Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Tiến trình thực trạng hội nhập kinh tế quốc tế của việt nam...

Tài liệu Tiến trình thực trạng hội nhập kinh tế quốc tế của việt nam

.PDF
42
79
109

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu Néi dung Ch-¬ng I. TÝnh tÊt yÕu cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 1. Xu thÕ toµn cÇu ho¸ hiÖn nay 1.1. Kh¸i niÖm chung vÒ toµn cÇu ho¸ 1.2. TÝnh tÊt yÕu cña toµn cÇu ho¸ 1.3. Hai mÆt cña toµn cÇu ho¸ 2. Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë ViÖt Nam 2.1. ViÖt Nam tÊt yÕu, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 2.2.Néi dung vµ h×nh thøc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 2.2.1. Néi dung héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay 2.2.2. C¸c h×nh thøc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 2.2. Mét sè lîi Ých b-íc ®Çu n-íc ta ®¹t ®-îc trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ Ch-¬ng II. TiÕn tr×nh thùc tr¹ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam 1. TiÕn tr×nh héi nhËp (trong thêi gian võa qua) cña ViÖt Nam 2. Thùc tr¹ng héi nhËp kinh tÕ cña ViÖt Nam hiÖn nay 2.1. ViÖt Nam trong lé tr×nh AFTA 2.2. HiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i ViÖt - Mü 2.3. Quan hÖ kinh tÕ th-¬ng m¹i ViÖt - Trung 2.4. ViÖt Nam víi Liªn minh Ch©u ¢u EU 2.5. ViÖt Nam víi tæ chøc th-¬ng m¹i thÕ giíi WTO 3. Nh÷ng khã kh¨n cña n-íc ta trong tiÕn tr×nh héi nhËp hiÖn nay 3.1. Tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam víi hai ®Æc tr-ng nghÌo nµn vµ l¹c hËu 3.2. Khã kh¨n thø hai b¾t nguån tõ ®Æc tr-ng ViÖt Nam ®ang trong 1 qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. 3.3. Lµm thÕ nµo ®Ó héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ mµ vÉn ®éc lËp tù chñ vÒ chÝnh trÞ, vÉn gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ cña d©n téc? 3.4. Cuèi cïng ®ã lµ nh©n tèc bèi c¶nh quèc tÕ ngµy cµng diÔn ra phøc t¹p, khã l-êng. 4. Nh÷ng thuËn lîi cña ViÖt Nam trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay 4.1. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam cã møc t¨ng tr-ëng kh¸ æn ®Þnh 4.2. ViÖt Nam cã m«i tr-êng chÝnh trÞ æn ®Þnh, quèc phßng an ninh ®¶m b¶o, m«i tr-êng ®Çu t- kinh tÕ an toµn. 4.3. Nh©n d©n ta cã truyÒn thèng cÇn cï, th«ng minh, d©n téc ta cã truyÒn thèng ®oµn kÕt yªu n-íc. Ch-¬ng III. quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ 1. X¸c ®Þnh quan ®iÓm chñ ®éng quèc tÕ 2. Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong t×nh h×nh hiÖn nay 2.1. N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ 2.1.1. §èi víi doanh nghiÖp, Nhµ n-íc ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cÇn thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu. 2.2.2. X©y dùng kÕ ho¹ch héi nhËp tíi tõng cÊp, ngµnh, chñ thÕ kinh tÕ 2.3. T¹o m«i tr-êng ®Çu t- æn ®Þnh, hiÖu qu¶ ®Ó thu hót vèn ®Çu tn-íc ngoµi 2.4. TËp trung ph¸t triÓn nh©n lùc 2.5. TiÕp thu ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch th-¬ng m¹i KÕt luËn Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 2 Lêi nãi ®Çu C¸ch ®©y 10 - 15 n¨m mét ho¹t ®éng nµo ®ã mang tÝnh chÊt quèc tÕ, hay khu vùc diÔn ra t¹i n-íc ta ®· trë thµnh sù kiÖn bÊt ngê, l¹ lÉm ®èi víi ng-êi d©n ViÖt Nam th× ngµy nay, qua b¸o chÝ, truyÒn thanh truyÒn h×nh hµng ngµy chóng ta cã thÓ thÊy c¸c tæ chøc quèc tÕ, khu vùc, c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ thÓ thao, chÝnh trÞ, ®Æc biÖt lµ kinh tÕ diÔn ra t¹i ViÖt Nam. ChÝnh trÞ ngo¹i giao cã sù kiÖn: Tæng thèng Mü Biclint¬n vµ gia ®×nh ®Õn ViÖt Nam vµo th¸ng 4 - 2001 (b©y giê lµ cùu tæng thèng). V¨n ho¸ thÓ thao cã: Liªn hoan quèc tÕ t¹i ViÖt Nam, thÓ thao ViÖt Nam quen thuéc víi c¸c huy ch-¬ng vµng, b¹c ngang tÇm víi khu vùc quèc tÕ. n¨m 2002 Seagame 22 diÔn ra t¹i n-íc ta... Næi bËt nhÊt lµ kinh tÕ: C¸c Héi nghÞ khu vùc, quèc tÕ t¹i ViÖt Nam, ®ã lµ héi nghÞ EMM - 3 vµ ASM - 33, ViÖt Nam lµ thµnh viªn cña ASEAN, HiÖp ®Þnh Th-¬ng m¹i ViÖt - Mü ký kÕt... §ång thêi nh×n ra thÕ giíi ta còng cã thÓ thÊy c¸c quèc gia ngµy cµng gÇn nhau h¬n: ta cã ASEAN 10 thµnh viªn ®Çy ®ñ, c¸c quèc gia Ch©u ¢u h×nh thµnh ®ång tiÒn chung ERO. Trung Quèc gia nhËp WTO,... toµn cÇu ho¸ hay héi nhËp quèc tÕ kh«ng cßn xa l¹ víi chóng ta n÷a. Vµ h¬n bao giê hÕt, bµi to¸n héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· lµm ®au ®Çu kh«ng chØ ChÝnh phñ mµ ®èi víi mçi mét doanh nghiÖp, mçi mét chñ thÓ tham gia vµo nÒn kinh tÕ n-íc ta. Chóng ta kh«ng thÓ kh«ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh-ng chung ta héi nhËp nh- thÕ nµo, chóng ta ®ang cã nh÷ng thuËn lîi vµ ph¶i kh¾c phôc khã kh¨n nµo ®Ó héi nhËp kinh tÕ víi khu vùc vµ quèc tÕ. §¶ng vµ Nhµ n-íc ta ®· vµ ®ang tõng b-íc ®Ò ra phï hîp ®óng ®¾n cho vÊn ®Ò héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. N¨m 1997 LuËt §Çu t- n-íc ngoµi ra ®êi còng thÓ hiÓn chñ tr-¬ng cña §¶ng ®-îc x¸c ®Þnh qua ®¹i héi VIII (1996) "®Èy nhanh quèc tÕ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi". §¹i héi §¶ng (4/2001) võa qua còng ®· x¸c ®Þnh bèi c¶nh quèc tÕ trong giai ®o¹n 2000 - 2010, ®ã lµ "Toµn cÇy ho¸ kinh tÕ lµ xu thÕ kh¸ch quan, l«i cuèn c¸c n-íc... võa thóc ®Èy hîp t¸c, võa t¨ng søc Ðp c¹nh tranh vµ tÝnh tuú thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ" còng chÝnh v× vËy §¹i héi 3 §¶ng IX còng kh¼ng ®Þnh quan ®iÓm héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: "G¾n chÆt viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ". Nh- vËy ta cã thÓ thÊy nghiªn cøu vÊn ®Ò héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam hiÖn nay ®· trë thµnh mèi quan t©m chung cña tÊt c¶ mäi ng-êi, nh÷ng ng-êi mµ trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp tham gia vµo nÒn kinh tÕ quèc d©n. Lµ mét sinh viªn kinh tÕ t«i kh«ng d¸m ®-a ra mét c¸ch nh×n tæng qu¸t ®Çy ®ñ, s©u s¾c vÒ vÊn ®Ò chñ nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam. §©y míi chØ lµ c¸ch nh×n cßn mang nhiÒu ý kiÕn chñ quan, mét kiÕn thøc cßn nhiÒu thiÕu sãt, rÊt mong ®-îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o. 4 Ch-¬ng I TÝnh tÊt yÕu cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 1. Xu thÕ toµn cÇu ho¸ hiÖn nay 1.1. Kh¸i niÖm chung vÒ toµn cÇu ho¸. Ngµy nay, côm tõ "toµn cÇu ho¸" kh«ng cßn xa l¹ ®èi víi chóng ta ®Æc biÖt lµ giíi tri thøc trÎ vµ nh÷ng ng-êi quan t©m ®Õn c¸c vÊn ®Ò cña thÕ giíi. Tuy nhiªn cã rÊt nhiÒu c¸ch nh×n nhËn vÒ toµn cÇu ho¸. ë nÐt kh¸i qu¸t nhÊt, tæ chøc OECD (Tæ chøc hîp t¸c vµ ph¸t triÓn kinh tÕ) ®· coi toµn cÇu ho¸ lµ qu¸ tr×nh më réng tíi "mét ho¹t vÊn ®Ò còng mang l¹i sù ®æi thay cho nÒn chÝnh trÞ vµ kinh tÕ ngµy nay trªn quy m« toµn cÇu". §ã lµ c¸c vÊn ®Ò: Kh¶ n¨ng cã thÓ tån t¹i cña hÖ thèng th-¬ng m¹i thÕ giíi, nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña sù héi nhËp cã "chiÒu s©u" vÒ chÝnh s¸ch quèc tÕ vµ sù gi¸m s¸t râ rµng tÝnh ®éc lËp tù chñ trong chÝnh s¸ch kinh tÕ quèc gia; sù t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghÖ; tÇm quan träng cña sù ®æi thay trong c¸c hÖ thèng qu¶n lý c¸c tËp ®oµn C«ng ty lín, hay trong hÖ thèng tæ chøc c«ng nghÖ ho¸ lµ c¬ së cho søc c¹nh tranh cña c¸c n-íc, c¸c C«ng ty; sù ®a d¹ng ho¸ ngµy cµng t¨ng gi÷a c¸c n-íc ph¸t triÓn, n¹n ®ãi nghÌo vµ nguy c¬ mét tû lÖ lín d©n sè trªn tr¸i ®Êt bÞ lo¹i trõ; nh÷ng vÊn ®Ò nghiªm träng vÒ n¹n thÊt nghiÖp vµ nh÷ng kh¸c biÖt vÒ tiÒn l-¬ng vÒ møc thu nhËp ®ang ngµy cµng t¨ng lªn ë nh÷ng n-íc ph¸t triÓn nhÊt, sù thay ®æi cña vai trß ChÝnh phñ.... §Ó cã c¸i nh×n râ rµng h¬n ta cã thÓ hiÓu qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ bao gåm: Thø nhÊt: lµ sù gia t¨ng m¹nh mÏ, v-ît khái c¸c ®-êng biªn giíi quèc gia tíi quy m« quèc tÕ, cña c¸c luång giao l-u hµng ho¸, dÞch vô th-¬ng m¹i, ®Çu t-, tµi chÝnh, c«ng nghÖ, c«ng nghÖ nh©n lùc. Thø hai lµ: sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c thÞ tr-êng thèng nhÊt trªn ph¹m vi toµn cÇu vµ khu vùc, còng nh- sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c ®Þnh chÕ vµ c¸c c¬ chÕ ®iÒu tiÕt quèc tÕ ®Ó qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng vµ giao dÞch kinh tÕ quèc tÕ. Thùc tÕ kh«ng ph¶i b©y gií toµn cÇu ho¸ míi b¾t ®Çu h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, mµ nã ®· cã tiÒn ®Ò tõ rÊt l©u trong lÞch sö. Cã ng-êi cho r»ng nh÷ng tiÒn 5 ®Ò nµy ®· cã tõ thêi kú më ®Çu cña chñ nghÜa t- b¶n, trªn c¬ së qu¸ tr×nh x· héi ho¸ cña lùc l-îng s¶n xuÊt trªn qui m« thÕ giíi. ChÝnh v× thÕ ph¶i kh¼ng ®Þnh l¹i r»ng toµn cÇu ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh. H¬n n÷a, ®©y lµ mét xu thÕ kh¸ch quan lµ quy luËt tÊt yÕu trong sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng-êi. Kh¼ng ®Þnh trªn dùa vµo nh÷ng c¨n cø, c¬ së thùc tÕ sau: 1.2. TÊt yÕu cña toµn cÇu ho¸: Mét lµ, mét nÒn chñ nghÜa toµn cÇu ®ang xuÊt hiÖn. ThÕ giíi ®· tr¶i qua 3 cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp : lÇn thø I: tõ thÕ kû XVIII, lÇn thø II tõ cuèi thÕ kû XIX vµ lÇn thø III tõ nöa cuèi thÕ kû XX trë l¹i ®©y. Nh÷ng tiÕn bé vÒ khoa häc - kü thuËt vµ c«ng nghÖ cña ba cuéc c¸ch m¹ng nµy ®· lµm gi¶m chi phÝ vËn t¶i quèc tÕ xuèng c¶ chôc lÇn vµ gi¶m chi phÝ liªn l¹c viÔn th«ng xuèng vµi tr¨m lÇn; ®· cã t¸c ®éng cùc kú qu¸ tr×nh ®Õn toµn bé quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, ®· biÕn c¸c c«ng nghiÖp mang tÝnh quèc gia thµnh c«ng nghiÖp toµn cÇu. LÊy c«ng nghiÖp may mÆc lµm vÝ dô. Tr-íc ®©y víi mét m¸y may dï cã hiÖn ®¹i ®Õn ®©u th× s¶n phÈm còng chØ b¸n trong mét ®Þa ph-¬ng, mét quèc gia hay mét khu vùc chi phÝ vËn chuyÓn liªn l¹c qu¸ cao ®· lµm mÊt hÕt lîi thÕ so s¸nh nÕu ®-a s¶n phÈm nµy ®Õn thÞ tr-êng xa x«i. Nh-ng ngµy nay, C«ng ty NIKE chØ n¾m hai kh©u: s¸ng t¹o, thiÕt kÕ vµ ph©n phèi toµn cÇu, cßn s¶n xuÊt do C«ng ty c¸c n-íc thùc hiÖn còng ®· lµm cho c«ng nghiÖp may mÆc cã tÝnh toµn cÇu. Hµng lo¹t c«ng nghÖ s¶n xuÊt xe m¸y, « t«, m¸y tÝnh ®iÖn tö m¸y bay... ngµy cµng toµn cÊu ho¸ s©u réng. TÝnh toµn cÇu ë ®©y thÓ hiÖn ngay tõ kh©u s¶n xuÊt, ®ã lµ ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ cho nhiÒu n-íc, ®Õn kh©u ph©n phèi; tiªu thô trªn toµn cÇu. Tõ viÖc gi¶m chi phÝ vµ c-íc phÝ giao th«ng liªn l¹c, vËn chuyÓn nhê vµo viÖc t¹o ra ®-êng s¾t, tµu ho¶, vµ tµu biÓn ch¹y b»ng h¬i n-íc, « t«, m¸y bay... cho ®Õn nh÷ng thËp niªn gÇn ®©y mét cuéc gi¶m c-íc phÝ giao th«ng liªn l¹c vµ viÔn th«ng míi l¹i diÔn ra dùa trªn c¬ së ®iÖn to¸n, sè ho¸, truyÒn th«ng vÖ tinh, soi quang häc m¹ng Internet ®· khuÕch ®¹i m¹nh mÏ l©n sãng toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra trong mäi lÜnh vùc ®êi sèng x· héi, ®Æc biÖt lµ kinh tÕ. Nh- vËy, nhê cã c«ng nghÖ toµn cÇu ph¸t triÓn, sù hîp t¸c gi÷a c¸c tËp ®oµn kinh doanh, c¸c quèc gia cã thÓ më réng tõ s¶n xuÊt ®Õn ph©n phèi trªn 6 ph¹m vi toµn cÇu, nh÷ng quan hÖ tuú thuéc lÉn nhau cïng cã lîi ph¸t triÓn. §©y lµ c¬ së ®Çu tiªn cña nÒn kinh tÕ toµn cÇy thèng nhÊt. Hai lµ: c¸c quan hÖ kinh tÕ toµn cÇu ngµy cµng ph¸t triÓn: ChÝnh nÒn c«ng nghÖ toµn cÇu ph¸t triÓn m¹nh mÏ ®· trë thµnh c¬ së cho c¸c quan hÖ kinh tÕ toµn cÇu. Tr-íc hÕt lµ quan hÖ th-¬ng m¹i, chi phÝ vËn t¶i liªn l¹c gi¶m ®i th× kh¶ n¨ng bu«n b¸n trao ®æi gi÷a ®Þa ph-¬ng quèc gia, khu vùc t¨ng lªn. Cïng víi nã qu¸ tr×nh ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt diÔn ra gi÷a c¸c quèc gia, liªn tôc cµng dÔ dµng. C¸c linh kiÖn cña m¸y bay Boing, « t«, m¸y tÝnh... ®· kh«ng ph¶i lµ s¶n phÈm cña mét b-íc mµ cña rÊt nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi. Th-¬ng m¹i toµn cÇu, s¶n xuÊt chuyªn m«n ho¸ toµn cÇu ®· kÐo theo ®ång vèn, tiÒn tÖ, dÞch vô... vËn ®éng trªn ph¹m vi toµn cÇu. Ngµy nay, l-îng bu«n b¸n tiÒn tÖ toµn cÇu ®· v-ît xa con sè 1500 tû USD. Trong ®ã, ta thÊy r»ng, th-¬ng m¹i ®iÖn tö xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn víi tèc ®é chãng mÆt. Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ toµn cÇu vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ toµn cÇy ®· ngµy cµng xung ®ét víi c¸c thÓ chÕ quèc gia, rµo c¶n quèc gia. C¸c quèc gia c¸c khu vùc, xÝch l¹i gÇn nhau h¬n qua c¸c tæ chøc liªn kÕt kinh tÕ. mang b¶n chÊt chÝnh trÞ nhiÒu h¬n, nh÷ng thËp niªn 40, xuÊt hiÖn khèi liªn kÕt kinh tÕ gi÷a Mü - T©y ¢u - NhËt vµ Héi ®ång t-¬ng trî kinh tÕ SEV gi÷a c¸c quèc gia x· héi chñ nghÜa. Cho ®Õn nay l¹i h×nh thµnh nªn c¸c tæ chøc nh- APEC, AFTA, NAFTA,... §Æc biÖt qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ vÒ tµi chÝnh ®Èy m¹nh nhanh chãng: h×nh thµnh nªn Quü tiÒn tÖ Quèc tÕ (IMF), Ng©n hµng thÕ giíi (WB), Liªn n-íc kinh tÕ vµ tiÒn tÖ Ch©u ¢u gÇn 11 n-íc thµnh viªn víi ®ång tiÒn chung lµ ®ång EURO. Cïng víi c¸c tæ chøc liªn kÕt kinh tÕ lµ sù ra ®êi c¸c cam kÕt nµy ®·, ®ang vµ sÏ c«ng kÝch m¹nh mÏ vµo c¸c bøc t-êng thµnh quèc gia, rµo c¶n quèc gia. C¸c n-íc thµnh viªn cña tæ chøc th-¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) còng ®· cam kÕt mét lé trÞnh gi¶m bá hµng rµo. Ngay c¶ ®èi víi Mü, trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ hiÖn nay g©y søc Ðp th-¬ng m¹i ®èi víi c¸c n-íc cã vÎ nh- ®· mÊt hiÖu lùc, víi dÊu hiÖu lµ Mü ®· ký tèi huÖ quèc (MFN) ®èi víi Trung Quèc. Ba lµ: nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ toµn cÇu ngµy cµng xuÊt hiÖn nhiÒu trë nªn bøc xóc vµ ngµy cµng ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp toµn cÇu. Kh«ng cã khã kh¨n 7 g× ®Ó cã thÓ nhËn ra c¸c vÊn ®Ò næi cém hiÖn nay cña kinh tÕ toµn cÇu. M«i tr-êng ngµy cµng bÞ ph¸ ho¹i, tµi nguyªn thiªn nhiªn ngµy cµng c¹n kiÖt; d©n sè thÕ giíi t¨ng nhanh ®Õn møc n¶y sinh nguy c¬ bïng næ d©n sè; ®ång vèn toµn cÇu vËn ®éng tù do kh«ng cã sù ®iÒu tiÕt lµ nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn c¸c cuéc khñng hoµng liªn tiÕp Ch©u ¢u, Ch©u Mü, Ch©u ¸ trong thêi gian võa qua; chiÕn tranh l¹nh chÊm døt, ®ång nghÜa víi nã lµ kÕt thóc sù ®èi ®Çu gi÷a c¸c siªu c-êng, më ra thêi kú hîp t¸c, hoµ b×nh, ph¸t triÓn míi... Nh÷ng vÊn ®Ò nµy ®· trë thµnh tÊt yÕu kh¸ch quan ®Èy ®Õn toµn cÇu ho¸ kinh tÕ víi nh÷ng ®Æc tr-ng chñ yÕu: Thø nhÊt lµ, c¸c hµng rµo quan thuÕ vµ phi thuÕ quan ®ang gi¶m dÇn vµ sÏ bÞ xo¸ bá theo c¸c cam kÕt quèc tÕ ®a ph-¬ng vµ toµn cÇu, tøc lµ c¸c biªn giíi quèc gia vÒ th-¬ng m¹i ®Çu t- ®ang tiªn vong. Thø hai lµ, c¸c C«ng ty cña c¸c quèc gia cã quyÒn kinh doanh tù do ë mäi quèc gia, trªn c¸c lÜnh vùc cam kÕt, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö; thùc chÊt lµ sù xo¸ bá c¸c biªn giíi vÒ ®Çu t-, dÞch vô vµ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ kh¸c. Tuy nhiªn, ®Õn ®©y chóng ta l¹i ph¶i ®èi mÆt víi hµng lo¹t c©u hái: lµm thÕ nµo ®Ó gi¶i quyÕt sù trãi buéc cña hÖ thèng tiÒn tÖ quèc gia víi hµng tr¨ng ®ång tiÒn kh¸c nhau, trao ®æi theo c¸c tû gi¸ th¶ næi bÊp bªnh? Lµm thÕ nµo ®Ó dung hîp ®-îc víi hÖ thèng luËt ph¸p c¸c quèc gia thñ cùu? Cã cÊn ®Õn "mét bµn tay h÷u h×nh toµn cÇu" kh«ng? Vµ nh- vËy toµn cÇu ho¸ kinh tÕ kh«ng thÓ tr¸nh khái toµn cÇu ho¸ vÒ chÝnh trÞ, an ninh, v¨n ho¸, x· héi....? 1.3. Hai mÆt cña toµn cÇu ho¸. Cã ng-êi ®· cho r»ng: toµn cÇu ho¸ lµ con dao hai l-ìi. Thùc tÕ còng ®· cho thÊy khi diÔn ra héi nghÞ, diÔn ®µn bµn vÒ vÊn ®Ò ®Èy m¹nh toµn cÇu ho¸ th× bªn c¹nh sù ñng hé cña mét bé phËn quÇn chung lµ th¸i ®é kÞch liÖt ph¶n ®èi, biÓu t×nh gay g¾t cña kh«ng Ýt ng-êi lao ®éng kh¸c. T¹i sao vËy? Qu¶ thùc, toµn cÇu ho¸ kh«ng mang l¹i c¬ héi ph¸t triÓn cho tÊt c¶ quèc gia, tÊt c¶ ng-êi lao ®éng trªn thÕ giíi. Toµn cÇu ho¸ kh«ng h¼n lµ mét t-¬ng lai rùc s¸ng kh«ng ph¶i lµ mét thiªn ®-êng cho c¸c nÒn kinh tÕ mµ toµn cÇu ho¸ lµ lß löa, lµ mét qu¸ tr×nh thö th¸ch, ®Êu tranh sinh tån. Mçi mÆt tÝch cùc mµ nã mang l¹i lu«n ®i víi mÆt h¹n chÕ n¶y sinh tõ ®ã. 8 Toµn cÇu ho¸ ®-a ra mét thÞ tr-êng tiªu thô më réng cho hµng ho¸ dÞch vô. ThÞ tr-êng kh«ng h¹n chÕ mét n-íc, mét khu vùc, hay mét ch©u lôc n÷a mµ ®· lµ thÞ tr-êng toµn cÇu. Lóc nµy kh«ng ai kh¸c chÝnh b¶n th©n s¶n phÈm quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña nã. Mçi hµng ho¸ vµ dÞch vô ph¶i ®øng tr-íc mét m«i tr-êng c¹nh tranh gay g¾t. NÒn kinh tÕ cña c¸c quèc gia riªng lÎ chÞu søc Ðp v« cïng lín tõ bªn ngoµi. Kh«ng nh×n ®©u xa, ViÖt Nam lµ mét vÝ dô phï hîp cho vÊn ®Ò nµy. Qu¶ thùc, hµng ho¸ ViÖt Nam ngµy nay ®· cã mÆt nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi vµ ban ®Çu ®· g©y uy tÝn kh«ng nhá thÞ tr-êng n-íc ngoµi ë ViÖt Nam kh«ng chØ lµ g¹o, cµ phª, thuû h¶i s¶n... mµ cßn lµ s¶n phÈm may mÆc, hµng thñ c«ng mü nghÖ... kh«ng Ýt c¸c C«ng ty TNHH t- nh©n ViÖt Nam cã nhiÒu chi nh¸nh ë n-íc ngoµi. §©y lµ dÊu hiÖu cña kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµnh m¹nh cña hµng ho¸, dÞch vô n-íc ta. Bªn c¹nh ®ã, thÞ tr-êng ViÖt Nam ®· ®ang vµ sÏ xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu hµng ho¸ mang nh·n hiÖu cña c¸c n-íc khu vùc vµ thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ Trung Quèc. ViÖt Nam ®ang ph¶i c¹nh tranh víi nh÷ng -u thÕ cña ng-êi b¹n l¸ng giÒng "khæng lå", ®ã lµ: gi¸ rÎ, mÉu m· ®Ñp, phong phó ®a d¹ng vµ víi c¶ t©m lý "thÝch dïng ®å ngo¹i" cña ng-êi d©n n-íc ta. Víi nh÷ng khã kh¨n ®ang ph¶i ®èi mÆt liÖu c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã ®øng bªn bê "ph¸ s¶n" hay kh«ng? Mét t¸c ®éng tÝch cùc cña toµn cÇu ho¸ mµ kh«ng thÓ kh«ng nh¾c ®Õn. Cã thÓ nãi ®©y lµ lîi Ých hiÖn diÖn râ rµng nhÊt ®èi víi c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn. §ã lµ dßng chuyÓn vèn, c«ng nghÖ, kü thuËt, ph-¬ng ph¸p qu¶n lý tiªn tiÕn tõ c¸c n-íc ph¸t triÓn. C¬ héi nµy më ra kh¶ n¨ng cho c¸c n-íc nhËn rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ thêi gian vµ tiÕt kiÖm tiÒn b¹c cho giai ®o¹n tõ nghiªn cøu cho ®Õn khi triÓn khai, øng dông. §©y còng lµ lîi thÕ cho c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn cã ®iÒu kiÖn ®i t¾t, ®¬n ®Çu mäi ph-¬ng tiÖn. Nh-ng còng chÝnh dßng ch¶y vèn, c«ng nghÖ, kinh tÕ, ph-¬ng ph¸p qu¶n lý tiªn tiÕn nµy t¹o ra mét thÕ lùc c¹nh tranh ®èi víi c¸c nÒn kinh tÕ quèc gia tr× trÖ, kÐm hiÖu qu¶. Trong mét giíi h¹n nµo ®ã, dßng di chuyÓn nµy lµ nguyªn nh©n ®Èy c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n, ®i kÌm lµ tû lÖ thÊt nghiÖp t¨ng lªn, n¶y sinh hµng lo¹t vÊn ®Ò cho x· héi ChÝnh phñ cÇn gi¶i quyÕt. 9 Mét biÓu hiÖn cña toµn cÇu ho¸ hiÖn nay lµ h×nh thµnh c¸c khèi liªn kÕt kinh tÕ cïng víi cam kÕt, tho¶ thuËn nh»m dì bá dÇn hµng rµo thuÕ quan. §©y lµ ®iÒu kiÖn qu¸ tr×nh thùc hiÖn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö trong kinh tÕ trong c¸c quan hÖ mua b¸n vµ giao l-u quèc tÕ. Kh«ng nh÷ng thÕ c¸c n-íc chËm ph¸t triÓn ®-îc h-ëng -u ®·i ®Æc biÖt, chÕ ®é tèi huÖ quèc, ®-îc cung cÊp th«ng tin tù do mËu dÞch, liªn minh thuÕ quan, ®-îc b¶o ®¶m c¸c quyÒn th«ng qua c¸c tæ chøc qu¸m s¸t, gi¸m ®Þnh quèc tÕ. ChÝnh v× vËy, c¸c n-íc chËm ph¸t triÓn cã ®iÒu kiÖn c¶i thiÖn quèc tÕ ho¸ kh«ng, liÖu c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh cã b¾t kÞp yªu cÇu cña xu thÕ thêi ®¹i? C¸c cuéc khñng ho¶ng §«ng Nam ¸, Brazin, Nga, trong nh÷ng n¨m 1997 - 1998 vÉn cßn lµ nh÷ng bµi häc s©u s¾c c¶nh b¸o cho c¸c n-íc cã t×nh h×nh t-¬ng tù. §iÓm cuèi cïng nh- phÇn tÊt yÕu cña xu thÕ toµn cÇu ho¸ ®· tr×nh bµy, ®ã lµ c¸c vÊn ®Ò mang tÝnh toµn cÇu mµ kh«ng mét quèc gia nµo cã thÓ tù m×nh gi¶i quyÕt ®¬n lÎ. Xu thÕ toµn cÇu ho¸ t¹o nÒn sù liªn kÕt, hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia ®Ó cïng cã lîi, t¹o ra søc m¹nh tæng hîp chèng l¹i sù ph©n biÖt ®èi xö sù ®an xen phô théc lÉn nhau cã cßn cã t¸c ®éng hai mÆt, c¸c nÒn kinh tÕ sÏ nh¹y c¶m h¬n víi c¸c biÕn ®éng quèc tÕ, nh-ng ®ång thêi nh÷ng rñi ro cã tÝnh chÊt c¸ biÖt còng ®-îc ph©n t¸n. Do ®ã c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ ®¹t ®-îc sù æn ®Þnh t-¬ng ®èi vèn hÕt søc cÇn thiÕt. Trong th-¬ng m¹i vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp dùa trªn nh÷ng ®Þnh chÕ kinh tÕ tµi chÝnh b×nh ®¼ng. §©y lµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c n-íc chËm ph¸t triÓn ph¸t huy tèi ®a lîi thÕ cña m×nh. Tuy nhiªn nÒn kinh tÕ toµn cÇu ho¸ sÏ phô thuéc ngµy cµng nhiÒu vµo c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ khu vùc: c¸c hiÖp ®Þnh ®a ph-¬ng, C«ng ty xuyªn quèc gia, liªn minh kinh tÕ, tµi chÝnh... mµ trong mét chõng mùc nhÊt ®Þnh n»m ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña c¸c ChÝnh phñ. Nh- vËy, mÆt kh¸c, mét mÆt tr¸i cña nÒn kinh tÕ tµi chÝnh lµ sù suy gi¶m b¶n s¾c d©n téc, chñ quyÒn kinh tÕ song l¹i gia t¨ng søc Ðp kinh tÕ, chÝnh trÞ. Sù h¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng kiÓm so¸t cña c¸c cæ phÇn cßn biÓu hiÖn ë t×nh tr¹ng téi ph¹m xuyªn quèc gia, viÖc truyÒn b¸ nÒn v¨n ho¸ phi nh©n b¶n... 10 Toµn cÇu ho¸ lµ con dao hai l-ìi, nh-ng lµ xu thÕ tÊt yÕu kh¸ch quan mµ bÊt kú nÒn kinh tÕ nµo còng kh«ng thÓ ®øng ngoµi cuéc. V× vËy viÖc sö dông nã nh- thÕ nµo ®Ó mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt lµ c¶ mét nghÖ thuËt tinh x¶o. 2. Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë ViÖt Nam. 2.1. ViÖt Nam tÊt yÕu chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ ngµy mét ph¸t triÓn m¹nh mÏ, c¸c quèc gia nhËp kinh tÕ quèc tÕ ngµy cµng phô thuéc lÉn nhau ë møc ®é nµy hay møc ®é kh¸c, th× viÖc ®ãng cöa víi thÕ giíi lµ ®i ng-îc xu thÕ thêi ®¹i vµ khã tr¸nh khái t×nh tr¹ng l¹c hËu, chËm ph¸t triÓn. Tr¸i l¹i, më cöa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, tuy cã thÓ ph¶i tr¶ gi¸ nhÊt ®Þnh (nh- chóng ta ®· xem xÐt mÆt tr¸i cña toµn cÇu ho¸) song ®ã lµ yªu cÇu tÊt yÕu h-íng tíi sù ph¸t triÓn cña mçi n-íc. ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi quy ho¹ch chung nµy. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét néi dung c¨n b¶n cña toµn cÇu ho¸, néi dung thø hai lµ tù do ho¸ kinh tÕ. Nh- vËy, nªn hiÓu toµn cÇu ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh quèc tÕ kinh tÕ bao gåm hai qu¸ tr×nh ph¸t triÓn song song (®· nªu trªn tù do ho¸ kinh tÕ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ) th× toµn cÇu ho¸ cã nghÜa lµ c¸c quan hÖ kinh tÕ kh«ng nh÷ng ®-îc tù do ph¸t triÓn trªn ph¹m vi toµn cÇu mµ cßn ph¶i tu©n theo nh÷ng cam kÕt toµn cÇu ®a d¹ng. Do ®ã §¶ng vµ Nhµ n-íc ta ®· x¸c ®Þnh t- t-ëng ®óng ®¾n cho nÒn kinh tÕ n-íc ta. Chñ ®éng héi nhËp, chØ cã chñ ®éng héi nhËp th× n-íc ta míi gi÷ g×n ®-îc b¶n s¾c d©n téc trong tèc ®é toµn cÇu ho¸ hiÖn nay. ChØ cã chñ ®éng héi nhËp míi ®ãn b¾t ®-îc nh÷ng nguy c¬ tiÒm Èn vµ giµnh lÊy nh÷ng c¬ héi quý b¸o ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu ®a d¹ng, phong phó. ChØ cã chñ ®éng héi nhËp, §¶ng vµ Nhµ n-íc míi cã ®-îc nh÷ng quyÕt ®Þnh s¸ng suèt trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ g¾n liÒn víi toµn cÇu ho¸ vÒ chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi. Khi nghiªn cøu cuéc khñng hoµn kinh tÕ Th¸i Lan n¨m 1997, c¸c nhµ kinh tÕ häc cho r»ng: toµn cÇu ho¸ tù b¶n th©n nã kh«ng lµ nguyªn nh©n cña cuéc khñng ho¶ng mµ chÝnh lµ c¸i c¸ch thøc ng-êi ta ®iÒu hµnh qu¸ tr×nh cña cuéc khñng ho¶ng toµn cÇu ho¸. Tham gia vµo mét nÒn kinh tÕ thÕ giíi réng lín h¬n cã thÓ lµ mét sù trî gióp cho nÒn kinh tÕ trong n-íc ph¸t triÓn song ch¾c ch¾n r»ng: thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c¸c n-íc chñ yÕu dùa vµo c«ng nh©n cña 11 n-íc ®ã dùa bµo c¸c chÝnh s¸ch vµ ®Çu t- cña ChÝnh phñ. C¸c nhµ kinh tÕ häc còng ®· kh¼ng ®Þnh: c¸c n-íc mµ hiÖn nay ®ang vÊp ph¶i v« vµn khã kh¨n trong qu¸ tr×nh héi nhËp th× kh«ng ph¶i lµ hä kh«ng biÕt lîi dông hiÖn t-îng toµn cÇu ho¸ mµ bëi v× hä ®· kh«ng thÓ trang bÞ cho m×nh mét c¸ch kÞp thêi nh÷ng thÓ chÕ vµ nh÷ng c¸n bé ®iÒu hµnh cÇn thiÕt ®Ó lµm chñ qu¸ tr×nh héi nhËp toµn cÇu. LÊy Th¸i Lan lµm vÝ dô. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù sôp ®æ nÒn kinh tÕ n¨m 1997 lµ do Th¸i Lan ®· kh«ng lµm chñ ®-îc dßng vèn tõ n-íc ngoµi. Tõ nh÷ng n¨m 1990 Th¸i Lan ®· dì bá hÕt mäi hµng rµo kiÓm so¸t ngÆt nghÌo sù dÞch chuyÓn t- b¶n qua biªn giíi, do ®ã dßng ch¶y t- b¶n ®· µo ¹t vµo Th¸i Lan d-íi h×nh thøc ®Çu t- ng¾n h¹n, vµ sau ®ã l¹i rót ra hÕt søc nhanh chãng g©y nªn sù rèi lo¹n thÞ tr-êng tµi chÝnh. Do ®ã c¸c nhµ kinh tÕ ®· ®-a ra c¸c biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó cÇn thiÕt, tiÕp tôc mét chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« lµnh m¹nh, c¶i c¸ch thÓ chÕ vµ lµm chñ dßng ch¶y t- b¶n quèc tÕ. Nh- vËy cã nghÜa lµ Th¸i Lan ph¶i tham giatt quèc tÕ mét c¸ch æn ®Þnh tèc ®é võa ph¶i vµ thùc sù chñ ®éng trong qu¸ tr×nh héi nhËp ®ã b»ng nh÷ng hµnh lang thÓ chÕ. Bëi v× nÕu kh«ng chñ ®éng th× sù tù do ho¸ sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng v« ChÝnh phñ, nÒn kinh tÕ kh«ng tån t¹i vµ ph¸t triÓn l©u dµi ®-îc. Bëi v× Th¸i Lan còng lµ mét quèc gia thuéc Ch©u ¸, cïng chung nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ x· héi víi ViÖt Nam, còng vÊp ph¶i nh÷ng khã kh¨n mµ n-íc ta ®ang tr¶i qua. Cho nªn nÒn kinh tÕ Th¸i Lan lµ mét bµi häc ®¾t gi¸ ®èi víi n-íc ta vÒ vÊn ®Ò héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Vµ còng tõ ®ã ®Ó thÊy r»ng chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ toµn cÇy lµ con ®-êng ®óng ®¾n lµ sîi chØ ®á xuyªn suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña n-íc ta. 2.2. Néi dung vµ h×nh thøc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Víi kim chØ nam nh- trªn, viÖc nghiªn cøu néi dung vµ h×nh thøc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ kh«ng chØ lµ nhu cÇu cÊp b¸ch mµ cßn lµ nhiÖm vô quan träng sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n-íc. 2.2.1. Néi dung héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay. Tæ chøc th-¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) hiÖn nay cã thÓ lµ mét tæ chøc kinh tÕ toµn cÇu cã søc m¹nh nhÊt víi c¸c HiÖp nghÞ cã néi dung cã tÝnh chÊt chi phèi c¸c kinh tÕ quèc tÕ thÓ hiÖn râ nhÊt néi dung héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay. 12 C¸c vÊn ®Ò mang tÝnh nguyªn t¾c ®-îc rót tõ ®-îc cam kÕt «ng ®µm ph¸n (diÔn ra tõ khi hiÖp ®Þnh chung vÒ th-¬ng m¹i vµ thiÕc quan GATT n¨m 1947 t¹i Genev¬i cho ®Õn nay). §ã lµ: VÒ th-¬ng m¹i hµng ho¸. Thø nhÊt lµ, gi¶m thuÕ nhËp khÈu vµ bá hµng rµo phi quan thuÕ. ThuÕ nhËp khÈu cao vµ c¸c biÖn ph¸p phi quan thuÕ thùc tÕ lµ hµng rµo ng¨n c¶n qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ cña c¸c quèc gia. C¸c biÖn ph¸p phi quan thuÕ ®· ph¸t triÓn hÕt søc tinh vi vµ ®a d¹ng vµ kh«ng cã c¸ch nµo ®Þnh l-îng ®-îc c¸c hµng rµo ®a d¹ng nµy. ë kh«ng Ýt c¸c n-íc, møc thuÕ nhËp khÈu thÊp nh-ng hµng rµo phi quan thuÕ tinh vi ®· kh«ng cho hµng ho¸ nhËp vµo. ChÝnh v× vËy, ng-êi ta ®· kÕt luËn lµ ph¶i sím xo¸ bá hµng rµo nµy vµ quy vÒ biÖn ph¸p b¶o hé duy nhÊt lµ thuÕ nhËp khÈu. Víi hµng rµo nµy, ng-êi ta cã thÓ ®Þnh l-îng cao thÊp, cam kÕt h¹ dÇn hµng rµo vµ quan träng lµ cã thÓ kiÓm so¸t viÖc thùc hiÖn cam kÕt. Møc thuÕ suÊt ®èi víi hµng nhËp khÈu tõ c¸c n-íc c«ng nghiÖp sÏ gi¶m tõ 6,3% xuèng 3,9%. §èi víi møc gi¶m thuÕ quan c¸c thµnh viªn WTO (tøc lµ GATT) cam kÕt thùc hiÖn tù do ho¸ th-¬ng m¹i vµ dÞch vô, chèng b¸n ph¸ gi¸, ®¶m b¶o quyÒn së h÷u trÝ tùu... Thø hai lµ c«ng nhËn quyÒn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña c¸c chñ thÓ vµ c¸ nh©n trong vµ ngoµi n-íc trªn l·nh thæ cña m×nh. LÊy Mü vµ ViÖt Nam lµm vÝ dô. Nguyªn t¾c nµy cho phÐp c¸c C«ng ty ViÖt Nam sang Mü kinh doanh xuÊt nhËp khÈu vµ ng-îc l¹i víi tÊt c¶ mäi quyÒn nh- C«ng ty cña n-íc së t¹i, cã nghÜa lµ sÏ thiÕt lËp mét m«i tr-êng kinh doanh b×nh ®¼ng ë mäi quèc gia, t¹o ra mét thÕ giíi t-¬ng ®èi thèng nhÊt víi c¸c chsñ thÓ kinh doanh vµ quyÒn ho¹t ®éng toµn cÇu. §©y lµ con ®-êng ph¸t triÓn bëi ¸p lùc c¹nh tranh sÏ t¨ng lªn, ®éng lùc ph¸t triÓn sÏ t¨ng c-êng. Bëi v× sù xuÊt hiÖn cña c¸c C«ng ty n-íc ngoµi hïng m¹nh vµo ho¹t ®éng th× buéc c¸c C«ng ty trong n-íc ph¶i v-¬n m×nh ®Ó tån taÞ vµ ph¸t triÓn. VÒ th-¬ng m¹i dÞch vô: HiÖp ®Þnh dÞch vô cña WTO quy ®Þnh c¸c n-íc më cöa thÞ tr-êng dÞch vô cho nhau theo 4 ph-¬ng thøc: (1) cung cÊp dÞch vô qua biªn giíi tõ l·nh thæ cña n-íc thµnh viªn nµy sang l·nh thæ thµnh viªn kh¸c. (2) tiªu dïng ngoµi l·nh thæ. 13 (3) hiÖn diÖn th-¬ng m¹i cña C«ng ty mét n-íc thµnh viªn l·nh thæ mét thµnh viªn kh¸c víi c¸c h×nh thøc lËp liªn doanh, chi nh¸nh, C«ng ty 100% vèn ®Çu tn-íc ngoµi. (4) hiÖn diÖn chñ nh©n, di chuyÓn t- nh©n. WTO còng ®· quy ®Þnh: khi ®µm ph¸n më cöa thÞ tr-êng dÞch vô, c¸c n-íc ph¸t triÓn theo ph-¬ng ph¸p lo¹i trõ tøc lµ kh«ng chÊp nhËn dÞch vô nµo th× ®-a ra ®µm ph¸n, cßn c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn ®-îc quyÒn chØ ®-a ra ®µm ph¸n lÜnh vùc nµo ®-îc chän më cöa. VÒ ®Çu t-, WTO ch-a cã ®-îc mét hiÖp ®Þnh chung mµ míi chØ cã mét sè quy ®änh vÒ ®Çu t- cã liªn quan ®Õn th-¬ng m¹i. WTO còng ®· cã nh÷ng quy ®Þnh trong c¸c lÜnh vùc kh¸c. HiÖp ®Þnh vÒ b¶o vÖ quyÒn së h÷u tr× trÖ. Quy ®Þnh kh«ng ph©n biÖt ®èi xö, nguyªn t¾c ®èi xö quèc gia ¸p dông cho c¸c ®Çu t- vµ dÞch vô tøc lµ kh«ng ph©n biÖt ®èi xö hµng nhËp khÈu hµng s¶n xuÊt trong n-íc. Quy ®Þnh vÒ viÖc c«ng bè c«ng khai vµ minh h¹ch tÊt c¶ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, th-¬ng m¹i cña c¸c n-íc thµnh viªn. Cho phÐp c¸c n-íc cã hµnh ®éng tù vÖ trong tr-êng hîp cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ c¸n c©n thanh to¸n, ngµnh c«ng nghiÖp non trÎ bÞ bªn ngoµi tÊn c«ng. Quy ®Þnh vÒ chÕ ®é -u ®·i cho c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn, nh÷ng n-íc cã nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi vÒ lé tr×nh thùc hiÖn cam kÕt, cã thÓ kÐo dµi 5 n¨m. C¸c quèc gia muèn tham gia nhËp WTO ph¶i ®µm ph¸n, néi dung chñ yÕu cña ®µm ph¸n lµ lé tr×nh dµi, ng¾n thùc hiÖn c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c nªu trªn chung kh«ng thÓ ®µm ph¸n kh«ng thùc hiÖn. 2.2.2. C¸c h×nh thøc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Víi sù ph¸t triÓn ngµy cµng ®a d¹ng, phøc t¹p cña c¸c quan hÖ kinh tÕ th× còng thÓ hiÖn ngµy cµng nhiÒu c¸c h×nh thøc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. ë ®©y chØ nªu lªn ba h×nh thøc c¬ b¶n, chñ yÕu hiÖn nay. 1 - C¸c hiÖp nghÞ kinh tÕ th-¬ng m¹i song ph-¬ng. §©y lµ h×nh thøc héi nhËp quèc tÕ phæ biÕn nhÊt vµ quan träng nhÊt kh«ng chØ ®èi víi c¸c n-íc ph¸t triÓn mµ ®èi víi c¶ c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn. Mü lµ n-íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhÊt, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi vai trß chi phèi song chñ yÕu vµ tr-íc hÕt vÉn ®-a vµo c¸c hiÖp nghÞ kinh tÕ th-¬ng m¹i hai 14 bªn: Mü - NhËt, Mü - Ch©u ¢u.... NhËt B¶n hay c¸c n-íc NIESS còng vËy. C¸c quèc gia nµy, tay kh«ng tham gia vµo c¸c khèi kinh tÕ song c¸c quan hÖ hai bªn cña hä còng ®ñ søc t¹o ra c¹nh tranh nh÷ng lîi thÕ so s¸nh cã lîi cho hä trong c¹nh tranh quèc tÕ. VÝ dô, c¸c quèc gia ký hiÖp ®Þnh kinh tÕ, th-¬ng m¹i víi Mü, dï chØ lµ quan hÖ gi÷a hai n-íc nh-ng tæng l-îng thÞ tr-êng hµng ho¸ dÞch vô ®Çu t- ®· kh«ng thua kÐm bÊt kú mét khèi kinh tÕ nµo. MÆc dï vËy c¸c hiÖp ®Þnh kinh tÕ dï cã réng lín ®Õn ®©u vÉn cã nh÷ng h¹n chÕ, ®ã lµ khi ph¶i ®èi diÖn víi c¸c vÊn ®Ò mang tÝnh toµn cÇu, nh÷ng khèi kinh tÕ hïng m¹nh. 2 - C¸c khèi kinh tÕ khu vùc. HiÖn nay, trªn thÕ giíi cã thÓ kÓ ®Õn hµng chôc khèi kinh tÕ khu vùc kh¸c nhau, nh-ng ho¹t ®éng næi bËt h¬n c¶ lµ: EU (Liªn minh Ch©u ¢u) NAFTA (Khèi kinh tÕ B¾c Mü), AFTA (khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN), APEC (DiÔn ®·n kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D-¬ng).... Tuy nhiªn møc ®é hîp t¸c cña c¸c khèi kinh tÕ nµy kh¸c nhau. Cã khi chØ dõng l¹i ë møc ®é tháa thuËn bu«n b¸n, cã khèi ®· tho¶ thuËn xo¸ bá hoµn toµn hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan trong khèi, cã khèi ®· lËp ra liªn minh thuÕ quan, t¹o lËp ra c¶ mét thÞ tr-êng chung cho phÐp tù do th-¬ng m¹i hµng ho¸, dÞch vô vèn, lao ®éng. NÊc thang ph¸t triÓn cao nhÊt hiÖn nay cña c¸c khèi kinh tÕ lµ liªn minh kinh tÕ. Liªn minh Ch©u ¢u (EU) b¾t ®Çu ho¹t ®éng tõ n¨m 1992 víi c¸c chÝnh s¸ch: tiÒn tÖ, tµi chÝnh, th-¬ng m¹i c«ng nghÖ, an ninh chung, quèc héi, toµ ¸n, ®ång tiÒn chung... ViÖc ra ®êi c¸c khèi kinh tÕ cã t¸c ®éng quan träng, thóc ®Èy tù do ho¸ th-¬ng m¹i ®Çu ra, thóc ®Èy qu¸ tr×nh më cöa thÞ tr-êng c¸c quèc gia, t¹o lËp ra nh÷ng khu vùc thÞ tr-êng réng lín, thóc ®Èy qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ tiªn tiÕn... 3 - Nh÷ng tæ chøc kinh tÕ toµn cÇu: Thø nhÊt lµ c¸c tæ chøc kinh tÕ cã t¸c dông ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ kinh tÕ toµn cÇu hiÖn cã: Tæ chøc Th-¬ng m¹i thÕ giíi (WTO); Quü tiÒn tÖ quèc tÕ (IMF), Ng©n hµng thÕ giíi (WB), mét sè tæ chøc kinh tÕ cña Liªn hiÖp quèc: VNDP, G8 (G7 Nga), Tæ chøc hîp t¸c vµ ph¸t triÓn kinh tÕ DECD... Ho¹t ®éng næi bËt nhÊt hiÖn nay vÉn lµ WTO, IMF, WB. Tuy nhiªn, cho ®Õn nay míi chØ cã nh÷ng cam kÕt quèc tÕ vÒ th-¬ng m¹i hµng ho¸ lµ t-¬ng ®èi cã hiÖu lùc, cßn c¸c lÜnh vùc chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, ®Çu t- chu chuyÓn vèn, b¶o vÖ, tiªu chuÈn vÒ lao 15 ®éng vµ di chuyÓn lao ®éng quèc tÕ, chèng tham nhòng.... vÉn cÇn cã luËt lÖ toµn cÇu h÷u hiÖu h¬n. Ngay c¶ ho¹t ®éng cña IMF vµ WB còng chØ kiÓm so¸t mét phÇn dßng vèn, tiÒn tÖ chÝnh thøc cña Nhµ n-íc, cßn viÖc bu«n b¸n tiÒn tÖ, vµ dßng vèn t- nh©n vÉn vËn ®éng ngoµi vßng kiÓm so¸t. Do ®ã viÖc c¶i tæ thÝch hîp nh÷ng tæ chøc nµy lµ ®iÒu cÇn thiÕt trong thêi gian tíi. Thø hai lµ c¸c tæ chøc kinh doanh toµn cÇu: ®ã lµ c¸c C«ng ty xuyªn quèc gia víi c¸c con sè ®¸ng kÓ: 60.000 C«ng ty xuyªn quèc gia víi 500.000 chi nh¸nh, n¾m 25% s¶n xuÊt thÕ giíi, 50% mËu dÞch quèc tÕ, 90% víi ®Çu t- trùc tiÕp, trªn 80% b¶n quyÒn kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi. C¸c ®Æc tr-ng míi hiÖn nay cña c¸c C«ng ty xuyªn quèc gia lµ: (1) lµn sãng s¸t nhËp gia t¨ng, chøng tá søc c¹nh tranh toµn cÇu ngµy cµng m¹nh, ®ßi hái vèn, c«ng nghÖ m¹ng l-íi ph©n phèi ngµy cµng cao; (2) c¸c C«ng ty nhá vµ võa còng gia t¨ng ho¹t ®éng xuyªn quèc gia, ®Æc biÖt trong dÞch vô; (3) ë c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn xuÊt hiÖn c¸c C«ng ty xuyªn quèc gia cña m×nh ho¹t ®éng ë nhiÒu n-íc; (4) c¸c C«ng ty xuyªn quèc gia ë c¸c n-íc ph¸t triÓn. NÕu kh«ng cã c¸c C«ng ty xuyªn quèc gia th× sù héi nhËp chØ dõng l¹i ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, thu hót n-íc ngoµi vµo n-íc m×nh. Do ®ã cã thÓ dù b¸o: c¸c C«ng ty xuyªn quèc gia sÏ lµ h×nh thøc doanh nghiÖp c¬ b¶n trong t-¬ng lai. 2.3. Mét sè lîi Ých b-íc ®Çu n-íc ta ®¹t ®-îc trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. MÆc dï vÊp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n, song nh×n l¹i nh÷ng n¨m qua, tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vÉn kh«ng ngõng ®-îc më réng vµ b-íc ®Çu ®· ®-a l¹i nh÷ng lîi Ých ®¸ng kÓ, kh«ng thÓ phñ nhËn cho ®Êt n-íc. Mét lµ, th«ng qua c¸c hiÖp -íc song ph-¬ng vµ ®a ph-¬ng, cho ®Õn nay, n-íc ta ®· cã quan hÖ víi 165 n-íc trªn thÕ giíi (t¹i thêi ®iÓm n¨m 2000 lµ 154 n-íc), kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng tõ 677,8 nóp/USD n¨m 1986 lªn 14,3 tû USD n¨m 2000, n¨m 2001 t¨ng 4,5%. Trong cïng thêi gian kim ng¹ch nhËp khÈu t¨ng t-¬ng øng tõ 1,83 tû nóp/USD lªn 15,2 tû USD. Tõ chç nhËp siªu t-¬ng ®èi lín vµo nöa nh÷ng n¨m 80 ®Õn nay c¸n c©n xuÊt - nhËp gÇn ®¹t c©n b»ng, tõ cuèi nh÷ng n¨m 90, n-íc ta ®· cã nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu ®¹t trªn 1 tû USD nh-: dÇu th«, g¹o, hµng dÖt may, giµy dÐp, chÕ biÕn thuû s¶n... 16 Cuèi n¨m 2001, hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i ViÖt - Mü chÝnh thøc hiÖu lùc më ra cho hµng ho¸ dÞch vô ViÖt Nam mét thÞ tr-êng réng më vµ ®Çy th¸ch thøc cïng thêi gian nµy viÖc Trung Quèc gia nhËp WTO, t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam x©m nhËp thÞ tr-êng víi 1,3 tû d©n. vµ ch¾c ch¾n c¬ héi më réng thÞ tr-êng ra khu vùc tõng b-íc thÕ giíi vÉn ch-a dõng ë ®ã. Hai lµ, song song víi viÖc x©m nhËp thÞ tr-êng quèc tÕ, ViÖt Nam ®· t¨ng kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t- tõ n-íc ngoµi. KÓ tõ khi cã luËt ®Çu t- n-íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®-îc chÝnh thøc ban hµnh ®Çu n¨m 1988 vµ tõng b-íc ®-îc ®iÒu chØnh ®Õn cuèi n¨m 2000 ®· cã trªn 700 C«ng ty thuéc 62 n-íc vµ vïng l·nh thæ ®Çu t- trùc tiÕp vµo n-íc t¨ víi h¬n 3.000 dù ¸n, cã tæng sè vèn ®¨ng ký trªn 36 tû USD trong ®ã vèn ®· thùc hiÖn 17 tû USD. MÆc dï do khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ trong khu vùc vµ sù chËm ®æi míi trong chÝnh s¸ch kinh tÕ, song sù ®ãng gãp cña khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi vÉn cã xu h-íng gia t¨ng nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cô thÓ lµ tû träng cña khu vùc nµy trong GDP t¨ng lªn, 6,3% n¨m 1995; 7,4% n¨m 1996; 9,1% n¨m 1997; 9,8% n¨m 1998; 10% n¨m 1999; trªn 10% n¨m 2000 vµ ®Õn hÕt ngµy 30/10/2001 c¶ n-íc thªm 1,9 tû USD vèn ®Çu t- n-íc ngoµi t¨ng 200% vÒ vèn so víi cïng kú n¨m 2000. Bªn c¹nh ®ã, ngoµi thóc ®Èy t¨ng tr-ëng kinh tÕ, c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi t¹o ra kho¶ng 35 viÖc lµm trùc tiÕp vµ hµng chôc v¹n viÖc lµm gi¸n tiÕp. HiÖn nay ViÖt Nam ®-îc ®¸nh gi¸ lµ ®Æc ®iÓm an toµn nhÊt khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D-¬ng. §©y cã ph¶i lµ c¬ héi cho dßng ch¶y vèn ®Çu t- n-íc ngoµi vµo ViÖt Nam t¨ng lªn? Ba lµ, kh«ng chØ c¸c dßng vèn trùc tiÕp, nhiÒu tiÕn bé kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi ®-îc ®-a vµo n-íc ta. Trong nh÷ng dù ¸n liªn doanh hoÆc 100% vèn n-íc ngoµi thuéc c¸c ngµnh b-u chÝnh viÔn th«ng, dÇu khÝ, ®iÖn, ®iÖn tö, dÖt may, da giµy... c¸c c«ng nghÖ ®-îc chuyÓn giao lµ t-¬ng ®èi hiÖn ®¹i. MÆc dï vÉn cã nh÷ng c«ng nghÖ trung b×nh kh«ng cßn phï hîp víi c¸c n-íc Mü, NhËt... nh-ng vÉn cã hiÖu qu¶ ë n-íc ta trong mét sè ngµnh sù kh¸c do yªu cÇu sö dông lao ®éng cña c¸c c«ng nghÖ ®ã cao, cã kh¶ n¨ng t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm míi. 17 Qu¶ thùc thu hót vèn ®Çu t- trùc tiÕp ®ång thêi tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ sö dông nã cã hiÖu qu¶ lµ con ®-êng thÝch hîp víi tr×nh ®é ViÖt Nam hiÖn nay h¬n c¶, mÆc dï n-íc ta vÉn cã kh¶ n¨ng nhËp khÈu c«ng nghÖ tõ bªn ngoµi vµo. Bèn lµ, më cöa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cßn t¹o ®iÒu kiÖn giao l-u c¸c nguån lùc gi÷a n-íc ta vµ thÕ giíi trong ®ã nguån nh©n lùc trÝ tuÖ vµ tay nghÒ cao cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong sù ph¸t triÓn. Nguån nh©n lùc ViÖt Nam kh¸ dåi dµo: song l¹i ®ang cã nh÷ng h¹n chÕ nªn ®· ®-a ®Õn t×nh tr¹ng hiÖn nay lµ: thõa nhiÒu lao ®éng gi¶n ®¬n ch-a ®-îc ®µo t¹o nh-ng l¹i thiÕu nghiªm träng lao ®éng kü thuËt biÕt kinh doanh. Trong t×nh h×nh nµy, th«ng qua con ®-êng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, mèi n¨m n-íc ta xuÊt khÈu tõ 24 - 25 ngµn lao ®éng ®ång thêi thùc hiÖn hîp ®ång gia c«ng chÕ biÕn xuÊt khÈu. Do ®ã ®· gi¶m bít søc Ðp vÒ viÖc lµm trong n-íc l¹i võa häc hái nh÷ng kinh nghiÖm vÒ qu¶n lý ®iÒu hµnh c«ng nghÖ tiªn tiÕn. C¶ bèn thµnh qu¶ b-íc ®Çu trong tiÕn tr×nh chñ ®éng héi nhËp nãi trªn ®Òu lµ nh÷ng nh©n tè míi cña t¨ng tr-ëng kinh tÕ, ®ång thêi mang l¹i nh÷ng lîi Ých quan träng cho nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc. Chóng l¹i tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh t- t-ëng ®óng ®¾n chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña §¶ng, Nhµ n-íc, lµ nguån cæ ®«ng cho nh÷ng b-íc ®i tiÕp theo trong tiÕn tr×nh héi nhËp, tham gia toµn cÇu ho¸. 18 Ch-¬ng II tiÕn tr×nh thùc tr¹ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam 1. TiÕn tr×nh héi nhËp trong thêi gian võa qua cña ViÖt Nam Nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy ta míi nhËn thÊy r»ng: chÝnh s¸ch më cöa héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n-íc kh«ng ph¶i lµ mét ®iÒu hoµn toµn míi mÎ ®èi víi §¶ng vµ Nhµ n-íc ta. Nã chÝnh lµ sù kÕ thõa, ph¸t triÓn vµ vËn ®éng s¸ng t¹o vµ tõng hoµn c¶nh, tõng giai ®o¹n cña ®Êt n-íc nh÷ng luËn ®iÓm mµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nªu lªn ngay tõ khi n-íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ võa míi ra ®êi. Trong bµi tr¶ lêi pháng vÊn cña c¸c nhµ b¸o ngµy 23 th¸ng 10 n¨, 1945, Ng-êi ®· nãi: "Chóng ta hoan nghªnh nh÷ng ng-êi Ph¸p muèn ®em t- b¶n xø ta khai th¸c nh÷ng nguån nguyªn liÖu ch-a cã ai khai th¸c.... Chóng ta sÏ mêi nh÷ng nµh chuyªn m«n Ph¸p, còng nh- Mü, Nga hay Tµu ®Õn ®©y gióp viÖc cho chóng ta trong viÖc kiÕn thiÕt quèc gia..." cuèi n¨m 1946 trong "Lêi kªu gäi Liªn hiÖp quèc" Ng-êi l¹i viÕt "Trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña m×nh, nh©n d©n ViÖt Nam sÏ tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c d-íi ®©y": 1) §èi víi Lµo vµ Miªn (Campuchia), n-íc ViÖt Nam lu«n t«n träng nÒn ®éc lËp cña hai n-íc ®ã vµ bµy tá lßng mong muèn hîp t¸c trªn c¬ së b×nh ®¼ng tuyÖt ®èi gi÷a c¸c n-íc cã chñ quyÒn. 2) §èi víi c¸c n-íc d©n chñ, n-íc ViÖt Nam s½n sµng thùc thi chÝnh s¸ch më cöa vµ hîp t¸c trong mäi lÜnh vùc: Mét lµ n-íc ViÖt Nam dµnh sù tiÕp nhËn thuËn lîi cho ®Çu t- cña nhµ tb¶n, nhµ kü thuËt n-íc ngoµi trong tÊt c¶ c¸c ngµnh kü nghÖ cña m×nh. Hai lµ, n-íc ViÖt Nam s½n sµng më réng c¸c c¶ng, s©n bay vµ ®-êng x¸ giao th«ng cho viÖc bu«n b¸n qu¸ c¶nh quèc tÕ. Ba lµ, n-íc ViÖt Nam tham gia mét tæ chøc hîp t¸c quèc tÕ d-íi sù l·nh ®¹o cña Liªn hiÖp quèc. Tuy nhiªn trong thêi gian ®ã, do hoµn c¶nh lÞch sö, quan hÖ quèc tÕ cña n-íc ta chØ giíi h¹n trong Héi ®ång t-¬ng trî kinh tÕ (SEV) khèi liªn kÕt kinh 19 tÕ x· héi chñ nghÜa. Cã nghÜa lµ ViÖt Nam chØ cã quan hÖ kinh tÕ víi c¸c n-íc x· héi chñ nghÜa, mµ chñ yÕu lµ n-íc ta dùa vµo sù gióp ®ì cña hä, ®Æc biÖt lµ Liªn Bang X« ViÕt. TiÕp theo ®ã lµ hai cuéc kh¸ng chiÕn tr-êng kú thÇn th¸nh chèng Ph¸p vµ chèng Mü cña d©n ta. Mäi nguån lùc, søc ng-êi, søc cña ®Óu ®-îc tËp trung tèi ®a cho chiÕn tranh, c¸c vÊn ®Ò kh¸c t¹m thêi g¸c l¹i. §Õn khi ®Êt n-íc hoµn toµn gi¶i phãng, n-íc ta l¹i tËp trung kh«i phôc nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung cã sù gióp ®ì to lín cña x· héi chñ nghÜa trong Hîp ®ång t-¬ng trî kinh tÕ (SEV)? §ång thêi nhËn thÊy xu thÕ toµn cÇu ho¸ ®ang ngµy cµng t¨ng lªn, c¸c quèc gia ë møc ®é nµy hay møc ®é kh¸c ®Òu tuú thuéc vµo nhau, do ®ã nÕu n-íc nµo ®ãng cöa víi thÕ giíi lµ ®i ng-îc xu thÕ cña thêi ®¹i mµ më cöa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ yªu cÇu tÊt yÕu h-íng tíi sù ph¸t triÓn. §¹i héi VI cña §¶ng (12 - 1986), trong khi quyÕt ®Þnh chuyÓn tõ m« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp sang m« h×nh kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, th× còng ®ång thêi chñ tr-¬ng: ViÖt Nam ph¶i tham gia ngµy cµng réng r·i vµo sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, tÝch cùc ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ vµ khoa häc, kü thuËt víi c¸c n-íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ t- nh©n n-íc ngoµi trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng cïng cã lîi. Tuy nhiªn trong t×nh h×nh cuéc chiÕn tranh l¹nh lóc ®ã tiÕp diÔn, Mü vÉn ngoan cè kÐo dµu viÖc bao v©y, cÊm vËn chèng l¹i n-íc ta th× viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa vµ héi nhË kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam nh÷ng n¨m tiÕp theo ®ã chñ yÕu nghiªng vÒ mét phÝa - Liªn X« vµ c¸c n-íc chñ nghÜa x· héi trong Héi ®ång t-¬ng trî kinh tÕ (SEU). Ph¶i tr¶i qua gÇn 5 n¨m ®æi míi, nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa ë n-íc ta b¾t ®Çu vËn hµnh cã kÕt qu¶, ®ång thêi ®øng tr-íc thùc tÕ cña c¸c n-íc x· héi chñ nghÜa §«ng ¢u ®· sôp ®æ, Liªn X« còng ®ang tr-ît dµi tíi bê vùc cña sù tan r·, ®¹i héi VII cña §¶ng (6 - 1991) míi ®Ò ra c¸c luËn ®iÓm cã ý nghÜa ph-¬ng ch©m chØ ®¹o, tæng qu¸t cho viÖc thÞ tr-êng chÝnh s¸ch më cöa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ réng r·i ë n-íc ta. "ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n-íc trong céng ®ång thÕ giíi, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh ®éc lËp vµ ph¸t 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan