Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Lêi më ®Çu
Trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, Ng©n hµng th¬ng m¹i ®ãng mét vai
trß quan träng trong viÖc cung cÊp tÝn dông vµ c¸c dÞch vô Ng©n hµng kh¸c cho nÒn
kinh tÕ quèc d©n. Mét trong nh÷ng ho¹t ®éng kinh tÕ cã sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ lµ
th¬ng m¹i quèc tÕ ra ®êi vµ ph¸t triÓn nh ngµy nay th× chóng ta kh«ng thÓ kh«ng
nh¾c tíi vai trß cña thanh to¸n quèc tÕ. Thanh to¸n quèc tÕ cã vai trß víi ho¹t ®éng
cña mét ng©n hµng th¬ng m¹i, nã hç trî bæ xung c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n
hµng, t¨ng tÝnh thanh tho¶n, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng
kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¸t triÓn ngµy cµng bÒn v÷ng. Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i
NHNo&PTNT Chi nh¸nh Hµ Néi trong thêi gian qua ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng
kÓ vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ thñ ®« vµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Sau thêi gian thùc tËp t¹i NHNo&PTNT Chi Nh¸nh Hµ Néi vµ nghiªn cøu
tµi liÖu, do ®¸nh gi¸ ®îc tÇm quan träng cña ho¹t ®éng TTQT t¹i NHNo&PTNT
Chi nh¸nh Hµ Néi em ®· chän ®Ò tµi: “ Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn nghiÖp vô
thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNo&PTNT Chi nh¸nh Hµ néi” cho luËn v¨n tèt nghiÖp
cña m×nh.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, th× bµi luËn v¨n cña em chia lµm ba ch¬ng:
Ch¬ng 1: Tæng quan vÒ thanh to¸n quèc tÕ cña ng©n hµng th¬ng m¹i
Ch¬ng 2:Thùc tr¹ng ho¹t ®éng TTQT t¹i NHNo&PTNT chi nh¸nh Hµ Néi.
Ch¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn nghiÖp vô TTQT t¹i NHNo&PTNT
chi nh¸nh Hµ Néi.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng 1
Tæng quan vÒ thanh to¸n quèc tÕ cña ng©n hµng
th¬ng m¹i
1.1. Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña ng©n hµng th¬ng m¹i
1.1.1. Kh¸i niÖm Ng©n Hµng th¬ng m¹i :
NHTM lµ mét doanh nghiÖp, ho¹t ®éng kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ tÝn
dông. Tæng tµi s¶n cã cña NHTM lu«n chiÕm khèi lîng lín nhÊt trong toµn bé hÖ
thèng ng©n hµng. Ng©n hµng ®ãng vai trß quan träng trong viÖc kh¬i nguån vèn
®Õn nh÷ng ngêi vay tiÒn ®Ó hä cã c¬ héi ®Çu t sinh lîi vµ hä còng gi÷ vai trß quan
träng trong viÖc ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ.
Tuy cã rÊt nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ NHTM nhng nh×n chung c¸c
ng©n hµng ®Òu thèng nhÊt ë chç : Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét tæ chøc kinh doanh
trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ, ®îc phÐp nhËn tiÒn uû th¸c víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ ®îc sö
dông tiÒn ký th¸c cña c«ng chóng ®Ó cÊp tÝn dông vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô tµi
chÝnh kh¸c.
1.1.2. Ng©n hµng th¬ng m¹i trong ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ.
Nh chóng ta ®· biÕt ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ rÊt cÇn ®Õn sù hç trî cña
c¸c ng©n hµng. Ngµy nay, ng©n hµng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc quèc tÕ vµ hèi ®o¸i
®em l¹i mét sù trî gióp cho kh¸ch hµng ®ång thêi h¹n chÕ rñi ro cho hä.
Trªn th¬ng trêng quèc tÕ, sù vËn ®éng cña hµng ho¸ vµ vèn lu«n diÔn ra
nhÞp nhµng, xuÊt ph¸t tõ viÖc quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ vµ sù liªn kÕt víi nhau b»ng
®ång tiÒn m¹nh, trong lÜnh vùc nµy ng©n hµng gi÷ vai trß quan träng ®èi víi c¸c
doanh nghiÖp b»ng c¸ch t¹o ra cho chóng mét sù gióp ®ì vÒ kü thuËt vµ tµi chÝnh.
Ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng cÇn cã sù can thiÖp cña ng©n hµng, ®ßi hái kü thuËt
®Æc thï vÒ th¬ng m¹i quèc tÕ, vÝ dô nh chuyÓn tiÒn, tÝn dông kÌm th chøng tõ….
B»ng c¸ch b¶o vÖ quyÒn lîi cña ngêi b¸n ®èi víi ngêi mua.
Tríc xu thÕ héi nhËp vµ c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c ng©n hµng trong vµ
ngoµi níc, sù ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña NHTM ®ãng vai trß hÕt
søc quan träng, nã quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn còng nh vÞ thÕ cña NHTM trªn thÞ trêng.
1.1.3. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thanh to¸n quèc tÕ
1.1.3.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng TTQT :
Thanh to¸n quèc tÕ ra ®êi vµ ph¸t triÓn trªn nhu cÇu cña th¬ng m¹i quèc tÕ
®· xuÊt hiÖn tõ l©u nhng nã thùc sù ph¸t triÓn kÓ tõ khi chñ nghÜa t b¶n ra ®êi vµ tõ
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
®ã ®Õn nay ®· trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi khái nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
Sù chuyªn m«n ho¸ gi÷a c¸c quèc gia vµ c¸c khu vùc dùa trªn c¬ së lîi thÕ so s¸nh
®· lµm cho hµng ho¸ ®îc s¶n xuÊt nhiÒu h¬n, chi phÝ s¶n xuÊt Ýt h¬n, chÊt lîng
hµng ho¸ ®îc n©ng cao. C¸c quèc gia ngµy cµng cã nhu cÇu trao ®æi hµng ho¸, dÞch
vô lµm cho quan hÖ kinh tÕ, quèc tÕ ®îc më réng. Hµng n¨m, mét khèi lîng lín
hµng ho¸, dÞch vô ®îc giao lu trao ®æi trªn thÕ giíi, tån t¹i ®ång thêi cã quan hÖ
mËt thiÕt. Víi qu¸ tr×nh trao ®æi, giao lu hµng ho¸ lµ sù lu chuyÓn tiÒn tÖ nh»m
thanh to¸n cho c¸c hµng ho¸ dÞch vô nhËp khÈu. Bªn c¹nh ®ã, sù di chuyÓn c¸c
nguån vèn tõ quèc gia nµy sang quèc gia kh¸c phôc vô cho môc ®Ých cÊp tÝn dông
quèc tÕ,viÖn trî, chuyÓn tiÒn kiÒu hèi, vµ c¸c môc ®Ých phÝ mËu dÞch kh¸c…còng
kÐo theo sù lu chuyÓn tiÒn tÖ nh»m thanh to¸n gi÷a c¸c quèc gia kh¸c nhau gäi lµ
thanh to¸n quèc tÕ. Do ®ã ph¸t triÓn thanh to¸n quèc tÕ lµ mét ®ßi hái kh¸ch quan
cïng víi sù ph¸t triÓn cña th¬ng m¹i quèc tÕ. Yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi thanh to¸n
quèc tÕ lµ ph¶i cã nh÷ng ph¬ng thøc thanh to¸n míi, hiÖn ®¹i, phï hîp víi xu thÕ
ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
Ngµy nay, víi sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt,
ph¬ng tiÖn thanh to¸n ®· ph¸t triÓn víi nhiÒu lo¹i tiÒn nh: tiÒn chuyÓn kho¶n, tiÒn
thanh to¸n ®iÖn tö, ph¬ng thøc thanh to¸n ®îc c¶i tiÕn víi sù hç trî cña m¸y mãc
thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Thanh to¸n quèc tÕ trong thêi ®¹i c«ng nghÖ th«ng
tin ®· xo¸ bá kho¶ng c¸ch vÒ ®Þa lý cã thÓ thanh to¸n ®îc ë mäi n¬i, thùc hiÖn theo
thêi gian thùc, thóc ®Èy th¬ng m¹i quèc tÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ.
1.1.3.2. Kh¸i niÖm thanh to¸n quèc tÕ.
Thanh to¸n quèc tÕ (International setlement) lµ viÖc thùc hiÖn c¸c nghÜa
vô vÒ tiÒn tÖ ph¸t sinh trªn c¬ së c¸c ho¹t ®éng mËu dÞch vµ phi mËu dÞch gi÷a
c¸c tæ chøc hay c¸ nh©n níc nµy víi tæ chøc c¸ nh©n cña níc kh¸c, hoÆc gi÷a
mét quèc gia víi c¸c tæ chøc quèc tÕ th«ng qua quan hÖ gi÷a c¸c ng©n hµng cña
c¸c níc cã liªn quan.
Thanh to¸n quèc tÕ thêng g¾n liÒn víi viÖc trao ®æi gi÷a ®ång tiÒn cña quèc
gia nµy víi ®ång tiÒn cña quèc gia kh¸c. Khi ký kÕt hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ
c¸c bªn tham gia ph¶i ®µm ph¸n vµ thèng nhÊt vÒ tiÒn tÖ sö dông trong giao dÞch.
§ång tiÒn ®îc lùa chän cã thÓ lµ ®ång tiÒn cña mét níc thø ba, c¸c bªn ph¶i lùa
chän ph¬ng tiÖn thanh to¸n cho phï hîp cã thÓ lµ: sÐc, hèi phiÕu, lÖnh phiÕu, hay
thÎ thanh to¸n…
Lùa chän ph¬ng thøc thanh to¸n còng lµ vÊn ®Ò c¸c bªn tham gia ph¶i bµn
b¹c. C¸c ph¬ng thøc thanh to¸n phæ biÕn trong thanh to¸n quèc tÕ hiÖn nay lµ:
chuyÓn tiÒn, nhê thu vµ tÝn dông chøng tõ.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.1.3.3. Vai trß ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ
a. §èi víi kinh tÕ ®èi ngo¹i.
Thanh to¸n quèc tÕ lµ kh©u kÕt thóc mét giao dÞch cuèi cïng cña qu¸ tr×nh
trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô, lµ cÇu nèi gi÷a ngêi s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu thô th«ng
qua viÖc chi tr¶ lÉn nhau trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn thanh to¸n quèc tÕ.
Thanh to¸n quèc tÕ gi¶i quyÕt mèi quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ, duy tr× s¶n
xuÊt ®îc liªn tôc vµ ®Èy nhanh tèc ®é lu th«ng hµng ho¸. Gióp cho c¸c ho¹t ®éng
ngo¹i th¬ng thùc hiÖn tèt chøc n¨ng cña m×nh, gi¸n tiÕp më réng lu th«ng hµng ho¸
níc ngoµi, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n. Nh thanh to¸n ®îc thùc hiÖn nhanh chãng
chÝnh x¸c, ®óng luËt sÏ gi¶m ®îc thêi gian chu chuyÓn vèn, thóc ®Èy nhanh chãng
tèc ®é lu chuyÓn hµng ho¸, gi¶m thiÓu ®îc rñi ro do sù biÕn ®éng cña tû gi¸, t¨ng
kh¶ n¨ng thanh to¸n… §ång thêi qua viÖc theo dâi ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ,
nhµ níc cã thÓ biÕt ®îc c¬ cÊu hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu vµ t×nh h×nh ngo¹i th¬ng
®ang nhËp siªu hay xuÊt siªu, trªn c¬ së ®ã cã nh÷ng chÝnh s¸ch ngo¹i th¬ng phï
hîp víi tõng thêi kú vµ chØnh söa nh÷ng ®iÓm bÊt hîp lý trong hÖ thèng ph¸p luËt,
chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn thanh to¸n quèc tÕ cho phï hîp.
b. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh.
Thanh to¸n quèc tÕ gióp cho quy m« ho¹t ®éng c¸c ng©n hµng thu hót thªm
nhiÒu kh¸ch hµng cã nhu cÇu thanh to¸n vît ra khái biªn giíi cña mét níc, n©ng
cao uy tÝn c¹nh tranh trªn trêng quèc tÕ. Trªn c¬ së ®ã, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng
ph¸t triÓn quan hÖ ®¹i lý, hoµn thiÖn vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c dÞch vô kinh doanh nh
kinh doanh ngo¹i to¸n quèc tÕ, kinh doanh ngo¹i tÖ, nghiÖp vô b¶o l·nh vµ c¸c dÞch
vô kh¸c nh»m ®¸p øng ngµy cµng tèt nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ, t¹o niÒm tin cho
kh¸ch hµng, trªn c¬ së ®ã n©ng cao uy tÝn cña ng©n hµng.
Do ®Èy m¹nh ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ mµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®·
®Èy m¹nh ®îc ho¹t ®éng tÝn dông quèc tÕ, tµi trî xuÊt khÈu còng nh t¨ng cêng ®îc
nguån vèn huy ®éng cña kh¸ch hµng ký quü khi tham gia thanh to¸n quèc tÕ.
Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ khai th¸c ®îc nguån vèn tµi trî cña ng©n
hµng níc ngoµi vµ nguån vèn trªn thÞ trêng tµi chÝnh quèc tÕ ®¸p øng ®îc nhu cÇu
tÝn dông trong níc. Thu ®îc c¸c kho¶n phÝ dÞch vô thanh to¸n nh phÝ thanh to¸n
L/C, nhê thu, phÝ chuyÓn tiÒn kiÒu hèi, phÝ b¶o l·nh gãp phÇn kh«ng nhá vµo doanh
thu vµ lîi nhuËn cña ng©n hµng.
c. §èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu.
C¸c doanh nghiÖp cã tham gia xuÊt nhËp khÈu, thanh to¸n quèc tÕ lµ kh©u
cuèi cïng cña hîp ®ång ngo¹i th¬ng khÐp l¹i mét chu tr×nh mua b¸n hµng ho¸ dÞch
vô. §©y lµ mét nghiÖp vô phøc t¹p, Èn chøa nhiÒu rñi ro cã thÓ xÈy ra do nh÷ng
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
nguyªn nh©n kh¸ch quan hoÆc nh÷ng yÕu tè bÊt kh¶ kh¸ng. Do ®ã yªu cÇu ®Æt ra
cho thanh to¸n quèc tÕ lµ ph¶i ®¶m b¶o an toµn cho c¸c hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu,
thu tiÒn hoÆc nhËn hµng ®Çy ®ñ, ®óng hîp ®ång t¹o lîi nhuËn trong kinh doanh.
Qua ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ víi c¸c b¹n hµng níc ngoµi, c¸c doanh
nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn n¾m b¾t c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng,
hiÓu biÕt c¸c th«ng tin vÒ ®èi t¸c. Trªn c¬ së ®ã c©n ®èi vÒ tiÒm lùc ®Ò ra c¸c chiÕn
lîc kinh doanh thÝch hîp ng¨n ngõa ®îc rñi ro.
1.2. §iÒu kiÖn ¸p dông trong thanh to¸n quèc tÕ.
Do cã sù c¸ch biÖt vÒ ®Þa lý gi÷a ngêi xuÊt khÈu vµ ngêi nhËp khÈu, sù biÕn
®éng vÒ tû gi¸ tiÒn tÖ, l·i suÊt n¨ng lùc tµi chÝnh cña c¸c chñ thÓ tham gia c¸c quan
hÖ th¬ng m¹i quèc tÕ buéc hä ph¶i ®èi phã víi c¸c rñi ro ¶nh hëng tíi lîi Ých cña
c¸c bªn. Tõ ®ã c¸c chñ thÓ ph¶i quan t©m ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n ®Ó b¶o vÖ
quyÒn lîi cho c¸c bªn tham gia thanh to¸n quèc tÕ c¸c ®iÒu kiÖn ®ã ®îc x¸c ®Þnh
trong hîp ®ång kinh doanh ngo¹i th¬ng bao gåm :
1.2.1. §iÒu kiÖn vÒ tiÒn tÖ
Mçi quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu cã ®ång tiÒn riªng trong khi môc tiªu tiÒn tÖ
cña ngêi xuÊt khÈu vµ ngêi nhËp khÈu còng kh¸c nhau. Do vËy, trong hîp ®ång
ngo¹i th¬ng ®iÒu kho¶n vÒ tiÒn tÖ lu«n ®îc c¸c bªn quan t©m. §iÒu kiÖn ngo¹i tÖ lµ
nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ hai bªn tho¶ thuËn ®a ra bao gåm viÖc lùa chän ®ång tiÒn tÝnh
to¸n vµ ®ång tiÒn thanh to¸n còng nh quy ®Þnh c¸ch xö lý khi cã sù biÕn ®éng søc
mua cña c¸c ®ång tiÒn ®ã.
§ång tiÒn tÝnh to¸n lµ ®ång tiÒn ®îc sö dông ®Ó thÓ hiÖn gi¸ c¶ hµng ho¸, dÞch
vô vµ tÝnh to¸n tæng gi¸ trÞ hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng.
§ång tiÒn thanh to¸n lµ ®ång tiÒn ®îc sö dông ®Ó chi tr¶ trong hîp ®ång ®ã.
§ång tiÒn thanh to¸n còng cã thÓ lµ ®ång tiÒn tÝnh to¸n, nÕu trong hîp ®ång quy
®Þnh tiÒn tÖ tÝnh to¸n vµ tiÒn tÖ thanh to¸n cïng lµ mét ®ång tiÒn.
Nguyªn t¾c lùa chän ®ång tiÒn :
Cã thÓ chän ®ång tiÒn cña níc xuÊt khÈu hoÆc cña níc nhËp khÈu hay cña
mét níc thø ba, nhng trªn thùc tÕ chñ yÕu ngêi ta sö dông c¸c ®ång tiÒn cã gi¸ trÞ t¬ng ®èi æn ®Þnh cã kh¶ n¨ng tù do chuyÓn ®æi, cã gi¸ trÞ trªn thÕ giíi nh : USD,
JPY, EURO…
Tuy vËy còng cã trêng hîp trong thanh to¸n mçi bªn ®Òu muèn dïng ®ång
tiÒn níc m×nh ®Ó cã thÓ n©ng cao uy tÝn cña níc m×nh trªn thÞ trêng thÕ giíi, nh»m
tr¸nh ®îc rñi ro ngo¹i tÖ bÊt ngê. Do vËy, viÖc lùa chän ®ång tiÒn lµ mét néi dung
quan träng trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.2.2. §iÒu kiÖn vÒ thêi gian thanh to¸n
§iÒu kiÖn thêi gian thanh to¸n cã ý nghÜa quan träng v× nã liªn quan chÆt
chÏ tíi tèc ®é lu©n chuyÓn vèn, l·i suÊt, tû gi¸ hèi ®o¸i. V× vËy, viÖc quy ®Þnh thêi
h¹n tr¶ tiÒn phô thuéc vµo mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn, ®èi tîng hµng ho¸ , møc æn
®Þnh cña ®ång tiÒn thanh to¸n, v...v…
Cã 3 c¸ch thøc thanh to¸n thêng ®îc ¸p dông :
Tr¶ tiÒn tríc khi giao hµng
Tr¶ tiÒn ngay khi giao hµng
Tr¶ tiÒn sau khi giao hµng
1.2.3. §iÒu kiÖn vÒ ®Þa ®iÓm thanh to¸n
§Þa ®iÓm thanh to¸n lµ n¬i thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n, cã thÓ lµ níc xuÊt
khÈu, nhËp khÈu hay lµ níc thø ba. HÇu hÕt c¸c bªn ®Òu muèn ®Þa ®iÓm thanh to¸n
lµ níc m×nh. Th«ng thêng, ®Þa ®iÓm thanh to¸n ë ®©u th× ®ång tiÒn níc ®ã sÏ ®îc
chän lµm ®ång tiÒn thanh to¸n.
1.2.4. Ph¬ng tiÖn thanh to¸n
Ph¬ng tiÖn thanh to¸n vµ ph¬ng thøc thanh to¸n lµ hai vÊn ®Ò cèt lâi nhÊt
trong TTQT. Mét trong nh÷ng ®Æc thï cña TTQT lµ sö dông ph¬ng tiÖn thanh to¸n
kh«ng dïng tiÒn mÆt ®îc ®iÒu chØnh bëi hÖ thèng ph¸p luËt quèc tÕ nh sÐc, hèi
phiÕu vµ lÖnh phiÕu, thÎ thanh to¸n.
SÐc : lµ mét tê mÖnh lÖnh v« ®iÒu kiÖn cña chñ tµi kho¶n ra lÖnh cho ng©n
hµng phôc vô m×nh trÝch tõ tµi kho¶n cña m×nh ®Ó tr¶ cho ngêi cÇm sÐc hoÆc ngêi
®îc chØ ®Þnh mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh b»ng tiÒn mÆt hay b»ng chuyÓn kho¶n.
Hèi phiÕu : Lµ mét tê mÖnh lÖnh tr¶ tiÒn v« ®iÒu kiÖn do mét ngêi ký ph¸t
cho mét ngêi kh¸c yªu cÇu ngêi nµy khi nh×n thÊy hèi phiÕu ngay lËp tøc hoÆc vµo
mét ngµy nhÊt ®Þnh ph¶i tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho ngêi cÇm hèi phiÕu hay ngêi
®îc chØ ®Þnh. §©y lµ ph¬ng tiÖn ®îc sö dông nhiÒu nhÊt trong TTQT. Hèi phiÕu
kh«ng chØ lµ mét ph¬ng tiÖn thanh to¸n mµ cßn lµ mét c«ng cô tÝn dông.
LÖnh phiÕu : Lµ mét phiÕu cam kÕt tr¶ tiÒn v« ®iÒu kiÖn do ngêi lËp phiÕu
ph¸t hµnh ra høa sÏ tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho ngêi thô hëng ®îc chØ ®Þnh trªn
lÖnh phiÕu ®ã. Trong TTQT lÖnh phiÕu Ýt ®îc sö dông v× nã cÇn cã sù b¶o l·nh cña
ng©n hµng ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n.
ThÎ thanh to¸n : ThÎ thanh to¸n lµ s¶n phÈm dÞch vô t¬ng ®èi míi cña ng©n
hµng. Cã thÓ hiÓu mét c¸ch ®¬n gi¶n nhÊt, thÎ thanh to¸n lµ mét lo¹i giÊy tê cã gi¸
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
trÞ ®Æc biÖt ®îc lµm b»ng chÊt dÎo tæng hîp, ®îc nhµ ph¸t hµnh Ên ®Þnh gi¸ trÞ,
dïng ®Ó chØ tr¶ tiÒn hµng ho¸, dÞch vô hay ®Ó rót tiÒn mÆt th«ng qua c¸c m¸y mãc
®äc thÎ.
1.3. C¸c h×nh thøc thanh to¸n quèc tÕ chñ yÕu
Ph¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ lµ toµn bé qu¸ tr×nh nhËn vµ tr¶ tiÒn hµng
trong giao dÞch mua b¸n ngo¹i th¬ng gi÷a ngêi xuÊt khÈu vµ ngêi nhËp khÈu.. ViÖc
lùa chän ph¬ng thøc nµo phu thuéc vµo môc tiªu, kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ mèi quan
hÖ gi÷a c¸c bªn.
Cã 3 ph¬ng thøc thanh to¸n chñ yÕu ®îc sö dông nhiÒu nhÊt hiÖn nay lµ :
ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn, ph¬ng thøc nhê thu vµ ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ.
1.3.1. Ph¬ng thøc thanh to¸n chuyÓn tiÒn ( Remittance/ Transfer)
Ph¬ng thøc thanh to¸n chuyÓn tiÒn lµ ph¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ mµ
kh¸ch hµng (ngêi tr¶ tiÒn) yªu cÇu ng©n hµng phôc vô m×nh chuyÓn mét sè tiÒn
nhÊt ®Þnh cho ngêi kh¸c (ngêi thô hëng) ë mét ®Þa ®iÓm, trong mét thêi h¹n nhÊt
®Þnh b»ng ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng.
S¬ ®å 1.1 : Quy tr×nh ngiÖp vô thanh to¸n chuyÓn tiÒn
Ng©n hµng chuyÓn tiÒn
(Remitting bank)
(3)
Ng©n hµng tr¶ tiÒn
(Paying bank)
(2)
Ngêi nhËp khÈu
(Remitter)
(4)
(1)
Ngêi xuÊt khÈu
(Beneficiary)
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Trong ®ã:
(1)
Ngêi xuÊt khÈu chuyÓn hµng vµ giao bé chøng tõ hµng ho¸ cho ngêi nhËp
khÈu
(2)
Ngêi nhËp khÈu sau khi kiÓm tra hµng ho¸ (hoÆc bé chøng tõ hµng ho¸),
nÕu thÊy phï hîp yªu cÇu theo tho¶ thuËn ®«i bªn, lËp thñ tôc chuyÓn tiÒn göi ng©n
hµng phôc vô m×nh.
(3)
Ng©n hµng chuyÓn tiÒn lµm thñ tôc chuyÓn tiÒn qua ng©n hµng ®¹i lý (chi
nh¸nh) ng©n hµng tr¶ tiÒn .
(4)
Ng©n hµng tr¶ tiÒn thanh to¸n tiÒn chi tr¶ ngêi thô hëng .
Cã 2 h×nh thøc chuyÓn tiÒn: chuyÓn tiÒn b»ng th (Mail transfer-MT) vµ
b»ng ®iÖn chuyÓn tiÒn (Telegraphic transfer-TT). §©y lµ ph¬ng thøc thanh to¸n ®¬n
gi¶n nhÊt vÒ mÆt thñ tôc vµ thùc hiÖn nhanh chãng. Ph¬ng thøc nµy ®îc thùc hiÖn
trùc tiÕp gi÷a ngêi chuyÓn tiÒn vµ ngêi nhËn tiÒn, ng©n hµng ®ãng vai trß trung gian
thanh to¸n theo uû nhiÖm vµ hëng hoa hång. V× vËy, khi ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy
yªu cÇu c¸c bªn ph¶i cã sù tÝn nhiÖm cao.
1.3.2. Ph¬ng thøc thanh to¸n nhê thu (collection of payment)
Nhê thu lµ ph¬ng thøc mµ ngêi b¸n (ngêi xuÊt khÈu) sau khi ®· hoµn thµnh
nghÜa vô giao hµng, hoÆc cung øng dÞch vô tÝn dông cho ngêi mua (ngêi nhËp
khÈu), uû th¸c cho ng©n hµng phôc vô m×nh thu hé sè tiÒn ë ngêi nhËp khÈu níc
ngoµi trªn c¬ së hèi phiÕu do ngêi xuÊt khÈu kÝ ph¸t.
a. Nhê thu phiÕu tr¬n (clean collection)
Nhê thu phiÕu tr¬n lµ ph¬ng thøc khi ngêi b¸n hoµn thµnh nghÜa vô giao
hµng hoÆc cung øng dÞch vô, ngêi b¸n uû th¸c cho ng©n hµng m×nh thu hé sè tiÒn ë
ngêi nhËp khÈu chØ c¨n cø vµo hèi phiÕu do nhµ xuÊt khÈu lËp ra. C¸c chøng tõ
hµng ho¸ th× göi th¼ng cho ngêi mua th«ng qua ng©n hµng.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
S¬ ®å 2.1 : Qui tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n nhê thu phiÕu tr¬n
Ng©n hµng chuyÓn
chøng tõ
(Remitting bank)
(2)22
2222)
(3)
(6)
Ng©n hµng thu tiÒn
(Collecting bank)
(7)
Ngêi xuÊt khÈu
(Drawer)
(4)
(1)
Hợp đồng
(5)
Ngêi nhËp khÈu
(Drawee)
Trong ®ã:
(1) Ngêi xuÊt khÈu giao hµng ho¸, ®ång thêi chuyÓn giao chøng tõ hµng ho¸ cho
ngêi nhËp khÈu.
(2) Ngêi xuÊt khÈu lËp hèi phiÕu vµ giÊy tê nhê thu, göi tíi ng©n hµng phôc vô
m×nh nhê thu hé sè tiÒn cña ngêi nhËp khÈu.
(3) Ng©n hµng phôc vô ngêi xuÊt khÈu chuyÓn hèi phiÕu sang ng©n hµng phôc vô
ngêi nhËp khÈu ®Ó nhê thu.
(4) Ng©n hµng phôc vô ngêi nhËp khÈu chuyÓn hèi phiÕu ®ßi tiÒn tíi ngêi nhËp
khÈu.
(5) Ngêi nhËp khÈu thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n.
(6) Ng©n hµng phôc vô ngêi nhËp khÈu chuyÓn tiÒn thu ®îc hoÆc hèi phiÕu ®· ký
chÊp nhËn cho cho ng©n hµng phôc vô ngêi xuÊt khÈu.
(7) Ng©n hµng phôc vô ngêi xuÊt khÈu thanh to¸n tiÒn hµng cho ngêi xuÊt khÈu.
Ph¬ng thøc nhê thu phiÕu tr¬n chØ ®îc ¸p dông trong c¸c trßng hîp sau:
Ngêi b¸n vµ ngêi thu tin cËy lÉn nhau hoÆc cã quan hÖ liªn doanh víi nhau gi÷a
c«ng ty mÑ, c«ng ty con hoÆc c«ng ty chi nh¸nh cña nhau.
Thanh to¸n vÒ c¸c dÞch vô cã liªn quan tíi xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, v× viÖc
thanh to¸n kh«ng cÇn kÌm chøng tõ.
Ph¬ng thøc thanh to¸n nhê thu kh«ng ¸p dông nhiÒu trong thanh to¸n mËu dÞch,
v× nã kh«ng ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ngêi xuÊt khÈu. ViÖc nhËn hµng cña ngêi mua
t¸ch rêi khái kh©u thanh to¸n. Ngêi mua cã thÓ nhËn hµng mµ kh«ng tr¶ tiÒn hoÆc
tr¶ tiÒn chËm. §èi víi ngêi mua còng cã ®iÒu bÊt lîi nÕu hèi phèi ®Õn sím h¬n
chøng tõ th× ngêi mua ph¶i tr¶ tiÒn ngay mµ cha biÕt ngêi b¸n cã giao hµng ®óng
hîp ®ång hay kh«ng.
b. Nhê thu kÌm chøng tõ (Documentary collection)
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Nhê thu kÌm chøng tõ lµ ph¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã ngêi xuÊt khÈu uû
nhiÖm cho ng©n hµng phôc vô m×nh thu hé sè tiÒn ë ngêi nhËp khÈu, kh«ng chØ c¨n
cø vµo hèi phiÕu mµ cßn c¨n cø vµo bé chøng tõ göi kÌm theo, yªu cÇu ng©n hµng
chØ trao bé chøng tõ hµng ho¸ cho ngêi nhËp khÈu sau khi hä ®· thanh to¸n hoÆc kÝ
chÊp nhËn thanh to¸n.
S¬ ®å 3.1 : Quy tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n nhê thu kÌm chøng tõ
Ng©n hµng chuyÓn
chøng tõ
(Remitting bank)
(2)
(3)
Ng©n hµng thu tiÒn
(Collecting bank)
(7)
(8)
Ngêi xuÊt khÈu
(Drawer)
(6)
(1)
(5)
(4)
Ngêi nhËp khÈu
(Drawee)
Hợp đồng
Trong ®ã:
(1) Ngêi xuÊt khÈu giao hµng ho¸ cho ngêi nhËp khÈu theo ®iÒu kiÖn cña hîp
®ång .
(2) Ngêi xuÊt khÈu lËp bé chøng tõ thanh to¸n theo quy ®Þnh vµ viÕt giÊy tê nhê
thu, göi tíi ng©n hµng phôc vô m×nh thu hé sè tiÒn ë ngêi nhËp khÈu.
(3) Ng©n hµng nhËn uû th¸c thu chuyÓn bé chøng tõ thanh to¸n vµ giÊy nhê thu
sang ng©n hµng phôc vô ngêi nhËp khÈu ®Ó nhê thu tiÒn.
(4) Ng©n hµng thu tiÒn b¸o cho ngêi nhËp khÈu vµ ®Ò nghÞ hä thanh to¸n.
(5) Ngêi nhËp khÈu thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n.
(6) Ng©n hµng trao toµn bé chøng tõ hµng ho¸ cho ngêi nhËp khÈu ®Ó hä ®i nhËn
hµng.
(7) Ng©n hµng thu tiÒn chuyÓn sè tiÒn thu ®îc (hoÆc tê hèi phiÕu ®· ®îc ký chÊp
nhËn) sang ng©n hµng phôc vô ngêi xuÊt khÈu .
(8) Ng©n hµng thanh to¸n tiÒn hµng hoÆc trao tê hèi phiÕu ®· ®îc ký chÊp nhËn
cho ngêi xuÊt khÈu.
Ph¬ng thøc thanh to¸n nhê thu kÌm chøng tõ thêng kh«ng dïng vËn ®¬n
theo lÖnh ®Ó ngêi mua ph¶i tr¶ tiÒn cho NH hay chÊp nhËn tr¶ tiÒn th× míi ®îc nhËn
hµng.
Khi ngêi mua tr¶ tiÒn, ng©n hµng ký hËu vËn ®¬n, ngêi mua míi nhËn ®îc hµng (®Ò
phßng ngêi mua nhËn hµng kh«ng tr¶ tiÒn hay kÐo dµi tr¶ tiÒn).
1.3.3. Ph¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. (L/C).
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.3.3.1.
Kh¸i niÖm:
TÝn dông chøng tõ lµ mét v¨n b¶n cam kÕt dïng trong thanh to¸n, trong ®ã
mét ng©n hµng theo yªu cÇu cña mét kh¸ch hµng (ngêi yªu cÇu më tÝn dông) sÏ tr¶
tiÒn cho ngêi thø ba hoÆc tr¶ cho bÊt kú ngêi nµo theo lÖnh cña ngêi thø ba (ngêi
thô hëng) hoÆc sÏ tr¶, chÊp nhËn, chiÕt khÊu hèi phiÕu do ngêi thô hëng ph¸t hµnh
hoÆc cho phÐp ng©n hµng kh¸c tr¶ tiÒn chÊp nhËn hay chiÕt khÊu hèi phiÕu ®ã, khi
xuÊt tr×nh ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ ®· quy ®Þnh vµ mäi ®iÒu kho¶n ®iÒu kiÖn cña th tÝn
dông ®· ®îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ.
Ph¬ng thøc thanh to¸n TDCT lµ sù tho¶ thËn, trong ®ã ng©n hµng më
th tÝn dông (ng©n hµng bªn níc mua hµng) theo yªu cÇu cña ngêi mua hµng sÏ
tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ngêi kh¸c ngêi (ngêi hëng lîi, ngêi b¸n hµng)
hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu ngêi b¸n ®· ký ph¸t khi ngêi b¸n xuÊt tr×nh cho ng©n
hµng mét sè chøng tõ thanh to¸n phï hîp víi néi dung, ®iÒu kiÖn ®· ghi trong
th tÝn dông..
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.3.3.2.
Néi dung cña L/C
Sè hiÖu cña L/C: Mçi L/C cã sè hiÖu kh¸c nhau, cã t¸c dông ®Ó trao ®æi th tõ,
®iÖn tÝn liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn L/C. Sè hiÖu nµy cßn ®îc dïng ®Ó ghi vµo c¸c
chøng tõ cã liªn quan trong bé chøng tõ thanh to¸n cña L/C.
§Þa ®iÓm vµ ngµy më L/C:Lµ n¬i ng©n hµng më L/C viÖc cam kÕt tr¶ tiÒn cho
ngêi xuÊt khÈu. Ngµy më L/C lµ ngµy b¾t ®Çu tÝnh thêi h¹n hiÖu lùc cña L/C (ngµy
mµ ng©n hµng më L/C chÝnh thøc chÊp nhËn ®¬n xin më L/C cña ngêi nhËp khÈu)
Lo¹i L/C: §iÒu khiÓn tÝnh chÊt, nhiÖm vô quyÒn lîi cña c¸c bªn tham gia (c¸c
lo¹i L/C, L/C cã thÓ huû ngang, kh«ng thÓ huû ngang, tuÇn hoµn øng tríc, gi¸p lng,
®èi øng, thanh to¸n dÇn).
Tªn ®i¹ chØ cña nh÷ng ngêi cã liªn quan ®Õn L/C.
Sè tiÒn cña L/C: Võa ®îc ghi b»ng ch÷ , ®îc ghi b»ng sè vµ thèng nhÊt víi nhau,
tªn cña ®¬n vÞ tiÒn tÖ ph¶i ®îc râ rµng.
Thêi h¹n cña L/C: thêi h¹n hiÖu lùc, thêi h¹n giao hµng.
C¸c néi dung vÒ hµng ho¸: tªn hµng, sè lîng, quy c¸ch phÈm chÊt, gi¸ c¶ bao b×.
C¸c néi dung vÒ vËn t¶i, giao nhËn hµng ho¸ (FOB, CIF, CFR)…
1.3.3.3. C¸c lo¹i th tÝn dông.
Th tÝn dông cã thÓ huû ngang (Revocable L/C)
Th tÝn dông kh«ng thÓ huû ngang (Irrevocable L/C)
Th tÝn dông kh«ng thÓ huû ngang cã x¸c nhËn (Confirmed irrevocable L/C)
Th tÝn dông kh«ng thÓ huû ngang miÔn truy ®ßi (irrevocable without recourse
L/C)
Th tÝn dông chuyÓn nhîng (Transferable L/C)
Th tÝn dông ®iÒu kho¶n ®á (Red clause credit)
Th tÝn dông tuÇn hoµn (Revoling L/C)
Th tÝn dông gi¸p lng (Back to back L/C)
Th tÝn dông ®èi øng (Reciprocab L/C)
Th tÝn dông dù phßng (Stand-by L/C)
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Th tÝn dông thanh to¸n dÇn dÇn (Deferred payment L/C)
Tham gia vµo ph¬ng thøc thanh to¸n TDCT cã c¸c chñ thÓ sau: Ngêi xuÊt
khÈu, nhËp khÈu, ng©n hµng ph¸t hµnh, ng©n hµng th«ng b¸o, ng©n hµng thanh
to¸n…
S¬ ®å 4.1 : Quy tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n TDCT
Ng©n hµng chuyÓn
Chøng tõ
(Remitting bank)
(3)
(5)
(6)
Ngêi xuÊt khÈu
(Drawer)
(8)
Ng©n hµng thu tiÒn
(Collecting Bank)
(7)
(2)
(1)
(4)
(hîp ®ång)
(9)
(10)
Ngêi nhËp khÈu
(Drawee)
Trong ®ã :
Tríc hÕt ngêi xuÊt khÈu vµ ngêi nhËp khÈu ph¶i ký kÕt hîp ®ång th¬ng m¹i,
lùa chän ®iÒu kho¶n thanh to¸n lµ TDCT.
(1). Ngêi nhËp khÈu c¨n cø vµo hîp ®ång th¬ng m¹i, viÕt ®¬n ®Ò nghÞ më TDCT
th cho ngêi xuÊt khÈu hëng, göi tíi ng©n hµng phôc vô m×nh.
(2). Ng©n hµng phôc vô ngêi nhËp khÈu c¨n cø vµo ®¬n xin më th tÝn dông, nÕu
®¸p øng c¸c yªu cÇu, ng©n hµng sÏ ph¸t hµnh th tÝn dông vµ th«ng qua ng©n hµng
phôc vô ngêi xuÊt khÈu ®Ó th«ng b¸o tíi ngêi thô hëng.
(3). Ng©n hµng th«ng b¸o khi nhËn ®îc th tÝn dông sÏ khÈn tr¬ng th«ng b¸o,
chuyÓn giao th tÝn dông nµy cho ngêi xuÊt khÈu.
(4). Ngêi xuÊt khÈu nÕu chÊp nhËn néi dung th tÝn dông ®· më tiÕn hµnh giao
hµng theo ®iÒu kiÖn hîp ®ång.
(5). Sau khi ®· hoµn thµnh viÖc giao hµng, ngêi xuÊt khÈu lËp bé chøng tõ thanh
to¸n th tÝn dông, göi tíi ng©n hµng phôc vô m×nh ®Ò nghÞ thanh to¸n.
(6). Ng©n hµng nµy chØ ®Þnh lµ ng©n hµng thanh to¸n, tiÕn hµnh kiÓm tra bé chøng
tõ nÕu thÊy phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n trong th tÝn dông th× tiÕn hµnh thanh to¸n
cho ngêi xuÊt khÈu.
(7). Sau khi ®· thanh to¸n ng©n hµng chuyÓn bé chøng tõ sang ng©n hµng ph¸t
hµnh vµ ®ßi tiÒn.
(8). Ng©n hµng ph¸t hµnh kiÓm tra bé chøng tõ nÕu thÊy ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn cña
th tÝn dông th× hoµn tiÒn cho ng©n hµng ®· thanh to¸n.
(9). Ng©n hµng ph¸t hµnh b¸o cho ngêi nhËp khÈu biÕt bé chøng tõ ®· ®Õn, ®Ò nghÞ
hä lµm thñ tôc thanh to¸n.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
(10). Ngêi nhËp khÈu kiÓm tra bé chøng tõ, nÕu thÊy phï hîp th× tiÕn hµnh tr¶ tiÒn
(hoÆc chÊp nhËn) ng©n hµng sÏ trao chøng tõ ®ã ®Ó hä ®i nhËn hµng. Trong trêng
hîp ngêi nhËp khÈu kh«ng thanh to¸n th× ng©n hµng kh«ng trao bé chøng tõ ®ã cho
hä.
Thùc tÕ khi c¸c bªn mua b¸n cha cã sù tÝn nhiÖm nhau th× thanh to¸n L/C lµ
ph¬ng thøc phæ biÕn, ®îc c¸c bªn than gia hîp ®ång ngo¹i th¬ng a chuéng v× nã
b¶o vÖ quyÒn lîi b×nh ®¼ng cho c¸c bªn : Ngêi mua, ngêi b¸n vµ ng©n hµng.
Tuy nhiªn chi phÝ sö dông ph¬ng thøc TDCT kh¸ cao. Kh¸ch hµng thêng
ph¶i tr¶ c¸c kho¶n phÝ : phÝ më L/C, phÝ th«ng b¸o L/C, phÝ x¸c nhËn. Ngoµi ra ®Ó
më ®îc L/C kh¸ch hµng ph¶i chøng minh ®îc n¨ng lùc tµi chÝnh cña m×nh vµ cã thÓ
ph¶i ký quü.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng 2
Thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i
NHNo&PTNT Chi nh¸nh hµ néi.
2.1. Kh¸i qu¸t vÒ NHNo&PTNT chi nh¸nh Hµ Néi
2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn.
NHNo&PTNT chi nh¸nh Hµ Néi (Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn
n«ng th«n Hµ Néi) ®îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 51-Q§/NH/Q§ ngµy
27/6/1988 cña Tæng Gi¸m ®èc Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam (nay lµ Thèng ®èc
NHNN ViÖt Nam).
Chi nh¸nh NHNo&PTNT Thµnh phè Hµ Néi (nay lµ NHNo&PTNT Hµ
Néi) trô së chÝnh t¹i sè 77 phè L¹c Trung QuËn Hai Bµ Trng, Hµ Néi.
NhËn râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong sù nghiÖp x©y dùng vµ ®æi míi ®Êt níc, mµ träng t©m lµ ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp, gãp phÇn ®æi míi n«ng th«n
ngo¹i thµnh Hµ Néi. NHNo&PTNT Hµ Néi ®· nhanh chãng khai th¸c nguån vèn
®Ó ®Çu t cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ mµ tríc hÕt lµ ®Çu t cho N«ng nghiÖp. Nhê cã
nh÷ng quyÕt s¸ch t¸o b¹o ®æi míi nhËn thøc kiªn quyÕt kh¾c phôc ®iÓm yÕu nhÊt lµ
thiÕu vèn, thiÕu tiÒn mÆt, nhê vËy chØ sau h¬n hai n¨m ho¹t ®éng tõ n¨m 1990 trë
®i NHNo&PTNT Hµ Néi ®· cã ®ñ tiÒn mÆt vµ nguån vèn tho¶ m·n c¬ b¶n c¸c nhu
cÇu tÝn dông vµ tiÒn mÆt cho kh¸ch hµng.
Th¸ng 9 n¨m 1991, 7 Ng©n hµng huyÖn thÞ: Mª Linh, Hoµi §øc, §an Phîng, Th¹ch ThÊt, Ba V×, Phó Thä, ThÞ x· S¬n T©y ®îc bµn giao vÒ VÜnh Phó vµ Hµ
T©y.
TiÕp theo ®ã thùc hiÖn m« h×nh hai cÊp tõ th¸ng 10/1995 NHNo&PTNT Hµ
néi ®· bµn giao 5 Ng©n hµng Sãc S¬n, §«ng Anh, Thanh Tr×, Tõ Liªm, Gia L©m vÒ
NHNo&PTNT ViÖt Nam. Lóc nµy NHNo&PTNT Hµ Néi l¹i ®øng tríc mét thö
th¸ch míi ®ã lµ mang tªn Ng©n hµng N«ng nghiÖp nhng l¹i phôc vô c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ kh«ng mang d¸ng dÊp cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ngay gi÷a néi ®« Thµnh
phè Hµ Néi.
§Ó ®øng v÷ng, tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ trêng, NHNo&PTNT
Chi nh¸nh Hµ Néi ®· chñ ®éng më réng m¹ng líi ®Ó huy ®éng vµ ®¸p øng nhu cÇu
vèn tÝn dông cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trªn ®Þa bµn néi thµnh.
2.1.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña NHNo&PTNT Hµ
Néi
a. Chøc n¨ng
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Trùc tiÕp kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông, dÞch vô Ng©n hµng ho¹t ®éng kinh doanh
v× môc tiªu lîi nhuËn.
Tæ chøc ®iÒu hµnh kinh doanh vµ kiÓm tra, kiÓm to¸n néi bé.
Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c ®îc giao.
b. NhiÖm vô
Huy ®éng vèn
Khai th¸c vµ nhËn tiÒn göi cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n vµ c¸c tæ chøc tÝn dông.
C¸c h×nh thøc tiÒn göi kh«ng kú h¹n, cã kú h¹n, tiÒn göi thanh to¸n.
Ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi, kú phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ kh¸c ®Ó huy ®éng vèn.
TiÕp nhËn vèn tµi trî, tÝn th¸c, uû th¸c ®Çu t tõ ChÝnh phñ cho c¸c ch¬ng tr×nh
kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi t¹i ViÖt nam cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc n«ng nghiÖp vµ
n«ng th«n.
§îc phÐp vay vèn c¸c tæ chøc tµi chÝnh.
C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn kh¸c theo quy ®Þnh cña NHNo&PTNT ViÖt Nam
huy ®éng vèn b»ng ®ång ViÖt Nam, ngo¹i tÖ, vµng vµ c¸c c«ng cô kh¸c theo quy
®Þnh.
Cho vay
Cho vay ng¾n h¹n, cho vay trung h¹n, dµi h¹n ®èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¸
nh©n nh»m thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô, ®êi
sèng.
§ång tiÒn cho vay: néi tÖ (VN§), ngo¹i tÖ (USD) vµ c¸c lo¹i ngo¹i tÖ kh¸c theo
quy ®Þnh cña NHNo&PTNT ViÖt Nam.
Kinh doanh ngo¹i hèi
Huy ®éng vay vèn, mua, b¸n ngo¹i tÖ, thanh to¸n quèc tÕ, b¶o l·nh, t¸i b¶o
l·nh, chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu.
Cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n vµ ng©n quü:
Ph¬ng tiÖn thanh to¸n, dÞch vô thanh to¸n trong níc cho kh¸ch hµng, c¸c
dÞch vô thu hé, chi hé.
Kinh doanh c¸c dÞch vô kh¸c
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Cho vay tµi trî c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n v× môc tiªu nh©n ®¹o, v¨n ho¸ x· héi.
Thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ, më th tÝn dông (L/C) cho kh¸ch hµng.
Thùc hiÖn nghiÖp vô cÇm cè tµi s¶n.
Kinh doanh ngo¹i hèi: Mua b¸n ngo¹i tÖ, kinh doanh vµng b¹c, kim khÝ quý, ®¸
quý. Kinh doanh b¶o hiÓm, t vÊn vÒ kinh doanh tiÒn tÖ.
c. M« h×nh tæ chøc cña NHNo&PTNT Chi nh¸nh Hµ Néi bao gåm.
Ban gi¸m ®èc: ®øng ®Çu lµ gi¸m ®èc, tiÕp theo ®ã lµ c¸c phã gi¸m ®èc cã
tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, chØ ®¹o ho¹t ®éng kinh doanh, tiÕp n÷a lµ trëng, phã c¸c
phßng ban cã tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh.
C¸c phßng ban bao gåm: Phßng tæ chøc c¸n bé - ®µo t¹o, Phßng hµnh
chÝnh, Phßng kÕ to¸n ng©n quü, phßng thÈm ®Þnh, phßng vi tÝnh, phßng nguån vèn
KHTH, phßng kinh doanh ngo¹i tÖ vµ thanh to¸n quèc tÕ, phßng tÝn dông, tæ kiÓm
tra kiÓm to¸n néi bé, tæ tiÕp thÞ, tæ nghiÖp vô thÎ.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
2.1.3. KÕt qu¶ kinh doanh cña NHNo&PTNT Hµ Néi
2.1.3.1. KÕt qu¶ kinh doanh
B¶ng 1.2: KÕt qu¶ kinh doanh t¹i NHNo&PTNT HN
§¬n vÞ: Tû ®ång
ChØ tiªu
N¨m
2004
So s¸nh 05/04
ST
%
N¨m 2005
N¨m
2006
So s¸nh 06/05
ST
%
844
1828
984
116,5
2552
724
39,6
754
1718
964
127,8
2376
658
38,3
89
110
21
23,5
176
66
60
(Nguån b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh NHNo&PTNT Hµ Néi 2006)
Tæng thu nhËp
Tæng chi phÝ
Lîi nhuËn
Nh×n vµo b¶ng tæng hîp trªn, ta thÊy n¨m 2006 NHNo&PTNT Hµ Néi ®· cã
nh÷ng bøc t¨ng trëng ®¸ng kÓ trong mäi lÜnh vùc. Lîi nhuËn ®¹t ®îc c¶ n¨m 2006
lµ 176 tû, t¨ng 66 tû so víi n¨m 2005 (t¨ng 60%). Cã ®îc kÕt qu¶ nh vËy lµ do NH
®· chó träng ®Õn viÖc n©ng cao chÊt lîng tÝn dông, thu chi tiÒn mÆt, më réng quan
hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c.. Sù t¨ng trëng tÝch cùc nµy thÓ hiÖn sù
nh¹y bÐn cña ban l·nh ®¹o ng©n hµng trong viÖc thay ®æi thÝch nghi víi c¬ chÕ thÞ
trêng trong vµ ngoµi níc.
2.1.3.2. Ho¹t ®éng chñ yÕu
a. Huy ®éng vèn
Nguån vèn t¨ng trëng qua c¸c n¨m lµ thµnh c«ng vµ còng lµ thÕ m¹nh cña
NHNo&PTNT chi nh¸nh Hµ Néi. Tõ 18 tû tõ khi thµnh lËp, ®Õn 31/12/2006, nguån
vèn huy ®éng cña chi nh¸nh NHNo&PTNT Hµ Néi ®¹t:12.845 tû ®ång (bao gåm
c¶ ngo¹i tÖ quy ®æi), t¨ng 713 lÇn, b×nh qu©n t¨ng gÇn 38% mçi n¨n, trong ®ã
nguån vèn ngo¹i tÖ còng chiÕm tû träng lín, ®Õn nay cã thÓ ®¸p øng c¸c nhu cÇu
tÝn dông néi, ngo¹i tÖ cña c¸c doanh nghiÖp.
C¬ cÊu nguån vèn ®îc thÓ hiÖn díi b¶ng sau:
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
B¶ng 2.2: KÕt qu¶ ho¹t ®éng huy ®éng vèn t¹i NHNo&PTNT HN
§¬n vÞ: Tû ®ång
ChØ tiªu
Tæng vèn huy
®éng
I. Ph©n theo ®èi
tîng kh¸ch hµng
1. TG doanh
nghiÖp
2. TG d©n c
3. TG tæ chøc TD
4. TG kh¸c
II. Ph©n theo kú
h¹n
1. TG kh«ng kú
h¹n
2. TG cã kú h¹n
- TG < 12 th¸ng
- TG > 12 th¸ng
III. Ph©n theo
lo¹i tiÒn tÖ
1. VN§
2. Ngo¹i tÖ
N¨m 2004
N¨m 2005
So s¸nh 05/04
N¨m 2006
So s¸nh 06/05
ST
ST
TT
(%)
12845 100
ST
2325
TL
(%)
25,1
ST
11601
TT
(%)
100
ST
9276
TT
(%)
100
1244
TL
(%)
10,7
3960
42,7
4915
42,36
955
24,1
3854
30
-1061
-21
2528
660
2128
27,3
7,1
22,9
2965
403
3318
25,57
3,47
28,6
437
-257
1190
17,3
38,9
55,9
3633
1873
3485
28,3
14,6
27,1
668
1470
167
22,5
364,7
5
1344
14,5
4661
40,2
3317
246,8
5217
40,6
556
11,9
7932
4622
3310
85,5
58,2
41,7
6940
3457
3483
59,8
51,1
50,1
-992
-1165
173
-12,5
-25,2
5,2
7628
4105
3523
59,4
53,9
46,1
688
648
40
9,9
18,7
1,1
8357
919
90
10
10485
1116
90,4
9,6
2128
197
25,5
21,4
11487
1358
89,4
10,6
1002
242
9,5
21,7
(Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT HN)
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Trong n¨m 2006 c«ng t¸c huy ®éng vèn nãi chung ®Æc biÖt nguån vèn huy
®éng tõ d©n c chi nh¸nh rÊt coi träng, l·i suÊt huy ®éng lu«n ®îc ®iÒu chØnh ngang
b»ng c¸c NHTM Nhµ níc trªn ®Þa bµn ®· cã cïng møc l·i suÊt. Nhng bªn c¹nh ®ã
cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, viÖc c¸c NHTM cæ phÇn thêng xuyªn huy ®éng víi l·i
suÊt cao h¬n ®· ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ huy ®éng vèn. Nhng víi uy tÝn vµ phong
c¸ch phôc vô ng©n hµng ®· ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn tõ d©n c, ngoµi
ra cßn gi÷ v÷ng ®îc mèi quan hÖ tèt víi c¸c tæ chøc kinh tÕ cã nguån tiÒn göi lín.
C¬ cÊu nguån vèn bao gåm:
TiÒn göi kh¸ch hµng : Trong ®ã tiÒn göi d©n c n¨m 2006 ®¹t 3633 tû ®ång t¨ng
668 tû so víi 2005 (t¨ng 22.5%).Nguån vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông cuèi n¨m
2006 lµ 1.873 tû träng 14.6% tæng nguån vèn ®©y lµ nguån vèn tõ tríc ®Õn nay vÉn
chiÕm tû träng cao trong c¬ cÊu nguån vèn cña chi nh¸nh.
TiÒn göi kh«ng kú h¹n chiÕm tû träng 40.6% t¨ng 11.9% ®iÒu ®ã ph¶n ¸nh ®îc
viÖc khai th¸c c¸c nguån vèn, dù ¸n, kÕt qu¶ cña viÖc ph¸t triÓn m¹ng líi vµ c¸c
dÞch vô kh¸c.
TiÒn göi cã kú h¹n díi 12 th¸ng chÕm tû träng 53.9%. TiÒn göi cã kú h¹n trªn 12
th¸ng chiÕm tû träng 46.1%.
Nguån vèn b»ng néi tÖ ®¹t 11487 tû t¨ng 1002 tû so víi n¨m 2005 (t¨ng9.5%).
Nguån vèn b»ng ngo¹i tÖ ®¹t 1358 tû t¨ng 242 tû so v¬Ý 2006 ( t¨ng 21.7%).
20