Tài liệu Thực trạng giải quyết việc làm ở tỉnh thái bình

§Ò tµi: thùc tr¹ng gi¶i quyÕt viÖc lµm ë tØnh th¸i b×nh. nhiÒu tÖ n¹n vµ tiªu cùc trong x· héi. V× vËy, viÖc lµm lu«n lµ chÝnh s¸ch x· héi c¬ b¶n, lµ h-íng -u tiªn trong toµn bé c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 2. Quan ®iÓm cña tØnh vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm. 2.1. §Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi. Th¸i B×nh lµ mét tØnh thuéc ch©u thæ s«ng Hång, bao gåm 1 thÞ x· vµ 7 thÞ trÊn (6 ph-êng, 272 x·) diÖn tÝch tù nhiªn 1.535,9 Km 2, d©n sè: 1.785.600 ng-êi. MËt ®é d©n sè: 1190 ng-êi/Km2. Tèc ®é ph¸t triÓn d©n sè: 0.9%/n¨m, b×nh qu©n mçi n¨m cã thªm 13774 ng-êi. DiÖn tÝch ®Êt b×nh qu©n 550m2/ng-êi, nguån nh©n lùc t¨ng nhanh qua c¸c n¨m ch-a ®-îc dö dông hÕt, sè ng-êi tõ 15 tuæi trë lªn chiÕm h¬n 76%, lao ®éng trong ®é tuæi lao ®éng chiÕm 60%, d©n sè vµ lao ®éng tËp trung chñ yÕu ë khu vùc n«ng th«n chiÕm 94,2%. Th¸i B×nh chñ yÕu lµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, dÞch vô vµ c¸c ngµnh kh¸c ®ang trong thêi kú manh món, cô thÓ lµ : Tæng s¶n phÈm n¨m 2000 ®¹t 4550 tû VND, nhÞp ®é t¨ng tr-ëng GDP b×nh qu©n n¨m 1991 – 2000 lµ 7%. Nãi chung nÒn kinh tÕ Th¸i B×nh ph¸t triÓn ch-a v÷ng ch¾c, tèc ®é t¨ng tr-ëng chËm, ph¸t triÓn ch-a toµn diÖn. 1 2.2 Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm. * ThuËn lîi: + Thùc hiÖn ®-êng lèi ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ n-íc chuyÓn nÒn kinh tÕ tõ tËp trung bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa nh»m huy ®éng søc m¹nh tæng hîp cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó ®Èy nhanh nhÞp ®é ph¸t triÓn kinh tÕ. Víi chÝnh s¸ch më cöa, khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t- ph¸t triÓn, trong 10 n¨m qua (1990 – 2000) Th¸i B×nh ®· cã 518 doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®-îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp, hµng ngµn tæ hîp s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc h×nh thµnh, 118 doanh nghiÖp Nhµ n-íc còng tõng b-íc t×m ®-îc h-íng ®i, thÝch nghi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, thu hót trªn 35000 lao ®éng vµo lµm viÖc, tõng b-íc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò bøc xóc vÒ viÖc lµm ®èi víi mét tØnh ®«ng d©n. + Sù t¨ng tr-ëng kinh tÕ qua c¸c n¨m ®· t¹o ra kh¶ n¨ng thùc hiÖn tèt h¬n vÒ chÝnh s¸ch ®èi víi ng-êi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp. + NÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ tr-êng dÉn ®Õn tõng b-íc h×nh thµnh thÞ tr-êng lao ®éng, t¹o ra cho c¸c c¬ quan cã chøc n¨ng, Nhµ n-íc cã ®iÒu kiÖn giíi thiÖu viÖc lµm vµ ng-êi lao ®éng cã ®iÒu kiÖn t×m viÖc lµm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh gi¸ trÞ søc lao ®éng, c¸c doanh nghiÖp thu hót ®-îc søc lao ®éng ®¶m b¶o viÖc lµm vµ thùc hiÖn chÕ ®é chÝnh s¸ch ®èi víi ng-êi lao ®éng tèt h¬n. + Bé luËt lao ®éng ra ®êi cïng víi luËt doanh nghiÖp, ®· t¹o ra hµnh lang ph¸p lý ®iÒu chØnh mèi quan hÖ lao ®éng gi÷a ng-êi sö dông lao ®éng vµ ng-êi lao ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr-êng * Khã kh¨n: + Trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ, víi chÝnh s¸ch më cöa khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t- ph¸t triÓn ®· t¹o nªn sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, dÉn ®Õn 2 c¬ cÊu lao ®éng, thu nhËp kh¸c nhau vµ møc ®é thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi víi ng-êi lao ®éng còng kh¸c nhau. + ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ch-a ®ång bé, ch-a thùc sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp quèc doanh vµ ngoµi quèc doanh trong c¬ chÕ thÞ tr-êng. + S¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong tØnh ®¹i bé phËn lµ s¶n xuÊt thñ c«ng b¸n c¬ khÝ, c«ng nghÖ kü thuËt l¹c hËu, chñng lo¹i hµng ho¸ ch-a ®a d¹ng, thÞ tr-êng tiªu thô s¶n phÈm kh«ng æn ®Þnh, chÊt l-îng s¶n phÈm ch-a ®ñ søc c¹nh tranh, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ch-a ®-îc ®µo t¹o c¬ b¶n nªn thiÕu kiÕn thøc qu¶n lý, kiÕn thøc ph¸p luËt, ®éi ngò c«ng nh©n chñ yÕu ®µo t¹o t¹i doanh nghiÖp, lao ®éng cã tay nghÒ, kü thuËt ®-îc ®µo t¹o chÝnh quy t¹i c¸c tr-êng líp chiÕm tû lÖ thÊp…do ®ã s¶n xuÊt kinh doanh gÆp nhiÒu khã kh¨n, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, viÖc lµm kh«ng æn ®Þnh, chÝnh s¸ch ®èi víi ng-êi lao ®éng ë nhiÒu doanh nghiÖp thùc hiÖn ch-a b¶o ®¶m møc quy ®Þnh cña BLL§. + Do t×nh h×nh mÊt æn ®Þnh ë khu vùc n«ng th«n, n«ng nghiÖp trong nh÷ng n¨m qua c¸c cÊp, c¸c ngµnh tËp trung gi¶i quyÕt nªn cã ¶nh h-ëng ®Õn viÖc thùc hiÖn gi¶i quyÕt viÖc lµm. 2.3. Quan ®iÓm cña tØnh vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm. + Gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng võa lµ nhiÖm vô chiÕn l-îc l©u dµi, võa mang tÝnh cÊp b¸ch, lµ tr¸ch nhiÖm cña toµn §¶ng, toµn d©n, cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi vµ cña chÝnh ng-êi lao ®éng, Nhµ n-íc, c¸c cÊp cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng ch-¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm hµng n¨m vµ tõng thêi kú ®Ò ra c¸c chØ tiªu t¹o viÖc lµm vµ c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn, cã hÖ thèng chÝnh s¸ch -u ®·i khuyÕn khÝch cã liªn quan ®Õn t¹o nhiÒu chç lµm viÖc míi ®Ó thu hót lao ®éng vµ cã tr¸ch nhiÖm víi ng-êi lao ®éng. 3 + Gi¶i quyÕt viÖc lµm ph¶i g¾n víi quy ho¹ch tæng thÓ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ®ång thêi c¨n cø vµo hai chØ tiªu chñ yÕu lµ: hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ chç lµm viÖc míi ®Ó lùa chän c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ. + Gi¶i quyÕt viÖc lµm ph¶i g¾n víi viÖc kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l-îng lao ®éng, do ®ã ph¶i x©y dùng kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i nguån nh©n lùc ®Ó ®¸p øng yªu cÇu gi¶i quyÕt viÖc lµm, yªu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®aÞ ho¸. + T¹o viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng lµ chÝnh s¸ch c¬ b¶n, lµ h-íng -u tiªn trong toµn bé c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng x· héi phï hîp víi c¬ cÊu kinh tÕ. KÕt hîp t¨ng tr-ëng viÖc lµm víi n©ng cao chÊt l-îng viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. §Ó thùc hiÖn nh÷ng quan ®iÓm trªn, TØnh uû ®· chØ thÞ cho c¸c ngµnh, c¬ quan chøc n¨ng liªn quan cã tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt, trong ®ã lµ Së Lao ®éng th-¬ng binh – x· héi. 2.4. C¬ cÊu tæ chøc, chøc n¨ng cña Së Lao ®éng Th-¬ng binh – x· héi. Së Lao ®éng Th-¬ng binh – x· héi chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý kÕ ho¹ch, thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh, h-íng dÉn c¸c huyÖn, thÞ x· x©y dùng vµ thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh môc tiªu gi¶i quyÕt viÖc lµm cña ®Þa ph-¬ng, phèi hîp víi së, ngµnh, ®oµn thÓ liªn quan x©y dùng c¬ chÕ khuyÕn khÝch t¹o viÖc lµm, kiÓm tra, ®¸nh gi¸ tæng hîp b¸o c¸o Ban chØ ®¹o , UBND tØnh theo ®Þnh kú. Së Lao ®éng Th-¬ng binh – x· héi Th¸i B×nh ®-îc thµnh lËp th«ng qua quyÕt ®Þnh sè 230/Q§UB ngµy 13/5/1998 trªn c¬ së hîp nhÊt Së Lao ®éng vµ Së Th-¬ng binh x· héi. C¬ cÊu tæ chøc cña Së gåm: 1 Gi¸m ®èc, 3 Phã Gi¸m ®èc, 7 phßng ban vµ c¸c c¬ së trùc thuéc. Së Lao ®éng Th-¬ng binh vµ x· héi lµ c¬ quan chuyªn m«n cña tØnh, chÞu sù qu¶n lý, chØ ®¹o toµn diÖn cña UBND tØnh vµ chÞu sù h-íng dÉn vÒ 4 chuyªn m«n theo ngµnh däc cÊp trªn. Së cã tr¸ch nhiÖm gióp UBND tØnh qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ c«ng t¸c lao ®éng th-¬ng binh vµ x· héi, cô thÓ lµ: + Gióp UBND tØnh x©y dùng quy ho¹ch, kÕ ho¹ch vÒ c«ng t¸c lao ®éng th-¬ng binh vµ x· héi. H-íng dÉn c¸c ngµnh c¸c cÊp thùc hiÖn quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ®ã. + Gióp UBND tØnh tæ chøc vµ chØ ®¹o c¸c ngµnh, c¸c cÊp ph©n bè lao ®éng, s¾p xÕp viÖc lµm, ®iÒu ®éng lao ®éng vµ di d©n x©y dùng vïng kinh tÕ míi. TuyÓn dông lao ®éng cho c¸c nhu cÇu cña Nhµ n-íc kÓ c¶ lao ®éng hîp t¸c víi n-íc ngoµi vµ lao ®éng nghÜa vô …theo chÝnh s¸ch cña Nhµ n-íc. + H-íng dÉn c¸c ngµnh, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh, sù nghiÖp trong tØnh sö dông vµ qu¶n lý lao ®éng hîp lý, x©y dùng c¸c ®Þnh møc lao ®éng vµ thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch ®èi víi ng-êi lao ®éng. + H-íng dÉn vµ kiÓm tra c¸c ngµnh c¸c cÊp thùc hiÖn chÝnh s¸ch chÕ ®é cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ®èi víi th-¬ng binh, liÖt sÜ, nh÷ng ng-êi cã c«ng víi n-íc. + Gióp UBND tØnh xÐt duyÖt vµ cÊp giÊy chøng nhËn cho c¸c th-¬ng bÖnh binh, gia ®×nh liÖt sÜ, sæ h-u, mÊt søc. ChØ ®¹o viÖc b¸o tin, b¸o tö liÖt sÜ, quy tËp liÖt sÜ. + Tæ chøc chØ ®¹o viÖc nu«i d-ìng, ®iÒu d-ìng, phôc håi chøc n¨ng, d¹y v¨n ho¸, d¹y nghÒ vµ tæ chøc s¶n xuÊt cho th-¬ng binh, ng-êi tµn tËt vµ c¸c ®èi t-îng chÝnh s¸ch. + Qu¶n lý c¸c nguån kinh phÝ vËt t- cña c«ng t¸c lao ®éng th-¬ng binh vµ x· héi, chØ ®¹o c¸c ngµnh, c¸c cÊp sö dông ®óng môc ®Ých vµ hiÖu qu¶ nguån kinh phÝ vËt t- ®-îc giao. + Thùc hiÖn kiÓm tra, thanh tra Nhµ n-íc trong viÖc chÊp hµnh chÕ ®é chÝnh s¸ch, ph¸p luËt ®èi víi ng-êi lao ®éng, th-¬ng binh liÖt sÜ vµ c¸c ®èi t-îng x· héi. Ph¸t hiÖn vµ ®Ò nghÞ víi UBND tØnh xö lý c¸c vô viÖc vi ph¹m quy ®Þnh cña Nhµ n-íc. 5 + H-íng dÉn c¸c ngµnh, c¸c cÊp, c¸c ®¬n vÞ c¬ së kiÖn toµn tæ chøc qu¶n lý lao ®éng, tiÒn l-¬ng vµ c¸c ®èi t-îng chÝnh s¸ch. + Qu¶n lý c«ng t¸c ®µo t¹o båi d-ìng c¸n bé theo sù ph©n cÊp cña tØnh. IV. T×nh h×nh vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh Bé luËt Lao ®éng. Ngay sau khi Bé luËt lao ®éng cã hiÖu lùc thi hµnh (01/1/1995) TØnh uû ®· cã chñ tr-¬ng chØ ®¹o UBND tØnh cã chØ thÞ sè 16/CT- UB ngµy 8/2/1995 vµ tæ chøc triÓn khai thi hµnh Bé luËt lao ®éng tíi l·nh ®¹o c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ x· héi, gi¸m ®èc c¸c ®¬n vÞ, doanh nghiÖp cã sö dông lao ®éng trong tØnh. Sau héi nghÞ cña tØnh, Së Lao ®éng – Th-¬ng binh vµ x· héi ®· phèi hîp víi c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ, héi quÇn chóng tæ chøc tuyªn truyÒn Bé luËt lao ®éng vµ c¸c v¨n b¶n h-íng dÉn thi hµnh b»ng nhiÒu h×nh thøc nh-: x©y dùng ®éi ngò b¸o c¸o viªn trùc tiÕp phæ biÕn cho c«ng nh©n lao ®éng t¹i c¸c doanh nghiÖp; so¹n tho¶, in Ên tµi liÖu hái vµ ®¸p vÒ Bé luËt lao ®éng; Tr¶ lêi chÝnh s¸ch lao ®éng trªn ®µi, b¸o, tæ chøc thi t×m hiÓu bé luËt lao ®éng, h-íng dÉn cô thÓ viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch lao ®éng trªn ®Þa bµn nh- quy ®Þnh vÒ tuyÓn dông lao ®éng, chÕ ®é tiÒn l-¬ng, tiÒn th-ëng, chÕ ®é th«i viÖc…§Õn nay, tuy cßn møc ®é kh¸c nhau nh-ng nh×n chung ®éi ngò c¸c bé qu¶n lý, c«ng nh©n lao ®éng trong c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc cã sö dông lao ®éng ®Òu ®-îc häc tËp qu¸n triÖt néi dung cña Bé luËt lao ®éng, nhËn thøc vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña ng-êi lao ®éng, ng-êi sö dông lao ®éng trong quan hÖ lao ®éng ®· ®-îc n©ng lªn râ rÖt. HÖ thèng tæ chøc gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng ®· kÞp thêi ®-îc thµnh lËp, ë cÊp tØnh cã Toµ lao ®éng, Héi ®ång träng tµi lao ®éng tØnh. ë c¸c ®¬n vÞ doanh nghiÖp ®· cã h-íng dÉn thµnh lËp Héi ®ång hoµ gi¶i. 6 Tæ chøc c«ng ®oµn tõ tØnh ®Õn c¬ së ®· céng t¸c chÆt chÏ víi c¸c cÊp, c¸c ngµnh, ®¬n vÞ vµ th-êng xuyªn tuyªn tuyÒn gi¸o dôc, ®éng viªn CNVC – L§ cïng chñ doanh nghiÖp thùc hiÖn Bé luËt lao ®éng, chó träng cñng cè vµ x©y dùng c«ng ®oµn c¬ së v÷ng m¹nh nh»m thùc hiÖn tèt chøc n¨ng tham gia qu¶n lý, ch¨m lo vµ b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng hîp ph¸p cña ng-êi lao ®éng. Ngµnh BHXH tØnh víi chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh ®· phèi hîp tuyªn truyÒn vµ tæ chøc thùc hiÖn cÊp sæ BHXH vµ thùc hiÖn viÖc thu-chi BHXH ®óng chÕ ®é quy ®Þnh gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc thi hµnh Bé luËt lao ®éng trªn ®Þa bµn tØnh. 1. VÒ hîp ®ång lao ®éng - §èi víi 118 doanh nghiÖp Nhµ n-íc trªn ®Þa bµn tØnh ®ang sö dông 14.822 lao ®éng, ®Õn nay ®· thùc hiÖn giao kÕt hîp ®ång vµ cÊp sæ lao ®éng cho 12.133 lao ®éng ®¹t tû lÖ 82% - §èi víi 516 doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®ang sö dông trªn 21.000 lao ®éng, míi thùc hiÖn giao kÕt hîp ®ång lao ®éng theo ®óng quy ®Þnh cña Bé luËt lao ®éng ®-îc 211 lao ®éng ë 4 doanh nghiÖp (C«ng ty H-¬ng sen 112 lao ®éng ; XN DÖt Hång Qu©n 50 lao ®éng ; C«ng ty Mü nghÖ vµng b¹c Duy ChiÕn 37 lao ®éng, C«ng ty tæng hîp Huy Hoµng 12 lao ®éng) ®¹t tû lÖ 1%. - §èi víi 2 doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi ®ang sö dông 1.200 lao ®éng, ®· thùc hiÖn giao kÕt hîp ®ång cho 550 lao ®éng ®¹t tû lÖ 47%. Nh×n chung, nh÷ng H§L§ ®· ®-îc ký kÕt vÒ c¬ b¶n ®¶m b¶o theo quy ®Þnh cña BLL§, tuy nhiªn do nhËn thøc cña ng-êi lao ®éng vµ ng-êi sö dông lao ®éng ch-a ®Çy ®ñ vµ trong ®iÒu kiÖn SXKD kh«ng æn ®inh, viÖc lµm thiÕu, n¨ng lùc lao ®éng thÊp nªn phÇn lín c¸c doanh nghiÖp ký h×nh thøc H§L§ kh«ng x¸c ®Þnh thêi h³n ®èi víi lao ®éng thuéc diÖn “biªn chÕ” tr­íc ®©y chuyÓn sang, ký kÕt H§L§ tõ 1 ®Õn 3 n¨m ®èi víi lao ®éng ®· tuyÓn vµo, thËm chÝ cßn ký H§L§ d-íi 1 n¨m mÆc dï c«ng viÖc cña ng-êi lao ®éng lµm 7 cã tÝnh chÊt l©u dµi. Néi dung ký kÕt hîp ®ång lao ®éng còng ch-a ®Çy ®ñ, nhiÒu néi dung ®Ó trèng hoÆc ghi “theo quy ®Þnh hiÖn h¯nh” kh«ng thÓ hiÖn râ quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña ng-êi lao ®éng vµ ng-êi sö dông lao ®éng. Nh÷ng quyÒn lîi cña ng-êi lao ®éng ghi trong H§L§ phÇn lín chØ ®¶m b¶o ë møc ®é tèi thiÕu theo quy ®Þnh cña Bé luËt lao ®éng. NhiÒu doanh nghiÖp ch-a thùc hiÖn viÖc cËp nhËt ®¨ng ký sö dông lao ®éng víi Së L§TB vµ XH theo ®Þnh kú. Trong 4 doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®· ký kÕt H§L§ chñ yÕu míi ký kÕt H§L§ cho 1 sè lao ®éng gi¸n tiÕp gi÷ c¸c vÞ trÝ chñ chèt cña doanh nghiÖp vµ mét sè c«ng nh©n cã tr×nh ®é tay nghÒ cao, sè ®«ng lao ®éng cßn l¹i ch-a tiÕn hµnh ký kÕt H§L§, ®ã lµ mét vÊn ®Ò vi ph¹m Bé luËt lao ®éng. 2. Tho¶ -íc lao ®éng tËp thÓ Theo N§ 196/CP ngµy 31/12/1994 cña ChÝnh phñ vµ c«ng v¨n sè 1479/L§-TBXH ngµy 22/4/1995 cña Bé L§TB vµ XH ®Õn nay toµn tØnh míi cã 53 doanh nghiÖp x©y dùng vµ ®¨ng ký tho¶ -íc lao ®éng tËp thÓ víi Së lao ®éng th-¬ng binh vµ x· héi, trong ®ã cã 50 DNNN vµ 3 doanh nghiÖp ngoµi quèc danh Néi dung tho¶ -íc lao ®éng tËp thÓ ë nh÷ng doanh nghiÖp ®· x©y dùng chØ ®¹t ë møc ®é tèi thiÓu theo quy ®Þnh, phÇn nhiÒu lµ tho¶ thuËn l¹i c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh- : tham quan, nghØ m¸t, trî cÊp khã kh¨n. NhiÒu doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh tr¶ l-¬ng d-íi møc quy ®Þnh, giê lµm viÖc, giê nghØ ng¬i ch-a ®-îc thùc hiÖn nghiªm tóc. 3. ChÕ ®é tiÒn l-¬ng. ChÕ ®é tiÒn l-¬ng quy ®Þnh t¹i ch-¬ng VI Bé l-Ët lao ®éng vµ N§ 179/CP ngµy 31/12/1994 cña ChÝnh phñ, ®· ®-îc c¸c doanh nghiÖp ¸p dông vµ thùc hiÖn: - §èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc, hÇu hÕt ng-êi lao ®éng ®-îc xÕp l-¬ng theo N§ 26/CP vµ thùc hiÖn chÕ ®é n©ng bËc, thi n©ng bËc hµng n¨m theo quy ®Þnh. Tuy vËy, trong ®iÒu kiÖn SXKD kh«ng æn ®Þnh, viÖc lµm thiÕu, 8 hiÖu qu¶ SXKD ch-a cao, nh-ng ®· cè g¾ng thùc hiÖn ®-îc møc l-¬ng tèi thiÓu theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ trong tõng thêi kú. Trong sè 118 doanh nghiÖp Nhµ n-íc, hiÖn nay míi cã 21 doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i vµ ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ®-îc h-ëng hÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm theo quy ®Þnh cña N§ 28/CP víi møc l-¬ng tèi thiÓu tõ 250.000 ®ång ®Õn 350.000 ®«ng/ng-êi/th¸ng, cßn l¹i phÇn lín c¸c doanh nghiÖp ®¶m b¶o møc tèi thiÓu 210.000 ®ång. Thu nhËp b×nh qu©n cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc lµ 460.000 ®ång/ng-êi/th¸ng, ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n kh«ng cã l·i, ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi së h÷u nªn thu nhËp b×nh qu©n cña ng-êi lao ®éng kh«ng ®¶m b¶o ®-îc møc l-¬ng tèi thiÓu. ViÖc tr¶ l-¬ng cho c¸c ngµy nghØ lÔ, tÕt, viÖc riªng ®-îc thùc hiÖn tèt, nh-ng viÖc tr¶ l-¬ng cho c¸c ngµy ngõng viÖc do lçi cña doanh nghiÖp kh«ng cã viÖc lµm kh«ng thùc hiÖn ®-îc, phÇn lín lµ nghØ kh«ng l-¬ng, chØ mét sè Ýt doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i míi thùc hiÖn ®-îc nh-ng vÉn thÊp h¬n 70% theo quy ®Þnh cña luËt lao ®éng. - §èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh hÇu hÕt kh«ng vËn dông thùc hiÖn viÖc xÕp l-¬ng theo thang b¶ng l-¬ng quy ®Þnh t¹i N§ 26/CP mµ chØ tho¶ thuËn gi÷a ng-êi sö dông lao ®éng vµ ng-êi lao ®éng theo mét møc nhÊt ®Þnh ®èi víi lao ®éng gi¸n tiÕp; lao ®éng trùc tiÕp th× phô thuéc vµo viÖc lµm vµ ®¬n gi¸ tiÒn l-¬ng s¶n phÈm, thu nhËp hµng th¸ng b×nh qu©n ®¹t 250.000 – 300.000®ång/ng-êi/th¸ng. ViÖc tr¶ l-¬ng cho c¸c ngµy nghØ hµng tuÇn, nghØ lÔ, tÕt, viÖc riªng ®Òu kh«ng thùc hiÖn vµ còng ch-a quan t©m ®Õn viÖc n©ng bËc l-¬ng hµng n¨m cho ®éi ngò lao ®éng. 4. Thêi gian lµm viÖc vµ thêi gian nghØ ng¬i. Thêi gian lµm viÖc vµ thêi gian nghØ ng¬i ®-îc quy ®Þnh t¹i ch-¬ng VII Bé luËt lao ®éng vµ N§ 195/CP ngµy 31/12/1994 cña ChÝnh phñ, nh×n chung c¸c doanh nghiÖp ®· cè g¾ng thùc hiÖn: - PhÇn lín c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn ®é dµi thêi gian lµm viÖc 8h/ngµy, 48h/tuÇn vµ tæ chøc lµm viÖc 1 ca. Toµn tØnh chØ cã 4 ®¬n vÞ lµm 2 ca 9 trë lªn ®ã lµ XN Khai th¸c khÝ, Nhµ m¸y bia H-¬ng Sen, c«ng ty may LanLan, c«ng ty TNHH IVORY. - Thùc hiÖn Q§ sè 188/Q§-TTg ngµy 17/9/1999 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ vÒ thùc hiÖn chÕ ®é tuÇn lµm viÖc 40h vµ th«ng t- h-íng dÉn sè 23/TTL§TBXH ngµy 4/10/1999 cña Bé Lao ®éng Th-¬ng binh – X· héi ®Õn nay ®· cã 6 doanh nghiÖp thùc hiÖn ®-îc ®ã lµ: Ng©n hµng §Çu t-, Ng©n hµng C«ng th-¬ng, Ng©n hµng N«ng nghiÖp, C«ng ty Xe ®¹p – Xe m¸y, XN Khai th¸c c«ng tr×nh thuû n«ng Vò Th-, C«ng ty B¶o ViÖt. Cßn l¹i c¸c doanh nghiÖp kh¸c kh«ng thùc hiÖn ®-îc theo Q§ trªn. - Trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng æn ®Þnh, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh nhÊt thêi nh-: may mÆc, chÕ biÕn n«ng s¶n, gia c«ng hµng xuÊt khÈu…§Ó ®¶m b¶o ®óng hîp ®ång c¸c doanh nghiÖp nµy ph¶i lµm t¨ng ca, t¨ng giê trong ngµy, trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Nh×n chung vÉn ®¶m b¶o quy ®Þnh cña ph¸p luËt mét n¨m kh«ng lµm thªm qu¸ 200 giê. - ViÖc thùc hiÖn chÕ ®é nghØ phÐp n¨m, nghØ viÖc riªng, nghØ lÔ tÕt, nghØ hµng tuÇn ®-îc c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc thùc hiÖn tèt, c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh hÇu nh- ch-a thùc hiÖn ®-îc. 5. Kû luËt lao ®éng vµ tr¸ch nhiÖm vËt chÊt. - ViÖc x©y dùng, ®¨ng ký vµ ban hµnh thùc hiÖn néi quy lao ®éng theo N§ 41/CP ®Õn nay míi cã 50 DNNN x©y dùng vµ ®¨ng ký víi Së L§TB – XH cßn l¹i c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ch-a x©y dùng vµ lµm c¸c thñ tôc ®¨ng ký. - Néi dung x©y dùng néi quy lao ®éng ë c¸c DN ®· x©y dùng cßn mang nÆng tÝnh h×nh thøc chung chung ch-a cô thÓ trong tõng doanh nghiÖp. - Héi ®ång hßa gi¶i ë c¸c doanh nghiÖp míi chØ thµnnh lËp ®-îc ë 24 DN trong tØnh vµ ho¹t ®éng ch-a hiÖu qu¶, vai trß cña chñ doanh nghiÖp vµ chñ c«ng ®oµn ch-a ®-îc ph¸t huy ®Çy ®ñ. 6. An toµn lao ®éng vµ vÖ sinh lao ®éng. 10 Theo quy ®Þnh t¹i ch-¬ng VI Bé luËt lao ®éng vµ N§ 06/CP ngµy 20/1/1995 cña ChÝnh phñ, nh×n chung c¸c doanh nghiÖp ®Òu cè g¾ng thùc hiÖn ®¶m b¶o cho an toµn s¶n xuÊt, sè vô tai n¹n cã xu h-íng gi¶m, viÖc huÊn luyÖn an toµn lao ®éng nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp cã yªu cÇu vÒ an toµn nghiªm ngÆt ®-îc thùc hiÖn tèt. 7. B¶o hiÓm x· héi Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ, x· héi cña tØnh cßn nhiÒu khã kh¨n, s¶n xuÊt ch-a ph¸t triÓn m¹nh nªn sè lao ®éng thu hót vµo lµm trong c¸c DN ch-a nhiÒu, tû lÖ lao ®éng d- thõa vµ thiÕu viÖc lµm trong c¸c ®¬n vÞ SXKD cßn ë møc ®é cao. Song kÕt qu¶ thùc hiÖn BHXH trªn ®Þa bµn tØnh ®-îc ®¶m b¶o, sè ng-êi, sè ®¬n vÞ tham gia b¶o hiÓm n¨m sau cao h¬n n¨m tr-íc. TÝnh ®Õn th¸ng 10 n¨m 2001 cã 1388 ®¬n vÞ víi tæng sè 52.757 ng-êi tham gia BHXH trong ®ã: - Khu vùc qu¶n lý Nhµ n-íc 27.257 ng-êi. - C¸n bé x· ph-êng lµ 5072 ng-êi. - Khu vùc SXKD: 20.426 ng-êi. Tæng nguån thu b¶o hiÓm hµng n¨m trªn 50 tû PhÇn II. Thùc tr¹ng gi¶i quyÕt viÖc lµm ë tØnh Th¸i B×nh. I. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh lao ®éng vµ viÖc lµm. 1. D©n sè vµ lao ®éng. Theo sè liÖu ®iÒu tra lao ®éng viÖc lµm n¨m 1998 cña liªn ngµnh Lao ®éng th-¬ng binh vµ x· héi – Côc thèng kª vµ sè liÖu tæng ®iÒu tra d©n sè vµ nhµ ë cña ban chØ ®¹o tæng ®iÒu tra d©n sè vµ nhµ ë cña tØnh Th¸i B×nh nhsau: Stt 1 2 ChØ tiªu §V TÝnh 1998 D©n sè Ng-êi 1.770.500 Nguån lao ®éng(sè ng-êi tõ Ng-êi 1.291.182 15 tuæi trë lªn) 11 1/4/1999 1.785.600 1.370.616 3 - Tû lÖ so víi d©n sè Lao ®éng trong ®é tuæi - Tû lÖ so víi d©n sè % Ng-êi % 72,92% 1.028.689 58% 73.23% 1.035.648 58% Nh- vËy, d©n sè toµn tØnh n¨m 1999 lµ 1.785.600 ng-êi trong ®ã h¬n 90% d©n sè vµ lao ®éng tËp trung ë khu vùc n«ng th«n vµ n«ng nghiÖp. Th¸i B×nh cã nguån lao ®éng dåi dµo chiÕm 73,23% (1999) trong ®ã lao ®éng trong ®é tuæi chiÕm 58% (kho¶ng h¬n 1 triÖu ng-êi), ®©y lµ yÕu tè c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn, ®ång thêi còng lµ søc Ðp lín vÒ viÖc lµm. 2. ChÊt l-îng lao ®éng. + Tr×nh ®é v¨n ho¸: Trong tØnh sè ng-êi tõ 15 tuæi trë lªn cã: - 26% tèt nghiÖp PTTH - 50% tèt nghiÖp PTCS - 15% tèt nghiÖp tiÓu häc - 8,5% ch-a tèt nghiÖp tiÓu häc vµ ch-a biÕt ch÷ + Tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt: sè ng-êi tõ 15 tuæi trë lªn cã: - 81,5% lµ lao ®éng phæ th«ng ch-a qua ®µo t¹o - 9,5% c«ng nh©n kü thuËt vµ nh©n viªn nghiÖp vô - 5% trung cÊp - 4% cao ®¼ng, ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc Nguån lao ®éng cña tØnh cã tr×nh ®é v¨n ho¸ kh¸ cao, nh-ng sè ng-êi kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt chiÕm tû lÖ cao 81,5%, lùc l-îng khoa häc c«ng nghÖ vµ CNKT nghiÖp vô thÊp 9,5%, sè ng-êi cã tr×nh ®é trung cÊp trë lªn chiÕm 9% tËp trung chñ yÕu vµo c¸c ngµnh gi¸o dôc, c«ng nghiÖp, y tÕ vµ c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp. RÊt Ýt lao ®éng ®-îc ®µo t¹o nghÒ n«ng-l©m-ng- dï chØ lµ ng¾n h¹n, tõ ®ã ph¶n ¸nh c¬ cÊu lao ®éng gi÷a ®-îc ®µo t¹o vµ kh«ng ®-îc ®µo t¹o cßn bÊt hîp lý, lao ®éng ®· qua ®µo t¹o tËp trung ë khu vùc thÞ trÊn, thÞ x·. Cßn ë khu vùc n«ng th«n lao ®éng ®-îc ®µo t¹o chiÕm 8%. §Æc biÖt CNKT cã tay nghÒ cao thiÕu nghiªm träng 12 nªn lùc l-îng lao ®éng ch-a trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ theo h-íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. ChÊt l-îng lao ®éng thÊp nh- hiÖn nay nã ¶nh h-ëng kh«ng nhá tíi kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt viÖc lµm. Qua kÕt qu¶ ®iÒu tra cho thÊy phÇn lín lao ®éng thÊt nghiÖp vµ thiÕu viÖc lµm lµ ch-a qua ®µo t¹o hoÆc ®µo t¹o nh-ng kh¶ n¨ng chuyªn m«n, tay nghÒ kÐm, kh«ng ®¸p øng ®-îc yªu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi tØnh hoÆc kh«ng tù gi¶i quyÕt ®-îc viÖc lµm. Toµn tØnh hiÖn nay cßn kho¶ng 2 – 2,2 v¹n lao ®éng ch-a cã viÖc lµm vµ 22 – 23 v¹n lao ®éng thiÕu viÖc lµm. Cïng víi kho¶ng 1 triÖu lao ®éng ch-a qua ®µo t¹o chuyªn m«n kü thuËt, hµng n¨m sè lao ®éng trÎ tèt nghiÖp PTCS kh«ng thi vµo tr-êng PTTH kho¶ng 15.000 ng-êi, sè ng-êi tèt nghiÖp PTTH kh«ng thi vµo trung häc, cao ®¼ng, ®¹i häc kho¶ng 10.000 ng-êi b-íc vµo ®é tuæi lao ®éng cÇn cã viÖc lµm. §©y lµ søc Ðp rÊt lín cho viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm ë tØnh Th¸i B×nh. 3. Ph©n bè lao ®éng. 3.1. Ph©n bè lao ®éng theo ®Þa giíi hµnh chÝnh (1999). Stt 1 2 3 4 5 6 7 8 ®¬n vÞ ThÞ x· Th¸i B×nh HuyÖn H-ng Hµ HuyÖn Quúnh Phô HuyÖn §«ng H-ng HuyÖn Th¸i Thôy HuyÖn TiÒn H¶i HuyÖn KiÕn X-¬ng HuyÖn Vò ThCéng ®v tÝnh Ng-êi “ “ “ “ “ “ “ D©n sè 130.345 243.989 239.490 247.981 260.024 203.919 235.661 224.191 1.785.600 Lao ®éng % so víi ds 78.270 60,0 140.537 57,6 137.949 57,3 142.837 57,6 150.553 57,9 118.069 57,9 136.212 57,8 131.224 58,0 1.035.648 58,0 3.2 Ph©n bè theo nhãm ngµnh kinh tÕ x· héi. Tæng sè 1.041.654 ng-êi ho¹t ®éng kinh tÕ N«ngC«ng nghiÖp Th-¬ng m¹i- Qu¶n lý NN-sn l©m -ng- vµ x©y dùng dÞch vô ®¶ng ®oµn thÓ 797.511 163.539 13 53.124 27.480 100% 76,57% 15,7% 2,63% 5,1% C¬ cÊu kinh tÕ(GDP) 57,37% 12,63% 30% 100% 3.3. Ph©n bè lao ®éng theo khu vùc kinh tÕ (1999). - Tæng sè: 1.041.654 ng-êi, trong ®ã: - Quèc doanh: 46.208 ng-êi chiÕm 4% - Ngoµi quèc doanh: 995.266 ng-êi chiÕm 95,9% - Cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi: 180 ng-êi chiÕm 0,1% ViÖc ph©n bè lao ®éng gi÷a c¸c ngµnh, c¸c vïng vµ khu vùc kinh tÕ, ph¶n ¸nh lùc l-îng lao ®éng ®-îc tËp trung chñ yÕu ë khu vùc n«ng th«n vµ n«ng nghiÖp. Lao ®éng khu vùc thµnh thÞ, ngµnh c«ng nghiÖp, x©y dùng vµ th-¬ng m¹i dÞch vô ch-a ph¸t triÓn. Tæng s¶n phÈm GDP do ngµnh n«ng l©m – ng- chiÕm 57,37%, ngµnh c«ng nghiÖp x©y dùng chiÕm 12,63% vµ th-¬ng m¹i dÞch vô chiÕm 30% ®· ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn kinh tÕ cßn l¹c hËu vµ mang nÆng tÝnh tù cung, tù cÊp, ch-a t-¬ng xøng víi tiÒm n¨ng còng nhyªu cÇu ph¸t triÓn x· héi cña tØnh. II. Thùc tr¹ng gi¶i quyÕt viÖc lµm ë tØnh Th¸i B×nh. 1. Thùc tr¹ng gi¶i quyÕt viÖc lµm. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra lao ®éng viÖc lµm th¸ng 7 n¨m 1999, thùc tr¹ng lao ®éng viÖc lµm cña tØnh th¸i B×nh nh- sau: ChØ tiªu Tæng sè ng-êi ho¹t ®éng kinh tÕ 1. Sè ng-êi cã viÖc lµm - §ñ viÖc lµm Tû lÖ so víi sè ng-êi cã viÖc lµm - ThiÕu viÖc lµm Tû lÖ so víi ng-êi cã viÖc lµm 2. Sè ng-êi kh«ng cã viÖc lµm Tû lÖ so víi sè ng-êi H§KT ®v tÝnh Ng-êi “ “ % Ng-êi % Ng-êi % 14 Khu vùc thµnh thÞ 58.235 53.173 45.296 85% 7.904 15,9% 5.062 8,69% Khu vùc n«ng th«n 983.419 964.617 773.774 80,21% 190.872 19,79% 18.802 1,91% Chung cho c¶ tØnh 1.041.654 1.017.790 819.013 80,5% 198.777 19,5% 23.864 2,29% Nh- vËy sè ng-êi ®ñ viÖc lµm chiÕm 80.5%, thiÕu viÖc lµm chiÕm tû lÖ cao 19,5% vµ tËp trung ë khu vùc n«ng th«n, n«ng nghiÖp. Sè ng-êi thÊt nghiÖp chiÕm tû lÖ cao, toµn tØnh lµ 2,29% (lµ 23.864 ng-êi) trong ®ã khu vùc thÞ x·, thÞ trÊn chiÕm 8,69% (5062 ng-êi) trong khi b×nh qu©n chung khu vùc toµn quèc lµ 6%. 2. KÕt qña gi¶i quyÕt viÖc lµm trong 3 n¨m (1997, 1998, 1999). Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ ®æi míi cña tØnh vÒ vÊn ®Ò viÖc lµm ®· thu ®-îc kÕt qu¶ sau: Stt 1 2 3 ChØ tiªu ®v tÝnh 1997 KÕt qu¶ 1998 1999 Sè lao ®éng ®-îc gi¶i Ng-êi 14.690 12.247 11.300 quyÕt viÖc lµm míi Tû lÖ thÊt nghiÖp ë % 8,64% 8,69% 7,84% khu vùc thµnh thÞ Tû lÖ sö dông thêi gian lao ®éng ë khu “ 68,5% 72,5% 73,18% vùc n«ng th«n Trong 3 n¨m(1997, 1999) víi sù cè g¾ng nç lùc cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh, ®oµn thÓ, tæ chøc x· héi vµ viÖc triÓn khai ®-a Bé luËt lao ®éng vµo cuéc sèng ®· t¹o hµnh lang ph¸p lý ®Ó ng-êi lao ®éng t¹o më c¬ héi t×m kiÕm viÖc lµm, do ®ã ®· gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 38.237 ng-êi lao ®éng, b×nh qu©n mçi n¨m gi¶i quyÕt viÖc lµm míi cho 12.500 lao ®éng, n©ng hÖ sè sö dông thêi gian lao ®éng ë n«ng th«n tõ 71,8% n¨m 1997 lªn 73,1% n¨m 1999. 3. Mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng t¹o viÖc lµm cã hiÖu qu¶. 15 + Víi sù tiÕn bé KHKT, ch-¬ng tr×nh khuyÕn n«ng vµ 5 ch-¬ng tr×nh kinh tÕ träng ®iÓm ®· t¹o mét b-íc chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i, gãp phÇn ph©n bæ l¹i lao ®éng trong n«ng nghiÖp, ®Æc biÖt vô ®«ng ®-îc ph¸t triÓn gãp phÇn ®-a hÖ sè sö dông ®Êt tõ 2,22 vßng/n¨m lªn 2,28 vßng/n¨m. + Ch-¬ng tr×nh vay vèn tõ quü hç trî quèc gia theo c¸c dù ¸n nhá tõ n¨m 1992 ®Õn nay víi tæng nguån vèn 28 tû ®ång ®· t¹o viÖc lµm cho 28.000 lao ®éng. + Ch-¬ng tr×nh tÝn dông ng©n hµng ng-êi nghÌo cho vay vèn ®· t¹o thªm viÖc lµm cã thu nhËp 7080 lao ®éng thuéc hé gia ®×nh nghÌo. + Trong c¬ chÕ ®æi míi, víi c¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng ph¸t triÓn, 182 c¬ së s¶n xuÊt ngoµi quèc doanh ®-îc thµnh lËp nay ®· thu hót trªn 19.000 lao ®éng vµo lµm viÖc, trong ®ã ®¸ng chó ý lµ ngµnh dÖt, may mÆc, thªu ren ph¸t triÓn kh¸ m¹nh. + Khai th¸c nu«i trång, ®¸nh b¾t, chÕ biÕn h¶i s¶n, nhiÒu m« h×nh HTX ra ®êi, hé gia ®×nh nu«i trång thuû h¶i s¶n ®¸nh b¾t xa bê, phï hîp víi c¬ chÕ ®æi míi, ®· thóc ®Èy kinh tÕ biÓn t¨ng tr-ëng. + Ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc, ®oµn thÓ, héi quÇn chóng, ®· t¹o ®-îc nhiÒu viÖc lµm cho héi viªn vµ c¸c hé gia ®×nh th«ng qua viÖc cho vay vèn, t¹o viÖc lµm vµ gióp nhau lµm kinh tÕ gia ®×nh. 4. Nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c gi¶i quyÕt viÖc lµm. + Lao ®éng ®-îc gi¶i quyÕt viÖc lµm so víi lao ®éng cÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm ®¹t tû lÖ thÊp, hiÖu qu¶ ch-a cao, ph©n bè lao ®éng ch-a hîp lý gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ. + ChÊt l-îng sè lao ®éng thÊp, ch-a ®¸p øng ®-îc yªu cÇu cña sù nghiÖp céng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong n-íc, ch-a ®ñ søc c¹nh tranh trong thÞ tr-êng lao ®éng. + Tû lÖ lao ®éng cßn cao, nhÊt lµ ë khu vùc thÞ x·, thÞ trÊn. Theo sè liÖu ®iÒu tra lao ®éng n¨m 1999: sè ng-êi thÊt nghiÖp toµn tØnh lµ 23.864 ng-êi 16 chiÕm 2,29% so víi tæng sè ng-êi ho¹t ®éng kinh tÕ, trong ®ã khu vùc thÞ x·, thÞ trÊn 5.062 ng-êi chiÕm 8,69%, khu vùc n«ng th«n 18.802 ng-êi chiÕm 1,91% + Lao ®éng thiÕu viÖc lµm toµn tØnh vÉn cßn 198.777 chiÕm 19,5%, tû lÖ lao ®éng thiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n cao h¬n thÞ x·, thÞ trÊn(n«ng th«n lµ 19.79%, thÞ x· thÞ trÊn lµ15,9%) + Tû lÖ sö dông thêi gian lao ®éng trong n¨m cña lao ®éng khu vùc n«ng th«n míi ®¹t 73,1%( 1999) 5. Nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n cña t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp vµ thiÕu viÖc lµm ë Th¸i B×nh. + Th¸i B×nh cã nÒn s¶n xuÊt chñ yÕu lµ n«ng nghiÖp, mËt ®é d©n sè cao (1190 ng-êi/Km2), b×nh qu©n diÖn tÝch canh t¸c 550 m2/ng-êi. D©n sè vµ lao ®éng t¨ng nhanh tËp trung chñ yÕu ë khu vùc n«ng th«n, n«ng nghiÖp. Trong khi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ch-a thùc sù chuyÓn sang nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, c¸c ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ch-a ph¸t triÓn vµ më réng nªn t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm vµ quü thêi gian lao ®éng ch-a ®-îc khai th¸c ®Çy ®ñ. + VÞ trÝ ®Þa lý Th¸i B×nh vÉn lµ mét èc ®¶o ®i l¹i, giao l-u kinh tÕ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc thu hót ®Çu t- tõ ngoµi vµo. + HiÖu qu¶ c¸c ngµnh SXKD ch-a cao, ch-a cã ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän, c«ng nghÖ cao, chÊt l-îng s¶n phÈm thÊp, ch-a ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng néi ®Þa vµ xuÊt khÈu. + C¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc thuéc tØnh qu¶n lý kÓ c¶ c¸c DN cña trung -¬ng ®ãng trªn ®Þa bµn tØnh, do ¶nh h-ëng cña c¬ chÕ qu¶n lý cò, nay vÉn ch-a thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ tr-êng. C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®ang sö dông 1,9 v¹n lao ®éng nh-ng viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng ch-a ®¶m b¶o æn ®Þnh, chÕ ®é cña ng-êi lao ®éng kh«ng hîp lý. 17 + ChÊt l-îng lao ®éng cßn nhiÒu h¹n chÕ, lao ®éng phæ th«ng chiÕm ®¹i bé phËn (81%). Lao ®éng cã chuyªn m«n kü thuËt thÊp (18,5%) trong ®ã ®¸ng chó ý lµ c«ng nh©n kü thuËt vµ nh©n viªn nghiÖp vô chØ cã 9,5%. C«ng t¸c tvÊn giíi thiÖu viÖc lµm ch-a ®-îc ph¸t triÓn m¹nh. Ng-êi lao ®éng ch-a hiÓu ®óng vµ ®Çy ®ñ quan niÖm vÒ viÖc lµm, cßn mang nÆng t- t-ëng tr«ng chê vµo Nhµ n-íc. C«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ ch-a ®-îc quan t©m ®óng møc, hiÖn t¹i tØnh cã 4 tr-êng CNKT víi quy m« tõ 200-300 häc sinh, 5 trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm cã kÕt hîp d¹y nghÒ ng¾n h¹n hµng n¨m còng chØ ®µo t¹o vµ giíi thiÖu 500-600 ng-êi. Nh×n chung, c¸c tr-êng vµ c¬ së d¹y nghÒ trong tØnh hiÖn nay cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n do ®ã ch-a më réng ®-îc quy m« vµ n©ng cao chÊt l-îng ®µo t¹o, ch-a ®¸p øng ®-îc yªu cÇu ®µo t¹o nghÒ cho ng-êi lao ®éng vµ yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. + Trong c¸c ph-¬ng h-íng, kÕ ho¹ch, c¸c ch-¬ng tr×nh kinh tÕ x· héi cña c¸c ngµnh c¸c cÊp, c¸c ®¬n vÞ vÊn ®Ò lao ®éng ch-a ®-îc ®Ò cËp ®óng møc, ch-a coi viÖc t¹o viÖc lµm míi lµ chØ tiªu quan träng. + Khi nÒn kinh tÕ chuyÓn sang c¬ chÕ míi, viÖc lµm vµ c¬ cÊu viÖc còng cã sù thay ®æi nh-ng quan niÖm vÒ viÖc lµm ch-a ®Çy ®ñ vµ ®óng ®¾n. 18 PhÇn III: Môc tiÖu ph-¬ng h-íng gi¶i quyÕt viÖc lµm ë tØnh Th¸i B×nh n¨m 2001-2005. I. Môc tiªu, ph-¬ng h-íng tæng qu¸t ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. + Ph¸t huy néi lùc lµ ®éng lùc, lµ nguån lùc nªu cao tinh thÇn tù lùc tù c-êng . + Con ®­êng thùc hiÖn môc tiªu ”d©n gi¯u, n­íc m³nh, x± héi c«ng b´ng d©n chñ, v¨n minh” l¯ tiÕp tôc ®æi míi ®Èy m³nh c«ng nghiÖp ho², hiÖn ®¹i ho¸. + Con ®-êng ®i cña Th¸i B×nh ®Ó t¹o b-íc ®ét ph¸ vÒ t¨ng tr-ëng kinh tÕ; ph¸t triÓn lùc l-îng s¶n xuÊt, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, chuyÓn m¹nh theo h-íng hµng ho¸. + Coi träng nh©n tè con ng-êi, quan t©m gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc trong x· héi, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. + Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ lµ ®iÒu kiÖn, tiÒn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. C«ng t¸c x©y dùng §¶ng vµ hÖ thèng chÝnh trÞ v÷ng m¹nh, then chèt. §Èy m¹nh dÞch vô cung øng lao ®éng cho tØnh ngoµi, xuÊt khÈu lao ®éng, ®-a d©n ®i x©y dùng vïng kinh tÕ míi. T¨ng c-êng gi¸o dôc h-íng nghiÖp, ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc d¹y vµ häc nghÒ, giíi thiÖu viÖc lµm. Thùc hiÖn tèt ch-¬ng tr×nh 19 xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ph¸t triÓn phong trµo ®Òn ¬n ®¸p nghÜa, thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch víi ng-êi cã c«ng. II. Môc tiªu ph-¬ng h-íng gi¶i quyÕt viÖc lµm ë tØnh Th¸i B×nh. 1. Môc tiªu gi¶i quyÕt viÖc lµm. 1.1. Dù b¸o vÒ lao ®éng vµ nhu cÇu gi¶i quyÕt viÖc lµm. 1.1.1. Dù b¸o vÒ lao ®éng. Trªn c¬ së thùc tr¹ng n¨m 1999 vµ biÕn ®éng d©n sè lao ®éng, c¨n cø vµo th¸p tuæi dù b¸o d©n sè vµ lao ®éng ®Õn n¨m 2005 nh- sau: sèt ®v n¨m chØ tiªu t tÝnh 1999 2000 2005 1 Tæng d©n sè ng-êi 1.785.600 1.803.000 1.880.000 2 D©n sè ®ñ 15 tuæi trë lªn “ 1.307.616 1.321.500 1.380.500 3 D©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ “ 1.041.654 1.057.000 1.077.000 - Tû lÖ so víi ng-êi15 tuæi % 79,66 79,98 78,01 trë lªn 4 Lao ®éng trong ®é tuæi ng-êi 1.035.648 1.045.740 1.090.400 - Tû lÖ so víi d©n sè % 58 58 58 D©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ vµ sè ng-êi trong ®é tuæi lao ®éng chiÕm tû lÖ cao so víi d©n sè ®ã lµ nguån lùc ph¸t triÓn kinh tÕ nh-ng nã còng lµ ¸p lùc lín vÒ vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm. 1.1.2. Dù b¸o vµ nhu cÇu viÖc lµm. Víi sù ph¸t triÓn vµ biÕn ®éng vÒ d©n sè, lao ®éng nh- ®· dù b¸o trªn, trong n¨m 2000 – 2005 sè lao ®éng cÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm nh- sau: * N¨m 2000: + Sè lao ®éng cÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm t¨ng trong n¨m lµ 39.900 ng-êi, bao gåm: - Sè ng-êi thÊt nghiÖp cña n¨m 1999 chuyÓn sang lµ: 23.800 ng-êi. - Sè ng-êi ®Õn tuæi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng: 14.000 ng-êi. - Häc sinh, sinh viªn ra tr-êng. bé ®éi hoµn thµnh nghÜa vô trë vÒ: 8000 ng-êi - Lao ®éng mÊt viÖc lµm trong c¸c doanh nghiÖp: 1.200 ng-êi 20