Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Thực trạng về công tác phân tích chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ở công t...

Tài liệu Thực trạng về công tác phân tích chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ở công ty xây dựng lũng lô

.DOC
74
72
53

Mô tả:

Môc lôc Ch¬ng I nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.............................................................................1 I. Kh¸i niÖm, ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.....1 .... 1. §Æc ®iÓm cña nghµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ s¶n phÈm x©y l¾p ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm..............................1 2 Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p...................................................................................2 3. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.............................................................................6 4. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p..................8 II C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y l¾p.................................................................................................................9 1. Nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan..............................................................................9 2. Nh÷ng nh©n tè chñ quan bªn trong doanh nghiÖp........................................11 III. Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n trong qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm......................................................................Error! Bookmark not defined. IV. Môc ®Ých vµ ý nghÜa ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë mét doanh nghiÖp ..............................................................................12 1. Môc ®Ých ph©n tÝch chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë mét doanh nghiÖp.......12 2. ý nghÜa ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë mét doanh nghiÖp.................................................................................................................12 3. C¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch..............................................................................15 Ch¬ng II Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty x©y dùng Lòng l« ...........................................................................................................................19 I. Kh¸i qu¸t chung vÒ c«ng ty x©y dùng Lòng L«.........................................19 1. S¬ lîc vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty x©y dùng Lòng L«… ...........................................................................................................................19 2. Chøc n¨ng vµ ngµnh nghÒ kinh doanh cña c«ng ty.......................................20 3. §Æc ®iÓm tæ chøc vµ quy tr×nh ho¹t ®éng chung...........................................21 4. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ ph©n cÊp tµi cÊp tµi chÝnh cña C«ng ty...............23 5 Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty x©y dùng Lòng L«...............................28 6. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty x©y dùng Lòng L« trong n¨m 2002-2003..................................................................................................31 II Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty x©y dùng Lòng L«.............................................................34 1. Thùc tr¹ng c«ng t¸c ph©n tÝch kinh tÕ ë c«ng ty x©y dùng Lòng L«.............35 2 Thùc tr¹ng ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty x©y dùng Lòng L«....................................................................................................36 Céng...................................................................................................................46 III. §¸nh gi¸ c«ng t¸c ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty x©y dùng Lòng L«...............................................................................47 Ch¬ng III hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty x©y dùng Lòng L«. . .50 I. Sù cÇn thiÕt vµ nh÷ng yªu cÇu hoµn thiÖn néi dung, ph¬ng ph¸p ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty x©y dùng Lòng L«.............................................................................................................50 II. Hoµn thiÖn tæ chøc hÖ thèng th«ng tin phôc vô cho c«ng t¸c ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty x©y dùng lòng l«...........52 III Hoµn thiÖn néi dung vµ ph¬ng ph¸p ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt t¹i c«ng ty x©y dùng Lòng L«........................................................................................55 1. X©y dùng hÖ thèng chØ tiªu ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty x©y dùng Lòng L«..............................................................................55 2. X©y dùng mÉu biÓu phôc vô cho c«ng t¸c ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt....Error! Bookmark not defined. 3. Hoµn thiÖn ph¬ng ph¸p ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm....68 IV Nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn nh÷ng néi dung hoµn thiÖn ®· nªu ë c«ng ty x©y dùng Lòng L«...............................................................................73 Ch¬ng I nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. I. Kh¸i niÖm, ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 1. §Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ s¶n phÈm x©y l¾p ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Kh¸c víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c, ngµnh x©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh cã kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh cho tÊt c¶ c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã t¹o ra c¬ së vËt chÊt cho toµn x· héi, c¬ së h¹ tÇng cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, t¨ng cêng tiÒm lùc kinh tÕ, lÉn quèc phßng cho ®Êt níc. Ngµnh x©y dùng c¬ b¶n cã nhiÒu ®Æc ®iÓm riªng biÖt xuÊt ph¸t tõ tÝnh ®Æc thï cña s¶n phÈm ngµnh x©y dùng vµ s¶n xuÊt x©y dùng. Chóng cã ¶nh hëng lín ®Õn viÖc tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý tµi chÝnh trong ngµnh x©y dùng. - S¶n phÈm x©y l¾p cã tÝnh chÊt cè ®Þnh: S¶n phÈm x©y dùng sau khi hoµn thµnh th× kh«ng thÓ di chuyÓn tõ n¬i nµy sang n¬i kh¸c, mµ n¬i s¶n xuÊt ®ång thêi lµ n¬i sö dông c«ng tr×nh sau nµy. Do ®ã, c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt, thuû v¨n, c¬ së h¹ tÇng ë n¬i ®Þa ®iÓm x©y dùng c«ng tr×nh ®îc lùa chän cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn qu¸ trinhf x©y dùng vµ khai th¸c c«ng tr×nh, v× thÕ trong qu¶n lý kinh tÕ x©y dùng ph¶i n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c quy ho¹ch, ®iÒu tra, kh¶o s¸t ®Ó lùa chän ®Þa bµn x©y dùng. MÆt kh¸c, do s¶n phÈm x©y dùng cè ®Þnh nªn lùc lù¬ng s¶n xuÊt cña ngµnh x©y dùng thêng xuyªn di chuyÓn tõ c«ng tr×nh nµy sang c«ng tr×nh kh¸c. §iÒu ®ã cã ¶nh hëng lín ®Õn sù æn ®Þnh cña ngêi lao ®éng, chi phÝ cho kh©u di chuyÓn ®ßi hái c«ng t¸c qu¶n lý x©y dùng c¬ b¶n ph¶i ®Æc biÖt chó ý. - S¶n phÈm x©y dùng cã thêi gian sö dông l©u dµi: S¶n phÈm cña x©y dùng c¬ b¶n thêng tån t¹i vµ ho¹t ®éng trong nhiÒu n¨m vµ cã thÓ tån t¹i vÜnh viÔn. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái ph¶i ®Æc biÖt chó träng tíi c«ng t¸c qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm trong tÊt c¶ c¸c kh©u tõ ®iÒu tra, kh¶o s¸t, thiÕt kÕ cho ®Õn thi c«ng, nghiÖm thu vµ bµn giao c«ng tr×nh. - S¶n phÈm x©y dùng cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p: Quy m« cña s¶n phÈm x©y dùng ®îc thÓ hiÖn vÒ mÆt hiÖn vËt lµ h×nh khèi vËt chÊt lín, vÒ mÆt gi¸ trÞ lµ vèn nhiÒu. KÕt cÊu s¶n phÈm phøc t¹p, mét c«ng tr×nh gåm c¸c h¹ng Trang 1 môc c«ng tr×nh, mét h¹ng môc c«ng tr×nh cã thÓ gåm nhiÒu ®¬n vÞ c«ng tr×nh, mét ®¬n vÞ c«ng tr×nh bao gåm nhiÒu bé phËn, c¸c bé ph©n c«ng tr×nh l¹i cã yªu cÇu kü thuËt kh¸c nhau. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái khèi lîng vèn ®Çu t, vËt t, lao ®éng, m¸y mãc thi c«ng nhiÒu vµ ®ßi hái ph¶i cã nhiÒu gi¶i ph¸p thi c«ng kh¸c nhau. Do vËy, trong qu¶n lý x©y dùng ph¶i chó träng kÕ ho¹ch khèi lîng, kÕ ho¹ch vèn ®Çu t, lËp ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt vµ qu¶n lý. - Thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh dµi: §iÒu nµy dÉn ®Õn vèn ®Çu t x©y dùng cña chñ ®Çu t vµ vèn s¶n xuÊt cña tæ chøc x©y dùng bÞ ø ®äng l©u. C¸c tæ chøc x©y dùng dÔ gÆp ph¶i c¸c rñi ro ngÉu nhiªn theo thêi gian nh: thêi tiÕt, sù thay ®æi cña tû gi¸ hèi ®o¸i, gi¸ c¶ thÞ trêng… C«ng tr×nh x©y dùng dÔ bÞ hao mßn ngay khi hoµn thµnh, do sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ nÕu thêi gian thiÕt kÕ vµ thi c«ng x©y dùng dµi. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c bªn tham gia ph¶i chó träng vÒ mÆt thêi gian, ph¬ng thøc thanh to¸n, lùa chon ph¬ng ¸n, tiÕn ®é thi c«ng phï hîp cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh, toµn bé c«ng tr×nh. - S¶n phÈm x©y dùng mang tÝnh ®¬n chiÕc: Kh«ng bao giê cã hai c«ng tr×nh x©y dùng gièng hÖt nhau, bëi lÏ s¶n phÈm x©y dùng ®îc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng, ngay sau khi hoµn thµnh sÏ ®îc tiªu thô ngay theo gi¸ c¶ ®· tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn tham gia. §iÒu nµy dÉn ®Õn n¨ng xuÊt lao ®éng kh«ng cao, g©y khã kh¨n trong viÖc so s¸nh gi¸ thµnh, møc h¹ gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p. - Ho¹t ®éng x©y dùng chñ yÕu ngoµi trêi nªn chÞu ¶nh hëng rÊt lín cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ¶nh hëng nµy thêng xuyªn lµm gi¸n ®o¹n qu¸ tr×nh thi c«ng, n¨ng lùc cña doanh nghiÖp kh«ng ®iÒu hoµ, ¶nh huëng ®Õn s¶n phÈm dë dang, vËt t thiÕt bÞ thi c«ng…§Æc ®iÓm nµy yªu cÇu doanh nghiÖp x©y dùng ph¶i lËp tiÕn ®é thi c«ng, tæ chøc lao ®éng hîp lý ®Ó tr¸nh thêi tiÕt xÊu, gi¶m thiÓu tæn thÊt do thêi tiÕt g©y ra, tæ chøc c¶i thiÖn ®êi sèng cña ngêi lao ®éng. Nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®©y cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n còng nh s¶n phÈm x©y l¾p cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ gÝa thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p, kÕ ho¹ch chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm hiÖu qu¶ ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. §Ó thùc hiÖn ®îc ®iÒu nµy, tríc hÕt chóng ta ph¶i cïng t×m hiÓu kh¸i niÖm vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2. Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. 2.1 Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. Trang 2 Sù ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp cña c¶ 3 yÕu tè: T liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng. §ång thêi, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh tiªu hao cña chÝnh c¸c yÕu tè trªn. V× thÕ, sù h×nh thµnh nªn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt lµ tÊt yÕu kh¸ch quan, kh«ng phô thuéc vµo yÕu tè chñ quan cña ngêi s¶n xuÊt . Trong nÒn kinh tÕ nãi chung, ®Æc biÖt lµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp thùc chÊt lµ viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm ra thÞ trêng nh»m môc ®Ých kiÕm lêi. §ã chÝnh lµ qu¸ tr×nh doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ nhÊt ®Þnh, nh÷ng chi phÝ ®ã biÓu hiÖn díi h×nh thøc hiÖn vËt hay gi¸ trÞ, ®ã lµ ®iiªï kiÖn vËt chÊt b¾t buéc ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã ®îc thu nhËp. Do vËy,®Ó tån t¹i, ph¸t triÓn vµ kinh doanh mang l¹i lîi nhuËn cao, c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó qu¶n lý tèt chi phÝ cña m×nh. Muèn vËy, c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m ch¾c b¶n chÊt vµ kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt. VËy chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ g×? Ta cã c¸ch hiÓu chung nhÊt vÒ chi phÝ s¶n xuÊt nh sau :” Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp thùc tÕ ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong mét kú kinh doanh nhÊt ®Þnh”. §èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p: Doanh nghiÖp x©y l¾p lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së, cã t c¸ch ph¸p nh©n, ®îc Nhµ níc giao vèn cã tr¸ch nhiÖm sö dông vèn cã hiÖu qu¶, b¶o toµn vèn, ph¸t triÓn vèn vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô víi Ng©n s¸ch nhµ níc, ho¹t ®éng nh»m môc tiªu kinh tÕ Nhµ níc giao. Lµ mét doanh nghiÖp thuéc ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt, ho¹t ®éng s¶n xuÊt mang tÝnh ®Æc thï, kh¸c víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c. §Þa ®iÓm s¶n xuÊt kh«ng cè ®Þnh, s¶n phÈm lµ nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cã kÕt cÊu phøc t¹p, mang tÝnh ®¬n chiÕc, thêi gian s¶n xuÊt dµi ph¶i lËp dù to¸n cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh tríc khi s¶n xuÊt, n¬i s¶n xuÊt còng chÝnh lµ n¬i tiªu thô. Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p lµ sù kÕt hîp c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã lµ: Søc lao ®éng cña con ngêi, t liÖu lao ®éng vµ ®èi tîng lao ®éng. Sù tham gia cña c¸c yÕu tè vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt h×nh thµnh nªn c¸c kho¶n chi phÝ t¬ng øng.T¬ng øng víi viÖc sö dông TSC§ lµ chi phÝ khÊu hao TSC§, t¬ng øng víi sö dông nguyªn vËt liÖu lµ chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu,t¬ng øng víi viÖc sö dông lao ®éng lµ chi phÝ tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng… Trang 3 Nh vËy, chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p ngoµi ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p t¹o ra c¸c s¶n phÈm x©y l¾p cßn cã c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Do ®ã chØ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p nh»m t¹o ra s¶n phÈm x©y l¾p míi ®îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. 2.2 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ph¸t sinh thêng xuyªn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ bao gåm nhiªï lo¹i, cã néi dung, c«ng dông vµ ®Æc tÝnh kh¸c nhau nªn yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi tõng lo¹i còng kh¸c nhau. V× vËy, ®Ó qu¶n lý tèt chi phÝ th× cÇn ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. Cã thÓ c¨n cø vµo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau ®Ó ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. Cã nhiÒu c¸ch ph©n chia chi phÝ s¶n xuÊt, song mçi c¸ch ph©n chia chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®¶m b¶o ®îc c¸c yªu cÇu sau: - T¹o ®iÒu kiÖn sö dông th«ng tin kinh tÕ nhanh nhÊt cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh, phôc vô tèt cho c«ng viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp - §¸p øng ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc tÝnh to¸n hiÖu qu¶ c¸c ph¬ng ¸n s¶n xuÊt nhng l¹i cho phÐp tiÕt kiÖm chi phÝ h¹ch to¸n vµ thuËn lîi sö dông th«ng tin h¹ch to¸n. Díi ®©y tr×nh bµy c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p chñ yÕu. 2.2.1. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých, c«ng dông cña chi phÝ s¶n xuÊt . Mçi yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®Òu cã môc ®Ých vµ c«ng dông nhÊt ®Þnh. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy c¸c kho¶n chi phÝ cã môc ®Ých, c«ng dông gièng nhau ®îc xÕp vµo cïng mét kho¶n chi phÝ ,kh«ng cÇn xÐt ®Õn kho¶n môc chi phÝ ®ã cã néi dung kinh tÕ nh thÕ nµo. Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ®îc chia thµnh c¸c kho¶n môc sau: chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung. - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: lµ chi phÝ vÒ c¸c lo¹i vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, vËt kÕt cÊu, vËt liÖu lu©n chuyÓn (v¸n khu«n, ®µ gi¸o) cÇn thiÕt ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm x©y l¾p, kh«ng bao gåm chi phÝ vËt liÖu ®· tÝnh vµo chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung. Trang 4 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: lµ chi phÝ tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, kho¶n môc nµy kh«ng bao gåm c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh trªn tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt x©y l¾p vµ chi phÝ tiÒn l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, nh©n viªn ®iÒukhiÓn m¸y thi c«ng. - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: lµ toµn bé chi phÝ sö dông xe, m¸y thi c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p c«ng tr×nh bao gåm: Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng; Chi phÝ söa ch÷a lín, söa ch÷a thêng xuyªn m¸y thi c«ng; chi phÝ tiÒn l¬ng cña nh©n viªn ®iÒu khiÓn m¸y vµ phôc vô m¸y thi c«ng; Chi phÝ nhiªn liÖu vµ ®éng lùc dïng cho m¸y thi c«ng vµ c¸c kho¶n chi phi kh¸c liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc sö dông m¸y thi c«ng nh chi phÝ di chuyÓn, th¸o, l¾p m¸y thi c«ng … Kho¶n môc chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng kh«ng bao gåm kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh trªn tiÒn l¬ng nh©n viªn ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ c¸c kho¶n chi phÝ trùc tiÕp kh¸c ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ trªn ph¸t sinh ë tæ ®éi, c«ng trêng x©y dùng bao gåm: L¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, c¸c kho¶n BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh trªn tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt x©y l¾p, nh©n viªn qu¶n lý ®éi, c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng chung cho ho¹t ®éng cña tæ, ®éi vµ chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña tæ, ®éi. Ph©n lo¹i chi phÝ theo tiªu thøc nµy chØ râ chi phÝ doanh nghiÖp bá ra cho tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng, tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh, lµm c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo kho¶n môc, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh. 2.2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ víi ®èi tîng chÞu chi phÝ . Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ®îc chia thµnh chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp. - Chi phÝ tùc tiÕp: lµ chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ. Nh÷ng chi phÝ nµy ®îc tËp hîp trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - Chi phÝ gi¸n tiÕp: lµ chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng chÞu chi phÝ, kÕ to¸n kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh mµ ph¶i tËp hîp riªng sau ®ã ph©n sau ®ã ph©n bæ cho tõng ®èi tîng theo c¸c tiªu chuÈn ph©n bæ. Trang 5 Do mçi lo¹i chi phÝ cã t¸c dông kh¸c nhau ®èi víi mçi lo¹i c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nªn viÖc ph©n lo¹i râ chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp cã ý nghÜa thùc tiÔn cho viÖc ®¸nh gi¸ hîp lý chi phÝ vµ t×m biÖn ph¸p kh«ng ngõng gi¶m chi phÝ gi¸n tiÕp, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t. 2.2.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ víi khèi lîng s¶n phÈm. Theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi khèi lîng s¶n phÈm th× chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp dîc chia thµnh chi phÝ cè ®Þnh (bÊt biÕn), chi phÝ biÕn ®æi (kh¶ biÕn), chi phÝ hçn hîp. - Chi phÝ bÊt biÕn (hay cßn gäi lµ ®Þnh phÝ) lµ c¸c chi phÝ mµ tæng sè kh«ng thay ®æi khi cã sù thay ®æi vÒ khèi lîng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt hoÆc khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú. - Chi phÝ kh¶ biÕn (hay cßn gäi lµ biÕn phÝ) lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi vÒ tæng sè tû lÖ víi sù thay ®æi cña mc ®é ho¹t ®éng, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú. - Chi phÝ hçn hîp lµ chi phÝ mµ b¶n th©n nã gåm c¸c yÕu tè cña ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ. Ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch nµy cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý cña doanh nghiÖp, ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn vµ phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn thiÕt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. Ngoµi c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trªn tuú thuéc vµo yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p cã thÓ ph©n lo¹i theo c¸c tiªu chÝ kh¸c nhau: ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung kinh tÕ cña chi phÝ, ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi quy tr×nh c«ng nghÖ, ph©n lo¹i theo thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh. 3. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 3.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp x©y l¾p ph¶i bá ra c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt , mÆt kh¸c kÕt qu¶ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp thu ®îc lµ nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc x©y l¾p nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh. Nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc x©y l¾p ®· hoµn thµnh cÇn ph¶i tÝnh ®îc gi¸ thµnh thùc tÕ, tøc lµ nh÷ng chi phÝ ®· bá ra ®Ó s¶n xuÊt ra chóng. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé nh÷ng chi phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ kh¸c biÓu hiÖn b»ng tiÒn mµ doanh nghiÖp Trang 6 x©y l¾p bá ra ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh theo quy ®Þnh. S¶n phÈm x©y l¾p cã thÓ lµ khèi lîng c«ng viÖc hoÆc giai ®o¹n c«ng viÖc cã dù to¸n riªng, cã thÓ l¸ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh toµn bé. Kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh¸c, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p mang tÝnh chÊt c¸ biÖt, mçi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi lîng x©y l¾p khi ®· hoµn thµnh ®Òu cã gi¸ thµnh riªng. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n, vËt t, lao ®éng, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, còng nh c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· sö dông nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 3.2. C¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ViÖc ph©n biÖt c¸c lo¹i gi¸ thµnh trong s¶n xuÊt x©y l¾p sÏ gióp cho doanh nghiÖp trong viÖc nghiªn cøu vµ qu¶n lý tèt gÝa thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®îc chia thµnh c¸c lo¹i: gi¸ thµnh dù to¸n, gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh thùc tÕ. - Gi¸ thµnh dù to¸n: Do ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng x©y l¾p, thêi gian s¶n xuÊt thi c«ng dµi, mang tÝnh ®¬n chiÕc nªn mçi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®Òu ph¶i lËp dù to¸n tríc khi s¶n xuÊt thi c«ng. - Gi¸ thµnh dù to¸n lµ tæng chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Gi¸ thµnh dù to¸n ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt vµ ®¬n gi¸ cña nhµ níc. Gi¸ thµnh dù to¸n lµ chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ dù to¸n vµ phÇn l·i ®Þnh møc. Gi¸ thµnh dù to¸n Gi¸ trÞ dù to¸n cña Cña c«ng tr×nh, h¹ng = c«ng tr×nh, h¹ng môc L·i ®Þnh møc Môc c«ng tr×nh c«ng tr×nh Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp vÒ c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸, c¸c biÖn ph¸p thi c«ng. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch Gi¸ thµnh dù to¸n cña Møc h¹ gi¸ Cña c«ng tr×nh, h¹ng = c«ng tr×nh, h¹ng - thµnh Trang 7 Môc c«ng tr×nh ho¹ch môc c«ng tr×nh kÕ Gi¸ thµnh thùc tÕ: Gi¸ thµnh thùc tÕ cña khèi lîng x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé chi phÝ thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p gåm: Chi phÝ ®Þnh møc, vît ®Þnh møc vµ kh«ng ®Þnh møc nh c¸c kho¶n béi chi, l·ng phÝ vÒ vËt t, lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p cña ®¬n vÞ ®îc phÐp tÝnh vµo gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu kÕ to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p cña khèi lîng x©y l¾p thùc hiÖn trong kú. 4. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p thÓ hiÖn hao phÝ trong kú cña doanh nghiÖp x©y l¾p, chi phÝ nµy ph¶i ®îc xem xÐt trong mèi quan hÖ víi mÆt thø hai cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã lµ kÕt qu¶ cña s¶n xuÊt. Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ hai mÆt thèng nhÊt cña cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, v× vËy chóng gièng nhau vÒ mÆt chÊt. Chóng ®Òu bao gåm c¸c lo¹i chi phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸, c¸c chi phÝ kh¸c mµ doanh nghiÖp bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Tuy nhiªn chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã sù kh¸c nhau vÒ lîng. Chi phÝ s¶n xuÊt thÓ hiÖn nh÷ng chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm trong mét kú (th¸ng, quý, n¨m) kh«ng tÝnh ®Õn chi phÝ ®ã cã liªn quan ®Õn s¶n phÈm ®· hoµn thµnh hay cha. Chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng nh÷ng chØ liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh mµ cßn liªn quan ®Õn kh«Ý lîng s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng. Chi phÝ s¶n xuÊt g¾n liÒn víi tõng thêi kú ph¸t sinh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm g¾n víi khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi lîng c«ng viÖc x©y l¾p hoµn thµnh theo quy ®Þnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cßn cã thÓ bao gåm c¶ chi phÝ s¶n xuÊt khèi lîng dë dang ®Çu kú vµ kh«ng bao gåm chi phÝ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang cuèi kú ®îc chuyÓn sang kú sau. MÆc dï cã sù kh¸c nhau, nhng gi÷a gi¸ thµnh vµ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p l¹i cã mèi quan hÖ mËt thiÕt v¬Ý nhau. Chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi phÝ s¶n xuÊt biÓu hiÖn sù hao phÝ cßn gi¸ thµnh biÓu hiÖn kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt tríc hÕt thÓ hiÖn theo c¸c yÕu tè chi phÝ, sau ®ã khi tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th× chi phÝ ®îc thÓ hiÖn theo c¸c Trang 8 kho¶n môc tÝnh gi¸ thµnh. Møc tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ c¸c nguån lùc sÏ ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ tµi chÝnh khi thi c«ng c«ng tr×nh. II C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y l¾p. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ chØ tiªu chÊt lîng tæng hîp ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh kinh doanh, còng nh chÝnh b¶n th©n doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn thÞ trêng. chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau, trong ®ã cã nh÷ng nh©n tè mang tÝnh chÊt kh¸ch quan vµ cã nh÷ng nh©n tè mang tÝnh chñ quan, c¸c nh©n tè nµy cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau vµ cïng t¸c ®éng tíi chi phÝ. 1. Nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan. Nh©n tè kh¸ch quan lµ nh÷ng nh©n tè bªn ngoµi doanh nghiÖp hay nh÷ng nh©n tè thuéc m«i trêng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. - C¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ níc: §Æc trng cña nÒn kinh tÕ níc ta lµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ Nhµ níc kh«ng ®øng ngoµi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ mµ ®ãng vai trß lµ ngêi híng dÉn, kiÓm so¸t vµ ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng kinh tÕ ë tÇm vÜ m« th«ng qua c¸c luËt lÖ, chÝnh s¸ch vµ c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ. Nhµ níc t¹o m«i trêng vµ hµnh lang ph¸p lý cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh vµ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t kinh doanh vµo nh÷ng nghÒ cã lîi cho ®Êt níc, cho ®êi sèng cña nh©n d©n. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ph¶i tu©n thñ chÕ ®é qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc ®ang ¸p dông nh : ChÕ ®é tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh tÕ… Sù hoµn thiÖn c¸c chÕ ®é qu¶n lý kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cho viÖc ¸p dông chÕ ®é ph©n tÝch, kiÓm tra vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c chÕ ®é thÓ lÖ cña Nhµ níc lµ chç dùa cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. - Gi¸ c¶ vµ c¹nh tranh: Nãi ®Õn thÞ trêng, chóng ta kh«ng thÓ kh«ng ®Ò cËp ®Õn hai nh©n tè c¬ b¶n lµ gi¸ c¶ vµ sù c¹nh tranh. Tríc hÕt lµ sù ¶nh hëng cña nh©n tè gi¸ c¶ ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y l¾p. BiÓu hiÖn, ®ã lµ khi gi¸ c¶ cña nhiªn, nguyªn liÖu, vËt liÖu, dông cô, ®å dïng…hoÆc gi¸ c¶ cña c¸c lao vô, dÞch vô thay ®æi sÏ lµm thay ®æi chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp . NÕu gi¸ c¶ cña nguyªn liÖu, vËt liÖu, dông cô t¨ng lªn th× chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh sÏ t¨ng lªn vµ ngTrang 9 îc l¹i. V× vËy, lùa chän viÖc thay thÕ c¸c lo¹i nguyªn , vËt liÖu víi gi¸ c¶ hîp lý nhng vÉn ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cña doanh nghiÖp còng lµ yÕu tè quan träng ®Ó gi¶m chi phÝ. C¹nh tranh lµ mét quy luËt kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. C¹nh tranh mét mÆt thóc ®Èy doanh nghiÖp h¹ thÊp hao phÝ lao ®éng c¸ biÖt ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c nã l¹i cã t¸c ®éng lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp .Trong thÞ trêng x©y dùng, c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p diÔn ra còng kh«ng kÐm phÇn gay g¾t vµ khèc liÖt nh trong thÞ trêng hµng ho¸ tiªu dïng th«ng thêng. BiÓu hiÖn râ nÐt nhÊt cña c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p trªn thÞ trêng x©y dùng ®ã lµ ho¹t ®éng tranh thÇu. Nh ®· biÕt, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc thùc hiÖn lµ doanh nghiÖp ph¶i ký ®îc c¸c hîp ®ång x©y dùng- tøc lµ b»ng mäi gi¸ doanh nghiÖp ph¶i th¾ng thÇu. V× thÕ doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng kho¶n chi phÝ ®Ó cã dîc nh÷ng hîp ®ång x©y dùng ®ã nh: Chi phÝ tr¶ cho dÞch vô m«i giíi, t vÊn x©y dùng, chi phÝ qu¶ng c¸o… ChÝnh v× thÕ nã cã t¸c ®éng lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp . Ngoµi c¸c nh©n tè kh¸ch quan trªn: Nh©n tè tiÕn bé cña khoa häc, kü thuËt, c«ng nghÖ còng ¶nh hëng tíi chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Khi nh÷ng tiÕn bé khoa häc, kü thuËt, nh÷ng quy tr×nh c«ng nghÖ míi ®îc øng dông vµo s¶n xuÊt cïng víi xu híng chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt ngµy cµng t¨ng sÏ gãp phÇn t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng vµ chÊt lîng tèt nh»m gi¶m lao ®éng ch©n tay… §ã còng lµ nh©n tè gãp phÇn lµm gi¶m chi phÝ. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, c¸c kho¶n môc chi phÝ lu«n cã sù thay ®æi. NhÊt lµ c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, chi phÝ nhiªn liÖu, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ tr¶ l·i tiÒn vay,chi phÝ c«ng cô lao ®éng. Nh÷ng kho¶n nµy n»m ngoµi ý muèn cña doanh nghiÖp vµ lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. 2. Nh÷ng nh©n tè chñ quan bªn trong doanh nghiÖp. Bªn c¹nh nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan trªn cßn cã nh÷ng nh©n tè chñ quan ¶nh hëng ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh: N¨ng xuÊt lao ®éng cña con ngêi, c¬ së vËt chÊt kü thuËt, tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt… ¶nh hëng ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §©y lµ nh÷ng nh©n tè thuéc vÒ chñ thÓ kinh doanh vµ nã mang tÝnh chÊt bªn trong hay cßn gäi lµ nh÷ng nh©n tè bªn trong doanh nghiÖp. Trang 10 - Nh©n tè n¨ng xuÊt lao ®éng con ngêi: N¨ng xuÊt lao ®éng còng lµ mét yÕu tè ¶nh hëng nhiÒu ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y l¾p. Trong bÊt cø doanh nghiÖp s¶n xuÊt nµo th× yÕu tè con ngêi lµ v« cïng quan träng mµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc, ®i ®«i víi con ngêi lµ n¨ng suÊt lao ®éng cña hä. NÕu n¨ng xuÊt lao ®éng cña ngêi lao ®éng mµ cao th× sÏ tiÕt kiÖm ®îc quü tiÒn l¬ng, gi¶m chi phÝ tiÒn l¬ng trong mét ®¬n vÞ s¶n phÈm tiªu thô vµ ®iÒu nµy sÏ lµm cho tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh gi¶m xuèng. - Nh©n tè c¬ së vËt chÊt kü thuËt: HÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Bëi nÕu doanh nghiÖp cã mét hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt tèt th× nã sÏ gãp phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt cho doanh nghiÖp. NÕu m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, dông cô qu¶n lý ®Çy ®ñ, hiÖn ®¹i th× nã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®îc th«ng suèt vµ gi¶m dîc c¸c kho¶n chi phÝ do thuª ngoµi. Ngoµi ra, ®iÒu kiÖn kho b·i ®Ó b¶o qu¶n vËt t, nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ mµ tèt sÏ lµm gi¶m chi phÝ hao hôt trong kh©u b¶o qu¶n, ®ång thêi h¹n chÕ ®îc sù suy gi¶m chÊt lîng, hao mßn cña vËt t, m¸y mãc thiÕt bÞ… - Nh©n tè tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt vµ tµi chÝnh: Nhê vµo viÖc bè chÝ c¸c kh©u s¶n xuÊt hîp lý cã thÓ h¹n chÕ ®îc sù l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ vÒ ngõng s¶n xuÊt … Bªn c¹nh ®ã, viÖc sö dông vèn hîp lý, ®¸p øng ®Çy ®ñ kÞp thêi nhu cÇu cho viÖc mua s¾m vËt t sÏ tr¸nh ®îc nh÷ng tæn thÊt cho s¶n xuÊt nh viÖc ngõng s¶n xuÊt do thiÕu vËt t … §ång thêi, th«ng qua viÖc tæ chøc sö dông vèn sÏ kiÓm tra ®îc t×nh h×nh dù tr÷ vËt t, tõ ®ã ph¸t hiÖn ng¨n ngõa kÞp thêi t×nh tr¹ng ø ®äng, mÊt m¸t hao hôt vËt t … ViÖc ®Èy nhanh sù chu chuyÓn vèn cã thÓ gi¶m bít nhu cÇu vay vèn, gi¶m bít ®îc chi phÝ tr¶ l·i tiÒn vay… TÊt c¶ sù t¸c ®éng trªn ®Òu lµm gi¶m bít chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cho doanh nghiÖp. Trªn ®©y lµ c¸c yÕu tè chñ quan còng nh kh¸ch quan ¶nh hëng ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc nghiªn cøu c¸c nh©n tè nµy cã ý nghÜa quan träng trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt v× nã lµ c¬ së ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®Ò ra c¸c ph¬ng híng vµ c¸c biÖn ph¸p chung nh»m phÊn ®Êu h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt, t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. Trang 11 III. Môc ®Ých, ý nghÜa ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë mét doanh nghiÖp . 1. Môc ®Ých ph©n tÝch chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë mét doanh nghiÖp. Môc ®Ých ph©n tÝch chi phÝ: Ph©n tÝch t×nh h×nh chi phÝ nh»m môc ®Ých nhËn thøc vµ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c, toµn diÖn vµ kh¸ch quan t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông chi phÝ, qua ®ã thÊy ®îc t¸c ®éng ¶nh hëng cña nã ®Õn qu¸ tr×nh vµ kÕt qu¶ kinh doanh. Qua ph©n tÝch chi phÝ cã thÓ thÊy ®îc t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông chi phÝ cã hîp lý hay kh«ng; cã phï hîp víi nh÷ng nhu cÇu kinh doanh, víi nh÷ng nguyªn t¾c qu¶n lý kinh tÕ – tµi chÝnh vµ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ hay kh«ng? §ång thêi, t×m ra nh÷ng mÆt tån t¹i bÊt hîp lý trong qu¶n lý vµ sö dông chi phÝ. Tõ ®ã, ®Ò xuÊt nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p kh¾c phôc nh»m qu¶n lý vµ sö dông chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh tèt h¬n. Môc ®Ých ph©n tÝch gi¸ thµnh: Lµ nh»m nhËn thøc, ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c, toµn diÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch s¶n xuÊt gia c«ng cña doanh nghiÖp trong kú vÒ mÆt sè lîng s¶n phÈm, gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ chÊt lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra...,qua ®ã thÊy ®îc møc ®é hoµn thµnh vµ sè chªnh lÖch t¨ng gi¶m. §ång thêi qua ph©n tÝch còng thÊy ®îc nh÷ng m©u thuÉn trong viÖc tæ chøc vµ qu¶n lý qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gia c«ng vµ tiªu thô s¶n phÈm. Tõ ®ã ®Ò ra ®îc nh÷ng chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p c¶i tiÕn, hoµn thiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ. 2. ý nghÜa ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë mét doanh nghiÖp. Chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét chØ tiªu chÊt lîng tæng hîp ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mét ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi doanh nghiÖp. - Gióp cho doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c, toµn diÖn vµ kh¸ch quan t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông chi phÝ s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp. Qua viÖc ph©n tÝch c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó t×m ra nh÷ng mÆt cßn tån t¹i bÊt hîp lý trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông chi phÝ, tõ ®ã x¸c ®Þnh nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan còng nh nguyªn nh©n chñ quan cã ¶nh hëng tíi sù biÕn ®éng cña chi phÝ, tõ ®ã ®Ò ra c¸c ph¬ng híng vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc nh»m qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt sao cho cã hiÖu qu¶ h¬n. Trang 12 - Ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c¬ së ®Ó ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p qu¶n lÝ cã c¨n cø khoa häc. Mét trong nh÷ng ph¬ng híng quan träng cña viÖc hoµn thiÖn qu¶n lÝ cña c¸c doanh nghiÖp lµ n©ng cao tÝnh cã c¨n cø cña c¸c gi¶i ph¸p ®îc chÊp nhËn. BÊt k× mét gi¶i ph¸p nµo ®îc ®a ra trong qu¸ tr×nh qu¶n lÝ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ ®îc chÊp nhËn trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®i s©u vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ph¸t hiÖn nh÷ng kh¶ n¨ng tiÒm tµng, lùa chän c¸c ph¬ng ¸n tèi u cña c¸c gi¶i ph¸p. Nh vËy, ®Ó qu¶n lÝ tèt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®Ó n©ng cao tÝnh cã c¨n cø cña c¸c gi¶i ph¸p ®îc chÊp nhËn cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh thêng xuyªn vµ cã chÊt lîng c«ng t¸c ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. - Qua ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ ®¸nh gi¸ tæng hîp t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó cã thÓ qu¶n lÝ kinh doanh, cÇn thiÕt ph¶i biÕt ®îc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®ang diÔn ra nh thÕ nµo vµ kÕt qu¶ ra sao. Qua ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ ®¸nh gi¸ tæng h¬p, kh¸ch quan cã phª ph¸n t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh doanh. H¹ch to¸n kinh doanh lµ mét qu¸ tr×nh b¾t ®Çu tõ viÖc t×m hiÓu nhu cÇu thÞ trêng, x©y dùng kÕ ho¹ch vµ ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, tæ chøc ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh cho ®Õn viÖc ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®îc cña ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh ®· ®îc thùc hiÖn. Qua ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ cã thÓ v¹ch ra mÆt m¹nh, mÆt yÕu kÐm, c¸c nguyªn nh©n ¶nh hëng tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tõ ®ã cã c¨n cø ®óng ®¾n cho viÖc ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p nh»m c¶i tiÕn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. -Ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt gióp doanh nghiÖp ph¸t hiÖn vµ khai th¸c nh÷ng kh¶ n¨ng tiÒm tµng trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong qu¶n lÝ chi phÝ s¶n xuÊt, ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc x¸c ®Þnh nh ph¬ng ph¸p ph¸t hiÖn kh¶ n¨ng tiÒm tµng trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh vµ ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p sö dông chóng. N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh phÇn lín phô thuéc vµo nh÷ng kh¶ n¨ng tiÒm tµng ®îc ph¸t hiÖn vµ thùc hiÖn nh thÕ nµo. Kh¶ n¨ng tiÒm tµng lu«n s½n cã trong c¸c doanh nghiÖp v× c¸c lÝ do sau ®©y: Trang 13 + C¸c doanh nghiÖp lu«n ®îc ph¸t triÓn vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt nh bæ sung m¸y mãc thiÕt bÞ, lao ®éng, ®æi míi trang thiÕt bÞ kÜ thuËt. +C¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng hÕt søc ®a d¹ng vµ lu«n thay ®æi vÒ møc ®é bëi v× viÖc sö dông mét sè kh¶ n¨ng tiÒm tµng nµy sÏ lµm xuÊt hiÖn nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕp tôc kh¶ n¨ng tiÒm tµng kh¸c, do ®ã viÖc khai th¸c chóng lµ v« tËn. Cã thÓ nãi, c¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng lµ mét nguån v« tËn ®Ó n©ng cao khèi lîng vµ chÊt lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc, kh«ng ngõng hoµn thiÖn ph¬ng thøc qu¶n lÝ doanh nghiÖp, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc vµ ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Do ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp lµ sù kÕt hîp h÷u c¬ cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµ c¸c yÕu tè qu¶n lÝ s¶n xuÊt nªn kh¶ n¨ng tiÒm tµng trong s¶n xuÊt ®îc biÓu hiÖn ë d¹ng tæng hîp c¸c mÆt ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. §èi víi c¸c yÕu tè lao ®éng, c¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng thêng ®îc biÓu hiÖn ë sè lîng, thêi gian lao ®éng vµ n¨ng xuÊt lao ®éng. §èi víi yÕu tè t liÖu lao ®éng, c¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng thêng ®îc biÓu hiÖn ë sè lîng vµ kÕt cÊu tµi s¶n cè ®Þnh, sè lîng, thêi gian vµ n¨ng suÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ. §èi víi yÕu tè nguyªn vËt liÖu, kh¶ n¨ng tiÒm tµng thÓ hiÖn ë sù h¹ thÊp møc sö dông nguyªn vËt liÖu cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Ngoµi ra, viÖc thay thÕ c¸c nguyªn vËt liÖu quý hiÕm, ®¾t tiÒn ph¶i nhËp tõ níc ngoµi b»ng c¸c nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt trong níc còng lµ mét nguån kh¶ n¨ng tiÒm tµng to lín. §èi víi c¸c yÕu tè qu¶n lÝ s¶n xuÊt, kh¶ n¨ng tiÒm tµng thÓ hiÖn ë viÖc c©n ®èi c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, ®ång bé c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, c©n ®èi gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, c©n ®èi gi÷a c¸c ho¹t ®éng tríc m¾t vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn l©u dµi. Ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp lµ mét c«ng viÖc kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. IV. Néi dung vµ c¸c ph¬ng ph¸p sö dông trong ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i doanh nghiÖp. 1. Néi dung ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp. Trong ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi chung vµ doanh nghiÖp x©y dùng nãi riªng, th× néi dung ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Òu bao gåm c¸c néi dung chÝnh sau: Trang 14 - Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu. Bao gåm hai néi dung ph©n tÝch sau: Ph©n tÝch ®¸nh gÝa chung t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu. Tµi liÖu sö dông lµ: + C¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch, ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cña doanh nghiÖp. + C¸c sè liÖu, tµi liÖu kÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu cña doanh nghiÖp bao gåm c¶ kÕ to¸n tæng hîp, kÕ to¸n chi tiÕt. + C¸c tµi liÖu th«ng tin vÒ thÞ trêng, gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu mµ doanh nghiÖp ®ang sö dông. - Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt. Bao gåm hai néi dung ph©n tÝch sau: Ph©n tÝch chung t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt. Ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tµi liÖu sö dông ®Ó ph©n tÝch C¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch, ®Þnh møc tiÒn l¬ng ë doanh nghiÖp. C¸c sè liÖu tµi liÖu kÕ to¸n chi phÝ tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp bao gåm c¶ kÕ to¸n tæng hîp, kÕ to¸n chi tiÕt vµ c¸c tµi liÖu thèng kª. + C¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l¬ng cña nhµ níc, cña doanh nghiÖp bao gåm c¶ nh÷ng v¨n b¶n quy ®Þnh híng dÉn cña nghµnh hoÆc c¬ quan chñ qu¶n, cña c¬ quan b¶o hiÓm x· héi. + C¸c hîp ®ång lao ®éng vµ chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý lao ®éng. - Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch kho¶n môc chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Bao gåm c¸c néi dung ph©n tÝch sau: Ph©n tÝch chung t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch kho¶n môc chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chi phÝ sö dông m¸y thi tù cã cña doanh nghiÖp vµ mµy thi c«ng thuª ngoµi kh«ng cã c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y ®i kÌm. Ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng thuª ngoµi cã c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y ®i kÌm. Trang 15 Tµi liÖu sö dông : + C¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch vÒ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ë doanh nghiÖp. + C¸c tµi liÖu, sè liÖu kÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, bao gåm kÕ to¸n tæng hîp, kÕ to¸n chi tiÕt vµ c¸c tµi liÖu thèng kª. + C¸c hîp ®ång thuª m¸y thi c«ng… - Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung. Tµi liÖu sö dông : C¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch vÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung; c¸c tµi liÖu, sè liÖu kÕ to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm kÕ to¸n tæng hîp vµ kÕ to¸n chi tiÕt… - Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2. C¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch sö dông trong ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i doanh nghiÖp. 2.1 Ph¬ng ph¸p chi tiÕt. Ph¬ng ph¸p chi tiÕt lµ ph¬ng ph¸p ph©n chia chØ tiªu ph©n tÝch thµnh nhiÒu bé ph©n cÊu thµnh ®Ó phôc vô mét yªu cÇu ph©n tÝch cô thÓ.. Theo ph¬ng ph¸p nµy, mét chØ tiªu ph©n tÝch cã thÓ chi tiÕt theo c¸c híng nh sau: chi tiÕt theo c¸c bé phËn cÊu thµnh, chi tiÕt theo thêi gian, chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm. Trong ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®îc chi tiÕt theo tõng kho¶n môc chi phÝ, nh kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu, kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kho¶n môc chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung. C¸c kho¶n môc chi phÝ nµy l¹i ®îc chi tiÕt theo tõng kho¶n môc chi phÝ nhá kh¸c. 2.2 Ph¬ng ph¸p so s¸nh. Lµ ph¬ng ph¸p ®îc sö dông phæ biÕn trong ph©n tÝch nh»m x¸c ®Þnh møc ®é biÕn ®éng cña chØ tiªu ph©n tÝch. Trong ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, chóng ta ph¶i so s¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm ®¹t ®îc víi chi phÝ s¶n xuÊt bá ra trong kú kinh doanh, So s¸nh chØ tiªu tæng chi phÝ s¶n xuÊt k× thùc hiÖn so víi k× kÕ ho¹ch còng nh chi phÝ cña tõng kho¶n môc trong gi¸ thµnh, so s¸nh møc gi¸ thµnh c«ng tr×nh thùc tÕ ®¹t ®îc víi gi¸ thµnh c«ng tr×nh lËp theo dù to¸n thi c«ng ( gi¸ thµnh kÕ ho¹ch). Ph¬ng ph¸p so s¸nh cã u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, dÔ tÝnh to¸n vµ cã thÓ nhanh chãng ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu cÇn ph©n tÝch. Tuy nhiªn, khi sö dông ph¬ng ph¸p Trang 16 nµy th× sÏ kh«ng x¸c ®Þnh ®îc cô thÓ sù ¶nh hëng cña tõng nh©n tè ®Õn chØ tiªu ph©n tÝch. V× vËy, viÖc ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i hay ph¸t huy nh÷ng u ®iÓm cña doanh nghiÖp bÞ h¹n chÕ. §Ó kh¾c phôc nhîc ®iÓm nµy, trong ph©n tÝch ngêi ta cßn sö dông ph¬ng ph¸p lo¹i trõ. 2.3 Ph¬ng ph¸p lo¹i trõ. Lµ ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh hëng cña tõng nh©n tè ®Õn ®èi tîng ph©n tÝch, b»ng c¸ch khi x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh hëng cña nh©n tè nµy th× lo¹i trõ ¶nh hëng cña nh©n tè kh¸c. Cã hai h×nh thøc: a. Ph¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn: lµ ph¬ng ph¸p thay thÕ lÇn lît sè liÖu gèc b»ng sè liÖu muèn so s¸nh cña c¸c nh©n tè cã ¶nh hëng ®Õn chØ tiªu kinh tÕ ®îc ph©n tÝch theo mét l«gic x¸c ®Þnh. Th«ng thêng, tr×nh tù thay thÕ ®îc quy ®Þnh: nh©n tè sè lîng thay thÕ tríc, nh©n tè chÊt lîng thay thÕ sau. b. Ph¬ng ph¸p sè chªnh lÖch: ®©y lµ h×nh thøc biÕn tíng cña h×nh thøc thay thÕ liªn hoµn. XÐt theo to¸n häc th× ph¬ng ph¸p sè chªnh lÖch lµ h×nh thøc rót gän cña ph¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn b»ng c¸ch ®Æt thõa sè chung. Ph¬ng ph¸p lo¹i trõ ®îc sö dông trong ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn c¸c kho¶n môc chi phÝ trong gÝa thµnh s¶n phÈm. 2.4 Ph¬ng ph¸p c©n ®èi. Lµ ph¬ng ph¸p ®îc dïng trong ph©n tÝch dùa trªn c¬ së c©n ®èi gi÷a nguån vµ viÖc ph©n phèi c¸c nguån ®ã. Trong ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph¬ng ph¸p c©n ®èi ®îc dïng ®Ó c©n ®èi gi÷a tæng chi phÝ vµ c¸c yÕu tè chi phÝ, c©n ®èi gi÷a tæng gi¸ thµnh vµ kho¶n môc gi¸ thµnh. 2.5 Ph¬ng ph¸p dïng biÓu mÉu. BiÓu trong ph©n tÝch kinh tÕ nãi chung vµ trong ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng ®îc thiÕt lËp theo c¸c dßng, c¸c cét, trong ®ã ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c kho¶n môc, c¸c chØ tiªu, c¸c sè liÖu ph©n tÝch. Trang 17 Trang 18
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan