Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Thực trạng quản trị lợi nhuận và cỏc quỹ tại cụng ty xõy dựng - 17...

Tài liệu Thực trạng quản trị lợi nhuận và cỏc quỹ tại cụng ty xõy dựng - 17

.DOC
58
58
63

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Môc lôc Lêi nãi ®Çu 4 Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trong nÒn kinh tÕ thÞ trêngvµ vai trß cña tµi chÝnh Nhµ níc trong viÖc thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. 6 1.1. Kinh tÕ thÞ trêng vµ ®ãi nghÌo trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.........6 1.1.1. Kh¸i niÖm kinh tÕ thÞ trêng...........................................................6 1.1.2. Kh¸i niÖm nghÌo ®ãi....................................................................7 1.1.2.1. Kh¸i niÖm vÌ nghÌo...............................................................7 1.1.2.2. Kh¸i niÖm vÒ ®ãi....................................................................8 1.1.3. C¸c tiªu thøc ®¸nh gi¸ vÒ ®ãi nghÌo.............................................9 1.1.3.1. NghÌo ®ãi do Bé Lao ®éng Th¬ng binh X· héi vµ Tæng côc thèng kª.................................................................................................................9 1.1.3.2. Tiªu thøc ®¸nh gi¸ nghÌo ®ãi cña Thµnh phè Hµ Néi...........9 1.2. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë ViÖt nam trong giai do¹n hiÖn nay ......................................................................................................10 1.2.1. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ quan®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ níc vÒ vÊn ®Ò xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo...................................................10 1.2.1.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®èi víi ViÖt Nam........10 1.2.1.2. Quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ níc ViÖt Nam vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.....................................................................................................................13 1.2.1.3. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®èi víi Thµnh phè Hµ Néi...................................................................................................................14 1.2.1.4. Quan ®iÓm cña Thµnh phè Hµ Néi vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo....15 1.3. Vai trß cña Tµi chÝnh Nhµ níc vµ chÝnh s¸ch x· héi ®èi víi ngêi nghÌo ....................................................................................................................16 1.3.1. Vai trß cña Tµi chÝnh Nhµ níc ®èi víi viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo............................................................................................................16 1.3.2. C¸c chÝnh s¸ch x· héi ®èi víi ngêi nghÌo trong gi¶i ®o¹n hiÖn nay ...............................................................................................................................19 1.3.2.1. ChÝnh s¸ch gi¸o dôc vµ ®µo t¹o.............................................19 1.3.2.2. ChÝnh s¸ch b¶o vÖ søc khoÎ (y tÕ).........................................20 1.3.2.3. ChÝnh s¸ch nhµ ë ®èi víi ngêi nghÌo ....................................21 1.3.2.4. ChÝnh s¸ch lao ®éng vµ viÖc lµm...........................................22 Ch¬ng 2 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Thùc tr¹ng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch tµi chÝnh Nhµ níc thùc hiÖn c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hµ N«Þ hiÖn nay 24 2.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ Thµnh phè Hµ Néi vµ thùc tr¹ng ®ãi nghÌo 24 2.1.1.Kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña Thµnh phè Hµ Néi.........................................................................................................................24 2.1.1.1. §Æc ®iÓm, vÞ trÝ ®Þa lý cña Thµnh phè Hµ Néi.......................24 2.1.1.2. §Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi cña Thµnh phè Hµ Néi...................25 2.1.2. Thùc tr¹ng ®ãi nghÌo trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hµ Néi................30 2.1.3. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn ®ãi nghÌo cña Thµnh phè Hµ Néi............34 2.1.3.1. Nguyªn nh©n do thiÕu kinh nghiÖm s¶n xuÊt kinh doanh vµ thiÕu c¶ kÕ ho¹ch chi tiªu gia ®×nh........................................................................34 2.1.3.2. Nguyªn nh©n do thiÕu søc lao ®éng vµ ®«ng ngêi ¨n theo...34 2.1.3.3. Nguyªn nh©n do thiÕu vèn ®Çu t s¶n xuÊt.............................35 2.1.3.4. Nguyªn nh©n do gia ®×nh cã ngêi èm ®au quanh n¨m.........36 2.1.3.5. Nguyªn nh©n do lêi biÕng, m¾c tÖ n¹n x· héi,rñi ro.............36 2.2. Thùc tr¹ng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch tµi chÝnh Nhµ níc trong viÖc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña Thµnh phè Hµ Néi...................................................................37 2.2.1. Hç trî x©y dùng c¬ së h¹ tÇng...................................................39 2.2.2. Hç trî vèn ®Ó hé nghÌo vay ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh......40 2.2.3. Híng dÉn c¸ch lµm ¨n vµ chuyÓn c«ng nghÖ cho ngêi nghÌo.... 41 2.2.4. Hç trî ngêi nghÌo vÒ y tÕ vµ gi¸o dôc.........................................42 2.2.5. C«ng t¸c gi¶m quyÕt nhµ dét n¸t ®èi víi hé cøu trî x· héi vµ hé nghÌo.....................................................................................................................44 2.3. Nhìng tån t¹i vÒ chÝnh s¸ch tµi chÝnh Nhµ níc trong viÖc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ kinh nghiÖm cña mét sè níc trªn thÕ giíi vµ mét sè ®Þa ph¬ng......47 2.3.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc................................................................47 2.3.2. Nh÷ng mÆt cßn tån t¹i.................................................................49 2.3.3. Kinh nghiÖm xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña mét sè níc trªn thÕ giíi vµ mét sè ®Þa ph¬ng...................................................................................................50 Ch¬ng 3. Mét sè gi¶i ph¸p tµi chÝnh Nhµ níc nh»m xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hµ Néi 53 3.1. §Þnh híng ph¸t triªn kinh tÕ x· héi vµ môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.....................................................................................................................53 3.1.1. §Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi............................................53 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 3.1.2. Môc tiªu c¬ b¶n cña c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.....................54 3.2. C¸c gi¶i ph¸p Tµi chÝnh Nhµ níc trong qu¸ tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.....................................................................................................................56 3.2.1. C¸c gi¶m ph¸p chñ yÕu ®Ó xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo..........................56 3.2.1.1. T¨ng cêng tuyªn truyÒn vËn ®éng........................................57 3.2.1.2. §µo t¹o, híng dÉn lµm ¨n cho hé nghÌo ®ãi........................57 3.2.1.3. Hç trî ®Çu t ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng quy m« nhá................57 3.2.1.4. Hç trî vèn lµm ¨n.................................................................58 3.2.1.5. Gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch hç trî trùc tiÕp cho ngêi nghÌo.....58 3.2.2. C¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh Nhµ níc trong viÖc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.....................................................................................................................59 3.2.3. §iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c gi¶i ph¸p trªn.........................................................................................................................66 3.3. KiÕn nghÞ..........................................................................................68 KÕt luËn 69 Tµi liÖu tham kh¶o 70 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lêi nãi ®Çu §ãi nghÌo lµ vÊn ®Ò x· héi ho¸ bøc xóc mang tÝnh toµn cÇu, víi môc ®Ých h¹n chÕ phÇn ho¸ giµu nghÌo. Liªn hiÖp Quèc lÊy n¨m 1996 lµ n¨m ®ãi nghÌo. ViÖt Nam tõ khi thùc hiÖn ®æi míi, kinh tÕ cã bíc ph¸t triÓn. Kinh tÕ t¨ng trëng cao vµ æn ®Þnh, ®êi sèng cña ®¹i bé phËn nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn, bé mÆt n«ng d©n thay ®æi. Mét sè kh«ng nhá c¸c hé biÕt c¸ch lµm ¨n ®· trë thµnh kh¶, giµu. Tuy nhiªn cßn mét sè bé phËn d©n c do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c vÉn ph¶i sèng trong c¶nh ®ãi nghÌo . Ngµy nay kh¸i niÖm ®ãi nghÌo ®· ®îc nh©n thøc r»ng kh«ng ph¶i chØ cã sù gia t¨ng vÒ s¶n lîng cu¶ nÒn kinh tÕ mµ cßn b¶o hµm c¶ sù tiÕn bé vÒ c¬ cÊu kinh tÕ x· héi, kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®êi sèng vµ n©ng cao phóc lîi x· héi cho nh©n d©n. ChÝnh v× vËy c«ng b»ng x· héi vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng. ë ViÖt Nam, §¶ng vµ Nhµ níc ®· cã nhiÒu chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p tÝch cùc cho sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña ®Êt níc. Trong v¨n kiÖn §¹i héi §¶ng VIII ®· nªu “ Qua thùc hiÖn 10 n¨m ®ái míi, chóng ta ®· nhËn thøc râ lµ kh«ng chê kinh tÕ ph¸t triÓn míi gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi mµ ngay trong suÊt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi t¨ng trëng kinh tÕ ph¶i lu«n g¾n víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi”. ThÕ kû XX ®· ghi vµo lÞch sö cua nh©n lo¹i nh lµ mét thêi kû cãi s¸ng nhÊt lµ buæi “ Khai thiªn lËp ®Þa” víi v« sè ph¸t minh vÜ ®¹i lµ thay ®æi ë c¶ bé mÆt cña toµn thÕ giíi. LiËu toµn thÓ nh©n lo¹i cã thÓ v÷ng bíc sang thÕ kû XXI ®Çy høa hÑn vµ thö th¸ch ®îc kh«ng, ®iÒu hoµn toµn phô thuéc vµo nç lùc, tr¸ch nhiÖm cña mçi chóng ta. Nhng ®iÒu c¬ b¶n quan träng tríc tiªn lµ con ngêi cÇn ph¶i ®îc b¶o toµn vÒ l¬ng thùc vµ nh÷ng yÕu tè nh©n b¶n kh¸c. Trong qu¸ tr×nh häc tËp ë trong nhµ trêng vµ trong thêi gian thùc tËp t¹i Së Tµi chÝnh - VËt gi¸ Hµ Néi, em ®· nhËn thøc ®îc ý nghÜa vµ tÇm quan träng cña c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña Thµnh phè Hµ Néi. ChhÝnh v× vËy em ®· chän nghiªn cøu ®Ò tµi “Mét sè gi¶i ph¸p tµi chÝnh Nhµ níc nh»m thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hµ Néi”. KÕt cÊu cña ®Ò tµi gåm 3 ch¬ng nh sau: 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ vai trß cña tµi chÝnh Nhµ níc trong viÖc thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch tµi chÝnh Nhµ níc trong viÖc thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña Thµnh phè Hµ Néi. Ch¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p tµi chÝnh Nhµ níc nh»m xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hµ Néi. LuËn v¨n tèt nghiÖp ®îc hoµn thiÖn do sù chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy gi¸o Ph¹m V¨n Khoan cïng sù nhiÖt t×nh gióp ®ì cña c¸c c«, c¸c chó trong Së Tµi chÝnh - VËt gi¸ Hµ Néi. Do n¨ng lùc b¶n th©n cßn nhiÒu h¹n chÕ, nªn luËn v¨n nµy kh«ng tr¸nh kh¬i nh÷ng thiÕu sãt, rÊt mong nhËn ®îc sù d¹y b¶o cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c b¹n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng 1 Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ vai trß cña tµi chÝnh Nhµ níc trong viÖc thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo 1.1. Kinh tÕ thÞ trêng vµ ®ãi nghÌo trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng 1.1.1. Kh¸i niÖm kinh tÕ thÞ trêng. Kinh tÕ thÞ trêng lµ h×nh thøc thÓ hiÖn tr×nh ®é ph¸t triÓn cao cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸. C¸c quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ më réng vµ bao qu¸t mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh tÕ, ph¹m trï gi¸ trÞ mang ý nghÜa phæ biÕn. Ngµy nay, tuy cßn nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau, nhng nh÷ng nhµ kinh tÕ ®· thèng nhÊt víi nhau r»ng “ kinh tÕ thÞ trêng lµ nÒn kinh tÕ vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng”. §Õn lît nã, c¬ chÕ thÞ trêng lµ mét c¬ chÕ trong ®ã tæng thÓ c¸c nh©n tè, c¸c quan hÖ c¬ b¶n tù do vËn ®éng díi h×nh thøc chi phèi cña qui luËt thÞ trêng, trong m«i trêng c¹nh tranh nh»m môc tiªu lîi nhuËn. Nh©n tè cèt lâi cña c¬ chÕ nµy lµ (bé m¸y) cung cÇu vµ gÝa c¶ thÞ trêng. “ ThÞ trêng lµ mét qu¸ tr×nh mµ ngêi mua vµ ngêi b¸n t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau, ®Ó x©y dùng gi¸ c¶ vµ sè lîng. Hay, thÞ trêng lµ n¬i gÆp gì gi÷a cung vµ cÇu” vµ ngêi ta ph©n chia thÞ trêng thµnh 2 loai: ThÞ trêng c¸c yÕu tè s¶n xuÊt nh: lao ®éng, ®Êt ®ai, vèn. V× ®©y lµ nh©n tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nªn gäi lµ thÞ trêng “ ®Çu vµo”. Bªn c¹nh thÞ trêng ®Çu vµo lµ thÞ trêng mua b¸n nh÷ng kÕt qu¶ do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra. §©y lµ thÞ trêng hµng ho¸ tiªu dïng vµ dÞch vô hay gäi lµ ThÞ trêng “®Çu ra”. Hai thÞ trêng nµy, t¸ch rêi nhau, nhng chóng l¹i nèi liÒn nhau th«ng qua hé kinh doanh vµ hé gia ®×nh. Hé doanh nghiÖp lµ hé s¶n xuÊt hµng ho¸ ®Ó b¸n ra trªn thÞ trêng ®Çu ra. V× vËy trªn thÞ trêng nµy hé s¶n xuÊt lµ søc cung ®Ó cã c¸c yÕu tè ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ ®Çu ra, hé doanh nghiÖp mua chóng trªn thÞ trêng yÕu tè s¶n xuÊt. V× vËy trªn thÞ trêng nµy hé doanh nghiÖp lµ søc cÇu. Ngîc l¹i hé gia ®×nh lµ ngêi mua hµng ho¸ tiªu dïngvµ dÞch vô. V× vËy trªn thÞ trêng nµy hé tiªu dïng lµ søc cÇu. Nhng ®Ó cã tiÒn ®Ó mua hµng hãa dÞch vô, hé tiªu dïng ph¶i b¸n hoÆc lao ®éng (nÕu anh ta lµ ngêi c«ng nh©n), ®Êt ®ai (nÕu lµ chñ 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®Êt), vèn (nÕu lµ chñ së h÷u vèn). V× vËy thÞ trêng yÕu tè s¶n xuÊt, hé gia ®×nh lµ biÓu hiÖn søc cung. HiÖn nay, ViÖt Nam ®· vµ ®ang ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa víi môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh, nªn chÝnh s¸ch x· héi cã vÞ trÝ hÕt søc quan träng. H¬n n÷a do tr×nh ®é kinh tÕ cßn kÐm ph¸t triÓn vµ kh«ng ®ång ®Òu, hËu qu¶ chiÕn tranh nÆng nÒ vµ dai d¼ng nªn nhiÒu vïng, nhiÒu gia ®×nh cßn khã kh¨n, trong khi mét sè vïng vµ d©n c giµu lªn nhanh chãng. V× vËy ph¶i quan t©m ®Õn viÖc thiÕt lËp c«ng b»ng x· héi trong tõng bíc ph¸t triÓn, khuyÕn khÝch lµm giµu hîp ph¸p ®i ®«i víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng kh«ng ph¶i lµ bao cÊp, ban ¬n hoÆc cµo b»ng, b×nh qu©n, mµ tríc hÕt ph¶i thùc hiÖn chÝnh s¸ch hîp lý, lÊy ph©n phèi theo lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lµm nguyªn t¾c chñ yÕu, ®i ®«i víi viÖc ph©n phèi t liÖu s¶n xuÊt, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, ch¨m lo y tÕ, gi¸o dôc, ch¨m sãc gióp ®ì ngêi gÆp hoµn c¶nh khã kh¨n, bµi trõ triÖt ®Ò vµ cã kÕt qu¶ tÖ tham nhòng, bu«n l©u, kinh doanh tr¸i ph¸p luËt . 1..1.2 Kh¸i niÖm nghÌo ®ãi 1.1.1.2. kh¸i niÖm vÒ nghÌo . NghÌo lµ t×nh tr¹ng cña mét bé phËn d©n c thiÕu ¨n nhng kh«ng ®øt b÷a; mÆc th× kh«ng lµnh vµ kh«ng ®ñ Êm; ë nhµ r¸ch n¸t vµ kh«ng cã ®ñ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt. Mét c¸ch hiÓu kh¸c: NghÌo lµ t×nh tr¹ng cña mét bé phËn d©n c cã møc sèng díi ngìng quy ®Þnh cña sù nghÌo. Nhng ngìng quy ®Þnh cßn tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña tõng ®Þa ph¬ng, tõng thêi kú tøc lµ tuú thuéc vµo tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tõng ®Þa ph¬ng vµ cña c¶ quèc gia. Tuú nhiªn nghÌo cßn ®îc ph©n chia thµnh c¸c møc kh¸c nhau. Cô thÓ lµ nghÌo tuyÖt ®èi vµ nghÌo t¬ng ®èi. - NghÌo tuyÖt ®èi: NghÌo tuyÖt ®èi lµ t×nh tr¹ng cña mét bé phËn d©n c thuéc diÖn nghÌo kh«ng dñ kh¶ n¨ng tho¶ m·n nhu cÇu tèi thiÓu cña cuéc sèng: ¨n, mÆc, ë. - NghÌo t¬ng ®èi: 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 NghÌo t¬ng ®èi lµ t×nh tr¹ng cña mét bé phËn d©n c thuéc diÖn nghÌo cã møc sèng díi møc trung b×nh cña céng ®ång vµ tõng ®Þa ph¬ng ®ang sinh sèng. 1.1.2.2. kh¸i niÖm vÒ ®ãi. §ãi lµ t×nh tr¹ng cña mét bé phËn d©n c cã møc sèng cùc thÊp, díi møc tèi thiÓu cña nhu cÇu: c¬m kh«ng ®ñ ¨n, ¸o kh«ng ®ñ mÆc, thËm chÝ kh«ng cã nhµ ë, kh«ng hµm lîng Calo cung cÊp cho hµng ngµy (kho¶ng 1500 - 2000 Calo/ngêi/ngµy). Ngoµi ra cßn møc ®ãi díi møc b×nh thêng tøc lµ ®ãi gay g¾t, ®ã lµ t×nh tr¹ng cña mét bé phËn d©n c cã møc sèng díi møc tèi thiÓu cña nhu cÇu, kh«ng ®ñ ¨n ®ñ mÆc, chÞu ®øt b÷a vµ hµm lîng Calo cung cÊp cho mét ngêi trong mét ngµy lµ rÊt thÊp (díi møc 1500 Calo). 1.1..3. C¸c tiªu thøc ®¸nh gi¸ vÒ ®ãi nghÌo. 1.1.3.1. NghÌo ®ãi theo ®¸nh gi¸ cña Bé Lao ®éng Th ¬ng binh - X· héi vµ Tæng côc thèng kª. Bé Lao ®éng Th¬ng binh - X· héi vµ Tæng côc thèng kª c¨n c vµo nhu cÇu tèi thiÓu vÒ l¬ng thùc, thùc phÈm vµ quy ®æi ra thu nhËp ®· ®a ra c¸ch ph©n lo¹i giµu nghÌo nh sau: - Hé ®ãi: 45.000 ®ång / ngêi / th¸ng. - Hé nghÌo: + Vïng miÒn nói, h¶i ®¶o: lµ hé cã møc thu nhËp b×nh qu©n díi 55.000 ®ång/ngêi/th¸ng. + Vïng n«ng th«n ®«ng b»ng: lµ hé cã thu nhËp b×nh qu©n díi 70.000 ®ång/ngêi/th¸ng. + Vïng thµnh thÞ: lµ hé cã thu nhËp b×nh qu©n díi 90.000 ®ång/ngêi/th¸ng. 1.1.3.2. Tiªu thøc ®¸nh gi¸ nghÌo ®ãi cña Thµnh phè Hµ Néi. C¨n cø vµo chuÈn mùc hé ®ãi nghÌo ®· ®îc thèng nhÊt ¸p dông trong ph¹m vi toµn quèc do Bé Lao ®éng Th¬ng binh - X· héi. Nhng Thµnh phè Hµ Néi ®· x¸c 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®Þnh chuÈn mùc hé ®ãi nghÌo dùa vµo møc thu nhËp ®Çu ngêi trªn th¸ng, cô thÓ cã nh sau: - ChuÈn nghÌo cña Thµnh phè Hµ Néi trong giai ®o¹n 1994-2000 nh sau: + Hé nghÌo khu vùc Néi thµnh: lµ hé cã thu nhËp b×nh qu©n díi: 100.000 ®ång/ngêi/th¸ng. + Hé nghÌo khu vùc Ngo¹i thµnh: lµ hé cã thu nhËp b×nh qu©n díi: 80.000 ®ång/ng¬i/th¸ng. - ChuÈn nghÌo cña Thµnh phè Hµ Néi giai ®o¹n 2001-2005 nhu sau: + Hé nghÌo khu vùc Thµnh thÞ (x·,phêng,thÞ trÊn) lµ hé cã thu nhËp b×nh qu©n díi: 170.000 ®ång/ngêi/th¸ng. + Hé nghÌo khu vùc n«ng th«n (x·) lµ hé cã thu nhËp b×nh qu©n díi: 130.000 ®ång/ngêi/th¸ng. B¶ng sè 1: Ph©n lo¹i hé ®ãi nghÌo theo tiªu chuÈn cña Së Lao ®éng Th¬ng binh- X· héi Hµ Néi. Nhãm Nhãm 1 Néi thµnh Díi 100.000 ®ång/ngêi/th¸ng Ngo¹i thµnh Díi 80.000 ®ång/ngêi/th¸ng Nhãm 2 Díi 130.000 ®ång/ng¬i/th¸ng Díi 80.000-100.000®/ngêi/th¸ng Nhãm 3 Díi 170.000 ®ång/ngêi/th¸ng Díi 100.000-130.000®/ngêi/th¸ng (Nguån Së Lao ®éng Th¬ng binh-X· héi Hµ Néi) 1.2. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nµy. 1.2.1. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌovµ quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ níc vÒ vÊn ®Ò xo¸ ®ãi giai nghÌo. 1.2.1.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i xo¸ ®ãi giai nghÌo ®èi víi ViÖt Nam. §ãi nghÌo lµ vÊn ®Ò mang tÝnh toµn cÇu chø kh«ng chØ riªng ViÖt Nam. BÊt kú quèc gia nµo trªn thÕ giíi dï giµu hay nghÌo, dï ph¸t triÓn hay kh«ng ph¸t triÓn th× còng lu«n lu«n tån t¹i mét sè bé phËn d©n c nghÌo ®ãi, do ®ã hä lu«n cè g¾ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nghÌo ®ãi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. §èi víi Liªn HiÖp Quèc th× mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng nhÊt trong lÜnh vùc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nµy 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 lµ vÊn ®Ò xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ Liªn HiÖp Quèc ®· lÊy n¨m 1996 lµ n¨m nghÌo ®ãi ®Ó lµm mèc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trªn ph¹m vi toµn cÇu. Cßn ®èi víi ViÖt Nam, ngay tõ khi thµnh lËp níc (1945) ViÖt Nam ®· coi nghÌo ®ãi lµ mét trong ba thø giÆc (giÆc ®ãi, giÆc dèt vµ giÆc ngo¹i x©m), ®ßi hái ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó h¹n chÕ vµ tiªu diÖt chóng. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh chØ râ “ Th¾ng nghÌo nµn l¹c hËu cßn khã kh¨n h¬n th¾ng giÆc ngo¹i x©m” Nh trªn ®· ®Ò cËp, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ mét bé phËn trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Nã cã t¸c ®éng ®Õn nhiÒu mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi nh t¨ng trëng kinh tÕ, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi, gi÷ v÷ng an ninh trËt tù, æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn mét sè chÝnh s¸ch kh¸c. MÆt kh¸c, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ ®Ó thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi mµ lµ môc tiªu lín nhÊt cña §¶ng vµ Nhµ níc ViÖt Nam lµ: D©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh. V× vËy xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ cùc kú cÇn thiÕt víi ViÖt Nam, muèn ®i lªn chñ nghÜa x· héi th× bíc ®Çu ph¶i xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. NghÞ quyÕt §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII cña §¶ng còng ®· x¸c ®Þnh Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ mét trong 11 ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam. V¨n kiÖn cña §¹i héi §¶ng chØ râ: “ KhuyÕn khÝch lµm giµu mét c¸ch hîp lý ®i ®«i víi tÝch cùc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®Ó thu hÑp dÇn kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn vÒ tr×nh ®é, vÒ møc sèng gi÷a c¸c vïng, c¸c d©n téc, c¸c tÇng líp d©n c...” vµ “ Thùc hiÖn c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ph¶i cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch cho hé nghÌo, x· nghÌo, vïng nghÌo” §Ó thùc hiÖn môc tiªu cao c¶ ®ã, Nhµ níc ®· ban hµnh mét hÖ thèng c¸c v¨n b¶n chÝnh s¸ch tËp trung hç trî nh÷ng ngêi ®ang bÞ ®oÝ nghÌo v¬n lªn b»ng søc lùc vµ trÝ tuÖ cña chÝnh m×nh ®Ó tho¸t khëi c¶nh nghÌo khæ, hoµ nhËp vµo víi céng ®ång. Mçi vÊn ®Ò x· héi bao giê còng chøa ®ùng trong ®ã néi dung kinh tÕ, nguån gèc vµ nguyªn nh©n kinh tÕ. NÕu t¸ch rêi kinh tÕ vµ x· héi th× c¶ vÊn ®Ò kinh tÕ lÉn x· héi ®Òu kkh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®îc hoÆc kh«ng thÓ triÖt ®Ò v÷ng ch¾c. MÆt kh¸c trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ph©n ho¸ giµu nghÌo kh«ng chØ lµ ph©n ho¸ vÒ thu nhËp, tµi s¶n vµ møc sèng cßn kÐm theo ph©n ho¸ x· héi nh häc vÊn, lçi sèng, quan hÖ x· héi, tÖ n¹n x· héi. 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 §¶ng vµ Nhµ níc ViÖt Nam chñ trêng lÊy viÖc ph¸t triÓn con ngêi lµ nh©n tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng vÒ kinh tÕ - x· héi, ®Æt con ngêi vµo vÞ trÝ trung t©m, kh¬i dËy mäi tiÒm n¨ng c¸ nh©n vµ c¶ céng ®ång d©n téc kÕt hîp gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ víi ph¸t triÓn v¨n ho¸ x· héi, coi ph¸t triÓn kinh tÕ lµ c¬ së, lµ tiÒn ®Ò thc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi, thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch x· héi võa lµ ®éng lùc võa t¹o ®îc sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ x· héi, lµ c¬ së cho viÖc t¨ng trëng kinh tÕ bÒn v÷ng. Ngoµi ra §¹i héi cßn nhÊn m¹nh “ T¨ng trëng kinh tÕ ph¶i g¾n liªn víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi ngay trong tõng bíc vµ trong suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ”. V× vËy xãa ®ãi gi¶m nghÌo tuy næi tréi tríc hÕt ë trong lÜnh vùc kinh tÕ, ë lÜnh vùc chØ ®¹o viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, æn ®Þnh ®êi sèng x· héi, song cßn liªn quan tíi tÊt c¶ c¸c gi¶i ph¸p x· héi nh»m ®iÒu chØnh kh¾p phóc sù bÊt b×nh ®¼ng x· héi, sù suy gi¶m ë c¸c lÜnh vùc: Gi¸o dôc, v¨n ho¸, ng¨n chÆn xu híng bÇn cïng ho¸ ngêi nghÌo, t¹o sù æn ®Þnh x· héi. NÕu chØ thÊy kinh tÕ vµ c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ nh cøu c¸nh mµ xem nhÑ hoÆc bá quªn vÊn ®Ò x· héi, c¸c chÝnh s¸ch x· héi th× viÖc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo sÏ r¬i vµo t×nh tr¹ng phiÕn diÖn hoÆc r¬i vµo chñ quan duy ý chÝ, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi tho¸t lý hiÖn thùc kinh tÕ. Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn cã thÓ kÕt luËn r»ng xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ môc tiªu quan träng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam tríc m¾t vµ l©u dµi. Ngo¹i viÖc ¸p dông chÝnh s¸ch kinh tÕ cÇn ph¶i chó träng ®Õn chÝnh s¸ch x· héi ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch vÒ gi¸o dôc, y tÕ, viÖc lµm... ®èi víi ngêi nghÌo. ViÖc thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ph¶i lång ghÐp c¸c ch¬ng tr×nh quèc gia vµ c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n cã néi dung g¾n víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trong ®ã lÊy ch¬ng tr×nh quèc gia vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm, ch¬ng 327 vµ ®Çu t c¬ së h¹ tÇng, vay vèn tÝn dông... lµ nßng cèt cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nãi chung, ë c¸c cÊp, c¸c ngµnh cÇn ph¶i ®ãng gãp mét phÇn tÝch cùc vµ phong trµo gióp ®ì, hç trî ngêi nghÌo. 1.2.1.2. Quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ níc ViÖt Nam vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo . NghÞ quyÕt TW 5 (kho¸ VIII) cña §¶ng chØ râ: “ T¨ng diÖn giµu vµ cã ®ñ ¨n, xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, nhÊt lµ ë c¸c vïng cao, vïng ®ång bao d©n téc thiÓu sè,vïng s©u, vïng xa, vïng tríc ®©y lµ c¨n cø c¸ch m¹ng; §ã chÝnh lµ chñ tr¬ng, quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ níc ViÖt Nam vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Thùc hiÖn quan ®iÓm, chñ 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 tr¬ng ®ã cña §¶ng vµ Nhµ níc, phong trµo, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®· vµ ®ang trë thµnh cuéc vËn ®éng lín, gi¶m dÇn ®¸ng kÓ sè hé nghÌo ®ãi, gióp c¸c hé gi¶m bít ®îc khã kh¨n vµ tù v¬n lªn. Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ nhiÖm vô cña mäi thµnh viªn trong x· héi: Nhµ níc, c¸c ngµnh, c¸c cÊp, c¸c ®oµn thÓ x· héi vµ tÊt c¶ mäi ngêi d©n cïng lµm theo ph¬ng ch©m “ Ngêi nghÌo, x· nghÌo tù v¬n lªn lµ chÝnh, bªn c¹nh ®ã cã sù hç trî mét phÇn cña Nhµ níc, mét phÇn ®ãng gãp cña d©n, cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ” NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII còng ®· ®Ò ra môc tiªu “ Gi¶m tû lÖ héi ®ãi nghÌo trong sè hé c¶ níc tõ 250.000 ®Õn 300.000 hé tøc lµ gi¶m trung b×nh 2% mçi n¨m”. §Ó thùc hiÖn th¾ng lîi môc tiªu nµy, Bé chÝnh trÞ yªu cÇu c¸c TØnh uû, Thµnh uû, c¸c ban, ban c¸n sù §¶ng, §¶ng uû trùc thuéc TW chØ ®¹o tèt 2 néi dung: - ChØ ®¹o gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò vÒ chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn ch¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. - T¨ng cêng sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ triÓn khai thùc hiÖn cña Nhµ níc. Thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®Ó thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh. Nh vËy, thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo víi môc tiªu xo¸ bá hé ®ãi, gi¶m hé nghÌo vµ dÉn tíi xo¸ bá h¼n hé nghÌo, x©y dùng x· héi c«ng b»ng, v¨n minh. §Ó thùc hiÖn môc ®ã, §¶ng vµ Nhµ níc ®· phèi hîp víi c¸c ngµnh ®a ra c¸c gi¶i ph¸p, biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó thùc hiÖn, tõ ®ã thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi tiÕn tíi gi¶m bít hé nghÌo ®ãi. Qua thùc tÕ thùc hiÖn cho thÊy xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ chñ tr¬ng ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ níc hîp víi lßng d©n nªn ®· nhanh chèng ®îc c¸c ngµnh, c¸c cÊp, mäi tÇng líp nh©n d©n, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ nhiÖt t×nh hëng øng vµ ®îc triÓn khai tæ chøc thùc hiÖn réng kh¾p trªn c¶ níc. 1.2.1.3. Sù cÇn thiÕt ph¶i xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®èi víi Thµnh phè Hµ Néi. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Hµ Néi lµ trung t©m ®Çu n·o vÒ chÝnh trÞ,v¨n ho¸ khoa häc kü thuËt ®ång thêi lµ trung t©m lín vÒ giao dÞch quèc tÕ cña c¶ níc, tû lÖ t¨ng trëng kinh tÕ - x· héi lµ 9,14 % (n¨m 2000 so víi n¨m 1999). Nhng ®êi sèng cña mét bé phËn d©n c cßn ph¶i chÞu c¶nh ®ãi nghÌo, sè hé ®ãi nghÌo cña toµn Thµnh phè lµ 8719 hé trong ®ã cã 33.315 nh©n khÈu. MÆc dï mÊy n¨m qua §¶ng bé, Thµnh uû, Uû ban nh©n d©n vµ c¸c chÝnh quyÒn c¸c cÊp ®· cè g¾ng chØ ®¹o tËp trung nguån lùc cho môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo nhng møc chuyÓn biÕn cßn chËm. Tríc t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo cña Thµnh phè hiÖn nay, cã thÓ nãi ®ã lµ mét thö th¸ch rÊt lín ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña Thµnh phè. §Ó ®¹t ® îc tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao xøng ®¸ng víi trung t©m ®Çu n·o chÝnh trÞ, kinh tÕ x· héi, rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ kinh tÕ víi Thµnh phè cña c¸c níc trong khu vùc nãi riªng vµ c¸c níc trªn thÕ giíi nãi chung, v× vËy ®ßi hái §¶ng bé vµ c¸c cÊp chÝnh quyÒn cña Thµnh phè Hµ Néi tríc hÕt ph¶i quan t©m ®Õn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Nh vËy, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ môc tiªu quan träng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña Thµnh phè Hµ Néi nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ cña Thñ ®« ph¸t triÓn , b¾t kÞp víi kinh tÕ cña c¸c níc trong khu vùc vµ thÕ giíi. 1.2.1.4. Quan ®iÓm cña Thµnh phè Hµ Néi vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo: Qu¸n triÖt NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn VIII, vµ lÔ ph¸t ®éng “ Ngµy v× ngêi nghÌo” còng ®· x¸c ®Þnh cô thÓ quan ®iÓm cña Thµnh phè Hµ Néi vÒ gi¶m ®ãi vµ gi¶m nghÌo ®ã lµ: CÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn, mÆt trËn tæ quèc vµ tæ chøc ®oµn thÓ ë Thµnh phè Hµ Néi qua cuéc vËn ®éng “ Toµn d©n ®oµn kÕt x©y dùng cuéc sèng míi ë khu vùc d©n c” t¹i c¸c ®Þa ph¬ng, c¬ së ®· vËn ®éng toµn d©n ®oµn kÕt gióp ®ì lÉn nhau ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, më mang ngµnh nghÒ, gi¶i quyÕt viÖc lµm; Thµnh lËp tæ chøc khuyÕn n«ng, khuyÕn ng, ®Èy m¹nh tiÕn ®é chuyÓn giao tiÕn bé khoa häc - kü thuËt, gióp ®ì nhau vÒ vèn, gièng c©y trång, vËt nu«i, kinh nghiÖm s¶n xuÊt... Do ®ã Hµ Néi míi xo¸ ®îc hé ®ãi, gi¶m ®îc hé nghÌo, hé cã cuéc sèng kh¸ t¨ng lªn. Quan ®iÓm cña Thµnh phè Hµ Néi vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®îc thÓ hiÖn cô thÓ ë c¸c néi dung sau: 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ tr¸ch nhiÖm cña cÊp §¶ng uû, chÝnh quyÒn, ban, ngµnh, ®oµn thÓ c¸c cÊp vµ c¸c céng ®ång x· héi. §©y lµ nhiÖm vô võa mang tÝnh cÊp b¸ch võa cã tÝnh thêng xuyªn vµ liªn tôc cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ. §Æc biÖt lµ tr¸ch nhiÖm cña chÝnh b¶n th©n ngêi nghÌo, ph¶i g¾n xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo víi t¨ng trëng kinh tÕ, ph¶i v× ngêi nghÌo ®Ó h¹n chÕ kho¶ng c¸ch giµu nghÌo. - Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ ®Ó thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ. - Ph¸t ®éng cuéc ñng hé “ Ngµy v× ngêi nghÌo” tõ Thµnh phè ®Õn c¬ së. - Tuyªn truyÒn s©u réng ®Õn c¸c tæ chøc kinh tÕ, x· héi, c¸c tÇng líp nh©n d©n vÒ môc ®Ých, ý nghÜa vµ néi dung cña cuéc vËn ®éng, ph¸t huy truyÒn thèng ®oµn kÕt “ T¬ng th©n, t¬ng ¸i”, truyÒn thèng quý bÊu cña nh©n d©n Thñ ®«, lµm cho mçi c¸n bé; nh©n d©n, viªn chøc, mçi ngêi d©n tù nguyªn tham gia ®ãng gãp ñng hé ngêi nghÌo, t¹o thªm nguån lùc ®Èy nhanh tiÕn ®é xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. - MÆt trËn tæ quèc, c¸c cÊp cã kÕ ho¹ch cô thÓ phèi hîp víi c¸c ban, ngµnh, tæ chøc ®oµn thÓ ®Ó tuyªn truyÒn, vËn ®éng b»ng nh÷ng biÖn ph¸p phong phó, linh ho¹t, s¸ng t¹o ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. 1..3. Vai trß cña Tµi chÝnh Nhµ níc vµ c¸c chÝnh s¸ch x· héi ®èi víi ngêi nghÌo. 1..3.1. Vai trß cña Tµi chÝnh Nhµ níc ®èi víi viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. M©u thuÉn gay g¾t ®ang n¶y sinh ë ViÖt Nam hiÖn nay lµ m©u thuÉn gi÷a tÝnh nh©n ®¹o cña chñ nghÜa x· héi vµ quy luËt kh¾t khÏ cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng xung quanh vÊn ®Ò thu nhËp, viÖc lµm vµ phóc lîi x· héi. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i cã mét chÝnh s¸ch ph©n phèi hîp lý tõ thu nhËp cña toµn x· héi, chÝnh s¸ch ®ã võa khuyÕn khÝch sù t¨ng trêng võa ®¶m b¶o cuéc sèng chung cña toµn x· héi, nhÊt lµ nh÷ng ngêi nghÌo khæ, v× ho¹t ®éng tµi chÝnh cña Nhµ níc ®ãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc. NhiÖm vô cña tµi chÝnh Nhµ níc lµ trªn c¬ së t«n träng tÝnh hîp lý cña viÖc ph©n phèi theo c¬ chÕ thÞ trêng th«ng qua c«ng cô Thu - Chi ®iÒu chØnh nh÷ng mÆt 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 bÊt hîp lý cña viÖc ph©n phèi, ®¶m b¶o yªu cÇu c«ng b»ng t¬ng ®èi trong ph©n phèi thu nhËp vµ tµi chÝnh Nhµ níc ®ãng vai trß quan träng thùc hiÖn chÝnh s¸ch æn ®Þnh. §©y lµ vai trß x· héi cña tµi chÝnh Nhµ níc. Ho¹t ®éng tµi chÝnh Nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng g¾n liÒn víi viÖc s¶n xuÊt vµ cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô c«ng céng cña Nhµ níc. Mçi quan hÖ gi÷a s¶n xuÊt vµ cung cÊp hµng hãa , dÞch vô c«ng céng víi sinh ho¹t cña tµi chÝnh Nhµ níc lµ mçi quan hÖ nh©n qu¶. NÕu toµn bé viÖc s¶n xuÊt vµ cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô c«ng céng do Nhµ níc ®¶m nhËn th× ®iÓm tÊt yÕu cña tµi chÝnh Nhµ níc mang tÝnh chÊt b¶o trïm, kÕt qu¶ trong ph¹m vi x· héi rÊt thÊp, hµng ho¸ c¸ nh©n vµ hµng ho¸ c«ng céng bÞ khan hiÕm kh«ng ®ñ cung cÊp cho x· héi, nguån lùc cña x· héi kh«ng ®îc sö dông mét c¸ch tèi u, nhng trong giai ®o¹n nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay nhiÖm vô cña tµi chÝnh Nhµ níc th«ng qua ho¹t ®éng Thu - Chi th× ph¶i lµm sao huy ®éng vµ ph©n bæ nguån lùc x· héi mét c¸ch tèi u gi÷a s¶n xuÊt vµ cung cÊp hµng hãa, dÞch vô c«ng céng vµ hµng ho¸ dÞch vô c¸ nh©n, gi÷a c¸c hµng hãa dÞch vô c«ng céng víi nhau, §ã lµ vai trß kinh tÕ cña tµi chÝnh Nhµ níc. Cïng víi c«ng cuéc ®æi míi cña ViÖt Nam, víi chñ tr¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa th× vai trß x· héi cña tµi chÝnh Nhµ níc ®îc coi lµ quan träng, ®Æc biÖt ®èi víi chÝnh s¸ch x· héi cho ngêi nghÌo mét trong nh÷ng vÊn ®Ò nãng báng cña x· héi. - §¶m b¶o nguån vµ ph¸t triÓn nguån tµi chÝnh Nhµ níc: nh yÕu tè quyÕt ®Þnh cho viÖc gi¶i quyÕt chÝnh s¸ch cho ngêi nghÌo. Tµi chÝnh Nhµ níc ®¶m b¶o chi phÝ ®Çu t cho c¸c dù ¸n b»ng nguån vèn trong vµ ngoµi níc. §Ó tõ ®ã c¶i thiÖn cuéc sèng cña ngêi nghÌo kh«ng b»ng trî cÊp t¹m thêi mµ vÒ l©u dµi lµ ph¶i cã ®iÒu kiÖn cho hä tù v¬n lªn cô thÓ lµ: + Tµi chÝnh Nhµ níc ®Çu t trùc tiÕp: Ban ®Çu vÒ vèn s¶n xuÊt cho ngêi nghÌo ®Ó hä tù t¹o viÖc lµm, tù t×m ph¬ng thøc s¶n xuÊt phï hîp. + Tµi chÝnh Nhµ níc ®Çu t gi¸n tiÕp: Nh ®Çu t vµo c«ng tr×nh giao th«ng, m¹ng líi ®iÖn, n©ng cao c¬ së h¹ tÇng... nh thÕ sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ngêi nghÌo ph¸t triÓn. - §iÒu phèi vÜ m« c¬ cÊu x· héi: Thong qua ho¹t ®éng Thu - Chi cña tµi chÝnh Nhµ níc ®iÒu chØnh c¬ cÊu x· h«i, gãp phÇn lµm gi¶m bít sù chªnh lÖch qu¸ 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 lín vÒ thu nhËp vµ tiÒn l¬ng gi÷a nh÷ng ngêi lµm viÖc trong khu vùc s¶n xuÊt kinh doanh, khu vùc hµnh chÝnh sù nghiÖp, an ninh quèc phßng víi nh÷ng ngêi sèng ë thµnh thÞ, n«ng th«n, miÒn nói, h¶i ®¶o. Gi¶m bít chªnh lÖch ë ®©y kh«ng ph¶i lÊy cña ngêi giµu chia cho ngêi nghÌo mµ b»ng chÝnh s¸ch Nhµ níc lµ khuyÕn khÝch n«ng d©n lµm giµu hîp ph¸p. MÆt kh¸c Nhµ níc sö dông c«ng cô thuÕ, chi Ng©n s¸ch Nhµ níc ®Ó thu hÑp kho¶ng c¸ch giµu, nghÌo trong x· héi, cô thÓ lµ: + C¸c kho¶n ®¸nh vµo ngêi tiªu thô (ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt), ®èi víi hµng tiªu dïng thiÕt yÕu mµ kÓ c¶ ngêi giµu vµ ngêi nghÌo ®Òu cÇn ®Õn th× do tû träng ngêi nghÌo cao h¬n ngêi giµu nªn viÖc gi¶m thuÕ (thuÕ suÊt) sÏ cã lîi cho ngêi nghÌo. + §¸nh thuÕ kÕt hîp víi viÖc thùc hiÖn c¸c chuyÓn kho¶n: KÕt hîp víi viÖc ®¸nh thuÕ thu nhËp luü tiÕn vµo hé cã thu nhËp cao vµ thùc hiÖn trî cÊp cho c¸c hé gia ®×nh cã thu nhËp thÊp. + MiÔn gi¶m ®èi víi nh÷ng mÆt hµng do ngêi nghÌo s¶n xuÊt. + Chi Ng©n s¸ch Nhµ níc v× vai trß quan träng cña NSNN ®iÒu chØnh ph©n phèi thu nhËp ®îc thÓ hiÖn trªn ph¹m vi réng ë c¶ hai mÆt c¶ thu vµ chi NSNN. NSNN lµ trung t©m ph©n phèi l¹i, nh»m chuyÓn bít mét ph©n thu nhËp tõ c¸c tÇng líp giµu cã sang tÇng líp nh÷ng ngêi nghÌo vµ Nhµ níc còng lµ ngêi thay mÆt x· héi thùc hiÖn nghÜa vô c¬ b¶n ®èi víi c¸c ®èi t¬ng th¬ng binh, gia ®×nh liÖt sü, trÎ em må c«i. - KiÓm tra, gi¸m s¸t tµi chÝnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi cho ngêi nghÌo. Th«ng qua chøc n¨ng gi¸m ®èc, TCNN thùc hiÖn viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t c¸c nguån kinh phÝ, c¸c quü tiÒn tÖ ®Çu t cho ngêi nghÌo, tõ kh©u lËp kÕ ho¹ch, chÊp hµnh vµ quyÕt to¸n ®Ó tõ ®ã cã sù ®iÒu chØnh hîp lý vÒ vèn, phï hîp víi ®Þnh h íng cña Nhµ níc. 1..3.2. ChÝnh s¸ch x· héi ®èi víi ngêi nghÌo trong giai ®o¹n hiÖn nay. 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ChÝnh s¸ch x· héi lµ mét s¸ch träng yÕu cña §¶ng vµ Nhµ níc ViÖt Nam nh»m qu¶n lý kinh tÕ - x· héi vµ qu¶n lý ®Êt níc. ChÝnh s¸ch ®ã ®· thÓ hiÖn râ trong quan ®iÓm cña §¶ng lµ “ TÊt c¶ v× con ngêi, do con ngêi, tríc hÕt lµ ngêi lao ®éng ®Æc biÖt lµ ngêi nghÌo”. §©y còng lµ quan ®iÓm vÒ sù thèng nhÊt gi÷a môc tiªu chÝnh s¸ch x· héi rÊt phong phó, ®a d¹ng vµ phøc t¹p. NhÊt lµ ®èi víi ViÖt Nam hiÖn nay, nhiÒu vÊn ®Ò ®Æt ra vÊn ®Ò nµo còng cÊp b¸ch. Nhng kh«ng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò trong cïng mét lóc, nhÊt lµ ®ang trong thêi kú nguån thu Ng©n s¸ch cßn thiÕu hôt so víi nhu cÇu chi. V× vËy chÝnh s¸ch x· héi cho ngêi nghÌo ë ViÖt Nam hiÖn nay chñ yÕu lµ ®¶m b¶o ®îc tèi thiÓu nhu cÇu cuéc sèng, cô thÓ bao gåm nh÷ng chÝnh s¸ch nh sau: 1..3.2.1. ChÝnh s¸ch gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. Ngêi nghÌo kh«ng chØ thiÕu ¨n vµ thiÕu tiÒn mµ c¸i gèc lµ sù thiÕu vÒ trÝ thøc. Gióp ®ì ngêi nghÌo ®ãi kh¾c phóc sù nghÌo ®ãi vÒ v¨n ho¸ båi dìng cho hä tù ph¸t triÓn vµ cã n¨ng lùc tù tin, tù chñ ®Ó ph¸t tiÓn kinh tÕ nh»m khai th¸c ®îc tiÒm n¨ng cña nguån nh©n lùc lµ c¸ch lùa chän xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo tèi u vµ cã lîi nhÊt cho viÖc n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña ngêi nghÌo ®Ó tù hä v¬n lªn trong cuéc sèng. CÇn ph¶i ®éng viªn mäi lùc lîng lao ®éng trong mäi lÜnh vùc ®Ó më ra ®îc nhiÒu híng ®i, ®Æc biÖt lµ ®Çu t gi¸o dôc ë vïng ®ãi nghÌo, l¹c hËu, xa x«i hÎo l¸nh. Do chñ tr¬ng gi¸o dôc phæ cÊp tiÓu häc trªn ph¹m vi toµn quèc cña Nhµ níc, ®¶m b¶o ®îc trÎ ®Õn tuæi ®i häc ph¶i ®îc ®i häc, nªn cÇn thiÕt ph¶i cã chÝnh s¸ch miÔn gi¶m häc phÝ ®èi víi häc sinh nghÌo, Thµnh lËp quü häc bæng khuyÕn khÝch häc sinh nghÌo häc giái, ®Æc biÖt chó ý ®Õn häc sinh ë miÒn nói vµ vïng d©n téc thiÕu sè. Nh÷ng thùc tÕ ®èi víi hé nghÌo th× vÊn ®Ò ®µo t¹o lµ ®µo t¹o ngµnh nghÒ. Bëi cã ®îc ngµnh nghÒ míi biÕt kiÕm ®îc c«ng ¨n viÖc lµm, hoÆc tèi thiÕu ph¶i cã kiÕn thøc ®Ó khi nãi ®Õn c«ng viÖc th× ngêi nghÌo cã thÓ n¾m ®îc, hiÓu ®îc vµ lµm ®îc, nh thÕ míi cã ®µ ®Ó vît qua ®îc ngìng nghÌo ®ãi. VËy c¸c trung t©m d¹y nghÒ cña c«ng vµ cña t nh©n cung tham gia c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo b»ng c¸ch miÔn gi¶m häc phÝ ®µo t¹o cho ngêi nghÌo, hoÆc giíi thiÖu viÖc lµm cho häc sinh nghÌo võa tèt nghiÖp, v©n ®éng vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi nghÌo theo häc líp chuyÓn giao c«ng nghÖ, hoÆc d¹y hä c¸ch lµm ¨n cã hiÖu qu¶ kinh tÕ víi chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i, ngµnh nghÒ truyÒn thèng ë trong ®Þa bµn lµng x·. 1..3.1.2. ChÝnh s¸ch b¶o vÖ søc khoÎ (y tÕ). 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¨m sãc vµ b¶o vÖ søc khoÎ con ngêi ë ViÖt Nam hiÖn nay ®ang lµ vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m, bëi con ngêi cã vai trß v« cïng quan träng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh r»ng “ Con ngêi lµ vèn quü nhÊt” ch¨m sãc, båi dìng vµ ph¸t huy nh©n tè con ngêi v× môc tiªu d©n giµu níc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh. NÕu trÝ tuÖ lµ tµi s¶n quý gi¸ nhÊt cña con ngêi th× lµ søc khoÎ lµm tiÒn ®Ò cÇn thiÕt ®Ó lµm ra tµi s¶n ®ã. B¸c Hå thêng nãi r»ng “ Mçi ngêi d©n khoÎ th× c¶ níc khoΔ ThÊm nhuÇn t tëng cña Ngêi, vËy chóng ta ph¶i quan t©m thÝch ®¸ng ®Õn sù nghiÖp y tÕ nh»m ch¨m sãc vµ b¶o vÖ søc khoÎ cho tõng ngêi d©n, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngêi nghÌo bÞ èm ®au kh«ng cã ®iÒu kiÖn ch÷a trÞ vµ hä thêng cã nguy c¬ bÖnh tËt nhiÒu h¬n ngêi cã møc sèng trung b×nh, kh¸ gØa. V× vËy Nhµ níc ®Ò ra chÝnh s¸ch b¶o vÖ søc khoÎ cña ngêi nghÌo lµ viÖc lµm cùc kú cã ý nghÜa. B»ng c¸ch thøc hiÖn tèt ch¬ng ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu, ch¨m sãc b¶o vÖ søc khoÎ cña bµ mÑ liÖt sü, trÎ em, bëi v× ngêi nghÌo kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o dinh dìng , do ®ã ph¶i cã chÝnh s¸ch båi dìng, miÔn phÝ kh¸m ch÷a bÖnh, miÔn phÝ vÒ tiªm phßng dÞch cho ngêi nghÌo. 1.3.1.3. ChÝnh s¸ch nhµ ë ®èi víi ngêi nghÌo . Nhµ ë cña hé ®ãi nghÌo, gia ®×nh chÝnh s¸ch ®· ®îc ®Æt ra nh mét chÝnh s¸ch lín vÒ x· héi cña ViÖt Nam hiÖn nay, ®Æc biÖt lµ c¸c ®« thÞ gÆp nhiÒu thiªn tai. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng nhµ ë ®îc coi lµ mét hµng ho¸. Nhµ níc kh«ng thÓ dïng vèn NS ®Ó x©y dùng nhµ ë vµ ph©n phèi cho ngêi nghÌo. Bëi vËy Nhµ níc cÇn cã mét chÝnh s¸ch riªng vµ nhµ ë ®èi víi ®èi tîng nghÌo trªn c¬ së thùc hiÖn chiÕn lîc “ T¹o ®iÒu kiÖn nhµ ë cho ngêi d©n”. Môc tiªu chÝnh cña chÝnh s¸ch nhµ ë cho ngêi nghÌo lµm sao t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó ngêi nghÌo cã nhµ ë. Nhµ níc cÇn ph¶i cã nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau ®Ó hç trî cho c¸c hé nghÌo t¹o lËp nhµ ë nh: - Nhµ níc khuyÕn khÝch phong trµo x©y dùng nhµ t×nh nghÜa cho hé gia ®×nh chÝnh s¸ch vµ ngêi cã c«ng víi níc trong céng ®ång. - Nhµ së h÷u cña Nhµ níc sÏ ®îc b¸n cho ngêi nghÌo víi gi¸ thÊp vµ cho phÐp ngêi nghÌo tr¶ dÇn. - Nhµ níc sö dông mét phÇn vèn ®Ó x©y dùng nhµ ë cho ngêi ghÌo thuª víi gi¸ u ®·i. 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Ng©n hµng cho ngêi nghÌo vay lµm nhµ víi l·i suÊt thÊp vµ thÕ chÊp chÝnh b»ng ng«i nhµ. §èi víi vïng nghÌo bÞ thiªn tai, viÖc ¸p dông l·i suÊt thÊp ®Ó cho vay lµm nhµ sÏ ®îc Ng©n hµng Nhµ níc xem xÐt tµi trî cho Ng©n hµng. - ChÝnh quyÒn së t¹i víi t c¸ch thay mÆt Nhµ níc t¹i ®Þa ph¬ng, th«ng qua c¸c tæ chøc héi vµ ®oµn thÓ kªu gäi c¸c c¬ quan , c¸ nh©n tµi trî cho hé nghÌo lµm nhµ cã thÓ b»ng tiÒn hoÆc vËt liÖu 1.3.1.4. ChÝnh s¸ch lao ®éng vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm. ViÖc lµm cho lao ®éng x· héi ®ang lµ vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi - chÝnh trÞ bøc xóc vµ cµng bøc xóc h¬n ®èi víi thanh niªn. ViÖc lµm ®ang chÞu søc Ðp lín cña sù gia t¨ng d©n sè vµ nguån lao ®éng. Thùc tÕ cho thÊy trong n«ng th«n hiÖn nay cã kho¶ng 30-40% lao ®éng thiÕu viÖc lµm díi nhiÒu h×nh thøc, møc ®é kh¸c nhau. Thêi gian lao ®éng nhµn rçi vµ d thõa, nãi chung íc tÝnh tíi 40% trong tæng quü thêi gian lao ®éng x· héi ë khu vùc nµy, t¬ng ®¬ng víi tÝnh tr¹ng thÊt nghiÖp hoÆc thiÕu viÖc lµm thêng xuyªn kho¶ng 6-7 triÖu ngêi. H¬n 60% trong sè 12 triÖu hé gia ®×nh ë n«ng th«n cã lao ®éng nhng kh«ng cã viÖc lµm, nhiÒu hé thiÕu trÇm träng. T×nh tr¹ng ®ã ®· t¸c ®éng kh¸ phæ biÕn vµ cã xu híng gia t¨ng trong nhiÒu vïng n«ng th«n, tríc hÕt lµ ë nh÷ng vïng cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt khã kh¨n, d©n c chñ yÕu lµm n«ng nghiÖp, c¸c ngµnh nghÒ dÞch vô kÐm ph¸t triÓn ®Æc biÖt tËp trung cao ë c¸c hé thuÇn n«ng, hé nghÌo thiÕu ®Êt canh t¸c, thiÕu vèn vµ ph¬ng tiÖn s¶n xuÊt, thiÕu n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm tæ chøc s¶n xuÊt. §øng tríc thùc tr¹ng ®ã, §¶ng vµ Nhµ níc ®· quyÕt ®Þnh thµnh lËp Uû ban quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ quü quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, ®Æc biÖt lµ ngêi nghÌo. T¸c dông hç trî gi¶m nghÌo râ nÐt cña nguån vèn tõ quü nµy lµ: - Gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng triÖu ngêi ®ang thiÕu viÖc lµm, con ®êng tÊt yÕu cña sù nghÌo ®ãi. - Hç trî cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, t¹o ngµnh nghÒ míi, khëi dËy ngµnh nghÒ truyÒn thèng lµm t¨ng thu nhËp cho hµng v¹n ngêi cã tay nghÒ nhng thiÕu vèn. 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Hç trî trung t©m gi¶i quyÕt viÖc lµm thu hót hµng v¹n ngêi häc nghÒ thµnh th¹o, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä cã kiÕn thøc lµm ¨n vît khái c¶nh ®ãi nghÌo. - §èi víi lÜnh vùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, quü quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm ®· hç trî vèn cho c¸c hé n«ng, tõ c¸c vïng s©u, vïng xa v¬n lªn vît qua nghÌo ®ãi. §ã lµ t¸c ®éng cña quü quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm, dï cã ph¸t triÓn m¹nh mÏ kinh tÕ trong níc, còng cha thÓ ®ñ viÖc lµm cho sè lao ®éng ngµy cµng t¨ng. Bªn c¹nh néi lùc trong níc §¶ng vµ Nhµ níc cßn thùc hiÖn më réng chÝnh vèn ®Çu t nh»m thu hót m¹nh vèn ®Çu t níc ngoµi ®Ó ngêi lao ®éng cã thªm viÖc lµm. Ngoµi ra, Nhµ níc cÇn tæ chøc viÖc xuÊt khÈu lao ®éng níc ngoµi trong ®ã u tiªn cho ®èi tîng ngêi nghÌo. §©y lµ chÝnh s¸ch thêng xuyªn vµ l©u dµi nh»m ph¸t huy thÕ m¹nh lao ®éng ë ViÖt Nam. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan