Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Thủ pháp tương phản trong nhà thờ đức bà pari...

Tài liệu Thủ pháp tương phản trong nhà thờ đức bà pari

.DOC
24
315
149

Mô tả:

Thủ pháp tương phản trong nhà thờ đức bà pari.doc
THUYẾT TRÌNH MÔN VĂN HỌC PHÁP THỦ PHÁP TƯƠNG PHẢN TRONG TIỂU THUYẾT “NHÀ THỜ ĐỨC BÀ PARIS” CỦA VICTOR HUGO Mục lục I.GIỚI THIỆU CHUNG..........................................................................................................1 2. Victor Hugo...........................................................................................................................1 3. Tác phẩm “nhà thờ Đức Bà Paris”.....................................................................................2 3.1. Hoàn cảnh sáng tác.........................................................................................................2 3.2. Tóm tắt nội dung.............................................................................................................3 Quyển 1, 2, 3......................................................................................................................3 Quyển 3 đến quyển 6.........................................................................................................3 Quyển 7..............................................................................................................................3 Quyển 8-10.........................................................................................................................3 Quyển 11............................................................................................................................4 II.Thủ pháp tương phản trong tiểu thuyết “ Nhà thờ đức Bà Paris”..................................4 1.Thủ pháp tương phản là gì?.................................................................................................4 2. Thủ pháp tương phản trong tiểu thuyết “ Nhà thờ đức Bà Paris”..................................4 1 I.GIỚI THIỆU CHUNG 1.Thời đại lịch sử. Ở Pháp thế kỉ XIX có nhiều biến động của những cuộc cách mạng và tư tưởng lớn.Cách mạng tư sản Pháp 1789 thành công đã đập tan chế độ phong kiến lạc hậu lâu đời mở ra thời kỳ phát triển mới cho nước Pháp nói riêng và Châu Âu nói chung. Phái Jacobanh lúc này quyết đập tan mọi trở ngại phong kiến kìm hãm sự phát triển xã hội nhằm thiết lập một nền chuyên chính cách mạng. Cuộc đảo chính 27/7/1794 đưa tầng lớp tư sản mới lên nắm chính quyền. 9/11/1799 sau cuộc đảo chính 18 tháng, Napolion lên nắm chính quyền thiết lập chế độ độc tài và Đế chế I. Sau khi nắm quyền Napolion tiến hành các cuộc chiến tranh xâm lược và hầu hết các nước ở Châu Âu là thuộc địa của Pháp. 1850 các thế lực phản động Châu Âu đánh bại Napolion ở trận Naterloo đưa vua Louis lên ngôi thiết lập nền Trùng Hưng (1815 – 1830). 1830 giai cấp tư sản lật đổ nền Trùng Hưng thiết lập nền quân chủ (1830 – 1848), Sau đó đàn áp nhân dân lao động như ở Lyon (1831, 1834), Paris (1832,1834) và nhất là những ngày đẫm máu tháng 6/1848, 1848 cuộc bầu cử nước cộng hòa Louis, Bonapac trúng cử. 2/1852, thiết lập chế độ Đế chế II, Louis Bonapac lên ngôi hoàng đế xưng Napolion III. Đế chế II tiếp tục gây chiến và thua Phổ (2/9/1870). Nhân dân phế truất Napolion III ( 4/9/1870) đế chế II sụp đổ nền cộng hòa III được thành lập. Nền cộng hòa III là thời kỳ bành trướng của CNTB Pháp. Công cuộc chinh phục thuộc địa thành chiến quốc sách. Thời kỳ này cuộc đấu tranh của các thế lực dân chủ tiếp diễn và giành một số thắng lợi. Bối cảnh xã hội Pháp được phản ánh rất rõ nét trong văn học, và là tiền đề cho văn học phát triển. Bên cạnh nền văn học hiện thực thì trào lưu văn học lãng mạn phát triển rực rỡ và đạt nhiều thành tựu lãng mạn được hiểu theo nghĩa triết tự là sóng tràn bờ chỉ một sự phóng túng, tự do, vượt lên trên mọi ràng buộc. Chủ nghĩa lãng mạn dựa trên các nguyên lý như: Đề cao mộng tưởng, đề cao tình cảm đề cao sự tự do. KarlMarx đã nói: “ Chủ nghĩa lãng mạn là phản ứng đầu tiên đối với cách mạng Pháp và tư tưởng khai sáng gắn liền với cuộc cách mạng đó”. Và đây là thời đại Victor Hugo sống và sáng tác nên những đứa con tinh thần của mình. 2. Victor Hugo. Victor Hugo là bậc thầy vĩ đại của văn học Pháp, là lá cờ sáng chói về chủ nghĩa lãng mạn. Ông sinh ngày 26/2/1802 tại Bersancon – một thành phố nhỏ nằm phía Đông nước Pháp. Cha ông là Joseph Lessopold Sigisbert Hugo (1773- 1828), một vị tướng phục vụ trong quân đội. Mẹ là bà Sophie Trébuchet (1772 – 1821). Do Cha suốt năm đi chinh chiến nên thời thơ ấu của Hugo luôn đi theo mẹ lăn lội nhọc nhằn khắp nước Pháp, Ý, Tây Ban Nha. Trong thời gian đi học Hugo đã tiếp xúc với những tác phẩm mà thời bấy giờ về tư tưởng được xem là quá khích của Voitaire, Rousseau và Denis Diderot. Ông sùng bái Francois Renéde Chateaubriande. Nhìn xuyên suốt cả cuộc đời của Hugo cũng giống như chúng ta đọc một bản biên niên sử của nước Pháp vào thế kỷ XIX. Cuộc đời huy hoàng của Hugo gắn chặt với lịch sử của dân tộc Pháp. Lập trường chính trị của Hugo mặc dù có nhiều phen thay đổi nhưng tinh thần chủ nghĩa nhân đạo của Ông thì trước sau như một. Ông đồng tình sâu sắc nỗi dâu khổ của đông đảo nhân dân đại chúng. Ông luôn đề cao cái thiện và 2 phủ định cái ác. Hugo trước sau như một luôn đồng tình với số phận của nhân dân ở các xứ thuộc địa bị đế quốc chủ nghĩa dày vò, lên án chúng là một lũ ăn cướp là hành động làm sỉ nhục đến nhân loại. Ông đề cao Chân - Thiện - Mỹ, lên án những gì thuộc về đen tối xấu xa, tàn bạo. Đó là cốt lõi chính trong sáng tác của Hugo. Hugo là thi nhân của dân tộc Pháp. Ông đã viết một số lượng lớn tác phẩm thi ca ưu tú để ca ngợi cũng như than thở về cuộc sống, mơ ước tự do, bày tỏ tình yêu, ca ngợi thiên nhiên như những tập “LesVois untérieures”( tiếng lòng).“Les Feuille d’automme” ( Lá mùa thu), “Les Orientales”( Đông phương ngâm), “Les Chant du Crépúcule ( Những bài hát buổi sáng). Ngoài ra có các bài thơ chính luận chống lại chính quyền tàn bạo, vạch trần xã hội đen tối và bất công, tràn ngập hơi thở chiến đấu như “Les Châtiment (trừng phạt), “L’ Année terrible” ( Năm bất hạnh)… lại có những bài thơ kể chuyện như “La Légende des siècles” ( truyền thuyết nhiều đời). Hugo lại là một tác gia vĩ đại trong văn học sử nước Pháp. Những cuốn tiểu thuyết dài “ L’Homme qui rit” ( Người mặt cười), “Les Travailleurs de la mer” ( Người lao công trên biển), “nhà thờ Đức Bà Paris”, “Những người khốn khổ”… Hugo còn là một nhà viết kịch theo chủ nghĩa lãng mạn trứ danh. Ông viết những tác phẩm hay như: “Cromwell”, “Hernani”, “Marion de Lorme”, “Luerèce Borgia”… trong đó vở “Hernani” là thành công nhất, gây chấn động cả kịch trường nước Pháp. Ngày 22/5/1885 Victo Hugo – ngôi sao lớn trên văn đàn của thế kỉ XIX đã rơi rụng. Cả nước Pháp trở nên nghiệm trọng rụng rời, lá cờ tam sắc xanh trắng đỏ buông rủ nghẹn ngào, Ngày 1/6 tất cả nhân dân Paris tuôn hết ra đường đứng nghẹt từ Khải Hoàn Môn cho tới tận điện Pathéon đưa linh hồn ông về nơi an nghỉ cuối cùng. Ngôi sao vĩ đại sáng chói Victo Hugo đã soi sáng tiến trình văn minh của nhân loại. Ông và những trước tác vĩ đại của Ông sẽ được nhân dân toàn thế giới truyền nhau đọc mãi. 3. Tác phẩm “nhà thờ Đức Bà Paris” 3.1. Hoàn cảnh sáng tác. Tác phẩm ra đời xuất phát từ việc tác giả muốn viết một cuốn tiểu thuyết về ngôi nhà thờ nổi tiếng ở thủ đô Paris (pháp), đã đến với Victor Hugo vào năm 1828. Ông đã nhiều lần đến nhà thờ Đức Bà Paris để ngắm kiến trúc kiên cổ của ngôi nhà thờ, và nảy ra ý tưởng viết một cuốn tiểu thuyết có tính chất lịch sử lấy bối cảnh Paris thời Trung cổ. Ông muốn ngôi nhà thờ cổ kính tráng lệ vượt lên trên thời gian và tất cả những biến cố. Tác phẩm đã thể hiện được sự vươn đến một tầm cao triết lý, qua cách mô tả một định mệnh đã dẫn các nhân vật gắn liền với ngôi nhà thờ này cho đến chỗ chết, chỗ hủy diệt. Chính cảm hứng bi quan này đã đem đến cho tác phẩm vẻ lớn lao và hoang dại. Tác phẩm xuất bản được chia làm 11 quyển. 3.2. Tóm tắt nội dung Quyển 1, 2, 3 3 Bối cảnh lịch sử là ngày 06/01/1482, ngày lễ hội của những người điên diễn ra ở Paris. Trong đại sảnh của pháp đình, công chúng đang xem một vở thánh kịch của Pierre Gringoire (một thi sĩ nghèo). Cô gái Bohémiens xinh đẹp Esméralda thì làm nghề múa rong ngoài phố trên quảng trường trước nhà thờ Đức bà. Hành động múa hát này đã bị gặp phải sự cấm đoán của phó giám mục nhà thờ là Claude Frollo vốn được xem là một người đạo hạnh, uyên bác. Nhưng bản thân ông lại là một người rất cô đơn, xanh xao, u uất vì nếp sống tu hành. Hơn hết, ông đã bắt đầu thấy được hiểm họa sa vào địa ngục khi ông bắt đầu say mê cô gái múa rong. Ông đã cố gắng để thoát khỏi “địa ngục” ấy, nhưng cuối cùng bị tình yêu lôi kéo vĩnh viễn. Lễ hội tan, màn đêm buông xuống. Người kéo chuông nhà thờ Đức bà Quasimodo, kẻ dị hình, dị dạng, vừa mù, vừa chột, vừa thọt theo lệnh của phó giám mục Claude Frollo mưu toan bắt cóc Esméralda. Nhưng đội tuần tra của đại úy Phoebus đã kịp giải cứu cô gái và bắt Quasimodo đi. Thi sĩ Gringoire lang thang lạc vào vương quốc ăn mày, suýt bị treo cổ, nhưng nhờ Esméralda nhận làm chồng theo luật lệ cái bang nên thoát chết. Tuy nhiên, cô chỉ nhận trên danh nghĩa để cứu mạng Gringoire vì lòng cô đã hoàn toàn hướng về đại úy Phoebus, người đã cứu cô. Quyển 3 đến quyển 6 Vốn nhân từ, Esméralda bỏ qua vụ bắt cóc và đã đem nước cho Quasimodo uống trong lúc hắn bị xử phạt trên đài bêu vì tội bắt cóc và gây rối loạn ban đêm. Tâm hồn hoang dã của Quasimodo từ lâu không quen giao tiếp với thế giới con người, chỉ biết có cha nuôi là phó giám mục Frollo, người đã đem hắn về nuôi khi hắn còn là một quái thai dị dạng bị bỏ trước cửa nhà thờ. Vẻ đẹp và tấm lòng của Esméralda đã làm thức tỉnh trái tim hoen rỉ của hắn. Quasimodo bắt đầu yêu, một tình yêu bất diệt không cần đền đáp. Quyển 7 Esméralda yêu Phoebus một cách mù quáng, dù Phoebus thực chất chỉ là một gã sở khanh ăn chơi đàng điếm, đã có hôn thê là một tiểu thư quý tộc. Esméralda đã nhận lời hẹn hò của y tại một căn nhà trọ ở vùng ngoại ô. Phó giám mục yêu Esméralda điên dại nên đã theo dõi rình mò đôi tình nhân và y đã không kìêm chế được nỗi ghen tuông đã đâm Phoebus rồi bỏ trốn. Esméralda bị kết án vì hai tội: giết người và làm phù thủy. Quyển 8-10 Esméralda bị kết án treo cổ, Quasimodo phá pháp trường để cứu Esméralda, đem cô vào trú ẩn an toàn trong nhà thờ Đức Bà. Những người ăn mày đang nóng lòng chờ Esméralda nhưng không thấy cô trở lại đã tấn công vào nhà thờ để cứu cô. Bị Quasimodo đẩy lùi. Quyển 11 Phó giám mục Claude Frollo tuyệt vọng đến mức mất cả lý trí và nhân tính. Hắn phát hiện ra Esméralda đang trú ẩn trong nhà thờ nên đã ép buộc và đe dọa cô. Với sự che chở của Quasimodo, Esméralda vẫn sống bình an và vẫn yêu Phoebus. 4 Frollo cho thi sĩ Gringoire đến để lừa cô ra ngoài, một mặt hắn lại báo cho bọn cảnh binh biết để truy bắt. Frollo đã đặt điều kiện buộc Esméralda phải ưng thuận mình, bằng không ông sẽ giao cô cho bọn cảnh binh đang truy đuổi cô ráo riết. Esméralda quyết chịu chết chứ không ưng thuận nên Frollo đã giao cô cho một bà ẩn tu điên dại đã tự chôn mình trong ngôi mộ lộ thiên từ khi đứa con gái của bà bị người Bohémien bắt cóc và để lại một đứa trẻ dị dạng (bà đã đem đứa trẻ dị dạng đó để trước thềm nhà thờ Đức bà, Frollo đã đem đứa trẻ về nuôi, đó là Quasimodo). Vì thế người ẩn tu này rất ghét bọn Bohémien nên Frollo nghĩ rằng Esméralda sẽ bị bà hành hạ cho đến chết. Nhưng sau đó, hai mẹ con đã nhận ra nhau nhờ vật kỷ niệm (đôi giày của trẻ con mà Esméralda luôn mang bên người là do mẹ làm cho). Cuối cùng, cảnh binh đã tìm được nơi ẩn nấp của hai mẹ con. Người mẹ hết sức bảo vệ con, nhưng Esméralda vẫn bị bắt đi và bà đã chết ngay vì quá tuyệt vọng. Esméralda bị đem đi treo cổ một lần nữa. Quasimodo biết được đầu đuôi câu chuyện và khi chứng kiến tận nụ cười thâm độc của phó giám mục khi thấy Esméralda bị đưa ra xử tử, đã xô Frollo ngã từ trên tháp chuông nhà thờ xuống đất. Sau đó, Quasimodo đã ôm xác Esméralda vào cùng chết chung trong hầm mộ II.Thủ pháp tương phản trong tiểu thuyết “ Nhà thờ đức Bà Paris”. 1.Thủ pháp tương phản là gì? Là một thủ pháp nghệ thuật sử dụng hai hay nhiều cái khác nhau, đối lập nhau đặt song song nhau trong cùng một chỉnh thể để làm nổi bật và khắc họa rõ nét hơn cái được mô tả, đồng thời thấy được sự khác biệt của những cặp đối lập nhau đó. 2. Thủ pháp tương phản trong tiểu thuyết “ Nhà thờ đức Bà Paris”. 2.1 Sự tương phản trong xã hội. Thời đại cắt nghĩa con người, con người cắt nghĩa tác phẩm. Trong văn, trong kịch, trong thơ, nghệ thuật của Victor Hugo đã cải biến, mở đường và phát triển cùng với thế kỷ XIX mà ông chung sống, đang đi lên ở nước Pháp. Thoạt đầu dựa vào kinh nghiệm của người cùng thời, cuối cùng ông vượt xa họ. Tham gia hết sức nồng nhiệt vào mọi niềm say mê, quan điểm, khát vọng của thời đại, trong đó không thiếu cái khắc khoải, lầm lạc, tác giả đã đau buồn, vui sướng như một con người thực sự trần thế. Bằng tác phẩm, trong đó có cuốn “Nhà Thờ Đức Bà Paris” bất hủ, ông đã đem nỗi vui buồn đó thấm sâu vào tư tưởng và tình cảm của mọi người, từ đó cống hiến vẻ vang vào sự nghiệp văn học tiến bộ của nhân loại. Những gì còn lại với độc giả là một làn sương mỏng manh dễ vỡ, nhưng dày đặc, bao phủ là một nhà thờ cổ kính và đẹp đẽ, sang trọng và bí ẩn, chứa đầy nỗi oan nghiệt và đớn đau. 5 Nội dung của các tác phẩm chủ yếu xoay quanh những mâu thuẫn nảy sinh trong lòng xã hội. Cụ thể là do tàn dư của chế độ phong kiến và mầm mống của chế độ tư bản độc quyền đang được hình thành. Hậu quả của hoàn cảnh xã hội đó là sản sinh ra những tầng lớp người dân bần cùng và nghèo khổ, đồng thời nhiều bất công ngang trái cũng trở thành những vấn đề nhức nhối. Giá trị tư tưởng của tác phẩm này chính là tiếng nói bảo vệ lẽ phải và sự công bằng của xã hội. Mở đầu của vở thảm kịch ấy, là hình ảnh của đô thành Paris tráng lê ê và rực rỡ, cổ kính và uy nghiêm nhưng lại đầy bí ẩn và nhuốm mô êt sắc màu tăm tối và vô tình. Hugo đã thâ êt tài tình khi vẽ nên Paris của những năm thế kỉ XV với mô êt sự tưởng tượng vô hạn nhưng cùng thực tế vô cùng. Hình ảnh nhà thờ Đức Bà là biểu trưng đồng thời cũng là tất cả những gì mà tác phẩm xoay quanh. Nhà thờ Đức bà, nơi uy nghiêm và sang trọng , đáng lẽ phải là nơi cho những vị giáo hoàng, những vị tăng lữ làm nhiệm vụ của Chúa. Nhưng thực tế lại là nơi để giáo hội tổ chức những trò vô bổ. Quảng trường Grevơ tổ chức đốt lửa liên hoan, lễ trồng cây tháng năm ở nhà nguyện Bracơ và diễn mixterơ ở Tòa pháp đình đã thu hút sự có mặt của đông đảo quần chúng ồn ào náo nhiệt. Vở kịch “sự phán xét tốt lành của Đức Bà đồng trinh Mari” là bối cảnh tác giả miêu tả sâu hơn sự sa đọa của tầng lớp tăng lữ, quí tộc. Vở kịch mà dân chúng rất háo hức lại bị trì hoãn vì Đức Hồng Y Giáo Chủ chưa có mặt, đoạn thơ giáo đầu là “Cày bừa” kết hôn với “Hàng hóa”, “Tăng lữ” kết hôn với “Qúi tộc”. Những chi tiết này cho ta thấy rõ tương phản giữa một bên là uy quyền và sự sa đọa của giáo hội, một bên là cuộc sống nghèo khổ và giốt nát của quần chúng nhân dân, đồng thời ta cũng thấy rõ sự bóc lột của giáo hội đối với những người nông dân bần hàn và sức mạnh của những món lợi sinh ra từ hàng hóa đối với giai cấp quí tộc. Các nhân vật đại diện cho những tầng lớp trong xã hội được Victor Hugo khắc họa với những nét đặc trưng. Hồng y giáo chủ, người đáng được trọng vọng vô cùng lại được Virto Hugo miêu tả: “ tóm lại đây là một người tốt, ngoài cuộc đời giáo chủ đầy hoan lạc, sẵn sàng vui thú với món rượu vang cung tiến Sayô,…thích bố thí cho gái đẹp hơn là bà già và vì mọi lí do đó rất được bình dân ưa chuộng, ái mộ, đang trong tình trạng phát triển thần tốc, có thể nói nó đè bẹp luôn mất tăm chút phần tử 6 quyền lợi tí tẹo mà vừa nãy ta đã nhận thấy trong cấu tạo của thi sỹ…”. Lời của Clôđơ khi nói với Exmeranda: “ là bác học ta nhạo báng khoa học,…là linh mục ta lấy sách kinh làm chiếc gối dâm dật, ta nhổ toẹt vào giữa mặt đức cha của ta…”.Tầng lớp bần cùng trong xã hội được tác giả miêu tả là những những kẻ cùng đinh, là đám ăn mày rách rưới trong “hội đoàn cuồng đãng, vương quốc tiếng lóng”… Nước Pháp thế kỉ XV là nơi hội tụ của những hủ tục, lề lối cũ rích giết người, sự bất công trong xã hô êi với những con người cùng khổ mà đức hạnh, sự kì thị sắc tô êc,…“Hành hình là chuyện xảy ra giữa đường phố như cái nồi hầm của chủ quán ăn hoặc là sát sinh của đồ tể. Đao phủ cũng chỉ là gã hàng thịt nặng tay hơn kẻ khác”. Xuyên suốt toàn bộ tác phẩm đâu đâu ta cũng thấy nào là giàn bêu tù, giá treo cổ hoặc ngựa kéo lê…những hủ tục giã man thời trung cổ vẫn được thi hành khi mà văn minh của tầng lớp quí tộc và tăng lữ đang trên đà phát triển. Những kẻ bất hạnh sẽ là trò vui cho giáo hội và chính quyền. Sự bất công trong xã hội và sự kì thị sắc tộc thể hiện rõ qua thái độ như vỡ mộng của Pie Grigoa khi nhận ra người có điệu múa say lòng người lại là Esmesralda -cô gái Bôhêmiêng. Quang cảnh của Paris hiê nê lên qua ngòi bút của tác giả là nơi ung nhọt và đầy kinh hãi, những cảnh khảo đả, tra tấn diễn ra hàng ngày, các phiên tòa xử án của giáo hô iê chỉ là bù nhìn và những trò hề lố bịch, nhằm chà đạp lên những người dân phúc hâ uê nghèo khó, các thứ thuế chất đống là thứ đè nă nê g lên những con người khốn khổ ấy, ở nhà thờ và tu viê nê đầy những pháo đài và giá treo cổ, những bà phước đô êc ác và lạnh lùng, các vị linh mục đầy quền lực nhưng rượu chè, cờ bạc và dâm dâ êt. Cả chính quyền lẫn thần quyền đều hợp sức tạo ra mô êt nền pháp chế thô sơ mà dã man. Tôn giáo, nhữngh hủ tục lề thói tất cả đều tụ họp vào ngôi nhà thờ cổ kính với từng tiếng chuông rung não nề và lạnh lẽo. Cũng cần phải thấy những thay đổi của ngôi nhà thờ : “Ở đấy lần lượt và đồng thời có ba cổng khoét hình cung nhọn: một dãy hăm tám khám trượng quốc vương xẩy trổ kiểu thêu ren; cái cửa sổ hoa thị lớn ở chính giữa với hai bên của sổ …dãy hành lang cao vút và mảnh khảnh, có cửa tò vò hình tam điệp…cuối cùng hai tòa tháp đen và to, với mái hiên lớp đá đen, những bộ phận hài hòa của một chỉnh thể tuyệt mỹ, chồng lên nhau thành năm tầng gác đồ sộ…có thể nói đây là bản giao hưởng đá dài đặc; là tác phẩm khổng lồ của một người và của một dân tộc..”. Với tất cả những gì là hùng vỹ nhất, qua bàn tay con người và sự tàn 7 phá của thời gian thì : “Qua vết tích tàn phá, có thể phân biệt ba loại vết thương, cả ba đều hủy hoại với mức độ nặng nhẹ khác nhau: trước hết là thời gian đã dần dà xói lở đây đó và làm hoen ố khắp các bề mặt; rồi đến các cuộc cách mạng chính trị và tôn giáo, vốn bản chất mù quáng và giận dữ đã ào ào xông tới xé rách bộ áo ngoài phong phú gồm những điêu khắc và chạm trổ, đập vỡ cửa sổ hoa thị, phá tan sợi dây chuyền những hoa văn và tượng nhỏ, tước đoạt các pho tượng…cuối cùng là thói thời thượng ngày càng thô bỉ và ngu ngốc, kể từ những bước chệch đường hỗn loạn và tráng lệ thời Phục Hưng, cứ liên tiếp thay thế nhau trong cảnh suy thoái tất yếu của kiến trúc…” Từ hình tượng Paris hoa lệ cho tới ngôi nhà thờ cổ kính và giáo đường với những vị giáo chủ, thầy tu biến chất cùng đám dân nghèo khổ, bần cùng hiện lên sinh động dưới ngòi bút sắc sảo và điêu luyện của Victor Hugo thông qua thủ pháp nghệ thuật tương phản được sử dụng thành công trong tác phẩm. Qua đó càng bộc lộ bức tranh hỗn độn và mâu thuẫn tồn tại trong xã hội Pháp đương thời. 2.2 Sự tương phản trong chính bản thân nhân vật. 2.2.1 Nhân vật phó giám mục Frollo. Trong toàn bộ tác phẩm ta thấy nổi lên nhân vật-giám mục Frollo. Với bút pháp tương phản đã đạt đến trình độ đỉnh cao, Victo Hugo đã xây dựng rất thành công một tên gián mục, một người cha của nhà thờ nhưng sự ích kỉ, ham muốn và dục vọng tầm thường đã biến tâm hồn thành quỷ dữ. Từ nhỏ Claude Phrollo đã được cha mẹ chuẩn bị để bước vào hàng giáo phẩm. “Thực ra đó là một đứa trẻ u buồn, nghiêm trang đúng đắn , học rất chăm và mau hiểu biết. Chàng không hò hét lúc ra chơi,ít đua đòi nhậu nhẹt . Chàng học từ môn thần học, pháp lệnh rồi sau đó lao vào y khoa và văn nghệ. Chàng học ngôn ngữ tiếng Latinh, tiếng Hy Lạp, tiếng Do Thái. Năm mười tám tuổi, chàng hoàn thành bốn khoa đại học. Chàng trẻ tuổi đó hình như cho cuộc đời chỉ có mục đích duy nhất là: kiến thức”. Khi ba mẹ chàng mất, chàng tưởng rằng chỉ cần tình yêu cho em trai là đầy đủ cho cả cuộc đời. “Cho nên chàng bập vào yêu đứa em Jehan với niềm say mê. Đối với đứa trẻ, chàng còn hơn một người anh, mà trở thành người mẹ. Ở nhà thờ Đức bà, chàng nhanh chóng được cả tu viện kính trọng và khâm phục vì kiến thức lẫn lối sống khắc khổ, vốn hiếm thấy vào tuổi này”. Rồi khi nhận nuôi Quasimodo, Frollo thấy nó xấu xí càng thêm yêu thương. “Còn điều chắc chắn nữa là phó chủ giáo say mê một cách lạ lùng cái cánh cổng tượng trưng của nhà thờ Đức bà, đó là những giờ dài dặc ông thường ngồi trên lan can sân thượng nhà thờ để ngắm dãy điêu khắc tạc trên cổng thành”. 8 “ Do cương vị và tính nết, ông thường xa lánh đàn bà; nay ông càng thù ghét họ hơn bao giờ hết. Chỉ nghe tiếng áo lụa đàn bà sột soạt, ông đã vội kéo mũ trùm sụp xuống tận mắt”. Nhưng tất cả những thứ ấy do ông cố công xây dựng bao nhiêu năm trời đều bị sụp đổ và Frollo như rơi vào địa ngục khi gặp cô gái Ai Cập có tên Esmeralda. Ông say mê cô đến mức điên cuồng, thậm chí chấp nhận từ bỏ tất cả nếu như cô nhận lời yêu ông. Frollo dựa vào quyền hành của mình, lợi dụng lòng tin và tình yêu tuyệt đối nơi Quasimodo để ra lệnh cho tên gù bắt cóc Esmeralda. Nhưng khi mọi chuyện bị bại lộ, tên gù bị hành hạ đến mức thê thảm, bị dân chúng chế giễu và phải đối mặt với giá treo cổ, Frollo vẵn dửng dưng như đó chẳng phải là chuyện để ông quan tâm, cho dù Quasimodo nhìn ông với một sự khẩn cầu nơi vị cha sứ, vị linh mục và như một người thầy, một người cha. Frollo là một con quỷ đội lốt thầy tu, một tên ma dâm dục. Dường như những năm tháng tu luyện khổ hạnh, kiêng khem những gì thuộc về bản năng của một người đàn ông, giờ đây khi gặp Esmeralda bản năng về dục vọng, về yêu cuồng si trong ông càng trổi dậy mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Frollo đã tự thú nhận với Esmeralda: “Ta sống trong sạch tâm hồn tràn đầy ánh sáng tinh khiết. Không có cái đầu nào ngẩng cao kiêu hãnh và vui sướng hơn ta. Các linh mục học hỏi tới học hỏi ta về sự thanh khiết, các học giả hỏi ta về học thuyết. Phải, kiến thức là tất cả đối với ta.” Nhưng khi lần đầu tiên gặp cô gái Ai Cập đang nhảy múa dưới quảng trường vị linh mục “sững sờ, say đắm, mê mẩn, để mặc mình cứ việc ngắm nàng”. “Tôi mải mê ngắm em đến mức đột nhiên rùng mình run sợ, cảm thấy số phận đã bị định đoạt. Ta muốn dùng mọi phương thuốc, nào nhà tu, nhà thờ, công việc, sách vở. Rõ hão huyền! Ôi! Khoa học thật trống rỗng khi ta tuyệt vọng vùi cái đầu đầy ham mê vào đó! Cô em, liệu em có biết từ đó ta luôn nhìn thấy gì giữa cuốn sách và ta không? Chỉ có em, bóng dáng em. Luôn luôn nghe tiếng em âm vang trong đầu óc, luôn luôn thấy chân em nhảy múa trên cuốn kinh thánh, đêm đêm mơ thấy vóc dáng em trườn trên da thịt ta, ta thèm gặp lại em, sờ mó em, xem em là ai”.Những ham muốn dục vọng đã khiến con người ta thay đổi nhanh chóng.Frollo cố gắng che dấu những dục vọng của mình để cố giữ cái vỏ bọc tôn kính của một vị linh mục.Chính vì ham muốn dục vọng quá lớn này đã đẩy ông xuống vực thẳm tội lỗi để rồi có những hành động man rợ, khủng khiếp để làm hại những người xung quanh ông. Cuộc sống tu hành qua bao năm tháng không cho ông biết được thế nào là tình yêu và khi đã yêu rồi ông lại không biết cách để yêu, không biết thế nào là hy sinh cho tình yêu. Trong ông chỉ là một sự ích kỉ, ích kỉ đến điên rồ, ông làm mọi cách để chiếm đoạt được tình yêu, chiếm được Esméralda cho dù nàng điên cuồng từ chối và còn căm hận Frollo đến cực độ.Tình yêu vốn không phải cố gắng chiếm đoạt là bằng được, không phải là sự chiếm đoạt về thể xác, không phải là sự ích kỉ chỉ biết có bản thân mình, Frollo không hề biết được điều đó, Frollo như một tên mù lao và biển lửa của tình yêu. Ông dùng mọi cách: đe dọa, dụ dỗ, hành hạ cô gái Bôhêmiêng đáng thương nhưng đáp lại chỉ là sự căm hận ngày càng tăng của Esmeralda mà thôi. Tên quỷ đội lốt thầy tu ấy càng trở nên độc ác khi biết được rằng Esmeralda đã dành trọn tình yêu cho Phoebus. Hắn ta bám dai dẳng Esmeralda cho dù cô ở bất cứ đâu. 9 Vì sự ghen tuông đến mù quán, vì sự ích kỉ không muốn sự trinh trắng của Esmeralda thuộc về bất kì người đàn ông nào. Frollo đã giáng cho Phoebus một nhát dao bốc khói và giáng cho Esmeralda một vết thương, một tai họa khủng khiếp khi chứng kiến cảnh yêu đương của Esmeralda và Phoebus. Một giám mục, một vị cha, một con người đạo mạo, trí thức nhưng là một tên giết người không dám tự thú. Và cái giá mà vị linh mục phải trả cho sự tàn ác của mình là sự hành hạ, chế giễu của mọi người và cuối cùng chính là cái giá treo cổ dành tặng cho người yêu của vị linh mục – cô Esméralda. Còn đối với linh mục chính là sự khốn khổ, dày xéo nơi tâm hồn. Yêu nhưng vị cha sứ không dám làm gì để bảo vệ người mình yêu, không dám thú tội mình là kẻ giết người để bảo vệ cái địa vị, danh dự của một vị linh mục. Và ông ta cho rằng đó chính là sự trừng phạt thỏa đáng cho việc Esméralda không yêu ông. Frollo đã đưa ra điều kiện cho Esméralda: yêu ông ta hoặc là cái giá treo cổ và Esmeralda đã chọn cái chết còn hơn một tên quỷ. Con người của Frollo càng biến chất hơn trong khỏang thời gian này. Ông đã lần mò tìm đến Esméralda khi cô ở trong nhà thờ và đã làm những chuyện vượt xa khuôn khổ của một thầy tu. Những lời yêu thương ông dành cho Esmeralda đến dồn dập. Là một vị phó giám mục được mọi người kính trọng nhưng khi đối diện với tình yêu, với cô gái, Frollo đã vứt bỏ hết tất cả chỉ để cầu xin cô gái ban cho tình yêu. Gã giám mục khốn khổ lải nhải: “Ban ơn cho tôi! Nếu em biết tình yêu của tôi đối với em như thế nào? Như lủa đốt, như chì sôi, như trăm ngàn lưỡi dao trong tim tôi.” Yêu tôi đi! Yêu tôi đi! Tội nghiệp! Vị linh mục sờ soạng, ôm ghì lấy cô nhưng cô gái lại nguyền rủa, ghê tởm: “Cút đi, đồ quái vật! Cút đi, quân giết người!” “ Hãy buôn ra, nếu không tao nhổ vào mặt mày! Bị cự tuyệt, ông ta đã dành tặng cho cô gái đáng thương những cực hình, nhốt Esmeralda với nỗi sợ hãi khủng khiếp nhất đời cô, giao cô cho một bà ẩn tu điên dại và nghĩ rằng cô sẽ bị hành hạ cho đến chết. Cuối cùng ông ta chỉ đường cho quỷ đến bắt cô, bỏ mặt cô với cái giá treo và dửng dưng, đứng trơ mắt chứng kiến cô gái đối diện với cái chết. Cuối cùng chính Quasimodo đã tự tay chấm dứt sự tàn ác của tên linh mục, đưa hắn ta về với quỷ Satăng cho dù đối với Quasimodo Frollo như một người cha, một người mà tên gù tôn sùng, một người thân yêu duy nhất của Quasimodo. Tóm lại bằng bút pháp tương phản, Victo Hugo đã xây dựng thành công tên phó giám mục – một con người đại diện cho một tầng lớp cao quý trong xã hội nhưng vì những ham muốn, dục vọng tầm thường ngự trị mà biến chất trở thành một con quỷ. Đồng thời qua nhân vật Frollo tác giả muốn mượn nhân vật này để làm điển hình cho một tàng lớp cao trong xã hội thời báy giờ. Nhưng ngoài lớp vỏ bọc tôn giáo thì họ không đẹp đẽ như những vị thánh mà thực chất là những kẻ mượn uy quyên và lòng tin tôn giáo để che đậy bản chất xấu xa và đê tiện của họ. Con người dùng nhà thờ, dùng chức danh thầy tu để che đậy tội ác, cái xấu xa, còn xã hội thì lại mộ đạo, quá tin tưởng vào các vị linh mục để rồi bị cái tốt đẹp bên ngoài làm cho mờ mắt mà không biết được đâu là cái tốt, đâu là cái xấu. 2.2.2. Nhân vật đại úy Phoebus. Victor Hugo đã dùng ngòi bút sắc sảo của mình để dựng nên một nhân vật phản diện trong tác phẩm, đó là đại úy Phoebus. Một con người có sự tương phản nhau về ngoại hình và tính cánh. 10 Trong truyện, Phoebus được miêu tả là đại úy cung thủ ngự lâm quân, trang bị từ đầu đến chân, tay cầm siêu đao đang dẫn quân lính đi tuần. Đặc biệt đại úy Phoebus là một con người rất điển trai và hào hoa, được nhiều cô gái để ý đến. Phoebus lại xuất thân trong một gia đình quý tộc được dạy dỗ giáo dục từ nhỏ và được đào tạo để trở thành một sĩ quan quân đội. Victor Hugo không chỉ xây dựng nhân vật cuả mình bằng chất liệu hình thức đẹp đẽ như thế mà bằng thủ pháp tương phản sở trường về thủ pháp nghệ thuật của mình, một mặt Victor Hugo xây dựng nên một Phoebus đẹp trai, hào hoa, đa tình và nhất là khi được đầu tư về trang phục thì trông đại úy càng thêm lịch lãm và rất oai phong nhưng mặt khác khi miêu tả tính cách của phoebus thì với lớp vỏ bọc hào hoa phong nhã đó tác giả thổi vào Phoebus là một gả sở khanh, mê ăn chơi, đàn đùm, thích la cà nơi quán xá. “chỉ thấy thoái mãi giữa đám ăn tục nói nhảm, chơi bời lính tráng và đàn bà dễ tính, và thành công dễ dàng”. “Là người có tính khí bất nhất và sở thích tầm thường”. Không phải ngẫu nhiên mà Victo Hugo lại miêu tả một cách tương phản về phoebus, mà trong đó là cả một thế giới nghệ thuật được gửi gắm qua nhân vật này. Dân tộc ta có câu : “ Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”. Còn phoebus trong tác phẩm là kẻ “.tốt nước sơn hơn tốt nước gỗ”. Sự tương phản hoàn toàn giữa ngoại hình và tính cảnh với dụng ý vạch trần bộ mặt xấu xa của một kẻ tốt mã rỗng tuếch. Phoebus là một sĩ quan quân đội, oai vệ lắm, quý tộc lắm nhưng mở miệng ra là chủi thề “ Đếch ra làm sao, tao giữ được con đĩ còn hay hơn” hay “ thương hại cái đếch gì! Thương hại vớ vẫn như vậy khác gì cắm cái lông vào trôn lợn”. Câu nói tục tĩu và kệch cỡm chẳng có ý nghĩa gì lại được thốt ra từ miệng của một sĩ quan điển trai. Phoebus chỉ huy một đội quân đi tuần, nhưng lại mãi mê bực bội vì không giữ được gái. Thật là hết biết, chính vì vậy với vẻ bề ngoài tuấn tú, oai vệ thì bên trong Phoebus hiện ra là một kẻ dại gái, kẻ ong bướm, trơ trẽn. Chất sở khanh của hắn hiện ra rõ khi mà hắn đã có đính ước với một tiểu thư quý tộc, nhưng lúc thì thích lúc thì chán ngán cô ta nhưng vẫn thề thốt với lời : “ Anh yêu em, xưa nay anh chỉ yêu có mình em thôi”. Gặp ai , phoebus ấy, hắn cũng nói như vậy. Vì vậy mà tính khí của hắn thất thường trái ngược với tướng mã đẹp trai của hắn. Là một sĩ quan quân đội, bị tiêm nhiễm thói quen lính tráng, lẽ ra hắn phải sống và làm việc cho đúng với tư cách và chức tước của hắn, thế nhưng hắn chỉ là một kẻ sáo rỗng với hình thức thì đầy đủ còn tâm hồn thì thiếu hụt và bệnh hoạn gần hết. Đại úy Phoebus làm bao cô gái phải đảo điên, bao tiểu thư mơ mộng, và chính cô bé xinh đẹp Esmeralda cũng yêu sống yêu chết. Chính vẻ ngoài và kiểu anh hùng rởm đời đã làm mờ mắt các cô gái, làm cho các cô chết mệt nên hắn càng ngày càng sát gái. Đồng thời hắn chán ngán nhất việc kết hôn mà chỉ thích vui chơi qua đường, đây quả là một thứ ham muốn ích kỷ và xấu xa Khi xây dựng nhân vật Phoebus với ngoại hình điển trai, phong lưu nhưng tương phản với tính cách xấu xa, dâm dục. Tác giả muốn phê phán tầng lớp quý tộc đang ngày càng xuống cấp trầm trọng, càng lúc càng ăn chơi, đàm đúm, và ham mê dục vọng, tất cả chạy theo sự giả dối về hình thức bên ngoài. So sánh Phoebus với hình ảnh chàng hiệp sĩ Tristan thời Trung đại mới thấy một sự khác biệt rõ rệt, Chàng Tristan thì luôn trung thành và ý thức về nghĩa vụ, bổn phận, và đam mê trong tình yêu thì đại úy Phoebus lại là kẻ hời hợt, lừa đảo, trăng hoa. Hơn nữa hắn còn là kẻ nhút nhát và ngu dốt khi mà hắn bị đâm bởi kẻ nào đó thì lại cho là cô người yêu Esmeralda là mụ phù thủy gây nên. Hắn còn là kẻ nhút nhát như con rùa rụt cổ, hắn sợ bị thẩm vấn, sợ mang tiếng và nhất là khi biết Esmeralda sắp bị đem 11 đi treo cổ, hắn vẫn làm lơ không tìm cách cứu. Trong khi đó Esmeralda thì yêu hắn hết lòng ,yêu đến cuông si, ngu muộn và sẵn sàng hy sinh vì hắn. Phoebus không mang trong mình những đức tính quý báu của người sĩ quan như ý thức về nghĩa vụ, bổn phận, ý thức bảo vệ công lý, sống hiên ngang hùng dũng mà là ngược lại tất cả. Vì thực chất hắn chỉ là một sĩ quan dỏm đời , thích háo sắc, sàm sỡ và phè phởn theo tình tư dục của hắn mà thôi.Nó đánh dấu sự xuống cấp trầm trọng về mặt đạo đức của tầng lớp thống trị thời bấy giờ. Nhân vật của Victor Hugo không bao giờ thuần túy theo một chiều mà nó luôn được xây dựng trong mâu thuẫn, đối lập và tương phản với nhau. Để từ đó thể hiện sự phong phú, đa dạng của cuộc sống. Đôi khi trong xã hội và con người chứa đựng những mặt hoàn toàn trái ngược nhau mà vẫn tồn tại song song, cùng lúc với nhau như một sự vô lý có thật. Qua Phoebus tác giả đã cho ta thấy một bức chân đung điển hình của tầng lớp quý tộc, sĩ quan có chức quyền trong xã hội đương thời , tất cả đang biến chất ,sa đọa và đang rỗng xốp như khúc củi mục nát mặc dù nó được che đậy rát tinh tế bởi lớp ngoài hào nhoáng,xa hoa .Rốt cuộc những số phận ấy cũng sẽ bị chôn vùi trong bi kịch của định mệnh mà thôi.Cũng như chính cái xã hội thối nát ấy dần dần vạch trần và xóa bỏ mà thôi. 2.2.3 Nhân vật Quasimodo. Quasimodo là một nhân vật dặc biệt và kỳ lạ ngay trong chính vẻ bề ngoài của hắn. Dưới ngòi bút của Victo Huygo . Quasimodo hiện lên với hình dạng xấu xí đến ghê tởm, mà ngay từ trang đầu bộ mặt xấu xí của hắn đã ăn đứt trong cuộc bầu cử cũng thật là lạ lùng trong cương vị giáo hoàng với thể lệ :người nào có khuôn mặt xấu xí nhất sẽ được làm giáo hoàng của những thằng điên: “có thể nói toàn bộ con người hắn là một cái nhăn nhó.Cái đầu to tướng lởm chởm tóc hung, giữa hai vai là một cái bướu lớn dúi hắn về phía trước. Cặp đùi và cẳng chân lệch vẹo một cách kỳ lạ khiến chúng chỉ có thể chạm vào nhau ở đầu gối . Những bàn chân kềnh càng. Những bàn tay to bè , với tất cả những kỳ hình, dị dạng ấy …Có thể nói đó là một thằng khổng lồ bị gãy rời ra, rồi được gắn lại bừa bãi” Hình dáng của hắn làm cho mọi người phải xa lánh, hắt hủi hắn, đối xử với hắn như một con vật. Cho dù lúc nhỏ, hắn bị cha mẹ bỏ rơi, nhưng cũng không ai tỏ ra là thương xót cho hắn cũng là bởi: “đứa trẻ bị bỏ rơi này là một con quỷ ghê tởm” “đó là một đống ngọ nguậy không ngừng…chỉ thấy một đám tóc hung , một con mắt, một cái mồm và những cái răng. Mắt ướt nhoèn nước mắt. Mồm kêu gào”. Tuy còn là một đứa trẻ nhưng với hình dạng ấy hắn khiến mọi người tránh xa hắn, xua đuổi hắn, không chấp nhận hắn đến nỗi mà mọi người chỉ thấy hắn “ là một cái gì đó gần giống con người chứ không phải là con người”. Thêm vào đó hắn còn bị chột, khoèo, gù và điếc . Dường như bao cái xấu xí nhất được tập chung lại, kết lại mà tạo lên Quasimodo vậy.Cuộc sống đã cực khổ, hình dáng xấu xí của hắn lại càng làm cho hắn thêm bao nhiêu khổ nhục trói buộc vào cuộc đời con người tội nghiệp này. Hắn bị lôi ra làm trò cười cho thiên hạ ,bị mọi người bỡn cợt. Họ sợ hãi và cũng mỉa mai vào hình dáng xấu xí của hắn. Cho dù hình dạng xấu xí là một cản trở, một sự khó khăn, một nỗi đau và cũng là nỗi khổ của hắn ,nhưng trong con người ấy vẫn không hề thui chột đi những bản chất tốt đẹp của một con người trong hắn. Gã luôn ý thức được hình dạng xấu xí của mình: “Nỗi bất hạnh của tôi là quá giống con người. Tôi chỉ muốn mình hoàn toàn là một con vật,như con dê này”. Để không làm trò cười cho thiên hạ, hắn luôn giữ 12 im lặng, chọn cho mình một cuộc sống thầm lặng trong nhà thờ Đức Bà với công việc kéo chuông cho nhà thờ . Nhưng cũng nhờ vaò hình dáng ấy mà lần đầu tiên trong cuộc đời : “hắn được hưởng cảm giác tự trọng”, lần đầu tiên mọi người đối xử với hắn như một con người. Còn trước kia trước thái độ của người đời, sự từ chối và bất công trong xã hội, đã khiến hắn: “quay lưng lại với tất cả mọi người dù không phải không tiếc nuối”. Cũng là bởi: “lớn lên, gã chỉ toàn thấy sự hằn học xung quanh hắn”. Vòng xoáy cuộc đời đã thay đổi cả bản chất của một con người chỉ vì hình dạng khác thường : “gã trở nên độc ác.độc ác vì hoang dã .hoang dã vì xấu quá”. Sâu thẳm trong con người gã gã vẫn là một con người tràn đầy tình thương yêu. Đó là lòng biết ơn sâu sắc đối với claude frollo, người đã đưa tay ra cứu vớt cuộc đời gã, đem gã về nuôi dưỡng và dạy bảo khi gã còn là một đứa trẻ bị bỏ rơi không ai dám ngó tới trước nhà thờ Claude Frollo đã nhận gã làm con nuôi, đã nuôi nấng, dạy dỗ, che trở cho gã, đã làm gã thành người kéo chuông cho dù “bộ mặt của cha nuôi lúc nào cũng u uất, cứng đanh khắc nghiệt, cũng không thể lay chuyển được tấm lòng của hắn dành cho cha nuôi” của mình, tình cảm đặc biệt mà hắn dành cho Esméralda cũng thật đáng trân trọng. Hắn sẵn sàng hi sinh cả bản thân mình để bảo vệ, chở che cho cô, chỉ một ngụm nước cô gái đưa cho gã trong lúc gã khát đã in đậm trong tâm trí gã. Mà gã không bao giờ quên được: “Một giọt nước , một chút lòng thương dố là những cái tôi trả bằng mạng sống của mình. Cô thì quên kẻ khốn nạn đó, còn hắn thì hắn nhớ”. Đối với Esméralda, trong hắn có một thứ tình yêu cao thượng mà không cần cô đáp lại, cũng không cần cô biết. Hắn nhường suất ăn của hắn, nhường giường ngủ của hắn cho cô, lánh mặt cô để cô khỏi hoảng sợ vì vẻ xấu xí của hắn. Hắn canh cho cô ngủ. Và hình ảnh hắn chết theo cô để tiếp tục được ở bên cô, được bảo vệ và che chở cho cô đã thấy tình yêu của hắn đối với cô thật quá lớn lao. Trong con người hắn có sự đối lập hoàn toàn giữa con người bên trong và hình dáng bên ngoài. Đằng sau lốt người như một con quỷ của hắn là một con người tràn đầy tình yêu thương con người. Gã cũng có hy vọng , có ước mơ của một con người . Xã hội lúc đó càng không chấp nhận hắn, mọi người càng chế giễu hắn, xa lánh, căm ghét hắn, cuộc đời càng đẩy hắn ra xa thì khát khao cuộc sống tốt đẹp trong con người hắn lại càng mãnh liệt và dữ dội hơn: “Lúc đầu hắn còn định giật dây trói. Mắt hắn nảy lửa. Bắp thịt hắn căng ra, tứ chi hắn gồng lên”. Không bất cứ một thế lực nào có thể khiến hắn bị mất đi tình cảm của hắn , niềm hy vọng của hắn. Cho tới cuối cùng hắn vẫn được ở bên người con gái mà hắn thương yêu. Hình dáng xấu xí chỉ là lớp vỏ bọc cho một con người cao thượng đối với Esméralda, hiếu lễ với cha nuôi, và vươn lên trong cuộc sống của hắn. Cứ ngỡ hình dáng của một con quỷ sẽ làm cho hắn trở lên độc ác hơn với thái độ khinh bỉ của mọi người nhưng sự thật lại hoàn toàn trái ngược. Mọi người có nhìn hắn dưới con mắt nào thì trong tâm hồn hắn vẫn cứ tồn tại những phẩm chất ấy. Qua Quasimodo chính là những gửi gắm của tác giả về lòng tin con người , tin vào những phẩm chất tốt đẹp trong con người, dù nó có tồn tại dưới một hình thức kinh dị, hay được bao trùm bởi một xã hội loạn lạc, xấu xa, những phẩm chất ấy sẽ luôn tỏa sáng trong vũng bùn đen tối của xã hội. Những gì tốt đẹp sẽ luôn được giữ gìn, được bảo vệ và tỏa sáng giữa cái xấu xa. Victo Hugo là người đã khám phá tính cách nhân vật một cách sâu sắc nhất rõ ràng nhất. Hình ảnh xã hội như tấm mạng nhện giăng ra như đẩy con người đang tuyệt vọng thoát ra khỏi cá tù túng. Tác giả đã có sự phân tuyến rạch ròi giữa thiện 13 và ác qua các nhân vật tiêu biểu Đức Hồng y, Quasimodo, Phoebus và vị linh mục Claude Frollo. 2.3 Sự tương phản giữa các nhân vật. 2.3.1 Quasimodo và Frollo: Quasimodo được miêu tả là một kẻ hội tụ đầy đủ những cái xấu xí của hình dáng một con người. Hắn bị chột ,khoèo, gù, điếc và câm. Gã trở nên độc ác với mọi người.gã bị cha mẹ bỏ rơi khi còn nhỏ chỉ có vài chiếc răng. Hình dạng xấu xí người không ra người, quỷ không ra quỷ của Quasimodo dường như là điềm báo về số phận bi thảm và nhân cách của con người này. Frollo là một vị linh mục trẻ với cương vị là một vị linh mục ở tuổi 36 xuất thân trong dòng dõi quí tộc bậc thấp. Ông có vẻ “ nghiêm nghị, cái trán rộng và hói ,cái mặt thâm trầm, bộ mặt lúc nào cũng u uất, cứng đanh , khắc nghiệt”.Bố mẹ ông chết trong một trận đại dịch hạch, từ nhỏ ông đã là “ một đứa trẻ rầu rĩ, khắc khổ, nghiêm nghị, ham học và học nhanh.Ông đã học thần học, y học, các nghệ thuật tự do. Ông thông thạo cách chữa bệnh sốt , dập gãy xương”. Tính cách: Quasimodo có vẻ bề ngoài xấu xí nên không ai muốn gần hắn, người ta khinh thường hắn, xem hắn là trò đuà nên hắn trở nên độc ác, độc ác vì hoang dã , hoang dã vì xấu quá “hắn quay lưng lại với tát cả mọi ngừi chỉ biết đến nhà thờ Đức Bà “ tâm hồn gã rơi vào đêm đen thăm thẳm”. Tuy chịu sự chê cười của mọi người nhưng ẩn sâu trong tâm hồn hắn vẫn còn có tình yêu của con người. Đó là tình cảm, lòng biết ơn của hắn dành cho Claude Frollo và Esméralda. Hắn yêu Esmeralda bằng cả tấm lòng của hắn mà không hy vọng được đáp lại. Bên trong hình hài xấu xí của hắn là tâm hồn cao thượng. Frollo không có hình dạng xấu xí như Quasimodo. Ông sống trong cảnh kham khổ và chiếm được cảm tình của mọi người. Người ta còn lên án ông là phù thủy. Ông ý thức được trách nhiệm của mình với người em trai Jehan, “là một nhà suy tưởng nghiêm cẩn”. Ông cũng đã nuôi nấng Quasimodo với tư cách là người cha nuôi. Ông là một con người tràn đầy tình yêu thương con người. Nhưng ông lại ích kỉ trong tình yêu. Không tìm được tình yêu với Esméralda, ông bèn quay sang bán đứng cô cho cảnh binh Hai nhân vật đại diện cho hai chiến tuyến, hai tầng lớp giai cấp trong xã hội Pháp lúc bấy giờ. Frollo đại diện cho tầng lớp tăng lữ cao quý, đại diện cho quyền lực trong xã hội con người đối xử với nhau dựa trên địa vị tầng lớp. Quasimodo lại là con người dưới đáy xã hội, cuộc đời không thừa nhận hắn, người đời xua đuổi hắn. Hắn bị chìm sâu dưới đáy xã hội qua cách nhìn, cách đánh giá của mọi người dành cho hắn. Một xã hội mà dường như trong chính bản thân nó cũng như một con người khổng lồ đang thối rữa từng bộ phận bên trong, được khoác bởi tấm áo choàng hào nhoáng bên ngoài. Cái xã hội phẩm chất, tư cách con người được đánh giá qua vẻ bên ngoài, qua lăng kính của quyền lực. Con người bị đè nén tới nỗi ngột thở trong chế độ phân chia giai cấp. Chính những điều đó đã làm mất đi đạo đức của con người. Nếu Frollo là cái giả dối của xã hội, thì Quasimodo là ánh sáng nhỏ, le lói của những cái gì tốt đẹp nhất còn giữ lại được trong con người của xã hội lúc bấy giờ. Victor Hugo luôn để cho nhân vật của mình thiếu sót mà không bao giờ toàn 14 diện vì ông không tin vào điều đó. Ông dùng bút pháp tương phản để nhân vật của mình tự bộc lộ và bộc lộ thông qua sự tương phản với các nhân vật khác. 3.2.2 Quasimodo và Phoebus Vị trí trong xã hội: Quasimodo chỉ là một gã cho nhà thờ Đức Bà, sống bên ngoài xã hội Phoebus hiện lên đầy quyền uy “là đại úy của quân cung thuộc đội bảo vệ nhà vua, vũ trang từ đầu đến chân, kiếm lăm lăm trong tay”, được xây dựng trên nền tảng của nhà quý tộc. Một con người được mọi người kính nể Tính cách: Quasimodo dù xuất thân trong khó khăn, lại thêm xấu xí, bị mọi người ghét bỏ, nhưng hắn không đánh mất bản chất trong chính con người hắn. Hắn sẵn sang làm mọi việc để bảo vệ người con gái mà hắn yêu, cho dù người con gái ấy không hề đoái hoài đến hắn. Phoebus thì ngược lại, Hắn vốn có một địa vị xã hội cao quý, nhưng chính địa vị xã hội ấy đã làm hắn trở nên ích kỷ. Hắn chỉ biết mọi người phục tùng hắn. Hắn thóat chết trong tay Phó giám mục nhưng lại không giám ra minh oan cho Esméralda, sau đó lại chính hắn là người dẫn lính đến bắt cô gái tội nghiệp ấy. Cô gái Bô hê miêng và Quasimodo lại xuất hiện trong sự đối lập với Phoebus như sự đối lập giữa giai cấp bị trị và giai cấp thống trị với những bất công trong xã hội. Người nắm giữ quyền lực cũng là người nắm giữ công lý và pháp luật trong tay. Họ hành sử bất chấp đạo lý. Họ cho người nào sống thì sẽ sống, còn nếu không thì dù có chạy tới đâu cũng không thể thoát khỏi lưỡi kiếm cuả họ. Quyền con người bị xã hội chuyên quyền phong kiến xã hội Pháp xóa bỏ mà thông qua sự tương phản giữa Quasimodo, Claude Frollo, Phoebus và Đức Hồng y, Victo Huygo đã thể hiện rất rõ hiện thực xã hội cũng như những bất công trong xã hội lúc bấy giờ. 2.3.3. Quasimodo và Esméralda. Quasimodo và Esméralda, một nam một nữ, một xấu xí một xinh đẹp. Đây là hai nhân vật đáng thương nhất trong tác phẩm. Từ thủa bé thơ đến hiện tại đều mang tấn bi kịch của số phận cuộc đời.và cũng là hai nhân vật được Victor Hugo ưu ái nhất. Quasimodo được mô tả là kẻ người không ra người, quỷ không ra quỷ. Quasimodo thủa nhỏ như một đống ngọ nguậy “Quả thật, đứa trẻ con này không phải là một đứa bé sơ sinh. Đó là một đống ngọ nguậy không ngừng, bị nhốt trong một cái túi, đầu thò ra ngoài. Cái đầu ấy khá dị dạng. Chỉ thấy một đám tóc hung, một con mắt, cái mồm và những cái răng. Mắt ướt nhoèn nước mắt. Mồm kêu gào,răng thì như muốn cắn ai…Đứa bé có một mụn cóc phía dưới trán, đầu rụt dưới vai, xương sống cong vẹo, xương óc nhô ra, chân khoèo”. Nhìn vào Quasimodo, ai ai cũng phải kiếp sợ. Trong khi đó Esméralda thủa nhở chính là bé gái Agnès xinh đẹp, làn da óng mượt và đôi chân xinh xắn đáng yêu đến nỗi người 15 mẹ luôn luôn hôn vào đôi chân ấy. Bé đẹp đến mức mấy mụ Ai Cập bói rằng sau này có thể làm đến Hoàng Hậu. Ngày từ nhỏ mới được ít tuổi, Quasimodo và Esméralda đã được miêu tả với ngoại hình trái ngượi nhau. Và hiện tại Quasimodo còn xấu xí khủng khiếp hơn trước “ Có thể nói toàn bộ con người hắn là một cái nhăn nhó. Cái đầu to tướng lởm chởm tóc hung, giữa hai vai là một cái bướu lớn dúi hắn về phía trước. Cặp đùi và cẳng chân lệch vẹo một cách kỳ lạ khiến chúng chỉ có thể chạm nhau ở đầu gối. Những bàn chân kềnh càng. Những bàn tay to bè, với tất cả những kỳ hình, dị tướng ấy, hắn có một vẻ cường tráng dẻo dai, hung tợn đáng sợ. Có thể nói đó là một thằng khổng lồ bị gẫy rời ra, rồi được gắn lại bừa bãi”. Thực tế thì Quasimodo chột, khoèo, gù, chỉ là một cái gì gần giống như người. Trái lại khi bước vào tuổi 16, hằng ngày đi nhảy múa giữ đám đông thì Esméralda đã làm cho bao con mắt phải dòm ngó và thèm muốn, bao cặp môi phải trầm trồ trước vẻ đẹp của Cô. Vẻ đẹp của Esméralda là vẻ đẹp của “thân hình mảnh mai, Nước da cô bánh mật, bàn chân nhỏ nhắn, thoải mái trong đôi giày xinh xinh. Cô nhảy, cô lượn vòng, cô xoay tít trên tấm thảm Ba Tư cũ, trải cẩu thả dưới chân cô, cặp mắt to đen láy, Đôi tay nâng cao trên đầu, mảnh mai, mềm mại, sống động như một con ong bầu. Bộ đồ lót óng ánh vàng. Cái váy sặc sỡ phồng lên. Mái tóc huyền. Cặp mắt bừng lửa: “Cô là một tạo vật siêu nhiên!” Một nét đẹp tuyệt vời, là kết tinh của thiên nhiên, chính vì vậy nó cũng rất hoang dại và gợi cảm. nói theo ngôn ngữ bây giờ có thể là sexy, nhưng lại rất hồn nhiên, ngây thơ và trong sáng. Tác giả thật xuất sắc khi miêu ta hai nhân vật nổi trội trong tác phẩm với những nét tương phản rõ ràng về ngoại hình. Quasimodo thì xấu xa ghê hồn, còn Esméralda thì xinh đẹp gợi cảm. Asméralda càng xinh đẹp lộng lẫy bao nhiêu thì Quasimodo càng xấu xí và ghê rợn bấy nhiêu.Victor Hugo dưới ngòi bút sắc sảo của mình đã để cho hai nhân vật tương phản nhau, đối lập nhau để rồi phần nào báo trước số phận bi kịch đau xót của họ. Quasimodo xấu xí, may mắn được phó giám mục Claude Frollo đem về nuôi, vì vậy mà hắn chỉ biết một mình ông ta và phục tùng mệnh lệnh một cách tuyệt đối. Quasimodo trước khi gặp Esméralda thì hắn chỉ biết mỗi nhà thờ và cha nuôi của hắn “ Gã trở nên độc ác. Độc ác vì hoang dã. Hoang dã vì xấu quá. Sức khỏe phát triển lạ lùng cũng là nguyên nhân nữa của tính độc ác của gã. Từ bước đầu đến với con người gã đã cảm thấy và thực sự thấy bị xua đuổi. Lớn lên, gã toàn chỉ thấy sự hằn học xung quanh gã. Rốt cuộc gã quay lưng lại mọi người dù không phải không nuối tiếc. Nhà thờ Đức Bà là đủ cho gã rồi.” Xấu xí và hơi và có tính độc ác. Còn nàng Esméralda thì có tấm lòng nhân hậu, và biết giúp đỡ cho người khác. Nàng sẵn sàng nhận Gringoire làm chồng để cứu anh ta khỏi đám ăn mày. Nàng sẵn sàng bỏ qua tội bắt cóc nàng của Quasimodo, để rồi trong đám quần chúng đang xem hắn bị hành hạ thì chỉ có mình nàng dám đứng ra cho hắn uống nước, “và một giọt nước mắt đã đổi lấy một giọt nước” . Quasimodo đã cảm kích trước tấm lòng của nàng Esméralda và đã dành cho nàng một tình yêu tha thiết không cần nàng đáp trả và Quasimodo âm thầm, lặng lẽ bảo vệ nàng cho đến chết. Và khi Esméralda chết rồi hắn đã vào mồ ôm lấy xác Esméralda và chết chung với nàng. Phần Esméralda thì chỉ dành tình yêu duy nhất cho tên đại úy Phoebus, một tên sĩ quan sở khanh nhút nhát. Esméralda yêu hắn đến gần như mu muội và đến chết vẫn chỉ yêu mỗi mình hắn. Esméralda đã cự tuyệt phó giám mục Claude Frollo, để sau đó Cô phải chết vì dám chống lại tình yêu cuồng dại của hắn. Đến chết Esméralda vẫn yêu Phoebus. 16 Qua diễn biến của câu truyện, chúng ta thấy rằng Victor Hugo miêu tả hai nhân vật Quasimodo và Esméralda với những mặt trái ngược nhau về ngoại hình từ lúc nhỏ cho đến lúc biết yêu. Thủ pháp tương phản của tác giả trong việc miêu tả hai nhân vật được sử dụng triệt để. Nhưng dụng ý của tác giả cho thấy rằng hai nhân vật dù trái ngược nhau hoàn toàn, nhưng họ lại là đại diện cho tầng lớp thường dân hiền lành, chất phát,họ yêu hết mình, yêu đến cuồng si, yêu điên dại, để rồi chết cho tình yêu của mình. Định mệnh hay số phận thật ác nghiệt và trớ trêu làm sao. Xấu xí yêu người rồi cũng phải chết vì người, đẹp xinh yêu người rồi cũng chết vì người yêu. Tuy Quasimodo và Esméralda thật dại dội nhưng qua đó mà ta thấy được sức mạnh của tình yêu trong tâm hồn mỗi người. Dù xấu dù đẹp, con người vẫn biết yêu và sống chết cho tình yêu.Niềm tin vào con người vào tình yêu vẫn luôn soi sáng cho ngòi bút của Victor Hugo dù dướ góc độ nào, hình thức nào đi chăng nữa. 2.4 Sự tương phản trong ngôn ngữ. Ngoài tương phản trong các mối quan hệ xã hội, tương phản trong các nhân vật, trong tình yêu… ta còn thấy lớp vỏ ngôn từ cũng được tác giả chọn lựa và sử dụng một cách đặc sắc. Tương phản ngôn ngữ được thể hiện trực tiếp qua lớp vỏ ngôn từ. Miêu tả Đức Hồng y giáo chủ: ngài đi đâu cũng vây quanh cả một triều đình nho nhỏ những giám mục và tu viện trưởng thuộc dòng dõi “cao quí><đàng điếm và tục tĩu và nếu cần thì chè chén và nhậu nhẹt ngay”. - Cuộc nói chuyện giữa Côppơnôlơ và cầm trong Clôpanh Truiơphu: “tay cầm trong tay, trong khi mớ quần áo rách rưới của Clôpanh Truiơphu” phơi bày trên nền da vàng kim tuyến phủ chiếc bục giống như con sâu đục quả cam.” - Miêu tả Cadimođô: “Khi tên quỉ hiện ra trên ngưỡng của nhà nguyện, bất động, mập mạp, chiều ngang gần bằng chiều cao, vuông vắn ở cái nền, giống như một vĩ nhân với áo ngoài nửa đỏ nửa tím thêu hình gác chuông hình ngân tuyến nhất là với kẻ xấu xí > - Xem thêm -

Tài liệu liên quan