Mô tả:
tiếp cận
TIEÁP CAÄN
ÑEÅ LAØM GÌ
?
TÌM TRIEÄU CHÖÙNG
CHAÅN ÑOAÙN
ÑIEÀU TRÒ
Tìm trieäu chöùng töø ñaâu ?
4 phaàn
1. Hoûi beänh söû = TC cô naêng
2. Khaùm laâm saøng = TC thöïc theå
3. Caùc xeùt nghieäm sinh hoaù
4. Caùc PP chaån ñoaùn hình aûnh
CHAÅN ÑOAÙN
1. Hoûi beänh söû laøm loä ra trieäu chöùng ñöa ra vaán ñeà cuûa BN
2. Ñaët giaû thuyeát : ñöa ra 1 danh saùch nhöõng beänh coù theå xaûy ra döïa vaøo
TC cuûa BN ( döïa vaøo vaán ñeà cuûa BN )
3. Khaùm BN ñeå tìm nhöõng daáu hieäu cuûa nhöõng beänh coù theå xaûy
ra ( qua gôïi yù cuûa beänh söû )
4. Kieåm tra caùc giaû thuyeát döïa vaøo caùc daáu hieäu tìm ñöôïc trong
suoát quaù trình khaùm thöïc theå
5. Choïn XN caän laâm saøng coù ñoä nhaïy vaø ñoä chuyeân bieät thích
hôïp ñeå ñaùnh giaù caùc giaû thuyeát
CHAÅN ÑOAÙN ( tieáp )
6. Choïn caùc PP chaån ñoaùn hình aûnh hay caùc PP khaùc ñeå ñaùnh
giaù giaû thuyeát
7. Söûa ñoåi danh saùch veà giaû thuyeát caùc beänh coù theå xaûy ra
( chaån ñoaùn phaân bieät ) döïa vaøo nhöõng manh moái ñaõ tìm
ñöôïc töø töøng PP treân
8. Quyeát ñònh chaån ñoaùn baèng caùch ñoái chieáu caùc TC vaø daáu
hieäu tìm ñöôïc vôùi TC cuûa beänh ñöôïc ñöa vaøo giaû thuyeát
9. Neáu chaån ñoaùn vaãn chöa roõ , xem laïi danh saùch veà caùc vaán
ñeà TC vaø daáu hieäu cuûa BN chöa giaûi thích ñöôïc , caùc keát quaû
XN sinh hoùa , hình aûnh ,…
Caùch giuùp trí nhôù
khi tìm hieåu veà trieäu chöùng cuûa BN
O-P-Q-R-S-T
Onset
Precipitating/ palliative
Quality
Radiation/ region
Severity
Temporal characteristics
TIEÁP CAÄN BEÄNH NHAÂN VEÀ TIEÂU HOAÙ
I.ÑAÏI CÖÔNG
-Beänh veà tieâu hoaù khaù phoå bieán
-Beänh coù khi nheï vaø töï haïn cheá, coù khi naëng vaø keùo daøi
-Coù theå xaûy ra ôû moïi löùa tuoåi
-Nguyeân nhaân do toån thöông ôû oáng tieâu hoaù vaø tuyeán
phuï thuoäc hay do roái loaïn cô naêng/thöïc theå cuûa caùc cô
quan khaùc
-Tieáp caän BN ñeå thu thaäp beänh söû ñaày ñuû, TC thöïc theå
chính xaùc
II.KHAI THAÙC BEÄNH SÖÛ
-Coù vai troø quan troïng
-Tìm caùc trieäu chöùng nhö:
-ñau buïng
-ñaày buïng, khoâng tieâu
-xuaát huyeát
-khoù nuoát
-chaùn aên
-suït kyù
-buoàn noân,noân
-tieâu chaûy, taùo boùn
-Phaûi tìm hieåu tính chaát cuûa töøng trieäu chöùng
-Tìm hieåu vieäc duøng thuoác cuûa BN
III.KHAÙM THÖÏC THEÅ
1.Khaùm toaøn thaân : xaùc ñònh :
-daáu hieäu sinh toàn
-da nieâm coù taùi nhôït ?
-da nieâm coù vaøng ?
-maøu saéc löôõi ?
-haïch ngoaïi vi coù to ?
-coù phuø ?
2. Khaùm buïng:
- 4 kyõ naêng: nhìn , nghe, sôø , goõ
- Khaùm tröïc traøng
- Khaùm chaát thaûi tieát
Toùm taét vaø lieät keâ nhöõng daáu hieäu, trieäu chöùng
phaùt hieän ñöôïc neâu chaån ñoaùn coù theå xaûy ra
IV. THAÊM DOØ CAÄN LAÂM SAØNG
a. BN coù vaán ñeà veà nuoát :
-Khaùm kyõ vuøng haàu hoïng, khaùm thaàn kinh
-Chuïp XQ thöïc quaûn coù caûn quang thaúng vaø nghieâng
-Noäi soi vaø sinh thieát thöïc quaûn
-Ño aùp löïc thöïc quaûn
b. BN coù vaán ñeà veà tieâu hoaù nghi do daï daøy:
-Huùt dòch daï daøy
-Noäi soi ñöôøng tieâu hoaù treân
-XQ daï daøy-taù traøng coù caûn quang
c. BN coù vaán ñeà veà taéc ruoät/ beänh lyù maïch maùu cuûa ruoät
non:
-XQ buïng ñöùng khoâng söûa soaïn
-Beänh lyù maïch maùu cuûa ruoät non: khoù chaån ñoaùn
Chuïp ñoäng maïch maïc treo
d. Beänh lyù vieâm hay khoái u cuûa ruoät non, ruoät giaø:
-Xeùt nghieäm phaân
-Noäi soi ñaïi traøng xích-ma, tröïc traøng, khung ñaïi traøng vaø sinh
thieát
-XQ ruoät non
-CEA ( carcinoembryonic antigen )
e. Hoäi chöùng keùm haáp thu:
- XN phaân
- XQ ruoät non
- Sinh thieát ruoät non
- Ion ñoà maùu
- Cholesterol /maùu
v.v…
TIEÁP CAÄN BEÄNH NHAÂN VEÀ GAN MAÄT
I.ÑAÏI CÖÔNG
-Beänh lyù gan vaø ñöôøng maät coù theå tröïc tieáp gaây ra
caùc trieäu chöùng laøm BN chuù yù vaø ñi khaùm
-TC khaùc ( khoâng phaûi gan maät ) coù theå laø ñaàu moái
giuùp phaùt hieän beänh
II.KHAI THAÙC BEÄNH SÖÛ
a. Chuù yù : tuoåi, phaùi tính cuûa BEÄNH NHAÂN
b. Trieäu chöùng:
-ñau haï söôøn phaûi
-buoàn noân, noân
-vaøng da
-nöôùc tieåu ñaäm maøu
-phaân nhaït maøu
-ngöùa
-phaùt ban
-ñau khôùp
-oùi ra maùu
-buïng to
-daáu hieäu beänh naõo-gan -phuø
c. Uoáng röôïu :
Töø khi naøo, löôïng röôïu uoáng moãi ngaøy,…
d. Tieáp xuùc vôùi vieâm gan
e. Tieàn caên beänh lyù:
-duøng thuoác gaây ñoäc cho gan
-nhöõng laàn phaãu thuaät tröôùc ñaây
-beänh lyù soûi maät
-vieâm tuïy
-khaùc : tieäu ñöôøng, beänh van tim, suy tim
f.Yeáu toá thuaän lôïi: tieáp xuùc vôùi chaát ñoäc cho gan
III.KHAÙM THÖÏC THEÅ:
-TC cuûa hoäi chöùng suy gan
-TC cuûa hoäi chöùng taêng aùp tónh maïch cöûa
-Gan: kích thöôùc, maät ñoä
-Tuùi maät to
IV.CAÄN LAÂM SAØNG
a. Ñaùnh giaù chöùc naêng gan
b. Phöông phaùp khaùc:
-Sieâu aâm gan, ñöôøng maät
-Sinh thieát gan
-Xaï hình gan
-Chuïp ñoäng maïch gan
-Noäi soi oå buïng
-Chuïp ñöôøng maät ngöôïc doøng qua noäi soi (ERCP)
-Chuïp ñöôøng maät xuyeân gan qua da (PTC)
V. PHAÂN LOAÏI BEÄNH GAN
Phaân theo hình thaùi hoïc
1.Nhu moâ gan
a. Vieâm gan: -caáp
-maïn
b. Xô gan
-röôïu
-sau hoaïi töû
-öù maät
-nhieãm saéc toá saét
-hieám
c.Thaám nhieãm
d.Sang thöông chieám choã
e.Roái loaïn chuyeån hoaù maät keøm vaøng da
2.Ñöôøng maät
a.Ngheõn maät ngoaøi gan ( do soûi, heïp,khoái u )
b.Vieâm ñöôøng maät
3. Maïch maùu
a.ÖÙ huyeát thuï ñoäng maïn tính vaø xô gan tim
b.Thuyeân taéc tónh maïch treân gan
c.Thuyeân taéc tònh maïch cöûa
d. Vieâm tónh maïch cöûa
- Xem thêm -