PHIẾU THÔNG TIN VỀ NHÓM GIÁO VIÊN DỰ THI
- Sở giáo dục và đào tạo tỉnh Quảng Nam
- Phòng giáo dục và đào tạo Duy Xuyên
- Trường THCS Trần Cao Vân
- Địa chỉ: Khối phố Mỹ Hoà - Thị trấn Nam Phước - Duy Xuyên – Quảng Nam
Điện thoại: 05103877301; Email:
[email protected]
Thông tin về giáo viên (hoặc nhóm không quá 03 giáo viên):
1. Họ và tên: Ngô Nguyệt Thuỷ
Ngày sinh: 02 – 10 – 1967
Môn: Vật Lý
Điện thoại: 0905703768; Email:
[email protected]
2. Họ và tên: Mai Thị Lý
Ngày sinh: 08 – 9 – 1979 Môn: Vật Lý
Điện thoại: 0934970182; Email:
[email protected]
3. Họ và tên: Nguyễn Văn Hai
Ngày sinh: 10 – 01 – 1971 Môn: Vật Lý
Điện thoại: 0935751911; Email:
[email protected]
PHIẾU MÔ TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC DỰ THI
1. Tên hồ sơ dạy học
Tích hợp chủ đề Giáo dục môi trường và kỹ năng sống thông qua kiến thức các môn:
Vật lý, Hoá học, Địa lý, Toán học và Giáo dục công dân vào giảng dạy bài: “Sự nổi”
môn Vật lý 8
2. Mục tiêu dạy học
Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta thường gặp rất nhiều hiện tượng liên quan
đến kiến thức vật lí. Một trong những kiến thức tác động rất lớn đến các hoạt động của
con người đó là “ Sự nổi”. Để góp phần vào việc giải thích các hiện tượng liên quan đến
sự nổi của vât..Nhóm giáo viên chúng tôi đã đề ra một số giải pháp vận kiến thức các
môn học toán, hóa, sinh, địa, giáo dục công dân để giải quyết tốt các vấn đề về sự nổi của
vật trong cuộc sống.
* Kiến thức.
- Giúp các em nắm được và hiểu rõ tính chất vật lý của dầu là không tan trong nước
và nhẹ hơn nước nên nổi được trên nước.
- Biết được khí H2 nhẹ hơn khí O2 nên quả bóng bay bay được trên bầu trời; Khí
CO2 nặng hơn khí O2 nên khi ta thổi thì quả bóng không bay được.
- Biết được vị tí địa lí của “ Biển Chết” trên thế giới.
- Biết được cá sống được là nhờ có O2 ; Biết cách thở khi rơi xuống nước.
- Hiểu được nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường và nêu được các biện pháp hạn
chế ô nhiễm môi trường trong trường hợp ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước và có
ý thức bảo vệ môi trường.
* Kỹ năng:
- Giúp các em rèn tốt khả năng tư duy, thảo luận nhóm, thu thập thông tin, phân tích
các kênh hình, kênh chữ, liên hệ thực tế.
- Biết vận dụng kiến thức liên môn trong giải quyết vấn đề.
* Thái độ:
- Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cụ thể là bảo vệ chính môi trường ở địa
phương nơi các em đang sinh sống.
- Nghiêm túc, hợp tác tốt, linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức liên
môn trong việc lĩnh hội kiến thức.
3. Đối tượng dạy học của bài học
*Đối tượng dạy học là học sinh khối 8
- Số lượng học sinh: 37 em
- Số lớp thực hiện: 01 lớp
* Dự án mà chúng tôi thực hiện là kiến thức Vật lý 8 đồng thời trực tiếp giảng dạy
với các em học sinh lớp 8 nên có nhiều thuận lợi trong quá trình thực hiện.
- Thứ nhất: các em học sinh lớp 8 đã tiếp cận và làm quen với kiến thức chương
trình bậc THCS nói chung và môn Vật lý nói riêng nên các em không còn bỡ ngỡ, lạ lẫm
với những hình thức kiểm tra đánh giá mà giáo viên đề ra.
- Thứ hai: Đối với kiến thức bài “ Sự nổi” các em đã học ở bài trước các kiến thức
liên quan đến lực đẩy Ác si mét; Hai lực cân bằng; Trọng lượng riêng một số chất.
- Thứ 3: Đối với các môn học khác cũng vậy như môn Hóa học, Sinh học, Toán
học.. các em cũng được tìm hiểu kiến thức liên quan đến môn Vật lý trong đó có kiến
thức về “Sự nổi” . Vì vậy khi cần tích hợp kiến thức của một môn học nào đó vào vào bộ
môn Vật lý để giải quyết vấn đề trong bài học các em không cảm thấy bỡ ngỡ. Ví dụ: Đối
với học sinh lớp 6,7 mà kết hợp kiến thức môn Hóa học vào môn Vật lý là không thể
được. Như vậy chỉ có học sinh lớp 8 mới có thể tích hợp được kiến thức của các môn học
này để giải quyết vấn đề trong môn học một cách thuận lợi nhất.
4. Ý nghĩa của bài học
Qua dạy học thực tế nhiều năm chúng tôi thấy rằng việc tích hợp kiến thức giữa các
môn học vào giải quyết một vấn đề nào đó trong một môn học là việc làm hết sức cần
thiết. Điều đó không chỉ đòi hỏi người giáo viên giảng dạy bộ môn không chỉ nắm bắt
nhuần nhuyễn kiến thức bộ môn mình giảng dạy mà còn phải không ngừng học hỏi, trau
dồi kiến thức của những bộ môn học khác để giúp các em giải quyết các tình huống, các
vấn đề đặt ra trong môn học nhanh chóng và hiệu quả nhất.
Đối với việc tích hợp kiến thức các môn toán, hóa học, sinh học, địa lí, giáo dục
công dân vào bài dạy “Sự nổi” sẽ giúp các em nắm đươc, hiểu rõ nguyên nhân dầu nổi
trên biển; ô nhiễm môi trường; Sự tồn tại của “ Biển chết” trên thế giới; Sự sinh tồn của
các loài động vật dưới nước khi môi trường nước không bị ô nhiễm; Biết cách thở khi rơi
xuống nước. Từ đó, các em có ý thức bảo vệ môi trường bằng một số biện pháp thiết thực
của bản thân.
Trong thực tế chúng tôi thấy khi bài soạn có tích hợp với kiến thức của các môn học
khác sẽ giúp giáo viên tiếp cận tốt hơn, hiểu rõ hơn, sâu hơn những vấn đề đặt ra trong
SGK. Từ đó bài học trở nên sinh động hơn, học sinh có hứng thú bài học, được tìm tòi,
khám phá nhiều kiến thức và được suy nghĩ sáng tạo hơn đồng thời vận dụng vào thực tế
tốt hơn.
5. Thiết bị dạy học, học liệu
* Giáo viên:
- 1 cốc thủy tinh to đựng nước, 1 hòn bi sắt, một hòn bi gỗ, 1 miếng gỗ nhỏ.
- Hình ảnh về ô nhiễm môi trường không khí, ô nhiễm nguồn nước, “Biển chết”, khí
cầu.
- Máy chiếu, kỹ năng trình chiếu powerpoint; Kỹ năng sọan giảng bằng chương
trình word
- Kiến thức toán học về lập luận, chứng minh.
- Kiến thức hóa học liên quan đến tính chất vật lý của một số loại khí, nước và dầu.
- Kiến thức địa lí về sự tồn tại của “Biển chết”
- Kiến thức sinh học về sự trao đổi chất đối với loài cá. Kỹ năng sống khi rơi xuống
nước
- Kiến thức giáo dục công dân về ý thức bảo vệ môi trường, tinh thần tự giác.
* Học sinh:
- Nghiên cứu kĩ nội dung bài học
- 1 cốc thủy tinh to đựng nước, 1 miếng gỗ nhỏ. Bảng phụ
* Ứng dụng CNTT: Sử dụng phần mềm soạn giảng để trình chiếu các Slide minh
hoạ nội dung kiến thức từng phần cần truyền đạt cho học sinh.
6. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học
Đối với bài “Sự nổi” giáo viên thực hiện theo các bước sau:
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Giải thích được khi nào vật nổi, chìm
- Nêu được điều kiện nổi của vật
- Biết được khi vật nổi trên mặt thoáng chất lỏng thì FA = P
- Biết vận dụng kiến thức của các môn học toán, sinh, hóa, địa, giáo dục công
dân để giải thích các hiện tượng liên quan đến sự nổi của vật
2. Kỹ năng
- Làm thí nghiệm về sự nổi của vật trong chất lỏng
- Giúp các em rèn tốt khả năng tư duy, thảo luận nhóm, thu thập thông tin, phân tích
các kênh hình, kênh chữ, liên hệ thực tế.
- Biết vận dụng kiến thức liên môn trong giải quyết vấn đề.
3. Thái độ
- Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cụ thể là bảo vệ chính môi trường ở địa
phương nơi các em đang sinh sống.
- Nghiêm túc, hợp tác tốt, linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức liên
môn trong việc lĩnh hội kiến thức.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
1. Giáo viên:
1 cốc thủy tinh to đựng nước, 1 hòn bi sắt, 1 hòn bi gỗ, 1 miếng gỗ nhỏ.
2. Mỗi nhóm học sinh:
Nghiên cứu kĩ nội dung bài học
1 cốc thủy tinh to đựng nước , 1 miếng gỗ nhỏ.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới ( 3
phút)
- Giới thiệu bài mới:
+ Làm thí nghiệm thả hòn bi gỗ và
hòn bi sắt vào nước.
+ yêu cầu học sinh quan sát hiện
tượng và đưa ra câu trả lời.
+ GV trình chiếu hình ảnh minh
họa. để đưa ra vấn đề cần tìm hiểu
- HS quan sát, lắng
nghe:
+ Cá nhân HS trả lời
câu hỏi nêu ra
+ HS cả lớp theo dõi
hình ảnh minh
họa.nhận thức vấn đề
cần nghiên cứu
Nội dung giới thiệu
bài:
Tại sao khi thả hòn
bi gỗ vào nước thì
hòn bi gỗ nổi, còn
hòn bi sắt lại chìm?
- Khi nào vật nổi?
vật chìm?
- Cá nhân HS trả lời câu
hỏi
I. Điều kiện để vật
nổi, vật chìm.
Họat động 2: Tìm hiểu điều kiện vật nổi, vật
chìm.( 10 phút )
- Nhóm HS quan sát, tìm
II. Độ lớn của lực đẩy Ác si mét khi
hiểu về TN ảo trả lời câu
vật nổi trên mặt thoáng của chât
C2
lỏng.
- Các nhóm điền từ vào
ô trống trên bảng phụ
- Rút ra lết luận
C3:
Miếng gỗ nổi vì
- Ghi vở
* Kết luận
Vật chìm khi
P >FA
Vật nổi ( chuyển
động lên trên) khi P<
FA
FA < P
C4: P = FA vì trọng lực và lực đẩy
Ác si mét là hai lực cân bằng
* FA = d.V
V: Thể tích phần chất lỏng bị vật
chiếm chỗ ( m3)
d:Trọng lượng riêng của chất lỏng (
N/m3)
FA: Lực đẩy Ác si mét ( N)
Mục tiêu:
- Nắm được điều kiện vật nổi, vật
chìm khi so sánh lực đẩy Ác Si Mét
và trọng lượng của vật.
- Phân tích được kết quả TN ảo để
rút ra nhận xét
- Trình chiếu hình ảnh thả vật vào
trong chất lỏng.
- Khi một vật nằm trong chất lỏng
chịu tác dụng của những lực nào?
- Nhận xét về phương và chiều của
hai lực đó?
- Trình chiếu thí nghiệm ảo 3
trường hợp khi thả vật vào chất
lỏng(nhấn nút Làm TN)
- Yêu cầu HS thảo luận C2 và điền
từ vào ô trống.
Ghi kết quả vào ô trống (Nhấn
nút Ghi kết quả trên bảng trình
chiếu )
- Nêu kết luận về trường hợp vật
nổi, vật chìm, vật lơ lững?
- Trình chiếu kết luận.
Hoạt động 4: Vận dụng(15 phút )
Mục tiêu: - Sử dụng kiến thức môn
toán chứng minh được vật nổi khi:
dv < dl; vật chìm khi dv > dl; vật lơ
lững khi dv = dl
Vật lơ lững (đứng
yên) khi P = FA
- Vận dụng kiến thức hóa học giải
thích hiện tượng tràn dầu trên biển;
quả bóng bay, khí cầu.
- Vận dụng kiến thức sinh học giải
thích sự sinh tồn của các loại động
vật dưới nước. Kỹ năng hít thở ở
người khi lăn dưới nước
- Sử dụng kiến thức địa lý biết
được biển chết ở nước nào?
- Vận dụng kiến thức môn giáo dục
công dân trong việc giáo dục bảo
vệ môi trường.
- Trình chiếu câu C6
- Hướng dẫn HS lập luận từ giả
thuyết đề bài kết hợp kiến thức mục
I suy ra điều cần chứng minh.
- GV chốt lại câu trả lời đúng
Cộng điểm cho cá nhân trả lời
đúng
- Trình chiếu hình ảnh tàu ngầm và
yêu cầu HS trả lời C7
- Chốt lại câu trả lời
Cộng điểm cho HS trả lời đúng
- Hướng dẫn HS trả lời C8
- GV chốt lại câu trả lời đúng
Cộng điểm cho HS trả lời đúng
- Trình chiếu hình ảnh minh họa
hiện tượng tràn dầu trên biển làm cá
chết. Không khí ô nhiễm
- Tại sao dầu nổi trên biển? vì sao
cá chết?
- Chốt lại câu trả lời đúng.
- Giáo dục HS ý thức trong việc bảo
vệ môi trường
III. Vận dụng
C6: - Vì V bằng
nhau.
Khi dv > dl: Vật chìm
CM:
Khi vật chìm thì
FA < P dl.V < dv.V
dl < dv
Tương tự chứng
minh
dl = dv
và dv < dl
C7.
- Quan sát tàu ngầm trên Vì trọng lượng riêng
màn hình, vận dụng kiến của sắt lớn hơn trọng
thức về điều kiện vật
lượng riêng của
nổi, vật chìm giải thích nước. Chiếc thuyền
C7
bằng thép nhưng
- HS khác nhận xét bổ
người ta làm các
sung.
khoảng trống để TLR
nhỏ hơn TLR của
- Cá nhân HS trả lời C8 nước.
- HS khác nhận xét, bổ C8: Bi sẽ nổi vì TLR
sung
của thủy ngân lớn
hơn TLR của thép.
- Quan sát hình ảnh, vận
dụng kiến thức hóa học
kết hợp điều kiện vật nổi
giải thích hiện tượng
Hiệu ứng nhà kính là gì? Tại sao có tràn dầu.
hiệu ứng nhà kính?
- Cá nhân HS trả lời
- Trình chiếu hình ảnh minh họa
- HS khác nhận xét
- Trình chiếu câu trả lời.
- Tại sao quả bóng su nếu ta thổi thì
quả bóng không bay, khi bơm khí
hê li hoặc H2 vào thì quả bóng bay?
( Kinh khí cầu)
- HS vận dụng kiến thức
- Trình chiếu hình ảnh khí cầu.
hóa học và điều kiện nổi
để giải thích.
- Chốt lại câu trả lời đúng.
- Trong cuộc sống ta cần làm gì để
bảo vệ môi trường?
- Nhớ lại tính chất vật lý
- Trình chiếu hình ảnh minh họa của khí O2, CO2, H2 và
một số biện pháp bảo vệ môi điều kiện vật nổi trả lời.
trường.
- Khi ta thổi khí CO2
trong quả bóng nặng
- Trình chiếu hình ảnh biển chết
hơn khí O2 trong không
-“ Biển chết” có ở nước nào?
khí nên quả bóng không
bay được. Trong khi đó
- Tại sao mọi người có thể nổi trên khí H2 nhẹ hơn khí O2
mặt biển dù không biết bơi?
nên quả bóng bay được.
- Tại sao khi rơi xuống nước, mặc
dù không biết bơi nhưng có người
chìm, người nổi?
- Cá nhân HS nêu một
- GV gợi ý: Dựa vào kiến thức môn vài biện pháp.
sinh học kết hợp điều kiện vật nổi
để giải thích.
- Thông qua hiện tượng vật lý này
giáo dục cho các em kỹ năng sống
khi gặp trường hợp rơi xuống nước. - Cá nhân HS đọc thông
tin SGK trả lời : Biển
chết nằm giữa I xra- ren
Đối với chất lỏng
không hòa tan trong
nước. Các hoạt động
khai thác và vận
chuyển dầu có thể
làm rò rỉ dầu lửa. Vì
dầu nhẹ hơn nước
nên dầu nổi trên mặt
nước. Lớp dầu này
ngăn cản việc hòa
tan oxy trong nước
vì vậy sinh vật không
lấy được oxy sẽ chết
Biện pháp: Để han
chế ô nhiễm môi
trường: sử dụng
nguồn năng lượng
sạch; trồng cây
xanh...
- Người nổi được
trên biển chết vì dng <
dnb .
và Giooc- đa-ni
Người nổi được trên
biển chết vì dng < dnb.
HS thảo luận và trả lời:
Khi rơi xuống nước, nếu
ta biết cách thở và nín
thở thì dng < dn nên
người nổi. Nếu ta thở
tùy tiện, nước tràn vào
cơ thể làm cho dng > dn
nên chìm.
- Lắng nghe, quan sát tìm hiểu thí
nghiệm : dụng cụ, mục đích, cách
tiến hành
- Đại diện nhóm nhận dụng cụ TN
- Quan sát TN ảo
- Tiến hành TN theo nhóm. Thảo
luận nhóm hoàn thành C3
- Đại diện nhóm treo kết quả C3 lên
bảng.
- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Cá nhân trả lời C4: P = F A vì trọng
lực và lực đẩy Ác si mét là hai lực
cân bằng
- Cá nhân HS chọn đáp án đúng
- Ghi vở kết luận
- Cá nhân HS trả lời C5, HS khác
nhận xét bổ sung
Họat động 3: Tìm hiểu độ lớn của
lực đẩy Ác si mét khi vật nổi trên
mặt thoáng của chất lỏng (10 phút )
Mục tiêu: - Viết được công thức
tính lực đẩy Ác si mét và biết được
V là thể tích của phần chất lỏng bị
vật chiếm chỗ
- Tiến hành được TN, phân tích
được kết quả TN để rút ra kết luận
về trường hợp vật nổi trên mặt
thoáng chất lỏng thì FA = P.
- Phân biệt được trường hợp vật
nổi trên mặt thoáng và vật lơ lững.
- Giới thiệu và hướng dẫn thí
nghiệm
+ Mục đích TN
+ Dụng cụ TN
+ Cách tiến hành TN
- Trình chiếu TN ảo
- Yêu cầu đại diện nhóm nhận dụng
cụ TN
- Yc Hs tiến hành TN theo nhóm,
thảo luận hoàn thành C3 trên bảng
nhóm
- Yc các nhóm treo kết quả lên bảng
- Yc các nhóm nhận xét, bổ sung
Trình chiếu kết luận
- Hướng dẫn Hs nhớ lại kiến thức
về hai lực cân bằng để trả lời C4
- Trình chiếu nội dung C5
- Yêu cầu HS chọn đáp án đúng
- Nhấn nút chọn đáp án đúng.
4. Củng cố (3 phút)
Câu1: Nêu điều kiện vật nổi, vật chìm, vật lơ lững?
Câu 2: Viết công thức tính lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng của chất
lỏng?
Câu 3: Lấy ví dụ về một hiện tượng trong thực tế liên quan đến sự nổi? Từ đó nêu
một vài biện pháp góp phấn bảo vệ môi trường?
5. Dặn dò (1 phút)
-Học thuộc nội dung phần ghi nhớ
-Trả lời và làm lại các câu hỏi và bài tập trong SGK, SBT
-Đọc thêm phần “có thể em chưa biết”
.Các hoạt động dạy học diễn ra theo bài soạn, nhưng giáo viên cần lưu ý một số vấn
đề trong bài để giúp học sinh tích hợp tốt kiến thức của các môn học khác hiểu sâu hơn,
rõ hơn hiện tượng cần giải quyết trong hoạt động 4.
Để dạy hoạt động 4 ta cần:
- Sử dụng kiến thức môn toán chứng minh được vật nổi khi: d v < dl; vật chìm khi dv
> dl; vật lơ lững khi dv = dl
- Vận dụng kiến thức hóa học giải thích hiện tượng tràn dầu trên biển; quả bóng
bay, khí cầu.
- Vận dụng kiến thức sinh học giải thích sự sinh tồn của các loại động vật dưới
nước. Thao tác hít thở khi rơi xuống nước.
- Sử dụng kiến thức địa lý biết được biển chết ở nước nào?
- Vận dụng kiến thức môn giáo dục công dân trong việc giáo dục bảo vệ môi
trường.
7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập
* Giáo viên:
Quá trình kiểm tra đánh giá được thực hiện dưới dạng bài viết. Mỗi học sinh làm
một bài với nội dung câu hỏi sau.
Câu 1: Nêu kết luận về điều kiện vật nổi, vật chìm, vật lơ lửng?
Câu 2. Tại sao khi nấu canh, ta đổ dầu vào nước thì dầu nổi trên nước?
Câu 3. Lấy ví dụ về hiện tượng liên quan đến sự nổi làm ô nhiễm môi trường? Nêu
một vài biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường?
* Học sinh.
Trong hoạt động dạy học, tiếp thu kiến thức học sinh tự đánh giá kết quả lẫn nhau
qua các lần thảo luận nhóm.
8. Các sản phẩm của học sinh
Sau khi chấm bài kiểm tra chúng tôi thấy 100% học sinh đã biết trình bày ý tưởng
của mình trong việc giải thích vấn đề, trả lời được câu hỏi nêu ra. Đặc biết các em biết
tích hợp kiến thức của các môn học để làm bài.
Kết quả đạt được: Loại trung bình: 12 HS
Loại Khá:
14 HS
Loại giỏi:
11 HS
Từ kết quả học tập của các em chúng tôi nhận thấy việc tích hợp kiến thức liên môn
vào một môn học nào đó là việc làm hết sức cần thiết, có hiệu quả rõ rệt đối với học sinh.
Cụ thể chúng tôi đã thực hiện thử nghiệm đối với bộ môn Vật lý nói chung và bài “Sự
nổi” nói riêng đối học sinh lớp 8 năm học 2013- 2014 đã đạt kết quả rất khả quan. Chúng
tôi sẽ thực hiện dự án này vào HKII của năm học 2013 -2014 đối với học sinh lớp đang
giảng dạy và sẽ mở rộng hơn ở các khối lớp 6,7,9. Việc tích hợp kiến thức liên môn giúp
các em học sinh không chỉ giỏi một môn mà cần biết kết hợp kiến thức các môn học lại
với nhau để trở thành một con người phát triển toàn diện. Đồng thời việc thực hiện những
sản phẩm này sẽ giúp người giáo viên không ngừng trau dồi kiến thức của các môn học
khác để dạy bộ môn mình tốt hơn, đạt hiệu quả cao hơn.
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn!