Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
Lêi c¶m ¬n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy lµ kÕt qu¶ cña t«i h¬n 4 n¨m ë trêng
§¹i häc Kinh tÕ - §¹i häc HuÕ. §Ó hoµn thµnh kho¸ luËn nµy ngoµi sù
næ lùc cña b¶n th©n, t«i cßn ®îc sù quan t©m gióp ®ì cña thÇy c« gi¸o
trong trêng, l·nh ®¹o vµ c¸c phßng ban trong c«ng ty B¸nh kÑo H¶i
Ch©u, b¹n bÌ, ngêi th©n….
Qua ®©y t«i còng xin ®îc c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o trêng §¹i häc
Kinh tÕ - §¹i häc HuÕ ®· truyÒn ®¹t kiÕn thøc cho t«i trong suèt thêi
gian häc tËp võa qua. §Æc biÖt c¶m ¬n ThÇy Hå Phan Minh §øc ngêi híng dÉn vµ gióp ®ì t«i hoµn thµnh kho¸ luËn nµy.
T«i xin göi lêi c¶m ¬n tíi Ban Gi¸m ®èc, Phßng Tæ chøc cïng anh
chÞ em trong Phßng KÕ to¸n C«ng ty B¸nh kÑo H¶i Ch©u ®· t¹o mäi
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho t«i trong suèt thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty.
T«i xin c¶m ¬n tíi b¹n bÌ ngêi th©n ®· lu«n quan t©m hç trî vÒ
mäi mÆt trong qu¸ tr×nh häc tËp, thùc tËp vµ hoµn thµnh kho¸ luËn.
Qua ®©y t«i còng xin nhËn ®îc sù gãp ý cña quý thÇy c« trong
khoa, anh chÞ em trong C«ng ty B¸nh kÑo H¶i Ch©u ®Ó kho¸ luËn cã tÝnh
thùc tiÔn h¬n.
Ngµy 23 th¸ng 2 n¨m 2003
Sinh viªn thùc hiÖn
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
Trang
1
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
PhÇn I
Giíi thiÖu ®Ò tµi
1. Lý do chän ®Ò tµi
NÒn kinh tÕ thÞ trêng lu«n ®Æt ra cho nh÷ng nhµ qu¶n lý nhiÒu vÊn ®Ò cÊp b¸ch.
§Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong m«i trêng c¹nh tranh ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n lý doanh
nghiÖp ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo sao cho tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶
víi chi phÝ bá ra hîp lý vµ ®óng ®¾n, ®¶m b¶o chÊt lîng ®Çu ra vµ cã lîi nhuËn. Do vËy
c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i cã chiÕn lîc kinh doanh linh ho¹t mµ c«ng cô gióp cho c¸c nhµ
qu¶n lý ra quyÕt ®Þnh ®ã lµ kiÓm so¸t ®îc c¸c yÕu tè chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
KÕt hîp víi c¸c th«ng tin vÒ cung cÇu, gi¸ c¶ trªn thÞ trêng, th«ng tin vÒ chi phÝ
s¶n xuÊt gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý kinh doanh x¸c ®Þnh ®îc gi¸ b¸n s¶n phÈm hîp lý,
t×m ra ®îc mét c¬ cÊu s¶n phÈm tèi u, tËn dông ®îc n¨ng lùc s¶n xuÊt nã cßn gióp cho
nhµ qu¶n lý x¸c ®Þnh xem cã nªn thay ®æi c«ng nghÖ s¶n xuÊt kh«ng, më réng hay thu
hÑp s¶n xuÊt ë møc ®é nµo?
§Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét s¶n phÈm th× doanh nghiÖp ph¶i tèn hÕt bao nhiªu
chi phÝ, c¸c lo¹i chi phÝ vµ tû träng cña tõng lo¹i chi phÝ, kh¶ n¨ng ®Ó h¹ thÊp c¸c lo¹i
chi phÝ nµy. ChØ tiªu ®Ó tho¶ m·n th«ng tin trªn chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
V× vËy c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc coi lµ
c«ng t¸c träng t©m cña c«ng t¸c kÕ to¸n trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nã liªn quan hÇu
hÕt c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ ®Çu ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó ®¶m b¶o viÖc
h¹ch to¸n ®îc chÝnh x¸c, kÞp thêi phï hîp víi ®Æc ®iÓm h×nh thµnh vµ ph¸t sinh chi phÝ,
phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt quy tr×nh c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp vµ chÕ ®é qu¶n
lý Nhµ níc lµ yªu cÇu cã tÝnh xuyªn suèt trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n cña doanh nghiÖp.
Cho nªn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh
nghiÖp kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n
c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, qua thêi gian nghiªn cøu
lý luËn trong nhµ trêng vµ thùc tÕ thùc tËp t¹i c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u t«i quyÕt
®Þnh nghiªn cøu ®Ò tµi:" Thùc tr¹ng vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ
to¸n vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty B¸nh kÑo H¶i Ch©u ".
2. Môc tiªu cña ®Ò tµi:
Trªn c¬ së thu thËp, tæng hîp mét c¸ch cã hÖ thèng lý luËn vÒ h¹ch to¸n chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, tõ ®ã ph©n tÝch thùc tr¹ng vµ ®Ò xuÊt ý kiÕn nh»m
hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm nãi riªng t¹i c«ng ty b¸nh kÑo H¶i Ch©u.
3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu.
Trang
2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
Do ®Æc ®iÓm vµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty B¸nh kÑo H¶i Ch©u
gåm nhiÒu ph©n xëng s¶n xuÊt víi s¶n phÈm hµng tr¨m chñng lo¹i do vËy t«i chän thu
thËp nghiªn cøu
-§èi tîng nghiªn cøu: ph©n xëng 1
-Ph¹m vi nghiªn cøu : 6 lo¹i s¶n phÈm (Quy kem gãi, b¸nh H¬ng Th¶o 300, l¬ng kh« tæng hîp, l¬ng kh« dinh dìng, l¬ng kh« ®Ëu xanh, b¸nh va ni 450g)
4. C¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
§Ó thùc hiÖn ®Ò tµi nµy t«i ®· sö dông c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
- Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra thu thËp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho ®Ò tµi.
- Ph¬ng ph¸p tæng hîp, xö lý vµ hÖ thèng sè liÖu ®iÒu tra thu thËp.
- Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch kinh doanh.
- Ph¬ng ph¸p lý luËn logic
.
5. Nh÷ng ®ãng gãp cña ®Ò tµi.
Ngµy nay víi nh÷ng tiÕn bé kü thuËt, ph¬ng thøc s¶n xuÊt kinh doanh; sù toµn
cÇu ho¸ kinh tÕ, më réng ph¹m vi c¹nh tranh th× sù gia t¨ng nhu cÇu th«ng tin, tÝnh tèc
®é, tÝnh linh ho¹t, chÝnh x¸c cña th«ng tin chi phÝ vµ gi¸ thµnh cµng ngµy cµng ®Æt ra
bøc thiÕt h¬n trong ®iÒu hµnh doanh nghiÖp. Do vËy ®Ò tµi nµy ®ãng gãp nh»m hoµn
thiÖn h¬n c«ng t¸c kÕ to¸n, c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh t¹i C«ng ty.
Trang
3
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
PhÇn II
Néi dung cña ®Ò tµi
Ch¬ng I
C¬ së khoa häc cña ®Ò tµi
1.1 Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh
s¶n phÈm.
1.1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt
1.1.1.1 Kh¸i niÖm vÒ chi phÝ s¶n xuÊt.
X· héi loµi ngêi tån t¹i vµ ph¸t triÓn lu«n g¾n liÒn víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt. NÒn
s¶n xuÊt x· héi cña bÊt kú ph¬ng thøc s¶n xuÊt nµo còng g¾n liÒn víi sù vËn ®éng vµ
tiªu hao c¸c yÕu tè c¬ b¶n nh t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng, 3 yÕu
tè ®ã khi ®îc kÕt hîp vµ tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× nã trë thµnh chi phÝ s¶n
xuÊt. Ngêi lao ®éng b»ng søc lao ®éng cña m×nh t¸c ®éng ®Õn ®èi tîng lao ®éng th«ng
qua t liÖu lao ®éng ®Ó t¹o ra s¶n phÈm.
VËy chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt
ho¸ ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn mµ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh.
1.1.1.2 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt.
Trong thùc tÕ ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¸c doanh nghiÖp
ph¶i bá ra rÊt nhiÒu lo¹i chi phÝ víi néi dung kinh tÕ, tÝnh chÊt, c«ng dông kh¸c nhau
vµ liªn quan ®Õn nhiÒu lÜnh vùc ho¹t ®éng. §Ó qu¶n lý kiÓm so¸t chi phÝ mét c¸ch chÆt
chÏ cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ lµm ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c h¹ch
to¸n còng nh nhu cÇu th«ng tin cña nhµ qu¶n lý. Chi phÝ s¶n xuÊt ph©n lo¹i theo c¸c
tiªu thøc:
* Ph©n lo¹i theo lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh .
C¨n cø vµo viÖc sö dông chi phÝ vµo ho¹t ®éng kinh doanh toµn bé chi phÝ ®îc
chia lµm 3 lo¹i:
- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh: Gåm chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt,
tiªu thô vµ qu¶n lý hµnh chÝnh.
- Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh: Gåm nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng vÒ
vèn vµ ®Çu t tµi chÝnh.
- Chi phÝ bÊt thêng: Gåm nh÷ng chi phÝ ngoµi dù kiÕn cã thÓ do chñ quan hay
kh¸ch quan mang l¹i.
C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho viÖc ph©n ®Þnh chi phÝ ®îc chÝnh x¸c, phôc vô cho
viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, x¸c ®Þnh chi phÝ vµ kÕt qu¶ cña tõng ho¹t ®éng kinh
doanh còng nh lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh.
* Ph©n lo¹i theo néi dung kinh tÕ ( hay ph©n theo yÕu tè chi phÝ )
Trang
4
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy nh÷ng kho¶n chi phÝ cã chung tÝnh chÊt kinh tÕ ®îc
xÕp chung vµo mét yÕu tè chi phÝ kh«ng kÓ c¸c chi phÝ ®ã chi ë ®©u vµ dïng vµo môc
®Ých g× (trùc tiÕp s¶n xuÊt hay phôc vô qu¶n lý). Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh ë ViÖt Nam
toµn bé chi phÝ ®îc chia lµm c¸c yÕu tè sau:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu, phô tïng
thay thÕ, c«ng cô xuÊt dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp (lo¹i trõ gi¸
trÞ vËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp t¹i kho, phÕ liÖu thu håi).
- Chi phÝ nh©n c«ng: Gåm toµn bé chi phÝ ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng (kÓ c¶ thêng xuyªn hay t¹m thêi) tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng trong kú b¸o c¸o. Chi phÝ nh©n c«ng cßn bao gåm c¶ chi phÝ BHYT, BHXH, kinh
phÝ c«ng ®oµn mµ doanh nghiÖp ph¶i nép Nhµ níc theo quy ®Þnh.
- Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: lµ toµn bé kho¶n trÝch khÊu hao tµi s¶n cè
®Þnh cña doanh nghiÖp dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú b¸o c¸o.
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm chi phÝ vÒ nhËn cung cÊp dÞch vô tõ c¸c
®¬n vÞ kh¸c ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú
nh ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i, vÖ sinh vv...
- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Gåm c¸c chi phÝ b»ng tiÒn nhng kh«ng thuéc c¸c lo¹i
trªn nh chi phÝ tiÕp kh¸ch, héi nghÞ vv...
C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho doanh nghiÖp biÕt ®îc chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
cña doanh nghiÖp gåm nh÷ng lo¹i chi phÝ nµo, tû träng tõng lo¹i chi phÝ trong tæng sè,
tõ ®ã lµm c¬ së cho viÖc lËp kiÓm tra, ph©n tÝch c¸c dù to¸n chi phÝ, gi¶i thÝch chi phÝ
s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè trong b¶n thuyÕt minh b¸o c¸o.
* Ph©n lo¹i chi phÝ theo c«ng dông kinh tÕ ( theo kho¶n môc gi¸ thµnh s¶n
phÈm).
Chi phÝ ®îc ph©n chia thµnh nh÷ng kho¶n môc t¬ng øng víi nh÷ng kho¶n môc
gi¸ thµnh, nh÷ng chi phÝ cã chung c«ng dông kinh tÕ ®îc xÕp vµo mét kho¶n môc chi
phÝ kh«ng biÖt tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ ®ã. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh gåm 3 kho¶n
môc:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Gåm nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô,
nhiªn liÖu tham gia trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô dÞch vô.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶, thanh to¸n cho c«ng
nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô dÞch vô bao gåm tiÒn l¬ng c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng, phô cÊp l¬ng.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n xëng
s¶n xuÊt nh tiÒn l¬ng nh©n viªn ph©n xëng, chi phÝ c«ng cô dông cô xuÊt dïng cho
ph©n xëng, khÊu hao TSC§ thuéc bé phËn s¶n xuÊt, c¸c chi phÝ dÞch vô, lao vô mua
ngoµi vµ chi phÝ kh¸c thuéc ph¹m vi ph©n xëng.
C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm theo kho¶n môc, tÝnh chÝnh x¸c thµnh thùc tÕ, x¸c ®Þnh ®îc møc ®é ¶nh hëng
Trang
5
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
cña c¸c nh©n tè kh¸c nhau ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm, phôc vô cho c«ng t¸c ph©n tÝch gi¸
thµnh s¶n phÈm vµ gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch tÝnh gi¸ thµnh.
* Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ gi÷a ®é lín cña chi phÝ víi khèi lîng
s¶n phÈm.
- Chi phÝ cè ®Þnh (®Þnh phÝ): Lµ nh÷ng chi phÝ mµ khèi lîng s¶n xuÊt ra kh«ng
lµm ¶nh hëng hoÆc ¶nh hëng kh«ng ®¸ng kÓ ®Õn sù thay ®æi cña chi phÝ nµy. NÕu khèi
lîng s¶n xuÊt t¨ng lªn hoÆc gi¶m xuèng th× chi phÝ nµy tÝnh trªn 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm l¹i
biÕn ®æi (tøc ®Þnh phÝ trªn 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm thay ®æi khi sè lîng thay ®æi ).
Chi phÝ biÕn ®æi (biÕn phÝ): Lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi theo tû lÖ trùc tiÕp víi
khèi lîng s¶n phÈm s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ch¼ng h¹n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp,
chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ nµy tÝnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i cè ®Þnh
cho dï khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cã bÞ biÕn ®éng (tøc lµ biÕn phÝ trªn mét ®¬n vÞ
s¶n phÈm gi÷ nguyªn kh«ng thay ®æi khi s¶n lîng thay ®æi).
C¸ch ph©n lo¹i nµy ®Ó thuËn lîi cho viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ kiÓm tra chi phÝ, ®ång
thêi lµm c¨n cø ®Ó ra quyÕt ®Þnh kinh doanh.
* Ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ.
Chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh ®îc chia thµnh:
- Chi phÝ s¶n phÈm: Lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn s¶n phÈm s¶n xuÊt ra
hoÆc ®îc mua vµo kh«ng ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
trong kú khi s¶n phÈm cha ®îc tiªu thô.
- Chi phÝ thêi kú: Lµ nh÷ng chi phÝ lµm gi¶m lîi tøc cña doanh nghiÖp trong mét
thêi kú nµo ®ã (chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp) nã kh«ng ph¶i lµ mét
phÇn gi¸ trÞ s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt hoÆc mua vµo nªn ®îc xem lµ c¸c phÝ tæn cÇn ®îc
khÊu trõ ra tõ lîi tøc cña thêi kú mµ chóng ph¸t sinh.
Ph©n lo¹i chi phÝ theo tiªu thøc nµy cung cÊp th«ng tin cho viÖc lËp kÕ ho¹ch,
kiÓm tra vµ chñ ®éng ®iÒu tiÕt chi phÝ cho phï hîp.
Trªn ®©y lµ nh÷ng c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn, ngoµi ra, cßn cã mét sè c¸ch ph©n
lo¹i kh¸c nh: Ph©n lo¹i theo ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ, theo kh¶ n¨ng kiÓm so¸t.
1.1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm:
1.1.2.1. Kh¸i niÖm vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c chi phÝ vÒ lao ®éng
sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm (lao vô) ®· hoµn thµnh.
Gi¸ thµnh lµ mét chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt tæng hîp thÓ hiÖn c¸c mÆt ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, nã lµ thíc ®o møc tiªu hao ®Ó cã thÓ bï ®¾p
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c«ng cô quan träng cña doanh nghiÖp ®Ó kiÓm so¸t t×nh
h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ xem xÐt hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p tæ chøc kü
thuËt. Bªn c¹nh ®ã gi¸ thµnh cßn lµ mét c¨n cø quan träng ®Ó doanh nghiÖp x©y dùng
chÝnh s¸ch gi¸ c¶ cña doanh nghiÖp ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm.
1.1.2.2. B¶n chÊt cña gi¸ thµnh (néi dung kinh tÕ cña gi¸ thµnh )
Trang
6
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
Lµ sù dÞch chuyÓn gi¸ trÞ c¸c yÕu tè vËt chÊt vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt
vµ tiªu thô. Cha cã sù dÞch chuyÓn nµy th× kh«ng thÓ nãi ®Õn chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng gi¸ thµnh s¶n phÈm bao gåm toµn bé
c¸c kho¶n hao phÝ vËt chÊt thùc tÕ cÇn ®îc bï ®¾p bÊt kÓ nã thuéc bé phËn nµo trong
cÊu thµnh gi¸ trÞ s¶n phÈm.
1.1.2.3 Chøc n¨ng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu chÊt lîng tæng hîp cã ý nghÜa quan träng ®èi víi
c«ng t¸c qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ.
Th«ng qua chØ tiªu nµy ngêi ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt, chøng minh kh¶ n¨ng ph¸t triÓn vµ viÖc sö dông c¸c yÕu tè vËt chÊt ®· thùc sù tiÕt
kiÖm vµ hîp lý cha.
Nh»m cã c¨n cø xem xÐt tÝnh chÊt quan träng cña chØ tiªu gi¸ thµnh trong c«ng
t¸c qu¶n lý kinh tÕ cÇn nªu ra nh÷ng chøc n¨ng vèn cã cña chØ tiªu gi¸ thµnh.
* Chøc n¨ng thíc ®o bï ®¾p chi phÝ:
Gi¸ thµnh lµ biÓu hiÖn hao phÝ vËt chÊt mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó s¶n xuÊt vµ
tiªu thô s¶n phÈm. Nh÷ng hao phÝ nµy cÇn ®îc bï ®¾p mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi ®Ó
®¶m b¶o yªu cÇu t¸i s¶n xuÊt. Th«ng qua chØ tiªu s¶n phÈm ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch
chÝnh x¸c c¸c doanh nghiÖp sÏ ®¶m b¶o ®îc kh¶ n¨ng bï ®¾p theo yªu cÇu kinh doanh.
* Chøc n¨ng lËp gi¸:
S¶n phÈm do c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra lµ s¶n phÈm hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn
gi¸ trÞ trªn thÞ trêng th«ng qua gi¸ c¶.
Gi¸ c¶ s¶n phÈm ®îc x©y dùng trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt, biÓu
hiÖn mÆt gi¸ trÞ s¶n phÈm. Khi x©y dùng gi¸ c¶ th× yªu cÇu ®Çu tiªn lµ gi¸ c¶ ph¶i cã
kh¶ n¨ng bï ®¾p hao phÝ vËt chÊt ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, b¶o ®¶m cho c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt b×nh thêng cã thÓ bï ®¾p ®îc hao phÝ ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt.
§Ó thùc hiÖn ®îc yªu cÇu bï ®¾p hao phÝ vËt chÊt khi x©y dùng gi¸ ph¶i c¨n cø
vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuy nhiªn gi¸ thµnh s¶n phÈm cña tõng doanh nghiÖp kh«ng
ph¶i lµ c¬ së ®Ó x©y dùng gi¸. §Ó x©y dùng gi¸ ngêi ta ph¶i c¨n cø vµo gi¸ thµnh b×nh
qu©n cña ngµnh, cña ®Þa ph¬ng ®îc s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn trung b×nh. CÇn thÊy r»ng
dï cã dùa vµo c¸c lo¹i gi¸ thµnh nµo ®Ó lµm c¨n cø lËp gi¸ th× viÖc x¸c ®Þnh gi¸ thµnh
c¸ biÖt ë tõng doanh nghiÖp ®Òu cã ý nghÜa hÕt søc quan träng, kh«ng cã chÝnh s¸ch
biÖn ph¸p vi m« nµo ®Ó ®iÒu tiÕt c¸c ho¹t ®éng vÜ m« mµ kh«ng b¾t nguån tõ nh÷ng
ho¹t ®éng vµ kÕt qu¶ cô thÓ cña c¸c doanh nghiÖp .
* Chøc n¨ng ®ßn bÈy kinh tÕ:
Doanh lîi cña doanh nghiÖp cao hay thÊp phô thuéc trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh s¶n
phÈm. H¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó t¨ng cêng doanh lîi, t¹o nªn tÝch
luü vµ t¸i s¶n xuÊt më réng.
Trang
7
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
PhÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh b»ng c¸c ph¬ng ph¸p c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n
lý, hoµn thiÖn c«ng nghÖ s¶n xuÊt, tæ chøc lao ®éng khoa häc, tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n
xuÊt lµ híng c¬ b¶n ®Ó doanh nghiÖp ®øng v÷ng ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ
cã c¹nh tranh. Chøc n¨ng ®ßn bÈy kinh tÕ cßn thÓ hiÖn râ nÐt vµ tÝch cùc trong néi bé
®¬n vÞ.
Khi thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé. Nã ®Æt ra yªu cÇu cho tõng bé phËn s¶n
xuÊt cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu võa tiÕt kiÖm chi phÝ võa sö dông mét c¸ch hîp lý nhÊt ®èi
víi tõng ho¹t ®éng, tõng kho¶n chi phÝ cô thÓ.
1.1.2.4 Ph©n lo¹i gi¸ thµnh:
§Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n, kÕ ho¹ch ho¸ s¶n phÈm
còng nh yªu cÇu x©y dùng gi¸ b¸n hµng ho¸ s¶n phÈm. Ngêi ta xem xÐt tiÕn hµnh díi
nhiÒu gãc ®é, ph¹m vi kh¸c nhau.
- NÕu xem xÐt theo thêi ®iÓm vµ nguån sã liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh th× ngêi ta chia
lµm 3 lo¹i:
+ Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh tÝnh tríc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt s¶n phÈm cña
kú kÕ ho¹ch ®îc x©y dùng dùa trªn ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ cña kú kÕ ho¹ch vµ s¶n lîng kú kÕ ho¹ch.
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh
ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp.
+ Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®îc x¸c ®Þnh tríc khi tiÕn hµnh
s¶n xuÊt ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®Þnh møc ®îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c ®Þnh
møc chi phÝ hiÖn hµnh t¹i thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch. Do vËy gi¸ thµnh
®Þnh møc lu«n lu«n thay ®æi phï hîp víi sù thay ®æi cña c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®îc
trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ thíc ®o chÝnh x¸c c¸c chi
phÝ cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ thêi ®iÓm
nhÊt ®Þnh.
+ Gi¸ thµnh thùc tÕ: Gi¸ thµnh thùc tÕ ®îc x¸c ®Þnh sau khi ®· hoµn thµnh qu¸
tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, nã bao gåm c¶ c¸c chi phÝ vît ®Þnh møc, ngoµi kÕ ho¹ch nh
thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng, ngõng s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh thùc tÕ x¸c ®Þnh dùa hoµn toµn
vµo sè liÖu kÕ to¸n.
- Theo ph¹m vi chi phÝ gi¸ thµnh ®îc chia ra:
+ Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng xëng): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ c¸c chi
phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm nh chi phÝ
nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm ®îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n thµnh phÈm nhËp
kho vµ gi¸ vèn hµng b¸n.
+ Gi¸ thµnh toµn bé (gi¸ thµnh tiªu thô): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n
chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm.
Trang
8
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
Gi¸ thµnh toµn bé = gi¸ thµnh c«ng xëng + chi phÝ b¸n hµng + chi phÝ QLDN.
Gi¸ thµnh toµn bé ®îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh lîi tøc tríc thuÕ cña tõng lo¹i s¶n
phÈm lao vô dÞch vô.
1.1.3. Ph©n biÖt gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Gièng nhau: Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm gièng nhau vÒ b¶n chÊt
®Òu bao gåm c¸c hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá ra
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra ra s¶n phÈm. Chi phÝ biÓu hiÖn vÒ mÆt hao phÝ cßn gi¸ thµnh
biÓu hiÖn vÒ mÆt kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh.
Kh¸c nhau: Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¸c nhau vÒ ph¹m vi vµ
mèi quan hÖ víi khèi lîng s¶n phÈm.
-Chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng g¾n liÒn víi khèi lîng, chñng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh
mµ g¾n liÒn víi tõng thêi kú ph¸t sinh chi phÝ. Trong khi ®ã gi¸ thµnh l¹i cã quan hÖ
mËt thiÕt víi sè lîng chñng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chØ tÝnh nh÷ng hao phÝ lao ®éng ph¸t sinh trong mét thêi kú
nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m) kh«ng tÝnh nh÷ng hao phÝ lao ®éng cã liªn quan ®Õn sè s¶n
phÈm hoµn thµnh hay cha hoµn thµnh hay s¶n phÈm háng. Trong khi ®ã gi¸ thµnh s¶n
phÈm th× giíi h¹n c¸c chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan ®Õn sè s¶n phÈm hoµn thµnh.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chØ tÝnh cho mét kú bao gåm nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh
trong kú, trong ®ã cã chi phÝ thuéc chi phÝ ph¶i tr¶ kú tríc nhng míi ph¸t sinh kú nµy,
c¸c chi phÝ ®· tr¶ tríc trong kú nhng cha ph©n bæ trong kú nµy. Cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm
chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn mét khèi lîng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh kh«ng ®Ó
ph¸t sinh kú nµo. Gi¸ thµnh s¶n phÈm chøa ®ùng c¶ mét phÇn chi phÝ cña kú tríc
chuyÓn sang, chi phÝ tr¶ tríc ®îc ph©n bæ vµ mét phÇn chi phÝ sÏ ph¸t sinh ë kú sau.
Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc thÓ hiÖn:
Tæng gi¸ thµnh
S¶n phÈm
=
Chi phÝ SXKDDD
+
trong kú
CP SX KDph¸t sinh
trong kú
-
CPSXKD
dë dang cuèi kú
1.2 KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµtÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1.2.1. Sù cÇn thiÕt cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
®èi víi ho¹t ®éng doanh nghiÖp.
X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn ®Æt ra nhu cÇu s¶n xuÊt ngµy cµng nhiÒu s¶n phÈm
®Ó ®¸p øng ngµy cµng cao nhu cÇu con ngêi. ChÝnh sù ph¸t triÓn ®ã ®· thóc ®Èy c¸c
doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ t¹o ra khèi lîng s¶n phÈm lín. §ång thêi sù ph¸t
triÓn m¹nh mÏ cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ dÞch vô, sù c¹nh tranh gi÷a
c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng trë lªn khèc liÖt h¬n lµm nÈy sinh nhu cÇu qu¶n lý qu¸
Trang
9
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
tr×nh kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp ngµy c¶ng trë lªn quan träng vµ quyÕt ®inh sù
thµnh b¹i cña doanh nghiÖp.
§Ó qu¶n lý ®îc c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp cÇn cã sè liÖu chi tiÕt vÒ chi phÝ
vµ gi¸ thµnh. §©y lµ th«ng tin quan träng phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng cña
doanh nghiÖp.
1.2.2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh.
Qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ néi dung quan träng hµng
®Çu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu tiÕt kiÖm vµ t¨ng lîi nhuËn,
phôc vô tèt c«ng t¸c qu¶n lý vµ chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn tèt
c¸c nhiÖm vô:
- TËp hîp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c chi phÝ s¶n xuÊt cho c¸c ®èi tîng cÇn tËp hîp
chi phÝ.
- TËp hîp ph©n bæ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ hîp lý cho c¸c ®èi
tîng tÝnh gi¸ thµnh.
- TÝnh to¸n chÝnh x¸c kÞp thêi gi¸ thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt.
- KiÓm tra chÆt chÏ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc tiªu hao vµ dù to¸n chi phÝ
nh»m ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c hiÖn tîng l·ng phÝ, sö dông chi phÝ kh«ng ®óng kÕ ho¹ch,
sai môc ®Ých.
- LËp c¸c b¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p
®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
- Cung cÊp th«ng tin kh¸c vÒ kÕ to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cho ngêi sö
dông trong néi bé doanh nghiÖp.
1.2.3. Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh
1.2.3.1. X¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
a.X¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt:
X¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ kh©u ®Çu tiªn quan träng trong toµn bé
c«ng t¸c h¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã lµ viÖc x¸c ®Þnh néi dung chi phÝ vµ ph¹m vi
giíi h¹n cã tÝnh chÊt t¬ng ®èi ®Ó kÕ to¸n tiÕn hµnh më sæ vµ tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh
trong kú h¹ch to¸n. §èi tîng nµy cã thÓ lµ s¶n phÈm hoÆc nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i, lµ
chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc nhãm chi tiÕt s¶n phÈm, lµ ®¬n ®Æt hµng, lµ giai ®o¹n c«ng
nghÖ, ph©n xëng.
X¸c ®Þnh dèi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ta thêng c¨n cø:
* §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt : Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®¬n
gi¶n hay hay phøc t¹p, quy tr×nh chÕ biÕn liªn tôc hay qu¸ tr×nh chÕ biÕn song song.
- Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®¬n gi¶n: Nh÷ng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cã cïng
quy tr×nh c«ng nghÖ, cïng ®é nÆng nhäc lao ®éng, cïng nguyªn liÖu sö dông ®îc tiÕn
hµnh trong qu¸ tr×nh lao ®éng th× ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ nhãm s¶n
phÈm cïng lo¹i.
- §èi víi quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p: Khi s¶n phÈm cuèi cïng qua nhiÒu bíc
s¶n xuÊt chÕ biÕn liªn tôc theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh cã thÓ gi¸n ®o¹n vÒ mÆt kü thuËt
th× ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm...
Trang
10
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
* Lo¹i h×nh s¶n xuÊt : NÕu s¶n phÈm ®îc chÕ t¹o víi khèi lîng nhá kh«ng lÆp ®i
lÆp l¹i ë nh÷ng kho¶ng thêi gian kh«ng x¸c ®Þnh nh c¬ khÝ, ®ãng tÇu...th× ®èi tîng h¹ch
to¸n theo ®¬n ®Æt hµng riªng. NÕu s¶n xuÊt mang tÝnh hµnh lo¹t víi khèi lîng lín th×
phô thuéc vµo quy tr×nh c«ng nghÖ ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã
thÓ lµ s¶n phÈm, nhãm chi tiÕt s¶n phÈm, bé phËn s¶n xuÊt, giai ®o¹n s¶n xuÊt.
* Theo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt : §èi víi tõng ngµnh s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh ®Ó phôc vô
cho yªu cÇu chØ ®¹o qu¶n lý kinh tÕ, chØ ®¹o s¶n xuÊt ....®Ó lùa chän ®èi tîng h¹ch to¸n.
* Theo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý: Tuú vµo tr×nh ®é qu¶n lý cao hay thÊp mµ
x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n.
X¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ c¬ së ®Ó kiÓm tra ph©n tÝch c¸c chi
phÝ theo yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n kinh tÕ ®¸p øng yªu cÇu x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n
vÞ s¶n phÈm mét c¸ch thuËn lîi.
b. C¸c ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo chi tiÕt hay bé phËn s¶n phÈm.
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo nhãm s¶n phÈm
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn s¶n xuÊt.
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng.
c. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ nh÷ng s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm vµ lao vô mµ c¸c
chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tËp hîp vµ ph©n bæ vµo ®ã.
X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc rÊt cÇn thiÕt ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp. Khi x¸c ®Þnh cÇn ph¶i c¨n cø vµ c¸c nh©n tè cô thÓ nh:
- §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ chÕ t¹o s¶n phÈm .
- §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ c¬ cÊu s¶n xuÊt.
- C¸c yªu cÇu qu¶n lý, cung cÊp th«ng tin cho viÖc ra quyÕt ®Þnh.
- Kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é qu¶n lý h¹ch to¸n.
Tuú tõng ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh cô thÓ mµ ®èi tîng tÝnh gi¸ cã thÓ lµ:
- S¶n phÈm (c«ng viÖc) hoµn thµnh theo ®¬n ®Æt hµng.
- B¸n thµnh phÈm, hay s¶n phÈm hoµn thµnh ë bíc c«ng nghÖ cuèi cïng.
- Tõng bé phËn chi tiÕt s¶n phÈm.
- Tõng h¹ng môc c«ng tr×nh
1.2.3.2. X¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh
Kú tÝnh gi¸ thµnh: lµ thêi gian tËp hîp chi phÝ trong mét kú kinh doanh (th¸ng,
quý, n¨m).
NÕu doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm víi khèi lîng lín, chu kú s¶n xuÊt ng¾n
th× sö dông kú tÝnh gi¸ thµnh lµ hµng th¸ng.
NÕu doanh nghiÖp s¶n xuÊt d¹ng ®¬n chiÕc hoÆc hµng lo¹t theo ®¬n ®Æt hµng,
chu kú s¶n xuÊt dµi, s¶n phÈm chØ hoµn thµnh khi kÕt thóc chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm
th× sö dông kú tÝnh thµnh vµo thêi ®iÓm s¶n phÈm ®ã hoµn thµnh.
Trang
11
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
X¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh cho tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp gióp viÖc
tæ chøc tÝnh gi¸ thµnh khoa häc ®ång thêi ®¶m b¶o cung cÊp sè liÖu th«ng tin vÒ gi¸
thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô chÝnh x¸c kÞp thêi.
1.2.3.3. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c chi phÝ s¶n xuÊt.
1.2.3.3.1 KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp:
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ nh÷ng chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt
liÖu phô, nhiªn liÖu ®îc sö dông trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm. §èi víi vËt liÖu
xuÊt dïng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ riªng (ph©n xëng,
lo¹i s¶n phÈm... ) th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi tîng ®ã. Trêng hîp vËt liÖu xuÊt dïng
cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ kh«ng thÓ tæ chøc h¹ch to¸n riªng th×
¸p dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng liªn quan.
C¸c tiªu thøc ph©n bæ thêng ®îc sö dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao,
theo hÖ sè, theo träng lîng, theo sè lîng s¶n phÈm.
§èi víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh cã thÓ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao,
theo hÖ sè theo träng lîng s¶n phÈm.
§èi víi chi phÝ vËt liÖu phô, nhiªn liÖu: NÕu doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®Þnh
møc th× ph©n bæ theo ®Þnh møc. NÕu cha x©y dùng ®îc ®Þnh møc th× ph©n bæ theo mèi
quan hÖ cña nã ®èi víi c¸c yÕu tè liªn quan:
+ Theo träng lîng NVL chÝnh.
+ Theo sè lîng vµ träng lîng thµnh phÈm hoÆc b¸n thµnh phÈm chÕ t¹o.
+ Theo sè giê m¸y ch¹y.
a. TK sö dông:
§Ó theo dâi chi phÝ NVL TT. KÕ to¸n sö dông TK 621 " chi phÝ nguyªn vËt liÖu
trùc tiÕp " tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ
KÕt cÊu:
Bªn nî: Gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trùc tiÕp chÕ t¹o s¶n phÈm
TKkho¶n
621 liªn quan.
TK 154
Bªn TK
cã:152
K/C chi phÝ NVL TT vµo tµi
- Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp t¹i kho.
TK 621.XuÊt
Kh«ng
cã sè
d cuèi
vËt liÖu
dïng
trùc kú
KÕt chuyÓn chi phÝ NVL TT
tiÕp chÕ t¹o s¶n phÈm
b. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
TK 133
* Trêng hîp doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn:
- Khi xuÊt NVL (chÝnh hoÆc phô) sö dông trùc tiÕp s¶n xuÊt cho chÕ t¹o s¶n
phÈm thùc hiÖn c¸c lao vô dÞch vô th× c¨n cø vµo phiÕu xuÊt ®Ó ghi trÞ gi¸ vËt liÖu xuÊt
ThuÕ GTGT ®îc
chi tiÕt cho tõng ®èi tîng.
khÊu trõ
TK 152
TK
151,331,111,112
- Trêng hîp nhËn NVL trùc tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n phÈm thùc hiÖn
lao vô dÞch vô
kh«ng qua nhËp kho, th× c¨n cø vµo gi¸ thùc tÕ xuÊt dïng.
- C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ NVL, c«ng côVËt
dông
kÕkh«ng
to¸n hÕt
cho tõng ®èi tîng.
liÖucô,
dïng
nhËp l¹i kho
Mua vËt liÖu xuÊt dïng
trùc
tiÕp
kh«ng
nhËp
qua
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ NVL trùc tiÕp
kho
TK 154
( Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn )
VËt liÖu thuªTrang
ngoµi gia
c«ng hoÆc tù s¶n xuÊt 12
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
Trêng hîp doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
C¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ®Ó h¹ch to¸n hµng tån
kho, c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh kh«ng ®îc ghi sæ hµng ngµy mµ ®Õn cuèi kú doanh
nghiÖp míi tiÕn hµnh kiÓm kª hµng tån trong kho. Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc chi phÝ cña s¶n
phÈm hoµn thµnh s¶n phÈm tiªu thô...
Chi phÝ NVL TT, ®èi víi ph¬ng ph¸p nµy ®îc ghi mét lÇn vµo cuèi kú kÕ to¸n
x¸c ®Þnh gi¸ trÞ c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª kú tríc vµ kú nµy.
Gi¸ trÞ NVL
Gi¸ trÞ NVL
Gi¸ trÞ NVL
Gi¸ trÞ NVL
=
+
xuÊt trong kú
tån ®Çu kú
nhËp trong kú
tån cuèi kú
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ NVL TT
( Theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú)
TK 111,112,331
TK 611
Gi¸ trÞ thùc tÕ NVL mua
vµo t¨ng trong kú
TK 621
Gi¸ trÞ NVL sö dông
cho SX trong kú
TK152
KC gi¸ trÞ NVL
®Çu kú
KC gi¸ trÞ NVL cuèi kú
nµy ( cha sö dônghÕt )
Trang
13
TK 631
K/c chi phÝ NVL TT vµo
gi¸ thµnh SX
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
1.2.3.3.2. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n
xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô nh: TiÒn l¬ng chÝnh, tiÒn l¬ng
phô, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng kh¸c, c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng nh: BHXH,
BHYT, KPC§ do ngêi sö dông lao ®éng ph¶i chÞu vµ ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt theo
tû lÖ ( % ) nhÊt ®Þnh trªn tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
Chi phÝ NCTT ®îc tÝnh trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng.
Trong trêng hîp chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh«ng thÓ tÝnh trùc
tiÕp ®îc th× ¸p dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ. Ph¬ng ph¸p ph©n bæ thêng sö dông theo tiÒn
l¬ng ®Þnh møc hoÆc theo khèi lîng s¶n phÈm...Møc ph©n bæ ®îc x¸c ®Þnh
Tæng sè tiÒn l¬ng
Møc ph©n bæ chi phÝ
CNTT
tiÒn l¬ng cña CNTT =
x
cho tõng ®èi tîng
Tæng khèi lîng tiªu
thøc ph©n bæ
Khèi lîng tiªu thøc ph©n bæ
cña tõng ®èi tîng
a. Tµi kho¶n sö dông: §Ó theo dâi, tËp hîp, ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
kÕ to¸n sö dông TK 622 " chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp".
TK nµy më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ.
TK 622 cã kÕt cÊu:
Bªn nî: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, thùc hiÖn c¸c lao vô
dÞch vô thùc tÕ ph¸t sinh trong kú bao gåm tiÒn l¬ng , phô cÊp, c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng mµ doanh nghiÖp chÞu.
Bªn cã: K/C NCTT vµo TK cã liªn quan ®Ó tÝnh gi¸ thµnh.
TK 622 kh«ng cã sè d cuèi kú.
b. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
* §èi víi danh nghiÖp sö dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ NCTT
( Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn )
TK334
TiÒn l¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶
cho CNTTSX
TK338
Trang
TK335
TK 154
TK 622
14
TrÝch tríc tiÒng l¬ng nghØ
phÐp, l¬ng ngõng SX theo
KH cña CNSXTT
K/C chi phÝ NCTT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
TrÝch BHXH. BHYT,KPC§
tÝnh vµo chi phÝ SXKD theo
tû lÖ quy ®Þnh
* §èi víi ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú:
§èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th× cuèi kú kÕ to¸n
tiÕn hµnh K/C chi phÝ NCTT vµo TK 631 " Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ".
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ NCTT
( Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú )
TK334
TK 622
TiÒn l¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶
cho CNTTSX
TK 631
K/C chi phÝ NCTT
TK338
TrÝch BHXH. BHYT,KPC§
tÝnh vµo CP SXKD
TK335
TrÝch
íc tiÒn xuÊt
l¬ng nghØ
1.2.3.3.3. KÕ to¸n
chiltr
phÝ
phÐp,
¬ng s¶n
ngõng SXchung:
theo
KH cña
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
lµ CNSXTT
nh÷ng chi phÝ qu¶n lý, phôc vô s¶n xuÊt ë tõng bé
phËn s¶n xuÊt ( ph©n xëng ).
Chi phÝ chung lµ chi phÝ tæng hîp bao gåm chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng, chi phÝ
c«ng cô, chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng cho ph©n xëng, c¸c chi phÝ dÞch
vô mua ngoµi vµ c¸c kho¶n chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c dung ë ph©n xëng.
ViÖc tËp hîp, ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo ®èi tîng h¹ch
to¸n ®îc tiÕn hµnh vµo cuèi kú kÕ to¸n ( th¸ng, quý, n¨m ).
+ NÕu ph©n xëng chØ s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm duy nhÊt th× toµn bé chi phÝ
s¶n xuÊt chung ph¸t sinh ë ph©n xëng kÕt chuyÓn toµn bé vµo chi phÝ s¶n xuÊt s¶n
phÈm ®ã.
+ NÕu ph©n xëng s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, lao vô vµ tæ chøc theo dâi riªng
theo chi phÝ s¶n xuÊt tõng lo¹i s¶n phÈm ( tõng ®èi tîng h¹ch to¸n ) th× chi phÝ s¶n xuÊt
Trang
15
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
chung ph¶i ®îc ph©n bæ cho tõng ®èi tîng ( lo¹i s¶n phÈm ) ®Ó K/C chi phÝ phôc vô
viÖc tÝnh gi¸ thµnh cña tõng lo¹i.
§Ó tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung ngêi ta sö dông nhiÒu tiªu thøc
ph©n bæ kh¸c nhau nh: TiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt, chi phÝ NVLTT, sè giê m¸y ch¹y,
s¶n lîng....
§Ó x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho tõng ®èi tîng ngêi ta thêng sö
dông c«ng thøc:
Møc ph©n bæ chi phÝ
s¶n xuÊt chung cho =
tõng ®èi tîng
Chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ
ph¸t sinh trong kú cÇn ph©n bæ
Tæng ®¬n vÞ tiªu thøc ph©n bæ cña
c¸c ®èi tuîng ®îc ph©n bæ
x
§¬n vÞ tiªu thøc ph©n bæ
cho tõng ®èi tîng
a. TK sö dông: §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕ to¸n sö dông
TK 627 " chi phÝ s¶n xuÊt chung " TK nµy ®îc më chi tiÕt cho tõng ph©n xëng.
KÕt cÊu:
Bªn nî: Chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh trong kú
Bªn cã: C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung
- K/C chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c s¶n phÈm, lao vô dÞch vô ®Ó tÝnh gi¸ thµnh.
TK 627 kh«ng cã sè d cuèi kú
TK 627 ®îc chi tiÕt thµnh nhiÒu tiÓu kho¶n.
+ TK 6271 " chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng " TK nµy dïng ®Ó theo dâi c¸c kho¶n
TK l¬ng,
334,338
627 kho¶n trÝch tiÒn l¬ng
TK 111,112,
152BHXH,
chi phÝ vÒ tiÒn
tiÒn c«ng, phô cÊp vµTKc¸c
(BHYT,
KPC§) ph¶i tr¶ hoÆc tÝnh cho nh©n viªn ph©n xëng nh: Qu¶n ®èc, phã Qu¶n ®èc, thèng
C¸c kho¶n gi¶m trõ
kª, thñ kho vv... CP NV PX tiÒn l¬ng
Phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch
chi phÝ s¶n xuÊt chung
+ TK 6272 theo
" chil¬ng
phÝcña
vËtNV
liÖuPX
": gåm c¸c kho¶n chi phÝ vËt liÖu dïng chung cho
ph©n xëng nh vËt liÖu dïng söa ch÷a vµ b¶o dìng m¸y mãc thiÕt bÞ, kho tµng...do ph©n
xëng tù lµm.TK 152,153
TK 154
+ TK 6273 " chi phÝ dông cô s¶n xuÊt " gåm chi phÝ vÒ c«ng cô dông cô, s¶n
xuÊt dïng cho ph©n xëng.
vËtphÝ
liÖu,khÊu
CCDChao TSC§ " lµ chi phÝ khÊu hao TSC§ thuéc bé phËn
+ TK 6274 CP
" chi
Ph©n bæ, K/C CP s¶n xuÊt chung
XuÊtm¸y
dïngmãc
cho ph©n
ëngnhµ xëng...
s¶n xuÊt nh khÊu hao
thiÕtxbÞ,
theo ph¬ng ph¸p kª khai
+ TK 6277 " chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
": Gåm nh÷ng chi phÝ dÞch vô mua
thêng xuyªn
ngoµi, thuª ngoµi
phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ph©n TK
xëng
nh chi phÝ
TK 142,335
631
®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i...
+ TK 6278 " chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c " lµ nh÷ng chi phÝ cßn l¹i ngoµi nh÷ng chi phÝ
trÝch tríc ph©n
bæ vµo
trªn: chi tiÕp kh¸ch,chi
héiphÝnghÞ...phôc
vô cho
bé phËn ph©n xëng s¶n xuÊt kinh doanh.
chi phÝ s¶n xuÊt chung
b. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
TK 214
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîpPh©n
chibæ,
phÝ
xuÊt
chung
K/Cs¶n
chi phÝ
s¶n xuÊt
chung( theo ph¬ng ph¸p
kiÓm kª ®Þnh kú)
Chi phÝ khÊu hao TSC§
TK 112,111,331
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ
Trang
chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
16
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
1.2.3.3.4. Tæng hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh:
a. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
Cuèi kú h¹ch to¸n toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®· ®îc tËp hîp liªn quan ®Õn gi¸
thµnh s¶n phÈm cuèi cïng vµo TK " chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" ( TK 154 )
®èi víi ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kª khai thêng xuyªn, vµo TK 631 "gi¸ thµnh s¶n xuÊt
TK 152,111,138,334
621 ¸p dông ph¬ng ph¸pTK
154kª ®Þnh kú.
"®èi víi doanhTK
nghiÖp
kiÓm
K/CnghiÖp
chi phÝ ¸p
NVL
TT ph¬ng ph¸p
C¸c kho¶n
ghi gi¶m
CP SX
gi¸
* §èi víi doanh
dông
kª khai
thêng
xuyªn:
trÞ phÕ liÖu thu håi, ngêi g©y
TK sö dông: §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
thiÖt
gi¸h¹ithµnh
båi thkÕ
êngto¸n sö dông TK
154 " chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ": TK 154 cã kÕt cÊu nh sau:
TK 155,152
TK 622
Bªn nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong kú ( TK 621,622,627 )
Bªn cã: C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt trong kú
NhËp kho
- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ hay chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm lao dÞch
K/C chi phÝ NCTT
vô hoµn thµnh bao gåm nhËp kho, göi b¸n, tiªu thô trùc tiÕp .
TK nµy cã sè d nî: Ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh cña s¶n phÈm, lao vô
157
TK thµnh
627 vµo cuèi kú h¹ch to¸n.
dÞch vô cha hoµn
TK 154 cã thÓ më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng.
Göi b¸n
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
K/C chi phÝ s¶n xuÊt chung
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt
( Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn )
Tiªu thô trùc tiÕp
Trang
17
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
632
* §èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
- §Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kÕ to¸n sö dông TK
631 " gi¸ thµnh s¶n xuÊt " TK ®îc theo dâi, h¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng ®èi tîng.
KÕt chuyÓn gi¸ trÞ SP dë dang cuèi kú
KÕt cÊu TK 631 " gi¸ thµnh s¶n xuÊt "
Bªn nî: + Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú
TK 631
TK+ 154
TËp hîp chi phÝ ph¸t sinh thùc tÕ trong kú liªn quan ®Õn s¶n xuÊt s¶n
phÈm , lao vô dÞch vô.
Bªn cã: + KÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuåi kú vµo TK 154
gi¸gi¸
trÞ thµnh
s¶n phÈm
danglao vô ®· hoµn thµnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n
+K/C
Tæng
s¶ndë
phÈm
®Çu
kú
+ Gi¸ trÞ s¶n phÈm háng, phÕ liÖu thu håi.
TK 631 kh«ng cã sè d cuèi kú.
TK 632
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
TK
S¬621
®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt.
( Theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú )
K/C chi phÝ NVL TT
Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n
phÈm, dÞch vô hoµn thµnh
TK 622
KC chi phÝ NCTT
TK 627
Ph©n bæ K/CTrang
chi phÝ
s¶n xuÊt chung
18
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
1.2.3.4. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang.
S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm cha kÕt thøc giai ®o¹n chÕ biÕn, cßn n»m
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i tiÕp tôc chÕ biÕn míi ra s¶n phÈm.
Toµn bé chi phÝ s¶n phÈm thùc tÕ chi dïng trong kú mét phÇn cÊu thµnh trong
gi¸ thµnh s¶n phÈm. PhÇn cßn l¹i n»m trong c¸c c¸c s¶n phÈm lµm dë ë cuèi kú do vËy
bªn c¹nh viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cuåi kú, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tæ
chøc kiÓm kª, ®¸nh gi¸ ®Ó x¸c ®Þnh ®îc khèi lîng s¶n phÈm dë dang cuåi kú víi møc
®é hoµn thµnh cña nã tõ c¬ së ®ã x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt cho s¶n phÈm dë dang.
§¸nh gi¸ s¶n phÈm së dang cuèi kú lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa quan träng trong viÖc
tÝnh gi¸ thµnh vµ x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ kinh doanh trong kú. §Ó ®¸nh gi¸ s¶n
phÈm lµm cho doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p:
a. §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo CP NVL TT ( hoÆc chi phÝ NVL chÝnh ).
Ph¬ng ph¸p nµy vËn dông phï hîp cho nh÷ng doanh nghiÖp mµ trong cÊu thµnh
cña gi¸ thµnh s¶n phÈm th× gi¸ trÞ NVL TT hoÆc chi phÝ NVL chiÕm tû träng lín ( thêng trªn 70%).
§Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ chØ tÝnh cho s¶n phÈm lµm dë kho¶n chi phÝ
NVL ( hoÆc NVL chÝnh ) cßn chi phÝ chÕ biÕn ®îc tÝnh hÕt cho s¶n phÈm hoµn thµnh
trong kú. §ång thêi coi møc chi phÝ NVL TT hoÆc NVL chÝnh dïng cho ®¬n vÞ s¶n
phÈm hoµn thµnh vµ ®¬n vÞ s¶n phÈm dë dang nh sau:
CP tÝnh cho SP
dë dang cuèi kú
=
CPSXKD dë dang
®Çu kú
+
Sè lîng SP hoµn
thµnh trong kú
+
CP NVL TT hoÆc NVL chÝnh
thùc tÕ sö dông trong kú
Sè lîng SP
dë dang cuèi kú
x
Sè lîng SP dë dang
cuèi kú
b. Ph¬ng ph¸p íc lîng s¶n phÈm t¬ng ®¬ng.
Ph¬ng ph¸p nµy chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho s¶n phÈm dë dang cuèi kú bao gåm
®Çy ®ñ c¸c kho¶n môc chi phÝ cÊu thµnh chi phÝ s¶n xuÊt . Møc ®é tiªu hao cña c¸c
kho¶n môc chi phÝ t¬ng øng víi tû lÖ hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang. Do vËy quy
®æi sè lîng s¶n phÈm dë dang thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n
phÈm dë dang cuèi kú.
CP s¶n xuÊt tÝnh cho
CP SX dë dang
®Çu kú
+
Trang
CP SX ph¸t sinh trong kú
19
Sè lîng SP dë
dang cuèi kú
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
SPdë dang cuèi kú
=
Ph¹m ThÞ Mü H¹nh
x
Sè lîng SP hoµn
Sè lîng SP
thµnh trong kú + dë dang cuèi kú quy ®æi thµnh
s¶n phÈm hoµn thµnh
quy ®æi thµnh
s¶n phÈm hoµn
thµnh
Trong ®ã:
Sè lîng s¶n phÈm dë dang
cuèi kú quy ®æi s¶n phÈm
hoµn thµnh
=
Sè lîng s¶n phÈm dë dang
cuèi kú
Tû lÖ hoµn thµnh
®îc x¸c ®Þnh
x
Ph¬ng ph¸p íc lîng s¶n phÈm t¬ng ®¬ng vËn dông phï hîp hÇu hÕt c¸c lo¹i
doanh nghiÖp.
- NÕu vËt liÖu (vËt liÖu chÝnh) ®îc sö dông hÇu hÕt ë giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt th× viÖc tÝnh chi phÝ cho s¶n phÈm lµm dë ®îc chia lµm 2 phÇn:
+ Chi phÝ NVL TT (NL chÝnh) tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm lµm dë víi ®¬n vÞ s¶n
phÈm hoµn thµnh nh nhau. C«ng thøc gièng nh ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ NVL TT.
+ Chi phÝ chÕ biÕn (gåm c¸c chi phÝ NCTT vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung) ®îc tÝnh
cho s¶n phÈm dë dang theo møc ®é hoµn thµnh thùc tÕ (quy ®æi s¶n phÈm dë dang
thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh t¬ng ®¬ng).
CP chÕ biÕn tÝnh cho
s¶n phÈm dë dang
cuèi kú
=
CP chÕ biÕn dë
dang ®Çu kú
CP chÕ biÕn thùc tÕ
ph¸t sinh trong kú
+
Sè lîng SP hoµn
thµnh trong kú +
Sè lîng SP
dë dang cuèi kú quy ®æi
thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh
x
Sè lîng SP dë
dang cuèi kú quy
®æi thµnh s¶n
phÈm hoµn thµnh
Chi phÝ NVL trùc tiÕp (VL chÝnh) cã thÓ tÝnh theo ®Þnh møc hoÆc theo tû lÖ thùc
tÕ cÊu thµnh trong s¶n phÈm dë dang so víi s¶n phÈm hoµn thµnh.
- Chi phÝ chÕ biÕn cã thÓ tÝnh riªng cho chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ
s¶n xuÊt chung. §Ó ®¬n gi¶m tiÖn cho viÖc x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm
dë dang còng nh c«ng viÖc tÝnh to¸n, cã thÓ ®¸nh gi¸ theo 50% chi phÝ chÕ biÕn ( coi
nh s¶n phÈm dë dang ®· hoµn thµnh víi møc ®é 50% ). Ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n còng t¬ng tù nh phÇn trªn.
c. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo gi¸ thµnh ®Þnh møc:
Ph¬ng ph¸p nµy lµ chi phÝ NVL TT, chi phÝ NCTT vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung cña
s¶n phÈm dë dang ®îc x¸c ®Þnh vµo ®Þnh møc tiªu hao cña nh÷ng c«ng ®o¹n ®· thùc
hiÖn ®îc vµ tû lÖ hoµn thµnh. NÕu s¶n phÈm ®uîc chÕ t¹o kh«ng tr¶i qua c¸c c«ng ®o¹n
cã ®Þnh møc tiªu hao ®îc x¸c lËp riªng biÖt th× c¸c kho¶n môc chi phÝ cña s¶n phÈm dë
dang ®îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo tû lÖ hoµn thµnh vµ ®Þnh møc tõng kho¶n môc chi phÝ gi¸
thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh.
Ph¬ng ph¸p nµy vËn dông phï hîp víi doanh nghiÖp cã x©y dùng gi¸ thµnh ®Þnh
møc. Tuy nhiªn s¶n phÈm dë dang còng cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ thµnh kÕ ho¹ch trêng hîp doanh nghiÖp kh«ng x©y dùng gi¸ thµnh ®Þnh møc.
1.2.3.5. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
Trang
20
- Xem thêm -
.DOC 
81 
89 
64 
