Lêi nãi ®Çu.
Trong nh-ng n¨m gÇn ®©y, ngµnh du lÞch n-íc ta ®· cã nh÷ng chuyÓn
biÕn tÝch cùc. Du lÞch lµ ngµnh xuÊt khÈu t¹i chç hiÖu qu¶ nhÊt, ®ãng gãp
®¸ng kÓ vµo tæng thu nhËp kinh tÕ quèc d©n. Bªn c¹nh ®ã, ngµnh du lÞch ph¸t
triÓn kÐo theo c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c còng ph¸t triÓn theo: giao th«ng, ng©n
hµng, b-u ®iÖn; më réng giao l-u quan hÖ kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ v¨n ho¸ víi c¸c
n-íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §©y lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam héi nhËp ,
x©y dùng nÒn kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn vµ qu¶ng b¸, giíi thiÖu vÒ h×nh ¶nh ViÖt
Nam- §Êt n-íc- Con ng-êi.
Cïng víi sù ®i lªn cña ngµnh du lÞch kh«ng thÓ thiÕu lÜnh vùc kinh
doanh kh¸ch s¹n v× kinh doanh kh¸ch s¹n cung cÊp yÕu tè ®Çu vµo, lµ ®iÒu
kiÖn cÇn ®Ó du lÞch tån t¹i vµ ph¸t triÓn. NhiÒu n¨m nay kh¸ch s¹n D©n Chñ ,
trùc thuéc Tæng c«ng ty du lÞch Hµ Néi, n»m ë sè 29 phè Trµng TiÒn, kh¼ng
®Þnh ®-îc vÞ thÕ, uy tÝn cña m×nh trong ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n .
Kh¸ch s¹n kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l-îng dÞch vô t-¬ng xøng víi thø
h¹ng(3 sao) vµ ®ãng gãp vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng kinh doanh
kh¸ch s¹n nãi riªng vµ ngµnh du lÞch ViÖt Nam nãi chung.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i kh¸ch s¹n, em thÊy c«ng t¸c qu¶n lý nh©n
lùc rÊt cã ý nghÜa ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch s¹n vµ em quyÕt
®Þnh chän ®Ò t¯i “Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu°n lý nh©n lùc t¹i kh¸ch s¹n D©n
Chñ- Mét sè kiÕn nghÞ ho¯n thiÖn” ®Ó nghiªn cøu, t×m hiÓu s©u h¬n vÒ vÊn ®Ò
nµy.
1
Ch-¬ng I
C¬ së lý luËn chung vÒ nh©n lùc, qu¶n lý nh©n
lùc trong ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n
1.1.
Mét sè kh¸i niÖm
1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ kh¸ch s¹n
Cïng víi sù ®i lªn cña kinh tÕ, x· héi, th«ng tin, b-u ®iÖn còng nhgiao th«ng vËn t¶i ®· thóc ®Èy du lÞch ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Du lÞch ®· trë
thµnh nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu cña ng-êi d©n ë bÊt k× quèc gia nµo trªn thÕ
giíi. ChÝnh ®iÒu ®ã ®· cho ra ®êi c¸c c¬ së chuyªn thùc hiÖn nh÷ng viÖc liªn
quan tíi du lÞch. ë ®©u cã tµi nguyªn du lÞch tÊt yÕu sÏ diÔn ra ho¹t ®éng kinh
doanh du lÞch. Kh¸ch s¹n lµ mét trong nh÷ng nh©n tè kh«ng thÓ thiÕu ®-îc
trong kinh doanh du lÞch v¯ trong qu¸ tr×nh “khai th¸c” t¯i nguyªn du lÞch cña
mét ®Þa ph-¬ng, mét vïng hay mét quèc gia.
Ngay tõ ngµy s¬ khai, ngµnh kh¸ch s¹n ®· lu«n g¾n víi h×nh ¶nh sù
mÕn kh¸ch vµ ®¸p øng c¸c nhu cÇu c¬ b¶n cña kh¸ch du lÞch khi hä rêi khái
n¬i c- tró thêng xuyªn cña m×nh ®ã l¯ “ nhu cÇu ë, nhu cÇu ¨n uèng”. Tuy
nhiªn, ë thêi k× n¯y nh÷ng chñ nh¯ cha nghÜ tíi viÖc t×m kiÕm “lîi nhuËn”
m¯ chØ ®¬n thuÇn l¯ “sù gióp ®ì” v¯ “lßng mÕn kh¸ch” ®èi víi nh÷ng ngêi
hµnh h-¬ng. Còng v× lÏ ®ã mµ sù mÕn kh¸ch- Hospitality- ®-îc ®Þnh nghÜa lµ:
“Sù ®ãn tiÕp v¯ ®èi xö th©n t×nh víi ngêi xa l¹”. Víi hÇu hÕt mäi ngêi th×
ngµnh kh¸ch s¹n cã nghÜa lµ tiÕp ®·i kh¸ch hµng víi sù t«n träng vµ t×nh c¶m
nång Êm.
Theo cuèn “ThuËt ng÷ chuyªn ng¯nh kinh doanh kh¸ch s¹n” cña tËp
thÓ t¸c gi¶ khoa Du lÞch vµ Kh¸ch s¹n tr-êng ®¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n ®Þnh
nghÜa: “Kh¸ch s¹n l¯ c¬ së cung cÊp c¸c dÞch vô lu tró (víi ®Çy ®ñ tiÖn nghi),
dÞch vô ¨n uèng, dÞch vô vui ch¬i gi¶i trÝ vµ c¸c dÞch vô cÇn thiÕt kh¸c cho
kh¸ch l-u l¹i t¹m thêi qua ®ªm t¹i c¸c ®iÓm du lÞch”.
2
Cã thÓ nãi kh¸ch s¹n lµ mét lo¹i h×nh c¬ së l-u tró mµ ai còng cã thÓ
tiªu dïng, sö dông dÞch vô cña nã nÕu cã kh¶ n¨ng. Nh-ng ®Ó ®-îc coi lµ
kh¸ch s¹n th× c¬ së l-u tró nhÊt ®Þnh ph¶i cã phßng ngñ, phßng t¾m, phßng vÖ
sinh vµ trong phßng ngñ ph¶i cã c¸c trang thiÕt bÞ tèi thiÓu lµ gi-êng ngñ, bµn,
ghÕ, dÞch vô ®iÖn tho¹i, ti vi… vµ c¸c dÞch vô kh¸c phôc vô nhu cÇu ®a d¹ng
cña kh¸ch trong qu¸ tr×nh l-u tró t¹i kh¸ch s¹n.
1.1.2. Ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n vµ ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng
kinh doanh kh¸ch s¹n
1.1.2.1. Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n
Kinh doanh kh¸ch s¹n lµ mét ho¹t ®éng kinh doanh trªn c¬ së cung
cÊp c¸c dÞch vô l-u tró, ¨n uèng vµ c¸c dÞch vô bæ sung cho kh¸ch du lÞch
nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch trong thêi gian l-u t¹i ®iÓm du lÞch vµ mang
l¹i lîi Ých kinh tÕ cho c¸c c¬ së kinh doanh.
Nhu cÇu ®i du lÞch chØ lµ nhu cÇu thø yÕu nªn ®Ó tho¶ m·n c¸c nhu
cÇu ®ßi hái cña kh¸ch du lÞch b¾t buéc kinh doanh kh¸ch s¹n kh«ng chØ ®¬n
thuÇn lµ cho thuª buång ngñ mµ nã bao gåm c¶ cho thuª c¸c dÞch vô bæ sung
nh- bÓ b¬i, sµn nh¶y, tennis…C¸c dÞch vô bæ sung cµng phong phó bao nhiªu
kÌm theo lµ chÊt l-îng dÞch vô cung cÊp tèt sÏ thu hót nhiÒu kh¸ch ®Õn víi
kh¸ch s¹n h¬n. Kinh doanh kh¸ch s¹n lµ h×nh thøc kinh doanh trong nÒn c«ng
nghiÖp mang tÝnh c¹nh tranh lín. Nã ®ßi hái c¸c ho¹t ®éng dÞch vô t¹i kh¸ch
s¹n nh»m tho¶ m·n c¸c nhu cÇu tiªu dïng cña kh¸ch ë møc ®é hoµn h¶o nhÊt
mµ doanh nghiÖp cã thÓ ®¸p øng. C¸c doanh nghiÖp ®Òu cè g¾ng t¹o Ên t-îng
tèt b»ng c¸c dÞch vô b¾t buéc vµ kh«ng b¾t buéc, ®Æc biÖt lµ c¸c dÞch vô
kh«ng b¾t buéc (bæ sung), chÝnh c¸c dÞch vô nµy míi t¹o nªn uy tÝn vµ tin
t-ëng cña khachs ®èi víi kh¸ch s¹n v× trong cïng c¸c kh¸ch s¹n cïng h¹n nhnhau, ng-êi ta kh«ng cßn ®Ó ý tíi gi¸ c¶ mµ chu ý tíi vÊn ®Ò chÊt l-îng dÞch
vô t¹i kh¸ch s¹n ®ã nh- thÕ nµo, cã ®em l¹i nh÷ng mong muèn cña hä hay
kh«ng.
3
1.1.2.2 C¸c ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n
Thø nhÊt , ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n phô thuéc vµo tµi
nguyªn du lÞch t¹i c¸c ®iÓm du lÞch .
Ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n chØ cã thÓ tiÕn hµnh ë nh÷ng n¬i
cã tµi nguyªn du lÞch bëi tµi nguyªn du lÞch lµ yÕu tè thóc ®Èy, th«i thóc con
ng-êi ®i du lÞch . NÕu kh«ng cã sù kh¸c nhau vÒ tµi nguyªn du lÞch gi÷a c¸c
vïng th× ch¾c ch¾n ho¹t ®éng du lÞch sÏ kÐm ph¸t triÓn . N¬i nµo cµng cã
nhiÒu tµi nguyªn du lÞch n¬i ®ã cµng hÊp dÉn ®èi víi du kh¸ch . L-îng kh¸ch
®Õn c¸c ®iÓm du lÞch sÏ lµm nhu cÇu vÒ kh¸ch s¹n lín vµ râ rµng nh- vËy tµi
nguyªn du lÞch cã ¶nh h-ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n . MÆt kh¸c
, viÖc tiÕp nhËn qui m« cña tµi nguyªn du lÞch sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn qui m«, thø
h¹ng cña kh¸ch s¹n. Sù hÊp dÉn cña tµi nguyªn du lÞch quyÕt ®Þnh tÝnh hÊp
dÉn cña kh¸ch s¹n . Mçi lo¹i tµi nguyªn du lÞch sÏ chØ phï hîp víi mét sè
kh¸ch hµng nhÊt ®Þnh. ChÝnh v× vËy khi ®Çu t- vµo ho¹t ®éng kinh doanh
kh¸ch s¹n ®ßi hái ph¶i nghiªn cøu kÜ tµi nguyªn du lÞch còng nh- nhãm kh¸ch
hµng mµ chóng ta ®Þnh h-íng tíi.
Thø hai: Ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n ®ßi hái vèn ®Çu t- ban
®Çu cao vµ ®Çu t- c¬ b¶n cao
Chi phÝ ®Ó x©y dùng mét kh¸ch s¹n rÊt cao v× kh«ng chØ ®Çu t- vµo c¸c
trang thiÕt bÞ trong buång ngñ mµ cßn kinh doanh c¸c dÞch vô kh¸ch s¹n ®¶m
b¶o tÝnh tæng hîp ®ång bé ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch. Chi phÝ chuÈn bÞ
®-a kh¸ch s¹n vµo ho¹t ®éng nh- tuyÓn chän nh©n viªn, thuª kü s- thiÕt
kÕ…Khi ®· ®-a kh¸ch s¹n vµo ho¹t ®éng c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i tÝnh to¸n tÊt c¶
c¸c kho¶n víi môc ®Ých n©ng cao chÊt l-îng phôc vô nh- nèi m¹ng Internet,
m¸y chiÕu, thuª tuyÓn nh©n viªn míi…Ngoµi ra, ®Ó t¹o ra nÐt dÞ biÖt trong s¶n
phÈm cña m×nh kh¸ch s¹n còng cÇn ph¶i cã sù ®Çu t- cho nã, chi phÝ cho viÖc
x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, chi phÝ ®Êt ®ai gi¶i phãng mÆt b»ng…Khi t¹o ra lîi
nhuËn nhµ qu¶n lý ph¶i ph©n bè mét c¸ch hîp lý lu«n cã kho¶n dïng cho viÖc
n©ng cÊp ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi kh¸ch s¹n lªn ë møc cao h¬n chø kh«ng
ph¶i chØ b»ng lßng víi thø h¹ng cò.
4
Thø ba: Ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n ®ßi hái dung l-îng lao
®éng trùc tiÕp t-¬ng ®èi cao
Do nhu cÇu cña con ng-êi r¸t phong phó, ®a d¹ng vµ cã tÝnh cao cÊp
hay nãi c¸ch kh¸c s¶n phÈm kh¸ch s¹n kh«ng cã tÝnh khu«n mÉu. Cho nªn
kh«ng thÓ dïng m¸y mãc ®Ó thay thÕ con ng-êi ®-îc mµ ph¶i sö dông chÝnh
con ng-êi ®Ó tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch vµ møc ®é phôc vô ph¶i cao.
Ngµnh kinh doanh kh¸ch s¹n thuéc lÜnh vùc dÞch vô do vËy chñ yÕu sö
dông lùc l-îng lao ®éng sèng lµ con ng-êi . H¬n n÷a, yªu cÇu cña kh¸ch ngµy
cµng cao h¬n vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng dÞch vô cho nªn c¸c nhµ kinh doanh
kh¸ch s¹n ph¶i n©ng cao chÊt l-îng c¸c s¶n phÈm cña m×nh, ®Æc biÖt lµ viÖc
n©ng cao th¸i ®é phôc vô cña nh©n viªn v× sù tho¶ m·n b»ng sù c¶m nhËn –
sù mong chê cña du kh¸ch. C«ng thøc sau ®©y thÓ hiÖn mèi quan hÖ ®ã:
S=P–E
Trong ®ã E lµ mét ®¹i l-äng t-¬ng ®èi æn ®Þnh.VËy muèn t¨ng S th×
ph¶i ®Èy P lªn. Mµ P lµ sù c¶m nhËn . §ã lµ sù c¶m nhËn b»ng c¬ quan gi¸c
quan cña kh¸ch ngay khi b-íc ch©n ®Õn kh¸ch s¹n. Muèn t¨ng P c¸c nhµ kinh
doanh kh¸ch s¹n cÇn tËp trung vµo 2 yÕu tè : Con ng-êi vµ c¬ së vËt chÊt kü
thuËt .Cho nªn con ng-êi lµ mét trong nh÷ng nh©n tè ®Ó n©ng cao chÊt lù¬ng
s¶n phÈm mµ cô thÓ lµ th¸i ®é phôc vô cña nh©n viªn kh¸ch s¹n trong qóa
tr×nh phôc vô kh¸ch kÓ tõ khi kh¸ch ®Õn kh¸ch s¹n cho ®Õn khi kh¸ch rêi khái
kh¸ch s¹n . §Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch du lÞch th× cÇn cã sù chuyªn m«n
ho¸ trong ph©n c«ng lao ®éng dÉn ®Õn ®ßi hái nhiÒu lao ®éng trùc tiÕp h¬n.
MÆt kh¸c thêi gian kinh doanh phô thuéc vaß thêi gian tiªu dïng cña kh¸ch
do ®ã lao ®éng ph¶i lµm viÖc 24/24 giê mét ngµy ®ªm t¹o thµnh nh÷ng ca kÝp
lµm viÖc vµ do thiªn h-íng n©ng cao tÝnh ®a d¹ng cña s¶n phÈm nªn cã xu
h-íng sè lao ®éng trong hÖ thèng kh¸ch s¹n ngµy cµng t¨ng.
Víi ®Æc ®iÓm nµy ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n ph¶i coi c«ng t¸c tæ
chøc , qu¶n lý vµ sö dông nh©n lùc lµ mét trong nh÷ng kh©u ¶nh h-ëng trùc
tiÕp ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm , sù hÊp dÉn cña kh¸ch s¹n .
Thø t- : Ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n mang tÝnh thêi vô
5
Ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n mang tÝnh thêi vô v× nã g¾n liÒn víi
tµi nguyªn du lÞch, quy luËt t©m sinh lý cña con ng-êi t¹o nªn nh÷ng chu lú.
G©y khã kh¨n cho viÖc ho¹ch to¸n chi phÝ vµ qu¶n lý nguån nh©n lùc., nÕu
kh«ng thùc hiÖn tèt sÏ ¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm cung cÊp vµ thua
lç. Do vËy ,c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i c¸c biÖn ph¸p hîp lý, cßn môc tiªu cuèi cïng
lµ lµm tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch vµ t¹o ra nhiÒu doanh thu cho kh¸ch
s¹n .
Qua c¸c ®Æc ®iÓm trªn cho thÊy kh¸ch s¹n muèn t¹o ra chÊt l-îng dÞch
vô tèt nhÊt kh«ng chØ phô thuéc vµo c¸c yÕu tè chñ quan mµ cßn phô thuéc rÊt
nhiÒu vµo yÕu tè kh¸ch s¹n. NhiÖm vô cña nh÷ng ng-êi ®øng ®Çu doanh
nghiÖp kh¸ch s¹n lµ víi c¸c yÕu tè nh- : vèn, nh©n lùc… sö dông sao cho ®¹t
hiÖu qu¶ cao nhÊt, ®©y lµ nhiÖm vô kh«ng dÔ dµng .
1.2 Qu¶n lý nh©n lùc trong doanh nghiÖp kh¸ch s¹n
1.2.1 Kh¸i niÖm nh©n lùc vµ qu¶n lý nh©n lùc
_Nguån nh©n lùc cña mét tæ chøc bao gåm tÊt c¶ nh÷ng ng-êi lao ®éng
lµm viÖc cho tæ chøc ®ã.
_Qu¶n lý nh©n lùc lµ mét hÖ thèng c¸c kiÕn thøc, c¸c nguyªn t¾c vµ c¸c
ph-¬ng ph¸p khoa häc ®· ®-îc ®óc rót vµ kiÓm nghiÖm qua thùc tÕ ®Ó thùc
hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý con ng-êi , t¹o ®éng lùc ®Ó thóc ®Èy ho¹t ®éng
cña hä, liªn kÕt, phèi hîp ho¹t ®éng cña con ng-êi, l·nh ®¹o vµ kiÓm tra ho¹t
®éng cña con ng-êi. Qu¶n lý nh©n lùc lµ tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña mét tæ chøc
®Ó x©y dùng, ph¸t triÓn, sö dông, ®¸nh gi¸, b¶o toµn vµ g×n gi÷ mét lùc l-îng
lao ®éng phï hîp víi yªu cÇu cña c«ng viÖc cña tæ chøc c¶ vÒ mÆt sè l-îng vµ
chÊt l-îng.
_ §èi t-îng cña qu¶n lý nh©n lùc lµ ng-êi lao ®éng víi t- c¸ch lµ
nh÷ng c¸ nh©n vµ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn hä trong tæ chøc nh- c«ng viÖc
vµ c¸c quyÒn lîi cña hä.
_ Môc tiªu cña qu¶n lý nh©n lùc lµ nh»m n©ng cao sù ®ãng gãp cã hiÖu
suÊt cña ng-êi lao ®éng ®èi víi tæ chøc ®Ó gióp cho tæ chøc cã thÓ sö dông
®-îc tèt nhÊt nguån nh©n lùc hiÖn cã, ®ång thêi ®¸p øng ®-îc c¸c yªu cÇu
6
c«ng viÖc tr-íc m¾t vµ trong t-¬ng lai cña tæ chøc còng nh- yªu cÇu ph¸t triÓn
c¸ nh©n cña ng-êi lao ®éng.
Thùc chÊt qu¶n lý nh©n lùc lµ c«ng t¸c qu¶n lý con ng-êi trong ph¹m vi
néi bé mét tæ chøc, lµ sù ®èi xö cña tæ chøc ®èi víi ng-êi lao ®éng. Qu¶n lý
nh©n lùc trong doanh nghiÖp kh¸ch s¹n chØ lµ mét phÇn trong c«ng t¸c qu¶n lý
nh©n lùc trong hÖ thèng tæ chøc c¸c doanh nghiÖp nãi chung, mÆc dï mang
mét sè nÐt riªng ®Æc thï. §Ó thùc hiÖn ®-îc c¸c chøc n¨ng qu¶n lý, ng-êi
qu¶n lý ph¶i biÕt vËn dông linh ho¹t c¸c kiÕn thøc, ph-¬ng ph¸p qu¶n lý cho
phï hîp víi tõng ng-êi lao ®éng trong tõng tr-êng hîp.
1.2.2.Néi dung cña c«ng t¸c qu¶n lý nh©n lùc trong kinh doanh
kh¸ch s¹n.
Môc tiªu cña c«ng t¸c qu¶n lý nh©n lùc lµ hiÖu qña kinh doanh, tèi
thiÓu lµ hoµ vèn, t¹o ®éng lùc thóc ®Èy nh©n viªn lµm viÖc vµ tho¶ m·n c¸c
nguyÖn väng chÝnh ®¸ng. Do vËy, ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu trªn, doanh nghiÖp
kh¸ch s¹n cÇn ph¶i tæ chøc lao ®éng mét c¸ch hîp lý vµ khoa häc, ®ång thêi
ph©n c«ng s¾p xÕp lao ®éng vµo vÞ trÝ lµm viÖc phï hîp víi n¨ng lùc cña hä.
§Ó ®¹t ®-îc ®iÒu nµy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c néi dung cña
c«ng t¸c nh©n lùc sau:
1.2.2.1. Ho¹ch ®Þnh nguån nh©n lùc
Ho¹ch ®Þnh nguån nh©n lùc lµ néi dung ®Çu tiªn ®èi víi mét doanh
nghiÖp cô thÓ, nh»m ph¸c th¶o kÕ ho¹ch tæng thÓ vÒ nhu cÇu nh©n lùc ®èi víi
mét doanh nghiÖp trong t-¬ng lai. Dùa vµo môc tiªu cña doanh nghiÖp tõ ®ã
h×nh thµnh nhu cÇu nh©n lùc cho c¸c bé phËn kh¸c nhau. C«ng t¸c nµy bao
gåm:
X¸c ®Þnh nhu cÇu lao ®éng ( t¨ng hoÆc gi¶m ) trong tõng thêi kú
kinh doanh. Trong ®ã cÇn dù kiÕn c¶ nhu cÇu vÒ chøc danh, chÊt l-îng, chÕ ®é
®·i ngé , møc ®é tr¸ch nhiÖm.
§Ò ra chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch ®¸p øng nhu cÇu lao ®éng ®· dù
kiÕn. Chó ý x¸c ®Þnh nguån cung øng nh©n lùc vµ kh¶ n¨ng thuyªn chuyÓn
nh©n lùc khi cÇn thiÕt.
7
X©y dùng c¸c biÖn ph¸p nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng thõa hoÆc
thiÕu lao ®éng x¶y ra .
Do ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n mang tÝnh thêi vô râ
rÖt, bëi vËy nhu cÇu sö dông lao ®éng còng co gi·n theo. Nªn c«ng t¸c ho¹ch
®Þnh nguån nh©n lùc ®ãng vai trß quan träng ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông lao ®éng, t¹o cho kh¸ch c¶m gi¸c lu«n ®-îc phôc vô tèt ë mäi lóc, mäi
thêi ®iÓm lµ nh- nhau thËm chÝ ngµy mét tèt h¬n.
1.2.2.2. TuyÓn dông nh©n lùc
TuyÓn dông nh©n lùc trong kh¸ch s¹n lµ qu¸ tr×nh t×m kiÕm, thu hót
vµ lùa chän nh©n viªn thÝch hîp víi c«ng viÖc tuyÓn dông. Nh-ng ph¶i dùa
vµo nhu cÇu sö dông lao ®éng cña tõng bé phËn vµ ®Æc ®iÓm tõng c«ng viÖc.
H¬n n÷a ph¶i nh¹y bÐn trong t×nh h×nh thùc tÕ cña thÞ tr-êng lao ®éng, xem
xÐt kü l-ìng luËt lao ®éng vµ c¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò
tuyÓn dông .
Môc ®Ých cña c«ng t¸c nµy lµ nh»m t¹o ra cung øng kÞp thêi sè lao ®éng
®ñ tiªu chuÈn cho c«ng viÖc cña c¸c bé phËn kh¸c nhau. Hä ph¶i ®ñ kh¶ n¨ng
®Ó ®¶m b¶o nh÷ng vÞ trÝ thiÕu khuyÕt cña doanh nghiÖp. Muèn vËy, doanh
nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh theo ®óng nghÜa cña nã, tøc lµ ng-êi ®-îc tuyÓn chän
ph¶i ®¸p øng ®-îc c¸c yªu cÇu sau:
-
Ng-êi ®-îc tuyÓn chän ph¶i lµ ng-êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n cÇn
thiÕt, cã thÓ lµm viÖc ®¹t tíi n¨ng suÊt lao ®éng cao, hiÖu suÊt c«ng t¸c tèt.
-
Ng-êi ®-îc tuyÓn chän ph¶i lµ ng-êi cã kû luËt, trung thùc, g¾n
bã víi c«ng viÖc.
-
Ng-êi ®-îc tuyÓn chän ph¶i lµ ng-êi cã søc khoÎ ®Ó cã thÓ lµm
trßn ®-îc nhiÖm vô mµ doanh nghiÖp giao cho.
ViÖc tuyÓn chän nµy rÊt phøc t¹p, ®ßi hái tèn kÐm vÒ thêi gian, tiÒn
b¹c vµ søc lùc, nh-ng nÕu tuyÓn chän kh«ng kü, tuyÓn chän sai, tuyÓn chän
theo c¶m tÝnh hoÆc theo mét søc Ðp nµo ®ã th× sÏ dÉn ®Õn hËu qu¶ nhiÒu mÆt
vÒ kinh tÕ vµ x· héi. Kh«ng nh÷ng thÕ, viÖc tæ chøc tuyÓn lao ®éng cßn ®ßi
hái ph¶i ®-îc tiÕn hµnh theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh.
8
Quy tr×nh tuyÓn dông nh- sau:
ChuÈn bÞ vµ th«ng b¸o tuyÓn dông
Thu nhËn hå s¬ vµ s¬ tuyÓn
Pháng vÊn vµ kiÓm tra tay nghÒ
KiÓm tra søc kháe
øng cö
viªn bÞ
lo¹i
Ra quyÕt ®Þnh tuyÓn dông
Thö viÖc
KÝ hîp ®ång lao ®éng
S¬ ®å 1: TiÕn tr×nh tuyÓn chän nh©n viªn
ChuÈn bÞ vµ th«ng b¸o tuyÓn dông: ChuÈn bÞ tuyÓn dông bao
gåm c¸c c«ng viÖc nh- ph¸c th¶o th«ng b¸o , mÉu pháng vÊn…TiÕp theo tiÕn
hµnh th«ng b¸o tuyÓn dông b»ng c¸c h×nh thøc th«ng tin ®¹i chóng, cho chÝnh
nh©n viªn trong kh¸ch s¹n…Trong th«ng b¸o cÇn th«ng b¸o yªu cÇu cña c«ng
viÖc, chøc danh, sè l-îng…
Thu nhËn hå s¬ vµ s¬ tuyÓn : Th«ng qua viÖc thu nhËn vµ xem xÐt
hå s¬ cña c¸c øng cö viªn, doanh nghiÖp cã thÓ lo¹i bít nh÷ng hå s¬ kh«ng
®¹t yªu cÇu so víi th«ng b¸o ®Ò ra.
9
Pháng vÊn vµ kiÓm tra tay nghÒ: Th«ng qua pháng vÊn , héi ®ång
tuyÓn dông sÏ tiÕp xóc trùc tiÕp víi øng cö viªn. T¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc t×m
hiÓu kÜ h¬n vÒ thÝ sinh, lùa chän ®-îc nh©n viªn thÝch hîp víi chøc danh cÇn
tuyÓn. Th«ng qua pháng vÊn cã thÓ sµng läc vµ lùa chän ®-îc nh÷ng ng-êi
giái nhÊt . §èi víi c¸c chøc danh nh- nh©n viªn lÔ t©n, buång , bµn …th× cÇn
ph¶i cã kiÓm tra tay nghÒ ®Ó kh¼ng ®Þnh vÒ mÆt chuyªn m«n . Môc ®Ých cña
pháng vÊn vµ kiÓm tra tay nghÒ lµ ®-a ra kÕt luËn ®èi víi ng-êi tham gia dù
tuyÓn vÒ c¸c mÆt: tr×nh ®é häc vÊn, ngo¹i ng÷, nghiÖp vô, kh¶ n¨ng giao tiÕp
øng xö…
KiÓm tra søc khoÎ: Nh»m kh¼ng ®Þnh kh¶ n¨ng lµm viÖc æn ®Þnh
vµ l©u dµi cña nh©n viªn míi. Ngoµi ra, cßn ph¶i ®¶m b¶o nh©n viªn cña kh¸ch
s¹n kh«ng m¾c c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm, bÖnh ngoµi da, ®ñ chiÒu cao…do ®Æc
®iÓm cña ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n lu«n tiÕp xóc víi kh¸ch.
Ra quyÕt ®Þnh tuyÓn dông: Nh÷ng ng-êi tróng tuyÓn sÏ ®-îc
th«ng b¸o râ rµng. Sau ®ã ng-êi nh©n viªn míi tr¶i qua thêi gian thùc tËp theo
qu¸ tr×nh vµ thùc hiÖn c¸c thñ tôc cã liªn quan. Môc ®Ých cña tuyÓn dông
nh»m lùa chän ®-îc ®éi ngò lao ®éng ®¹t yªu cÇu ®Ò ra v× trong kinh doanh
kh¸ch s¹n chÊt l-îng dÞch vô ®-îc ®Æt lªn hµng ®Çu vµ kh¸ch hµng lu«n lµ ®èi
t-îng quan träng nhÊt.
ViÖc tuyÓn dông lao ®éng t¹i c¸c doanh nghiÖp kh¸ch s¹n hiÖn nay rÊt
®-îc coi träng bëi v× trong lÜnh vùc kinh doanh kh¸ch s¹n chÊt l-îng phôc vô
®-îc ®Æt lªn hµng ®Çu vµ kh¸ch hµng lµ th-îng ®Õ. Cho nªn c¸c doanh nghiÖp
th-êng ¸p dông h×nh thøc thi tuyÓn d-íi hai d¹ng lµ tr¾c nghiÖm vµ pháng vÊn
®Ó cã thÓ trùc tiÕp ®¸nh gi¸ mét c¸ch t-¬ng ®èi chÝnh x¸c chÊt l-îng cña lao
®éng ®-îc tuyÓn chän.
+D¹ng thø nhÊt lµ tr¾c nghiÖm c¸ nh©n vµ cã 4 lo¹i:
_ Tr¾c nghiÖm trÝ th«ng minh.
_ Tr¾c nghiÖm vÒ kÜ n¨ng, kÜ x¶o sÏ ®o l-êng ®-îc kh¶ n¨ng trong
khi thùc hiÖn mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh.
10
_ Tr¾c nghiÖm vÒ sù quan t©m sÏ ®o l-êng ®-îc sù chó ý c¸ nh©n, sù
thÝch thó ®èi víi c«ng viÖc vµ th¸i ®é lµm viÖc.
_ Tr¾c nghiÖm vÒ c¸ nh©n sÏ lµm béc lé tÝnh khÝ cña con ng-êi vµ
®éng c¬ cña hä.
+ D¹ng thø hai lµ pháng vÊn còng cã 2 lo¹i lµ pháng vÊn ban ®Çu vµ
pháng vÊn ®¸nh gi¸:
_ Pháng vÊn ban ®Çu lµ ®Ó lo¹i trõ nh÷ng øng cö viªn kh«ng ®ñ tr×nh
®é vµ chó ý ®Õn nh÷ng ng-êi cã tr×nh ®é ®Ó cã thÓ tuyÓn vµo lµm viÖc. §Ó
thùc hiÖn lo¹i pháng vÊn nµy lµ dïng c¸ch sµng läc. Theo c¸ch nµy, nhµ qu¶n
lÝ ®-a ra hÖ thèng c¸c c©u hái ®Ó øng cö viªn tr¶ lêi råi c¨n cø vµo ®ã ®Ó xem
øng cö viªn cã ®¹t ®-îc nh÷ng tiªu chuÈn cña nghÒ nghiÖp hay kh«ng.
_ Pháng vÊn ®¸nh gi¸ ®-îc tiÕn hµnh ®Ó duyÖt l¹i tÊt c¶ mäi vÊn ®Ò vÒ
kh¶ n¨ng cña ng-êi xin viÖc. ViÖc nµy cho phÐp ng-êi pháng vÊn ra quyÕt
®Þnh cuèi cïng vÒ viÖc tuyÓn chän.
_ Tuy nhiªn dï lµ tuyÓn chän d-íi h×nh thøc nµo th× viÖc tuyÓn chän
lao ®éng t¹i doanh nghiÖp chØ cã ý nghÜa khi ®¶m b¶o ®-îc nguyªn t¾c sau
®©y:
Ph¶i th«ng b¸o réng r·i, t¹o c¬ héi ®Ó tÊt c¶ mäi ng-êi vµo vÞ trÝ
cßn trèng, kh«ng kÓ nguån gèc, miÔn lµ hä cã ®ñ tr×nh ®é ®Ó lµm viÖc, cã thÓ
lµ nh©n viªn cò trong néi bé cña kh¸ch s¹n, co thÓ la øng cö viªn tõ bªn ngoµi.
Cã hÖ thèng tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ th«ngs nhÊt ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch
quan khi ®¸nh gi¸.
Cã luËt lÖ, qui t¾c , qui ®Þnh gi¸m s¸t tiªu chuÈn thi tuyÓn râ rµng
vµ nghiªm tóc thùc hiÖn tõ 2 phÝa ng-êi thi vµ ng-êi tuyÓn.
1.2.2.3
Bè trÝ vµ sö dông nh©n viªn:
Mäi nç lùc cña c«ng t¸c tuyÓn dông sÏ t¹o ra cho doanh nghiÖp mét ®éi
ngò lao ®éng cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi c«ng viÖc ®-îc giao. Song hiÖu qu¶ sö
dông lao ®éng l¹i phô thuéc chñ yÕu vµo vÊn ®Ò bè trÝ vµ sö dông nh©n viªn ®ã
cã hîp lÝ kh«ng. Nõu kh«ng bè trÝ hîp lÝ th× sÏ kh«ng ph¸t huy ®óng n¨ng lùc
cña hä, tõ ®ã ¶nh h-ëng tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch s¹n. Sö dông
11
nh©n viªn hîp lÝ cã nghÜa lµ c¸c nhµ qu¶n lÝ ph¶i biÕt c¸ch s¾p xÕp , ®iÒu chØnh
vµ t¹o ra sù héi nhËp cña tõng nh©n viªn vµo guång m¸y ho¹t ®éng chung cña
doanh nghiÖp.
* X¸c ®Þnh ®Þnh møc lao ®éng
¸p dông ®Þnh møc lao ®éng ®Ó bè trÝ vµ sö dông lao ®éng trong
doanh nghiÖp lµ cÇn thiÕt. §Þnh møc lao ®éng trong kh¸ch s¹n lµ sè l-îng lao
®éng cÇn thiÕt ®Ó gi¶i quyÕt mét c«ng viÖc nµo ®ã , hay ®Ó hoµn thµnh nghiÖp
vô c«ng t¸c nµo ®ã, hoÆc ®Ó phôc vô mét sè l-îng kh¸ch trong nh÷ng ®iÒu
kiÖn nhÊt ®Þnh. Nã còng lµ c¨n cø ®Ó tr¶ l-¬ng cho ng-êi lao ®éng. Cã thÓ
ph©n chia theo:
§Æc ®iÓm nghÒ nghiÖp: Cã ®Þnh møc phôc vô buång, phôc vô bµn,
®Þnh møc chÕ biÕn mãn ¨n…
Theo tr×nh ®é chuyªn m«n: Cã ®Þnh møc lao ®éng cho nh©n viªn
theo bËc 1, bËc 2…®èi víi tõng lo¹i kh¸c nhau.
Khi x¸c ®Þnh møc lao ®éng cÇn ph¶i chó ý ®Õn c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng
®Õn ®Þnh møc lao ®éng nh-: ®iÒu kiÖn lao ®éng, tr×nh ®é chuyªn m«n, yÕu tè
t©m sinh lý cña ng-êi lao ®éng. Kh«ng thÓ b¾t nh©n viªn lµm viÖc qu¸ nhiÒu
trong mét ca lµm viÖc v× sÏ g©y t©m lý mÖt mái ¶nh h-ëng tíi chÊt l-îng cung
cÊp cho kh¸ch.
* S¾p xÕp vµ sö dông nh©n lùc
§©y lµ viÖc s¾p xÕp ®éi ngò lao ®éng phï hîp víi tõng lo¹i c«ng viÖc
võa t¹o kÝch thÝch võa mang l¹i hiÖu qu¶ c«ng viÖc cao. S¾p xÕp vµ sö dông
nh©n lùc bao gåm:
Ph©n c«ng lao ®éng: Lµ h×nh thøc giao viÖc cho c¸ nh©n hay mét
bé phËn nµo ®ã trong kh¸ch s¹n. CÇn cã sù kÕt hîp gi÷a ph©n c«ng lao ®éng
vµ hîp t¸c lao ®éng, ®Õn vÊn ®Ò chuyªn m«n ho¸ lao ®éng nh»m n©ng cao kü
n¨ng, kü s¶o cña nh©n viªn ®Ó hä thùc hiÖn c¸c thao t¸c nghiÖp vô thµnh thôc
tr¸nh sai sãt x¶y ra trong qu¸ tr×nh phôc vô kh¸ch .
X¸c ®Þnh qui chÕ lµm viÖc: Qui ®Þnh thêi gian lµm viÖc vµ nghØ
ng¬i hîp lÝ ®èi víi ng-êi lao ®éng vµ c¸c qui ®Þnh kh¸c nh»m n©ng cao hiÖu
12
qu¶ sö dông ®éi ngò lao ®éng. X¸c ®Þnh qui chÕ lµm viÖc cho ng-êi lao ®éng
®¶m b¶o phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh, luËt ph¸p hiÖn hµnh, t©m sinh lÝ
cña nh©n viªn…
Tæ chøc chç lµm viÖc: Lµ phÇn diÖn tÝch vµ kh«ng gian ®ñ ®Ó cho
mét hoÆc mét nhãm ng-êi lao ®éng lµm viÖc. Chç lµm viÖc coi lµ hîp lÝ khi
nã ®¶m b¶o cã ®ñ diÖn tÝch s¾p xÕp, bè trÝ trang thiÕt bÞ…§ång thêi ®¶m b¶o
phÇn kh«ng gian ®Ó ng-êi lao ®éng thao t¸c, ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ an toµn
lao ®éng.
1.2.2.4
§¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn c«ng viÖc cña nh©n viªn.
Môc ®Ých cña viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn c«ng viÖc cña nh©n
viªn trong doanh nghiÖp nh»m ®-a ra nh÷ng nhËn ®Þnh vÒ møc ®é hoµn thµnh
c«ng viÖc cña hä trong tõng thêi k× nhÊt ®Þnh. Yªu cÇu cña viÖc ®¸nh gi¸ cÇn
ph¶i kh¸ch quan, c«ng b»ng vµ chÝnh x¸c. Cã c¸c ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ sau:
+ Ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ b»ng c¸ch cho ®iÓm: Ph-¬ng ph¸p nµy c¨n cø
vµo tiªu thøc ®· lùa chän nh-: kÜ n¨ng nghÒ nghiÖp , tÝnh chÝnh x¸c, s¸ng
kiÕn…theo thang ®iÓm qui ®Þnh, do cÊp trªn trùc tiÕp cña nh©n viªn thùc hiÖn.
Ph-¬ng ph¸p nµy mang tÝnh chñ quan nªn ng-êi ta th-êng ®Ó cho nh©n viªn tù
®¸nh gi¸ sau ®ã th«ng qua ý kiÕn cña tËp thÓ, n¬i lµm viÖc, sau ®ã cÊp trªn
tæng hîp l¹i vµ ®-a ra nhËn xÐt chung.
+ Ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ dùa vµo phiÕu gãp ý cña kh¸ch hµng : Ph-¬ng
ph¸p nµy cã nh-îc ®iÓm lµ : do kh¸ch rÊt ®a d¹ng vÒ løa tuæi , tr×nh ®é, quèc
tÞch…nªn c¶m nhËn cña hä rÊt kh¸c nhau vÒ chÊt l-îng, khã trong viÖc ®-a ra
ý kiÕn ®óng ®Ó ®¸nh gi¸ ng-êi nh©n viªn ®ã lµm viÖc nh- thÕ nµo.
Song dï ¸p dông ph-¬ng ph¸p nµo ®i n÷a th× còng ph¶i ®¹t ®-îc môc
®Ých lµ ®éng viªn nh©n viªn lµm viÖc tèt h¬n trªn c¬ së khuyÕn khÝch tÝch cùc,
x¸c ®Þnh ®-îc møc ®é nç lùc cña hä ®èi víi c«ng viÖc ®-îc giao vµ ng¨n chÆn
ngay tõ ®Çu nh÷ng hµnh vi tiªu cùc cña nh©n viªn.
1.2.2.5
§µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n lùc:
Trong m«i tr-êng kinh doanh kh¸ch s¹n, do sù thay ®æi cña c¸c yÕu
tè ®Æc biÖt lµ sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña tri thøc khoa häc vµ sù biÕn ®éng
13
nhu cÇu cña kh¸ch ®ßi hái ®éi ngò c¸n bé vµ nh©n viªn cña kh¸ch s¹n ph¶i
th-êng xuyªn n©ng cao tr×nh ®é , nghiÖp vô, ngo¹i ng÷, n¾m b¾t c¸c th«ng tin
míi..Néi dung ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong kh¸ch s¹n rÊt ®a
d¹ng, bao gåm: giao tiÕp, øng xö, ngo¹i ng÷. H×nh thøc ®µo t¹o phong phó t¹o
®iÒu kiÖn cho mäi ng-êi ®Òu cã thÓ tham gia nh-: göi ®i ®µo t¹o ë c¸c tr-êng
®¹i häc , trung cÊp vµ d¹y nghÒ, göi ®i ®µo t¹o ë n-íc ngoµi ®Ó häc hái kinh
nghiÖm ; ®µo t¹o t¹i chç. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ c¶ mét tiÕn tr×nh liªn tôc
kh«ng ngõng. Ban l·nh ®¹o ph¶i th-êng xuyªn kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ xem
ch-¬ng tr×nh ®¸p øng víi c¸c nhu cÇu vµ môc tiªu ®Ò ra ch-a, ®¸nh gi¸ hiÖu
qu¶ kinh tÕ cña tõng ch-¬ng tr×nh nµy.
§µo t¹o ng-êi lao ®éng lµ ®Ó chuÈn bÞ cho con ng-êi thùc hiÖn chøc
n¨ng, nhiÖm vô mét c¸ch tù gi¸c vµ cã nh÷ng am hiÓu vÒ c«ng viÖc cña hä,
th¸i ®é hîp t¸c gi÷a ng-êi lao ®éng vµ ng-êi qu¶n lý. §ång thêi nã còng
ph¸t triÓn nh÷ng kü n¨ng hiÓu biÕt trong qu¶n lý, tõ ®ã ®¶m b¶o mét sù hîp
t¸c tõ c¸c bé phËn kh¸c nhau vµ c¸c cÊp d-íi cña hä. VÊn ®Ò nµy thùc sù cã
hiÖu qu¶ khi cã sù quan t©m chu ®¸o cña ban l·nh ®¹o kh¸ch s¹n.
1.2.2.6
TiÒn l-¬ng vµ ®·i ngé ®èi víi c¸n bé nh©n viªn cña kh¸ch
s¹n
Søc lao ®éng lµ mét nh©n tè cÊu thµnh nªn c¸c nguån lùc ®Çu vµo cho
kh¸ch s¹n vµ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña
kh¸ch s¹n . Ng-êi lao ®éng cung cÊp søc lao ®éng nh»m thu ®-îc mét lîi Ých
kinh tÕ ®Ó ®¶m b¶o cho cuéc sèng cña hä tån t¹i vµ ph¸t triÓn. V× vËy, ®èi víi
ng-êi lao ®éng, lîi Ých kinh tÕ lµ rÊt quan träng, nã kÝch thÝch hä h¨ng say lao
®éng n©ng cao chÊt l-îng phôc vô. Ngoµi ra, c¸c kho¶n nh- trî cÊp x· héi,
phóc lîi vµ b¶o hiÓm còng rÊt cÇn thiÕt ®èi víi ng-êi lao ®éng vµ ngµy cµng
trë nªn quan träng h¬n, l-¬ng vµ ®·i ngé bao gåm 2 phÇn:
+ Tµi chÝnh:
ChÕ ®é tiÒn l-¬ng vµ ph-¬ng ph¸p tr¶ l-¬ng mµ c¸c kh¸ch s¹n cã
thÓ ¸p dông theo nh÷ng c¸ch sau:
14
_ TiÒn l-¬ng theo thêi gian: ®-îc tÝnh vµ tr¶ cho ng-êi lao ®éng c¨n
cø vµo møc l-¬ng cÊp bËc vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña ng-êi lao ®éng mµ
kh«ng chó ý tíi kÕt qu¶ t¹o ra trong thêi gian lµm viÖc.
-u ®iÓm cña ph-¬ng ph¸p nµy lµ: tÝnh to¸n ®¬n gi¶n, kh«ng g©y
ra sù c¨ng th¼ng vÒ nhÞp ®é nªn chÊt l-îng c«ng viÖc ®-îc ®¶m b¶o.
Nh-îc ®iÓm cña ph-¬ng ph¸p nµy lµ: mang tÝnh chÊt b×nh qu©n,
kh«ng khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l-îng c«ng
viÖc.
_ TiÒn l-¬ng theo s¶n phÈm:
Trong kinh doanh kh¸ch s¹n, s¶n phÈm t¹o ra lµ dÞch vô nªn nã kh«ng
mang h×nh th¸i vËt chÊt mµ nã mang h×nh th¸i gi¸ trÞ. Do ®ã h×nh thøc tiÒn
l-¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tr¶ theo kÕt qu¶ lao ®éng ®-îc ®o b»ng gi¸
trÞ s¶n phÈm t¹o ra mµ kh«ng chó ý tíi thêi gian sö dông ®Ó t¹o ra kÕt qu¶ ®ã.
Tuy nhiªn, viÖc ®o l-êng s¶n phÈm dÞch vô vÒ sè l-îng vµ chÊt
l-îng rÊt khã, nã kh¸c nhau tuú thuéc vµo ®èi t-îng lao ®éng vµ ®èi t-îng
kh¸ch. Nªn viÖc ¸p dông sÏ gÆp nhiÒu phiÒn phøc, do ®ã nã Ýt ®-îc ¸p dông.
_ TiÒn l-¬ng kho¸n:
¸p dông ®Ó tr¶ l-¬ng cho nh÷ng kh©u c«ng viÖc ®ßi hái hoµn
thµnh khÈn tr-¬ng trong thêi gian nhÊt ®Þnh vµ kh«ng thÓ tÝnh ®Þnh møc chÝnh
x¸c ®-îc. Cã thÓ giao kho¸n theo c«ng viÖc, theo s¶n phÈm hay kho¸n gän
theo nhiÖm vô yªu cÇu.
-u ®iÓm: KhuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng ph¸t huy s¸ng kiÕn, linh
ho¹t chñ ®éng trong c«ng viÖc, gi¶m thêi gian ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc.
Nh-îc ®iÓm: NÕu c«ng t¸c kiÓm tra, nghiªn cøu s¶n phÈm vµ b¶o hé
lao ®éng kh«ng tèt sÏ gi¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ.
C¸c kho¶n phóc lîi x· héi:
Bao gåm c¸c kÕ ho¹ch mµ kh¸ch s¹n ¸p dông nh-: B¶o hiÓm x· héi
(nh©n thä, y tÕ), c¸c lo¹i trî cÊp x· héi, c¸c lo¹i phôc lîi (h-u, ®Òn bï cho
15
c«ng nh©n lµm viÖc trong m«i tr-êng ®éc h¹i, lµm vµo ngµy nghØ, lÔ, tÕt, trî
cÊp vÒ gi¸o dôc, tr¶ l-¬ng trong tr-êng hîp èm ®au, v¾ng mÆt.
1.2.2.7
Khen th-ëng vµ kû luËt
Khen th-ëng vµ kû luËt lµ hai vÊn ®Ò lu«n ®i cïng nhau mäi lÜnh vùc.
Khen th-ëng cã nhiÒu h×nh thøc nh-: tiÒn, chuyÕn ®i ch¬i, ®i häc… víi môc
®Ých t¹o ®éng lùc cho ng-êi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n v× hä cµng lµm viÖc tèt
vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh ®Ò ra, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ møc th-ëng còng
sÏ t¨ng lªn, cã c¬ héi th¨ng tiÕn vµ ®-îc mäi ng-êi coi nh- lµ mét tÊm g-¬ng
®Ó noi theo. Ngoµi ra, cßn cã h×nh thøc th-ëng tõ lîi nhuËn quy ®Þnh t¹i ®iÒu
64 cña Bé luËt lao ®éng nh- sau:
-
§èi víi doanh nghiÖp tæ chøc kinh doanh dÞch vô thuéc thµnh
phÇn kinh tÕ quèc doanh, møc tiÒn th-ëng tèi ®a kh«ng qu¸ s¸u th¸ng tiÒn
l-¬ng theo hîp ®ång lao ®éng.
-
§èi víi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi, doanh nghiÖp
trong khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp, møc th-ëng do hai bªn tho¶ thuËn
nh-ng kh«ng thÊp h¬n mét th¸ng tiÒn l-¬ng theo hîp ®ång lao ®éng.
-
§èi víi doanh nghiÖp t- nh©n, tiÒn th-ëng do hai bªn tho¶ thuËn
nh-ng møc trÝch Ýt nhÊt lµ 10% lîi nhuËn.
Ngoµi chÝnh s¸ch tiÒn l-¬ng, tiÒn th-ëng khuyÕn khÝch ng-êi lao
®éng h¨ng say lµm viÖc, n©ng cao chÊt l-îng phôc vô, doanh nghiÖp cßn cã
thÓ khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng b»ng c¸c h×nh thøc sau:
-
T¹o ®iÒu kiÖn cho ng-êi lao ®éng vui ch¬i gi¶i trÝ vµo nh÷ng dÞp
lÔ, TÕt.
-
Quan t©m ®Õn ®êi sèng tinh thÇn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn
trong doang nghiÖp b»ng c¸ch hái th¨m, ®éng viªn hä khi èm ®au, bÖnh tËt,
hoÆc san xÎ víi hä khi hä cã chuyÖn buån.
-
TrÝch lËp c¸c quü phóc lîi x· héi th-ëng cho c¸n bé c«ng nh©n
viªn trong nh÷ng ngµy lÔ lín.
-
Tham gia b¶o hiÓm x· héi cho toµn thÓ c¸n bé nh©n viªn trong
doanh nghiÖp.
16
Bªn c¹nh c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng, th×
ng-êi qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng còng cÇn ®Ò ra c¸c h×nh thøc kû luËt trong
khu«n khæ ph¸p luËt cho phÐp ®Ó xö lý c¸c vi ph¹m vÒ lao ®éng trong doanh
nghiÖp ®Ó cã thÓ qu¶n lý chÆt chÏ vÒ mÆt nh©n sù cho doanh nghiÖp. Cã nhvËy th× doanh nghiÖp míi cã thÓ thùc hiÖn ®-îc c¸c chÕ ®é th-ëng – ph¹t
mét c¸ch ph©n minh, t¹o ra sù c«ng b»ng, b×nh ®¼ng cho mäi ng-êi lao ®éng
trong toµn doanh nghiÖp. Qua ®ã, ng-êi l·nh ®¹o doanh nghiÖp cã thÓ ®¸nh
gi¸ ®-îc thùc chÊt nguån lao ®éng mét c¸ch chÝnh x¸c vµ hiÖu qu¶.
1.3
ý nghÜa cña viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý nh©n lùc ®èi víi
doanh nghiÖp kh¸ch s¹n .
1.3.1 VÞ trÝ, vai trß cña lùc l-îng lao ®éng trong ho¹t ®éng kinh
doanh kh¸ch s¹n .
TÇm quan träng cña qu¶n lý nh©n lùc trong tæ chøc xuÊt ph¸t tõ vai
trß quan träng cña con ng-êi. Con ng-êi lµ yÕu tè cÊu thµnh nªn tæ chøc, vËn
hµnh tæ chøc vµ quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña tæ chøc. §Æc biÖt trong kinh
doanh kh¸ch s¹n , yÕu tè con ng-êi lµ kh«ng thÓ thiÕu bëi v×:
- §Æc tr-ng cña s¶n phÈm trong kinh doanh kh¸ch s¹n chñ yÕu lµ dÞch
vô nªn nã mang tÝnh v« h×nh. Nh÷ng ng-êi t¹o ra s¶n phÈm dÞch vô kh«ng thÓ
®¸nh gi¸ ®-îc chÊt l-îng mµ viÖc ®¸nh gi¸ chÊt l-îng dÞch vô phô thuéc vµo
c¶m nhËn kh¸ch quan cña ng-êi tiªu dïng . Khi tiªu dïng dÞch vô cña kh¸ch
s¹n , ®iÒu mong muèn cuèi cïng cña kh¸ch lµ sù tho¶ m·n vÒ t©m lý. M¸y
mãc cã thÓ lµm thay con ng-êi trong mét sè c«ng viÖc nh-ng viÖc ®em l¹i sù
tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu, tho¶ m·n vÒ t©m lý nhÊt thiÕt ph¶i cã sù tham gia cña
yÕu tè con ng-êi.
-
Mét nÐt ®Æc thï trong kinh doanh kh¸ch s¹n lµ doanh nghiÖp
kh¸ch s¹n ph¶i t¹o ra ®-îc nh÷ng s¶n phÈm ®¬n chiÕc øng víi tõng kh¸ch
hµng, cã nghÜa lµ ®èi víi mçi kh¸ch hµng kh¸c nhau ph¶i cã sù phôc vô kh¸c
nhau tuú theo së thÝch tiªu dïng nh»m tho¶ m·n nhu cÇu rÊt ®a d¹ng vµ cao
cÊp cña kh¸ch hµng. MÆt kh¸c trong phôc vô kh«ng ®-îc phÐp lµm thö , lµm
l¹i nªn cÇn ph¶i cã sù ®a d¹ng vµ phong phó trong c¸ch phôc vô ®Ó s¶n phÈm
17
cã chÊt l-îng tèt nhÊt , mang l¹i Ên t-îng s©u s¾c nhÊt trong t©m trÝ kh¸ch
hµng. §ã lµ ®iÒu v« cïng cÇn thiÕt trong kinh doanh kh¸ch s¹n, ®ßi hái ph¶i
cã yÕu tè con ng-êi .
1.3.2 Hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý nh©n lùc lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù
thµnh c«ng cña doanh nghiÖp kh¸ch s¹n .
C«ng t¸c qu¶n lý trong doanh nghiÖp kinh doanh kh¸ch s¹n t¸c ®éng
trùc tiÕp tíi ng-êi lao ®éng, lµm cho hä hiÓu ®-îc r»ng c«ng viÖc cña hä cã
¶nh h-ëng lín tíi uy tÝn cña kh¸ch s¹n. ChÝnh hä lµ ng-êi t¹o cho kh¸ch c¶m
gi¸c tin cËy khi tiªu dïng s¶n phÈm dich vô cña kh¸ch s¹n. Muèn ®¹t ®-îc
môc tiªu nµy, b¶n th©n nhµ qu¶n lý ph¶i lu«n n¾m b¾t kÞp thêi nh÷ng thay ®æi
trong nhu cÇu cña kh¸ch hµng nh»m cung cÊp nh÷ng dÞch vô míi tèt h¬n vµ
t¹o ®-îc nÐt kh¸c biÖt víi s¶n phÈm cña ®èi thñ c¹nh tranh.
Ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch s¹n thµnh c«ng phô thuéc vµo
nhiÒu yÕu tè, nh-ng vÊn ®Ò cém lµ chÊt l-îng ®éi ngò lao ®éng vµ hÖ thèng c¬
së vËt chÊt kü thuËt cña b¶n th©n kh¸ch s¹n. Nhµ qu¶n lý quyÕt ®Þnh viÖc ®Çu
t- nh- thÕ nµo cho phï hîp víi thø h¹ng cña kh¸ch s¹n, vµ ph¶i ®¸p øng ®-îc
môc tiªu cña kh¸ch s¹n v× nã liªn quan ®Õn kh¼ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch khi
tiªu dïng s¶n phÈm.
Tuy nhiªn, ®Ó kÐo kh¸ch du lÞch trë thµnh ®ång minh cña kh¸ch s¹n tõ
®ã dÔ th«ng c¶m nh÷ng s¬ suÊt cña nh©n viªn phôc vô hay kh«ng cßn phô
thuéc rÊt lín vµo chÝnh sù nh©n thøc vµ tr×nh ®é cña mçi nh©n viªn phôc vô
trùc tiÕp trong kh¸ch s¹n trong giao tiÕp hµng ngµy víi kh¸ch. ChÝnh v× thÕ
c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n lùc cµng cÇn ph¶i ®-îc ®Çu t- liªn tôc d-íi c¸c h×nh
thøc tuyÓn chän, ®µo t¹o cho ®éi ngò nh©n viªn trong kh¸ch s¹n. Tæ chøc qu¶n
lý vµ sö dông nguån lao ®éng hîp lý sÏ ph¸t huy hÕt n¨ng lùc së tr-êng cña
mçi c¸ nh©n, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng-êi lao ®éng rÌn luyÖn m×nh vµ qãp phÇn
ph¸t triÓn toµn diÖn nh»m phôc vô ngµy cµng tèt h¬n nh÷ng nhu cÇu cña
kh¸ch du lÞch.
Do ®Æc ®iÓm s¶n phÈm cña kh¸ch s¹n lµ thêi gian tiªu dïng vµ thêi gian
s¶n xuÊt trïng nhau nªn chÊt l-îng dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hoµn h¶o hay
18
kh«ng th× kh«ng nh÷ng phô thuéc vµo tr×nh ®é nh©n viªn mµ cßn phô thuéc
vµo th¸i ®é cña hä ®èi víi c«ng viÖc. V× vËy, bªn c¹nh ®µo t¹o nh©n viªn qu¶n
lý cßn ph¶i gi¸m s¸t quy tr×nh thùc hiªn c«ng viÖc cña hä nh- thÕ nµo ®Ó gi÷
ch©n kh¸ch hµng. Nhµ qu¶n lý cÇn ph¶i ®-a ra c¸c biÖn ph¸p, c¸ch thøc kinh
doanh ®Ó thùc hiÖn ®-îc môc tiªu cña kh¸ch s¹n ®Ò ra.
Tãm l¹i:
§èi víi bÊt k× doanh nghiÖp s¶n xuÊt còng nh- kh¸ch s¹n muèn thµnh
c«ng ph¶i cã chiÕn l-îc kinh doanh hîp lý. Do ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng kinh
doanh kh¸ch s¹n yªu cÇu vÒ nguån nh©n lùc trùc tiÕp cao ®ßi hái dÞch vô hoµn
h¶o kh«ng cho phÐp cã s¶n phÈm thay thÕ nªn muèn ®¹t ®-îc môc tiªu nµy
kh¸ch s¹n ph¶i lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý nh©n lùc, tõ ®ã t¹o ®éng lùc cho
ng-êi lao ®éng ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ë møc cao nhÊt.
19
Ch-¬ng II
Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý nh©n lùc t¹i kh¸ch
s¹n d©n chñ
2.1 Giíi thiÖu chung vÒ kh¸ch s¹n D©n Chñ
2.1.1 Giíi thiÖu qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña kh¸ch s¹n
D©n Chñ
Kh¸ch s¹n D©n Chñ ®-îc ng-êi Ph¸p thiÕt kÕ vµ x©y dùng vµo ®Çu
thÕ kØ XX víi môc ®Ých ®Ó phôc vô sü quan vµ viªn chøc Ph¸p. Môc ®Ých ban
®Çu cña kh¸ch s¹n lµ ®Ó phôc vô thuÇn tuý, kh«ng ph¶i cho môc ®Ých kinh
doanh. V× vËy, kh¸ch s¹n ®-îc thiÕt kÕ theo kiÓu nhµ kh¸ch, tõ kÕt cÊu cho tíi
diÖn tÝch. Sau khi gi¶i phãng thñ ®« th¸ng 10/1954 kh¸ch s¹n ®-îc tu söa vµ
giao cho bé néi th-¬ng qu¶n lý. N¨m 1960 khi C«ng ty du lÞch Hµ néi thµnh
lËp, kh¸ch s¹n D©n Chñ vµ mét sè kh¸ch s¹n kh¸c nh- Sofitel Metropole ®-îc
giao cho C«ng ty du lÞch Hµ néi qu¶n lý. Trong nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn
chèng Mü, kh¸ch s¹n cã nhiÖm vô phôc vô chuyªn gia n-íc ngoµi vµ kh¸ch
cña §¶ng vµ chÝnh phñ, giai ®o¹n nµy kh¸ch s¹n ho¹t ®éng nh- d¹ng nhµ
kh¸ch vµ ®-îc nhµ n-íc bao cÊp vÒ kinh phÝ ho¹t ®éng.
N¨m 1989 lµ n¨m ®¸nh dÊu mét b-íc chuyÓn míi cña kh¸ch s¹n D©n
Chñ. Së du lÞch Hµ néi ra quyÕt ®Þnh sè 91/Q§ - TCCB ngµy 27/3/1989 vÒ
viÖc thµnh lËp kh¸ch s¹n D©n Chñ cã ®Çy ®ñ t- c¸ch ph¸p nh©n ho¹t ®éng theo
c¬ chÕ ho¹ch to¸n ®éc lËp trùc thuéc C«ng ty du lÞch Hµ néi. §iÒu ®ã më ra sù
tù chñ trong hät ®éng kinh doanh cña kh¸ch s¹n, ph¸t huy tinh thÇn s¸ng t¹o,
g¾n chÆt gi÷a nhiÖm vô víi quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi ng-êi lao ®éng
trong kh¸ch s¹n.
KÓ tõ khi ho¹t ®éng theo c¬ chÕ ho¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp ®Õn
nay, mÆc dï gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n nh-ng ®-îc sù quan t©m t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi trong viÖc trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ c«ng t¸c qu¶n lý cña
c«ng ty, cïng víi nç lùc ph¸t huy tù chñ cña m×nh, kh¸ch s¹n lu«n ®æi míi c¬
20
- Xem thêm -