Tài liệu Thực trạng và giải pháp phát triển kinh doanh ngoại hối tại ngân hàng ngoại hối hàn quốc

1 Bé gi¸o dôc vμ ®μo t¹o Tr−êng §¹i häc ngo¹i th−¬ng ---------***--------- NGUYỄN THỊ NGỌC THU Thùc tr¹ng vμ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hμng ngo¹i hèi hμn quèc Chuyên ngành: KINH TẾ THẾ GIỚI VÀ QUAN HỆ KINH TẾ QUỐC TẾ Mã số : 603107 LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS Nguyễn Như Tiến HÀ NỘI - 2008 2 Lêi c¶m ¬n *** LuËn v¨n Th¹c sü kinh tÕ chuyªn ngµnh Kinh tÕ thÕ giíi vµ Quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ víi ®Ò tµi: “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc” lµ thµnh qu¶ ®óc kÕt tõ nh÷ng kiÕn thøc ®· thu nhËn ®−îc sau h¬n 2 n¨m häc tËp t¹i khoa Sau ®¹i häc, tr−êng §¹i häc Ngo¹i Th−¬ng vµ nh÷ng kinh nghiÖm tÝch luü ®−îc sau h¬n 3 n¨m lµm viÖc trong lÜnh vùc ng©n hµng cña t¸c gi¶. T«i muèn bµy tá lßng kÝnh träng vµ biÕt ¬n ch©n thµnh tíi ThÇy gi¸o, PGS.TS NguyÔn Nh− TiÕn, tr−êng §¹i häc Ngo¹i Th−¬ng, ng−êi ®· hÕt lßng h−íng dÉn t«i tõ b−íc x©y dùng ®Ò c−¬ng ®Õn khi triÓn khai nghiªn cøu vµ hoµn thµnh luËn v¨n. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« trong khoa Sau ®¹i häc, tr−êng §¹i häc Ngo¹i Th−¬ng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho t«i hoµn thµnh kho¸ häc. T«i còng muèn göi lêi c¶m ¬n tíi Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc, n¬i t«i c«ng t¸c, ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho t«i trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ tËn t×nh gióp ®ì t«i trong qu¸ tr×nh thu thËp sè liÖu, luËn chøng khoa häc cho luËn v¨n. Cuèi cïng, t«i xin bµy tá lßng c¶m ¬n ch©n thµnh tíi gia ®×nh, b¹n bÌ vµ ®ång nghiÖp ®· ®éng viªn, khÝch lÖ t«i hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Xin tr©n träng c¶m ¬n.!. T¸c gi¶. 3 môc lôc Trang Trang phô b×a Lêi c¶m ¬n Môc lôc Danh môc c¸c ký hiÖu, c¸c ch÷ viÕt t¾t Më ®Çu............................................................................................................ 1 Ch−¬ng 1- Tæng quan vÒ nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ tr−êng quèc tÕ vµ xu h−íng ph¸t triÓn ë ViÖt Nam……….. 4 1.1 C¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ tr−êng quèc tÕ ...................... 4 1.1.1.Giao dÞch hèi ®o¸i giao ngay (SPOT TRANSACTIONS)………….. 4 1.1.2.Giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n (FORWARD TRANSACTIONS)……… 6 1.1.3.Giao dÞch ho¸n ®æi tiÒn tÖ (SWAP TRANSACTIONS)…………..... 13 1.1.4.Giao dÞch t−¬ng lai (FUTURE TRANSACTIONS)........................... 18 1.1.5. Giao dÞch hèi ®o¸i quyÒn chän (OPTION TRANSACTIONS)......... 23 1.2.C¬ chÕ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam.............................................................................................. 28 1.2.1. Nh÷ng thay ®æi trong quy chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi cña ViÖt Nam....... 28 1.2.2. ThÞ tr−êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng vµ quy chÕ ho¹t ®éng................. 31 1.2.3. Tæ chøc kinh doanh ngo¹i tÖ cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i................ 35 1.3. Xu h−íng ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ViÖt Nam... 37 Ch−¬ng 2 - Thùc tiÔn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi ë Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam......................... 39 2.1.Giíi thiÖu chung vÒ ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc................................. 39 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc.... 39 2.1.2. KÕt qu¶ kinh doanh vµ chiÕn l−îc ph¸t triÓn cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc................................................................................................. 41 4 2.1.3. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc, chi nh¸nh Hµ Néi.... 47 2.2.Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam........................................................... 48 2.2.1. Doanh sè............................................................................................ 48 2.2.2. Lo¹i h×nh giao dÞch............................................................................ 50 2.2.3. Vai trß cña ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam….. 52 2.3. §¸nh gi¸ −u ®iÓm, nh−îc ®iÓm, c¬ héi vµ th¸ch thøc trong kinh doanh ngo¹i hèi t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam cña Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn quèc.................................... 53 2.3.1. ¦u ®iÓm................................................................................................................ 53 2.3.1.1 GÇn 10 n¨m kinh nghiÖm ho¹t ®éng trªn thÞ tr−êng ViÖt Nam......... 53 2.3.1.2 Ng©n hµng cã nguån ngo¹i hèi dåi dµo................................................. 55 2.3.1.3 NÒn t¶ng kh¸ch hµng æn ®Þnh................................................................. 55 2.3.1.4 §éi ngò nh©n viªn trÎ trung, n¨ng ®éng................................................ 57 2.3.1.5 Ban l·nh ®¹o dµy dÆn kinh nghiÖm ....................................................... 57 2.3.2.Nh−îc ®iÓm........................................................................................................... 58 2.3.2.1 Quy m« ho¹t ®éng nhá............................................................................ 58 2.3.2.2 C¬ së vËt chÊt ch−a ®−îc ®æi míi........................................................... 59 2.3.2.3 §éi ngò nh©n viªn cßn thiÕu kinh nghiÖm............................................ 59 2.3.3. C¬ héi.................................................................................................................... 60 2.3.3.1 ThÞ tr−êng ngo¹i hèi ViÖt Nam ®ang ®−îc ph¸t triÓn theo h−íng tù do hãa, t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh doanh ngo¹i hèi ph¸t triÓn ................. 60 2.3.3.2 Sù gia t¨ng cña luång vèn ®Çu t− trùc tiÕp còng nh− gi¸n tiÕp vµo thÞ tr−êng ViÖt Nam...................................................................................... 62 2.3.3.3 ThÞ tr−êng tµi chÝnh ViÖt Nam ®ang lµ thÞ tr−êng ®iÓm nãng trong khu vùc, thu hót sù quan t©m cña c¸c nhµ ®Çu t− còng nh− c¸c ®¹i gia ng©n hµng trªn thÕ giíi...................................................................... 63 2.3.4.Th¸ch thøc.......................................................................................... 64 5 2.3.4.1 Søc Ðp c¹nh tranh m¹nh mÏ .................................................... 64 2.3.4.2 ThÞ tr−êng cßn tiÒm Èn nhiÒu rñi ro....................................... 65 Ch−¬ng 3 - Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam...... 66 3.1. §Þnh h−íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc……………………………………………………. 66 3.1.1. §Þnh h−íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña toµn hÖ thèng KEB.. 66 3.1.2. §Þnh h−íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña KEB Hµ Néi t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam…………………………………………………………... 68 3.2. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam........................................... 69 3.2.1. Nhãm gi¶i ph¸p tæ chøc kinh doanh.................................................. 69 3.2.1.1N©ng cao uy tÝn ng©n hµng………………………………….. 69 3.2.1.2.N©ng cao n¨ng lùc tµi chÝnh cña ng©n hµng............................ 70 3.2.1.3. N©ng cao tr×nh ®é vµ chÊt l−îng cña ®éi ngò c¸n bé kinh doanh ngo¹i hèi.. ............................................................................................ 72 3.2.1.4. ChuÈn hãa quy tr×nh kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i ng©n hµng........ 74 3.2.1.5. §æi míi c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ hç trî cho qu¸ tr×nh t¸c nghiÖp..... 76 3.2.1.6 N©ng cao nhËn thøc cña kh¸ch hµng vÒ rñi ro tû gi¸ trong kinh doanh... 77 3.2.2. Nhãm gi¶i ph¸p kü thuËt................................................................... 78 3.2.2.1.§a d¹ng hãa ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ……………….. 78 3.2.2.2. Chñ ®éng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro trong kinh doanh............................................................................ 79 3.3.3. Mét sè kiÕn nghÞ vÒ phÝa c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña ViÖt Nam....... 80 3.3.3.1. KiÕn nghÞ ®èi víi NHNN....................................................... 80 3.3.3.2 KiÕn nghÞ víi ChÝnh phñ, c¸c Bé, Ngµnh liªn quan................ 85 KÕt luËn............................................................................................................ 88 Tµi liÖu tham kh¶o 6 Danh môc c¸c ký hiÖu, c¸c ch÷ viÕt t¾t • ACB : Ng©n hµng Th−¬ng m¹i cæ phÇn ¸ Ch©u • Anz : Ng©n hµng ANZ (Australia and New Zealand Banking Group Limited) • AUD : ®ång ®« la óc • CAD : ®ång ®« la Canada • CHF : ®ång fr¨ng Thuþ Sü • EUR : ®ång tiÒn chung Ch©u ©u euro • GBP : ®ång b¶ng anh • HSBC : Ng©n hµng HSBC (Hongkong and Shanghai Banking Coporation) • IBK : Ng©n hµng C«ng nghiÖp Hµn Quèc (Industrial Bank of Korea) • JPY : ®ång yªn NhËt • KB : Ng©n hµng Kookmin (Kookmin Bank) • KEB : Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc (Korea Exchange Bank) • KRW : ®ång won Hµn Quèc • NDF : giao dÞch ngo¹i tÖ kú h¹n khèng (Non deliveried Forward) • NHNN : Ng©n hµng Nhµ n−íc • NHTM : Ng©n hµng th−¬ng m¹i • TCTD : Tæ chøc tÝn dông • TMCP : Th−¬ng M¹i Cæ PhÇn • TTNTLNH : ThÞ tr−êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng • USD : ®ång ®« la Mü • VND : ®ång ViÖt Nam 7 Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi: Kinh doanh ngo¹i hèi lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng quan träng cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i. Trong m«i tr−êng kinh doanh quèc tÕ ngµy cµng réng më, nhu cÇu ngo¹i tÖ cña c¸c kh¸ch hµng cµng gia t¨ng, nguån ngo¹i tÖ vµo vµ ra gi÷a c¸c quèc gia ngµy cµng nhiÒu. Ngoµi vai trß hç trî kh¸ch hµng, kinh doanh ngo¹i hèi cßn lµ ho¹t ®éng cã thÓ ®em l¹i nguån lîi nhuËn khæng lå cho c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i, song ng−îc l¹i, còng lµ ho¹t ®éng tiÒm Èn rÊt nhiÒu rñi ro. NhÊt lµ trong bèi c¶nh hiÖn nay, khi thÞ tr−êng tµi chÝnh quèc tÕ ®ang trong t×nh tr¹ng rÊt xÊu vµ thÞ tr−êng tiÒn tÖ trong n−íc th× ph¶i ®èi mÆt víi ®Çy rÉy nh÷ng khã kh¨n. Hµng lo¹t nh÷ng biÕn ®éng bÊt th−êng trªn thÞ tr−êng ngo¹i hèi kÓ tõ cuèi n¨m 2007 vµ nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2008 ®· chøng tá ®iÒu ®ã. V× vËy, mét c©u hái ®Æt ra cho c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i lµ: ph¶i kinh doanh ngo¹i hèi nh− thÕ nµo ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt? Lµ mét nh©n viªn t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c giao dÞch ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng, t«i nhËn thÊy ng©n hµng cã nguån ngo¹i tÖ t−¬ng ®èi æn ®Þnh vµ dåi dµo, song hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ngo¹i hèi l¹i ch−a t−¬ng xøng víi tiÒm n¨ng do vai trß cña ho¹t ®éng nµy ch−a ®−îc coi träng mét c¸ch thÝch ®¸ng vµ ph−¬ng thøc ho¹t ®éng cßn nhiÒu h¹n chÕ. V× nh÷ng lÝ do trªn, t«i chän ®Ò tµi : “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc” lµm ®Ò tµi luËn v¨n th¹c sü cña m×nh, víi ý t−ëng ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng, ®ång thêi hy väng gãp phÇn ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®¸ng l−u ý ®èi víi c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i kh¸c nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ tr−êng ViÖt Nam, tõng b−íc héi nhËp víi thÞ tr−êng quèc tÕ. 8 2. T×nh h×nh nghiªn cøu: Nghiªn cøu vÒ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi trong c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i kh«ng ph¶i lµ mét vÊn ®Ò hoµn toµn míi. NhiÒu khÝa c¹nh cña ho¹t ®éng nµy ®· ®−îc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c bµi nghiªn cøu, c¸c b¸o c¸o chuyªn ngµnh vµ trong mét sè khãa luËn tèt nghiÖp cña c¸c tr−êng ®¹i häc cã ®µo t¹o chuyªn ngµnh tµi chÝnh ng©n hµng hay kinh tÕ nãi chung. Tuy nhiªn, thêi gian gÇn ®©y, khi thÞ tr−êng ngo¹i hèi ViÖt Nam ®ang cã nh÷ng b−íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi còng ph¸t sinh nhiÒu vÊn ®Ò vµ n¶y sinh nh÷ng yªu cÇu míi. H¬n n÷a, t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc n¬i t«i lµm viÖc còng ch−a cã mét nghiªn cøu nµo nh»m ®¸nh gi¸ vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng ®Çy tiÒm n¨ng nµy. V× thÕ, t«i ®· chän ®Ò tµi “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc“ ®Ó gãp thªm mét c¸i nh×n míi vÒ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi trong giai ®o¹n hiÖn nay, còng nh− ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p kh¶ thi nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng m×nh, gãp phÇn n©ng cao vÞ thÕ cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc trªn thÞ tr−êng ViÖt Nam. 3. Môc ®Ých nghiªn cøu: - HÖ thèng c¸c vÊn ®Ò lý thuyÕt vÒ c¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ trªn thÞ tr−êng quèc tÕ vµ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ViÖt Nam, xu h−íng ph¸t triÓn nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi ë thÞ tr−êng ViÖt Nam trong t−¬ng lai. - Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc. - §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc. 9 4. NhiÖm vô nghiªn cøu: §−a ra ®−îc nh÷ng gi¶i ph¸p kh¶ thi ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc - n¬i ng−êi viÕt c«ng t¸c, gãp phÇn ph¸t triÓn ho¹t ®éng chung cña ng©n hµng. 5. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: - §èi t−îng nghiªn cøu: Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc - chi nh¸nh Hµ Néi. - Ph¹m vi nghiªn cøu: LuËn v¨n tËp trung vµo ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc - chi nh¸nh Hµ Néi trong giai ®o¹n tõ 2002 ®Õn 2007. 6. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu: §Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®Æt ra trong ®Ò tµi, häc viªn sö dông ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch ®¸nh gi¸ c¸c hiÖn t−îng x· héi theo logic vµ kh¸i qu¸t hãa vÊn ®Ò, ph−¬ng ph¸p thèng kª, so s¸nh vµ tæng hîp. 7. KÕt cÊu cña luËn v¨n: Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, tµi liÖu tham kh¶o, môc lôc, phÇn néi dung luËn v¨n bao gåm 3 ch−¬ng: Ch−¬ng 1: Tæng quan vÒ nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ tr−êng quèc tÕ vµ xu h−íng ph¸t triÓn ë ViÖt Nam. Ch−¬ng 2 : Thùc tiÔn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi ë Ng©n hµng ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam. Ch−¬ng 3: Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam. MÆc dï ®· rÊt cè g¾ng hoµn thµnh luËn v¨n nµy, nh−ng do cßn h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc, kinh nghiÖm vµ thêi gian nghiªn cøu, luËn v¨n ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, rÊt mong ®−îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c«, b¹n bÌ vµ ®ång nghiÖp ®Ó luËn v¨n ®−îc hoµn thiÖn h¬n. 10 Ch−¬ng I Tæng quan vÒ nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ tr−êng quèc tÕ vμ xu h−íng ph¸t triÓn ë ViÖt Nam 2.1 C¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ tr−êng quèc tÕ. 1.1.1. Giao dÞch hèi ®o¸i giao ngay (SPOT TRANSACTIONS) 1.1.1.1. Kh¸i niÖm Giao dÞch hèi ®o¸i giao ngay lµ viÖc mua b¸n mét sè l−îng ngo¹i tÖ trong ®ã tû gi¸ ®−îc tháa thuËn t¹i thêi ®iÓm giao dÞch, cßn viÖc thanh to¸n sÏ ®−îc thùc hiÖn chËm nhÊt lµ trong vßng hai ngµy lµm viÖc tiÕp theo kÓ tõ ngµy cam kÕt mua b¸n.[27] C¸c giao dÞch nµy ®−îc thùc hiÖn gi÷a ng©n hµng trung −¬ng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông, gi÷a c¸c tæ chøc tÝn dông víi nhau vµ gi÷a c¸c tæ chøc tÝn dông víi c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n kh¸c. Trong ®ã, ng©n hµng th−¬ng m¹i (NHTM) ®ãng vai trß trung t©m trªn thÞ tr−êng, vµ hä thùc hiÖn c¸c giao dÞch nµy nh»m môc ®Ých kinh doanh còng nh− hç trî c¸c kh¸ch hµng. 1.1.1.2. YÕt gi¸ trªn thÞ tr−êng giao ngay Tïy theo tËp qu¸n kinh doanh vµ ®iÒu kiÖn thÞ tr−êng, tõng quèc gia cã thÓ niªm yÕt gi¸ theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. Tuy nhiªn, trªn thÞ tr−êng interbank, cã hai c¸ch niªm yÕt chÝnh Mét lµ yÕt gi¸ kiÓu Mü (American quote), tøc lµ tû gi¸ ®−îc niªm yÕt b»ng sè USD trªn mét ®¬n vÞ ngo¹i tÖ. VD: EUR/USD : 1.4500; GBP/USD : 2.1200 Hai lµ yÕt gi¸ kiÓu ch©u ¢u (European quote), tû gi¸ ®−îc niªm yÕt b»ng sè ngo¹i tÖ trªn ®¬n vÞ USD. VD: USD/JPY: 114.00; USD/CHF: 1.2500 Trªn ®©y lµ hai c¸ch yÕt gi¸ xoay quanh ®ång USD. Ngoµi ra, cã thÓ cã c¸ch ph©n lo¹i kh¸c lµ : yÕt gi¸ trùc tiÕp vµ yÕt gi¸ gi¸n tiÕp. YÕt gi¸ trùc tiÕp: lµ ph−¬ng ph¸p biÓu thÞ gi¸ trÞ cña mét ®¬n vÞ ngo¹i 11 tÖ th«ng qua mét sè l−îng nhÊt ®Þnh ®ång néi tÖ. VD: ë ViÖt Nam yÕt gi¸ USD/VND : 16,512 ; GBP/VND: 29,572… YÕt gi¸ gi¸n tiÕp: lµ ph−¬ng ph¸p biÓu thÞ gi¸ trÞ cña mét ®¬n vÞ ®ång néi tÖ th«ng qua mét sè l−îng nhÊt ®Þnh cña ®ång ngo¹i tÖ. VD: ë Anh yÕt gi¸ GBP/USD: 1.5200 Theo th«ng lÖ quèc tÕ th× ®ång b¶ng Anh (GBP) vµ dollar óc (AUD) th−êng ®−îc niªm yÕt gi¸n tiÕp trong khi c¸c ®ång tiÒn kh¸c th−êng ®−îc niªm yÕt trùc tiÕp. Riªng ®ång USD vµ EUR ®−îc niªm yÕt theo c¶ hai c¸ch. 1.1.1.3. Chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua vµ gi¸ b¸n trong giao dÞch giao ngay Trªn thÞ tr−êng ngo¹i hèi, trong giao dÞch giao ngay, c¸c ng©n hµng th−êng kh«ng thu phÝ giao dÞch mµ thu lîi nhuËn dùa trªn chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua vµ gi¸ b¸n (bid-ask spread). Chªnh lÖch cña mét ngo¹i tÖ cao hay thÊp phô thuéc vµo ph¹m vi giao dÞch hÑp hay réng vµ møc biÕn ®éng gi¸ cña ngo¹i tÖ ®ã trªn thÞ tr−êng. §Ó dÔ dµng so s¸nh víi c¸c lo¹i chi phÝ giao dÞch kh¸c, møc chªnh lÖch nµy th−êng ®−îc x¸c ®Þnh theo tû lÖ phÇn tr¨m qua c«ng thøc sau: Møc chªnh lÖch(%) = SR − BR x 100 SR trong ®ã: SR: tû gi¸ b¸n; BR: tû gi¸ mua C¸c ngo¹i tÖ cã thÞ tr−êng giao dÞch réng nh− USD, EUR, GBP, JPY th−êng cã tû lÖ chªnh lÖch tõ 0.1 ®Õn 0.5% trong khi c¸c ngo¹i tÖ kh¸c cã møc chªnh lÖch cao h¬n. Nguyªn nh©n c¸c ng©n hµng duy tr× møc chªnh lÖch réng lµ ®Ó bï ®¾p nh÷ng chi phÝ do rñ ro khi n¾m gi÷ c¸c ®ång tiÒn cã ph¹m vi giao dÞch hÑp vµ tû gi¸ biÕn ®éng m¹nh. Thêi gian gÇn ®©y, do nh÷ng biÕn ®éng lín trªn thÞ tr−êng ngo¹i hèi vµ viÖc Ng©n hµng Nhµ N−íc (NHNN) t¨ng biªn ®é tû gi¸ cña ®ång VND víi USD lªn 2% kÓ tõ ngµy 27 th¸ng 6 n¨m 2008, vµ lªn ®Õn 3% kÓ tõ ngµy 7 th¸ng 11 n¨m 2008, chóng ta cã thÓ thÊy c¸c NHTM trªn thÞ tr−êng ViÖt Nam ®· níi dÇn møc chªnh lÖch tû gi¸ cho ®ång USD, tõ møc 12 phæ biÕn 10 ®iÓm lªn tíi hµng chôc ®iÓm, thËm chÝ c¶ tr¨m ®iÓm. Giao dÞch hèi ®o¸i giao ngay, cïng víi hÖ thèng ng©n hµng th−¬ng m¹i lµm trung gian ®· ®¸p øng ®−îc nhu cÇu mua vµ b¸n ngo¹i tÖ cña c¸c doanh nghiÖp. Tuy nhiªn víi c¸c nhu cÇu ngo¹i tÖ trong t−¬ng lai, khi c¸c doanh nghiÖp cã kÕ ho¹ch thanh to¸n trong dµi h¹n th× c¸c doanh nghiÖp l¹i gÆp ph¶i khã kh¨n trong viÖc dù ®o¸n tr−íc nh÷ng biÕn ®éng tû gi¸, v× thÕ, nÕu chØ cã giao dÞch hèi ®o¸i giao ngay, c¸c doanh nghiÖp sÏ ë t×nh thÕ bÞ ®éng vµ lu«n lu«n bÞ rñi ro tû gi¸ ®e däa. §ã lµ lý do mµ giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n ra ®êi vµ phÇn tiÕp theo cña luËn v¨n sÏ nghiªn cøu lo¹i h×nh giao dÞch nµy. 1.1.2.Giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n (FORWARD TRANSACTIONS) 1.1.2.1. Kh¸i niÖm: Giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n lµ giao dÞch mµ trong ®ã hai bªn sÏ cam kÕt mua b¸n víi nhau mét l−îng ngo¹i tÖ theo mét tû gi¸ x¸c ®Þnh t¹i mét thêi ®iÓm sau ®ã hay mét thêi h¹n x¸c ®Þnh kÓ tõ ngµy ký kÕt giao dÞch.[27] Trong giao dÞch kú h¹n, mäi ®iÒu kiÖn mua b¸n ®−îc ký kÕt vµo ngµy giao dÞch, viÖc thanh to¸n chØ ®−îc thùc hiÖn vµo ngµy gi¸ trÞ ®· tháa thuËn trªn c¬ së kú h¹n mua b¸n. Giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n cã thÓ thùc hiÖn trªn thÞ tr−êng tËp trung hay phi tËp trung qua c¸c ph−îng tiÖn giao dÞch nh−: ®iÖn tho¹i, m¹ng m¸y tÝnh. Trong mét sè tµi liÖu n−íc ngoµi ph©n lo¹i forward thµnh hai lo¹i lµ forward outright vµ forward swap. Forward outright lµ kiÓu forward hoµn toµn gièng nh− ®Þnh nghÜa, cßn forward swap lµ sù kÕt hîp gi÷a giao dÞch hèi ®o¸i giao ngay vµ hèi ®o¸i kú h¹n hay chÝnh lµ giao dÞch ho¸n ®æi tiÒn tÖ sÏ ®−îc nghiªn cøu ë môc sau. V× vËy, ë môc nµy, ng−êi viÕt sÏ chØ ®Ò cËp ®Õn giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n ®¬n thuÇn hay forward outright. 1.1.2.2. C¸c ®iÒu kiÖn trong giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n - Ngµy gi¸ trÞ kú h¹n: Trong giao dÞch cã kú h¹n, ngµy gi¸ trÞ ®−îc 13 x¸c ®Þnh sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh (thêi h¹n cña giao dÞch) kÓ tõ ngµy gi¸ trÞ giao ngay cïng thêi ®iÓm giao dÞch. Qu¶n lý ngo¹i hèi cña ViÖt Nam hiÖn nay cho phÐp kú h¹n cña giao dÞch kú h¹n trong vßng 3 ngµy ®Õn 365 ngµy Ngµy gi¸ trÞ = Ngµy gi¸ trÞ giao ngay + Thêi h¹n t−¬ng øng cña giao dÞch (1,2,3,6,9,12 th¸ng) - Tû gi¸ kú h¹n: Tû gi¸ kú h¹n lµ tû gi¸ ®−îc tháa thuËn ngay tõ ngµy giao dÞch ®Ó lµm c¬ së cho viÖc trao ®æi tiÒn tÖ t¹i ngµy gi¸ trÞ kú h¹n. Tû gi¸ kú h¹n ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tû gi¸ giao ngay vµ c¸c møc l·i suÊt cña hai ®ång tiÒn. Theo häc thuyÕt ngang gi¸ l·i suÊt, tÝnh tû gi¸ kú h¹n ®−îc c¸c ®Þnh nh− sau: F = S + S. Trong ®ã: ( It − Ic) xT 1 + IcxT F: tû gi¸ kú h¹n S: tû gi¸ giao ngay It: L·i suÊt cña ®ång tiÒn ®Þnh gi¸ Ic: L·i suÊt cña ®ång tiÒn yÕt gi¸ Nh− vËy ®iÓm kú h¹n P ®−îc x¸c ®Þnh: P = S. ( It − Ic) xT 1 + IcxT Tõ c«ng thøc tÝnh tû gi¸ kú h¹n tæng qu¸t (1), ta cã c«ng thøc tÝnh tû gi¸ kú h¹n mua vµo vµ b¸n ra nh− sau: Tû gi¸ b¸n Fo = So + So Trong ®ã: ( Ito − Icb) xT 1 + IcbxT Fo: tû gi¸ b¸n kú h¹n So: tû gi¸ b¸n giao ngay Ito: L·i suÊt cho vay cña ®ång tiÒn ®Þnh gi¸ Icb: L·i suÊt ®i vay cña ®ång tiÒn yÕt gi¸ 14 Tû gi¸ mua Fb = Sb + Sb Trong ®ã: ( Itb − Ico) xT 1 + IcoxT Fb: tû gi¸ mua kú h¹n So: tû gi¸ mua giao ngay Ito: L·i suÊt ®i vay cña ®ång tiÒn ®Þnh gi¸ Icb: L·i suÊt cho vay cña ®ång tiÒn yÕt gi¸ YÕt gi¸ tû gi¸ kú h¹n: Tû gi¸ kú h¹n th−êng ®−îc yÕt theo hai c¸ch: yÕt gi¸ theo kiÓu “outright “ vµ yÕt gi¸ theo kiÓu “swap”. KiÓu “outright” niªm yÕt t−¬ng tù nh− tû gi¸ giao ngay, nghÜa lµ gi¸ cña mét ®ång tiÒn nµy ®−îc tÝnh b»ng mét sè ®¬n vÞ ®ång tiÒn kia, gi¸ mua ®øng tr−íc gi¸ b¸n nh−ng chØ kh¸c lµ thêi h¹n thanh to¸n trong t−¬ng lai. KiÓu “swap” chØ yÕt phÇn chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ kú h¹n vµ tû gi¸ giao ngay t−¬ng øng. VÝ dô ta cã minh häa d−íi ®©y: B¶ng1.1: YÕt gi¸ kú h¹n trªn thÞ tr−êng Chicago YÕt gi¸ theo kiÓu swap Giao ngay 1 th¸ng 3 th¸ng 6 th¸ng GBP/USD 1.6440 - 50 99 - 97 278 - 275 536 - 530 USD/CHF 1.7140 - 50 4-2 0-3 13 - 19 USD/CAD 1.1720 - 30 40 - 43 105 - 109 175 - 181 USD/JPY 145.80 - 90 22 - 20 48 - 45 136 - 130 YÕt gi¸ theo kiÓu outright Giao ngay 1 th¸ng 3 th¸ng 6 th¸ng GBP/USD 1.6440 - 50 1.6341 - 53 1.6162 - 75 1.5904 - 20 USD/CHF 1.7140 - 50 1.7136 - 48 1.7140 - 53 1.7153 - 69 USD/CAD 1.1720 - 30 1.1760 - 73 1.1825 - 39 1.1895 - 911 USD/JPY 145.80 - 90 145.58 - 70 145.32 - 45 144.44 - 60 Nguån: Chicago Mercantile Exchange Cã thÓ thÊy tû gi¸ yÕt theo kiÓu outright dÔ x¸c ®Þnh h¬n, th−êng ¸p 15 dông cho kh¸ch hµng. KiÓu swap th−êng ¸p dông trªn thÞ tr−êng liªn ng©n hµng, vµ ta cã thÓ x¸c ®Þnh theo quy t¾c sau. V× tû gi¸ mua lu«n bªn tay tr¸i vµ thÊp h¬n tû gi¸ b¸n nªn nÕu phÇn chªnh lÖch yÕt theo kiÓu swap lµ gi¶m dÇn th× ta ph¶i trõ tû gi¸ giao ngay cho phÇn chªnh lÖch, vµ ng−îc l¹i, nÕu phÇn chªnh lÖch t¨ng dÇn th× ph¶i céng víi nhau. ë ViÖt Nam, do nhu cÇu vÒ giao dÞch kú h¹n ch−a nhiÒu nªn c¸c ng©n hµng kh«ng th−êng xuyªn niªm yÕt tû gi¸ kú h¹n. ChØ khi nµo kh¸ch hµng cã nhu cÇu th× ng©n hµng míi c¨n cø vµo l·i suÊt hai ®ång tiÒn, kú h¹n giao dÞch ®Ó chµo gi¸ cho kh¸ch hµng. 1.1.2.3. Môc ®Ých cña viÖc thùc hiÖn giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n C¸c thµnh viªn tham gia trªn thÞ tr−êng ngo¹i hèi thùc hiÖn c¸c giao dÞch ngo¹i hèi kú h¹n nh»m ba môc ®Ých chÝnh: Thø nhÊt lµ môc ®Ých b¶o hiÓm rñi ro tû gi¸. Th«ng th−êng, c¸c doanh nghiÖp lµ nh÷ng ng−êi theo ®uæi môc ®Ých nµy v× nghiÖp vô nµy ®−îc coi lµ biÖn ph¸p t−¬ng ®èi ®¬n gi¶n vµ h÷u hiÖu ®Ó lo¹i bá yÕu tè rñi ro biÕn ®éng tû gi¸ trong kinh doanh. LÊy vÝ dô mét nhµ nhËp khÈu sÏ ph¶i thanh to¸n mét hîp ®ång nhËp khÈu trÞ gi¸ USD1,000,000.00 trong thêi h¹n 1 n¨m n÷a. Nh−ng thay v× sÏ tiÕn hµnh mua ngo¹i tÖ t¹i thêi ®iÓm ph¶i thanh to¸n, ng−êi nhËp khÈu ký tr−íc mét hîp ®ång mua kú h¹n tû gi¸ 16,650. Nh− vËy sau 1 n¨m, anh ta sÏ ph¶i thanh to¸n kho¶n tiÒn lµ 16.65 tû ®ång. NÕu tû gi¸ giao ngay t¹i thêi ®iÓm ®ã lªn ®Õn 16,800, anh ta ®· tr¸nh ®−îc mét kho¶n chi phÝ lÏ ra lµ lªn ®Õn 16.80 tû ®ång - gi¶m ®−îc 150 triÖu. Tuy nhiªn, nÕu tû gi¸ giao ngay t¹i thêi ®iÓm 1 n¨m sau chØ lµ 16,500VND/USD th× anh ta ®· ph¶i bá ra kho¶n chi phÝ cao h¬n lµ 150 triÖu. Tuy nhiªn, tû gi¸ thÞ tr−êng biÕn ®éng kh«n l−êng. H¬n n÷a, c¸c c«ng ty kh«ng ph¶i lµ nh÷ng chuyªn gia dù b¸o tû gi¸, so víi c¸c ng©n hµng, c¸c quü ®Çu t−, hä thiÕu th«ng tin. V¶ l¹i, víi hä, viÖc x¸c ®Þnh ®−îc tr−íc chi phÝ cho c¸c hîp ®ång ®Çu vµo lµ rÊt quan 16 träng ®Ó tÝnh to¸n gi¸ vèn, gi¸ c¶ hîp ®ång ®Çu ra vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña th−¬ng vô . Thø hai lµ môc ®Ých kinh doanh chªnh lÖch tû gi¸. Th«ng th−êng, th× ng−êi sö dông nghiÖp vô ngo¹i hèi kú h¹n ®Ó kinh doanh chªnh lÖch tû gi¸ lµ c¸c NHTM. Môc ®Ých cña hä lµ t×m kiÕm lîi nhuËn nh−ng kh«ng chÞu rñi ro trªn c¬ së khai th¸c sù kh«ng nhÊt qu¸n trong l·i suÊt vµ ®iÓm kú h¹n. Cô thÓ h¬n, ta lÊy vÝ dô: Gi¶ sö møc l·i suÊt cña USD lµ: 3%/n¨m, cña EUR lµ 5%/n¨m Tû gi¸ giao ngay S(USD/EUR) lµ 1.5 Tû gi¸ kú h¹n 1 n¨m F(USD/EUR) lµ 1.6 Trong tr−êng hîp nµy nÕu cã USD1,000,000.00, sau 1 n¨m sÏ thu ®−îc kho¶n tiÒn USD1,030,000.00. Nh−ng nÕu lÊy 1 triÖu USD ®ã mua EUR ®Ó ®Çu t−, ®ång thêi b¸n kú h¹n sè tiÒn EUR ®ã (c¶ gèc vµ l·i) ®æi lÊy USD, th× sè tiÒn thu ®−îc vµo cuèi n¨m lµ: 1,000,000,000 x(1+0.05)x1.6 = USD1,120,000.00 1.5 Râ rµng, c¸c nhµ kinh doanh ngo¹i tÖ sÏ kh«ng thÓ nµo lµm ng¬ tr−íc nh÷ng kho¶n lîi nhuËn nh− vËy. Thø ba lµ môc ®Ých ®Çu c¬. Nh÷ng nhµ ®Çu c¬ sö dông nghiÖp vô kú h¹n ®Ó kiÕm lêi th«ng qua hµnh vi chÊp nhËn rñi ro tû gi¸. C¬ së ®Çu c¬ cña hä lµ hä tin t−ëng vµo mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong t−¬ng lai, tû gi¸ giao ngay t¹i ®ã vµ tû gi¸ kú h¹n tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®ã cã mét sù chªnh lÖch nhÊt ®Þnh. VÝ dô, tû gi¸ kú h¹n 1 n¨m cña USD/GBP lµ 1.85 nh−ng c¸c nhµ ®Çu t− kú väng r»ng tû gi¸ giao ngay sau mét n¨m n÷a sÏ chØ lµ 1.65, hä sÏ hµnh ®éng nh− sau: + B¸n GBP1,000,000.00 kú h¹n 1 n¨m t¹i tû gi¸ 1.85 17 + Cuèi n¨m, sè tiÒn hä ph¶i thanh to¸n lµ GBP1,000,000.00 vµ nhËn vÒ lµ USD1,850,000.00 + Dïng USD1,850,000.00 ®Ó mua l¹i GBP víi tû gi¸ giao ngay lóc ®ã chØ lµ 1.65USD/GBP. Nh− vËy, l·i ®Çu c¬ sÏ lµ: GBP121,212.12 = 1,850,000/1.65 - 1,000,000 Tuy nhiªn, trong tr−êng hîp nhµ ®Çu c¬ dù ®o¸n sai, tû gi¸ giao ngay cuèi n¨m lµ 1.9 th× anh ta sÏ ph¶i chÞu mét kho¶n lç lµ GBP26,315.79 = 1,000,000 - 1,850,000/1.65 Liªn quan ®Õn hµnh vi kinh doanh ®Çu c¬ ngo¹i tÖ, giíi kinh doanh tiÒn tÖ th−êng nh¾c tíi mét lo¹i h×nh giao dÞch kú h¹n cã tªn gäi lµ NDFs (Non deliverable forwards). VËy NDFs thùc chÊt lµ g×? NDFs lµ mét lo¹i giao dÞch kú h¹n, tuy nhiªn, nÕu nh− trong giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n thuÇn tóy, ®Õn ngµy ®¸o h¹n, hai bªn sÏ thanh to¸n toµn bé sè tiÒn trong hîp ®ång th× trong hîp ®ång NDFs, vµo ngµy ®¸o h¹n sè tiÒn thanh to¸n chØ lµ sè tiÒn chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ NDF vµ tû gi¸ giao ngay t¹i thêi ®iÓm ®ã. [26], [27] Giao dÞch nµy th−êng ®−îc sö dông cho c¸c ®ång tiÒn kh«ng cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi (giao dÞch b»ng ®ång tiÒn ®ã bÞ h¹n chÕ bëi chÝnh phñ hoÆc ®ång tiÒn Êy kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n ë n−íc ngoµi) song l¹i ®−îc c¸c nhµ kinh doanh quan t©m (v× môc ®Ých b¶o hiÓm rñi ro tû gi¸, môc ®Ých ®Çu c¬ hay mét phÇn cña chiÕn l−îc ®Çu t−). §ång tiÒn lµ ®ång tiÒn thanh to¸n trong giao dÞch NDF th−êng lµ ®ång USD vµ thêi ®iÓm ®Ó Ên ®Þnh tû gi¸ giao ngay ®Ó lµm c¬ së tÝnh to¸n sè tiÒn thanh to¸n trong giao dÞch nµy th−êng lµ 1-2 ngµy tr−íc ngµy ®¸o h¹n tïy thuéc vµo tËp qu¸n thÞ tr−êng. Tû gi¸ giao ngay lµ tû gi¸ ®−îc ng©n hµng trung −¬ng cña quèc gia ®ã c«ng bè hay tû gi¸ trªn thÞ tr−êng liªn ng©n hµng ®−îc c«ng bè trªn Reuters vµo thêi ®iÓm Ên 18 ®Þnh. LÊy vÝ dô cho giao dÞch NDF víi ®ång Won Hµn Quèc (KRW). Mét nhµ xuÊt khÈu muèn ®Çu c¬ vµo ®ång KRW, sè l−îng t−¬ng ®−¬ng 5 triÖu USD. Anh ta ký hîp ®ång NDF 6 th¸ng Tû gi¸ giao ngay t¹i thêi ®iÓm ®ã : 1110/1111 Tû gi¸ NDF 6 th¸ng: 1114/1115 §èi víi ®ång KRW, tû gi¸ Ên ®Þnh (fixing rate) ®Ó tÝnh sè tiÒn thanh to¸n lµ tû gi¸ giao ngay trªn thÞ tr−êng liªn ng©n hµng lóc 9 giê s¸ng giê Seoul mét ngµy tr−íc ngµy ®¸o h¹n, tû gi¸ nµy cã thÓ tra cøu trªn Reuter trang KFTC 18. [26] Sau 6 th¸ng, sÏ cã 3 kh¶ n¨ng x¶y ra: Tr−êng hîp 1: Fixing rate: 1100 Tr−êng hîp 2: Fixing rate: 1115 Tr−êng hîp 3: Fixing rate: 1130 Kh¸ch hµng mua 5.575 tû KRW (b¸n 5 triÖu USD) sau 6 th¸ng, sè tiÒn USD t−¬ng ®−¬ng lµ: USD5,068,182 Sè tiÒn ph¶i thanh to¸n USD68,182 USD5,000,000 USD4,933,628 Sè tiÒn ph¶i thanh to¸n USD0 Sè tiÒn nhËn ®−îc USD66,372 Thêi gian gÇn ®©y, c¸c giao dÞch NDF ®Æc biÖt ®−îc c¸c nhµ ®Çu t− quan t©m, nhÊt lµ víi mét sè ®ång tiÒn míi næi nh− ®ång KRW, ®ång nh©n d©n tÖ. C¸c ®ång tiÒn nµy cã sè l−îng giao dÞch rÊt lín trªn thÞ tr−êng ch©u ¸. Thùc tÕ, c¸c giao dÞch NDF lµ c¸c giao dÞch mua b¸n khèng, phÇn nhiÒu do môc ®Ých ®Çu c¬, thÞ tr−êng NDF kh«ng ph¶n ¸nh cung cÇu thùc cña hai ®ång tiÒn, tuy nhiªn nã cã kh¶ n¨ng ¶nh h−ëng ®Õn thÞ tr−êng thùc tÕ v× nã ph¶n ¸nh kú väng cña giíi ®Çu t− vÒ gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn ®ã so víi USD. Nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2008, víi nh÷ng biÕn ®éng xÊu trªn thÞ tr−êng tµi chÝnh ViÖt Nam, tû gi¸ giao ngay USD/VND t¨ng ®ét biÕn, cã lóc lªn ®Õn 19,000 th× tû gi¸ NDF USD/VND 12 th¸ng còng t¨ng víi tèc ®é ch−a tõng cã lªn tíi møc 19 cao nhÊt lµ 22,370 ngµy 18.06.2008. NhiÒu ng−êi bi quan b¾t ®Çu nghÜ ®Õn mét cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ gièng nh− Th¸i Lan n¨m 1997-1998. ThËm chÝ, mét sè th«ng tin cho r»ng ViÖt Nam ®ang lµ ®èi t−îng cña mét cuéc tÊn c«ng tiÒn tÖ vµ nguy c¬ ph¸ gi¸ VND lµ khã tr¸nh khái. Tuy nhiªn, c¸c biÖn ph¸p ®iÒu tiÕt hîp lý tõ phÝa ChÝnh phñ vµ NHNN ®· ®−a thÞ tr−êng tµi chÝnh trë l¹i quü ®¹o æn ®Þnh h¬n, hiÖn nay tû gi¸ NDF USD/VND 1 n¨m tÝnh ®Õn ngµy 19.9.2008 lµ 19,195. [30] H×nh 1.1: DiÔn biÕn tû gi¸ NDF cña USD/VND (tõ th¸ng 11.2007 ®Õn th¸ng 09.2008) Nguån: Bloomberg 1.1.3. Giao dÞch ho¸n ®æi tiÒn tÖ (SWAP TRANSACTIONS) 1.1.3.1 Kh¸i niÖm: Giao dÞch ho¸n ®æi tiÒn tÖ lµ giao dÞch trong ®ã cã sù ho¸n ®æi luång tiÒn cña ®ång tiÒn nµy víi luång tiÒn cña ®ång tiÒn kh¸c trong mét kho¶ng 20 thêi gian tháa thuËn nµo ®ã. [27] Trªn thùc tÕ, c¸c giao dÞch ho¸n ®æi ®−îc thùc hiÖn phi tËp trung - OTC (Over The Counter). Tuy nhiªn, trong c¸c giao dÞch ho¸n ®æi, c¸c thuËt ng÷ vµ c¸c chøng tõ ®−îc sö dông ph¶i tu©n theo tiªu chuÈn cña HiÖp héi Quèc tÕ vÒ giao dÞch ho¸n ®æi vµ giao dÞch ph¸i sinh (ISDA - The International Swaps and Derivatives Association) vµ c¸c giao dÞch nµy ph¶i tháa m·n c¸c ®iÒu kiÖn cña ISDA th× míi cã thÓ thùc hiÖn. Nãi ®Õn giao dÞch ho¸n ®æi, cã thÓ cã rÊt nhiÒu lo¹i giao dÞch ho¸n ®æi nh−: Ho¸n ®æi l·i suÊt (interest rate swaps), ho¸n ®æi tµi s¶n (equity swaps)…., nh−ng liªn quan ®Õn ngo¹i hèi, chóng ta quan t©m ®Õn hai lo¹i ho¸n ®æi lµ: Ho¸n ®æi giao ngay - kú h¹n (FX Spot-Forward Swaps) vµ Ho¸n ®æi tiÒn tÖ chÐo (Cross Currency Swaps) 1.1.3.2 Ho¸n ®æi giao ngay - kú h¹n (FX Spot-Forward Swaps) Giao dÞch ho¸n ®æi giao ngay - kú h¹n, nh− tªn gäi cña nã, bao gåm ®ång thêi hai giao dÞch ng−îc chiÒu nhau, mét giao dÞch giao ngay vµ mét giao dÞch kú h¹n (tøc lµ võa mua vµ b¸n cïng mét lo¹i ngo¹i tÖ ). VÝ dô: Mét giao dÞch nh− sau lµ giao dÞch ho¸n ®æi giao ngay - kú h¹n + B¸n USD1,000,000, mua CHF giao ngay +Mua USD1,000,000, b¸n CHF kú h¹n 1 n¨m Môc ®Ých cña giao dÞch ho¸n ®æi giao ngay - kú h¹n: Ta thÊy, trong giao dÞch ho¸n ®æi, kh«ng lµm ph¸t sinh tr¹ng th¸i ngo¹i hèi rßng, v× thÕ thay v× chÞu rñi ro vÒ tû gi¸ nh− c¸c giao dÞch kú h¹n th«ng th−êng, giao dÞch ho¸n ®æi chÞu rñi ro vÒ l·i suÊt. V× thÕ, giao dÞch ho¸n ®æi th−êng ®−îc c¸c doanh nghiÖp sö dông vµo môc ®Ých ho¸n ®æi luång tiÒn trong hiÖn t¹i vµ t−¬ng lai theo nhu cÇu cña doanh nghiÖp mµ vÉn phßng ngõa ®−îc rñi ro tû gi¸. Giao dÞch ho¸n ®æi th−êng ®−îc sö dông ®Ó phßng ngõa rñi