Tài liệu Thực trạng thị trường tài chính tại việt nam

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 A.LỜI NÓI ĐẦU Ở níc ta, cïng víi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, mét sè hÖ thèng thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ®ång bé dÇn ®îc h×nh thµnh nh»m ®¸p øng nhu cÇu sö dông c¸c dÞch vô tµi chÝnh ngµy cµng t¨ng cña c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ. C¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh ngµy cµng ®a d¹ng, c¶ vÒ sè lîng còng nh chñng lo¹i, bao gåm: dÞch vô ng©n hµng, dÞch vô trªn thÞ trêng chøng kho¸n, dÞch vô b¶o hiÓm, kÕ to¸n, kiÓm to¸n, t vÊn tµi chÝnh…C¸c chñ thÓ tham gia thÞ tr êng dÞch vô tµi chÝnh ngµy cµng më réng, trong ®ã cã c¸c chñ thÓ thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Gi¸ c¶ dÞch vô tµi chÝnh ®ang ®îc ®æi míi theo ®Þnh híng tù do ho¸, gi¶m dÇn sù can thiÖp mang tÝnh hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc. ThÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh còng ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp víi thÕ giíi vµ khu vùc. Tuy nhiªn, thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam míi ®ang trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh cßn s¬ khai, cha ®¸p øng ®îc c¸c nhu cÇu vÒ dÞch vô tµi chÝnh cña nÒn kinh tÕ. §Æc biÖt, kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c dÞch vô tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh cßn mét sè rµo c¶n: C¬ chÕ, chÝnh s¸ch, thiÕu th«ng tin. Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh vµ ph¸t triÓn dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam cßn ®ang kh¸ míi mÎ. ChÝnh v× vËy, cÇn cã mét nghiªn cøu kh¸i qu¸t vÒ thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam nh»m cung cÊp th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc tiÕp cËn vµ sö dông dÞch vô tµi chÝnh, còng nh cho c¸c ®ãi tîng vµ lµm c¬ së cho viÖc ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam. §ã lµ lý do em chän ®Ò tµi nµy. Trong bµi tiÓu luËn, em ®· nªu ra mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¸t triÓn dÞch vô tµi chÝnh ë ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp, bao gåm: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ c¬ b¶n vÒ vÊn ®Ò thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh, thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh t¹i mét sè níc trªn thÕ giíi, thùc tr¹ng ho¹t ®éng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam, héi nhËp thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh, nh÷ng ®Þnh híng vµ gi¶i ph¸p. Do sù h¹n chÕ vÒ thêi gian vµ tr×nh ®é mµ bµi tiÓu luËn nµy cña em khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em kÝnh mong nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña c¸c thµy c« gi¸o ®Ó bµi viÕt ®îc tèt h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! B. NỘI DUNG I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ THỊ TRƯỜNG DỊCH VỤ TÀI CHÍNH 1. Kh¸i qu¸t chung Tuy lµ mét kh¸i niÖm míi nhng kh¸i niệm vÒ thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ®· ®îc nghiªn cøu kh¸ nhiÒu.Tuy nhiªn, do tÝnh chÊt quan träng cña nã ®èi víi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 -2- Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ph¸t triÓn kinh tÕ, nhÊt lµ trong bèi c¶nh më cöa vµ héi nhËp hiÖn nay th× cÇn ph¶i cã c¸ch hiÓu chung vµ thèng nhÊt ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc ph¸t triÓn lÜnh vùc nµy t¹i mçi níc vµ trªn toµn thÕ giíi.ThÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh lµ mét kh¸i niÖm míi do tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO ®a ra nh»m h×nh thµnh c¸c quy t¾c øng xö gi÷a c¸c thµnh viªn WTO trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i dÞch vô.Theo WTO: mét dÞch vô tµi chÝnh lµ bÊt k× dÞch vô nµo cã tÝnh chÊt tµi chÝnh, ®îc mét nhµ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh cung cÊp.DÞch vô tµi chÝnh bao gåm mäi dÞch vô b¶o hiÓm vµ dÞch vô liªn quan tíi b¶o hiÓm, mäi dÞch vô ng©n hµng vµ dÞch vô tµi chÝnh kh¸c. Cã thÓ ph©n chia c¸c lo¹i dÞch vô tµi chÝnh thµnh bèn nhãm: -DÞch vô ng©n hµng -DÞch vô trªn thÞ trêng chøng kho¸n -DÞch vô b¶o hiÓm -DÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh. 2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh Trong c¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh, ng©n hµng lµ lo¹i h×nh dÞch vô xuÊt hiÖn sím nhÊt.DÞch vô ng©n hµng ®· xuÊt hiÖn ®Çu tiªn t¹i vïng §Þa Trung H¶i, cô thÓ lµ t¹i Hy L¹p vµ La M·, víi dÞch vô ®Çu tiªn lµ dÞch vô ®æi tiÒn, ®æi ngo¹i tÖ lÊy b¶n tÖ vµ dÞch vô triÕt khÊu th¬ng phiÕu gióp c¸c nhµ bu«n cã vèn.Sù ph¸t triÓn cña nh÷ng con ®êng th¬ng m¹i xuyªn lôc ®Þa míi vµ nh÷ng biÕn chuyÓn trong ngµnh hµng h¶i vµo thÕ kØ 15,16,17 ®· dÇn chuyÓn trung t©m th¬ng m¹i cña thÕ giíi tõ §Þa Trung H¶i sang ch©u ¢u vµ quÇn ®¶o Anh, n¬i ng©n hµng trë thµnh nghµnh c«ng nghiÖp hµng ®Çu.Sù ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp, viÖc øng dông ph¬ng thøc s¶n xuÊt lín ®ßi hái mét sù më réng t¬ng øng trong th¬ng m¹i toµn cÇu ®Ó tiªu thô c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp, ®ßng thêi ®ßi hái ph¶i ph¸t triÓn c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n vµ tÝn dông míi.V× vËy, hÖ thèng ng©n hµng ®· ph¸t triÓn nhanh chãng thªm nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô míi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ thanh to¸n vµ tÝn dông.Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, c¸c dÞch vô ng©n hµng ngµy cµng ph¸t triÓn ®a d¹ng.Bªn c¹nh c¸c dÞch vô ng©n hµng truyÒn thèng, ®· xuÊt hiÖn nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i nh cho vay tiªu dïng, t vÊn tµi chÝnh, cho vay tµi trî dù ¸n, thuª mua tµi chinh. II. THỰC TRẠNG THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH TẠI VIỆT NAM 1. DÞch vÞ ng©n hµng DÞch vô ng©n hµng lµ dÞch vô tµi chÝnh quan träng vµ ph¸t triÓn nhÊt trªn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ë ViÖt Nam cho ®Õn nay, ®¶m nhiÖm vai trß chñ ®¹o Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 -3- Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 trong ho¹t ®éng lu©n chuyÓn c¸c nguån tµi chÝnh, c¸c dÞch vô tµi chÝnh kh¸c míi chØ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m cuèi cña thÕ kØ XX, bao gåm: DÞch vô tiÕt kiÖm do c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông cung cÊp th«ng qua c¸c c«ng cô tiÒn göi tiÕt kÖm cung øng cho mäi tæ chøc, c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ víi c¸c lo¹i k× h¹n kh¸c nhau tõ kh«ng k× h¹n ®Õn 12 th¸ng, tiÕt kiÖm b»ng ngo¹i tªn, tiÕt kiÖm cã ®¶m b¶o b»ng vµng, tiÕt kiÖm phôc vô môc ®Ých mua nhµ, cho con ®i häc níc ngoµi... DÞch vô tÝn dông do c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c c«ng ty thuª mua tµi chÝnh, c¸c quü ®Çu t vµ hç trî...cung cÊp bao gåm c¸c nghiÖp vô cho vay tÝn dông, thuª mua tµi chÝnh, cho vay thÕ chÊp, chiÕt khÊu giÊy tê cã gi¸... DÞch vô thanh to¸n bao gåm c¸c nghiÖp vô thanh to¸n b»ng sÐc, chuyÓn kho¶n vµ mét sè dÞch vô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt míi ®îc ®a vµo thùc hiÖn gi÷a nh÷ng n¨m 1990 nh b»ng thÎ tÝn dông, thÎ thanh to¸n, tµi kho¶n c¸ nh©n.. Cã thÓ ®¸nh gi¸, c¸c dÞch vô do c¸c ng©n hµng ViÖt Nam míi ë ®iÓm xuÊt ph¸t tiÕp cËn víi c¸c nghiÖp vô truyÒn thèng cña ng©n hµng th¬ng m¹i. Ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu mang l¹i lîi nhuËn gÇn nh duy nhÊt cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam lµ tõ dÞch vô tÝn dông-cho vay kh¸ch hµng. Ngay c¶ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng truyÒn thèng vÉn cßn nhiÒu tån t¹i. H×nh thøc huy ®éng vèn cßn ®¬n ®iÖu, cha cã nhiÒu h×nh thøc huy ®éng vµ nh©n tiÒn göi míi, phï hîp víi nhu cÇu cña ngêi d©n vµ c¸c doanh nghiÖp. Doanh sè c¸c lo¹i h×nh tÝn dông míi nh: cho thuª tµi chÝnh, cho vay ®ång tµi trî, cho vay b¶o l·nh cßn thÊp. Qu¸ tr×nh ®a d¹ng ho¸ c¸c dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®Ëi ë níc ta cßn chËm. C¸c dÞch vô thanh to¸n qua ng©n hµng cßn chËm do cha cã hÖ thèng vµ c«ng nghÖ thanh to¸n hiÖn ®¹i, chñ yÕu vÉn lµ thñ c«ng, víi chøng tõ b»ng v¨n b¶n giÊy tê, tØ träng thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt cßn lín. C¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cßn nhiÒu h¹n chÕ, do tÝnh thuËn tiÖn, nhanh nh¹y, an toµn cha cao. DÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö-mét lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng trong lÜnh vùc thanh to¸n rÊt ph¸t triÓn trªn thÕ giíi, mang l¹i nhiÒu tiÖn Ých cho kh¸ch hµng nhng viÖc triÓn khai ë níc ta cßn rÊt h¹n chÕ. Ngoµi ra, viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô t vÊn vÒ th«ng tin, thÞ trêng, ngiÖp vô... cho kh¸ch hµng còng hÇu nh cha ®îc triÓn khai. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 -4- Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 2. DÞch vô trªn thÞ trêng chøng kho¸n ThÞ trêng chøng kho¸n(TTCK) tËp trung ®Çu tiªn ë VIÖt Nam míi ®îc khai tr¬ng(20/7/2000) vµ chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng tõ ngµy 28/7/2000. V× vËy,so víi c¸c dÞch vô tµi chÝnh kh¸c, dÞch vô chøng kho¸n lµ mét lo¹i h×nh kinh doanh kh¸ míi mÎ ë ViÖt Nam. C¸c dÞch vô chøng kho¸n thêng ®îc thùc hiÖn bëi c¸c c«ng ty chøng kho¸n. Ngoµi ra, cßn cã c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng còng cã thÓ tham gia triÓn khai lo¹i h×nh dÞch vô nµy. Sau 3 n¨m chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng, trªn thÞ trêng chøng kho¸n ViÖt nam ®· cã 11 c«ng ty chøng kho¸n ®îc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng, trong ®ã cã 9 c«ng ty chøng kho¸n ®ñ ®iÒu kiªn toµn bé 5 nghiÖp vô kinh doanh: dÞch vô m«i giíi chøng kho¸n, dÞch vô t vÊn chøng kho¸n, dÞch vô b¶o l·nh vµ ®¹i lý ph¸t hµnh, dÞch vô qu¶n lý danh môc ®Çu t, dÞch vô t doanh. Trong ®ã, dÞch vô chøng kho¸n chñ yÕu lµ dÞch vô m«i giíi chøng kho¸n. TÝnh ®Õn th¸ng 6-2003, ®· cã gÇn 14500 tµi kho¶n giao dÞch chøng kho¸n cña kh¸ch hµng më t¹i c¸c c«ng ty chøng kho¸n( trong ®ã cã 91 nhµ ®Çu t cã tæ chøc vµ 35 nhµ ®Çu t níc ngoµi). Mét sè c«ng ty ®· thu hót ®îc kh¸ch hµng ®Õn më tµi kho¶n vµ cã tæng gi¸i trÞ m«i giíi mua b¸n chøng kho¸n cho kh¸ch hµng cao (nh: BVSC, SSI, ACBS, BSC) vµ lµ ho¹t ®éng mang l¹i nguån thu nhËp chñ yÕu trong tæng thu nhËp cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n. Tuy nhªn, trong bèi c¶nh thÞ trêng chøng kho¸n ViÖt Nam cßn s¬ khai vµ ho¹t ®éng trÇm l¾ng, c¸c dÞch vô chøng kho¸n cßn kÐm ®a d¹ng, chñ yÕu lµ dÞch vô m«i giíi, cha thu hót ®îc nhiÒu doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n. C¸c nghiÖp vô nh: B¶o l·nh, ®¹i lý ph¸t hµnh, qu¶n lý danh môc ®Çu t...cha ®îc ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Ho¹t ®éng t vÊn ®Çu t cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n míi chØ mang tÝnh chÊt híng dÉn ngêi ®Çu t thùc hiÖn ®óng c¸c thñ tôc mua b¸n chøng kho¸n, cha thùc sù t vÊn cho hä biÕt c¸ch lùa chän lÜnh vùc ®Çu t còng nh thêi ®iÓm mua b¸n chøng kho¸n sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt...V× vËy cã thÓ nãi r»ng, trong thêi gian qua c¸c c«ng ty chøng kho¸n cha thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng cña ngêi t¹o thÞ trêng. 3. DÞch vô b¶o hiÓm Ngµnh dÞch vô b¶o hiÓm ViÖt Nam h×nh thµnh vµo thËp niªn 60 víi sù ra ®êi cña tæng c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nm(n¨m 1964). Cho ®Õn n¨m 1992, Tæng c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam lµ nhà cung cÊp dÞch vô ®éc quyÒn trªn thÞ tr êng, dÞch vô b¶o hiÓm míi chØ thùc hiÖn mét sè lo¹i h×nh b¶o hiÓm truyÒn thèng víi kho¶ng gÇn 20 lo¹i s¶n phÈm nh b¶o hiÓm hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, b¶o hiÓm tµu biÓn, b¶o hiÓm tai n¹n hµnh kh¸ch...vµ míi chØ dõng l¹i ë chøc n¨ng Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 -5- Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 b¶o vÖ tµi s¶n mµ chc thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng tiÕt kiÖm vµ ®Çu t...Tuy nhiªn thÞ trêng b¶o hiÓm ViÖt Nam míi b¾t ®Çu thùc sù s«i ®éng ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo thÞ trêng vèn kÓ tõ sau khi cã nghÞ ®Þnh 100-CP ngµy 18-12-1993 vÒ kinh doanh b¶o hiÓm, t¹o m«i trêng ph¸p lý thóc ®Èy thÞ trêng b¶o hiÓm ph¸t triÓn, góp phÇn t¹o lËp m«i trêng ®Çu t vµ n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý nhµ níc vÒ ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm. Tõ n¨m 1995 trë l¹i ®©y, khi ViÖt Nam thch hiÖn ®a d¹ng ho¸ thÞ trêng b¶o hiÓm, cho phÐp thµnh lËp thªm nhiÒu doanh nghiÖp b¶o hiÓm míi thuéc nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, ngµnh b¶o hiÓm ®· ph¸t triÓn m¹nh trªn nhiÒu mÆt nh quy m« thÞ trêng, sè lîng doanh nghiÖp b¶o hiÓm, sè lao ®éng, sù ®a d¹ng vÒ s¶n phÈm vµ viÖc hoµn thiÖn dÇn c¬ chÕ chÝnh s¸ch. C¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm ViÖt Nam còng ®· nhanh chãng ph¸t triÓn vµ thÝch øng víi m«i trêng c¹nh tranh míi. ThÞ trêng b¶o hiÓm ®¹t tèc ®é t¨ng trëng cao trong giai ®o¹n 2001-2004, møc t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 43,7%.Doang thu phÝ b¶o hiÓm n¨m 2001 lµ 4.843 tû ®ång, n¨m 2002 lµ 6.992 tû ®ång, n¨m 2003 lµ 10.192 tû ®ång, n¨m 2004 ®¹t 13.044 tû ®ång. C¬ cÊu tû träng doanh thu dÞch vô b¶o hiÓm trong GDP còng ®îc n©ng lªn râ rÖt, n¨m 2000 chiÕm 0.78%, n¨m 2003 t¨ng lªn 1.7%GDP. Do sè lîng c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm ngµy cµng nhiÒu nªn ®· thu hót vµ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho mét ®éi ngò kh¸ lín ngêi lao ®éng, nhÊt lµ khi b¶o hiÓm nh©n thä ®îc triÓn khai. HiÖn nay sè c¸n bé lµm b¶o hiÓn trªn toµn thÞ trêng ®· lªn ®Õn con sè trªn 8000 ngêi, víi c¶ 40000 ®¹i lý chuyªn nghiÖp(c¶ b¶o hiÓm nh©n thä vµ phi nh©n thä), trong ®ã sè ®¹i lý b¶o hiÓm nh©n thä ®· chiÕm tíi 30000 ngêi. Ngoµi ra, ngµnh b¶o hiÓm cßn t¹o viÖc lµm cho mét sè lîng kh¸ lín céng t¸c viªn b¶o hiÓm còng nh c¸c ngµnh cã liªn quan. Sè lîng doanh nghiÖp t¨ng nhanh víi s¶n phÈm ngµy cµng ®a d¹ng nhng chÊt lîng ho¹t ®éng cha cao thÓ hiÖn ë c«ng nghÖ qu¶n lý, kinh doanh b¶o hiÓm cßn h¹n chÕ; thiÕu ®éi ngò chuyªn gia giái ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc phÝ b¶o hiÓm, thÈm ®Þnh b¶o hiÓm, qu¶n lý rñi ro vµ ®Çu t. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng thÊp(tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n trªn vèn chu së h÷u ®¹t 13%), chi phÝ qu¶n lý cao(trung b×nh 24%/n¨m). HiÖn tîng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh ®· xuÊt hiÖn g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ lµm tæn h¹i ®Õn uy tÝn cña chÝnh c¸c doanh nghiÖp. T×nh tr¹ng chia c¾t, c¸t cø trªn thÞ trêng xuÊt ph¸t tõ ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm chuyªn ngµnh còng lµm ¶nh hëng kh«ng nhá Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 -6- Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®Õn sù ph¸t triÓn lµnh m¹nh cña thÞ trêng vµ g©y thiÖt h¹i ®Õn quyÒn lîi cña ngêi tham gia b¶o hiÓm. N¨ng lùc tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm cßn h¹n chÕ. C¨n cø theo c¸c chuÈn mùc quèc tÕ, sè vèn hiÖn cã cña c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm ho¹t ®éng trªn thÞ trêng míi chØ ®ñ ®Ó ®¶m b¶o gi÷ l¹i 40% phÝ b¶o hiÓm ®èi víi c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm cã t¸i b¶o hiÓm. Do ®ã, chØ tÝnh riªng trong n¨m 2001, kho¶ng 33% tæng sè phÝ b¶o hiÓm phi nh©n thä thu ®îc ®· ®îc t¸i b¶o hiÓm. Tû lÖ nµy ë MÜ lµ vµo kho¶ng 96% trong cïng thêi k×. Do n¨ng lùc tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cæ phÇn trong níc cån nhá, hµng n¨m thÞ trêng b¶o hiÓm ViÖt Nam vÉn ph¶i tr¶ tõ 150-250 tû ®ång tiÒn phÝ t¸i b¶o hiÓm cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ë níc ngoµi. TÝnh trung b×nh, cø 4 ®ång phÝ b¶o hiÓm gèc thu ®îc t¹i ViÖt Nam tõ nh÷ng nghiÖp vô cã doanh thu lín nh b¶o hiÓm dÇu khÝ vµ b¶o hiÓm hµng kh«ng th× cã ®Õn mét ®ång ph¶i t¸i b¶o hiÓm cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm níc ngoµi, chñ yÕu ®îc thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ. Nõu cã biÖn ph¸p vµ c¬ chÕ thÝch hîp ®Ó t¨ng cêng n¨ng lùc tµi chÝnh vµ tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô cho c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ trêng, chóng ta sÏ cã thÓ gi÷ l¹i mét phÇn ®¸ng kÓ nguån vèn quan träng b»ng ngo¹i tÖ ®Ó bæ sung cho sù c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸...Tæ chøc qu¶n lý kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong níc cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu phÊt triÓn thÞ trêng trong ®iÒu kiÖn héi nhËp: c¬ cÊu tæ chøc cßn chång chÐo, bé m¸y cha ®îc chuyªn m«n ho¸, cha hiÖu qu¶, c«ng t¸c ®µo t¹o vµ qu¶n lý ®¹i lý cha ®îcquan t©m ®óng møc; c«ng nghÖ khai th¸c vµ qu¶n lý chËm ®æi míi, tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé cßn nhiÒu bÊt cËp...Nh×n chung, ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm míi chØ tËp trung vµo c¸c thµnh phè lín, trung t©m d©n c vµ nh÷ng s¶n phÈm truyÒn thèng nh b¶o hiÓm tµi s¶n, b¶o hiÓm hµng h¶i, hµng kh«ng...trong khi nhiÒu lÜnh vùc kh¸c mµ nÒn kinh tÕ vµ x· héi cã nhu cÇu nhng vÉn bÞ bá trèng nh c¸c vïng xa, vïng s©u, c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm n«ng nghiÖp, b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp trong lÜnh vùc x©y dùng, thiÕt kÕ, y tÕ, t vÊn ph¸p luËt... 4. DÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh DÞch vô kÕ to¸n lµ lo¹i h×nh dÞch vô míi ra ®êi vµ ph¸t triÓn tõ ®Çu thËp kû 90, cho ®Õn nay, thÞ trêng dÞch vô kÕ to¸n ®· cã t¬ng ®èi ®Çy ®ñ c¸c lo¹i s¶n phÈm nh kiÓm to¸n, t vÊn kÕ to¸n, t vÊn thuÕ...Tuy nhiªn, vÊn ®Ò chÝnh ®èi víi thÞ trêng dÞch vô kÕ to¸n lµ chÊt lîng dÞch vô. Cho gÇn 10 n¨m ph¸t triÓn võa qua, chÊt lîng c¸c dÞch vô kÕ to¸n ®ang ®îc tõng bíc n©ng lªn nhê sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, c¸c tiªu chuÈn vÒ kiÓm to¸n ®îc x©y dùng vµ ban hµnh, Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 -7- Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®éi ngò kiÓm to¸n viªn cã tr×nh ®é tèt h¬n, ®îc kiÓm tra vµ kiÓm so¸t chÆt chÏ vµ cã bµi b¶n h¬n...Tuy nhiªn, cho tíi nay dÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n míi ®ang trong giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Çu tiªn, cßn t¬ng ®èi s¬ khai( mÆc dï ®· ra ®êi vµ ho¹t ®éng ®îc gÇn 10 n¨m, song cho ®Ðn n¨m 2000 chóng ta míi ban hµnh ®îc 4 chuÈn mùc kiÓm to¸n ®Çu tiªn); chÊt lîng vµ gi¸ c¶ dÞch vô kiÓm to¸n cña c¸c c«ng ty kiÓm to¸n trong vµ ngoµi níc cßn cã kho¶ng c¸ch lín; nhu cÇu, môc ®Ých kiÓm to¸n trong nÒn kinh tÕ cßn rÊt phøc t¹p( mét sè doanh nghiÖp chØ kiÓm to¸n víi môc ®Ých n©ng gi¸ trÞ gãp vèn trong liªn doanh...) HÇu hÕt c¸c c«ng ty ®Òu cã nh÷ng lo¹i dÞch vô phæ biÕn nh: KiÓm to¸n BCTC, dÞch vô kÕ to¸n, t vÊn qu¶n lý, tµi chÝnh, thuÕ...Trong nh÷ng n¨m qua ®· xuÊt hiÖn thªm mét sè lo¹i dÞch vô míi, nh: So¸t xÐt b¸o c¸o tµi chÝnh, kiÓm to¸n tû lÖ néi ®Þa ho¸ « t«, xe m¸y, t vÊn thuÕ, t vÊn t¸i c¬ cÊu doanh nghiÖp, t vÊn øng dông c«ng nghÖ th«ng tin, nguån nh©n lùc, so¸t xÐt quy tr×nh kinh doanh vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, kiÓm to¸n ho¹t ®éng ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ®Ò xuÊt x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cho tõng lÜnh vùc vµ nghµnh nghÒ ë ViÖt Nam; t vÊn vÒ rñi ro kinh doanh vµ rñi ro ®Çu t, t vÊn phôc håi vµ gi¶i to¶ doanh nghiÖp, t vÊn ®Çu t ra ngoµi l·nh thæ ViÖt Nam. Gi¸ trÞ dÞch vô cung cÊp cña c¸c c«ng ty kiÓm to¸n níc ngoµi rÊt lín, cã dÞch vô trÞ gi¸ tõ 1 triÖu ®Õn 6 triÖu USD. Trong c¸c dÞch vô trªn th× dÞch vô kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh (BCTC) chiÕm tû träng lín nhÊt v× c¸c c«ng ty cã cæ phÇn ®Çu t níc ngoµi b¾t buéc ph¶i kiÓm to¸n theo luËt ®Þnh, ®ßng thêi yªu cÇu kiÓm to¸n BCTC cña doanh nghiÖp nhµ níc, chñ yÕu lµ c¸c tæng c«ng ty còng ®ang t¨ng dÇn...DÞch vô kiÓm to¸n b¸o c¸o quyÕt to¸n vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n lµ quan träng vµ cÇn thiÕt nhng cha thùc sù chiÕm tØ träng cao do cha cã quy ®Þnh b¾t buéc ph¶i kiÓm to¸n, do gi¸ chi phÝ thÊp...VÒ c¸c dÞch vô thuÕ, t vÊn tµi chÝnh, kÕ to¸n, t vÊn qu¶n lý,...doanh thu chiÕm tØ träng cßn thÊp do kh¸ch hµng cha cã thãi quen sö dông c¸c dÞch vô nµy vµ c¸c c«ng ty kiÓm to¸n còng cha quan t©m khai th¸c. Ngoµi ra, kh¶ n¨ng cung cÊp c¸c dÞch vô nµy cña nhiÒu c«ng ty kiÓm to¸n còng cßn bÞ h¹n chÕ.§èi víi c¸c c«ng ty kiÓm to¸n khi kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty niªm yÕt, thuyÕt minh BCTC cßn s¬ sµi, c¸c biÕn ®éng lín vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh nh t¨ng gi¶m vèn §iÒu lÖ, c¸c kho¶n lîi nhuËn bÊt thêng cha gi¶i thÝch râ nguyªn nh©n; c¸c nghiÖp vô míi nh Cæ phiÕu ng©n quü, cæ phiÕu tr¶ chËm, c¸c nghi vÊn cha thËn träng lu ý ngêi ®äc b¸o c¸o tµi chÝnh. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 -8- Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Tãm l¹i, tÝnh ®Õn nay, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµo chÝnh ®· ph¸t triÓn kh¸ ®a d¹ng vµ phong phó, chÊt lîng dÞch vô còng tõng bíc ®îc n©ng lªn, do ®ã ®· ngµy cµng ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu ®a d¹ng vÒ sö dông nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, c¸c lo¹i dÞch vô truyÒn thèng nh tiÕt kiÖm, tÝn dông vµ mét sè nghiÖp vô b¶o hiÓm con ngêi, xe c¬ giíi...vÉn lµ nh÷ng dÞch vô chÝnh, chiÕm tØ träng lín nhÊt trªn toµn bé thÞ trêng, ®a sè c¸c dÞch vô cßn l¹i míi h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thËm chÝ mét sè dÞch vô míi ra ®êi trªn giÊy tê(dÞch vô ®Çu t th«ng qua quü ®Çu t chøng kho¸n), mét sè dÞch vô ®ang trong qu¸ tr×nh thö nghiÖm vµ mét sè dÞch vô kh¸c cha h×nh thµnh nh th¬ng phiÕu..., nªn møc ®é ®¸p øng c¸c nhu cÇu ®a d¹ng cña thÞ trêng cßn thÊp. Bªn c¹nh ®ã, c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng nh khu vùc doanh nghiÖp quèc doanh, d©n c ®« thÞ vÉn lµ ®èi tîng chÝnh, ®îc tËp trung khai th¸c nhiÒu nhÊt, chÝnh v× vËy, thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam hiÖn nay vÉn cha khai th¸c hÕt mäi tiÒm n¨ng vÒ c¸c nguån lùc tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ. III. CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH TẠI VIỆT NAM. 1. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vµ hÖ thèng qu¶n lý nhµ níc HÖ thèng khung ph¸p lý cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng vµ sù ph¸t triÓn cña thÞ truêng dÞch vô tµi chÝnh, ®©y lµ c¬ së quan träng nhÊt quy ®Þnh nguyªn t¾c vµ tæ chøc ho¹t ®éng cña thÞ trêng. Trong khi ®ã theo ph©n tÝch thùc tr¹ng hÖ thèng khung ph¸p luËt cña chóng ta ®èi víi thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh th× hÖ thèng nµy cån thiÕu vµ yÕu, chÝnh v× vËy chóng ta cÇn nhanh chãng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh. Thø nhÊt, n©ng cao hiÖu lùc ph¸p lý cña hÖ thèng khung ph¸p luËt vÒ thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh. §iÒu nµy cã nghÜa lµ chóng ta cÇn ph¶i nhanh chãng n©ng lªn thµnh luËt ®èi víi c¸c lo¹i dÞch vô tµi chÝnh hiÖn nay ®ang ®îc quy ®Þnh ë c¸c møc ph¸p lÖnh, nghÞ ®Þnh...nh dÞch vô ®Çu t chøng kho¸n, dÞch vô kiÓm to¸n... Thø hai, hoµn thiÖn vÒ mÆt c¬ së ph¸p lý ®èi víi toµn bé thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh. Nãi c¸ch kh¸c lµ cÇn ph¶i nhanh chãng x©y dùng vµ ban hµng hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt hoµn thiÖn cho tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh, nhÊt lµ ®èi víi vÊn ®Ò h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô tµi chÝnh míi nh: x©y dùng vµ ban hµnh c¸c chuÈn mùc kiÓm to¸n, tiªu chuÈn c«ng khai th«ng tin trªn thÞ trêng chøng kho¸n... Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 -9- Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Cuèi cïng, ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt, ®ång bé trong hÖ thèng ph¸p luËt. Song song víi viÖc n©ng cao hiÖu lùc ph¸p lý cña hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn t¹i, cÇn nhanh chãng x©y dùng vµ ban hµnh hÖ thèng v¨n b¶n híng dÉn mét c¸ch ®ång bé. Thùc hiÖn tæng rµ so¸t hÖ thèng ph¸p luËt trong nÒn kinh tÕ ®Ó cã biÖn ph¸p ®iÒu chÝnh, söa ®æi vµ bæ sung hÖ thèng ph¸p luËt, b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt xuyªn suèt toµn bé hÖ thèng ph¸p luËt. 2. §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm dÞch vô tµi chÝnh *§a d¹ng ho¸ dÞch vô ng©n hµng: C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam cÇn tiÕn hµnh ®a d¹ng ho¸ dÞch vô theo híng: hoµn thiÖn, ph¸t triÓn c¸c dÞch vô hiÖn cã, ®ång thêi triÓn khai thùc hiÖn c¸c dÞch vô mµ kinh tÕ, nÒn kinh tÕ ®ang cÇn vµ ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn ngay, ®ång thêi, chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó triÓn khai c¸c dÞch vô míi. §èi víi c¸c ng©n hµng hiÖn cã: C¶i tiÕn quy tr×nh nghiÖp vô huy ®éng vèn theo híng: ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn, an toµn cho ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. Trang bÞ m¸y mãc, thiÕt bÞ, ch¬ng tr×nh phÇn mÒm cÇn thiÕt ®Ó më réng ph¹m vi vµ c¶i tiÕn hÖ thèng thanh to¸n cña ng©n hµng. Më réng m¹ng líi giao dÞch ®Õn tËn c¬ së, N¬i tËp trung ®«ng d©n c, t¨ng cêng tuyªn truyÒn, khuyÕn khÝch ngêi d©n vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ më tµi kho¶n tiÒn göi. §èi víi nghiÖp vô sö dông vèn: hoµn thiÖn quy chÕ, quy tr×nh cho vay, x©y dùng hª thèng th«ng tin qu¶n lý tÝn dông tËp trung, x©y dùng c¬ chÕ ph©n lo¹i nî vµ trÝch lËp quü dù phßng rñi ro. Më réng dÞch vô thanh to¸n, chuyÓn tiÒn trong d©n c, hoµn thiÖn hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö, hoµn thiÖn vµ më réng dÞch vô thanh to¸n- chuyÓn tiÒn quèc tÕ TriÓn khai mét sè lo¹i dÞch vô míi: TriÓ khai mét sè dÞch vô huy ®äng vèn míi nh: göi nhiÒu lÇn, rót mét lÇn, tiÕt kiÖm mét n¬i lÜnh nhiÒu n¬i, tiÒn göi tiÕt kiÖm theo mËt m·... Ph¸t triÓn dÞch vô triÕt khÊu th¬ng phiÕu, cho vay thÊu chi, cho vay mua b¸n chøng kho¸n, cho vay mua cæ phÇn, cho thuª vµ b¸n tµi kho¶n tr¶ gãp, më réng cho vay tiªu dïng... T¨ng cêng c¬ së vËt chÊt, øng dông tin häc vµo c«ng nghÖ ng©n hµng, ph¸t triÓn thªm mét sè dÞch vô nh: dÞch vô b¶o qu¶n vµ kÝ göi, uû th¸c, dÞch vô ng©n hµng th«ng qua m¹ng Internet. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - 10 - Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 *§a d¹ng ho¸ dÞch vô trªn thÞ trêng chøng kho¸n C¸c c«ng ty chøng kho¸n cÇn chó träng ®Õn ®µo t¹o nh©n viªn hµnh nghÒ cña c«ng ty chøng kho¸n. chØ cã c¸c nh©n viªn cã kinh nghiÖm vµ hiÓu biÕt míi cã thÓ gióp c¸c kh¸ch hµng kiÕm ®îc lêi, t¹o uy tÝn lín cho c«ng ty...§©y lµ yÕu tè chÝnh ®Ó mang l¹i sù thµnh c«ng cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n trong giai ®o¹n ®Çu cßn nhiÒu khã kh¨n. CÇn më réng ph¹m vi ho¹t ®éng theo híng chuyªn m«n ho¸ cña tõng nghiÖp vô: HÇu hÕt c¸c c«ng ty chøng kho¸n ®Òu ®îc cÊp phÐp tham gia tÊt c¶ lo¹i h×nh kinh doanh chøng kho¸n theo quy ®Þnh hiÖn hµnh: m«i giíi, tù doanh, b¶o l·nh ph¸t hµnh, t vÊn ®Çu t vµ qu¶n lý danh môc ®Çu t. ViÖc më réng ho¹t ®éng kinh doanh theo híng chuyªn m«n ho¸ sÏ tõng bíc tiÕn tíi h×nh thµnh ®éi ngò nh©n sù cã chuyªn m«n s©u tõng lÜnh vùc. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô vµ n©ng cao chÊt lîng dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng: Ngoµi c¸c dÞch vô hiÖn nay, tuú theo nhu cÇu thùc tÕ ph¸t sinh cña kh¸ch hµng, c«ng ty chøng kho¸n cÇn ph¶i chñ ®éng t×m kiÕm c¸c h×nh thøc dÞch vô phï hîp cung øng cho kh¸ch hµng nhng ph¶i ®îc dùa trªn nguyªn t¾c tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n. T¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n trÞ c«ng ty, t¨ng cêng c¸c biÖn ph¸p gi¸m s¸t, kiÓm so¸t néi bé vµ qu¶n lý rñi ro. §©y lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p rÊt hiÖu qu¶ trong viÖc triÓn khai c¸c ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n theo ®óng nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®¶m b¶o ®îc lßng tin cho ngêi ®Çu t ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. * §a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô b¶o hiÓm §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô b¶o hiÓm chñ yÕu ®îc tËp trung vµo c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm. Trong thêi gian tíi, c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm trªn thÞ trêng b¶o hiÓm ViÖt Nam cÇn tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô b¶o hiÓm hiÖn nay nh b¶o hiÓm nh©n thä, b¶o hiÓm häc sinh vµ c¸c dÞch vô b¶o hiÓm tai n¹n con ngêi nh b¶o hiÓm tai n¹n thuû thñ, b¶o hiÓm tai n¹n hµnh kh¸ch, b¶o hiÓm kh¸ch du lÞch, b¶o hiÓm trî cÊp n»m viÖn phÉu thuËt...T¨ng cêng më réng vµ thùc hiÖn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô b¶o hiÓm míi vµ nh÷ng lo¹i h×nh mµ tû träng khai th¸c cån ë møc thÊp nh: b¶o hiÓm hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, b¶o hiÓm tµi s¶n cho doanh nghiÖp t nh©n vµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá; c¸c dÞch vÞ b¶o hiÓm trong lÜnh vùc n«ng l©m ng nghiÖp; c¸c dÞch vô b¶o hiÓm cÇn c«ng nghÖ cao nh trong lÜnh vùc rñi ro tµi chÝnh... *§a d¹ng ho¸ dÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - 11 - Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Duy tr× vµ n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng dÞch vô cña c¸c c«ng ty dÞch vô kiÓm to¸n hiÖn cã, chÊn chØnh c¸c tån t¹i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng …KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thµnh lËp c¸c c«ng ty kiÓm to¸n míi díi c¸c h×nh thøc: §Çu t níc ngoµi( 100% vèn vµ liªn doanh); c«ng ty hîp danh; doanh nghiÖp t nh©n, c¸c v¨n phßng kiÓm to¸n ë c¸c tØnh, thµnh phè; Híng dÉn ngay vÒ viÖc thµnh lËp, ho¹t ®éng vµ qu¶n lý c«ng ty hîp danh kiÓm to¸n míi ®Ó cã c¬ së thµnh lËp míi c¸c c«ng ty hîp danh kiÓm to¸n. H×nh thµnh c¸c chøc danh míi vÒ nghÒ nghiÖp kÕ to¸n, kiÓm to¸m phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp kÕ to¸n, kiÓm to¸n nh: chuyªn gia kÕ to¸n, kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn. X¸c ®Þnh râ vai trß vµ tÇm quan träng cña c«ng t¸c ®µo t¹o kiÓm to¸n trong c¸c trêng ®Ëi häc vµ cËp nhËt kiÕn thøc hµng n¨m cho kiÓm to¸n viªn hµnh nghÒ. Hoµn chØnh vµ n©ng cao chÊt lîng gi¸o tr×nh, ®éi ngò gi¶ng viªn, chÊt lîng ®µo t¹o vµ cËp nhËt kiÕn thøc cho kiÓm to¸n viªn phï hîp víi hÖ thèng quy ®Þnh míi vÒ kÕ to¸n, kiÓm to¸n. H¬n n÷a, cÇn n©ng cao chÊt lîng c¸c cuéc thi tuyÓn kiÓm to¸n viªn cÊp nhµ níc, t¨ng cêng ®µo t¹o, thi tuyÓn, cÊp chøng chØ kiÓm to¸n viªn vµ chøng chØ hµnh nghÒ kÕ to¸n. Tæ chøc c¸c cuéc thi phèi hîp gi÷a bé tµi chÝnh víi tæ chøc ACCA ®Ó n©ng cao chÊt lîng kiÓm to¸n viªn ngêi ViÖt Nam. 3. Mét sè gi¶i ph¸p tµi chÝnh ph¸t triÓn thi trêng dÞch vô tµi chÝnh * Sö dông c«ng cô ng©n s¸ch nhµ níc thóc ®Èy ph¸t triÓn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam Ng©n s¸ch nhµ níc lµ vÊn ®Ò cèt lâi cña chÝnh s¸ch tµi chÝnh quèc gia, cã t¸c ®éng m¹nh, trùc tiÕp vµ toµn diÖn ®Õn mäi mÆt ®êi sèng kinh tÕ x· héi, chÝnh v× vËy, ng©n s¸ch nhµ níc cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh. Tuy nhiªn, ®Ó ph¸t huy vai trß, t¸c dông cña c«ng cô ng©n s¸ch nhµ níc thóc ®Èy ph¸t triÓn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam trong t¬ng lai, cÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh thùc hiÖn hai gi¶i ph¸p sau: Thø nhÊt, tiÕp tôc ®Èy m¹nh vµ më réng chñ tr¬ng x· héi ho¸ ng©n s¸ch ra toµn bé nÒn kinh tÕ theo híng gi¶m tØ lÖ vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc mét c¸ch thÝch hîp ®èi víi c¸c c«ng tr×nh x· héi ho¸, ®ång thêi më réng c¸c ngµnh, lÜnh vùc, c«ng tr×nh hiÖn vÉn ®ang cßn thuéc diÖn ®îc sö dông vèn cÊp ph¸t tõ ng©n s¸ch nhµ níc ®a vµo diÖn ph¶i x· héi ho¸. §©y cßn ®îc xem lµ gi¶i ph¸p quan träng ®Ó tiÕt kiÖm chi nh©n s¸ch nhµ níc trong mâi c«ng tr×nh, trªn c¬ së ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng ®Çu t nguån vèn NSNN cho nhiÒu c«ng tr×nh cña nÒn kinh tÕ. ViÖc thùc hiÖn gi¶i ph¸p trªn sÏ n©ng cao kh¶ n¨ng tham gia Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - 12 - Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 cña c¸c dÞch vô tµi chÝnh vµo tõng c«ng tr×nh thuéc diÖn x· héi ho¸, ®ång thêi t¨ng sè lîng c¸c c«ng tr×nh x· héi ho¸ mµ c¸c dÞch vô tµi chÝnh cã thÓ tham gia. Thø hai, ®Èy m¹nh ®Çu t nguån vèn NSNN vµo viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ nhanh, m¹nh vµ bÒn v÷ng nh»m nhanh chãng b¾t kÞp khu vùc vµ thÕ giíi. ViÖc ®Èy m¹nh dÇu t vèn NSNN ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c x· héi ho¸ ®Çu t NSNN, nguån vèn ®Çu t tõ NSNN chØ mang tÝnh chÊt kh¬i mµo, gi¶m chi phÝ ®Çu t vµ chi phÝ sö dông vèn cho c«ng tr×nh. Víi gi¶i ph¸p nµy th× kh¶ n¨ng tham gia cña c¸c dÞch vô tµi chÝnh còng t¨ng lªn do sè lîng c¸c c«ng tr×nh x· héi ho¸ t¨ng lªn. * §Èy m¹nh viÖc sö dông c«ng cô thuÕ nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh Ta biÕt thuÕ lµ mét nguån thu quan träng cña ng©n s¸ch nhµ níc, ®ång thêi còng lµ mét c«ng cô qu¶n lý vÜ m« chñ chèt cña chÝnh phñ. §èi víi ViÖt Nam, c«ng cô thuÕ cßn quan träng h¬n rÊt nhiÒu do thuÕ lµ nguån thu chÝnh cña ng©n s¸ch nhµ níc, mçi sù thay ®æi vÒ thuÕ ®Òu cã t¸c ®éng lín ®Õn nguån NSNN h¹n hÑp cña quèc gia. Tuy nhiªn, víi môc tiªu thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh, m¹nh vµ toµn diÖn, ®ång thêi còng nh»m båi dìng nguån thu cña NSNN trong t¬ng lai, chóng ta còng cÇn ®Èy m¹nh gi¶i ph¸p khuyÕn khÝch ®Ó ph¸t triÓn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh, nhÊt lµ ®èi víi viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh dôch vô tµi chÝnh míi. * TiÕp tôc tóc ®Èy viÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn thÞ trêng tiÒn tÖ vµ TTCK nh»m t¹o m«i trêng thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn dÞch vô tµi chÝnh ThÞ trêng tiÒn tÖ vµ TTCK lµ hai thÞ trêng bé phËn rÊt quan träng vµ cã t¸c dông t¹o m«i trêng cho mét sè dÞch vô tµi chÝnh ho¹t ®éng nh dÞch vô m«i giíi ®Çu t chøng kho¸n, m«i giíi mua b¸n tiÒn tÖ.Tuy nhiªn, tÝnh ®Õn thêi ®iÓm hiÖn t¹i chóng ta míi chØ cã thÞ trêng néi, ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng mµ cha thùc sù cã thÞ trêng tiÒn tÖ hoµn chØnh; thÞ trêng chøng kho¸n míi ®i vµo ho¹t ®éng tõ cuèi th¸ng7/2000. ChÝnh v× vËy, ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh, cÇn ph¶i: Hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc vµ c¬ chÕ ph¸p lý cña hai thÞ trêng, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng tiÒn tÖ; c¬ chÕ tæ chøc cña thÞ trêng chøng kho¸n ®· t¬ng ®èi râ rµng nhng mét sè bé phËn quan träng nh gi¸m s¸t thÞ trêng, c«ng khai th«ng tin vÉn cßn thiÕu hoÆc cha râ rµng. §Æc biÖt, hÖ thèng ph¸p lý cÇn ph¶i nhanh chèng x©y dùng vµ hoµn thiÖn, ®ång thêi ®¶m b¶o hiÖu lùc ph¸p lý cña hÖ thèng ph¸p luËt nµy. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - 13 - Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 T¨ng cung vµ t¨ng cÇu hµng ho¸ cho hai thÞ trêng nµy, trong ®ã tríc hÕt chñ yÕu nh»m vµo viÖc t¨ng cung hµng ho¸ th«ng qua viÖc dÈy m¹nh tiÕn tr×nh cæ phÇn DNNN; t¨ng cêng ph¸t hµnh c¸c lo¹i tr¸i phiÕu chÝnh phñ, më réng thÞ trêng ®Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c, tÝn phiÕu NHNN, ho¹t ®éng chiÕt khÊu th¬ng phiÕu §ång thêi nhanh chãng h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn hÖ thèng quü ®Çu t chøng kho¸n ë ViÖt Nam Tõng bíc æn ®Þnh ®ång néi tÖ vµ tiÕn tíi ®a ®ång tiÒn ViÖt Nam trë thµnh ®ång tiÒn chuyÓn ®æi. 4. Chñ ®éng trong héi nhËp quèc tÕ Ngµy nay, héi nhËp quèc tÕ lµ tÊt yÕu kh¸ch quan trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia. Mçi nÒn kinh tÕ kh«ng thÓ ®øng ngoµi nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ buéc ph¶i cã c¸c quan hÖ víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi trªn c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau. Trong ®ã thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh lµ mét bé phÇn ®ang rÊt ®îc thÕ giíi chó träng vµ mong muèn ®i ®Çu trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸. Môc tiªu héi nhËp lµ khai th¸c c¸c lîi thÕ phôc vô cho ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc nãi chung vµ thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh nãi riªng, h¹n chÕ c¸c t¸c ®éng tiªu cùc tõ qu¸ tr×nh nµy.Do ®ã, chóng ta cã thÓ ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy bao gåm: Thø nhÊt, thùc hiÖn héi nhËp tõng bíc tren c¬ së tiÕn tr×nh héi nhËp chung nÒn kinh tÕ, theo c¸c cam kÕt vÒ héi nhËp quèc tÕ cña §¶ng vµ nhµ níc. Nhanh chãng cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh trong níc nèi chung, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh trong níc nãi riªng nh»m ®¶m b¶o kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi níc ngoµi trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Thø hai, vÒ h×nh thøc héi nhËp quèc tÕ. C¸c ph¬ng thøc héi nhËp ®îc thÓ hiÖn trªn khÝa c¹nh: cho phÐp sù hiÖn diÖn cña níc ngoµi díi h×nh thøc më chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn, ®¹i lý, lËp c¸c chñ thÓ 100% vèn níc ngoµi hoÆc liªn doanh ®Ó cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh trªn thÞ trêng ViÖt Nam; cung cÊp c¸c dÞch vô tµi chÝnh qua biªn giíi; c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh cña ViÖt Nam cung cÊp dÞch vô qua biªn giíi ra níc ngoµi hoÆc ra níc ngoµi kinh doanh. Thø ba, mét vÊn ®Ò rÊt quan träng trong tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ lµ kiÓm so¸t sè lîng c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh níc ngoµi tham gia trªn thÞ trêng néi ®Þa. Bëi v× c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh níc ngoµi cã tiÒm lùc vÒ tµi chÝnh, c«ng nghÖ, kÜ thuËt so víi c¸c chñ thÓ cung c¸p dÞch vô tµi chÝnh trong níc, do ®ã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hä sÏ m¹nh h¬n nªn chóng ta cÇn ph¶i khèng chÕ sè lîng c¸c chñ thÓ níc ngoµi, nãi c¸ch kh¸c h¹n chÕ bít tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ trêng ®Ó c¸c chñ thÓ trong níc cã ®ñ kh¶ n¨ng Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - 14 - Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 b¾t kÞp ®îc sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, chóng ta cÇn kiÓm so¸t ho¹t ®éng cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô tµi chÝnh cho c¸c chñ thÓ níc ngoµi mét c¸ch chÆt chÏ theo sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng néi ®Þa. Cã nghÜa lµ viÖc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng ph¶i c¨n cø vµo mét sè ®iÒu kiÖn sau: nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng cung cÊp cña thÞ trêng, sè lîng c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh trong níc t¹i thêi ®iÓm ®ã trªn thÞ trêng, m«i trêng c¹nh tranh hiÖn t¹i. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - 15 - Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 C.KẾT KUẬN Qua h¬n 15 n¨m ®æi míi, c¸c lo¹i h×nh thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh c¬ b¶n ®· ®îc h×nh thµnh ë ViÖt Nam: dÞch vô ng©n hµng, dÞch vô b¶o hiÓm, dÞch vô trªn thÞ trêng chøng kho¸n, dÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n vµ t vÊn tµi chÝnh. C¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh trªn ®ãng vai trß quan träng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ n©ng cao hiÖu qu¶ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng. Tuy nhiªn, vÒ c¬ b¶n, thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam vÉn cßn ®ang trong giai ®o¹n h×nh thµnh s¬ khai. Do ®ã, nã cßn nhiÒu h¹n chÕ: C¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh kÐm ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i vµ h¹n chÕ chÊt lîng, c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh cßn thiÕu vµ yÕu, m«i trêng ph¸p lý cßn nhiÒu bÊt cËp; møc ®é tù do ho¸ gi¸ c¶ dÞch vô tµi chÝnh cßn thÊp, cßn tån t¹i sù can thiÖp mang tÝnh hµnh chÝnh cña c¬ quan qu¶n lý nhµ níc. ViÖc tiÕp cËn c¸c dÞch vô tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. ChÝnh v× vËy, cÇn cã hÖ thèng gi¶i ph¸p ®ång bé ®Ó ph¸t triÓn thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh nh»m hç trî c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, bao gåm c¸c gi¶i ph¸p: Hoµn thiÖn m«i trêng ph¸p lý. ®a d¹ng ho¸ dÞch vô tµi chÝnh, hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý gi¸ c¶ dÞch vô tµi chÝnh theo nguyªn t¾c thÞ trêng, chñ ®éng héi nhËp vÒ thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh. Víi hÖ thèng thÞ trêng dÞch vô tµi chÝnh ph¸t triÓn ®ång bé vµ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô tµi chÝnh ®a d¹ng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lùa chän, sö dông c¸c dÞch vô tµi chÝnh ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ n©ng cao søc c¹nh tranh trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - 16 - Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 D.MỤC LỤC A.Lời mở đầu 1 B.Nội dung 3 I.Khái niệm chung về thị trường dịch vụ tài chính 3 II.Thực trạng thị trường dịch vụ tài chính 4 1.Dịch vụ ngân hàng 4 2.Dịch vụ thị trường chứng khoán 3.Dịch vụ bảo hiểm 6 6 4.Dịch vụ kế toán kiểm toán và tư vấn tài chính 8 III.Các giải pháp phát triển thị trường tài chính tại Việt Nam 10 1.Hoàn thiện hệ thống pháp luật và hệ thống quản lý Nhà nước 10 2.Đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ tài chhính 11 3.Một số giải pháp tài chính phát triển thị trường tài chính 16 4.Chủ động trong hội nhập quốc tế C.Kết luận 18 D.Mục lục 19 E.Danh mục tài liệu tham khảo 16 20 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - 17 - Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 E. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Giáo trình kinh tế chính trị NXB chính trị quốc gia 2.Tạp chí Cộng Sản Việt Nam Số 16 (08-2001) Số 22 (11-2001) 3.Giáo trình lịch sử kinh tế NXB đại học kinh tế quốc dân 4.Giáo trình tài chính doanh nghiệp 5.Một số trang web về tài chính trên mạng Internet Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - 18 -