§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
Lêi nãi ®Çu
HiÖn nay, c¸c ngµnh kinh tÕ nãi chung vµ ngµnh c¬ khÝ nãi riªng ®ßi
hái kü s c¬ khÝ vµ c¸n bé kü thuËt c¬ khÝ ®îc ®µo t¹o ra ph¶i cã kiÕn thøc
s©u réng, ®ång thêi ph¶i biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®ã ®Ó gi¶i quyÕt
nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ thêng gÆp trong s¶n xuÊt, söa ch÷a vµ sö dông.
Môc tiªu cña m«n häc lµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi häc n¾m v÷ng vµ vËn
dông cã hiÖu qu¶ c¸c ph¬ng ph¸p thiÕt kÕ, x©y dùng vµ qu¶n lý c¸c qu¸
tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm c¬ khÝ vÒ kü thuËt s¶n xuÊt vµ tæ chøc s¶n xuÊt
nh»m ®¹t ®îc c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt theo yªu cÇu trong ®iÒu kiÖn
vµ qui m« s¶n xuÊt cô thÓ. M«n häc cßn truyÒn ®¹t nh÷ng yªu cÇu vÒ chØ
tiªu c«ng nghÖ trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ c¸c kÕt cÊu c¬ khÝ ®Ó gãp phÇn
n©ng cao hiÖu qu¶ chÕ t¹o chóng.
§å ¸n m«n häc c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y n»m trong ch¬ng tr×nh ®µo t¹o
cña ngµnh chÕ t¹o m¸y thuéc khoa c¬ khÝ cã vai trß hÕt søc quan träng
nh»m t¹o cho sinh viªn hiÓu mét c¸ch s©u s¾c vÒ nh÷ng vÊn ®Ò mµ ng ê
kü s gÆp ph¶i khi thiÕt kÕ mét qui tr×nh s¶n xuÊt chi tiÕt c¬ khÝ.
§îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy gi¸o, vµ ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o
Pgs.Ts NguyÔn Träng B×nh ®· gióp em hoµn thµnh tèt ®å ¸n m«n häc
nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
Sinh viªn: NguyÔn §øc ThÞnh
®å ¸n m«n häc
c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y
I. Ph©n tÝch chøc n¨ng, ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña chi tiÕt
Dùa vµo b¶n vÏ chi tiÕt ta thÊy gi¸ ®ì lµ chi tiÕt d¹ng hép
NguyÔn §øc ThÞnh
1
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
Do gi¸ ®ì lµ lo¹i chi tiÕt quan träng trong mét s¶n phÈm cã l¾p trôc. GÝa
®ì lµm nhiÖm vô ®ì trôc cña m¸y vµ x¸c ®Þnh vÞ trÝ t¬ng ®èi cña trôc
trong kh«ng gian nh»m thùc hiÖn mét nhiÖm vô ®éng häc nµo ®ã . Sau
khi gia c«ng xong gi¸ ®ì sÏ ®îc l¾p b¹c ®ång hai nöa ®Ó l¾p vµ lµm
nhiÖm vô ®ì trôc.
Trªn gi¸ ®ì cã nhiÒu mÆt ph¶i gia c«ng víi ®é chÝnh x¸c kh¸c nhau vµ
còng cã mét sè bÒ mÆt kh«ng ph¶i gia c«ng. BÒ mÆt lµm viÖc chñ yÕu lµ
lç trô 30
CÇn gia c«ng mÆt ph¼ng ®¸y vµ c¸c lç 10, 8 chÝnh x¸c ®Ó lµm chuÈn
tinh gia c«ng. §¶m b¶o sù t¬ng quan cña lç 30 víi c¸c bÒ mÆt gia c«ng
vµ kÝch thíc tõ t©m lç 30 ®Õn mÆt ph¼ng ®¸y lµ : 49 0,17
Chi tiÕt lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn rung ®éng vµ t¶i träng thay ®æi.
§èi víi nhiÖm vô gia c«ng mÆt díi cña gi¸ ®ì cÇn ph¶i gia c«ng chÝnh
x¸c c¸c mÆt bËc ®Ó ®¶m b¶o khi l¾p ghÐp víi nöa trªn chØ cã mÆt lµm
viÖc tiÕp xóc víi nöa trªn cßn c¸c mÆt kh¸c ®¶m b¶o cã kho¶ng c¸ch ®Ó
tr¸nh siªu ®Þnh vÞ ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o sù t ¬ng quan cña nöa díi lç
30 víi c¸c bÒ mÆt gia c«ng. Do ®ã khi l¾p ghÐp víi nöa trªn ®Ó gia
c«ng lç 30 míi chÝnh x¸c.
VËt liÖu sö dông lµ : GX 15-32 , cã c¸c thµnh phÇn ho¸ häc sau :
C = 3 3,7
S < 0,12
Si = 1,2 2,5
Mn = 0,25 1,00
P =0,05 1,00
[]bk = 150 MPa
[]bu = 320 MPa
II. Ph©n tÝch tÝnh c«ng nghÖ trong kÕt cÊu chi tiÕt
Tõ b¶n vÏ chi tiÕt ta thÊy :
MÆt trªn cña gi¸ ®ì cã ®ñ ®é cøng v÷ng ®Ó khi gia c«ng kh«ng bÞ biÕn
d¹ng cã thÓ dïng chÕ ®é c¾t cao , ®¹t n¨ng suÊt cao
NguyÔn §øc ThÞnh
2
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
C¸c bÒ mÆt lµm chuÈn cã ®ñ diÖn tÝch nhÊt ®Þnh ®Ó cho phÐp thùc hiÖn
nhiÒu nguyªn c«ng khi dïng bÒ mÆt ®ã lµm chuÈn vµ ®¶m b¶o thùc hiÖn
qu¸ tr×nh g¸ ®Æt nhanh .
Chi tiÕt gi¸ ®ì ®îc chÕ t¹o b»ng ph¬ng ph¸p ®óc . KÕt cÊu t¬ng ®èi ®¬n
gi¶n , tuy nhiªn khi gia c«ng c¸c lç vÝt , lç ®Þnh vÞ vµ lç lµm viÖc chÝnh
30 cÇn ph¶i ghÐp víi nöa trªn ®Ó gia c«ng cho chÝnh x¸c ®¶m b¶o c¸c
yªu cÇu kü thuËt .
C¸c bÒ mÆt cÇn gia c«ng lµ :
1. Gia c«ng bÒ mÆt ph¼ng ®¸y A víi ®é bãng cao ®Ó lµm chuÈn tinh cho
nguyªn c«ng sau .
2. Gia c«ng 2 mÆt trªn B ®Ó gia c«ng 4 lç 10 ®Ó b¾t vÝt vµ 2 lç 8 ®Ó
®Þnh vÞ víi bÒ mÆt trªn m¸y.
3. Gia c«ng 4 lç 10 ®Ó b¾t vÝt vµ 2 lç 8 ®Ó ®Þnh vÞ víi bÒ mÆt trªn
m¸y.
4. Gia c«ng mÆt trªn C lµ mÆt l¾p ghÐp víi n¾p trªn.
5. Gia c«ng 2 x M8 ®Ó b¾t vÝt víi nöa díi vµ 2 lç 8 ®Ó lµm chuÈn ®Þnh
vÞ khi l¾p nöa trªn víi nöa díi .
6. Gia c«ng 2 mÆt ph¼ng ®Çu 60 cïng víi nöa trªn.
7. Gia c«ng lç 30 cïng víi nöa trªn.
IIi-x¸c ®Þnh d¹ng s¶n xuÊt
Muèn x¸c ®Þnh d¹ng s¶n xuÊt tríc hÕt ta ph¶i biÕt s¶n lîng hµng n¨m cña
chi tiÕt gia c«ng . S¶n lîng hµng n¨m ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau :
N = N1.m (1+ )
100
Trong ®ã
N- Sè chi tiÕt ®îc s¶n xuÊt trong mét n¨m
N1- Sè s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt trong mét n¨m (5000 chiÕc/n¨m)
m- Sè chi tiÕt trong mét s¶n phÈm
- PhÕ phÈm trong xëng ®óc =(3 6) %
- Sè chi tiÕt ®îc chÕ t¹o thªm ®Ó dù tr÷ =(5 7)%
NguyÔn §øc ThÞnh
3
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
VËy N = 5000.1(1 + 6 4 ) =5500 chi tiÕt /n¨m
100
Träng lîng cña chi tiÕt ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc
Q = V.
(kg)
Trong ®ã
Q - Träng lîng chi tiÕt
- Träng lîng riªng cña vËt liÖu
gang x¸m = 6,8 7,4 Kg/dm 3
V - ThÓ tÝch cña chi tiÕt
V = V§ + VT
V§- ThÓ tÝch phÇn ®¸y
VT-ThÓ tÝch phÇn trªn
V - ThÓ tÝch cña chi tiÕt
VT =
35.54.60
3,14.30 2.6 3,14.152.60
4.3,14.4 2.15 =
2
2
97660 mm3
V§ = 14.112.54 - 42.54.7 - 4.3,14.5 2.14 - 2.3,14.4 2.14 = 62990 mm 3
V = 62990 + 97660 = 160650 mm 3 = 0,16065 dm 3
VËy
Q = V. = 0,16065.7,2 = 1,157 (kg)
Dùa vµo b¶ng 2 (TK§ACNCTM) ta cã d¹ng s¶n xuÊt lµ d¹ng s¶n xuÊt
hµng lo¹t võa.
IV- X¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p chÕ t¹o ph«i vµ thiÕt kÕ b¶n
vÏ chi tiÕt lång ph«i
X¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p chÕ t¹o ph«i
KÕt cÊu cña chi tiÕt kh«ng phøc t¹p nhng vËt liÖu cña chi tiÕt lµ gang
x¸m 15x32 nªn ta dïng ph¬ng ph¸p ®óc,øng víi s¶n xuÊt hµng lo¹t võa
nªn ta chän ph¬ng ph¸p ®óc trong khu«n kim lo¹i . Sau khi ®óc cÇn cã
nguyªn c«ng lµm s¹ch vµ c¾t ba via .
B¶n vÏ lång ph«i
NguyÔn §øc ThÞnh
4
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
* Yªu cÇu kü thuËt:
- §¶m b¶o ®é song song gi÷a t©m cña lç 30 víi mÆt ®¸y cña gi¸ ®ì
- §¶m b¶o ®é vu«ng gãc gi÷a t©m cña lç 30 víi mÆt ®Çu cña trô
- §¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña kho¶ng c¸ch gi÷a lç b¾t vÝt vµ lç l¾p chèt
®Þnh vÞ l¾p víi mÆt trªn lµ 20 0,12 52 0,2 Víi ®é chÝnh x¸c cña c¸c lç ®Þnh
vÞ lµ 80,018
- §¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña kho¶ng c¸ch gi÷a lç b¾t vÝt lµ 34 0,2 920,2 vµ
lç l¾p chèt ®Þnh vÞ l¾p víi chi tiÕt kh¸c trong m¸y lµ 15 0,12 vµ ®é chÝnh
x¸c cña c¸c lç ®Þnh vÞ lµ 80,018
- MÆt ph¼ng l¾p ghÐp víi nöa trªn ®¹t ®é nh½n bãng R z = 5 m
V. thø tù c¸c nguyªn c«ng
1. X¸c ®Þnh ®êng lèi c«ng nghÖ
Do s¶n xuÊt hµng lo¹t võa nªn ta chän ph¬ng ph¸p gia c«ng mét vÞ trÝ
,gia c«ng tuÇn tù. Dïng m¸y v¹n n¨ng kÕt hîp víi ®å g¸ chuyªn dïng .
2. Chän ph¬ng ph¸p gia c«ng
- Gia c«ng mÆt ph¼ng ®¸y b»ng ph¬ng ph¸p phay dïng dao phay mÆt
®Çu , ®Çu tiªn lµ phay th« sau ®ã lµ phay tinh.
NguyÔn §øc ThÞnh
5
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
- Gia c«ng mÆt ph¼ng b¾t vÝt b»ng ph¬ng ph¸p phay dïng dao phay mÆt
®Çu , ®Çu tiªn lµ phay th« sau ®ã lµ phay tinh.
- Gia c«ng mÆt l¾p ghÐp víi nöa díi ®¹t Rz = 5 ta còng dïng ghÐp dao
phay ®Üa vµ lÇn lît qua c¸c giai ®o¹n phay th« råi ®Õn phay tinh
- Gia c«ng 4 lç 10 ®¹t Rz= 20 b»ng ph¬ng ph¸p khoan vµ 2 lç l¾p chèt
®Þnh vÞ gia c«ng ®¹t R z = 2,5 b»ng ph¬ng ph¸p khoan vµ doa.
- Gia c«ng 2 lç b¾t vÝt b»ng ph¬ng ph¸p khoan vµ tar«, 2 lç ®Þnh vÞ b»ng
ph¬ng ph¸p khoan vµ doa l¾p ghÐp víi nöa trªn.
- Gia c«ng 2 mÆt bÝch b»ng ph¬ng ph¸p phay dïng 2 dao phay ®Üa ghÐp
víi nhau, phay th« vµ tinh ®¹t R z= 15
- §èi víi gia c«ng lç 30 ®¹t cÊp chÝnh x¸c R z = 4 tra b¶ng 5
(TK§ACNCTM) th× cÊp chÝnh x¸c lµ 5 . Tra b¶ng víi lç 30 H7 ta cã
dung sai cña lç lµ +0,021 m . V× lµ lç cã s½n nªn khi gia c«ng ta chØ
viÖc khoÐt råi doa th« vµ doa tinh.
*LËp thø tù c¸c nguyªn c«ng
Ph¬ng ¸n 1
1. Nguyªn c«ng I : §óc chi tiÕt trong khu«n c¸t.
2. Nguyªn c«ng II : Lµm s¹ch vµ c¾t ba via
3. Nguyªn c«ng III : Gia c«ng mÆt ph¼ng ®¸y A b»ng ph¬ng ph¸p phay
4. Nguyªn c«ng IV : Gia c«ng mÆt ph¼ng B b»ng ph¬ng ph¸p phay
5. Nguyªn c«ng V : Gia c«ng 4 lç 10 b»ng ph¬ng ph¸p khoan
6. Nguyªn c«ng VI : Gia c«ng mÆt l¾p ghÐp C b»ng ph¬ng ph¸p phay
7. Nguyªn c«ng VII : Gia c«ng 2 lç 6 b»ng ph¬ng ph¸p khoan
8. Nguyªn c«ng VIII : Tar« 2 lç 6 thµnh 2xM8
9. Nguyªn c«ng IX : B¾t hai nöa cña gi¸ ®ì b»ng 2 vÝt M8
10. Nguyªn c«ng X : Gia c«ng 2 lç ®Þnh vÞ 8 víi nöa trªn b»ng ph¬ng
ph¸p khoan sau ®ã doa.
11. Nguyªn c«ng XI : Gia c«ng 2 mÆt ph¼ng D b»ng ph¬ng ph¸p phay
NguyÔn §øc ThÞnh
6
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
12. Nguyªn c«ng XII : Gia c«ng lç 30 b»ng ph¬ng ph¸p khoÐt sau ®ã
doa.
13. Nguyªn c«ng XIII: KiÓm tra ®é song song cña ®êng t©m lç 30 víi
mÆt ®¸y A vµ ®é vu«ng gãc cña ®êng t©m lç 30 víi mÆt D
14. Nguyªn c«ng XIV : Gia c«ng 2 lç l¾p chèt ®Þnh vÞ 8 cña chi tiÕt gi¸
®ì trªn chi tiÕt kh¸c trong m¸y nµo ®ã ( lç nµy ®îc chÕ t¹o khi l¾p r¸p)
b»ng ph¬ng ph¸p khoan sau ®ã doa.
Ph¬ng ¸n 2
1. Nguyªn c«ng I : §óc chi tiÕt trong khu«n c¸t.
2. Nguyªn c«ng II : Lµm s¹ch vµ c¾t ba via
3. Nguyªn c«ng III : Gia c«ng mÆt ph¼ng ®¸y A b»ng ph¬ng ph¸p phay
4. Nguyªn c«ng IV : Gia c«ng mÆt ph¼ng B b»ng ph¬ng ph¸p phay
5. Nguyªn c«ng V : Gia c«ng mÆt l¾p ghÐp C b»ng ph¬ng ph¸p phay
6. Nguyªn c«ng VI : Gia c«ng 4 lç 10 b»ng ph¬ng ph¸p khoan
7. Nguyªn c«ng VII : Gia c«ng 2 lç 6 vµ 8 b»ng ph¬ng ph¸p khoan
sau ®ã doa 2 lç 8 ( trªn mÆt C )
8. Nguyªn c«ng VIII : Tar« 2 lç 6 thµnh 2xM8
9. Nguyªn c«ng IX : B¾t hai nöa cña gi¸ ®ì b»ng 2 vÝt M8
10. Nguyªn c«ng X : Gia c«ng 2 mÆt ph¼ng D b»ng ph¬ng ph¸p phay
11. Nguyªn c«ng XI : Gia c«ng lç 30 b»ng ph¬ng ph¸p khoÐt sau ®ã
doa.
12. Nguyªn c«ng XII: KiÓm tra ®é song song cña ®êng t©m lç 30 víi
mÆt ®¸y A vµ ®é vu«ng gãc cña ®êng t©m lç 30 víi mÆt D
13. Nguyªn c«ng XIII : Gia c«ng 2 lç l¾p chèt ®Þnh vÞ 8 cña chi tiÕt gi¸
®ì trªn chi tiÕt kh¸c trong m¸y nµo ®ã ( lç nµy ®îc chÕ t¹o khi l¾p r¸p)
b»ng ph¬ng ph¸p khoan sau ®ã doa.
NguyÔn §øc ThÞnh
7
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
§Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c c¸c mÆt gia c«ng cña chi tiÕt gi¸ ®ì ®Æc biÖt
®é chÝnh x¸c cña lç 30, viÖc l¾p ghÐp chÝnh x¸c víi nöa trªn nªn em
chän ph¬ng ¸n 1.
NGUYªN C«NG i : ®óc chi tiÕt trong khu«n c¸t
Chi tiÕt ®óc chÝnh x¸c cÊp II
TÝnh c«ng nghÖ khi gia c«ng chi tiÕt ®óc lµ sù xuÊt hiÖn cña c¸c lç.
Trong s¶n xuÊt hµng lo¹t c¸c lç cã ®êng kÝnh nhá h¬n 30 th× ®óc ®Æc.
C¸c bËc dÇy h¬n 25 mm vµ c¸c r·nh cã chiÒu s©u lín h¬n 6 mm trªn c¸c
vËt ®óc nhá vµ võa ®Òu ®îc t¹o nªn ngay tõ ®Çu.
KÝch thíc 15 ®é dèc 1 o30’
KÝch thíc 35 ®é dèc 1 o
B¸n kÝnh gãc lîn gi÷a phÇn ®Õ vµ phÇn trªn R = 5 mm
Nguyªn c«ng II : Lµm s¹ch c¸c chi tiÕt ®óc b»ng c¸ch phun c¸t kh«
b¸n tù ®éng.
Nguyªn c«ng III : Phay th«, phay tinh mÆt ®¸y A
*S¬ ®å ®Þnh vÞ vµ kÑp chÆt:
NguyÔn §øc ThÞnh
8
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
n
n
W
Chi tiÕt ®îc ®Þnh vÞ 5 bËc tù do:trong ®ã 3 chèt tú nh¸m ë mÆt B h¹n
chÕ 3 bËc tù do, hai chèt tú cÇu ë mÆt bªn h¹n chÕ 2 bËc tù do.
Chi tiÕt ®îc kÑp chÆt tõ trªn vu«ng gãc xuèng b»ng ®ßn kÑp liªn ®éng.
*Chän m¸y: M¸y phay ®øng v¹n n¨ng 6H12
MÆt lµm viÖc cña bµn m¸y: 400 1600mm.
C«ng suÊt ®éng c¬: N = 10kw, hiÖu suÊt m¸y = 0,75.
Tèc ®é trôc chÝnh: 18 cÊp: 30; 37,5; 47,5; 60; 75; 95; 118; 150; 190;
235; 300; 375; 475; 600; 750; 950; 1180; 1500.
Lùc c¾t chiÒu trôc lín nhÊt cho phÐp t¸c dông lªn bµn m¸y:
Pmax=19,650N(2000kg).
*Chän dao: Tra b¶ng 4.92 ( STCNCTM tËp1) dao phay mÆt ®Çu b»ng
thÐp giã P18
D(Js) = 40 mm ;
L = 20 mm
;
d(H7) = 16 mm ;
Z = 10
Dao phay mÆt ®Çu r¨ng nhá, cã then däc
Gãc nghiªng r·nh tho¸t phoi = 25o
HoÆc dao phay mÆt ®Çu r¨ng ch¾p m¶nh hîp kim cøng tra b¶ng 4.94
D = 100
B = 39
d(H7) = 32
Z = 10
Nguyªn c«ng IV : Phay th«, phay tinh mÆt trªn ®Ó b¾t vÝt B
NguyÔn §øc ThÞnh
9
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
*S¬ ®å ®Þnh vÞ vµ kÑp chÆt:
n
W
n
Chi tiÕt ®îc ®Þnh vÞ 5 bËc tù do:trong ®ã 2 phiÕn tú ë mÆt A ®· ® îc
gia c«ng h¹n chÕ 3 bËc tù do, hai chèt tú cÇu ë mÆt bªn h¹n chÕ 2 bËc tù
do.
Chi tiÕt ®îc kÑp chÆt tõ trªn vu«ng gãc xuèng b»ng ®ßn kÑp liªn ®éng.
*Chän m¸y: M¸y phay ®øng v¹n n¨ng 6H12
MÆt lµm viÖc cña bµn m¸y: 400 1600mm.
C«ng suÊt ®éng c¬: N = 10kw, hiÖu suÊt m¸y = 0,75.
Tèc ®é trôc chÝnh: 18 cÊp
*Chän dao: Tra b¶ng 4.92 ( STCNCTM tËp1) dao phay mÆt ®Çu b»ng
thÐp giã P18
D(Js) = 40 mm ;
L = 20 mm
;
d(H7) = 16 mm ;
Z = 10
Dao phay mÆt ®Çu r¨ng nhá, cã then däc
Gãc nghiªng r·nh tho¸t phoi = 25o
HoÆc dao phay mÆt ®Çu r¨ng ch¾p m¶nh hîp kim cøng tra b¶ng 4.94
D = 100
B = 39
d(H7) = 32
Z = 10
Nguyªn c«ng V : Khoan 4 lç b¾t vÝt ë ®¸y 10
*S¬ ®å ®Þnh vÞ vµ kÑp chÆt:
NguyÔn §øc ThÞnh
10
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
s
W
Chi tiÕt ®îc ®Þnh vÞ 6 bËc tù do: ®Þnh vÞ b»ng 2 phiÕn tú lªn mÆt B ®·
gia c«ng h¹n chÕ 3 bËc tù do, chèt c«n tuú ®éng ®Þnh vÞ vµo nöa lç 30
cha gia c«ng h¹n chÕ 2 bËc tù do, mét chèt tú cÇu vµo mÆt bªn ch a gia
c«ng ®Þnh vÞ 1 bËc tù do.
Chi tiÕt ®îc kÑp chÆt b»ng 1 thanh kÑp tõ trªn vu«ng gãc xuèng.
*Chän m¸y : Khoan cÇn 2H52
§êng kÝnh gia c«ng lín nhÊt : 35 mm
Kho¶ng c¸ch tõ t©m trôc chÝnh tíi trôc m¸y: 3201250 mm
Kho¶ng c¸ch tõ trôc chÝnh tíi bµn m¸y: 3201400 mm
C«n mãc trôc chÝnh : N 04
Sè cÊp tèc ®é : 21
; Giíi h¹n vßng quay: 2525000 vßng/phót
Sè cÊp tèc cÊp tèc ®é ch¹y dao : 12 cÊp
Giíi h¹n ch¹y dao : 0,0562,5 mm/vßng
C«ng suÊt ®éng c¬: 3 kW
KÝch thíc m¸y 870x2140 mm
§é phøc t¹p söa ch÷a R: 29
*Chän mòi khoan ruét gµ tra b¶ng 4.40 ( sæ tay CNCTM tËp 1 ) b»ng
thÐp giã P18 ®u«i trô lo¹i ng¾n víi ®êng kÝnh d = 10mm;
NguyÔn §øc ThÞnh
11
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
chiÒu dµi L = 60mm ; chiÒu dµi phÇn lµm viÖc l = 10mm
Nguyªn c«ng VI: Phay mÆt C l¾p ghÐp víi nöa trªn
*§Þnh vÞ vµ kÑp chÆt:
n
W
Chi tiÕt ®îc ®Þnh vÞ 6 bËc tù do :®Þnh vÞ b»ng 2 phiÕn tú lªn mÆt ph¼ng
®¸y A ®· gia c«ng h¹n chÕ 3 bËc tù do, 1 chèt trô ng¾n vµo lç 10 ®· ®îc
gia c«ng h¹n chÕ 2 bËc tù do, 1 chèt tr¸m vµo lç 10 ®· ®îc gia c«ng
h¹n chÕ 1 bËc tù do.
Chi tiÕt ®îc kÑp chÆt b»ng ®ßn kÑp liªn ®éng kÑp tõ trªn vu«ng gãc
xuèng.
*Chän m¸y: : M¸y phay ngang 6H82
C«ng suÊt m¸y Nm = 7 KW
Sè cÊp tèc ®«.: 18 ; Sè vßng quay trôc chÝnh: 301500
*Chän dao: Dïng 4 dao phay ®Üa 3 mÆt r¨ng ghÐp l¹i víi nhau phay cïng
mét lóc tra b¶ng 4.82 ( sæ tay CNCTM tËp 1 ) :
2 dao ®êng kÝnh D(Js16) = 55 ; B = 12 ; d(H7) =22 ; Z =16
2 dao ®êng kÝnh D(Js16) = 63 ; B = 9 ; d(H7) =22 ; Z =16
nguyªn c«ng vii: Khoan 2 lç 6 trªn mÆt ph¼ng C
*§Þnh vÞ vµ kÑp chÆt:
NguyÔn §øc ThÞnh
12
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
s
s
n
W
Chi tiÕt ®îc ®Þnh vÞ 6 bËc tù do: ®Þnh vÞ b»ng 2 phiÕn tú lªn mÆt ph¼ng
®¸y A ®· gia c«ng h¹n chÕ 3 bËc tù do, 1 chèt trô ng¾n vµo lç 10 ®· ®îc
gia c«ng h¹n chÕ 2 bËc tù do, 1 chèt tr¸m vµo lç 10 ®· ®îc gia c«ng
h¹n chÕ 1 bËc tù do.
Chi tiÕt ®îc kÑp chÆt b»ng mét ®ßn kÑp tõ trªn vu«ng gãc xuèng.
*Chän m¸y : Khoan cÇn 2H53
§êng kÝnh gia c«ng lín nhÊt : 35 mm
Kho¶ng c¸ch tõ t©m trôc chÝnh tíi trôc m¸y: 3201250 mm
Kho¶ng c¸ch tõ trôc chÝnh tíi bµn m¸y: 3201400 mm
C«n mãc trôc chÝnh :N 04
Sè cÊp tèc ®é :21
; Giíi h¹n vßng quay: 2525000 vßng/phót
Sè cÊp tèc cÊp tèc ®é ch¹y dao : 12 cÊp
Giíi h¹n ch¹y dao : 0,0562,5 mm/vßng
C«ng suÊt ®éng c¬: 3 kW
KÝch thíc m¸y 870x2140 mm
§é phøc t¹p söa ch÷a R: 29
NguyÔn §øc ThÞnh
13
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
*Chän mòi khoan ruét gµ tra b¶ng 4.40 ( sæ tay CNCTM tËp 1 ) b»ng
thÐp giã P18 ®u«i trô lo¹i ng¾n víi ®êng kÝnh d = 6 mm;
chiÒu dµi L = 60mm ; chiÒu dµi phÇn lµm viÖc l = 10mm
nguyªn c«ng Viii: Tar« 2 lç 6 thµnh 2xM8 b»ng tay
nguyªn c«ng ix: L¾p 2 nöa l¹i víi nhau
nguyªn c«ng x: Khoan, doa 2 lç 8
*§Þnh vÞ vµ kÑp chÆt:
s
s
n
n
W
Chi tiÕt ®îc ®Þnh vÞ 6 bËc tù do: ®Þnh vÞ b»ng 2 phiÕn tú lªn mÆt ph¼ng
®¸y A ®· gia c«ng h¹n chÕ 3 bËc tù do, 1 chèt trô ng¾n vµo lç 10 ®· ®îc
gia c«ng h¹n chÕ 2 bËc tù do, 1 chèt tr¸m vµo lç 10 ®· ®îc gia c«ng
h¹n chÕ 1 bËc tù do.
Chi tiÕt ®îc kÑp chÆt b»ng mét ®ßn kÑp tõ trªn vu«ng gãc xuèng.
*Chän m¸y : Khoan cÇn 2H53
§êng kÝnh gia c«ng lín nhÊt : 35 mm
Kho¶ng c¸ch tõ t©m trôc chÝnh tíi trôc m¸y: 3201250 mm
Kho¶ng c¸ch tõ trôc chÝnh tíi bµn m¸y: 3201400 mm
C«n mãc trôc chÝnh :N 04
NguyÔn §øc ThÞnh
14
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
Sè cÊp tèc ®é :21
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
; Giíi h¹n vßng quay: 2525000 vßng/phót
Sè cÊp tèc cÊp tèc ®é ch¹y dao : 12 cÊp
Giíi h¹n ch¹y dao : 0,0562,5 mm/vßng
C«ng suÊt ®éng c¬: 3 kW
KÝch thíc m¸y 870x2140 mm
§é phøc t¹p söa ch÷a R: 29
*Chän mòi khoan ruét gµ tra b¶ng 4.40 ( sæ tay CNCTM tËp 1 ) b»ng
thÐp giã P18 ®u«i trô lo¹i ng¾n víi ®êng kÝnh d = 8 mm;
chiÒu dµi L = 100mm; chiÒu dµi phÇn lµm viÖc l = 20mm
Chän mòi doa m¸y liÒn khèi chu«i c«n b»ng hîp kim cøng
D = 8 mm ; L = 120 mm
;
l = 20 mm
Nguyªn c«ng xI: Phay 2 mÆt D cïng mét lóc
*§Þnh vÞ vµ kÑp chÆt:
W
W
Chi tiÕt ®îc ®Þnh vÞ 6 bËc tù do :®Þnh vÞ b»ng 2 phiÕn tú lªn mÆt ph¼ng
®¸y A ®· gia c«ng h¹n chÕ 3 bËc tù do, 1 chèt trô ng¾n vµo lç 10 ®· ®îc
gia c«ng h¹n chÕ 2 bËc tù do, 1 chèt tr¸m vµo lç 10 ®· ®îc gia c«ng
h¹n chÕ 1 bËc tù do.
NguyÔn §øc ThÞnh
15
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
Chi tiÕt ®îc kÑp chÆt b»ng ®ßn kÑp liªn ®éng kÑp tõ trªn xuèng vµo mÆt
ph¼ng B
*Chän m¸y: : M¸y phay ngang v¹n n¨ng 6H82
C«ng suÊt m¸y Nm = 7 KW
*Chän dao: Dïng 2 dao phay ®Üa 3 mÆt r¨ng ghÐp l¹i víi nhau phay cïng
mét lóc tra b¶ng 4.82 ( sæ tay CNCTM tËp 1 ) :
2 dao ®êng kÝnh D(Js16) = 125 ; B = 12 ; d(H7) =32 ; Z =22
Nguyªn c«ng xIi: KhoÐt, doa lç 30
*§Þnh vÞ vµ kÑp chÆt:
P
Mx
W
W
Chi tiÕt ®îc ®Þnh vÞ 6 bËc tù do :®Þnh vÞ b»ng 2 phiÕn tú lªn mÆt ph¼ng
®¸y A ®· gia c«ng h¹n chÕ 3 bËc tù do, 1 chèt trô ng¾n vµo lç 10 ®· ®îc
gia c«ng h¹n chÕ 2 bËc tù do, 1 chèt tr¸m vµo lç 10 ®· ®îc gia c«ng
h¹n chÕ 1 bËc tù do.
Chi tiÕt ®îc kÑp chÆt b»ng ®ßn kÑp liªn ®éng kÑp tõ ph¶i sang tr¸i vu«ng
gãc víi mÆt ph¼ng B
*Chän m¸y: M¸y doa to¹ ®é 2B430
N = 1,7 kW ; Ph¹m vi tèc ®é trôc chÝnh: 462880 v/ph
*Chän dao : Mòi khoÐt g¾n m¶nh hîp kim cøng chu«i c«n tra b¶ng 4.47
vµ 4.48 (sæ tay CNCTM tËp 1) cã: D = 30 ; L = 180 ; l = 90 ; d = 20
NguyÔn §øc ThÞnh
16
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
= 50; = 80; = 100 ;0 = 40 ; 01 = 30 ; f = 1 mm
Mòi doa m¸y cã g¾n c¸c m¶nh hîp kim cøng chu«i c«n tra b¶ng 4.49
( sæ tay CNCTM tËp 1 ) cã: D = 30 ; L = 140 ; l = 18
Nguyªn c«ng xIii: KiÓm tra ®é song song cña ®êng t©m lç 30 víi
mÆt ®¸y A vµ ®é vu«ng gãc cña ®êng t©m lç 30 víi mÆt D
Chi tiÕt ®Þnh vÞ trªn bµn MAP h¹n chÕ 3 bËc tù do, l¾p b¹c c«n vµ trôc g¸
vµo lç 30 tiÕn hµnh kiÓm tra.
*Hai ®ång hå ®o l¾p trªn 1 ®Õ c¸ch nhau 60 mm, ®Æt ®Õ trªn bµn MAP vµ
®Æt ®ång hå vµo ®iÓm cao nhÊt cña trôc g¸ ta ®o ®îc ®é kh«ng song song
cña ®êng t©m lç 30 víi mÆt ®¸y A.
C«ng thøc tÝnh:
SS(E/A) = x 2 - x1
*§Æt ®ång hå ®o cè ®Þnh trªn trôc g¸ vµ kim ®ång hå tiÕp xóc trªn mÆt
D,sau ®ã ta xoay trôc g¸ ta ®o ®îc ®é kh«ng vu«ng gãc cña ®êng t©m lç
30 víi mÆt D.
C«ng thøc tÝnh: Vg(E/D) = (x 2 - x1)/2
Nguyªn c«ng xIv: Gia c«ng 2 lç l¾p chèt ®Þnh vÞ 8 cña chi tiÕt gi¸
®ì trªn chi tiÕt kh¸c trong m¸y nµo ®ã ( lç nµy ®îc chÕ t¹o khi l¾p r¸p)
b»ng ph¬ng ph¸p khoan sau ®ã doa.
Vi. tÝnh lîng d cho mét bÒ mÆt vµ tra lîng d c¸c bÒ
mÆt cßn l¹i
Lîng d gia c«ng ®îc x¸c ®Þnh hîp lý vÒ trÞ sè vµ dung sai sÏ gãp phÇn
b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ v×:
Lîng d qu¸ lín sÏ tèn nguyªn vËt liÖu, tiªu hao lao ®éng ®Ó gia c«ng
nhiÒu ®ång thêi tèn n¨ng lîng ®iÖn, dông cô c¾t, vËn chuyÓn nÆng . . .
dÉn ®Õn gi¸ thµnh t¨ng.
Ngîc l¹i, lîng d qu¸ nhá sÏ kh«ng ®ñ ®Ó hít ®i c¸c sai lÖch cña ph«i
®Ó biÕn ph«i thµnh chi tiÕt hoµn chØnh.
NguyÔn §øc ThÞnh
17
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
Trong c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y, ngêi ta sö dông hai ph¬ng ph¸p sau ®©y
®Ó x¸c ®Þnh lîng d gia c«ng:
Ph¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm.
Ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n ph©n tÝch.
Ph¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm x¸c ®Þnh lîng d gia c«ng b»ng kinh
nghiÖm. Nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ kh«ng xÐt ®Õn nh÷ng ®iÒu
kiÖn gia c«ng cô thÓ nªn gi¸ trÞ lîng d thêng lín h¬n gi¸ trÞ cÇn thiÕt.
Ngîc l¹i, ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n ph©n tÝch dùa trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c
yÕu tè t¹o ra líp kim lo¹i cÇn ph¶i c¾t gät ®Ó t¹o ra chi tiÕt hoµn chØnh.
Trong ®å ¸n nµy chØ tÝnh lîng d theo ph¬ng ph¸p ph©n tÝch cho nguyªn
c«ng XII, cßn l¹i lµ thèng kª kinh nghiÖm.
Nguyªn c«ng xii:
1-TÝnh lîng d khi gia c«ng lç 30+0,021
§é chÝnh x¸c ph«i cÊp 2 khèi lîng ph«i 0,451+1,157 kg ,vËt liÖu Gang
x¸m GX15-32 cã HB = 190. Quy tr×nh c«ng nghÖ gåm 3 bíc : khoÐt ,
doa th«, doa tinh. Chi tiÕt ®îc ®Þnh vÞ b»ng mÆt ®¸y vµ 2 lç 10 .
Theo b¶ng 10 , ThiÕt kÕ ®å ¸n CNCTM ta cã R za vµ Ta cña ph«i lµ 250 vµ
350 m .
Sai lÖch kh«ng gian tæng céng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
ph«i =
2
2
c cm
Gi¸ trÞ sai lÖch cm =
(0,5 b ) 2 (0,5 c ) 2
Víi: b= 400 m
c =
= 283 m
c= 400 m
( k .d ) 2 ( k .l ) 2
víi d,l lµ ®êng kÝnh vµ chiÒu dµi cña lç.
c gi¸ trÞ cong vªnh cña lç ®îc tÝnh c¶ hai ph¬ng híng kÝnh vµ híng trôc.
Theo b¶ng 15 (S¸ch HDTK§ACNCTM) ta cã ®èi ph«i ®óc k =2
c =
( 2.30) 2 ( 2.60) 2
=134 m
Sai lÖch kh«ng gian tæng céng lµ:
ph«i =
134 2 283 2
NguyÔn §øc ThÞnh
= 313 m
18
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
Sai sè kh«ng gian cßn l¹i sau khoÐt lµ:
1 = 0,05. ph«i = 0,05.313 = 15,6 m
Sai sè kh«ng gian cßn l¹i sau doa th« lµ:
2 = 0,2. 1 = 0,2.15,5 = 3,12 m
*Sai sè g¸ ®Æt khi khoÐt ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
®g =
2
2
c k
Sai sè chuÈn trong trêng hîp nµy xuÊt hiÖn lµ do chi tiÕt bÞ xoay khi ®Þnh
vÞ vµo 2 chèt mµ 2 chèt cã khe hë víi lç ®Þnh vÞ
max = A + B + min
A :dung sai cña lç ®Þnh vÞ A = 0,016 mm
B : dung sai cña ®êng kÝnh chèt b = 0,014 mm
min:khe hë nhá nhÊt gi÷a lç vµ chèt: min = 0,013 mm
Gãc xoay lín nhÊt cña chi tiÕt: tg = max/H
H: lµ kho¶ng c¸ch gi÷a 2 lç chuÈn
tg = ( 0,016 + 0,014 + 0,013 )/92 = 0,00047
Khi ®ã sai sè chuÈn trªn chiÒu dµi lç gia c«ng lµ:
c = L.tg = 60.0,00047 = 0,028 mm = 28 m
ChiÒu dµi lç gia c«ng L = 60 mm
Sai sè kÑp chÆt ®îc x¸c ®Þnh theo b¶ng 24(TK§ACNCTM): K = 60 m
VËy sai sè g¸ ®Æt lµ: g® =
28 2 60 2
= 66 m
Sai sè g¸ ®Æt ë nguyªn c«ng doa th«: g®1 =0,05.g® = 3,3 m
Sai sè g¸ ®Æt ë nguyªn c«ng doa th«: g®2 =0,2.g®1 = 0,66 m
*X¸c ®Þnh lîng d nhá nhÊt theo c«ng thøc:
2 Z i min 2( R Zi 1 Ti 1
i2 1 i2 )
Bíc khoÐt
2Zmin = 2( 250 + 350 +
NguyÔn §øc ThÞnh
313 2 60 2
19
) = 1836 (m ).
Líp CTM6 – K44
§å ¸n m«n häc
C«ng NghÖ ChÕ T¹o M¸y
Theo b¶ng 3-87 Sæ tay CNCTM I ,ta cã
Rza = 40 (m ).
Ta = 40 (m ).
Bíc doa th«
2Z1min = 2( 40 +
15,6 2 3,3 2
) = 112 (m ).
Theo b¶ng 3-87 Sæ tay CNCTM I ,ta cã
Rza =10 (m ).
Ta = 20 (m ).
Doa tinh :
2Zbmin = 2( 10+ 20) = 60(m ).
Ta cã b¶ng tÝnh lîng d sau:
Rz
m
Ph«i
KhoÐt
Doa th«
Doatinh
Ta
m
250
40
10
5
350
40
20
10
m
313
15,6
3,12
m
66
3,3
0,66
2Zmin
Dt
m
mm
1836
112
60
28,013
29,849
29,961
30,021
m
400
130
52
21
Dmax
mm
Dmin
mm
28,013
29,849
29,961
30,021
27,613
29,719
29,909
30,00
2Z min
2Zmax
m
m
1836
112
60
2106
190
91
Khi doa tinh : 2Z max = 30,00 - 29,909 = 0,091 mm
2Zmin = 30,021 - 29,961 = 0,060 mm
Khi doa th« : 2Z max = 29,909 - 29,719 = 0,190 mm
2Zmin = 29,961 - 29,849 = 0,112 mm
Khi khoÐt
: 2Z max = 29,719 - 27,631 = 2,106 mm
2Zmin = 29,849 - 28,013 = 1,836 mm
+ Lîng d tæng céng
2Z0max = 91 + 190 +2106 = 2387 m
2Z0min = 60 + 112 + 1836 =2008 m
NguyÔn §øc ThÞnh
20
Líp CTM6 – K44
- Xem thêm -
.DOC 
46 
63 
91 
