Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
I.Lời mở đầu
Kinh tế tư nhân (bao gồm kinh tế cá thể, tiểu chủ và kinh
tế tư bản tư nhân) là sản phẩm của công cuộc đổi mới, ngày
càng lớn mạnh và có vị thế mới trong nền kinh tế, đang phát
huy tác dụng tích cực trong sự nghiệp phát triển đất nước
cùng với đà phát triển của công cuộc đổi mới. Đó cũng là
một đặc điểm nổi bật trong nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa của nước ta.
Vai trò của thành phần kinh tế tư nhân đã được khẳng
định là quan trọng, là một trong những động lực của nền
kinh tế. Đây là một bước phát triển mới về nhận thức lý luận
trên cơ sở tổng kết thực tiễn.
Kinh tế tư nhân có vị trí quan trọng trong nền kinh tế thị
trường. Ngay ở các nước phát triển, sự đóng góp của kinh tế
tư nhân chiếm tỷ trọng khá lớn trong nền kinh tế.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
II.Thực trạng kinh tế tư nhân ở Việt Nam hiện nay.
Ở Việt Nam, từ khi đổi mới, trong các văn kiện Đại hội
Đảng đã xác định có nhiều thành phần kinh tế, trong đó có
kinh tế tư nhân được chia thành 2 thành phần: Kinh tế cá
thể, tiểu chủ và kinh tế tư bản tư nhân. Đến Báo cáo Chính
trị tại Đại hội X của Đảng lại xác định thành phần kinh tế tư
nhân bao gồm: cá thể, tiểu chủ, tư bản tư nhân.
Vai trò của thành phần kinh tế tư nhân đã được khẳng
định là quan trọng, là một trong những động lực của nền
kinh tế. Đây là một bước phát triển mới về nhận thức lý luận
trên cơ sở tổng kết thực tiễn. Kinh tế tư nhân là thành phần
kinh tế trực tiếp tạo nên sự nhạy cảm về mặt kinh tế - chính
trị. Do đó, việc thừa nhận vai trò của kinh tế tư nhân như
hiện nay là một bước đột phá quan trọng. Nếu như những
năm trước đổi mới, thành phần kinh tế tư nhân chỉ được coi
là một thành phần kinh tế “tàn dư”, chỉ tồn tại khách quan
trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và sẽ bị thu hẹp
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
dần trong quá trình lớn lên của các thành phần kinh tế xã hội
chủ nghĩa (toàn dân và tập thể), thì đến Đại hội VIII và Đại
hội IX của Đảng thành phần kinh tế tư nhân mới được khẳng
định sự tồn tại lâu dài “cả đến khi chủ nghĩa xã hội được xây
dựng”.
Thực tiễn cho thấy, trong kế hoạch 5 năm 2001 – 2005
thành phần kinh tế tư nhân phát triển với tốc độ cao, tỷ trọng
đóng góp vào ngân sách Nhà nước lớn. Theo số liệu thống
kê, công nghiệp ngoài quốc doanh (bao gồm cả kinh tế tư
nhân) tuy vẫn là khu vực nhỏ nhất so với các khu vực khác,
nhưng có nhịp độ tăng trưởng cao nhất: năm 2000 chiếm
24,6% trong giá trị sản xuất theo giá thực tế của toàn ngành
công nghiệp, năm 2003 là 27,5%, năm 2004 tăng lên 28,5%
và năm 2005 đạt trên 37%
Riêng trong lĩnh vực nông nghiệp, hiện có hàng triệu cơ
sở kinh tế cá thể, tiểu chủ, hơn 71.000 trang trại và hơn
120.000 doanh nghiệp tư nhân.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chỉ tính trong 4 năm gần đây với 72.601 doanh nghiệp
có vốn đăng ký đạt 145.000 tỷ đồng (tương đương với 9 tỷ
USD), tỷ trọng đầu tư của các loại doanh nghiệp tư nhân
trong tổng đầu tư xã hội đạt từ 23% đến 25%. Năm 2005
kinh tế tư nhân đóng góp khoảng hơn 37% GDP.
Đối với khu vực kinh tế tư bản tư nhân việc quan niệm
thế nào là bóc lột cũng cần có nhận thức mới cho phù hợp
với thực tế cuộc sống. Chúng ta biết rằng, bất kỳ loại hình
sản xuất, kinh doanh nào trong nền kinh tế thị trường ở nước
ta cũng đều phải có lợi nhuận (trừ các doanh nghiệp công
ích phi lợi nhuận). Tuy nhiên, lợi nhuận ở đây được hiểu là
phần giá trị dôi ra ngoài phần giá trị tất yếu (bao gồm cả
phần lao động quản lý của chủ doanh nghiệp), còn quan hệ
bóc lột hay không, bóc lột nhiều hay ít là phụ thuộc vào
phần dôi ra ngoài phần giá trị tất yếu của toàn bộ doanh
nghiệp và phần dôi ra đó được sử dụng thế nào? Việc xác
định mức độ bóc lột là vấn đề không khó khăn.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Quan hệ cung cầu trên thị trường lao động, việc chấp
nhận mức tiền công giữa người lao động và người sử dụng
lao động (trên cơ sở bộ Luật Lao động và chính sách tiền
lương của Nhà nước trong từng giai đoạn, từng lĩnh vực) có
thể là thước đo về tính hợp lý của quan hệ trao đổi, có thể
coi đó là mức độ chấp nhận được của tất cả các loại hình tổ
chức sản xuất kinh doanh, bao gồm cả doanh nghiệp tư bản
tư nhân và doanh nghiệp tư bản tư nhân
Mặt khác, cần thấy rằng trong nền kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta đang hướng tất cả
các thành phần kinh tế đều phải kinh doanh có lãi (có lợi
nhuận), có năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh
cao, nhất là trên thương trường khu vực và quốc tế. Đồng
thời, thông qua điều hành vĩ mô của Nhà nước để bảo đảm
cho sự phân phối sản phẩm thặng dư - lợi nhuận ngày càng
hợp lý hợp trên phạm vi toàn xã hội và trong từng doanh
nghiệp
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Cơ cấu các thành phần kinh tế ngày càng được chuyển
dịch theo hướng phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành
phần, vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà
nước, trong đó kinh tế tư nhân được phát triển không hạn
chế về quy mô và địa bàn hoạt động trong những ngành
nghề mà pháp luật không cấm. Từ những định hướng đó,
khung pháp lý ngày càng được đổi mới, tạo thuận lợi cho
việc chuyển dần từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, quan
liêu, bao cấp, sang nền kinh tế thị trường, nhằm giải phóng
sức sản xuất, huy động và sử dụng các nguồn lực có hiệu
quả, tạo đà cho tăng trưởng và phát triển kinh tế.
Khi sửa đổi Luật doanh nghiệp (năm 2000), các doanh
nghiệp tư nhân đã có điều kiện thuận lợi để phát triển. Bộ
luật này đã thể chế hóa quyền tự do kinh doanh của các cá
nhân trong tất cả các ngành nghề mà pháp luật không cấm,
dỡ bỏ những rào cản về hành chính đang làm trở ngại đến
hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp như cấp giấy
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
phép, thủ tục, các loại phí… Tính trong giai đoạn 20002004, đã có 73.000 doanh nghiệp tư nhân đăng ký mới, tăng
3,75 lần so với giai đoạn 1991-1999. Cho đến năm 2004, đã
có 150.000 doanh nghiệp tư nhân đang hoạt động theo Luật
doanh nghiệp, với tổng số vốn điều lệ là 182.000 tỷ đồng.
Từ năm 1991 đến năm 2003, tỷ trọng của khu vực kinh tế tư
nhân trong GDP đã tăng từ 3,1% lên 4,1%, kinh tế ngoài
quốc doanh khác từ 4,4% lên
4,5%, kinh tế cá thể giảm từ 35,9% xuống 31,2%, và
kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tăng từ 6,4% lên 14%. Từ
1/7/2006, Luật Doanh nghiệp 2005 (áp dụng chung cho cả
doanh nghiệp trong nước và đầu tư nước ngoài) đã có hiệu
lực, hứa hẹn sự lớn mạnh của các doanh nghiệp bởi sự bình
đẳng trong quyền và nghĩa vụ của các doanh nghiệp, không
phân biệt hình thức sở hữu.
Khu vực kinh tế tư nhân bừng nở mạnh mẽ và ngày càng
giữ vai trò quan trọng trong thị trường nước ta cũng như
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
trong hội nhập kinh tế quốc tế. Thực tiễn đã khẳng định: dù
còn những phản ứng của tư duy giáo điều, cũ kỹ và những
rào cản của bộ máy muốn níu kéo cơ chế cũ, sự lớn mạnh
của khu vực kinh tế tư nhân - thể hiện ý chí của dân - là
không lực luợng nào có thể cản trở.
Cục diện mới của kinh tế tư nhân đã mở ra. Kinh tế tư
nhân tăng nhanh, góp phần quan trọng giải quyết việc làm
cho xã hội, chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong GDP cũng
như trong đầu tư phát triển và đang vững vàng trong cạnh
tranh, hội nhập. Năm 2003, kinh tế tư nhân (bao gồm kinh tế
cá thể và kinh tế tư nhân) chiếm 38,96% GDP; 26,4% giá trị
sản xuất công nghiệp (năm 2002); 79,9% tổng mức bán lẻ
hàng hóa và doanh thu dịch vụ; trên 2/3 hàng hóa xuất
khẩu... Đến hết năm 2005, cả nước có 205.000 doanh nghiệp
tư nhân đăng ký theo Luật Doanh nghiệp; 2,5 triệu hộ kinh
doanh cá thể công thương nghiệp và dịch vụ; 13.000 trang
trại và 12 triệu hộ nông dân sản xuất hàng hóa, tạo ra sinh
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
khí mới năng động, sáng tạo trước nay chưa từng có cho nền
kinh tế. Trong nhiều ngành kinh tế, kinh tế tư nhân đang giữ
vị trí chủ yếu trong sản xuất và xuất khẩu, như gạo, hải sản,
chè, cà phê, hàng thủ công mỹ nghệ, đồ gỗ, v.v... với hiệu
quả cao rõ rệt. Một tầng lớp xã hội mới, doanh nhân, đã bắt
đầu hình thành, được xã hội công nhận và tôn vinh là "chiến
sĩ xung kích thời bình".
Dự thảo Báo cáo Chính trị tại Đại hội X (công bố ngày
3-2-2006) nêu rõ chủ trương của Đảng đối với kinh tế tư
nhân trong thời gian tới chính là sự khẳng định thực tiễn đã
diễn ra trong cuộc sống. Dự thảo viết: "Kinh tế tư nhân có
vai trò quan trọng, là một trong những động lực của nền
kinh tế"; "Phát triển mạnh các hộ kinh doanh cá thể và các
loại hình doanh nghiệp của tư nhân. Mọi công dân có quyền
tham gia các hoạt động đầu tư, kinh doanh với quyền sở hữu
tài sản và quyền tự do kinh doanh được pháp luật bảo hộ; có
quyền bình đẳng trong đầu tư, kinh doanh, tiếp cận các cơ
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
hội, nguồn lực kinh doanh, thông tin và tiếp nhận thông tin".
Dự tháo Báo cáo còn nhấn mạnh "Xóa bỏ mọi sự phân biệt
đối xử theo hình thức sở hữu" và "Xóa bỏ mọi rào cản hữu
hình và vô hình, tạo tâm lý xã hội và môi trường kinh doanh
thuận lợi cho các loại hình doanh nghiệp của tư nhân phát
triển không hạn chế quy mô trong mọi ngành, nghề, lĩnh
vực, kể cả các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh quan trọng của
nền kinh tế mà pháp luật không cấm". Việc Đại hội X cho
phép "đảng viên làm kinh tế không giới hạn về quy mô" sẽ
góp phần củng cố niềm tin của xã hội vào tiền đồ, triển vọng
của kinh tế tư nhân.
* Kinh tế tư nhân không chỉ có tiếng nói quyết định
đến sức mạnh kinh tế của hầu hết các quốc gia mà còn
trở thành một lực lượng kinh tế có ý nghĩa chính trị toàn
cầu. Phát triển khu vực kinh tế tư nhân cũng có nghĩa là
bảo tồn tính đa dạng phong phú của đời sống kinh tế,
xem nó như là nguồn gốc của mọi sự phát triển.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ngày nay sở hữu tư nhân đã phát triển lên một trình độ
mới về chất, quy mô sở hữu của nhiều Cty ngày càng đồ sộ
và nhiều Cty tạo ra lượng tài sản có giá trị lớn hơn cả GDP
của một số quốc gia. Cùng với quá trình phát triển kinh tế,
nhân loại càng ngày càng sáng tạo ra nhiều loại hình sở hữu
mới. Ngoài sở hữu tài sản hữu hình, người ta không chỉ sở
hữu những tài sản vô hình như các nhãn hiệu hàng hóa, bí
quyết công nghệ mà còn sở hữu cả không gian ảo trên mạng
Internet và tài sản ảo là những bit thông tin đang tràn ngập
trên mạng thông tin toàn cầu.
* Sự biến đổi về chất của kinh tế tư nhân
Chúng ta đang chứng kiến một thời đại các rào cản đầu
tư, thương mại hàng hóa và dịch vụ dần bị dỡ bỏ, nền kinh
tế thị trường mở đang tạo điều kiện dễ dàng cho kinh tế tư
nhân lớn mạnh không ngừng. Trong quá trình phát triển,
kinh tế tư nhân đã tồn tại dưới nhiều dạng như kinh tế cá thể,
Cty và ngày nay là những Cty đa quốc gia. Sự lớn mạnh của
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
các Cty đa quốc gia trong những năm cuối của thế kỷ XX
cho thấy kinh tế tư nhân đã có sự phát triển vượt bậc với
những thay đổi về chất. Các Cty đa quốc gia chính là biểu
hiện của kinh tế tư nhân được quốc tế hóa, nó trở thành lực
lượng hùng mạnh nhất của kinh tế tư nhân.
Trong nền kinh tế thị trường mở, quốc gia nào có nền
kinh tế tư nhân tham gia nhiều nhất, đầy đủ nhất và sâu sắc
nhất vào nền kinh tế toàn cầu thì quốc gia đó sẽ càng có ưu
thế trong cạnh tranh. Dựa trên bối cảnh và xu thế phát triển
này, mỗi quốc gia cần phải có chính sách phát triển kinh tế
tư nhân thích hợp của mình, trong đó, phải đặc biệt chú ý
đến sự hợp tác của kinh tế tư nhân trong nước với các công
ty đa quốc gia cũng như trực tiếp tham gia vào các công ty
đa quốc gia.
* Phương tiện hiệu quả nhất để phát triển kinh tế
Vấn đề là kinh tế tư nhân và kinh tế nhà nước cùng song
song tồn tại trong thế giới ngày nay nhưng tại sao kinh tế tư
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nhân lại tỏ ra năng động hơn, có sức sống hơn và phát triển
mạnh mẽ hơn? Câu trả lời là kinh tế tư nhân có sự tương
thích rất cao với kinh tế thị trường, đặc biệt là tính chất mở
cửa thị trường ngày càng tăng, sự hợp tác và cạnh tranh
quốc tế đòi hỏi các thực thể kinh tế phải rất linh hoạt và tự
chủ trong hoạt động kinh doanh, điều này vốn là nhược điểm
của kinh tế nhà nước.
Tính cạnh tranh cao của kinh tế tư nhân không phải ngẫu
nhiên mà có, nó được hình thành thông qua hàng chuỗi các
vụ phá sản của các Cty, đó chính là sự chọn lọc tự nhiên
trong quá trình phát triển. Về phương diện tình cảm xã hội,
người ta thấy ái ngại và thương xót mỗi khi có một vụ phá
sản nào đó nhưng kinh tế có quy luật riêng của nó, không
phụ thuộc vào tình cảm của chúng ta. Kinh tế tư nhân đối
mặt với những thử thách khắc nghiệt như vậy để phát triển
cũng như mỗi cá nhân chúng ta cần trải qua những gian lao,
thậm chí vấp ngã để trở nên vững vàng hơn trong cuộc sống.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
* Giá trị nhân văn của kinh tế tư nhân
Thực tế cho thấy kinh tế tư nhân có vai trò đắc lực tạo ra
sự phát triển của xã hội, tạo cho mỗi cá nhân vô số cơ hội có
việc làm để khẳng định mình, để mưu cầu cuộc sống và
hạnh phúc, tức là góp phần tạo ra con người với nhiều phẩm
chất tốt đẹp hơn. Phát triển kinh tế, suy cho cùng không phải
là mục tiêu mà chỉ là phương tiện. Mục tiêu tối thượng của
nhân loại là xã hội phát triển, con người phát triển. Có thể
nói rằng kinh tế tư nhân là một phương tiện quan trọng để
con người có cơ hội hoàn thiện mình trong quá trình phát
triển hướng thiện của nhân loại. Con người đã sáng tạo ra và
quyết định lựa chọn kinh tế tư nhân để phát triển, nhưng
đồng thời kinh tế tư nhân lại là môi trường tốt để con người
tự thân phát triển, con người có cơ hội tự hoàn thiện vì sự
phát triển của chính nó và thông qua đó phát triển toàn xã
hội. Đó chính là giá trị nhân văn chân chính của kinh tế tư
nhân.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
* Phát triển năng lực con người
Kinh tế tư nhân có cội nguồn từ cá nhân, vì vậy phát
triển kinh tế tư nhân phải dựa trên nền tảng phát triển các giá
trị cá nhân, phát triển năng lực cá nhân, phát triển con người.
Có thể nói, không có sự phát triển năng lực cá nhân thì sẽ
không có sự phát triển kinh tế tư nhân.
Một trong những yếu tố cạnh tranh của một cộng đồng
xã hội chính là tính đa dạng của sự sáng tạo, mà tính đa dạng
của sự sáng tạo là hệ quả tất yếu của sự đa dạng của những
năng lực cá nhân. Sự đa dạng của năng lực cá nhân là kết
quả trực tiếp của sự tôn trọng các giá trị cá nhân. Như vậy,
có thể nói lý thuyết phát triển kinh tế tư nhân bắt nguồn từ lý
thuyết phát triển con người.
* Phát triển các quyền cá nhân
Sự phát triển xã hội gắn liền với sự phát triển ngày càng
phong phú các quyền cá nhân. Sự phát triển của các quyền
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cá nhân đến lượt nó sẽ thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển
mạnh mẽ.
Không có các quyền cá nhân làm tiền đề thì không thể
có các quyền của kinh tế tư nhân. Trong thực tế, hiện nay,
những hiện tượng can thiệp vào đời sống cá nhân diễn ra
tràn lan ở khá nhiều quốc gia. Khi chúng ta không xây dựng,
không tôn trọng các quyền cá nhân, có nghĩa là các giá trị cá
nhân không được pháp chế hóa, định chế hóa, hoặc chúng ta
không nhận thức các quyền cá nhân như những động lực của
sự phát triển cá nhân, như những không gian xã hội cần thiết
cho một cá nhân phát triển thì không thể phát triển khu vực
tư nhân lành mạnh được. Chừng nào một xã hội chưa tôn
trọng các quyền cá nhân, kèm theo đó là sở hữu cá nhân thì
xã hội đó không thể xây dựng khu vực kinh tế tư nhân một
cách chuyên nghiệp được.
Trong những năm gần đây, khu vực kinh tế tư nhân, chủ
yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), đã được nhìn
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nhận như động lực tăng trưởng kinh tế quan trọng của Việt
Nam. Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) hiện đang xây dựng
kế hoạch phát triển DNNVV giai đoạn 2006-2010.
Kế hoạch này sẽ là một bộ phận cấu thành của kế hoạch
phát triển Kinh tế - Xã hội 5 năm 2006-2010 của Chính phủ
Việt Nam. Trên cơ sở bản kế hoạch này, Cục Phát triển
DNNVV của Bộ KH-ĐT sẽ xây dựng một kế hoạch hành
động về phát triển DNNVV bao gồm các chương trình, biện
pháp trợ giúp khối doanh nghiệp này. Với bối cảnh trên, bản
tin này bàn về tăng trưởng của khu vực kinh tế tư nhân hiện
nay, đưa ra một số đề xuất về chính sách nâng cao chất
lượng phát triến kinh tế khu vựcViệc đăng ký thành lập
doanh nghiệp đã trở nên khá dễ dàng, giúp tăng nhanh số
lượng
doanh
nghiệp
thành
lập
mới.
Luật doanh nghiệp năm 1999 đánh dấu một mốc quan trọng
trong những nỗ lực của Nhà nước nhằm tạo điều kiện cho
khối kinh tế tư nhân phát triển. Với tinh thần chủ đạo là
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
“doanh nghiệp được tự do kinh doanh những gì mà pháp luật
không cấm”, chuyển từ “cấp phép kinh doanh” sang “đăng
ký kinh doanh”. Luật doanh nghiệp năm 1999 đã giúp giảm
đáng kể thời gian và chi phí đăng ký thành lập doanh nghiệp.
Nhờ đó, mỗi năm có thêm hàng chục ngàn doanh nghiệp
được chính thức thành lập. Theo số liệu của Trung tâm
Thông tin Doanh nghiệp (TTTTDN) của Bộ KH-ĐT, kể từ
khi Luật Doanh nghiệp có hiệu lực vào đầu năm 2000, số
lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập mới cho đế cuối năm
2003 nhiều gấp hơn hai lần số lượng doanh nghiệp thành lập
trong vòng 10 năm trước đó, nâng tổng số doanh nghiệp tại
Việt Nam lên khoảng 128.000.Số lượng doanh nghiệp thực
sự đang hoạt động không nhiều như con số đăng ký.
Theo điều tra của Tổng cục thống kê (TCTK), số doanh
nghiệp đang hoạt động tính đến thời điểm cuối năm 2002 là
62.908, cuối năm 2003 là 72.010, tức là khoảng 55% so với
số doanh nghiệp đã đăng ký. Trong một nền kinh tế thị
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
trường tự do cạnh tranh, việc dừng kinh doanh cũng như
việc đăng ký kinh doanh mới là hiện tượng bình thường của
quá trình phát triển khi mà các doanh nghiệp phản ứng với
thay đổi liên tục của môi trường bên ngoài, ví dụ như cơ hội
thị trường mới, các khó khăn mới xuất hiện v.v. Vì vậy, hiện
tượng số lượng doanh nghiệp còn hoạt động ít hơn số lượng
doanh nghiệp đã đăng ký thành lập là một điều dễ hiểu và ở
một mức độ nào đó phản ánh sự năng động của khối doanh
nghiệp tư nhân. Ở các nước phát triển thuộc tổ chức OECD,
tỷ lệ doanh nghiệp còn hoạt động sau 2 năm vào khoảng 6070% và sau 7 năm thì chỉ còn là 40-50%. Tuy nhiên, hệ
thống đăng ký doanh nghiệp hiện nay của Việt Nam chưa
cung cấp được thông tin đầy đủ về những doanh nghiệp đã
dừng hoạt động hay thay đổi và lý do thay đổi. Theo kết quả
nghiên cứu gần đây của MPDF, nguyên nhân giải thích sự
chênh lệch giữa số liệu của cơ quan phụ trách đăng ký doanh
nghiệp và TCTK là doanh nghiệp giải thể và dừng hoạt động
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
thì hầu như không được ghi nhận trong hệ thống đăng ký
doanh nghiệp của TTTTDN; nhiều doanh nghiệp đăng ký
thành lập không phải là doanh nghiệp thành lập mới mà là
chi nhánh hoặc công ty con của một doanh nghiệp khác và
một số doanh nghiệp có thể đăng ký nhằm phục vụ những
mục đích cá nhân hay mục đích đặc biệt của riêng doanh
nghiệp (ví dụ như được mua quyển “hóa đơn đỏ” VAT).
Hiểu rõ hơn những nguyên nhân này sẽ giúp Nhà nước có
được các chính sách quản lý và hỗ trợ doanh nghiệp thiết
thực hơn.
Các doanh nghiệp đang hoạt động chưa phát triển mạnh
về chất do còn nhiều khó khăn trong hoạt động sau đăng ký.
Trong khi việc thành lập doanh nghiệp đã dễ dàng hơn
nhiều, thì hoạt động kinh doanh cũng như cơ hội đầu tư mở
rộng sản xuất của doanh nghiệp tư nhân sau đăng ký vẫn còn
bị nhiều cản trở. Tuy khối doanh nghiệp tư nhân tăng nhanh
về số lượng nhưng quy mô đầu tư sản xuất nói chung còn
20