Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Thực trạng công tác kế toán nguyên vật liệu tại công ty xây dựng hợp nhất...

Tài liệu Thực trạng công tác kế toán nguyên vật liệu tại công ty xây dựng hợp nhất

.PDF
80
143
90

Mô tả:

PhÇn I lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu (nvl) - c«ng cô dông cô trong c¸c doanh nghiÖp i. c¬ së h¹ch to¸n nvl, c«ng cô dông cô trong c¸c doanh nghiÖp 1 - Kh¸i niÖm NVL Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt NVL lµ nh÷ng ®èi t-îng lao ®éng,thÓ hiÖn d-íi d¹ng vËt ho¸ lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm. Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo s¶n xuÊt kinh doanh, NVL chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh, NVL bÞ tiªu hao toµn bé vµ kh«ng gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu mµ gi¸ trÞ cña NVL ®-îc chuyÓn toµn bé mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm míi lµm ra. 2 - §Æc ®iÓm vµ vai trß cña NVL trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt Trong c¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt (c«ng nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n) vËt liÖu lµ mét bé phËn cña hµng tån kho thuéc TSC§ cña Doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, nã cßn lµ nh÷ng yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu, lµ c¬ së vËt chÊt vµ ®iÒu kiÖn ®Ó h×nh thµnh nªn s¶n phÈm. Chi phÝ vÒ c¸c lo¹i vËt liÖu th-êng chiÕm mét tØ träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Do ®ã vËt liÖu kh«ng chØ quyÕt ®Þnh ®Õn mÆt sè l-îng cña s¶n phÈm, mµ nã cßn ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm t¹o ra. NVL cã ®¶m b¶o ®óng quy c¸ch, chñng lo¹i, sù ®a d¹ng th× s¶n phÈm s¶n xuÊt míi ®¹t ®-îc yªu cÇu vµ phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng cao cña X· héi. 1 Nh- ta ®· biÕt, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vËt liÖu bÞ tiªu hao toµn bé kh«ng gi÷ nguyªn ®-îc h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu, gi¸ trÞ cña nã chuyÓn mét lÇn toµn bé vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm míi t¹o ra. Do ®ã, t¨ng c-êng qu¶n lý c«ng t¸c kÕ to¸n NVL ®¶m b¶o viÖc sö dông tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng thu nhËp cho Doanh nghiÖp cã ý nghÜa rÊt quan träng. ViÖc qu¶n lý vËt liÖu ph¶i bao gåm c¸c mÆt nh-: sè l-îng cung cÊp, chÊt l-îng chñng lo¹i vµ gi¸ trÞ. Bëi vËy, c«ng t¸c kÕ to¸n NVL lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®-îc trong toµn bé c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh cña Nhµ n-íc nh»m cung cÊp kÞp thêi ®Çy ®ñ vµ ®ång bé nh÷ng vËt liÖu cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt, kiÓm tra ®-îc c¸c ®Þnh møc dù tr÷, tiÕt kiÖm vËt liÖu trong s¶n xuÊt, ng¨n ngõa vµ h¹n chÕ mÊt m¸t, h- háng, l·ng phÝ trong tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Æc biÖt lµ cung cÊp th«ng tin cho c¸c bé phËn kÕ to¸n nh»m hoµn thµnh tèt nhiÖm vô kÕ to¸n qu¶n trÞ. 3- C¸c ph-¬ng ph¸p ph©n lo¹i NVL 1 - Ph©n lo¹i vËt liÖu. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu bao gåm rÊt nhiÒu lo¹i víi c¸c néi dung kinh tÕ, c«ng dông vµ tÝnh n¨ng lý – ho¸ häc kh¸c nhau vµ th-êng xuyªn cã sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó thuËn lîi cho qu¸ tr×nh qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch to¸n tíi chi tiÕt tõng lo¹i vËt liÖu ®¶m b¶o hiÖu qu¶ sö dônh trong s¶n xuÊt th× Doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i vËt liÖu. Ph©n lo¹i vËt liÖu lµ qu¸ tr×nh s¾p xÕp vËt liÖu theo tõng lo¹i, tõng nhãm trªn mét c¨n cø nhÊt ®Þnh nh-ng tuú thuéc vµo tõng lo¹I h×nh cô thÓ cña tõng Doanh nghiÖp theo tõng lo¹i h×nh s¶n xuÊt, theo néi dung kinh tÕ vµ c«ng dông cña vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. HiÖn nay c¸c Doanh nghiÖp th-êng c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ c«ng dông cña vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó ph©n chia vËt liÖu thµnh c¸c lo¹i sau: * Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh: lµ ®èi t-îng lao ®éng chñ yÕu cña C«ng ty vµ lµ c¬ së vËt chÊt chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ vËt chÊt chñ yÕu cña s¶n 2 phÈm nh-: xi m¨ng, s¾t thÐp trong x©y dùng c¬ b¶n, v¶i trong may mÆc.... NVL chÝnh dïng vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm h×nh thµnh nªn chi phÝ NVL trùc tiÕp. * VËt liÖu phô: còng lµ ®èi t-îng lao ®éng, chØ cã t¸c dông phô trî trong s¶n xuÊt ®-îc dïng víi vËt liÖu chÝnh lµm t¨ng chÊt l-îng s¶n phÈm, nh- h×nh d¸ng mµu s¾c hoµn chØnh s¶n phÈm hoÆc phôc vô cho c«ng viÖc qu¶n lý s¶n xuÊt. VËt liÖu phô bao gåm: thuèc nhuém, thuèc tÈy, s¬n c¸c lo¹i, c¸c lo¹i phô gia bªt«ng, dÇu mì b«i tr¬n, x¨ng ch¹y m¸y.... * Nhiªn liÖu: lµ nh÷ng vËt liÖu ®-îc sö dông ®Ó phôc vô cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, kinh doanh nh- ph-¬ng tiÖn vËn t¶i, m¸y mãc thiÕt bÞ ho¹t ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nhiªn liÖu bao gåm c¸c lo¹i nh-: x¨ng dÇu ch¹y m¸y, than cñi, khÝ ga... * Phô tïng thay thÕ: lµ c¸c chi tiÕt phô tïng, sö dông ®Ó thay thÕ söa ch÷a c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph-¬ng tiÖn vËn t¶i. * VËt liÖu vµ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: bao gåm c¸c lo¹i vËt liÖu vµ thiÕt bÞ, ph-¬ng tiÖn l¾p ®Æt vµo c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n cña Doanh nghiÖp x©y l¾p. * VËt liÖu kh¸c: lµ c¸c lo¹i vËt liÖu cßn ®-îc xÐt vµo c¸c lo¹i kÓ trªn nhphÕ liÖu thu håi tõ thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh, tõ s¶n xuÊt kinh doanh nh- bao b×, vËt ®ãng gãi… * PhÕ liÖu: lµ nh÷ng lo¹i vËt liÖu thu ®-îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, thanh lý tµi s¶n cã thÓ sö dông hay b¸n ra ngoµi.( ph«i bµo, v¶i vôn…) V× vËy c¨n cø vµo môc ®Ých vµ n¬i sö dông NVL th× toµn bé NVL cña Doanh nghiÖp ®-îc chia thµnh NVL dïng trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt kinh doanh vµ NVL dïng vµo c¸c nhu cÇu kh¸c. Tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi tiÕt cña tõng Doanh nghiÖp mµ trong tõng lo¹i vËt liÖu nªu trªn l¹i ®-îc chia thµnh tõng nhãm, tõng quy c¸ch tõng lo¹i mét c¸ch chi tiÕt h¬n. 3 II- C¸c ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ NVL vµ nghiÖp vô kÕ to¸n NVL 1 - §¸nh gi¸ NVL. §¸nh gi¸ NVL lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña chóng theo mét nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, kÕ to¸n nhËp xuÊt tån kho NVL ph¶i ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ, khi xuÊt kho còng ph¶i x¸c ®Þnh theo gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo ®óng ph-¬ng ph¸p quy ®Þnh. Tuy nhiªn trong kh«ng Ýt Doanh nghiÖp ®Ó ®¬n gi¶n vµ gi¶m bít khèi l-îng ghi chÐp, tÝnh to¸n hµng ngµy cã thÓ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n t×nh h×nh nhËp xuÊt vËt liÖu. Nh- vËy, ®Ó ®¸nh gi¸ vËt liÖu c¸c Doanh nghiÖp th-êng dïng tiÒn ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña chóng. Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n ë c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt th× vËt liÖu ®-îc ®¸nh gi¸ theo hai ph-¬ng ph¸p chÝnh: - §¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. - §¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n. 1.1 - §¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. 1.1.1 - Gi¸ vËt liÖu thùc tÕ nhÊp kho. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt - x©y dùng c¬ b¶n, vËt liÖu ®-îc nhËp tõ nhiÒu nguån nhËp mµ gi¸ thùc tÕ cña chóng trong tõng lÇn nhËp ®-îc x¸c ®Þnh cô thÓ nh- sau: - §èi víi vËt liÖu mua ngoµi: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp kho lµ gi¸ trÞ mua ghi trªn ho¸ ®¬n céng víi c¸c chi phÝ thu mua thùc tÕ (bao gåm chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n, ph©n lo¹i, b¶o hiÓm...) céng thuÕ nhËp khÈu (nÕu cã) trõ c¸c kho¶n gi¶m gi¸ triÕt khÊu (nÕu cã). Gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n nÕu tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ th× b»ng gi¸ ch-a thuÕ, nÕu tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp th× b»ng gi¸ cã thuÕ. - §èi víi vËt liÖu Doanh nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn vËt liÖu: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp kho lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt ®em gia c«ng 4 chÕ biÕn céng c¸c chi phÝ gia c«ng, chÕ biÕn vµ chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì (nÕu cã). - §èi víi vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn gi¸ thùc tÕ gåm: TrÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn céng víi c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì ®Õn n¬i thuª chÕ biÕn vÒ Doanh nghiÖp céng sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ng-êi nhËn gia c«ng chÕ biÕn. - Tr-êng hîp Doanh nghiÖp nhËn vèn gãp vèn liªn doanh cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c b»ng vËt liÖu th× gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ do héi ®ång liªn doanh thèng nhÊt ®Þnh gi¸. Céng víi chi phÝ kh¸c (nÕu cã) - PhÕ liÖu thu håi nhËp kho: TrÞ gi¸ thùc tÕ nhËp kho chÝnh lµ gi¸ -íc tÝnh thùc tÕ cã thÓ b¸n ®-îc. - §èi víi vËt liÖu ®-îc tÆng th-ëng: th× gi¸ thùc tÕ tÝnh theo gi¸ thÞ tr-êng t-¬ng ®-¬ng. Céng chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tiÕp nhËn 1.1.2 - Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho. VËt liÖu ®-îc thu mua nhËp kho th-êng xuyªn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, do vËy gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn, ®ît nhËp kho kh«ng hoµn toµn gièng nhau. §Æc biÖt, ®èi víi c¸c Doanh nghiÖp thuéc ®èi t-îng nép thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ hay theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn GTGT vµ c¸c Doanh nghiÖp kh«ng thuéc ®èi t-îng chÞu thuÕ GTGT th× gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu thùc tÕ nhËp kho l¹i cµng cã sù kh¸c nhau trong tõng lÇn nhËp. V× thÕ mçi khi xuÊt kho, kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n x¸c ®Þnh ®-îc gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cho c¸c nhu cÇu, ®èi t-îng sö dông kh¸c nhau theo ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ®· ®¨ng ký ¸p dông vµ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh nhÊt qu¸n trong niªn ®é kÕ to¸n. §Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ cña NVL xuÊt kho cã thÓ ¸p dông mét trong nh÷ng ph-¬ng ph¸p sau: a>TÝnh theo gi¸ ph-¬ng ph¸p ®¬n vÞ b×nh qu©n: theo ph-¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng trong kú ®-îc tÝnh trªn c¬ së sè l-îng vËt liÖu xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ, vËt liÖu tån ®Çu kú. 5 Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt trong kú = Sè l-îng vËt liÖu xuÊt dïng trong kú §¬n vÞ b×nh qu©n  +)B×nh qu©n cuèi kú tr-íc : Gi¸ ®¬n vÞ; b×nh qu©n cuèi; kú tr-íc = Lỗi! §iÒu kiÖn ¸p dông: - ChØ ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh xuÊt vËt liÖu trong kú mµ kh«ng ®Ò cËp ®Õn gi¸ NVL biÕn ®éng trong kú nªn ®é chÝnh x¸c kh«ng cao +) B×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp: Gi¸ ®¬n vÞ; b×nh qu©n sau ; mçi lÇn nhËp = Lỗi! §iÒu kiÖn ¸p dông: - Cã ®é chÝnh x¸c cao - Kh«ng thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i hµng vµ th-êng xuyªn xuÊt dïng Trong ®ã gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n ®-îc tÝnh theo 1 trong 3 d¹ng sau: +) TÝnh theo gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn: theo ph-¬ng ph¸p nµy gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho ®-îc c¨n cø vµo sè l-îng xuÊt kho trong kú vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n ®Ó tÝnh. Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt trong kú Trong ®ã: §¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n = Sè l-îng vËt liÖu xuÊt trong kú §¬n vÞ b×nh qu©n  Gi¸ thùc tÕ tån kho ®Çu kú + TrÞ gi¸ thùc tÕ VL nhËp trong kú = Sè l-îng VL tån kho ®Çu kú Sè l-îng VL nhËp kho trong kú Ph-¬ng ph¸p nµy dïng ®Ó tÝnh to¸n gi¸ vèn vËt liÖu xuÊt kho cho tõng lo¹i vËt liÖu. §iÒu kiÖn ¸p dông: + §¬n vÞ chØ dïng mét lo¹i gi¸ thùc tÕ ®Ó ghi sæ 6 + Theo dâi ®-îc sè l-îng vµ gi¸ trÞ cña tõng thø vËt liÖu nhËp, xuÊt kho. c>TÝnh theo gi¸ nhËp tr-íc xuÊt tr-íc (FIFO) Theo ph-¬ng ph¸p nµy ta ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña tõng lÇn nhËp vµ gi¶ thiÕt tµi s¶n nµo nhËp tr-íc th× xuÊt tr-íc, hµng nµo nhËp sau th× xuÊt sau. Sau ®ã c¨n cø vµo sè l-îng xuÊt kho ®Ó tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c: tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp tr-íc ®èi víi l-îng xuÊt kho ®èi víi lÇn nhËp tr-íc, sè cßn l¹i ®-îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ lÇn nhËp tiÕp theo. Nh- vËy, gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu tån cuèi kú chÝnh lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu nhËp kho thuéc c¸c lÇn mua vµo sau cïng. §iÒu kiÖn ¸p dông: + ChØ dïng ph-¬ng ph¸p nµy ®Ó theo dâi chi tiÕt vÒ sè l-îng vµ ®¬n gi¸ cña tõng lÇn nhËp - xuÊt kho. + Khi gi¸ vËt liÖu trªn thÞ tr-êng cã biÕn ®éng chØ dïng gi¸ thùc tÕ ®Ó ghi vµo sæ. d>TÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp sau xuÊt tr-íc (LIFO) Theo ph-¬ng ph¸p nµy nh÷ng vËt liÖu nhËp kho sau th× xuÊt tr-íc vµ khi tÝnh to¸n mua thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho theo nguyªn t¾c: tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp sau cïng ®èi víi sè l-îng xuÊt kho thuéc lÇn nhËp sau cïng, sè cßn l¹i ®-îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ cña c¸c lÇn nhËp tr-íc ®ã. Nh- vËy, gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu tån kho cuèi kú l¹i lµ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu thuéc c¸c lÇn nhËp ®Çu kú. §iÒu kiÖn ¸p dông: gièng nh- ph-¬ng ph¸p nhËp tr-íc - xuÊt tr-íc. e>TÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: Ph-¬ng ph¸p nµy th-êng ®-îc ¸p dông ®èi víi c¸c vËt liÖu cã gi¸ trÞ cao, c¸c lo¹i vËt liÖu ®Æc chñng. Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho ®-îc c¨n cø vµo sè l-îng xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ nhËp kho (mua) thùc tÕ cña tõng hµng, tõng lÇn nhËp 7 tõng l« hµng vµ sè l-îng xuÊt kho theo tõng lÇn nhËp. Hay nãi c¸ch kh¸c, vËt liÖu nhËp kho theo gi¸ nµo th× khi xuÊt kho ghi theo gi¸ ®Êy. §iÒu kiÖn ¸p dông: - Theo dâi chi tiÕt vÒ sè l-îng vµ ®¬n gi¸ cña tõng lÇn nhËp - xuÊt theo tõng ho¸ ®¬n mua riªng biÖt. - §¬n vÞ chØ dïng mét lo¹i gi¸ thùc tÕ ghi sæ - Trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n ë kho th× ph©n biÖt theo tõng l« hµng nhËp xuÊt. f) Ph-¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ mua lÇn cuèi: §iÒu kiÖn ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i hµng, mÉu m· kh¸c nhau, gi¸ trÞ thÊp th-êng xuyªn xuÊt kho. Ph-¬ng ph¸p nµy cã -u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, dÔ lµm nh-ng ®é chÝnh x¸c l¹i kh«ng cao Tæng gi¸ thùc tÕ; NVL xuÊt kho = Tæng gi¸ thùc tÕ; tån ®Çu kú + Tæng gi¸ thùc tÕ; nhËp trong th¸ng - Tæng gi¸ thùc tÕ;NVL tån cuèi kú Trong ®ã: Tæng gi¸ thùc tÕ; tån kho ®Çu kú = Sè l-îng NVL; tån kho cuèi kú x §¬n gi¸ mua; lÇn cuèi kú 2.2 - §¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n. Do NVL cã nhiÒu lo¹i, th-êng t¨ng gi¶m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, mµ yªu cÇu cña c«ng t¸c kÕ to¸n NVL ph¶i ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng vµ sè liÖu cã cña NVL nªn trong c«ng t¸c h¹ch to¸n NVL cã thÓ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n t×nh h×nh nhËp xuÊt NVL hµng ngµy. Khi ¸p dông ph-¬ng ph¸p nµy toµn bé vËt liÖu biÕn ®éng trong kú ®-îc tÝnh theo gi¸ h¹ch to¸n (gi¸ kÕ to¸n hay mét lo¹i gi¸ æn ®Þnh trong kú). Hµng ngµy kÕ to¸n sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi sæ chi tiÕt gi¸ trÞ vËt liÖu nhËp xuÊt. 8 Cuèi kú ph¶i tÝnh to¸n ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng trong kú theo c¸c ®èi t-îng theo gi¸ mua thùc tÕ b»ng c¸ch x¸c ®Þnh hÖ sè gi¸ gi÷a gi¸ mua thùc tÕ vµ gi¸ mua h¹ch to¸n cña vËt liÖu lu©n chuyÓn trong kú. - Tr-íc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh hÖ sè gi÷a thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu Gi¸ thùc tÕ VL tån Tæng gi¸ thùc tÕ VL + ®Çu kú nhËp trong kú HÖ sè = gi¸ Gi¸ VL tån ®Çu Tæng gi¸ h¹ch to¸n + kú h¹ch to¸n VL nhËp trong kú - Sau ®ã tÝnh gi¸ thùc tÕ cña hµng xuÊt kho trong kú, c¨n cø vµo gi¸ h¹ch to¸n xuÊt kho vµ hÖ sè gi¸. Gi¸ thùc tÕ VL xuÊt kho trongkú = Gi¸ h¹ch to¸n VL xuÊt kho trong kú  HÖ sè gi¸ Ph-¬ng ph¸p nµy sö dông trong ®iÒu kiÖn: - Doanh nghiÖp dïng hai lo¹i gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n. - Doanh nghiÖp kh«ng theo dâi ®-îc vÒ sè l-îng vËt liÖu. - TÝnh theo lo¹i nhãm vËt liÖu. 2 - NhiÖm vô cña kÕ to¸n NVL. 2.1 - Yªu cÇu qu¶n lý NVL. VËt liÖu lµ tµi s¶n dù tr÷ s¶n xuÊt kinh doanh thuéc tµi s¶n l-u ®éng, th-êng xuyªn biÕn ®éng. §Ó ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra b×nh th-êng, c¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i th-êng xuyªn mua NVL vµ xuÊt dïng cho s¶n xuÊt. Mçi lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt ®-îc sö dông tõ nhiÒu thø, nhiÒu lo¹i vËt liÖu kh¸c nhau, ®-îc nhËp vÒ tõ nhiÒu nguån vµ gi¸ c¶ cña vËt liÖu th-êng xuyªn biÕn ®éng trªn thÞ tr-êng. Bëi vËy ®Ó t¨ng c-êng c«ng t¸c qu¶n lý, vËt liÖu ph¶i ®-îc theo dâi chÆt chÏ tÊt c¶ c¸c kh©u tõ kh©u thu mua b¶o qu¶n, sö dông tíi 9 kh©u dù tr÷. Trong qu¸ tr×nh nµy nÕu qu¶n lý kh«ng tèt sÏ ¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng, gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Do ®ã yªu cÇu qu¶n lý c«ng t¸c NVL ®-îc thÓ hiÖn ë mét sè ®iÓm sau: Trong kh©u thu mua: §ßi hái ph¶i qu¶n lý vÒ khèi l-îng, chÊt l-îng, quy c¸ch, chñng lo¹i, gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua còng nh- kÕ ho¹ch mua theo ®óng tiÕn ®é, thêi gian phï hîp víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp. Trong kh©u b¶o qu¶n: §Ó tr¸nh mÊt m¸t, h- háng, hao hôt, ®¶m b¶o an toµn vËt liÖu, th× viÖc tæ chøc tèt kho tµng, bÕn b·i, thùc hiÖn ®óng chÕ ®é qu¶n lý ®èi víi tõng lo¹i vËt liÖu còng ¶nh h-ëng kh«ng nhá tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Trong kh©u sö dông: §ßi hái ph¶i thùc hiÖn sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm trªn cë së c¸c ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ nh»m h¹ thÊp møc tiªu hao vËt liÖu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng thu nhËp, tÝch luü cho Doanh nghiÖp. V× vËy, trong kh©u nµy cÇn tæ chøc tèt viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh t×nh h×nh xuÊt dïng vµ sö dông vËt liÖu trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong kh©u dù tr÷: Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc møc dù tr÷ tèi ®a, tèi thiÓu cho tõng lo¹i vËt liÖu ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc b×nh th-êng, kh«ng bÞ ng-ng trÖ, gi¸n ®o¹n do viÖc cung øng kh«ng kÞp thêi hoÆc g©y t×nh tr¹ng ø ®äng vèn do dù tr÷ qu¸ nhiÒu. Tãm l¹i vËt liÖu lµ yÕu tè ®Çu tiªn trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm. Muèn s¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn, chÊt l-îng cao vµ ®¹t ®-îc uy tÝn trªn thÞ tr-êng nhÊt thiÕt ph¶i tæ chøc viÖc qu¶n lý vËt liÖu. §©y lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n ë Doanh nghiÖp. 2.2 - NhiÖm vô cña kÕ to¸n NVL. Khi tiÕn hµnh c«ng t¸c kÕ to¸n NVL trong Doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ x©y dùng c¬ b¶n kÕ to¸n cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau: 10 - Thùc hiÖn viÖc ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i vËt liÖu phï hîp víi nguyªn t¾c, yªu cÇu qu¶n lý thèng nhÊt cña Nhµ n-íc vµ yªu cÇu qu¶n trÞ cña Doanh nghiÖp. - Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ, tµi kho¶n kÕ to¸n tæng hîp víi ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho ¸p dông trong Doanh nghiÖp ®Ó ghi chÐp, ph©n lo¹i tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña vËt liÖu trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cung cÊp sè liÖu kÞp thêi ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. - Tham gia vµo viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua, t×nh h×nh thanh to¸n víi ng-êi b¸n, ng-êi cung cÊp vµ t×nh h×nh sö dông vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Iii – kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu. 1. Chøng tõ sö dông. §Ó ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý Doanh nghiÖp, kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu ph¶i ®-îc thùc hiÖn theo tõng kho, tõng lo¹i, nhãm vËt liÖu vµ ®-îc tiÕn hµnh ®ång thêi ë kkho vµ phßng kÕ to¸n trªn cïng mét c¬ së chøng tõ. Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n quy ®Þnh van hµnh theo Q§1141/TC/C§KT ngµy 1 th¸ng 1 n¨m 1995 cña Bé tr-ëng Bé tµi chÝnh vµ Q§ 885 ngµy 16 th¸ng 7 n¨m 1998 cña Bé tµi chÝnh, c¸c chøng tõ kÕ to¸n vËt liÖu C«ng ty sö dông bao gåm: - PhiÕu nhËp kho (mÉu sè 01- VT) - PhiÕu xuÊt kho (mÉu sè 02 – VT) - PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (mÉu sè 03 – VT) - PhiÕu xuÊt vËt t- theo h¹n møc (mÉu sè 04 – VT) - Biªn b¶n kiÓm nghiÖm (mÉu sè 05 – VT) - PhiÕu b¸o vËt t- cßn l¹i cuèi kú (mÉu sè 07 – VT) 11 - Biªn b¶n kiÓm kª vËt t- (mÉu sè 08 – VT) - Chøng tõ, ho¸ ®¬n thuÕ GTGT (mÉu 01 – GTGT – 3LL) Bªn c¹nh ®ã, tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh cô thÓ cña tõng Doanh nghiÖp thuéc c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng, thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau mµ kÕ to¸n sö dông c¸c chøng tõ kh¸c nhau. §èi víi c¸c chøng tõ kÕ to¸n thèng nhÊt, b¾t buéc ph¶i ®-îc lËp kÞp thêi, ®Çy ®ñ theo ®óng quy ®Þnh vÒ mÉu biÓu, néi dung ph-¬ng ph¸p lËp vµ ph¶i ®-îc tæ chøc lu©n chuyÓn theo tr×nh tù thêi gian do KÕ to¸n tr-ëng quy ®Þnh, phôc vô cho viÖc ghi chÐp kÕ to¸n tæng hîp vµ c¸c bé phËn liªn quan. §ång thêi ng-êi lËp chøng tõ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh hîp lý, hîp ph¸p cña chøng tõ vÒ nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. 2- Sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu. §Ó h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu, tuú thuéc vµo ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n ¸p dông trong Doanh nghiÖp mµ sö dông c¸c sæ thÎ chi tiÕt sau: - Sæ (thÎ) kho (theo mÉu sè 06 – VT). - Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô dông cô. - Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. - Sæ sè d-. Sæ (thÎ) kho ®-îc sö dông ®Ó theo dâi sè l-îng nhËp xuÊt tån kho cña tõng lo¹i vËt liÖu theo tõng kho. ThÎ kho do phßng kÕ to¸n lËp vµ ghi c¸c chØ tiªu ®ã lµ: tªn, nh·n hiÖu quy c¸ch, ®¬n vÞ tÝnh, m· sè vËt liÖu, sau ®ã giao cho thñ kho ®Ó h¹ch to¸n nghiÖp vô ë kho, kh«ng ph©n biÖt h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph-¬ng ph¸p nµo. ë phßng kÕ to¸n tuú theo tõng ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu mµ sö dông sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt, sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, sæ sè d- ®Ó h¹ch to¸n nhËp xuÊt tån kho vÒ mÆt sè l-îng vµ gi¸ trÞ. 12 Ngoµi c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt nªu trªn c¸c Doanh nghiÖp cßn cã thÓ më thªm c¸c b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt, b¶ng kª luü kÕ tæng hîp nhËp xuÊt tån kho vËt t- phôc vô cho h¹ch to¸n cña ®¬n vÞ m×nh. 3. C¸c ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu. ViÖc ghi chÐp ph¶n ¸nh cña thñ kho vµ kÕ to¸n còng nh- kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a h¹ch to¸n nghiÖp vô kho vµ ë phßng kÕ to¸n ®-îc tiÕn hµnh theo mét trong c¸c ph-¬ng ph¸p sau: - Ph-¬ng ph¸p ghi thÎ song song. - Ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. - Ph-¬ng ph¸p sæ sè d-. Tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ ®¬n vÞ chän mét trong ba ph-¬ng ph¸p trªn ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu, c«ng cô dông cô. 3.1 - Ph-¬ng ph¸p thÎ song song. * Nguyªn t¾c h¹ch to¸n: - ë kho: viÖc ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt tån kho hµng ngµy do thñ kho tiÕn hµnh trªn thÎ kho vµ chØ ghi theo chØ tiªu sè l-îng. - ë phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n sö dông sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt t- ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt kho theo c¶ hai chØ tiªu sè l-îng vµ gi¸ trÞ. VÒ c¬ b¶n sæ kÕ to¸n chi tiÕt vËt t- cã kÕt cÊu gièng nh- thÎ kho nh-ng cã thªm cét gi¸ trÞ. * Tr×nh tù ghi chÐp: - ë kho: khi nhËn ®-îc c¸c chøng tõ nhËp xuÊt vËt liÖu, c«ng cô dông cô thñ kho ph¶i kiÓm tra t×nh hîp lý hîp ph¸p cña chøng tõ råi tiÕn hµnh ghi chÐp sæ thùc nhËp, thùc xuÊt vµo chøng tõ vµ vµo thÎ kho. Cuèi ngµy thñ kho t×nh ra sè tån kho ghi lu«n vµo thÎ kho. §Þnh kú thñ kho göi vÒ phßng kÕ to¸n hoÆc kÕ 13 to¸n xuèng tËn kho nhËn chøng tõ (c¸c chøng tõ nhËp xuÊt vËt t- ®· ®-îc ph©n lo¹i). Thñ kho ph¶i th-êng xuyªn ®èi chiÕu sè tån kho víi sè vËt liÖu thùc tÕ tån kho, th-êng xuyªn ®èi chiÕu sè d- vËt liÖu víi ®Þnh møc dù tr÷ vËt liÖu vµ cung cÊp t×nh h×nh nµy cho bé phËn qu¶n lý vËt liÖu ®-îc biÕt ®Ó cã quyÕt ®Þnh xö lý. - ë phßng kÕ to¸n: phßng kÕ to¸n më sæ (thÎ) chi tiÕt vËt liÖu cã kÕt cÊu gièng nh- thÎ kho nh-ng thªm c¸c cét ®Ó theo dâi c¶ chØ tiªu gi¸ trÞ. Khi nhËn ®-îc chøng tõ nhËp xuÊt do thñ kho göi lªn, kÕ to¸n vËt liÖu ph¶i kiÓm tra chøng tõ, ghi ®¬n gi¸ vµ tÝnh thµnh tiÒn trªn c¸c chøng tõ nhËp xuÊt kho vËt liÖu sau ®ã ghi vµo sæ (thÎ) hoÆc sæ chi tiÕt vËt liÖu liªn quan. Cuèi th¸ng kÕ to¸n vËt liÖu céng sæ (thÎ) chi tiÕt ®Ó tÝnh ra tæng sè nhËp xuÊt tån kho cña tõng thø vËt liÖu ®èi chiÕu víi sæ (thÎ) kho cña thñ kho. Ngoµi ra ®Ó cã sè liÖu ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp th× cÇn ph¶i tæng hîp sè liÖu kÕ to¸n chi tiÕt tõ c¸c sæ chi tiÕt vµo b¶ng tæng hîp nhËp xuÊt tån theo tõng nhãm, tõng lo¹i vËt t-. Cã thÓ kh¸i qu¸t néi dung tr×nh tù h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph-¬ng ph¸p thÎ song song b»ng s¬ ®å sau: ThÎ kho Chøng tõ nhËp Chøng tõ xuÊt Sæ (thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt kª tæng hîp nhËp Ghi hµngB¶ng ngµy. xuÊt tån kho Ghi cuèi ngµy. 14 §èi chiÕu kiÓm tra. * ¦u nh-îc ®iÓm vµ ph¹m vi ¸p dông: - ¦u ®iÓm: Ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra, ®èi chiÕu. - Nh-îc ®iÓm: ViÖc ghi chÐp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n cßn trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè l-îng. Ngoµi ra viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu chñ yÕu tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng do vËy h¹n chÕ kh¶ n¨ng kiÓm tra kÞp thêi cña kÕ to¸n. - Ph¹m vÞ ¸p dông: ¸p dông thÝch hîp trong c¸c Doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i vËt t-, khèi l-îng nghiÖp vô nhËp xuÊt Ýt, kh«ng th-êng xuyªn vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé cßn h¹n chÕ . 3.2 - Ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. * Nguyªn t¾c h¹ch to¸n: - ë kho: viÖc ghi chÐp ë kho cña thñ kho còng ®-îc thùc hiÖn trªn thÎ kho vµ chØ ghi chÐp vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña vËt liÖu vÒ mÆt sè l-îng. - ë phßng kÕ to¸n: sö dông sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi tæng hîp vÒ sè l-îng vµ gi¸ trÞ cña tõng lo¹i vËt liÖu nhËp xuÊt tån kho trong th¸ng. * Tr×nh tù ghi chÐp: - ë kho: theo ph-¬ng ph¸p ®èi chiÕu lu©n chuyÓn th× viÖc ghi chÐp cña thñ kho còng ®-îc tiÕn hµnh trªn thÎ kho nh- ph-¬ng ph¸p thÎ song song. - ë phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt tån kho cña tõng lo¹i vËt t- ë tõng kho. Sæ ®-îc më cho c¶ n¨m nh-ng mçi th¸ng chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng. §Ó cã sè liÖu ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, kÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp xuÊt thñ kho göi lªn. Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn còng ®-îc theo dâi c¶ vÒ chØ tiªu khèi l-îng vµ chØ tiªu gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng tiÕn hµnh kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi thÎ kho vµ víi sè liÖu cña sæ kÕ to¸n tæng hîp. 15 Néi dung vµ tr×nh tù h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph-¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®-îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau: ThÎ kho Chøng tõ nhËp B¶ng kª nhËp Chøng tõ xuÊt Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn B¶ng kª xuÊt Ghi hµng ngµy. Ghi cuèi ngµy. §èi chiÕu kiÓm tra. * ¦u nh-îc ®iÓm vµ ph¹m vi ¸p dông: - ¦u ®iÓm: khèi l-îng ph¹m vi ghi chÐp cña kÕ to¸n ®-îc gi¶m bít do chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng. - Nh-îc ®iÓm: viÖc ghi sæ vÉn trïng lÆp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n vÒ chØ tiªu hiÖn vËt vµ phßng kÕ to¸n còng chØ tiÕn hµnh kiÓm tra ®èi chiÕu vµo cuèi th¸ng do ®ã h¹n chÕ t¸c dông cña kiÓm tra. - Ph¹m vi ¸p dông: ¸p dông thÝch hîp trong c¸c Doanh nghiÖp cã kh«ng nhiÒu nghiÖp vô nhËp xuÊt, kh«ng bè trÝ riªng nh©n viªn kÕ to¸n vËt liÖu do ®ã kh«ng cã ®iÒu kiÖn ghi chÐp theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt hµng ngµy. 3.3 - Ph-¬ng ph¸p sæ sè d-. * Nguyªn t¾c h¹ch to¸n: - ë kho: thñ kho chØ theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt vËt liÖu theo chØ tiªu hiÖn vËt. - ë phßng kÕ to¸n: theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt vËt liÖu theo tõng nhãm, tõng lo¹i vËt liÖu theo chØ tiªu gi¸ trÞ. * Tr×nh tù ghi chÐp: 16 - ë kho: thñ kho còng ghi thÎ kho gièng nh- c¸c tr-êng hîp trªn. Nh-ng cuèi th¸ng ph¶i tÝnh ra sè tån kho råi ghi vµo cét sè l-îng cña sæ sè d-. - ë phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n më sæ sè d- theo tõng kho. Sæ dïng cho c¶ n¨m ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt. Tõ c¸c b¶ng kª nhËp, b¶ng kª xuÊt kÕ to¸n lËp b¶ng luü kÕ nhËp, luü kÕ xuÊt, råi tõ c¸c b¶ng luü kÕ lËp b¶ng tæng hîp nhËp xuÊt tån theo tõng nhãm tõng lo¹i vËt t- theo chØ tiªu gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng, khi nhËn sæ sè d- do thñ kho göi lªn kÕ to¸n c¨n cø vµo sè tån cuèi th¸ng, ¸p gi¸ h¹ch to¸n tÝnh ra gi¸ trÞ tån kho ®Ó ghi vµo cét sè tiÒn trªn sæ sè d-. ViÖc kiÓm tra ®èi chiÕu ®-îc c¨n cø vµo cét sè tiÒn tån kho trªn sæ sè dvµ b¶ng kª tæng hîp nhËp xuÊt tån (cét sè tiÒn) vµ ®èi chiÕu vèi sæ kÕ to¸n tæng hîp. Néi dung, tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt vËt t- theo ph-¬ng ph¸p sæ sè d- ®-îc kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å: ThÎ kho Chøng tõ nhËp Chøng tõ xuÊt B¶ng kª nhËp Sæ sè d- B¶ng kª xuÊt B¶ng luü kÕ xuÊt B¶ng luü kÕ nhËp B¶ng kª tæng hîp nhËp xuÊt tån Ghi hµng ngµy. Ghi cuèi ngµy. §èi chiÕu kiÓm tra. 17 * ¦u nh-îc ®iÓm vµ ph¹m vi ¸p dông: - ¦u ®iÓm: tr¸nh ®-îc sù ghi chÐp trïng lÆp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n, gi¶m bít khèi l-îng ghi chÐp kÕ to¸n, c«ng viÖc ®-îc tiÕn hµnh ®Òu trong th¸ng. - Nh-îc ®iÓm: do kÕ to¸n chØ ghi theo mÆt gi¸ trÞ nªn muèn biÕt ®-îc sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m vÒ mÆt hiÖn vËt th× nhiÒu khi ph¶i xem sæ cña thñ kho mÊt nhiÒu thêi gian. H¬n n÷a viÖc kiÓm tra ph¸t hiÖn sai sãt nhÇm lÉn gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n gÆp khã kh¨n. - Ph¹m vi ¸p dông: ¸p dông thÝch hîp trong c¸c Doanh nghiÖp x¶n xuÊt cã khèi l-îng c¸c nghiÖp vô ghi chÐp nhËp xuÊt nhiÒu, th-êng xuyªn, cã nhiÒu chñng lo¹i vËt t- vµ ¸p dông víi Doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®-îc hÖ th«ng danh ®iÓm vËt t-; tr×nh ®é chuyªn m«n cña kÕ to¸n ®· v÷ng vµng. Iv – kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu. VËt liÖu lµ tµi s¶n l-u ®éng thuéc nhãm hµng tån kho cña Doanh nghiÖp, nã ®-îc nhËp xuÊt kho th-êng xuyªn liªn tôc. Tuy nhiªn tuú theo ®Æc ®iÓm vËt liÖu cña tõng Doanh nghiÖp mµ c¸c Doanh nghiÖp cã c¸c ph-¬ng ph¸p kiÓm kª kh¸c nhau. Cã Doanh nghiÖp kiÓm kª theo tõng nghiÖp vô nhËp xuÊt, nh-ng còng cã Doanh nghiÖp chØ kiÓm kª mét lÇn vµo thêi ®iÓm cuèi kú. T-¬ng øng víi hai ph-¬ng ph¸p kiÓm kª trªn, trong kÕ to¸n tæng hîp vÒ vËt liÖu nãi riªng, hµng tån kho nãi chung cã hai ph-¬ng ph¸p lµ: - Ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn. - Ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. 1 – KÕ to¸n NVL theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn. Ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn lµ ph-¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng gi¶m hµng tån kho mét c¸ch th-êng xuyªn liªn tôc trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho. Ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc sö dông phæ biÕn hiÖn nay ë n-íc ta v× nh÷ng tiÖn Ých cña nã, tuy nhiªn nh÷ng Doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i vËt t-, hµng ho¸ cã gi¸ trÞ thÊp, th-êng xuyªn 18 xuÊt dïng, xuÊt b¸n mµ ¸p dông ph-¬ng ph¸p nµy sÏ tèn rÊt nhiÒu c«ng søc. Dï vËy ph-¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao vµ cung cÊp th«ng tin vÒ hµng tån kho mét c¸ch kÞp thêi. Theo ph-¬ng ph¸p nµy, t¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo kÕ to¸n còng cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc l-îng nhËp xuÊt tån kho cña tõng lo¹i vËt liÖu nãi riªng vµ hµng tån kho nãi chung. Ph-¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong c¸c Doanh nghiÖp cã quy m« lín chñ yÕu lµ Doanh nghiÖp Nhµ n-íc s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau víi sè l-îng lín, gi¸ trÞ cao. §Ó h¹ch to¸n NVL kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau ®Ó h¹ch to¸n: - Tµi kho¶n 152 – Nguyªn vËt liÖu. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng gi¶m NVL theo gi¸ thùc tÕ cã thÓ më chi tiÕt theo tõng lo¹i, nhãm, thø, kho tuú theo ph-¬ng diÖn qu¶n lý vµ h¹ch to¸n cña tõng ®¬n vÞ. Bªn Nî: Ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ lµm t¨ng NVL trong kú nh- mua ngoµi, tù gia c«ng chÕ biÕn, nhËn gãp vèn…. Bªn Cã: - Ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ lµm gi¶m NVL trong kú nh- xuÊt dïng, xuÊt b¸n, xuÊt gãp vèn liªn doanh, thiÕu hôt, triÕt khÊu ®-îc h-ëng… Sè d- Nî (®Çu kú hoÆc cuèi kú): Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ NVL tån kho (®Çu kú hoÆc cuèi kú) Tµi kho¶n 152 cã thÓ më thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp 2: TK 1521: NVL chÝnh TK 1522: VËt liÖu phô TK 1523: Nhiªn liÖu TK 1524: Phô tïng thay thÕ TK 1525: VËt t-, thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n TK 1528: VËt liÖu kh¸c. Tµi kho¶n 151: Hµng mua ®i ®-êng. 19 Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi c¸c lo¹i NVL, CCDC, hµng ho¸ mµ Doanh nghiÖp ®· mua hay chÊp nhËn mua, ®· thuéc quyÒn së h÷u cña Doanh nghiÖp nh-ng cuèi th¸ng ch-a vÒ nhËp kho (kÓ c¶ sè göi ë kho ng-êi kh¸c). Bªn Nî: Ph¶n ¸nh hµng ®ang ®i ®-êng t¨ng. Bªn Cã: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng ®i ®-êng kú tr-íc ®· nhËp kho hay chuyÓn giao cho c¸c bé phËn sö dông hoÆc bµn giao cho kh¸ch hµng. Sè d- Nî: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng ®i ®-êng (®Çy kú hoÆc cuèi kú). Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh-: TK 133, 331, 111, 112…. C¨n cø vµo giÊy nhËn hµng, nÕu xÐt thÊy cÇn thiÕt th× khi hµng vÒ ®Õn n¬I cã thÓ lËp ban kiÓm nhËn vËt liÖu c¶ vÒ sè l-îng, chÊt l-îng, quy c¸ch. Ban kiÓm nhËn c¨n cø v¯o kÕt qu° thùc tÕ ®Ó ghi v¯o “BiÓn b°n kiÓm kª vËt t­” sau ®â bé phËn cung øng sÏ lËp “PhiÕu nhËp kho” vËt t­ trªn c¬ së ho² ®¬n, giÊy b²o nhËn hµng vµ biªn b¶n kiÓm nhËn råi giao cho thñ kho. Thñ kho sÏ ghi sè thùc nhËp vµo phiÕu råi chuyÓn cho phßng kÕ to¸n lµm c¨n cø ghi sæ. Tr-êng hîp ph¸t hiÖn thõa thiÕu, sai quy c¸ch, thñ kho ph¶i b¸o cho bé phËn cung øng biÕt vµ cïng ng-êi giao lËp biªn b¶n. C¸c chøng tõ ®-îc sö dông trong h¹ch to¸n vËt liÖu ë Doanh nghiÖp th-êng bao gåm: - Ho¸ ®¬n b¸n hµng (nÕu tÝnh theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp). - Ho¸ ®¬n GTGT (nÕu tÝnh theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ - PhiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé, phiÕu xuÊt vËt t- theo h¹n møc, phiÕu xuÊt kho … tuú theo tõng néi dung chñ yÕu cña tõng Doanh nghiÖp. 1.1 – H¹ch to¸n t¨ng NVL ®èi víi c¸c Doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ. §èi víi c¸c Doanh nghiÖp kinh doanh ®· cã ®ñ ®iÒu kiÖn tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ (thùc hiÖn viÖc mua b¸n cã ho¸ ®¬n, chøng tõ, ghi 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan