LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
lêi nãi ®Çu
Ngµy nay, khi n-íc ta ®ang cè g¾ng tËp trung søc lùc ®Ó v-ît qua
nh÷ng khã kh¨n cña mét nÒn kinh tÕ nhá bÐ, l¹c hËu, v-¬n lªn ph¸t triÓn tíi
nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, h¬n lóc nµo hÕt ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i,
giao l-u bu«n b¸n trao ®æi víi n-íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã
vai trß rÊt quan träng trong chiÕn l-îc ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt
n-íc. ChØ th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu míi khai th¸c hÕt ®-îc tiÒm n¨ng
phong phó trong nø¬c, t¹o ra ®-îc c¬ héi ®Ó tiÕp xóc, tiÕp thu, häc hái kinh
nghiÖm quý b¸u vÒ khoa häc c«ng nghÖ còng nh- vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c
n-íc kh¸c. ChÝnh v× vËy, §¶ng vµ nhµ n-íc ta ®· chñ tr-¬ng ph¸t triÓn nÒn
kinh tÕ h-íng vÒ xuÊt khÈu lµ hoµn toµn ®óng ®¾n vµ hîp lý.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam (VINACAFE)
kh«ng n»m ngoµi ý nghÜa ®ã. Tuy hµng n¨m sù ®ãng gãp vÒ gi¸ trÞ kim
ngh¹ch xuÊt khÈu so víi c¶ n-íc kh«ng lín, nh-ng ®èi víi VINACAFE ho¹t
®éng xuÊt khÈu ®ãng vai trß v« cïng quan träng bëi v× chØ th«ng qua ho¹t
®éng xuÊt khÈu míi cã thÓ tiªu thô ®-îc s¶n phÈm, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn
s¶n xuÊt trång trät, t¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm t¨ng thu nhËp cho nh©n d©n,
®Æc biÖt lµ æn ®Þnh, ph¸t triÓn vµ khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng quý b¸u ë vïng cao
vµ ph¸t triÓn æn ®Þnh vïng nói, ®iÒu ®ã cã ý nghÜa kinh tÕ, x· héi rÊt to lín.
VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i t×m ra gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña
VINACAFE. Qua thêi gian thùc tËp ë VINACAFE t«i quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi:
“ Thùc tr¹ng vµ nh÷ng gi¶i ph¸p gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu
cña tæng c«ng ty trong thêi gian tíi “. Víi môc ®Ých nghiªn cøu thùc tr¹ng
ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë Tæng c«ng ty trong thêi gian qua, t×m ra nh÷ng nguyªn
nh©n dÉn ®Õn thµnh c«ng vµ nh÷ng tån t¹i chñ yÕu cÇn kh¾c phôc. Tõ ®ã, ®Ò
xuÊt mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ë Tæng c«ng ty. Néi
dung gåm c¸c phÇn chñ yÕu sau:
PhÇn I: TÇm quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi sù nghiÖp
®æi míi cña ®Êt n-íc
PhÇn II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty cµ phª
ViÖt nam
PhÇn III: Ph-¬ng h-íng vµ gi¶i ph¸p gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng
xuÊt khÈu ë Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam
Th-¬ng m¹i K3A - 08
-1-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
phÇn I
TÇm quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu
®èi víi sù nghiÖp ®æi míi cña ®Êt n-íc
I. Kh¸i niÖm, néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu:
1. Kh¸i niÖm:
XuÊt khÈu hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n ë ph¹m vi quèc
tÕ. §ã kh«ng ph¶i lµ nh÷ng hµnh vi bu«n b¸n riªng lÎ mµ lµ c¶ mét hÖ thèng
c¸c quan hÖ mua b¸n trong th-¬ng m¹i cã tæ chøc tõ bªn trong ra bªn ngoµi
nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ æn
®Þnh vµ tõng b-íc n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ bu«n b¸n hµng ho¸, dÞch vô cho ng-êi n-íc
ngoµi nh»m thu ngo¹i tÖ ( theo nguyªn t¾c trong th-¬ng m¹i ®ã lµ lîi Ých tõ lîi
thÕ so s¸nh) nh»m t¨ng tÝch luü cho Ng©n s¸ch nhµ n-íc, ph¸t triÓn s¶n xuÊt
kinh doanh, khai th¸c nh÷ng -u thÕ tiÒm n¨ng cña ®Êt n-íc. §©y lµ mét trong
nh÷ng h×nh thøc kinh doanh quèc tÕ quan träng nhÊt. Nã ph¶n ¸nh quan hÖ
mua b¸n, trao ®æi hµng ho¸ v-ît qua biªn giíi cña mét quèc gia vµ gi÷a thÞ
tr-êng néi ®Þa vµ c¸c khu chÕ xuÊt. C¸c quèc gia kh¸c nhau khi tham gia vµo
ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¶i tu©n theo nh÷ng tËp qu¸n, ph¸p luËt, th«ng lÖ quèc
tÕ còng nh- cña c¸c ®Þa ph-¬ng. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng kinh tÕ
quèc tÕ c¬ b¶n ®èi víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu
®ãng vai trß rÊt quan träng trong viÖc phôc vô cho môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ
®Êt n-íc, ph¶n ¸nh mèi quan hÖ x· héi vµ sù phô thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ
gi-· nh÷ng ng-êi s¶n xuÊt hang ho¸ riªng biÖt ë mçi quèc gia. Ho¹t ®éng
xuÊt khÈu còng chÝnh lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ ®Çu
tiªn cña mét doanh nghiÖp vµ còng lµ chiÕc ch×a kho¸ më ra nh÷ng con ®-êng
th©m nhËp vµ ph¸t triÓn thÞ tr-êng cña mét quèc gia trªn th-¬ng tr-êng quèc
tÕ.
Th-¬ng m¹i K3A - 08
-2-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
2. Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu:
XuÊt khÈu lµ viÖc b¸n hµng ho¸ hoÆc cung cÊp dÞch vô cho n-íc ngoµi
trªn c¬ së dïng tiÒn tÖ (lµ ngo¹i tÖ ®èi víi mét n-íc hoÆc c¶ hai n-íc) lµm
ph-¬ng tiÖn thanh to¸n. C«ng t¸c tæ chøc ho¹t ®éng xuÊt khÈu t-¬ng ®èi phøc
t¹p v× ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã thÓ thay ®æi theo mçi lo¹i h×nh hµng ho¸ xuÊt
khÈu. Nh-ng nh×n chung l¹i th× néi dung chÝnh cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu bao
gåm:
2.1. Lùa chän mÆt hµng xuÊt khÈu:
§©y lµ mét trong nh÷ng néi dung ban ®Çu, c¬ b¶n nh÷ng còng rÊt quan
träng vµ cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ tiÕn hµnh ®-îc ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Khi doanh
nghiÖp cã ý ®Þnh tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu th× doanh nghiÖp tr-íc
tiªn lµ cÇn ph¶i t×m ra nh÷ng mÆt hµng chñ lùc vµ t×m ra nh÷ng mÆt hµng thÞ
tr-êng cÇn. Qua ®ã doanh nghiÖp sÏ x¸c ®Þnh mÆt hµng nµo m×nh cÇn kinh
doanh.
2.2. Lùa chän thÞ tr-êng xuÊt khÈu:
Sau khi lùa chän ®-îc mÆt hµng xuÊt khÈu, tøc lµ doanh nghiÖp ®· ®i
s©u nghiªn cøu vÒ thÞ tr-êng xuÊt khÈu cña mÆt hµng ®ã. Nh-ng trªn thùc tÕ
kh«ng ph¶i thÞ tr-êng xuÊt khÈu nµo cÇn lµ doanh nghiÖp còng cã thÓ ®¸p øng
®-îc. Do ph¶i chÞu nhiÒu ¶nh h-ëng vÒ c¸c yÕu tè kh¸ch quan còng nh- chñ
quan, cã khi c¶ mét thÞ tr-êng réng lín doanh nghiÖp chØ cÇn chiÕm lÜnh vµ
ph¸t huy hiÖu qu¶ ë mét khóc, hay mét ®o¹n ng¾n nµo ®ã còng cã thÓ mang
l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cao.
2.3. Lùa chän ®èi t¸c giao dÞch:
Sau khi chän ®-îc thÞ tr-êng ®Ó xuÊt khÈu, viÖc lùa chän ®èi t¸c giao
dÞch phï hîp ®Ó tr¸nh cho doanh nghiÖp nh÷ng phiÒn to¸i , mÊt m¸t, nh÷ng rñi
ro gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh kinh doanh trªn thÞ tr-êng quèc tÕ, ®ång thêi cã
®iÒu kiÖn thùc hiÖn thµnh c«ng kÕ ho¹ch kinh doanh cña doanh nghiÖp. §èi
Th-¬ng m¹i K3A - 08
-3-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
t¸c giao dÞch chÝnh, lµ b¹n hµng trùc tiÕp sÏ mua nh÷ng mÆt hµng cña m×nh vµ
còng chÝnh lµ thÞ tr-êng tiÒm n¨ng sau nµy cña doanh nghiÖp. Do vËy, ®èi t¸c
giao dÞch thÝch hîp sÏ t¹o cho doanh nghiÖp ®é tin t-ëng cao vµ tõng b-íc
n©ng cao uy tÝn trong quan hÖ lµm ¨n cña doanh nghiÖp.
2.4. Lùa chän ph-¬ng thøc giao dÞch
Ph-¬ng thøc giao dÞch lµ c¸ch thøc mµ doanh nghiÖp sö dông ®Ó thùc
hiÖn môc tiªu vµ kÕ ho¹ch kinh doanh cña m×nh trªn thÞ tr-êng. Nh÷ng
ph-¬ng thøc nµy qui ®Þnh nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh c¸c ®iÒu kiÖn
giao dÞch, c¸c thao t¸c còng nh- c¸c chøng tõ cÇn thiÕt trong quan hÖ kinh
doanh. cã rÊt nhiÒu c¸c ph-¬ng thøc giao dÞch kh¸c nhau nh- : Giao dÞch
th«ng th-êng, giao dÞch qua kh©u trung gian, giao dÞch t¹i héi chî triÓm l·m,
giao dÞch t¹i së giao dÞch hµng ho¸, gia c«ng quèc tÕ, ®Êu thÇu vµ ®Êu gi¸
quèc tÕ. Tuy nhiªn hiÖn nay phæ biÕn lµ giao dÞch th«ng th-êng, ®ã lµ h×nh
thøc giao dÞch mµ ng-êi mua vµ ng-êi b¸n bµn b¹c, tho¶ thuËn trùc tiÕp hoÆc
th«ng qua th- tõ, ®iÖn tÝn vÒ hµng ho¸, gi¸ c¶, vµ c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch
kh¸ch hµng.
2.5. §µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång:
§µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng cña
ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Nã quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng b¸n hµng, giao hµng vµ
nh÷ng c«ng ®o¹n tr-íc ®ã vµ sau mµ doanh nghiÖp cè g¾ng t×m kiÕm. ViÖc
®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång dùa trªn c¬ së, nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ: c¨n cø
vµo nhu cÇu cña thÞ tr-êng, chÊt l-îng cña s¶n phÈm, vµo ®èi t¸c, ®èi thñ c¹nh
tranh vµ vµo kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp còng nh- môc tiªu, chiÕn l-îc cña
doanh nghiÖp vµ vµo vÞ thÕ, mèi quan hÖ kinh doanh cña doanh nghiÖp trªn thÞ
tr-êng. Ngoµi nh÷ng nguyªn t¾c nµy, sù thµnh c«ng cña viÖc ®µm ph¸n, ký kÕt
hîp ®ång cßn phô thuéc rÊt lín vµo nghÖ thuËt ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång
kinh doanh cña doanh nghiÖp.
2.6. Quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu cµ phª:
Th-¬ng m¹i K3A - 08
-4-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
Sau khi ®· ký kÕt hîp ®ång, c¸c bªn sÏ thùc hiÖn c¸c ®iÒu kiÖn ®· cam
kÕt trong hîp ®ång. Víi t- c¸ch lµ nhµ xuÊt khÈu, do¹nh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn
c¸c c«ng viÖc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång nh- sau:
Giôc më L/C
vµ kiÓm tra
Xin giÊy
phÐp XNK
Gi¶i quyÕt
tranh chÊp(Nc)
Lµm thñ tôc
thanh to¸n
ChuÈn bÞ
hµng XK
Giao hµng
lªn tµu
uû th¸c
thuª tµu
Lµm thñ
tôc HQ
KiÓm ®Þnh
hµng ho¸
Mua b¶o
hiÓm HH(Nc)
Sau khi hoµn tÊt mét hîp ®ång xuÊt khÈu doanh nghiÖp cÇn ph¶i th-êng
xuyªn liªn l¹c vµ gÆp gì b¹n hµng, th«ng qua ®ã t¹o ra nh÷ng mèi quan hÖ
mËt thiÕt gi÷a doanh nghiÖp víi b¹n hµng, gióp cho viÖc thùc hiÖn c¸c hîp
®ång sau nµy ®-îc thuËn lîi h¬n.
II. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu:
1. C¸c nh©n tè cña m«i tr-êng vÜ m«
1.1. C¸c nh©n tè ph¸p luËt
ë mçi quèc gia kh¸c nhau ®Òu cã nh÷ng bé luËt kh¸c nhau vµ ®Æc ®iÓm
tÝnh chÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt tõng n-íc l¹i phô thuéc rÊt lín vµo tr×nh ®é
ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ còng nh- truyÒn thèng b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc
riªng cña tõng n-íc. C¸c yÕu tè ph¸p luËt chi phèi m¹nh mÏ ®Õn mäi ho¹t
®éng cña nÒn kinh tÕ, x· héi ®ang tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong n-íc ®ã. §èi víi
ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng nh©n tè ph¸p luËt còng t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn
c¸c mÆt sau:
- C¸c qui ®Þnh vÒ thuÕ, gi¸ c¶, chñng lo¹i, khèi l-îng cña tõng mÆt
hµng.
- C¸c qui ®Þnh vÒ qui chÕ sö dông lao ®éng, tiÒn l-¬ng, tiÒn th-ëng, b¶o
hiÓm phóc lîi.
Th-¬ng m¹i K3A - 08
-5-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
- C¸c qui ®Þnh vÒ giao dÞch hîp ®ång, b¶o vÖ quyÒn t¸c gi¶, quyÒn së
h÷u.
- C¸c qui ®Þnh vÒ c¹nh tranh ®éc quyÒn.
- C¸c qui ®Þnh vÒ tù do mËu dÞch, hay x©y dùng nªn c¸c hµng rµo thuÕ
quan chÆt chÏ.
- C¸c qui ®Þnh vÒ chÊt l-îng, vÒ qu¶ng c¸o, vÖ sinh m«i tr-êng, c¸c tiªu
chuÈn vÒ søc khoÎ.
1.2. C¸c yÕu tè v¨n ho¸, x· héi :
C¸c yÕu tè nµy t¹o nªn c¸c h×nh thøc kh¸c nhau cña nhu cÇu thÞ tr-êng
®ång thêi nã còng lµ nÒn t¶ng cña thÞ hiÕu tiªu dïng, sù yªu thÝch trong tiªu
dïng hay nãi c¸ch kh¸c nã chÝnh lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn ®Æc ®iÓm cña nhu
cÇu, qua ®ã thÓ hiÖn tr×nh ®é v¨n ho¸, ®Æc ®iÓm trong tiªu dïng vµ phong tôc
tËp qu¸n trong tiªu dïng (ho¹t ®éng xuÊt khÈu chÞu sù ¶nh h-ëng cña nh©n tè
nµy lµ ë nh÷ng lý do mµ ng-êi tiªu dïng cã chÊp nhËn hµng ho¸ ®ã hay
kh«ng).
1.3. C¸c yÕu tè vÒ kinh tÕ:
C¸c yÕu tè vÒ kinh tÕ sÏ lµ nh©n tè ¶nh h-ëng chÝnh ®Õn ho¹t ®éng xuÊt
khÈu, trªn b×nh diÖn m«i tr-êng vÜ m« .C¸c nh©n tè nµy lµ chÝnh s¸ch kinh tÕ,
c¸c hiÖp ®Þnh ngo¹i giao, sù can thiÖp thay ®æi vÒ tû gi¸ gi÷a c¸c ®ång tiÒn
còng sÏ lµm cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuËn lîi hay khã kh¨n h¬n.
Nh©n tè thu nhËp, møc sèng cña nh©n d©n sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn khèi
l-îng, chÊt l-îng hay qui m« thÞ tr-êng hµng ho¸ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu
trong hiÖn t¹i vµ t-¬ng lai.
Nh©n tè nguån lùc, tµi nguyªn thiªn nhiªn ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn kh¶
n¨ng s¶n xuÊt , ¶nh h-ëng ®Õn gi¸ c¶ vµ quyÕt ®Þnh sù tån t¹i, ph¸t triÓn l©u
Th-¬ng m¹i K3A - 08
-6-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
dµi cña doanh nghiÖp còng nh- kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ
tr-êng.
Sù æn ®Þnh cña ®ång tiÒn néi tÖ lµ nh©n tè v« cïng quan träng, nã ¶nh
h-ëng trùc tiÕp ®Õn hµnh vi cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu.
1.4. C¸c yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ:
C¸c yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ cã quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c ho¹t ®éng
kinh tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng. Sù ph¸t triÓn cña khoa
häc c«ng nghÖ ngµy cµng lµm cho tèc ®é ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ tiÕn ®Õn
nh÷ng b-íc cao h¬n. Khoa häc c«ng nghÖ ngµy cµng ph¸t triÓn còng lµm cho
sù giao l-u trao ®æi gi÷a c¸c ®èi t¸c ngµy cµng thuËn lîi h¬n, kho¶ng c¸ch vÒ
kh«ng gian còng nh- thêi gian kh«ng cßn lµ trë ng¹i lín, do vËy sù tiÕt kiÖm
vÒ chi phÝ tõ kh©u s¶n xuÊt cho ®Õn tiªu dïng ngµy cµng nhiÒu. Sù ph¸t triÓn
cña khoa häc c«ng nghÖ ®Èy m¹nh sù ph©n c«ng ho¸ vµ hîp t¸c lao ®éng quèc
tÕ më réng quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia còng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t
®éng xuÊt khÈu.
1.5. C¸c nh©n tè chÝnh trÞ:
C¸c nh©n tè chÝnh trÞ cã thÓ ¶nh h-ëng tíi viÖc më réng ph¹m vi thÞ
tr-êng còng nh- dung l-îng cña thÞ tr-êng, ngßai ra cßn më réng ra nhiÒu c¬
héi kinh doanh hÊp dÉn trªn thÞ tr-êng quèc tÕ. Song mÆt kh¸c nã còng cã thÓ
trë thµnh mét hµng rµo c¶n trë quyÕt liÖt, h¹n chÕ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña c¸c
doanh nghiÖp, lµm t¾c nghÏn ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong n-íc vµ thÕ gi¬Ý bªn
ngoµi.
1.6. C¸c nh©n tè vÒ c¹nh tranh quèc tÕ:
Sù c¹nh tranh cña c¸c ®èi thñ trªn thÞ tr-êng quèc tÕ rÊt lín m¹nh vµ
quyÕt liÖt. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t
triÓn ngoµi ®èi phã víi c¸c nh©n tè kh¸c th× ®èi ®Çu víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh
lµ th¸c thøc vµ lµ b-íc rµo c¶n nguy hiÓm nhÊt.
Th-¬ng m¹i K3A - 08
-7-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
2. ¶nh h-ëng cña c¸c nh©n tè vi m« (thuéc doanh nghiÖp)
C¸c nh©n tè thuéc m«i tr-êng vi m« cã ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t
®éng xuÊt khÈu bao gåm:
- HÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn cã cña doanh nghiÖp
- Ban l·nh ®¹o, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, ®éi ngò c«ng nh©n lao ®éng
trong toµn doanh nghiÖp. Tr×nh ®é qu¶n lý cña ban l·nh ®¹o cã vai trß v« cïng
quan träng, khi doanh nghiÖp cã mét ®Þnh h-íng, chiÕn l-îc ph¸t triÓn ®óng
d¾n vµ ®-îc sù chØ ®¹o cã hiÖu qu¶ th× nhÊt ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh sÏ ngµy cµng ®-îc n©ng cao vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. Bªn c¹nh ®ã,
®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n, c¸n bé kü thuËt trong doanh nghiÖp nãi chung vµ
trong bé phËn xuÊt khÈu nãi riªng còng cã vai trß hÕt søc quan träng. §©y
chÝnh lµ nguån n¨ng lùc chñ yÕu cña doanh nhgiÖp, còng chÝnh lµ søc m¹nh,
®ßn bÈy vµ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
III. vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ
vµ doanh nghiÖp:
1. §èi víi nÒn kinh tÕ:
§èi víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu ho¸
ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ãng mét vai trß hÕt søc to lín vµ kh«ng thÓ thiÕu ®-îc
trong môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n-íc:
- Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu, chóng ta sÏ cã kh¶ n¨ng ph¸t huy
®-îc lîi thÕ so s¸nh, sö dông triÖt ®Ó c¸c nguån lùc, cã ®iÒu kiÖn trao ®æi kinh
nghiÖm còng nh- tiÕp cËn ®-îc víi c¸c thµnh tùu cña khoa häc kü thuËt, c«ng
nghÖ tiªn tiÕn trªn thÕ giíi
- T¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ng-êi lao ®éng tõ ®ã
kÕt hîp hµi hoµ gi÷a t¨ng tr-ëng kinh tÕ víi thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi.
Th-¬ng m¹i K3A - 08
-8-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
- T¨ng nguån thu ngo¹i tÖ, t¹o nguån ngo¹i tÖ cho ®Êt n-íc, tõ ®ã míi
cã nguån lùc ®Ó phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, ®ãng gãp vµo sù chuyÓn
dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc.
- Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu chóng ta cã thÓ t¨ng c-êng hîp t¸c,
n©ng cao uy tÝn cña ViÖt nam trªn thÞ tr-êng quèc tÕ.
2. §èi víi doanh nghiÖp:
§Çu tiªn cã lÏ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã ý nghÜa nhÊt ®èi víi doanh
nghiÖp lµ viÖc t×m ra ®-îc cho doanh nghiÖp thÞ tr-êng tiªu thô s¶n phÈm. §©y
lµ yÕu tè quan träng nhÊt v× s¶n phÈm cã tiªu thô ®-îc míi thu ®-îc vèn, cã
lîi nhuËn ®Ó t¸i s¶n xuÊt vµ më réng s¶n xuÊt, thóc ®Èy doanh nghiÖp ph¸t
triÓn. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu th«ng qua viÖc tiªu thô s¶n phÈm sÏ mang l¹i cho
doanh nghiÖp nhiÒu thuËn lîi h¬n s¶n xuÊt mµ b¸n trong nuøc nhê lîi thÕ so
s¸nh. Cã nh- vËy míi t¹o thªm nhiÒu vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh,
®µo t¹o c¸n bé, ®æi míi c«ng nghÖ tõ ®ã cã thÓ khai th¸c hÕt ®-îc nh÷ng tiÒm
n¨ng cña ®Êt n-íc vµ t¹o ra nhiÒu thu nhËp vµ c«ng viÖc lµm cho c«ng nh©n.
Còng th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu doanh nghiÖp cã c¬ héi tiÕp thu,
tiÕp xóc vµ häc hái nhiÒu kinh nghiÖm kiÕn thøc kinh doanh, còng nh- khoa
häc kü thuËt míi gióp cho viÖc trao ®æi c«ng nghÖ ngµy cµng tiªn tiÕn, ®µo t¹o
®éi ngò c¸n bé ngµy cµng tiÕn bé vµ ph¸t triÓn nh»m cho ra dêi nh÷ng s¶n
phÈm chÊt l-îng cao, ®a d¹ng vµ phï hîp víi yªu cÇu cña ng-êi tiªu dïng.
Tãm l¹i ho¹t ®éng xuÊt khÈu ngµy cµng cã ý nghÜa rÊt quan träng trong
nÒn kinh tÕ còng nh- doanh nghiÖp khi xu h-íng quan hÖ quèc tÕ ngµy cµng
më réng vµ hoµ nhËp th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu sÏ lµ con ®-êng ®Ó chóng ta
ph¸t huy vµ tËn dông hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn vµ -u thÕ trong n-íc, còng
nh- t¹o c¬ héi nhanh nhÊt vµ hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó ®Êt n-íc cã thÓ hoµ nhËp vµ t¹o
uy tiÕn, lîi thÕ trªn thÞ tr-êng quèc tÕ.
Th-¬ng m¹i K3A - 08
-9-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
phÇn II
Mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ tæng c«ng ty cµ phª ViÖt
nam
I. Sù h×nh thµnh vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
1. Sù h×nh thµnh:
Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ Viet nam
National Coffee Corporation ( ViÕt t¾t lµ VINACAFE ) ®-îc thµnh lËp theo
quyÕt ®Þnh 251/TTg ngµy 29/4/1995 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ vµ ho¹t ®éng
trªn c¬ së §iÒu lÖ ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè : 44 – CP ngµy 15/7/1995
cña Thñ t-íng ChÝnh phñ. TiÒn th©n cña Tæng c«ng ty lµ Liªn hiÖp c¸c XÝ
nghiÖp cµ phª ViÖt Nam thµnh lËp ngµy 13/10/1982 theo quyÕt ®Þnh
174/H§BT cña Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr-ëng ( nay lµ Thñ t-íng ChÝnh phñ )
2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn:
Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n-íc trùc
thuéc ChÝnh phñ, cã trô së t¹i sè 5 - ¤ng Ých Khiªm – QuËn Ba §×nh – Hµ
Néi. HiÖn nay, Tæng c«ng ty cã 65 ®¬n vÞ thµnh viªn, trong ®ã cã 61 ®¬n vÞ
s¶n xuÊt kinh doanh vµ 4 ®¬n vÞ sù nghiÖp ®øng ch©n trªn ®Þa bµn 14 tØnh
thµnh phè. §©y lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n-íc cã quy m« lín bao gåm c¸c
®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp, h¹ch to¸n phô thuéc vµ ®¬n vÞ sù nghiÖp cã quan hÖ
mËt thiÕt vÒ lîi Ých kinh tÕ, tµi chÝnh, c«ng nghÖ, cung øng vËt t-, thiÕt bÞ, dÞch
vô, chÕ biÕn, nghiªn cøu…. Ho¹t ®éng s¶n xuóat, kinh doanh, xuÊt nhËp khÈu
nh»m t¨ng c-êng tÝch tô, tËp trung, ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸, sö dông cã
hiÖu qu¶, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn Nhµ n-íc giao.
3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y Tæng c«ng ty :
C¬ cÊu tè chøc bé m¸y Tæng c«ng ty hiÖn nay ®-îc bè trÝ nh- sau :
3.1. H«i ®ång qu¶n trÞ vµ Ban kiÓm so¸t :
Th-¬ng m¹i K3A - 08
- 10 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
- Héi ®ång qu¶n trÞ : gåm 5 thµnh viªn do Thñ t-ëng ChÝnh phñ ra
quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm, miÔm nhiÖm theo ®Ò nghÞ cña Bé tr-ëng Bé N«ng
nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n vµ Bé tr-ëng, Tr-ëng ban tæ chøc c¸n bé
ChÝnh phñ. Héi ®ång qu¶n trÞ gåm mét sè thµnh viªn chuyªn tr¸ch, trong ®ã
cã Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ, 1 thµnh viªn lµ Tæng gi¸m ®èc, 1 thµnh viªn lµ
tr-ëng ban KiÓm so¸t, vµ 2 thµnh viªn kiªm nhiÖm chuyªn gia trong c¸c lÜnh
vùc kinh tÕ, kinh doanh, ph¸p luËt.
- Ban kiÓm so¸t : cã 5 thµnh viªn, trong ®ã cã 1 thµnh viªn Héi ®ång
qu¶n trÞ lµm Tr-ëng ban theo ph©n c«ng cña Héi ®ång qu¶n trÞ vµ 4 thµnh viªn
kh¸c do Héi ®ång qu¶n trÞ bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, lµ chuyªn viªn kÕ to¸n, ®¹i
diÖn c«ng nh©n viªn chøc, ®¹i diÖn Bé qu¶n lý vµ ®¹i diÖn Tæng côc qu¶n lý
vèn vµ tµi s¶n Nhµ n-íc t¹i doanh nghiÖp.
3.2. Ban Tæng gi¸m ®èc vµ bé m¸y gióp viÖc :
- Tæng gi¸m ®èc do Thñ t-íng ChÝnh phñ bæ nhiÖm, miÔm nhiÖm do
Häi ®ång qu¶n trÞ ®Ò nghÞ, Bé tr-ëng Bé qu¶n lý nghµnh vµ Bé tr-ëng, Tr-ëng
ban tæ chøc c¸n bé ChÝnh phñ tr×nh. Tæng gi¸m ®èc lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña
Tæng c«ng ty tr-íc Héi ®ång qu¶n trÞ, ChÝng phñ vµ ph¸p luËt Nhµ n-íc, lµ
ng-êi cã quyÒn ®iÒu hµnh cao nhÊt trong Tæng c«ng ty.
- C¸c Phã T«ng gi¸m ®èc gióp viÖc Tæng gi¸m ®èc ®iÓu hµnh mét sè
lÜnh vùc ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty theo sù ph©n c«ng cña Tæng gi¸m ®èc vµ
chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc Tæng gi¸m ®èc vµ ph¸p luËt vÒ nhiÖm vô Tæng gi¸m
®èc ph©n c«ng thùc hiÖn.
- Bé m¸y gióp viÖc : gåm V¨n phßng Tæng c«ng ty, c¸c ban chuyªn
m«n, nghiÖp vô cã chøc n¨ng tham m-u, gióp viÖc Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Tæng
gi¸m ®èc trong qu¶n lý, ®iÒu hµnh c«ng viÖc. HiÖn t¹i, cã V¨n phßng vµ c¸c
ban : KÕ ho¹ch - ®Çu t-, Tµi ch×nh kÕ to¸n, Tæ chøc – thanh tra, Kinh doanh
tæng hîp, §iÒu hµnh dù ¸n AFD
Th-¬ng m¹i K3A - 08
- 11 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
3.3. C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn :
C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn lµ nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ n-íc h¹ch to¸n ®éc
lËp, nh÷ng ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc vµ nh÷ng ®¬n vÞ sù nghiÖp.
C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty cã con dÊu, ®-îc më tµi kho¶n
t¹i ng©n hµng, cã ®iÒu lÖ vµ tæ chøc ho¹t ®én riªng do Héi ®ång qu¶n trÞ phª
duyÖt phï hîp víi §iÒu lÖ Tæng c«ng ty.
H×nh 1. S¬ ®å bé m¸y tæ chøc cña tæng c«ng ty
Héi ®ång qu¶n trÞ
Ban tæng gi¸m ®èc
Ban kiÓm so¸t
Bé m¸y
gióp viÖc
C¸c ®¬n vÞ
thµnh viªn
4. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Tæng c«ng ty:
Víi môc ®Ých thµnh lËp cña Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam lµ nh»m x©y
dùng mét ngµnh kinh tÕ cã qui m«, tæ chøc lín m¹nh ®Ó cã ®ñ kh¶ n¨ng khai
th¸c, sö dông vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶ nh÷ng tiÒn n¨ng cña ®Êt n-íc trong giai
®o¹n míi. Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam ®-îc coi lµ ®¬n vÞ nßng cèt cña
nghµnh cµ phª ViÖt nam. Do ®ã Tæng c«ng ty cã nh÷ng chøc n¨ng nhiÖm vô
sau:
Th-¬ng m¹i K3A - 08
- 12 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
- Tæng c«ng ty trùc tiÕp nhËn vèn cña Nhµ n-íc, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn
vèn cña Nhµ n-íc. Tæ chøc ph©n bæ vèn vµ giao vèn cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn
- Ho¹ch ®Þnh chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh doanh cña Tæng c«ng ty, x©y
dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m cña Tæng c«ng ty.
- Tæ chøc, chØ huy, phèi hîp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, thÞ tr-êng
cung øng tiªu thô, xuÊt nhËp khÈu gi÷a c¸c thµnh viªn trong Tæng c«ng ty
nh»m ®¹t ®-îc môc tiªu chiÕn l-îc chung cña Tæng c«ng ty vµ cña c¸c ®¬n vÞ
thµnh viªn :
+ T×m kiÕm thÞ tr-êng xuÊt khÈu s¶n phÈm cµ phª, n«ng s¶n, nhËp khÈu
vËt t- thiÕt bÞ phôc vô cho ngµnh.
+ Ph©n bè thÞ tr-êng cung øng hay tiªu thô cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn
trªn c¬ së ®¹t ®-îc nh÷ng lîi Ých cao nhÊt.
+ Qu¶n lý vµ ph©n bè chØ tiªu chÊt l-îng s¶n phÈm, chØ tiªu xuÊt khÈu,
nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trªn nguyªn t¾c b×nh
®¼ng vµ cã chiÕu cè thÝch ®¸ng c¸c ®¬n vÞ gÆp rñi ro, khã kh¨n trong s¶n xuÊt
kinh doanh.
+ Tæ chøc cung cÊp kÞp thêi chÝnh x¸c vÒ th«ng tin thÞ tr-êng, gi¸ c¶
trong c¶ n-íc vµ thÕ giíi cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn.
+ Qu¶n lý gi¸ xuÊt, gi¸ nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty vµ c«ng bè gi¸ xuÊt
khÈu cµ phª vµ gi¸ trÇn nhËp khÈu vËt t-, thiÕt bÞ phôc vô cho ngµnh ë tõng
thêi ®iÓm thÝch hîp ®Ó c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn thùc hiÖn, kh¾c phôc t×nh tr¹ng
tranh mua, tranh b¸n.
+ Gióp c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ vèn vµ c¸c khã
kh¨n trong s¶n xuÊt, kinh doanh mµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn tù m×nh kh«ng thÓ
gi¶i quyÕt ®-îc.
Th-¬ng m¹i K3A - 08
- 13 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
+ T¹o ®iÒu kiÖn gióp n«ng d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt , tiªu thô s¶n phÈm cµ
phª vµ c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp kh¸c.
- NhËn kÕ ho¹ch cña Nhµ n-íc giao (nÕu cã) hoÆc tham gia ®Êu thÇu
trong vµ ngoµi n-íc ®Ó giao l¹i cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, ph©n c«ng chuyªn
m«n ho¸ s¶n xuÊt gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn.
- Thùc hiÖn ®iÒu hoµ ph©n phèi vèn do Tæng c«ng ty qu¶n lý tËp trung.
- Th«ng qua ph-¬ng ¸n ®Çu t- chiÒu s©u vµ ®Çu t- më réng tËn c¸c ®¬n
vÞ thµnh viªn, thùc hiÖn ®Çu t- thµnh lËp c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn míi cña Tæng
c«ng ty (theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ doanh nghiÖp nhµ n-íc, cÊp ph¸t
quyÒn cho thuª m-ín, bè trÝ sö dông, ®µo t¹o lao ®éng theo qui ®Þnh cña bé
luËt lao ®éng, lùa chän c¸c h×nh thøc tr¶ l-¬ng, th-ëng vµ c¸c quyÒn kh¸c cña
ng-êi sö dông lao ®éng theo qui ®Þnh cña bé luËt lao ®éng vµ c¸c qui ®Þnh cña
ph¸p luËt)
- §-îc mêi vµ tiÕp c¸c ®èi t¸c kinh doanh n-íc ngoµi cña Tæng c«ng ty
ë ViÖt nam, quyÕt ®Þnh cö ®¹i diÖn Tæng c«ng ty ra n-íc ngoµi c«ng t¸c, häc
tËp, tham gia kh¶o s¸t, ®èi víi chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ vµ Tæng gi¸m ®èc
ph¶i ®-îc thñ t-íng chÝnh phñ cho phÐp.
II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh xuÊt khÈu
ë Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam (Vinacafe)
1. Nh÷ng kÕt qu¶ vÒ s¶n xuÊt vµ kinh doanh xuÊt khÈu :
1.1.VÒ s¶n xuÊt :
ChÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng tõ th¸ng 9/1995, VINACAFE cã nhiÖm vô
chñ yÕu lµ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ kinh doanh cµ phª. Qua gÇn 9 n¨m ho¹t
®éng, VINACAFE ®· kh¼ng ®Þnh ®-îc vai trß nßng cèt cña m×nh trong
ngµnh cµ phª ViÖt Nam. DiÖn tÝch vµ s¶n l-îng kh«ng ngõng t¨ng lªn.
Th-¬ng m¹i K3A - 08
- 14 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
B¶ng 1 : diÖn tÝch vµ s¶n l-îng cµ phª cña VINACAFE
ChØ tiªu
§¬n vÞ tÝnh
1998
1999
2000
2001
DiÖn tÝch
S¶n l-îng
2002
Ha
25.040
26.640
28.000
29.050 30.200
TÊn
39.370
40.000
44.000
48.680 52.140
Nguån : VINACAFE
H×nh 2. BiÓu ®å s¶n l-îng vµ diÖn tÝch cµ phª cña
VINACAFE n¨m 1998 – 2002
S¶n l-îng : 1000 ha
DiÖn tÝch
DiÖn tÝch : 1000 tÊn
S¶n l-îng
60
50
40
30
20
10
1998
1999
2000
2001
2002
Nguån : VINACAFE
Theo b¶ng trªn cho thÊy : n¨m 2002 so víi n¨m 1998, diÖn tÝch t¨ng
20,6% nh-ng s¶n l-îng t¨ng 32,4%. Cã ®-îc kÕt qu¶ nh- vËy lµ do
VINACAFE d· cã chÝnh s¸ch ®Çu t- thÝch hîp cho th©m canh, x©y dùng míi
vµ c¶i t¹o hÖ thèng t-ãi tiªu cho cµ phª, n©g cÊp vµ ®Çu t- míi cho c¸c d©y
Th-¬ng m¹i K3A - 08
- 15 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
chuyÒn chÕ biÕn cµ phª nh©n. HiÖn nay hÇu hÕt c¸c C«ng ty, N«ng tr-êng cña
VINACAFE ®Òu cã hÖ thèng chÕ biÕn vµ s©n ph¬i cµ phª.
ChÝnh nhê cã sù quan t©m ®Çu t- cña Nhµ n-íc vµ VINACAFE tõng
b-íc ®· lµm thay ®æi bé mÆt kinh tÕ – x· héi, ®êi sèng cña c¸c bé phËn d©n
c- phÇn lín lµ vïng s©u, vïng xa, vïng d©n téc Ýt ng-êi, vïng c¨n cø c¸ch
m¹ng. Nh÷ng n¬i hÎo l¸nh, xa x«i nµy ®· trë thµnh nh÷ng vïng kinh tÕ trï
phó, ®êi sèng d©n sinh, d©n trÝ ®-îc c¶i thiÖn, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo,
t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, gi÷ g×n an ninh x· héi trªn ®Þa bµn…§ã lµ hiÖu qu¶ lín
nhÊt cña ngµnh cµ phª vµ VINACAFE.
1.2. ThÞ tr-êng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt
Nam(VINACAFE) hiÖn nay:
MÆc dï ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng n-íc s¶n xuÊt cµ phª lín trªn thÕ
giíi nh-ng nhu cÇu tiªu thô t¹i thÞ tr-êng néi ®Þa rÊt Ýt, kho¶ng 3 – 5% tæng
s¶n l-îng cßn chñ yÕu lµ xuÊt khÈu.
Hiªn nay, VINACAFE ®· xuÊt khÈu sang h¬n 30 n-íc mµ chñ yÕu lµ
c¸c n-íc nh- : Thuþ SÜ, Mü, NhËt, Singapo, Hµ Lan, §øc, ý, Ph¸p.
10
10
16
30
Hµ Lan
§øc
Singapore
Thôy SÜ
Mü
C¸c n-íc kh¸c
12
22
H×nh 3.ThÞ phÇn cña c¸c n-íc ®èi víi VINACAFE n¨m 2002
Th-¬ng m¹i K3A - 08
- 16 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
B¶ng 2 : C¸c thÞ tr-êng chÝnh cña VINACAFE
ThÞ
tr-êng
Mü
N¨m 1998
N¨m 1999
N¨m2000
N¨m2001
N¨m 2002
S¶n
Tû
S¶n
Tû
S¶n
Tû
S¶n
S¶n
l-îng
träng l-îng
träng
l-îng
träng l-îng
träng l-îng
träng
(tÊn)
(%)
(%)
(tÊn)
(%)
(%)
(%)
(tÊn)
(tÊn)
Tû
(tÊn)
Tû
19.478
25.5 14.750
20.3
44.331
25.9 49.520
30.3 52.355
30.1
Thuþ SÜ
8.373
11.0 18.700
25.7
36.970
21.6 35.250
21.8 38.242
22.0
NhËt
8.075
10.5
4.100
5.6
4.566
Singapo
6.296
8.2
11.00
15.1
17.969
Ph¸p
8.303
10.9
1.680
2.3
4.719
§øc
5.580
7.3
4.780
6.5
24.610
Hµ Lan
6.561
8.6
6.100
8.4
15.278
Anh
4.075
5.3
1.850
2.5
1.650
1.0
1.520
0.9
1.622
0.9
Th¸i Lan
3.686
4.8
1.950
2.7
1.963
1.2
1.853
1.1
1.521
0.9
2.7
5.500
10.5 20.352
2.8
6.520
3.4
5.925
3.4
12.4 21.262
12.2
4.0
7.021
4.0
14.4 26.510
16.2 28.531
16.4
8.9 16.332
10.0 17.224
9.9
Nguån : VICOFA
Th«ng qua sè liÖu c¸c n¨m gÇn ®©y, ta thÊy xu thÕ chung lµ thÞ tr-êng
cña VINACAFE chñ yÕu tËp trung ë c¸c n-íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, n¬i mµ
cµ phª lµ mét lo¹i ®å uèng kh«ng thÓ thiÕu ®-îc trong cuéc sèng hµng ngµy.
Cã thÓ nãi thÞ tr-êng cña VINANAFE rÊt æn ®Þnh vµ kh«ng ngõng ®-îc më
réng, HiÖn Mü ®ang lµ b¹n hµng lín nhÊt cña VINACAFE.
Th-¬ng m¹i K3A - 08
- 17 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
Trong khèi thÞ tr-êng chung Ch©u ¢u næi lªn mét thÞ tr-êng lín lµ
Thuþ SÜ. §©y lµ quèc gia B¾c ¢u cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ lµ n¬i ®Æt trô së
cña nhiÒu tËp ®oµn hµng ®Çu thÕ giíi vÒ s¶n xuÊt, chÕ biÕn ®å uèng. TiÕp ®ã lµ
c¸c thÞ tr-êng kh¸ æn ®Þnh nh- Ph¸p, §øc, Hµ Lan, ý, T©y Ban Nha…
Khèi thÞ tr-êng Ch©u ¸ vµ Singapo lµ hai thÞ tr-êng nhËp khÈu lín cña
VINACAFE. NhËt B¶n lµ thÞ tr-êng chØ chÊp nhËn cµ phª cã chÊt l-îng cao.
Tuy vËy, khèi l-îng xuÊt khÈu cña VINANAFE sang NhËt B¶n lu«n lu«n
chiÕm tû träng ®¸ng kÓ, chøng tá chÊt l-îng cµ phª cña VINANAFE ®ang
ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ trªn thÞ tr-êng. Singapo còng chiÕm mét thÞ phÇn
®¸ng kÓ, vÒ thùc chÊt ®©y lµ thÞ tr-êng trung chuyÓn. Cho ®Õn nay, Singapo
vÉn lµ thÞ tr-êng trung chuyÓn lín nhÊt cña cµ phª ViÖt Nam. Ngoµi ra Th¸i
Lan, mÆc dï lµ mét n-íc s¶n xuÊt cµ phª nh-ng còng nhËp khÈu h»ng n¨m tõ
VINANAFE kho¶ng 2.000 tÊn.
Nh- vËy chØ trong thêi gian kh«ng dµi, VINANAFE d· ®¹t®-îc nh÷ng
thµnh tùu ®¸ng kÓ trong viÖc duy tr× vµ më réng thÞ tr-êng, ®Æc biÖtlµ nh÷ng
thÞ tr-êng ®-îc coi lµ khã tÝnh nhÊt víi khèi l-îng ngµy cµng t¨ng. Tuy nhiªn
®Ó cã thÓ ph¸t huy thÕ m¹nh cña m×nh, VINANAFE cÇn ph¶i quan t©m h¬n
n÷a ®Õn c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr-êng nh»m æn dÞnh, gi÷ v÷ng c¸c thÞ tr-êng
truyÒn thèng vµ më réng viÖc t×m kiÕm c¸c thÞ tr-êng míi næi lªn nh- Trung
Quèc, Hµn Quèc…
1.3. KÕt qu¶ xuÊt khÈu :
N¨m 1995, khi míi thµnh lËp VINANAFE xuÊt khÈu víi sè l-îng lµ
39.966 tÊn cµ phª, kim ng¹ch ®¹t 99 triÖu USD, gi¸ b×nh qu©n 2.477 USD/tÊn,
®Õn n¨m 1998 xuÊt khÈu ®¹t sè l-îng 76.443 tÊn, kim ng¹ch ®¹t 121 triÖu
USD, gi¸ b×nh qu©n 1.583USD/tÊn th× n¨m 2000 sè l-îng xuÊt khÈu ®¹t tíi
171.333 tÊn, kim ng¹ch chØ ®¹t 106 triÖu USD, gi¸ b×nh qu©n cßn 619.1 USD/
tÊn. §Æc biÖt n¨m 2001 gi¸ cµ phª trªn thÞ tr-êng ®· gi¶m xuèng møc thÊp
Th-¬ng m¹i K3A - 08
- 18 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
nhÊt trong vßng 30 n¨m qua chØ cßn 445 USD/tÊn, n¨m 2002 gi¸ cµ phª cã
nhÝch lªn nh-ng chØ ®¹t 37,4% so víi n¨m 1998.
B¶ng 3 : kÕt qu¶ xuÊt khÈu cµ phª cña vinacafe 1997 - 2002
Tèc ®é ph¸t triÓn liªn
Sè tuyÕt ®èi
hoµn(n¨m tr-íc lµ 100%)
N¨m
Sè
l-îng
(tÊn)
Gi¸ b×nh
Kim ng¹ch
qu©nUsd/tÊn
(Usd)
Sè
l-îng
(tÊn)
Gi¸ b×nh
qu©nUsd/tÊn
Kim
ng¹ch
(Usd)
…..
…..
1997
87.515
1.295 113.411.321
…..
1998
76.463
1.583 121.070.738
87,4%
1999
72.785
1.194
86.904.218
122.2% 106.7%
83%
92.2% 76.6%
2000 171.333
619 106.014.395 195.8%
47.8% 93.5%
2001 192.826
445
34.4% 75.7%
2002 215.624
592 127.649.400 246.4%
85.807.570 220.3%
45.7% 112.6%
Nguån : VINACAFE
Tõ sè liÖu trªn cho thÊy : sù t¨ng gi¶m vÒ khèi l-îng vµ kim ng¹ch xuÊt
khÈu liªn quan mËt thiÕt ®Õn gi¸ cµ phª trªn thÞ tr-êng thÕ giíi. Cµ phª lµ mét
mÆt hµng mang tÝnh quèc tÕ nªn gi¸ c¶ cña nã phô thuéc rÊt lín vµo c¸c n-íc
xuÊt khÈu cã thÞ phÇn quèc tÕ lín, mµ chñ yÕu lµ Brazin vµ C«l«mbia. Ngoµi
ra nã cßn phô thuéc vµo quan hÖ cung cÇu vÒ cµ phª, sù tÝch tr÷ cµ phª cña c¸c
nhµ rang xay quèc tÕ, t×nh h×nh thêi tiÕt c¸c vïng s¶n xuÊt cµ phª chñ yÕu cña
thÕ giíi vµ khèi l-îng tån kho cña c¸c n-íc s¶n xuÊt vµ nhËp khÈu cµ phª.
§Õn nay, ViÖt Nam trë thµnh mét n-íc s¶n xuÊt cµ phª lín trªn thÕ giíi nh-ng
kh¶ n¨ng chi phèi vÒ gi¸ hÕt søc h¹n chÕ, gi¸ xuÊt khÈu chñ yÕu dùa vµo gi¸
thÞ tr-êng Lu©n §«n vµ NewYork. MÆt kh¸c, ViÖt Nam chñ yÕu s¶n xuÊt vµ
xuÊt khÈu cµ phª Robusta nªn gi¸ thÊp h¬n nhiÒu so víi gi¸ cµ phª Arabica
cña c¸c n-íc.
Th-¬ng m¹i K3A - 08
- 19 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
NguyÔn kim Dung
HiÖn nay sù biÕn ®éng vÒ gi¸ cµ phª theo chiÒu h-íng gi¶m ë møc b¸o
®éng ®· g©y ¶nh h-ëng tiªu cùc ®Õn t×nh h×nh kinh doanh cña c¸c doanh
nghiÖp xuÊt khÈu trong n-íc nãi chung vµ VINANAFE nãi riªng.
Tõ n¨m 1999, VINANAFE cã ®Õn 16 C«ng ty xuÊt khÈu, trong ®ã cã
c¸c C«ng ty võa s¶n xuÊt võa thªm nhiÖm vô xuÊt khÈu nh-ng ch-a cã mét
ho¹t ®éng ®èi ngo¹i nµo ®¸ng kÓ. §ã lµ mét nghÞch lý ®¸ng ph¶i suy nghÜ. Do
thiÕu thång nhÊt viÖc ®Þnh gi¸ mua, chµo b¸n hµng gi÷a c¸c doanh nghiÖp xuÊt
khÈu nªn kh¸ch n-íc ngoµi lîi dông ®Ó Ðp cÊp, Ðp gi¸ cho c¸c ®¬n vÞ kinh
doanh. Do ®ã cïng mét thêi ®iÓm, cïng mét kh¸ch hµng, cïng mét lo¹i cµ phª
nh-ng c¸c doanh nghiÖp l¹i b¸n víi gi¸ kh¸c nhau
§Ó h¹n chÕ t×nh h×nh trªn, VINANAFE chØ ®Þnh 4 ®¬n vÞ ph¸t gi¸ b¸n
hµng ngay sau khi thÞ tr-êng Lu©n §«n më cöa. 4 ®¬n vÞ nµy trao ®æi thèng
nhÊt gi¸ b¸n qua ®iÖn tho¹i vµ th«ng b¸o cho c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu tham kh¶o.
1.4. §¸nh gi¸ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña VINACAFE :
Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, VINACAFE d· ®i vµo s¶n xuÊt, kinh doanh
æn ®Þnh vµ ®¹t d-îc mét sè kÕt qu¶ mÆc dï trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n vÒ thiªn
tai, h¹n h¸n, gi¸ c¶ biÕn ®éng, vèn ho¹t ®éng chñ yÕu lµ vay ng©n hµng. Bªn
c¹nh mét sè doanh nghiÖp duy tr× ®-îc t¨ng tr-ëng, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th×
cßn mét sè doanh nghiÖp kinh doanh kÐm hiÖu qu¶, qu¶n lý láng lÎo l¹i bÞ
c¹nh tranh nªn tèc ®é t¨ng tr-ëng kÐm, thua lç.
Tuy vËy,VINACAFE lu«n ®øng ®Çu trong c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu
cµ phª ViÖt Nam. Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña VINACAFE 3 n¨m 1996 – 1998
chiÕm 21% cña c¶ n-íc. B»ng viÖc x©y dùng nh÷ng c«ng ty xuÊt khÈu chñ
lùc, niªn vô cµ phª 1999/2000, VINACAFE ®· xuÊt khÈu 171 ngµn tÊn, kim
ng¹ch ®¹t 106 triÖu USD chiÕm 24% vÒ l-îng vµ 22% vÒ kim ng¹ch so víi
toµn quèc.
Th-¬ng m¹i K3A - 08
- 20 -
- Xem thêm -
.PDF 
37 
29097 
86 
