGHIỆM TRONG NGÀNH TÍN DỤNG NGÂN HÀNG THÔNG QUA HIỆN TƯỢNG “ NỢ XẤU” NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH KHẮC PHỤC...................................................................................... A. MỞ ĐẦU..................................................................................................... I/.Tính cấp thiết của đề tài:................................................................................ II/. Cơ sở lý luận:............................................................................................... 1. Thùc tiÔn........................................................................................................ 1.1 Kh¸i niÖm.................................................................................................. 1.2. TÝnh vËt chÊt trong ho¹t ®éng thùc tiÔn................................................... 1.3. TÝnh chÊt lÞch sö x· héi............................................................................ 1.4. Thùc tiÔn cña con ngêi ®îc tiÕn hµnh díi nhiÒu h×nh thøc...................... 2, Vai trò của thực tiễn đối với nhận thức.......................................................... 2.1.Thùc tiÔn lµ c¬ së, nguån gèc cña nhËn thøc............................................ 2.2. Thùc tiÔn lµ ®éng lùc cña nhËn thøc........................................................ 2.3. Thùc tiÔn lµ môc ®Ých cña nhËn thøc....................................................... 2.4. Thùc tiÔn lµ tiªu chuÈn cña nhËn thøc...................................................... 2.5. Thùc tiÔn lµ tiªu chuÈn cña ch©n lý.......................................................... 3. Mèi quan hÖ gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn........................................................... 3.1. Lý luËn..................................................................................................... 3.2. Mèi quan hÖ gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn...................................................... B/ BỆNH KINH NGHIỆM TRONG NGÀNH TÍN DỤNG NGÂN HÀNG, BIỂU HIỆN QUA HIỆN TƯỢNG “ NỢ XẤU” NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH KHẮC PHỤC................................................................ I/ Bản chất bệnh kinh nghiệm và những biểu hiện chủ yếu của bệnh kinh nghiệm trong cán bộ tín dụng ngân hàng thông qua hiện tượng” nợ xấu”...... 1.Bản chất của bệnh kinh nghiệm:................................................................... 2. Những biểu hiện chủ yếu của bệnh kinh nghiệm trong ngành tín dụng ngân hàng thông qua hiện tượng “ nợ xấu”:.................................................... 2.1 Do tuyệt đối hóa kinh nghiệm:............................................................... 2.2. Do sự tác động của bệnh chủ quan duy ý chí:...................................... 2.3 Bệnh kinh nghiệm còn biểu hiện ở chỗ chúng gắn chặt với bệnh giáo điều chủ nghĩa:.............................................................................................. 1.2. Những hạn chế của công tác đào tạo:.................................................... 1.3. Do bản thân sinh viên, cán bộ thiếu ý thức tự học hỏi, trau dồi kiến thức:.............................................................................................................. 2. Cách khắc phục:........................................................................................... 2.1.Nâng cao trình độ nhận thức , trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ:................................................................................................................. 2.2. Cần xây dựng một vành đai luật pháp, tạo cơ sở lý luận vững chắc cho ngành Tài chính ngân hàng nói chung và ngành tín dụng nói riêng...... 2.3. Thường xuyên có những buổi họp tổng kết đánh giá công việc:.......... 2.4. Có chế độ khen thưởng kỷ luật rõ ràng:................................................ C/ NHỮNG KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT CƠ CHẾ XỬ LÝ NỢ XẤU TRONG NG N HÀ NG................................................................................... 1. Về phía các ngân hàng thương mại.............................................................. 2.Về phía doanh nghiệp vay vốn...................................................................... 3.Về phía Ngân hàng Nhà nước....................................................................... 4.Về phía bản thân cán bộ:............................................................................... KẾT LUẬN..................................................................................................... DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................ BỆNH KINH NGHIỆM TRONG NGÀNH TÍN DỤNG NGÂN HÀNG THÔNG QUA HIỆN TƯỢNG “ NỢ XẤU” NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH KHẮC PHỤC A. MỞ ĐẦU I/.Tính cấp thiết của đề tài: Sự nghiệp đổi mới của Đảng ta đã và đang mang lại những thành quả vô cùng to lớn trong sự nghiệp phát triển kinh tế- xã hội. Trong những năm vừa qua, đất nước ta đã từng bước trưởng thành tạo được tiền đề và điều kiện cần thiết để thoát khỏi khủng hoảng kinh tế, từng bước đưa nền kinh tế đất nước ổn định và chuyển sang một thời kỳ phát triển mới. Trong sự phát triển chung của ngành KT nước ta sẽ là thiếu sót khi không nhắc đến sự phát triển mạnh mẽ của ngành tài chính ngân hàng trong những năm vừa qua. Đội ngũ cán bộ ngân hàng từng bước được đầu tư, phát triển ngày càng có năng lực cao, đội ngũ này giữ một vị trí đặc biệt như một chiếc cầu nối từ nơi thừa vốn sang nơi thiếu vốn, góp phần làm nền kinh tế phát triển một cách uyển chuyển và nhịp nhàng. Tuy nhiên đội ngũ này vẫn còn một số hạn chế chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp phát triền kinh tế trong giai đoạn mới. Đặc biệt là đội ngũ cán bộ tín dụng đã thiếu sót về nhiều mặt gây ra hiện tượng “ NỢ XẤU” – một hiện tượng nhức nhối của ngành ngân hàng cũng như của nền kinh tế trong suốt thời gian qua. Một trong những hạn chế đó là một bộ phận họ đang mắc phải bệnh kinh nghiệm. Một loại bệnh phổ biến khi nền kinh tế chuyển mình từ giai đoạn cũ sang giai đoạn phát triển mới. Cùng với những bệnh khác bệnh kinh nghiệm là trở lực không chỉ với ngành ngân hàng mà là của toàn nền kinh tế, toàn xã hội, gây giảm hiệu quả tổ chức thực tiễn của đội ngũ này bị hạn chế, chính vì vậy nghiên cứu những biểu hiện của căn bệnh 1 này để từ đó có phương hướng khác phục nó, một vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn quan trọng và cấp bách đối với sự nghiệp đổi mới đất nước, từng bước thực hiện “ dân giàu nước mạnh xã hội công bằng dân chủ, văn minh”. II/. Cơ sở lý luận: Chủ nghĩa duy vật trước Mác mang tính chất trực quan. Mác đã chỉ rõ: “Khuyết điểm chủ yếu, từ trước tới nay của mọi chủ nghĩa duy vật là không thấy được vai trò của thực tiễn”. Kế thừa những yếu tố hợp lý và khắc phục những thiếu sót trong quan điểm của các nhà triết học trước mình về thực tiễn, Mác và Ăngghen đã đem lại một quan niệm đúng đắn, khoa học về thực tiễn và vai trò của nó đối với nhận thức cũng như đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Sự ra đời của chủ nghĩa duy vật biện chứng đã tạo ra một cuộc cách mạng trong lý luận nhận thức. Bằng sự kế thừa những yếu tố hợp lý, phát triển một cách sáng tạo và được chứng minh bởi những thành tựu của khoa học, kỹ thuật, của thực tiễn xã hội, C.Mác và Ph.Ăngghen đã xây dựng nên học thuyết biện chứng duy vật về nhận thức: “nhận thức là quá trình phản ánh biện chứng, tích cực, tự giác và sáng tạo thế giới khách quan vào đầu óc của con người trên cơ sở thực tiễn”. Với việc đưa phạm trù thực tiễn vào lý luận nhận thức, các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mac-Lênin đã tạo nên một bước chuyển biến cách mạng trong triết học nói chung và trong lý luận nhận thức nói riêng. Vậy thực tiễn và lý luận là gì? 1. Thùc tiÔn 1.1 Kh¸i niÖm Ho¹t ®éng con ngêi chia lµm hai lÜnh vùc c¬ b¶n. Mét trong hai lÜnh vùc quan träng ®ã lµ: ho¹t ®éng thùc tiÔn. Thùc tiÔn: (theo quan ®iÓm triÕt häc M¸c xÝt): Lµ nh÷ng ho¹t ®éng vËt chÊt c¶m tÝnh, cã môc ®Ých, cã tÝnh lÞch sö - x· héi cña con ngêi nh»m c¶i t¹o, lµm biÕn ®æi tù nhiªn vµ x· héi. 1.2. TÝnh vËt chÊt trong ho¹t ®éng thùc tiÔn §ã lµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých cña x· héi, ph¶i sö dông nh÷ng ph¬ng tiÖn 2 vËt chÊt ®Ò t¸c ®éng tíi ®èi tîng vËt chÊt nhÊt ®Þnh cña tù nhiªn hay x· héi, lµm biÕn ®æi nã, t¹o ra s¶n phÈm vËt chÊt nh»m tho¶ m·n nhu cÇu cña con ngêi. ChØ cã thùc tiÔn míi trùc tiÕp lµm thay ®æi thÕ giíi hiÖn thùc, míi thùc sù mang tÝnh chÊt phª ph¸n vµ c¸ch m¹ng. §©y lµ ®Æc ®iÓm quan träng nhÊt cña thùc tiÔn, lµ c¬ së ®Ò ph©n biÖt ho¹t ®éng thùc tiÔn kh¸c víi ho¹t ®éng lý luËn cña con ngêi. 1.3. TÝnh chÊt lÞch sö x· héi ë nh÷ng giai ®o¹n lÞch sö kh¸c nhau, ho¹t ®éng thùc tiÔn diÔn ra lµ kh¸c nhau, thay ®æi vÒ ph¬ng thøc ho¹t ®éng. Thùc tiÔn lµ s¶n phÈm lÞch sö toµn thÕ giíi, thÓ hiÖn nh÷ng mèi quan hÖ mu«n vÎ vµ v« tËn gi÷a con ngêi víi giíi tù nhiªn vµ con ngêi víi con ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vËt chÊt vµ tinh thÇn, lµ ph¬ng thóc c¬ b¶n cña sù tån t¹i x· héi cña con ngêi. 1.4. Thùc tiÔn cña con ngêi ®îc tiÕn hµnh díi nhiÒu h×nh thøc Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c¶i t¹o thÕ giíi, con ngêi t¹o ra mét hiÖn thùc míi, mét ”thiªn nhiªn thø hai”. §ã lµ thÕ giíi cña v¨n hãa tinh thÇn vµ vËt chÊt, nh÷ng ®iÒu kiÖn míi cho sù tån t¹i cña con ngêi, nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy kh«ng ®îc giíi tù nhiªn mang l¹i díi d¹ng cã s½n. §ång thêi víi qu¸ tr×nh ®ã, con ngêi còng ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn b¶n th©n m×nh. ChÝnh sù c¶i t¹o hiÖn thùc th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn lµ c¬ së cña tÊt c¶ nh÷ng biÓu hiÖn kh¸c cã tÝnh tÝch cùc, s¸ng t¹o cña con ngêi. Con ngêi kh«ng thÝch nghi mét c¸ch thô ®éng mµ th«ng qua ho¹t ®éng cña m×nh, t¸c ®éng mét c¸ch tÝch cùc ®Ó biÕn ®æi vµ c¶i t¹o thÕ giíi bªn ngoµi. Ho¹t ®éng ®ã chÝnh lµ thùc tiÔn. a,Ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt Lµ ho¹t ®éng thùc tiÔn quan träng nhÊt cña x· héi.Thùc tiÔn s¶n xuÊt vËt chÊt lµ tiÒn ®Ò xuÊt ph¸t ®Ó h×nh thµnh nh÷ng mèi quan hÖ ®Æc biÖt cña con ngêi ®èi víi thÕ giíi, gióp con ngêi vît ra khái khu«n khæ tån t¹i cña c¸c loµi vËt. b.Ho¹t ®éng chÝnh trÞ x· héi Lµ ho¹t déng cña con ngêi trong c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ x· héi nh»m ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn c¸c thiÕt chÕ x· héi, c¸c quan hÖ x· héi lµm ®Þa bµn réng r·i cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ t¹o ra nh÷ng m«i trêng x· héi xøng ®¸ng víi b¶n chÊt con ngêi b»ng c¸ch ®Êu tranh giai cÊp vµ c¸ch m¹ng x· héi. c. Ho¹t ®éng thùc nghiÖm khoa häc 3 Lµ ho¹t ®éng thùc tiÔn ®Æc biÖt v× con ngêi ph¶i t¹o ra mét thÕ giíi riªng cho thùc nghiÖm cña khoa häc tù nhiªn vµ c¶ khoa häc x· héi. 2, Vai trò của thực tiễn đối với nhận thức Ho¹t ®éng thùc tiÔn lµ c¬ së, lµ nguån gèc, lµ ®éng lùc, lµ môc ®Ých, lµ tiªu chuÈn cña nhËn thøc. 2.1.Thùc tiÔn lµ c¬ së, nguån gèc cña nhËn thøc Trong ho¹t ®éng thùc tiÔn, con ngêi lµm biÕn ®æi thÕ giíi kh¸ch quan, b¾t c¸c sù vËt, hiÖn tîng cña thÕ giíi kh¸ch quan ph¶i béc lé nh÷ng thuéc tÝnh vµ quy luËt cña chóng. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng thùc tiÔn lu«n lu«n n¶y sinh c¸c vÊn ®Ò ®ßi hái con ngêi ph¶i gi¶i ®¸p vµ do ®ã nhËn thøc ®îc h×nh thµnh. Nh vËy, qua ho¹t ®éng thùc tiÔn mµ con ngêi tù hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÕ giíi quan( t¹o ®iÒu kiÖn cho nhËn thøc cao h¬n). Qua ho¹t ®éng thùc tiÔn, n·o bé con ngêi còng ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n, c¸c gi¸c quan ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. Thùc tiÔn lµ nguån tri thøc, ®ång thêi còng lµ ®èi tîng cña nhËn thøc. ChÝnh ho¹t ®éng thùc tiÔn ®· ®Æt ra c¸c nhu cÇu cho nhËn thøc, t¹o ra c¸c ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i gióp con ngêi ®i s©u t×m hiÓu tù nhiªn. 2.2. Thùc tiÔn lµ ®éng lùc cña nhËn thøc Ngay tõ ®Çu, nhËn thøc ®· b¾t nguån tõ thùc tiÔn, do thùc tiÔn quy ®Þnh. Mçi bíc ph¸t triÓn cña thùc tiÔn l¹i lu«n lu«n ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò míi cho nhËn thøc, thóc ®Èy nhËn thøc tiÕp tôc ph¸t triÓn. Nh vËy thùc tiÔn trang bÞ nh÷ng ph¬ng tiÖn míi, ®Æt ra nh÷ng nhu cÇu cÊp b¸ch h¬n, nã rµ so¸t sù nhËn thøc. Thùc tiÔn l¾p ®i l¾p l¹i nhiÒu lÇn, c¸c tµi liÖu thu thËp ®îc phong phó, nhiÒu vÎ, con ngêi míi ph©n biÖt ®îc ®©u lµ mèi quan hÖ ngÉu nhiªn bÒ ngoµi, ®©u lµ mèi liªn hÖ b¶n chÊt, nh÷ng quy luËt vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña sù vËt. 2.3. Thùc tiÔn lµ môc ®Ých cña nhËn thøc Nh÷ng tri thøc khoa häc chØ cã ý nghÜa thùc tiÔn khi nã ®îc vËn dông vµo thùc tiÔn. Môc ®Ých cuèi cïng cña nhËn thøc kh«ng ph¶i lµ b¶n th©n c¸c tri thøc mµ lµ nh»m c¶i t¹o hiÖn thøc kh¸ch quan, ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu vËt chÊt vµ tinh thÇn x· héi. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña nhËn thøc lµ b¾t nguån tõ thùc tiÔn, do yªu cÇu cña thùc tiÔn. NhËn thøc chØ trë vÒ hoµn thµnh chøc n¨ng cña m×nh khi nã chØ ®¹o ho¹t ®éng thùc tiÔn, gióp cho ho¹t ®éng thùc tiÔn cã hiÖu qu¶ h¬n. ChØ cã th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn, th× tri thøc con ngêi míi thÓ hiÖn ®îc søc m¹nh cña m×nh, sù hiÓu biÕt cña con ngêi míi cã ý nghÜa. 4 2.4. Thùc tiÔn lµ tiªu chuÈn cña nhËn thøc B»ng thùc tiÔn mµ kiÓm chøng nhËn thøc ®óng hay sai. Khi nhËn thøc ®óng th× nã phôc vô thùc tiÔn ph¸t triÓn vµ ngîc l¹i. 2.5. Thùc tiÔn lµ tiªu chuÈn cña ch©n lý a.Ch©n lý Lµ nh÷ng tri thøc ph¶n ¸nh ®óng ®¾n thÕ giíi kh¸ch quan ®îc thùc tiÔn kh¼ng ®Þnh ( néi dung kh¸ch quan, cã ý nghÜa gi¸ trÞ ®èi víi ®êi sèng con ngêi) Ch©n lý mang tÝnh kh¸ch quan, nã kh«ng phô thuéc vµo sè ®«ng (vÝ dô: ch©n lý t«n gi¸o). Ch©n lý mang tÝnh hai mÆt ( tuyÖt ®èi vµ t¬ng ®èi ) v× tÝnh hai mÆt trong qu¸ tr×nh nhËn thøc cña nh©n lo¹i. b.Thùc tiÔn lµ tiªu chuÈn cña ch©n lý Theo quan ®iÓm cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng, tiªu chuÈn ®Ó kiÓm tra ch©n lý kh«ng ph¶i lµ ý thøc t tëng, t duy mµ lµ thùc tiÔn. Bëi v× chØ cã th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn, tri thøc míi trë l¹i t¸c ®éng vµo thÕ giíi vËt chÊt, qua ®ã nã ®îc ”hiÖn thùc ho¸”, “vËt chÊt h¬n” thµnh c¸c kh¸ch thÓ c¶m tÝnh. Tõ ®ã míi cã c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ nhËn thøc cña con ngêi ®óng hay sai, cã ®¹t tíi ch©n lý hay kh«ng. Thùc tiÔn cã rÊt nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, nªn nhËn thøc cña con ngêi còng ®îc kiÓm tra th«ng qua rÊt nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. + Thùc tiÔn cña x· héi lu«n lu«n vËn ®éng vµ ph¸t triÓn. + Thùc tiÔn trong mçi giai ®o¹n lÞch sö ®Òu cã giíi h¹n. Nã kh«ng thÓ chøng minh hay b¸c bá hoµn toµn mét tri thøc nµo ®ã cña con ngêi mµ nã ®îc thùc tiÔn tiÕp theo chøng minh, bæ sung thªm. Nh vËy tiªu chuÈn thùc tiÔn còng mang tÝnh chÊt biÖn chøng vµ nh vËy míi cã kh¶ n¨ng kiÓm tra mét c¸ch chÝnh x¸c sù ph¸t triÓn biÖn chøng cña nhËn thøc. 3. Mèi quan hÖ gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn 3.1. Lý luËn a. Kh¸i niÖm Lµ mét hÖ thèng nh÷ng tri thøc ®îc kh¸i qu¸t tõ thùc tiÔn. Nã ph¶n ¸nh nh÷ng mối liên hệ bản chất, những quy luËt, cña của sự vật hiện tượng. b. §Æc ®iÓm 5 Lý luËn mang tÝnh hÖ thèng, nã ra ®êi trªn c¬ së ®¸p øng nhu cÇu cña x· héi nªn bÊt kú mét lý luËn nµo còng mang tÝnh môc ®Ých vµ øng dông. Nã mang tÝnh hÖ thèng cao, tæ chøc cã khoa häc. 3.2. Mèi quan hÖ gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn §îc thÓ hiÖn b»ng mèi quan hÖ gi÷a nhËn thøc vµ thùc tiÔn. GI÷a lý luËn vµ thùc tiÔn thèng nhÊt biÖn chøng víi nhau. Sù thèng nhÊt ®ã b¾t nguån tõ chç: chóng ®Òu lµ ho¹t ®éng cña con ngêi, ®Òu nh»m môc ®Ých c¶i t¹o tù nhiªn vµ c¶i t¹o x· héi ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña con ngêi. a. Lý luËn b¾t nguån tõ thùc tiÔn Lý luËn dùa trªn nhu cÇu cña thùc tiÔn vµ lÊy ®îc chÊt liÖu cña thùc tiÔn. Thùc tiÔn lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n nhÊt cña con ngêi, quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn x· héi. Lý luËn kh«ng cã môc ®Ých tù nã mµ môc ®Ých cuèi cïng lµ phôc vô thùc tiÔn. Søc sèng cña lý luËn chÝnh lµ lu«n lu«n g¾n liÒn víi thùc tiÔn, phôc vô cho yªu cÇu cña thùc tiÕn. b. Lý luËn më ®êng vµ híng dÉn ho¹t ®éng cña thùc tiÔn VÝ dô: lý luËn M¸c - Lªnin híng dÉn con ®êng ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n. Sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña ho¹t ®éng thùc tiÔn lµ tuú thuéc vµo nã ®îc híng dÉn bëi lý luËn nµo, cã khoa häc hay kh«ng? Sù ph¸t triÓn cña lý luËn lµ do yªu cÇu cña thùc tiÔn, ®iÒu ®ã còng nãi lªn thùc tiÔn kh«ng t¸ch rêi lý luËn, kh«ng thÓ thiÕu sù híng dÉn cña lý luËn. Vai trß cña lý luËn khoa häc lµ ë chç: nã ®a l¹i cho thùc tiÔn c¸c tri thøc ®óng ®¾n vÒ c¸c quy luËt vËn ®éng, ph¸t triÓn cña hiÖn thùc kh¸ch quan, tõ ®ã míi cã c¬ së ®Ó ®Þnh ra môc tiªu vµ ph¬ng ph¸p ®óng ®¾n cho ho¹t ®éng thùc tiÔn. Quan hÖ lý luËn vµ thùc tiÔn mang tÝnh chÊt phøc t¹p, quan hÖ ®ã cã thÓ lµ thèng nhÊt hoÆc m©u thuÉn ®èi lËp. c. Lý luËn vµ thùc tiÔn lµ thèng nhÊt Lý luËn vµ thùc tiÔn thèng nhÊt khi giai cÊp thèng trÞ cßn mang tinh thÇn tiÕn bé vµ cßn gi÷ sø mÖnh lÞch sö. Khi lý luËn vµ thùc tiÔn thèng nhÊt th× chóng sÏ t¨ng cêng lÉn nhau vµ ph¸t huy vai trß cña nhau. Sù thèng nhÊt ®ã lµ mét trong nh÷ng nguyªn lý c¨n b¶n cña triÕt häc M¸c- Lªnin. d. Sù m©u thuÉn cña lý luËn vµ thùc tiÔn X¶y ra khi giai cÊp thèng trÞ trë nªn ph¶n ®éng, lçi thêi, l¹c hËu. Khi m©u thuÉn n¶y sinh, chóng sÏ lµm gi¶m ¶nh hëng cña nhau. §iÒu ®ã dÉn ®Õn mäi ®êng lèi, chÝnh s¸ch x· héi trë nªn l¹c hËu vµ ph¶n ®éng. 6 *ý nghÜa: CÇn ph¶i t¨ng cêng, ph¸t huy vai trß cña lý luËn ®èi víi x· héi, ®Æc biÖt lµ lý luËn x· héi mµ quan träng lµ lý luËn M¸c - Lªnin vµ c¸c lý luËn vÒ kinh tÕ. Tríc chñ nghÜa M¸c, trong lý luËn nhËn thøc, ph¹m trï thùc tiÔn hÇu nh kh«ng cã chç ®øng nµo. NhiÒu ngêi cßn h×nh dung thùc tiÔn víi bé mÆt xÊu xÝ cña con bu«n (Ph¬-B¸ch). Trong “Chñ nghÜa duy vËt vµ chñ nghÜa kinh nghiÖm phª ph¸n”, sau khi phª ph¸n E. Ma Kh¬ vµ mét sè ng¬i kh¸c ®· ”cè g¹t thùc tiÔn ra khái lý luËn nhËn thøc, coi thùc tiÔn nh mét c¸i g× kh«ng ®¸ng nghiªn cøu vÒ mÆt nhËn thøc luËn, ®· ”®em c¸i tiªu chuÈn thùc tiÔn lµ c¸i gióp cho mçi ngêi ph©n biÖt ®îc ¶o tëng víi hiÖn thùc ®Æt ra ngoµi giíi h¹n cña khoa häc, cña lý luËn nhËn thøc... ®Ó dän chç cho chñ nghÜa duy t©m vµ thuyÕt bÊt kh¶ tri”. V.I.Lªnin ®· kh¼ng ®Þnh: quan ®iÓm vÒ ®êi sèng, vÒ thùc tiÔn ph¶i lµ quan ®iÓm thø nhÊt vµ c¬ b¶n cña lý luËn vÒ nhËn thøc. (“V.I.Lªnin toµn tËp” – 1980) e. Thèng nhÊt gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn lµ mét nguyªn t¾c c¨n b¶n cña chñ nghÜa M¸c- Lªnin. “Thùc tiÔn kh«ng cã lý luËn híng ®Én th× thµnh thùc tiÔn mï qu¸ng. Lý luËn mµ kh«ng liªn hÖ víi thùc tiÔn lµ lý luËn su«ng” . V× vËy cho nªn trong khi nhÊn m¹nh sù quan träng cña lý luËn, ®· nhiÒu lÇn Lªnin nh¾c ®i nh¾c l¹i r»ng lý luËn c¸ch m¹ng kh«ng ph¶i lµ gi¸o ®iÒu, nã lµ kim chØ nang cho hµnh ®éng c¸ch m¹ng, vµ lý luËn kh«ng ph¶i lµ mét c¸i g× cøng nh¾c, nã ®Çy tÝnh s¸ng t¹o. Lý luËn lu«n lu«n cÇn ®îc bæ sung b»ng nh÷ng kÕt luËn míi rót ra tõ trong thùc tiÔn sinh ®éng. Nh÷ng ngêi céng s¶n c¸c níc ph¶i cô thÓ ho¸ chñ nghÜa M¸c _ Lªnin cho thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh tõng lóc vµ tõng n¬i (“Hå ChÝ Minh: toµn tËp”-1996) *Con ®êng biÖn chøng cña sù nhËn thøc: NhËn thøc cña con ngêi diÔn ra trªn c¬ së thùc tiÔn vµ kh«ng ngõng vËn ®éng, ph¸t triÓn. Sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña nhËn thøc diÔn ra mét c¸ch biÖn chøng: - “Tõ trùc quan sinh ®éng ®Õn t duy tr×u tîng vµ tõ t duy tr×u tîng ®Õn thùc tiÔn - ®ã lµ con ®êng biÖn chøng cña sù nhËn thøc ch©n lý, cña sù nhËn thøc thùc t¹i kh¸ch quan”. 7 +Trùc quan sinh ®éng (hay nhËn thøc c¶m tÝnh) lµ giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh nhËn thøc, ®îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh thùc tiÔn.Giai ®o¹n nµy ®îc h×nh thµnh th«ng qua c¸c h×nh thøc c¬ b¶n nèi tiÕp nhau: c¶m gi¸c, tri gi¸c, biÓu tîng... +T duy tr× tîng (hay nhËn thøc lý tÝnh) lµ giai ®o¹n cao cña qu¸ tr×nh nhËn thøc dùa trªn c¬ së nh÷ng tµi liÖu do giai ®o¹n trùc quan sinh ®éng mang l¹i. - NhËn thøc cña con ngêi ph¸t triÓn ®Õn giai ®o¹n t duy tr×u tîng cha ph¶i lµ chÊm døt, mµ nã l¹i tiÕp tôc vËn ®éng trë vÒ víi thùc tiÔn. NhËn thøc ph¶i trë vÒ víi thùc tiÔn v×: + Môc ®Ých cña nhËn thøc lµ phôc vô ho¹t ®éng thùc tiÔn. V× vËy nã ph¶i trë vÒ chØ ®¹o ho¹t ®éng thùc tiÔn c¶i t¹o thÕ giíi. +§Õn giai ®o¹n t duy tr×u tîng vÉn cã kh¶ n¨ng ph¶n ¸nh sai l¹c hiÖn thùc. V× vËy, nhËn thøc ph¶i quay trë vÒ thùc tiÔn ®Ó kiÓm tra kÕt qu¶ nhËn thøc, ph©n biÖt ®©u lµ nhËn thøc ®óng, ®©u lµ nhËn thøc sai lÇm. +Thùc tiÔn lu«n lu«n vËn ®éng, ph¸t triÓn. V× vËy nhËn thøc ph¶i trë vÒ víi thùc tiÔn ®Ó trªn c¬ së thùc tiÔn míi tiÕp tôc bæ sung, ph¸t triÓn nhËn thøc. - Tõ trùc quan sinh ®éng dÕn t duy tr×u tîng, vµ tõ t duy tr×u tîng ®Õn thùc tiÔn lµ mét vßng kh©u cña qu¸ tr×nh nhËn thøc. Nã cø lÆp ®i lÆp l¹i lµm cho nhËn thøc cña con ngêi ph¸t triÓn kh«ng ngõng, ngµy cµng ph¶n ¸nh s©u s¾c b¶n chÊt, quy luËt cña thÕ giíi kh¸ch quan. B/ BỆNH KINH NGHIỆM TRONG NGÀNH TÍN DỤNG NGÂN HÀNG, BIỂU HIỆN QUA HIỆN TƯỢNG “ NỢ XẤU” NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH KHẮC PHỤC I/ Bản chất bệnh kinh nghiệm và những biểu hiện chủ yếu của bệnh kinh nghiệm trong cán bộ tín dụng ngân hàng thông qua hiện tượng” nợ xấu” 1.Bản chất của bệnh kinh nghiệm: Xét về mặt lịch sử, nội dung của kinh nghiệm luôn có tính lịch sử cụ thể. Kinh nghiệm là cái riêng nếu so với cái lý luận là cái chung. Kinh nghiệm cũng phản ánh trình độ hoạt động thực tiễn và nhận thức của con người ở một giai đoạn, một thời điểm lịch sử nhất định. Thế hệ sau kế thừa các kinh 8 nghiệm đó cùng với những hoạt động thực tiễn sẽ làm đầy đủ, chính xác hơn những kinh nghiệm cũ bằng những tư duy và tư liệu mới. Kinh nghiệm xét về bản chất có những đặc trưng sau: - Kinh nghiệm là một dạng tri thức được thu nhận và tích lũy qua hoạt động thực tiễn của con người mang đậm tính trực quan, cảm tính. Trong quá trình tác động giữa con người và thế giới hiện thực, con người đã trực tiếp thu nhận, tích lũy và dần hình thành những tri thức nhất định về các sự vật hiện tượng. Những tri thức này bước đầu phản ánh một số những thuộc tính bên ngoài của đối tượng. Đó là kinh nghiệm. Như vậy kinh nghiệm là một dạng tri thức mang tính trực quan cảm tính. - Kinh nghiệm là trình độ phản ánh hiện thực khách quan của con người Như ta đã biết nhận thức là quá trình hình thành phát triển của những trình độ phản ánh khác nhau và liên hệ với nhau. Đó là nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính, nhận thức kinh nghiệm và nhận thức lý luận. Kinh nghiệm và lý luận là hai trình độ phản ánh có vị trí và vai trò khác nahu nhưng chúng vẫn nương tựa, hỗ trợ nhau và thúc đẩy lẫn nhau trong quá trình nhận thức. Kinh nghiệm cung cấp những thông tin tri thức ban đầu về sự vật- hiện tượng cho nên trong nhận thức vai trò của kinh nghiệm là hết sức to lớn - Kinh nghiệm là điểm xuất phát, là cơ sở ban đầu vô cùng quan trọng trong quá trình nhận thức: Kinh nghiệm càng phong phú thì càng tạo ra nhiều dữ kiện, tài liệu cho khái quát lý luận. Không có kinh nghiệm thì khoa học cũng không phát triển được. Bởi lẽ khoa học được phát triển dựa trên những kinh nghiệm và thực nghiệm trong hiện thực khách quan, hạn chế những nhược điểm của kinh nghiệm. Tuy nhiên, kinh nghiệm dù có vai trò quan trọng đến đâu thì nó cũng chỉ mới đem lại sự hiểu biết về các mặt riêng lẻ, về các mối liên hệ bên ngoài của sự vật – hiện tượng. Do đó: “ sự quan sát dựa vào kinh nghiệm tự nó không bao giờ có thể chứng minh được đầy đủ tính tất yếu” . Kinh nghiệm có chứa những nội dung khách quan song trong sự phản ánh, chủ thể kinh nghiệm giữ 9 vai trò đặc biệt quan trọng cho việc xác định ý nghĩa của nó với đối tượng phản ánh. Trong triết học bệnh kinh nghiệm được hiểu là khuynh hướng tư tưởng và hành động tuyệt đối hóa kinh nghiệm coi kinh nghiệm là duy ngất. Biểu hiện của người mắc bệnh kinh nghiệm là đề cao thái quá kinh nghiệm, coi thường lý luận, tri thức khoa học. Vận dụng kinh nghiệm để giải quyết những vấn đề thực tiễn áp dụng máy móc dẫn đến những sai lầm. Những người mắc bệnh kinh nghiệm thường đề cao hóa thực tiễn, song thực tiễn này còn mang tính vụn vặt, riêng lẻ, mang tính chất bề ngoài. Trong khi đó họ nắm lý luận một cách chấp vá và thiếu hệ thống khiến họ càng hạ thấp lý luận. Một sai lầm nữa là họ không nắm được mối quan hệ biện chứng giữa tri thức thực nghiệm và tri thức lý luận, giữa lý luận và thực tiễn. Trong thực thế cụ thể, sự việc diễn ra khách quan với ý muốn chủ quan của chúng ta, vì vậy người mắc bệnh kinh nghiệm dễ mắc phải bệnh chủ quan duy ý chí bắt hiện thực đi theo kinh nghiệm của bản thân. Như vậy bệnh kinh nghiệm có một tác hại vô cùng to lớn đối với quá trình nhận thức chân lý. Nó gây ra tâm lý ngại học tập bảo thủ trong các hoạt động thực tiễn. Vậy bệnh kinh nghiệm được hiểu như thế nào? Theo em bệnh kinh nghiệm muốn đề cập đến những sai lầm trong nhận thức cũng như trong hoạt động thực tiễn do con người đã tuyệt đối hóa vai trò của kinh nghiệm, hạ thấp vai trò của lý luân. “bệnh” ở đây là biểu hiện về mặt trạng thái, tư tưởng không lành mạnh, biểu hiện ra bằng những chủ trương thái độ thiếu đúng đắn. 2. Những biểu hiện chủ yếu của bệnh kinh nghiệm trong ngành tín dụng ngân hàng thông qua hiện tượng “ nợ xấu”: Trong giai đoạn hiện nay, nhắc đến ngành tài chính ngân hàng chúng ta không thể không nhắc đến vấn đề nợ xấu, nợ xấu đã và đang tác động tiêu cực đến việc lưu thông dòng vốn vào nền kinh tế và tính an toàn, hiệu quả kinh 10 doanh của chính các ngân hàng. Mặc dù đã có nhiều ý kiến trao đổi về nợ xấu tại các ngân hàng thương mại (NHTM), nhưng cho đến nay, vẫn chưa có tiếng nói thống nhất nợ xấu về tỷ lệ nợ xấu của hệ thống NHTM Việt Nam. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho rằng tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ tại các NHTM khoảng 10%. Trong khi cơ quan Thanh tra NHNN lại đưa ra con số tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng khoảng 8,6%, tương đương với trên 200.000 tỷ đồng. Bên cạnh những con số được NHNN công bố nói trên, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cũng đưa ra tỷ lệ nợ xấu là 11,8%, tương đương với khoảng 270.000 tỷ đồng. Vậy nợ xấu của các ngân hàng Việt Nam là bao nhiêu vẫn còn là ẩn số nhưng đa số các ý kiến đều cho rằng nợ xấu tại các ngân hàng là con số không nhỏ. Tại sao có sự khác nhau về tỷ lệ nợ xấu của hệ thống ngân hàng? Có thể lý giải về sự khác nhau này như sau: 2.1 Do tuyệt đối hóa kinh nghiệm: Họ đã coi thường lý luận, tuyệt đối hóa kinh nghiệm khi cho rằng hệ thống ngân hàng sẽ ổn định hơn khi có những hoạt động thâu tóm, mua bán, sáp nhập… nhưng lại không quản lý chặt dẫn đến tồn tại các hoạt động này ở các công ty sân sau... hiện tượng này đã vô tình đã tạo ra những vòng luẩn quẩn của dòng tiền. Đây cũng là những hoạt động tiềm ẩn nhiều nợ xấu nhưng rất khó chỉ ra để xử lý, khi tính minh bạch và giải trình còn hạn chế. Tổng phương tiện thanh toán (M2) của 9 tháng đầu năm tăng 12,21%, nhưng tín dụng chỉ tăng 2,5%, trong khi chứng khoán cũng không phải là kênh được các ngân hàng quan tâm kể từ khi có văn bản hạn chế cho vay chứng khoán của NHNN; bất động sản cũng đóng băng; vay tiêu dùng không được xem là kênh ưu tiên trong thời gian qua. Như vậy, phải chăng nợ xấu đang chạy òng vòng giữa ngân hàng và các Doanh nghiệp có quan hệ mật thiết. Nếu thế, nợ xấu sẽ ngày một phình to và càng khó xác định, lãi suất sẽ tiếp tục bị đẩy lên 11 cao, DN sản xuất kinh doanh càng khó tiếp cận được vốn. Ngoài ra, do một số cán bộ tín dụng thẩm định tài sản đảm bảo còn dựa trên phần lớn những kinh nghiệm cá nhân, không dựa vào giá cả thị trường, đánh giá một cách sơ sài, cảm tính khiến sự chênh lệch lớn giữa giá thẩm định và giá thị trường. Trong rất nhiều trường hợp sai phạm do nhiều nguyên nhân mà một số cán bộ ngân hàng đã cấu kết với khách hàng để che giấu sự thật, gian lận đánh giá tài sản đảm bảo cao hơn rất nhiều với giá thị trường để giúp khách hàng vay được nhiều vốn. Khi khách hàng làm ăn thua lỗ, mất khả năng trả nợ, tài sản đảm bảo không đủ giá trị bù đắp khoản vay, khiến nợ xấu ngày một gia tăng. 2.2. Do sự tác động của bệnh chủ quan duy ý chí: Bệnh này là một sai lầm , trong đó chủ thể vừa mắc bệnh chủ quan vừa rơi vào CN duy ý chí. Bệnh chủ quan duy ý chí là sự thể hiện về trình độ văn hoá, khoa học của chủ thể nhận thức có thể khẳng định rằng, ở một mức độ nào đó, người ta không thể có được tư duy biện chứng khoa học khi trình độ văn hoá, khoa học chưa đạt đến một chuẩn mực cần có. Vì vậy, sự yếu kém về trình độ văn hoá, khoa học sẽ tất yếu dẫn đến tư duy kinh nghiệm và phạm phải sai lầm chủ quan duy ý chí. Do ý thức sai lầm về vai trò của lý luận mà dẫn đến lãng quên việc thường xuyên chủ động nâng cạo năng lực tư duy lý luận (trong đó bao gồm cả quá trình học tập lý luận và kiểm nghiệm thực tiễn).Bệnh chủ quan duy ý chí là do sự yếu kém về trình độ nhận thức nói chung và sự hạn chế trong quá trình áp dụng lý luận vào thực tiễn nói riêng. Do đó, Lênin đã gọi căn bệnh này "là sự mù quáng chủ quan", là sai lầm tự phát dẫn đến rơi vào chủ nghĩa duy tâm một cách không tự giác. Bệnh chủ quan chỉ thể hiện khuynh hướng tuyệt đối hóa vai trò của chủ thể trong nhận thức và hành động. Phủ nhận hoàn toàn hay một phần nào đó bản chất và tính quy luật của hiện thực khách quan, dẫn đến một số chính sách, đường lối sai lầm, tiêu biểu là “ cách phân 12 loại nợ”. Theo quy định hiện hành về phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng của tổ chức tín dụng (TCTD), “nợ xấu” là các khoản nợ thuộc các nhóm 3, 4 và 5 (Quyết định số 493/2005/QĐ-NHNN). Trong đó nợ nhóm 3 (nợ dưới chuẩn) là các khoản nợ được đánh giá là có khả năng tổn thất một phần nợ gốc và lãi; Nợ nhóm 4 (nợ nghi ngờ) là các khoản nợ có khả năng tổn thất rất cao và nợ nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) là các khoản nợ được coi là không còn khả năng thu hồi, mất vốn. Thông thường ở các nước đang phát triển, nếu nợ xấu của các ngân hàng được phân loại theo các chỉ tiêu định lượng và định tính phù hợp với thông lệ quốc tế, thì tỷ lệ này dưới 5% cũng là bình thường. Tuy nhiên, ở Việt Nam còn có sự khác nhau về năng lực quản trị rủi ro và việc xếp hạng tín dụng nội bộ. Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ tại các NHTM Việt Nam hiện nay đều được xây dựng theo phương pháp chuyên gia, nghĩa là việc lựa chọn, quyết định toàn bộ các yếu tố cơ bản của hệ thống xếp hạng (bộ chỉ tiêu, trọng số của từng chỉ tiêu) hoàn toàn phụ thuộc vào quan điểm chủ quan của các chuyên gia thay vì dựa trên dữ liệu thống kê lịch sử và phân tích mô hình kinh tế lượng. Kết quả xếp hạng tín dụng nội bộ chưa là cơ sở xây dựng các thước đo lượng hóa rủi ro, hỗ trợ tính toán chuẩn xác tổn thất dự tính và yêu cầu vốn tối thiểu bù đắp rủi ro. Điều này dẫn đến hạn chế trong quản trị rủi ro danh mục, định giá tín dụng và xác định khẩu vị rủi ro… của từng ngân hàng. Hiện nay, quản trị rủi ro tín dụng tại mỗi ngân hàng thường theo những khẩu vị rủi ro riêng. Vấn đề này đã dẫn đến một số bất cập trong việc so sánh, đánh giá cùng một đối tượng khách hàng nhưng lại có kết quả khác nhau, nhiều khi xung đột (cùng 1 khách hàng, có ngân hàng phân loại vào nhóm nợ cao, có ngân hàng lại phân loại vào nhóm nợ thấp). Mặt khác, việc triển khai xếp hạng khách hàng đòi hỏi đội ngũ chuyên gia nhiều kinh nghiệm thực tiễn cũng như am hiểu sau sắc mô hình xếp hạng tín dụng (modelling), trong khi thị trường nhân lực hiện tại của Việt Nam còn rất thiếu. 13 Trong vấn đề cho vay, cán bộ ngân hàng cũng chủ quan khi không giám sát hoạt động kinh doanh của khách hàng, khiến nhiều trường hợp khách hàng vay vốn ngân hàng và sử dụng không đúng mục đích gây thất thoát và mất vốn… 2.3 Bệnh kinh nghiệm còn biểu hiện ở chỗ chúng gắn chặt với bệnh giáo điều chủ nghĩa: Xét từ khía cạnh trình độ nhận thức thì bệnh giáo điều có nguồn gốc từ sự yếu kém về tư duy lý luận, nhất là lý luận của CNDV biện chứng, do đó, dẫn đến hạn chế khả năng áp dụng tri thức một cách linh hoạt, sáng tạo vào cuộc sống và không hiểu được tính biện chứng của quá trình nhận thức cũng như biện chứng của lịch sử xã hội. Trong thực tiễn, đôi khi bệnh giáo điều biểu hiện ở việc áp dụng cái chung vào cái riêng một cách đơn giản, lấy cái phổ biến áp đặt cho cái riêng, cái đặc thù, hoặc áp. dụng một lý thuyết, một mô hình chưa được kiểm nghiệm thực sự bởi thực tiễn. Sai lấm đó chính là ở chỗ, như Lênin nói: "Nêu chỉ biết bắt chước, không có tinh thần phê phán mà đem rập khuôn kinh nghiệm đó một cách mù quáng vào những điều kiện khác, như thế là sai lầm nghiêm trọng". Hai bệnh này gắn chặt chẽ với nhau do cùng chung một nguyên nhân là bắt nguồn từ trình độ yếu kém trong nhận thức, sai lầm về vai trò lý luận, lười biếng trong nghiên cứu, học tập của cán bộ tín dụng. Khiến họ thu thập thông tin về khách hàng vừa thiếu, vừa không chuẩn xác, ví dụn như nhiều mảng trong hồ sơ tín dụng thường được bê từ khách hàng này sang khách hàng khác, thiếu sự thẩm định xác minh thực tế, trong khi mỗi khách hàng là một chủ thể riêng rẽ với từng điều kiện kinh doanh, từng khả năng tài chính và từng tài sản đảm bảo khác biệt nhau… Điều này gây không ít khó khăn cho ngân hàng trong việc thiết lập quan hệ tín dụng. Ở Việt Nam, trên 90% là DN nhỏ và vừa, không ít DN có báo cáo tài 14 chính không chuẩn xác, lại không qua kiểm toán. Ngay cả đối với các DN lớn được kiểm toán thì sự chậm trễ trong công bố báo cáo tài chính cũng như chất lượng kiểm toán chưa cao cũng gây nhiều khó khăn cho các ngân hàng. Vì thế, việc dựa vào một số thông tin đầu vào để cấp tín dụng, đã dẫn đến một số khoản vay vừa ra khỏi ngân hàng đã khó có khả năng thu hồi. Đặc biệt, khi ngân hàng và DN lại có mối quan hệ “mật thiết”, phụ thuộc lẫn nhau (sở hữu chéo) thì nguồn lực dễ bị phân bổ sai lệch, bất hợp lý, cho vay bất chấp các quy định về an toàn vốn, nợ xấu tất yếu sẽ tăng lên. Tóm lại, những bất cập trong phân loại nợ, vấn đề sở hữu chéo, vấn đề đạo đức nghệ nghiệp... đã làm nảy sinh nợ xấu tại các ngân hàng và có chiều hướng ngày càng tăng. Cho dù nợ xấu ở mức nào thì hiện tại đã và đang tác động tiêu cực đến điều hành chính sách tiền tệ của NHNN, đến việc lưu thông dòng vốn vào nền kinh tế và tính an toàn, hiệu quả kinh doanh của chính các ngân hàng. Chừng nào chưa xử lý được vấn đề này thì việc tái cơ cấu hệ thống ngân hàng Việt Nam sẽ không đạt hiệu quả. II/ Nguyên nhân và Cách khắc phục: 1/ Nguyên nhân: Bệnh kinh nghiệm trong ngành ngân hàng có nhiều nguyên nhân có nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan. Có những nguyên nhân chung của cả nền kinh tế và có cả những nguyên nhân mang tính đặc thù của ngành. Trong đó có một số nguyên nhân chủ yếu sau: 1.1 Ảnh hưởng của nền kinh tế- xã hội, trình độ khoa học và lý luận còn hạn chế: Có thể nói đây là một trong những nguyên nhân sau xa dẫn đến bệnh kinh nghiệm trong ngành tài chính ngân hàng. Như chúng ta đã biết Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, tình hình tài chính - tiền tệ của chính quyền cách mạng gặp vô vàn khó khăn: Kho bạc chỉ còn hơn 1,25 triệu đồng Đông Dương, trong đó một nửa là tiền rách; Ngân hàng Đông Dương vẫn nằm trong tay tư bản thực dân và luôn tìm cách phá hoại ta về tài chính, tiền tệ; các 15 nguồn thu ngân sách quá ít ỏi so với nhu cầu chi tiêu của chính quyền… Trước tình hình đó, Chính phủ đã kêu gọi nhân dân quyên góp tài chính dưới các hình thức như “Quỹ độc lập”, “Tuần lễ vàng”, đồng thời gấp rút chuẩn bị phát hành tiền.Chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy của Ngân hàng Quốc gia Việt Nam từng bước được hoàn thiện để phù hợp với yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng. Sau đại thắng mùa xuân năm 1975, nước ta bước sang một thời kỳ mới: thời kỳ hoà bình, độc lập, thống nhất, cả nước quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Đảng và Nhà nước đã đề ra nhiều chủ trương, chính sách để khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội sau chiến tranh… Tuy đạt được một số kết quả tích cực trong khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội, song do hậu quả của chiến tranh kéo dài, cộng với việc duy trì quá lâu cơ chế kế hoạch hóa tập trung đã khiến kinh tế nước ta rơi vào tình trạng suy thoái nặng nề, bội chi ngân sách ở mức cao trong nhiều năm, lạm phát có lúc ở mức 3 con số, hoạt động sản xuất, lưu thông phân phối và đời sống nhân dân gặp rất nhiều khó khăn. Chính vì vậy sự tụt hậu về trình độ khoa học về tri thức lý luận cũng như tri thức thực tiễn của chúng ta là không thể tránh khỏi. 1.2. Những hạn chế của công tác đào tạo: Công tác đào tạo tuy có phát triển mạnh trong những năm gần đây nhưng vẫn còn nhiều bất cập, ví dụ như thiếu môi trường cho sinh viên có thể thực hành, làm sinh viên ít được cọ sát học hỏi kinh nghiệm dẫn đến việc thiếu kỹ năng mềm , làm sinh viên khó hòa nhập với công việc sau khi rời ghế nhà trường. Khi đi làm cũng có ít những buổi học tập đào tạo bài bản, ít có những buổi đúc kết học hỏi kinh nghiệm nên cán bộ chủ yếu áp dụng những kinh nghiệm manh mún, riêng lẻ, thiếu cơ sở lý luận… 1.3. Do bản thân sinh viên, cán bộ thiếu ý thức tự học hỏi, trau dồi kiến thức: 16 Sinh viên học tập trên ghế nhà trường còn rất thụ động trong việc nắm giữ tri thức, thiếu tính thực hành, vẫn còn gói gọn tư tưởng trong sách vở thiếu thực tế, cọ sát với nền kinh tế năng động bên ngoài. Đó cũng chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến sai lầm trong nhận thức và sự chậm tiến bộ sau này. Những cán bộ hiện đang làm việc cũng có hiện tượng lười suy nghĩ, bảo thủ, ít lắng nghe người khác. Họ bận bịu với công việc nên càng ít có thời gian nghiên cứu những vấn đề tri thức mới dễ bị lạc hậu trong nhận thức… 2. Cách khắc phục: 2.1.Nâng cao trình độ nhận thức , trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ: Đối với cán bộ ngân hàng đặc biệt là đội ngũ cán bộ tín dụng phải được: “ coi trọng cả đức và tài” Đức và Tài có mối quan hệ biện chứng tác động qua lại lẫn nhau.Việc nâng cao trình độ lý luận của cán bộ thông qua con đường đào tạo và bồi dưỡng cả về nghiệp vụ lẫn tư cách đạo đức. Đây là một nhiệm vụ quan trọng vừa mang tính cấp bách vừa mang tính lâu dài góp phần từng bước ngăn ngừa bệnh kinh nghiệm trong ngành ngân hàng. 2.2. Cần xây dựng một vành đai luật pháp, tạo cơ sở lý luận vững chắc cho ngành Tài chính ngân hàng nói chung và ngành tín dụng nói riêng. Đây là một biện pháp lâu dài nhằm xây dưng cơ sở lý luận, nâng cao tri thức lý luận cho cán bộ ngân hàng, tạo tiền đề hành lang pháp lý, những quy định… của ngành góp phần phát triển ngành cũng như tạo sự ổn định phát triển nền kinh tế lâu dài. 2.3. Thường xuyên có những buổi họp tổng kết đánh giá công việc: Mang tính chất tổng kết chia sẻ kinh nghiệm trong công việc cũng như trong cuộc sống, nó giúp ta không chỉ dừng lại ở những kinh nghiệm cụ thể, cá biệt, không bị trói buộc vào một thực tiễn cụ thể nào. Từ đó rút ta những 17 kinh nghiệm và khắc phục triệt để mầm mống của bệnh kinh nghiệm trong đôi ngũ cán bộ. 2.4. Có chế độ khen thưởng kỷ luật rõ ràng: Chúng ta cần nêu ra những gương tốt, có chế độ khen thưởng thỏa đáng, từ đó nhân rộng điển hình, đồng thời những vụ việc sai trái, cần tìm ra nguyên nhân, truy cứu trách nhiệm và kỷ luật thích đáng, làm bài học cho các cán bộ khác. 18