Qu¶n trÞ nh©n lùc
Lêi nãi ®Çu
TiÒn l-¬ng lu«n lµ vÊn ®Ò ®-îc x· héi quan t©m, bëi ý nghÜa kinh tÕ
x· héi to lín cña nã. §èi víi ng-êi lao ®éng tiÒn l-¬ng lu«n lµ nguån thu
nhËp quan träng nhÊt gióp hä ®¶m b¶o ®-îc cuéc sèng b¶n th©n vµ gia
®×nh. §èi víi mét doanh nghiÖp, tiÒn l-¬ng vèn lµ mét phÇn kh«ng nhá
cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi víi nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc tiÒn l-¬ng lµ sù cô thÓ
ho¸ qu¸ tr×nh ph©n phèi cña c¶i vËt chÊt do chÝnh ng-êi lao ®éng trong x·
héi t¹o ra. V× vËy, viÖc x©y dùng th¸ng l-¬ng, quü l-¬ng, lùa chän c¸c
h×nh thøc tr¶ l-¬ng lµm sao ®¶m b¶o sù ph©n phèi c©n b»ng cho ng-êi lao
®éng trong x· héi gióp hä cã thÓ sèng b»ng chÝnh tiÒn l-¬ng cña m×nh vµ
tiÒn l-¬ng lµ ®éng lùc thóc ®Èy ng-êi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n. §©y lµ
®iÒu hÕt søc quan träng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp h¹t nh©n
cña nÒn kinh tÕ.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty t«i ®· ®i s©u nghiªn cøu vÒ
viÖc qu¶n lý vµ tr¶ l-¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty. Víi
mong muèn tõ nh÷ng kiÕn thøc hiÓu biÕt vÒ mÆt lý luËn cña vÊn ®Ò tiÒn
l-¬ng ®· häc ®-îc vµ nghiªn cøu t¹i tr-êng, cïng víi nh÷ng thùc tiÔn vÒ
c«ng t¸c tr· l-¬ng cho ng-êi lao ®éng trong c«ng ty ®Ó cã thÓ ph©n tÝch
®¸nh gi¸ råi ®-a ra mét sè ý kiÕn vÒ c«ng t¸c tra l-¬ng t¹i C«ng ty DÖt v¶i
c«ng nghiÖp Hµ Néi.
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
PhÇn I
Néi dung vµ ý nghÜa cña tiÒn l-¬ng
trong c¸c Doanh nghiÖp c«ng nghiÖp.
I. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña tiÒn l-¬ng .
I.1 Kh¸i niÖm.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng hiÖn nay, tiÒn l-¬ng lu«n ®-îc
coi lµ mét bé phËn quan träng cña gi¸ trÞ hµng ho¸. Ngoµi ra, tiÒn l-¬ng
cßn ®ãng vai trß quan träng trong ®êi sèng cña ng-êi lao ®éng. VËy ®Ó
hiÓu ®-îc tiÒn l-¬ng chóng ta nghiªn cøu c¸c ®Þnh nghÜa vÒ tiÒn l-¬ng
sau:
TiÒn l-¬ng trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ tËp trung.
TiÒn l-¬ng lµ mét phÇn thu nhËp quèc d©n ®-îc biÓu hiÖn
d-íi h×nh thøc tiÒn tÖ, ®-îc Nhµ n-íc ph©n phèi mét c¸ch cã kÕ ho¹ch
cho nh©n viªn c¨n cø vµo sè l-îng vµ chÊt l-îng lao ®éng mµ mçi ng-êi
cèng hiÕn.
TiÒn l-¬ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng.
§Æc biÖt lµ trong khu vùc s¶n xuÊt kinh doanh. tiÒn l-¬ng lµ
mét sè l-îng tiÒn tÖ m0µ ng-êi sö dông lao ®éng tr¶ cho ng-êi lao ®éng
theo gi¸ trÞ søc lao ®éng, lµ hao phÝ trªn c¬ së tháa thuËn theo hîp ®ång
lao ®éng.
TiÒn l-¬ng tèi thiÓu.
Lµ møc tiÒn l-¬ng tr¶ cho ng-êi lao ®éng lµm nh÷ng c«ng
viÖc gi¶n ®¬n nhÊt trong ®iÒu kiÖn lao ®éng b×nh th-êng, bï ®¾p søc lao
®éng gi¶n ®¬n vµ mét phÇn tÝch lòy, t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng.
TiÒn l-¬ng danh nghÜa.
§-îc hiÓu lµ sè tiÒn mµ ng-êi sö dông lao ®éng tr¶ cho
ng-êi lao ®éng. Sè tiÒn nµy nhiÒu hay Ýt phô thuéc trùc tiÕp vµo n¨ng suÊt
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
lao ®éng vµ hiÖu qña lµm viÖc cña ng-êi lao ®éng, phô thuéc vµo tr×nh ®é,
kinh nghiÖm lµm viÖc,…ngay trong qu¸ tr×nh lao ®éng.
TiÒn l-¬ng thùc tÕ.
§-îc hiÓu lµ sè l-îng c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng vµ c¸c
lo¹i dÞch vô cÇn thiÕt mµ ng-êi lao ®éng h-ëng l-¬ng cã thÓ mua ®-îc
b»ng tiÒn l-¬ng danh nghÜa cña hä vµ ®-îc tÝnh b»ng c«ng thøc sau:
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
Itltt = I
I
tldn
gc
Trong ®ã: Itltt lµ chØ sè tiÒn l-¬ng thùc tÕ.
Itldn lµ chØ sè tiÒn l-¬ng danh nghÜa
Igc lµ chØ sè gi¸ c¶
Nh- vËy tiÒn l-¬ng thùc tÕ kh«ng chØ phô thuéc vµo tiÒn
l-¬ng danh nghÜa mµ cßn phô thuéc vµo gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu
dïng vµ c¸c lo¹i dÞch vô cÇn thiÕt mµ hä muèn mua.
ë ViÖt nam chóng ta hiÖn nay, tiÒn l-¬ng ®-îc coi lµ gi¸ c¶
søc lao ®éng ®-îc h×nh thµnh qua sù tho¶ thuËn gi÷a ng-êi lao ®éng vµ
ng-êi sö dông lao ®éng phï hîp víi c¸c quan hÖ s¶n xuÊt lao ®éng cña
nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®ang trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ ®i vµo hoµn thiÖn
theo ®Þnh h-íng XHCN.
I. 2. ý nghÜa cña tiÒn l-¬ng.
Nh- chóng ta ®· biÕt, tiÒn l-¬ng ®ãng vai trß quan träng
trong ®êi sèng cña ng-êi lao ®éng, nã quyÕt ®Þnh sù æn ®Þnh, ph¸t triÓn
cña nÒn kinh tÕ vµ kinh tÕ gia ®×nh cña hä. TiÒn l-¬ng lµ nguån ®Ó t¸i s¶n
xuÊt søc lao ®éng v× vËy nã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn th¸i ®é cña ng-êi lao
®éng ®èi víi s¶n xuÊt, quyÕt ®Þnh t©m t- t×nh c¶m cña nh©n d©n ®èi víi
chÕ ®é cña XH. XÐt trªn gãc ®é qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý XH, v× tiÒn
l-¬ng lu«n lµ nguån sèng cña ng-êi lao ®éng nªn nã lµ ®ßn bÈy kinh tÕ
cùc kú quan träng. Th«ng qua chÝnh s¸ch tiÒn l-¬ng, Nhµ n-íc cã thÓ
®iÒu chØnh l¹i nguån lao ®éng gi÷a c¸c vïng theo yªu cÇu ph¸t triÓn kinh
tÕ XH cña ®Êt n-íc.
XÐt trªn ph¹m vi Doanh nghiÖp, tiÒn l-¬ng ®ãng vai trß quan
träng trong viÖc kÝch thÝch ng-êi lao ®éng ph¸t huy kh¶ n¨ng lao ®éng
s¸ng t¹o cña hä, lµm viÖc tËn tôy, cã tr¸ch nhiÖm cao ®èi víi c«ng viÖc.
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
tiÒn l-¬ng cao hay thÊp lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn ý thøc c«ng viÖc cña hä
®èi víi C«ng ty. §Æc biÖt trong c¬ chÕ thÞ tr-êng hiÖn nay, khi mµ phÇn
lín lao ®éng ®-îc tuyÓn dông trªn c¬ sì hîp ®ång lao ®éng, ng-êi lao
®éng cã quyÒn lùa chän lµm viÖc cho n¬i nµo mµ hä cho lµ cã lîi nhÊt. V×
vËy chÝnh tiÒn l-¬ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o cho Doanh nghiÖp cã mét ®éi
ngò lao ®éng lµnh nghÒ. Th«ng qua tiÒn l-¬ng, ng-êi l·nh ®¹o h-íng
ng-êi lao ®éng lµm viÖc theo ý ®Þnh cña m×nh, nh»m tæ chøc hîp lý, t¨ng
c-êng kû luËt lao ®éng còng nh- khuyÕn khÝch t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng
trong s¶n xuÊt.
VÒ mÆt néi dung, tiÒn l-¬ng lµ ph¹m trï kinh tÕ tæng hîp, cô thÓ lµ:
TiÒn l-¬ng lµ mét ph¹m trï trao ®æi.
Søc lao ®éng lµ mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt, nh-ng còng nh- c¸c
lo¹i hµng ho¸ kh¸c, khi ®-îc ®em ra mua – b¸n trªn thÞ tr-êng th× nã
ph¶i tu©n theo nguyªn t¾c trao ®æi ngang gi¸, gi¸ c¶ hµng ho¸ søc lao
®éng ph¶i ngang b»ng víi gi¸ c¶ c¸c t- liÖu sinh ho¹t mµ ng-êi lao ®éng
tiÕn hµnh t¸i t¹o søc lao ®éng. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay khi cung vÒ lao
®éng lín h¬n cÇu vÒ lao ®éng th× viÖc mua b¸n søc lao ®éng thùc sù ch-a
tu©n thñ ®óng nguyªn t¾c nµy mét sè tr-êng hîp ng-êi lao ®éng ph¶i chÊp
nhËn tiÒn c«ng rÏ, kh«ng b»ng víi søc lao ®éng mµ ng-êi lao ®éng bá ra
hay nãi c¸ch kh¸c: sù trao ®æi kh«ng ngang gi¸ ®· g©y ra nhiÒu tiªu cùc
trong XH vµ chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó h¹n chÕ.
TiÒn l-¬ng lµ mét ph¹m trï ph©n phèi .
S¶n xuÊt hµng ho¸ cña Doanh nghiÖp , cña c¶i vËt chÊt cña
XH do ng-êi lao ®éng lµm ra vµ nã ®-îc ph©n phèi l¹i cho ng-êi lao
®éng theo nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, trong ®ã tiÒn l-¬ng lµ mét h×nh thøc
biªu hiÖn râ nÐt nhÊt cña sù ph©n phèi nµy. §Ó ®¶m b¶o sù ph©n phèi tiÒn
l-¬ng ®-îc c«ng b»ng, hîp lý cÇn c¨n cø vµo n¨ng suÊt lao ®éng, n¨ng
suÊt lao ®éng lµ th-íc ®o sè l-îng vµ chÊt l-îng lao ®éng cña mçi ng-êi.
Thùc tÕ trong Doanh nghiÖp qu¶n lý giái ®· kh¼ng ®Þnh: dï chÕ ®é tr¶
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
l-¬ng kho¸n hay l-¬ng thêi gian, chÕ ®é tr¶ l-¬ng s¶n phÈm hay hîp ®ång
thêi vô … Nh-ng nÕu g¾n víi sè l-îng vµ chÊt l-îng lao ®éng th«ng qua
hÖ thèng møc lµ khoa häc, g¾n víi s¶n phÈm cuèi cïng th× c¸c chÕ ®é tiÒn
l-¬ng ph¸t huy t¸c dông tèt trong viÖc khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng. Tr¶
l-¬ng ®óng, ®ñ vµ c«ng b»ng thÓ hiÖn møc ®é cèng hiÕn cña ng-êi lao
®éng, sù thõa nhËn c«ng lao vµ ®·i ngé, th× tiÒn l-¬ng khi ®ã míi thùc sù
lµ ®éng lùc khuyÕn khÝch t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng .
TiÒn l-¬ng lµ mét ph¹m trï tiªu dïng.
Trong bÊt kú XH nµo th× tiÒn l-¬ng lu«n thùc hiÖn chøc
n¨ng kinh tÕ XH c¬ b¶n cña nã lµ ®¶m b¶o t¸i l¹i søc lao ®éng. Tuy
nhiªn, møc ®é t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng cho ng-êi lao ®éng trong mçi chÕ
®é lµ kh¸c nhau, ng-êi lao ®éng t¸i l¹i søc lao ®éng cña m×nh th«ng qua
c¸c t- liÖu sinh ho¹t nhËn ®-îc tõ viÖc sö dông kho¶n tiÒn l-¬ng cña hä, v×
vËy qui ®Þnh møc ®é t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng lµ tiÒn l-¬ng thùc tÕ chø
kh«ng ph¶i lµ tiÒn l-¬ng danh nghÜa.
II. C¸c nguyªn t¾c vµ yªu cÇu cña tæ chøc tiÒn l-¬ng.
II.1. C¸c nguyªn t¾c cña tæ chøc tiÒn l-¬ng.
Tr¶ l-¬ng ngang nhau cho lao ®éng ngang nhau.
Khi lao ®éng cã chÊt l-îng ngang nhau th× tiÒn l-¬ng ph¶i
tr¶ ngang nhau, nghÜa lµ khi hai hay nhiÒu lao ®éng cïng lµm mét c«ng
viÖc, thêi gian, tay nghÒ vµ n¨ng suÊt lao ®éng nh- nhau th× tiÒn l-¬ng
®-îc h-ëng nh- nhau, kh«ng ph©n biÖt chñng téc, giíi tÝnh, tuæi t¸c,…
ChÕ ®é XH hiÖn nay, nguyªn t¾c nµy kh«ng mÊt ®i mµ tiÕp tôc tån t¹i.
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
§¶m b¶o tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nhanh h¬n tèc
®é t¨ng b×nh qu©n.
Qui ®Þnh nµy lµ mét nguyªn t¾c quan träng khi tæ chøc tiÒn
l-¬ng v× cã nh- vËy míi t¹o c¬ së cho gi¶m gi¸ thµnh vµ t¨ng tÝch lòy.
TiÒn l-¬ng lµ mét bé phËn cña thu nhËp quèc d©n, mét phÇn gi¸ trÞ
míi s¸ng t¹o, tiÒn l-¬ng lµ h×nh thøc vµ lµ c«ng cô c¬ b¶n thùc hiÖn
nguyªn t¾c nµy. §iÒu ®ã ®ång thêi cã nghÜa r»ng xÐt ë tÇm vÜ m«, chØ
®-îc phÐp ph©n phèi vµ tiªu dïng trong ph¹m vi thu nhËp quèc d©n, tèc
®é t¨ng tiÒn l-¬ng kh«ng ®-îc t¨ng h¬n tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng .
TiÒn l-¬ng b×nh qu©n t¨ng lªn phô thuéc vµo nh÷ng nh©n tè
chñ quan do n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng ( n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ,
gi¶m bít tæn thÊt vÒ thêi gian lao ®éng …).
N¨ng suÊt lao ®éng t¨ng kh«ng ph¶i chØ do nh÷ng nh©n tè
trªn mµ cßn trùc tiÕp phô thuéc vµo c¸c nh©n tè kh¸ch quan kh¸c (¸p dông
kü thuËt míi, sö dông hîp lý tµi nguyªn thiªn nhiªn…). Nh- vËy, tèc ®é
t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng râ rµng lµ cã kh¶ n¨ng kh¸ch quan lín h¬n tèc ®é
t¨ng cña tiÒn l-¬ng b×nh qu©n.
Kh«ng nh÷ng thÕ, khi xem xÐt c¸c mèi quan hÖ gi÷a tèc ®é
t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng víi tiÒn l-¬ng thùc tÕ, gi÷a tÝch lòy vµ tiªu dïng.
Trong thu nhËp quèc d©n ta thÊy chóng cã mèi quan hÖ liªn hÖ trùc tiÕp
víi tèc ®é ph¸t triÓn khu vùc I ( s¶n xuÊt t- liÖu s¶n xuÊt) vµ khu vùc II
(s¶n xuÊt vËt phÈm tiªu dïng). Do yªu cÇu cña t¸i s¶n xuÊt më réng ®ßi
hái khu vùc I ph¶i t¨ng nhanh h¬n khu vùc II. Tèc ®é t¨ng cña tæng s¶n
phÈm XH (I + II) lín h¬n tèc ®é t¨ng cña khu vùc II lµm cho s¶n phÈm
XH tÝnh b×nh qu©n theo ®Çu ng-êi lao ®éng t¨ng. VËy trong ph¹m vi nÒn
kinh tÕ quèc d©n còng nh- néi bé c¸c Doanh nghiÖp, muèn h¹ gi¸ thµnh
s¶n phÈm vµ t¨ng tÝch lòy th× kh«ng cßn con ®-êng nµo kh¸c ngoµi viÖc
t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng tiÒn l-¬ng b×nh qu©n.
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
§¶m b¶o mèi quan hÖ hîp lý vÒ tiÒn l-¬ng gi÷a c¸c
ngµnh nghÒ kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
+ Tr×nh ®é lµnh nghÒ b×nh qu©n kh¸c nhau ë c¸c ngµnh nghÒ kh¸c
nhau th× kh¸c nhau.
ThÓ hiÖn mÆt chÊt l-îng lao ®éng trong Doanh nghiÖp tr¶
l-¬ng th× tr¶ theo chÊt l-îng lao ®éng. §iÒu kiÖn lao ®éng kh¸c nhau
kh«ng nh÷ng gi÷a c¸c ngµnh nghÒ mµ néi bé tõng Doanh nghiÖp còng
kh¸c nhau. V× thÕ khi ®iÒu kiÖn lao ®éng kh¸c nhau th× tiÒn l-¬ng kh¸c
nhau. Do ®ã ®Ó t¸i søc lao ®éng kh¸c nhau th× tiÒn l-¬ng kh¸c nhau.
+ VÞ trÝ quan träng cña ngµnh.
Trong tõng têi kú nhÊt ®Þnh th× mçi thêi kú cã mét vÞ trÝ
quan träng trong nÒn kinh tÕ, nh÷ng ngµnh cã vÞ trÝ quan träng trong nÒn
kinh tÕ th× tiÒn l-¬ng ph¶i cao ®Ó môc ®Ých khuyÕn khÝch lao ®éng vµo
ngµnh nghÒ ®ã.
II.2. Nh÷ng yªu cÇu cña tæ chøc tiÒn l-¬ng.
§¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng vµ kh«ng ngõng n©ng cao
®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho ng-êi lao ®éng.
Søc lao ®éng lµ n¨ng lùc lao ®éng cña con ng-êi, lµ toµn bé
thÓ lùc vµ trÝ lùc cña con ng-êi. Søc lao ®éng thÓ hiÖn ë tr¹ng th¸i tinh
thÇn, t©m lý, nhËn thøc kü n¨ng lao ®éng vµ ph-¬ng ph¸p lao ®éng. Søc
lao ®éng lµ mét trong 3 yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nã lµ yÕu tè quan
träng nhÊt vµ theo quan ®iÓm hiÖn nay, tiÒn l-¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng
do ®ã nã ph¶i ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng ®èi víi viÖc tr¶ l-¬ng
trong Doanh nghiÖp ph¶i tu©n thñ theo c¸c nguyªn t¾c hay c¸c ®iÒu kiÖn
sau:
Kh«ng thÊp h¬n møc l-¬ng tèi thiÓu do Nhµ n-íc qui ®Þnh cho tõng
vïng, tõng ngµnh.
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
Ng-êi lao ®éng lµm ®ªm, lµm thªm giê ph¶i cho nghØ hoÆc tr¶ l-¬ng
thªm theo qui ®inh.
Doanh nghiÖp tr¶ l-¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp trùc tiÕp cho tõng
ng-êi lao ®éng trùc tiÕp, ®Çy ®ñ, ®óng h¹n t¹i n¬i lµm viÖc vµ b»ng tiÒn
mÆt.
Khi Doanh nghiÖp bè trÝ lao ®éng t¹m thêi chuyÕn sang lµm mét
c«ng viÖc kh¸c th× tiÒn l-¬ng kh«ng ®-îc thÊp h¬n møc l-¬ng cña c«ng
viªc tr-íc.
Khi Doanh nghiÖp ph¸ s¶n th× tiÒn l-¬ng ph¶i -u tiªn thanh to¸n cho
ng-êi lao ®éng tr-íc.
Lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng kh«ng ngõng n©ng cao.
§¶m b¶o tÝnh ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu.
III. Mét sè chÕ ®é tr¶ l-¬ngvµ c¸c h×nh thøc tr¶ l-¬ng.
III. 1. C¸c chÕ ®é tr¶ l-¬ng.
ChÕ ®é tiÒn l-¬ng cÊp bËc.
a. Kh¸i niÖm.
Lµ mét v¨n b¶n qui ®Þnh cña Nhµ n-íc mµ c¸c Doanh nghiÖp dùa
vµo ®ã ®Ó tr¶ l-¬ng cho c«ng nh©n theo chÊt l-îng lao ®éng cña hä.
b. C¸c yÕu tè cña chÕ ®é tiÒn l-¬ng cÊp bËc.
b.1.Thang l-¬ng :
Lµ b¶ng x¸c ®Þnh tû lÖ tiÒn l-¬ng gi÷a nh÷ng c«ng nh©n cïng nghÒ
hoÆc cïng nhãm nghÒ gièng nhau theo tr×nh ®é vµ cÊp bËc cña hä. Mçi
thang l-¬ng cã mét sè bËc l-¬ng vµ c¸c hÖ sè phï hîp víi c¸c bËc ®ã.
Thang l-¬ng thùc tÕ.
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
VÝ dô: KÕt cÊu cña mét thang l-¬ng nh- sau:
BËcl-¬ng I
II
III
IV
V
VI
VII
ChØ tiªu
HS l-¬ng
1,35
1,47
1,62
1.78
2,18
2.67
3,26
M-c
1350 1470
1620
1780
2180
2670
3260
l-¬ng(1000)
+Thang l-¬ng lý thuyÕt.
BËc l-¬ng
I
II
III
IV
V
ChØ tiªu
Hªsè l-¬ng
1.35
HÖ sè t¨ng tuyÖt
V
VI
II
1.47
1.62
1.78
2.18
2.67
3.28
0.12
0.15
0.16
0.40
0.49
0.61
8.9
9.2
9.89
22.4
®èi
HÖ sè t¨ng t-¬ng
22.47
22.8
®èi
§©y lµ thang l-¬ng c¬ së.
VÝ dô: KÕt cÊu cña mét thang l-¬ng nh- sau:
Trong ®ã:
HÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi lµ hiÖu sè cña c¸c hÖ sè l-¬ng hai bËc liªn tiÕp
nhau.
HÖ sè t¨ng t-¬ng ®èi lµ th-¬ng sè cña hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi víi hÖ sè
l-¬ng cña bËc ®øng tr-íc.
b.2. Møc l-¬ng.
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
Lµ l-îng tiÒn ®Ó tr¶ l-¬ng lao ®éng cho mét ®¬n vÞ thêi gian, phï
hîp víi c¸c bËc trong thang l-¬ng, th-êng th× nhµ n-íc quy ®Þnh møc
l-¬ng bËc mét hoÆc møc l-¬ng tèi thiÓu víi hÖ sè l-¬ng cña bËc t-¬ng
øng. Møc l-¬ng tèi thiÓu ®-îc nhµ n-íc quy ®Þnh theo tõng thêi kú phï
hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña tõng dai ®o¹n.
b.3. Tiªu chuÈn cña tiÒn l-¬ng kü thuËt
Lµ v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ møc ®é phóc t¹p c«ng viÖc vµ yªu cÇu tr×nh
®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n ë bËc nµo ®ã ph¶i hiÓu biÕt vÒ kü thuËt.
VËy ba yÕu tè trªn cã mèi quan hÖ chÆt chÏ qua l¹i víi nhau. Mçi
yÕu tè cã mét t¸c dông riªng ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh chÊt l-îng lao ®éng vµ
®iÒu kiÖn lao ®éng cña c«ng nh©n. Nã lµ mét yÕu tè quan träng ®Ó vËn
dông tr¶ l-¬ng cho ng-êi lao ®éng trong mäi thµnh phÇn kinh tÕ.
ChÕ ®é tr¶ l-¬ng chøc vô.
ChÕ ®é nµy dïng ®Ó tr¶ l-¬ng cho nh÷ng c¸n bé qu¶n lý, lao ®éng
qu¶n lý lµ kh«ng thÓ thiÕu ®-îc trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn,
ph©n c«ng hiÖp t¸c lao ®éng ngµy cµng s©u réng. §Æc ®iÓm cña lao ®éng
qu¶n lý kÕt qu¶ kh«ng thÓ ®Þnh møc ®-îc, v× nã lµ lao ®éng trÝ ãc kh«ng
cã s¶n phÈm trùc tiÕp, chÕ ®é tr¶ l-¬ng nµy th«ng qua bËc l-¬ng cña
ng-êi lao ®éng.
ChÕ ®é tiÒn l-¬ng chøc vô chñ yÕu ¸p dông cho c¸c c¸n bé vµ nh©n
viªn trong c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c lo¹i nghµnh nghÒ kinh tÕ, tiÒn
l-¬ng cña lo¹i ng-êi nµy phô thuéc vµo ph©n h¹ng doanh nghiÖp.
Ph©n h¹ng doanh nghiÖp liªn quan ®Õn ®é phøc t¹p cña lao ®éng
qu¶n lý, th«ng qua c¸c chØ tiªu ®-îc dao vµ tr×nh ®é c«ng nh©n, thñ c«ng,
b¸n c¬ giíi hay tù ®éng ho¸ vµ ph¹m vi ho¹t ®éng lµ trong néi bé vïng,
tÜnh, huyÖn, ph¹m vi trong n-íc, ph¹m vi réng lµ quan hÖ víi n-íc ngoµi,
ph¹m vi cµng réng cµng phøc t¹p.
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
HiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm c¸c chØ tiªu doanh thu
thùc hiÖn vµ thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n-íc. Lîi nhuËn thùc hiÖn vµ tû
suÊt lîi nhuËn thùc hiÖn trªn vèn giao, tÊt c· nh÷ng c¸i trªn ng-êi ta dïng
ph-¬ng ph¸p cho ®iÓm vµ chuyÓn sang h¹ng, sè h¹ng cµng cao th× hÖ sè
l-¬ng cµng cao.
III.2 C¸c h×nh thøc tr¶ l-¬ng .
1. H×nh thøc tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm.
Theo h×nh thøc nµy th× tiÒn l-¬ng cña c«ng nh©n ®-îc c¨n cø vµo
®¬n gi¸ s¶n phÈm vµ sè l-îng s¶n phÈm ®-îc chÕ t¹o ®¶m b¶o chÊt l-îng.
C«ng thøc tÝnh tiÒn l-¬ng s¶n phÈm ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
n
TLsf =
DGi x SFi
i 1
TLsf : TiÒn l-¬ng s¶n phÈm.
DGi : §¬n gi¸ tõng lo¹i s¶n phÈm.
SFi : Sè l-îng tõng lo¹i s¶n phÈm.
i : Chñng lo¹i s¶n phÈm.
TiÒn l-¬ng s¶n phÈm phô thuéc vµo s¶n phÈm i. §¬n gi¸ lµ sè l-îng
tiÒn tÖ quy ®Þnh ®Ò tµi cho ng-êi lao ®éng khi chÕ t¹o mét s¶n phÈm ®¶m
b¶o chÊt l-îng.
§¬n gi¸ ®-îc tÝnh b»ng c«ng thøc:
§G =
S
M
CN
=
S
CN
x
M
TG
SL
Scn :suÊt l-¬ng cÊp bËc c«ng
M
TG
: Møc thêi gian quy ®Þnh s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
Msl
:Møc s¶n l-îng quy ®Þnh s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ thêi gian
a. ¦u ®iÓm .
H×nh thøc tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm g¾n chÆt víi tiÒn l-¬ng cña ng-êi
lao ®éng tõ ®ã khuyÕn khÝch c«ng nh©n lµm ra nhiÒu s¶n phÈm, nã qu¸n
triÖt nguyªn t¾c tr¶ l-¬ng theo sè l-îng vµ chÊt l-îng lao ®éng .
Nã n©ng cao tÝnh tù gi¸c cña c«ng nh©n kh«ng cÇn ph¶i ®éi ngò c¸n
bé gi¸m s¸t nhiÒu v× ng-êi c«ng nh©n ph¶i lµm nhiÒu ®Ó thu ®-îc lîi
nhuËn cao.
b. Nh-îc ®iÓm.
NÕu chóng ta kh«ng tæ chøc tèt c«ng t¸c kiÓm tra sè l-îng vµ chÊt
l-îng s¶n phÈm th× c«ng nh©n sÏ chó ý ®Õn mÆt sè l-îng mµ kh«ng chó ý
mÆt chÊt l-îng.
§Ó cã ®-îc møc s¶n phÈm th× ph¶i cã chi phÝ lín cho cÊp bËc c«ng
viÖc so víi tr¶ l-¬ng thêi gian.
c. Ph¹m vi ¸p dông.
XuÊt ph¸t tõ môc ®Ých hay môc tiªu tr¶ l-¬ng s¶n phÈm, lµm thÕ nµo
®Ó khuyÕn khÝch c«ng nh©n lµm ra nhiÒu s¶n phÈm, do ®ã chØ ¸p dông víi
n¬i nµo cÇn nhiÒu s¶n phÈm vµ nh÷ng n¬i s¶n xuÊt thñ c«ng b¸n c¬ giíi,
nh÷ng n¬i s¶n xuÊt gi¸n ®o¹n cã chu kú.
d. §iÒu kiÖn ®Ó ¸p dông.
ChØ cã khi nµo ¸p dông tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm vµ cã hiÖu qu¶. Lùa
chän vµ x©y dùng c¸c ®Þnh møc cã c¨n cø khoa häc. Cã 2 lo¹i ®Þnh møc:
møc s¶n l-îng vµ møc thêi gian. Tæ chøc phôc phô n¬i lµm viÖc t¹o ®iÒu
kiÖn cho ng-êi lao ®éng ®-îc thuËn lîi, t¹o ra ®-îc nhiÒu s¶n phÈm vµ rót
ng¾n thêi gian ®Þnh møc. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thèng kª, kiÓm kª, kiÓm
tra, nghiÖm thu s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh ®-îc chÊt l-îng, sè l-¬ng s¶n phÈm
®Ó lµm c¨n cø tr¶ l-¬ng ®óng cho ng-êi c«ng nh©n.
e. C¸c chÕ ®é tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm.
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
e.1. ChÕ ®é tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n.
TiÒn l-¬ng cña c«ng nh©n ®-îc phô thuéc vµo ®¬n gi¸ vµ s¶n l-îng
s¶n phÈm mµ c«ng nh©n ®ã chÕ t¹o ®¶m b¶o chÊt l-îng.
C«ng thøc tÝnh :
§G =
L
=LxT
Q
Trong ®ã:
§G
: §¬n gi¸ s¶n phÈm.
L
: L-¬ng theo cÊp bËc c«ng viÖc.
Q
: Møc s¶n l-îng.
T
: Møc thêi gian.
¦u ®iÓm :
Mèi quan hÖ gi÷a tiÒn l-¬ng c«ng nh©n nhËn ®-îc vµ kÕt qu¶ lao
®éng ®-îc thÓ hiÖn râ rµng, do ®ã kÝch thÝch c«ng nh©n n©ng cao tr×nh ®é
tay nghÒ ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng thªm thu nhËp. ChÕ ®é tiÒn
l-¬ng nµy dÔ hiÓu, c«ng nh©n dÔ dµng tÝnh to¸n ®-îc sè tiÒn sau khi hoµn
thµnh nhiÖm vô s¶n suÊt.
Nh-îc ®iÓm:
Ng-êi lao ®éng Ýt quan t©m ®Õn viÖc sö dông tèt m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ
nguyªn vËt liÖu. NÕu kh«ng cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc sö dông vËt t- thiÕt
bÞ.
e.2. ChÕ ®é tr¶ l-¬ng tÝnh theo s¶n phÈm tËp thÓ.
Theo chÕ ®é nµy th× tiÒn l-¬ng cña c«ng nh©n nhËn ®-îc c¨n cø vµo
®¬n gi¸ tËp thÓ vµ sè l-¬ng s¶n phÈm tËp thÓ s¶n xuÊt ra vµ c¸ch ph©n chia
tiÒn l-¬ng cho tõng c¸ nh©n.
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
C«ng thøc tÝnh:
TLsptt=§Gtt x Sptt
Trong ®ã: SPtt lµ sè l-îng s¶n phÈm tËp thÓ
§Gtt lµ ®¬n gi¸ s¶n phÈm tËp thÓ, vµ ®-îc tÝnh theo c«ng thøc
sau:
n
§Gtt =
Scv
= Scv x Mtg
M
n
i 1
stt
i 1
Scv lµ suÊt l-¬ng cÊp bËc c«ng viÖc cña tõng c«ng nh©n .
Msl lµ Møc s¶n l-îng quy ®Þnh s¶n xuÊt ra trong mét ®¬n vÞ thêi gian
Mtg lµ Møc thêi gian quy ®Þnh s¶n xuÊt ra trong mét ®¬n vÞ thêi gian
¦u ®iÓm:
KhuyÕn khÝch c«ng nh©n trong tæ n©ng cao tr¸ch nhiÖm tr-íc tËp thÓ
quan t©m ®Õn kÕt qu¶ cuèi cïng cña tæ hai nhãm.
Nh-îc ®iÓm:
L-¬ng cña mçi c«ng nh©n kh«ng ®-îc trùc tiÕp quyÕt ®Þnh mÆt kh¸c
ph©n phèi tiÒn l-¬ng ch-a tÝnh ®Õn t×nh h×nh thùc tÕ cña c«ng nh©n nªn
ch-a thÓ hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi trong lao ®éng.
e.3. ChÕ ®é tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp.
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
ChÕ ®é nµy trªn thùc tÕ chØ ¸p dông cho nh÷ng c«ng nh©n phô mµ
c«ng viÖc cña hä cã ¶nh ®Õn nhiÒu kÕt qu¶ lao ®éng cña c«ng nh©n chÝnh
h-ëng l-¬ng theo s¶n phÈm nh÷ng c«ng nh©n söa ch÷a phôc vô m¸y sîi,
m¸y dÖt, trong nhµ m¸y dÖt.
§Æc ®iÓm cña chÕ ®é nµy lµ tiÒn l-¬ng cña c«ng nh©n phô thuéc vµo
kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng nh©n chÝnh. Do ®ã ®¬n gi¸ ®-îc
tÝnh theo c«ng thøc sau:
§G =
L
MxQ
Trong ®ã:
L: L-¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n phô.
Q: Møc s¶n l-îng cña c«ng nh©n chÝnh.
e.4. ChÕ ®é tr¶ l-¬ng kho¸n:
¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc nÕu giao tõng chi tiÕt, bé phËn sÏ
kh«ng cã lîi mµ ph¶i giao toµn bé khèi l-îng cho c«ng nh©n hoµn thµnh
trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. ChÕ ®é nµy chØ ¸p dông chñ yÕu trong x©y
dùng c¬ b¶n vµ mét sè c«ng viÖc trong n«ng nghiÖp. Trong c«ng nghiÖp
chÕ ®é tr¶ l-¬ng nµy chØ ¸p dông cho nh÷ng c«ng nh©n khi hoµn thµnh
nh÷ng c«ng viÖc ®ét xuÊt nh- s÷a ch÷a th¸o l¾p nhanh mét sè thiÕt bÞ ®-a
vµo s¶n xuÊt …ChÕ ®é còng cã thÓ ¸p dông cho c¸ nh©n hoÆc tËp thÓ.
TiÒn l-¬ng sÏ ®-îc tr¶ theo sè l-îng mµ c«ng nh©n hoµn thµnh ghi
trong phiÕu giao kho¸n.
ChÕ ®é l-¬ng kho¸n khuyÕn khÝch c«ng nh©n hoµn thµnh nhiÖm vô
tr-íc thêi h¹n, ®¶m b¶o ®· ghi chÊt l-îng c«ng viÖc th«ng qua hîp ®ång
giao kho¸n.
e.5. ChÕ ®é tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm cã th-ëng.
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
ChÕ ®é tr¶ l-¬ng nµy vÒ thùc chÊt lµ c¸c chÕ ®é tr¶ c«ng s¶n phÈm kÓ
trªn kÕt hîp víi c¸c h×nh thøc tiÒn th-ëng.
Khi ¸p dông h×nh thøc tr¶ l-¬ng nµy, toµn bé s¶n phÈm ®-îc ¸p dông
theo ®¬n gi¸ cè ®Þnh cßn tiÒn th-ëng sÏ c¨n cø vµo tr×nh ®é hoµn thµnh vµ
hoµn thµnh v-ît møc c¸c chØ tiªu vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng cña chÕ ®é
tiÒn l-¬ng quy ®Þnh.
TiÒn l-¬ng tr¶ theo s¶n phÈm cã th-ëng (Lth) ®-îc tÝnh theo c«ng
thøc:
Lth = L +
L
( m*h )
100
Trong ®ã :
L: TiÒn l-¬ng tr¶ theo s¶n phÈm víi ®¬n gi¸ cè ®Þnh.
m: % tiÒn th-ëng cho 1% hoµn thµnh kÕ ho¹ch.
h: % hoµn thµnh v-ît møc chØ tiªu th-êng.
H×nh thøc nµy khi ¸p dông ®©y lµ ®iÒu kiÖn tèt khi ¸p dông ®Ó t¹o
®éng lùc thóc ®Èy khuyÕn khÝch ng-êi c«ng nh©n lµm viÖc tèt h¬n.
e.6. ChÕ ®é tr¶ l-¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn.
ChÕ ®é tr¶ l-¬ng nµy chØ ¸p dông ë nh÷ng kh©u yÕu trong s¶n xuÊt.
Khi s¶n xuÊt ®ang khÈn tr-¬ng, xÐt duyÖt viÖc ®ang tån t¹i ë kh©u nµy cã
t¸c dông thóc ®Éy s¶n xuÊt ë bé phËn kh¸c, kh©u kh¸c cã liªn quan gãp
phÇn hoµn thµnh v-ît møc kÕ ho¹ch.
Trong chÕ ®é tr¶ l-¬ng nµy ®-îc ¸p dông hai lo¹i ®¬n gi¸, ®¬n gi¸ cè
®Þnh vµ ®¬n gi¸ luü tiÕn.
§¬n gi¸ cè ®Þnh tÝnh gièng nh- trong chÕ ®é tr¶ l-¬ng s¶n phÈm trùc
tiÕp c¸ nh©n.
§¬n gi¸ luü tiÕn ®-îc dïng ®Ó tÝnh cho nh÷ng s¶n phÈm v-ît møc kÕ
ho¹ch t¹i møc khëi ®iÓm ®-îc tÝnh theo c«ng thøc:
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
K=
d xt
d
cd
c
x100
1
Trong ®ã :
K : Lµ tØ lÖ t¨ng ®¬n gi¸ hîp lÝ.
d
cd
: Lµ tØ träng chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp cè ®Þnh trong gi¸ thµnh s¶n
phÈm .
t
: TØ lÖ cña sè tiÒn tiÕt kiÖm vÒ chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp cè ®Þnh
c
dïng ®Ó t¨ng ®¬n gi¸.
d
1
: TØ träng cña tiÒn c«ng c«ng nh©n s¶n xuÊt trong gi¸ thµnh s¶n
phÈm khi hoµn thµnh v-ît møc s¶n l-îng 100%.
TiÒn c«ng cña c«ng nh©n ®-îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
L Px Q PxK Q Q
1
1
0
Trong ®ã:
Q : Lµ s¶n l-îng thùc tÕ.
1
Q
0
: Lµ s¶n l-îng ®¹t møc khëi ®iÓm
P : Lµ ®¬n gi¸ cã tÝnh theo s¶n phÈm.
K : Lµ tØ lÖ ®¬n gi¸ s¶n phÈm ®-îc n©ng cao.
2. H×nh thøc tr¶ l-¬ng theo thêi gian:
TiÒn l-¬ng tr¶ theo thêi gian chñ yÕu ¸p dung ®èi víi nh÷ng ng-êi
lµm c«ng t¸c qu¶n lÝ, cßn ®èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt chØ ¸p dông ë nh÷ng
bé phËn lao ®éng lµm b»ng m¸y mãc lµ chñ yÕu hoÆc c«ng viÖc kh«ng thÓ
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
tiÕn hµnh ®Þnh møc mét c¸ch chÆt chÏ chÝnh x¸c hoÆc v× tÝnh chÊt cña s¶n
xuÊt nÕu thùc hiÖn tr¶ c«ng theo s¶n phÈm sÏ kh«ng ®¶m b¶o ®-îc chÊt
l-¬ng s¶n phÈm.
Víi h×nh thøc tr¶ l-¬ng nµy cã rÊt nhiÒu nh-îc ®iÓm v× nã ch-a g¾n
thu nhËp cña mçi ng-êi víi kÕt qu¶ lao ®éng mµ hä ®· ®¹t ®-îc trong têi
gian lao ®éng. H×nh thøc tr¶ l-¬ng nµy bao gåm hai chÕ ®é:
ChÕ ®é tr¶ l-¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n.
Lµ chÕ ®é tr¶ l-¬ng mµ tiÒn l-¬ng nhËn ®-îc cña mçi ng-êi c«ng
nh©n do møc l-¬ng cÊp bËc cao hay thÊp mµ cã thêi gian thùc tÕ lµm
nhiÒu hay Ýt quyÕt ®Þnh.
ChØ ¸p dông ë nh÷ng n¬i khã x¸c ®Þnh møc lao ®éng chÝnh x¸c khã
®¸nh gi¸ c«ng viÖc chÝnh x¸c. Cã ba lo¹i l-¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n:
L-¬ng giê.
L-¬ng ngµy.
L-¬ng th¸ng.
Nh-îc ®iÓm cña chÕ ®é tr¶ l-¬ng nµy lµ mang tÝnh chÊt b×nh qu©n,
kh«ng khuyÕn khÝch sö dông hîp lÝ thêi gian lµm viÖc, tiÕt kiÖm nguyªn
vËt liÖu, tËp trung c«ng suÊt cña m¸y mãc ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
ChÕ ®é tr¶ l-¬ng theo thêi gian cã th-ëng:
ChÕ ®é tr¶ l-¬ng nµy lµ sù kÕt hîp gi÷a chÕ ®é tr¶ l-¬ng theo thêi
gian gi¶n ®¬n víi tiÒn th-ëng, khi ®¹t ®-îc chØ tiªu vÒ sè l-îng vµ chÊt
l-¬ng ®· quy ®Þnh.
Chñ yÕu ¸p dông víi nh÷ng c«ng nh©n phô lµm nh÷ng c«ng viÖc phô.
Ngoµi ra cßn ¸p dông ®èi víi c«ng nh©n chÝnh lµm viÖc ë nh÷ng kh©u s¶n
xuÊt cã tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸ cao, tù ®éng ho¸ hoÆc nh÷ng c«ng viÖc tuyÖt
®èi ®¶m b¶o chÊt l-¬ng.
TiÒn th-ëng ®-îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy l-¬ng tr¶ theo thêi gian ®¬n
gi¶n nh©n víi thêi gian lµm viÖc thùc tÕ sau ®ã céng víi tiÒn th-ëng. ChÕ
®é tr¶ l-¬ng nµy cã nhiÒu -u ®iÓm kh«ng nh÷ng ph¶n ¸nh tr×nh ®é thµnh
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
Qu¶n trÞ nh©n lùc
th¹o vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ mµ cßn g¾n chÆt víi thµnh tÝch c«ng t¸c
cña tõng ng-êi th«ng qua c¸c chØ tiªu xÐt th-ëng ®· ®¹t ®-îc. V× vËy, nã
khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng quan t©m ®Õn tr¸ch nhiÖm vµ kÕt qu¶ c«ng
t¸c cña m×nh. Do ®ã, cïng víi ¶nh h-ëng cña tiÕn bé kÜ thuËt, chÕ ®é nµy
ngµy cµng ®-îc më réng.
IV. TiÒn th-ëng:
1.§Þnh nghÜa:
TiÒn th-ëng thùc chÊt lµ kho¶n bæ sung cho tiÒn l-¬ng nh»m qu¸n
triÖt h¬n nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao déng vµ g¾n víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
kinh doanh cña ®¬n vÞ.
2. Vai trß cña tiÒn th-ëng:
TiÒn th-ëng lµ mét yÕu tè khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng quan t©m tiÕt
kiÖm lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸, ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ chÊt l-îng s¶n
phÈm vµ thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc.
TiÒn th-ëng lµ phÇn cøng mµ doanh nghiÖp tr¶ trùc tiÕp cho ng-êi lao
®éng, lao ®éng lµ yÕu tè chñ yªó gãp phÇn t¹o ra gi¸ trÞ míi(gi¸ trÞ thÆng
d-) t¹o ra lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. V× vËy, ngoµi tiÒn l-¬ng ng-êi lao
®éng cßn ®-îc h-ëng mét phÇn lîi nhuËn d-íi d¹ng tiÒn th-ëng vµ c¸c
kho¶n phóc lîi kh¸c bæ sung vµo tiÒn l-¬ng.
3. Néi dung tæ chøc th-ëng:
a. §iÒu kiÖn th-ëng:
Nh»m x¸c ®Þnh nh÷ng tiªn ®Ò ®Ó thùc hiÖn mét h×nh thøc th-ëng nµo
®ã ®ång thêi dïng ®Ó kiÓm tra viÖc thùc hiÖn chØ tiªu xÐt th-ëng.
Møc tiÒn th-ëng cao hay thÊp phô thuéc vµo nguån tiÒn th-ëng
nh-ng kh«ng nªn cao qu¸ lµm gi¶m vai trß tiÒn l-¬ng vµ ph¶n ¸nh kh«ng
chÝnh x¸c kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
b. Nguån tiÒn th-ëng:
Cã tõ tiÕt kiÖm, chi phÝ s¶n xuÊt cña c«ng nh©n hoÆc cÊp tõ lîi
nhuËn.
NguyÔn §×nh Ph-¬ng
- Xem thêm -
.PDF 
73 
16599 
65 
