Tài liệu Ths31_050_biện pháp quản lý đào tạo nghề ở trường trung cấp xây dựng uông bí - quảng ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ------------------------ NGUYỄN NGỌC HIẾU BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÀO TẠO NGHỀ Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP XÂY DỰNG UÔNG BÍ - QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thái Nguyên - 2010 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM -----------------------Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn NGUYỄN NGỌC HIẾU BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÀO TẠO NGHỀ Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP XÂY DỰNG UÔNG BÍ - QUẢNG NINH CHUYÊN NGÀNH : QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ : 60.14.05 LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. Nguyễn Bá Dương Thái Nguyên – 2010 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ------------------------ NGUYỄN NGỌC HIẾU BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÀO TẠO NGHỀ Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP XÂY DỰNG UÔNG BÍ - QUẢNG NINH CHUYÊN NGÀNH : QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ : 60.14.05 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thái Nguyên – 2010 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Công trình được hoàn thành tại: Trường Đại học Sư phạm, Đại học Thái nguyên Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Bá Dương Phản biện 1: ................................................................................ Phản biện 2: ................................................................................ Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn họp tại: Trường Đại học Sư phạm, Đại học Thái nguyên Ngày tháng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên năm 2010 http://www.lrc-tnu.edu.vn MỤC LỤC MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC QUẢN LÍ ĐÀO TẠO NGHỀ ..... 7 1.1. Khái quát về nghiên cứu vấn đề ............................................................... 7 1.2. Một số khái niệm cơ bản ........................................................................ 9 1.2.1. Khái niệm quản lí, quản lí giáo dục đào tạo ..................................... 9 1.2.2. Khái niệm nghề, đào tạo nghề ....................................................... 19 1.2.3. Quản lí công tác đào tạo nghề ........................................................ 24 1.2.4. Các yếu tố của quá trình đào tạo nghề ............................................ 25 1.2.4.1. Mục tiêu của đào tạo nghề .................................................... 25 1.2.4.2. Nội dung của đào tạo nghề ................................................... 25 1.2.4.3. Phương pháp đào tạo nghề .................................................... 26 1.2.4.4. Hoạt động dạy nghề và học nghề .......................................... 26 1.2.4.5. Hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập nghề .............. 27 1.2.5. Chất lượng và nâng cao chất lượng đào tạo nghề ........................... 28 1.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả việc quản lí đào tạo nghề ............. 34 1.3.1. Những yếu tố khách quan. ............................................................. 34 1.3.2. Những yếu tố chủ quan. ................................................................ 36 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÍ ĐÀO TẠO NGHỀ Ở TRUỜNG TRUNG CẤP XÂY DỰNG UÔNG BÍ, QUẢNG NINH GIAI ĐOẠN 2006-2009............................. 41 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế xã hội tỉnh Quảng Ninh và truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí ............................................................... 41 2.1.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ninh ................... 41 2.1.2. Khái quát về truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh .... 44 2.2. Thực trạng công tác quản lí đào tạo nghề ở truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh .................................................................. 48 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 2.2.1. Thực trạng duy trì, ổn định quá trình đào tạo nhằm đảm bảo chất lượng đào tạo nghề ................................................................. 48 2.2.2. Thực trạng phát triển, đổi mới công tác quản lí đào tạo nghề ................ 52 2.2.2.1. Về mục tiêu đào tạo ............................................................. 52 2.2.2.2. Về nội dung chương trình đào tạo ......................................... 54 2.2.2.3. Về số lượng đội ngũ và trình độ của giáo viên và cán bộ quản lí .. 55 2.2.2.4. Về kế hoạch hoá đào tạo ...................................................... 60 2.2.2.5. Về cơ cấu tổ chức ................................................................ 62 2.2.2.6. Về cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ đào tạo nghề .................. 65 2.2.2.7. Về kiểm tra đánh giá kết quả đào tạo .................................... 66 2.3. Đánh giá thực trạng công tác quản lí đào tạo nghề ở truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh .................................................... 66 2.3.1. Thực trạng công tác quản lí đào tạo nghề và quản lí phát triển đội ngũ giáo viên .......................................................................................... 66 2.3.2. Về chất lượng đào tạo nghề hiện nay của nhà trường ..................... 77 Chƣơng 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÍ ĐÀO TẠO NGHỀ NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐÀO TẠO NGHỀ Ở TRƢỜNG TRUNG CẤP XÂY DỰNG UÔNG BÍ, QUẢNG NINH ........................................................................... 84 3.1. Yêu cầu của các biện pháp đề xuất ........................................................ 84 3.2. Một số biện pháp quản lí đề xuất .......................................................... 87 3.2.1. Biện pháp đổi mới quản lí xây dựng phát triển đội ngũ đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lí .................................................... 87 3.2.2. Biện pháp quản lí nhằm huy động các nguồn lực, đầu tư cơ sở vật chất nhằm nâng cao chất lượng đào tạo................................... 92 3.2.3. Biện pháp quản lí mục tiêu đào tạo trong xu thế mở rộng qui mô đào tạo nghề ........................................................................... 96 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 3.2.4. Biện pháp quản lí đổi mới nội dung chương trình đào tạo gắn với yêu cầu thực tế sản xuất .......................................................... 98 3.2.5. Biện pháp quản lí tổ chức thực hiện tốt việc kiểm tra, đánh giá kết quả đào tạo nghề .................................................................. 101 3.2.6. Biện pháp quản lí chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác tuyển sinh của học sinh...................................................................................................................... 104 3.2.7. Biện pháp quản lí việc liên kết đào tạo nghề ............................. 107 3.3. Kiểm chứng tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất......................... 110 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................................................... 113 I. Kết luận .................................................................................................. 113 II. Khuyến nghị .......................................................................................... 116 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO A. Các tác giả trong nƣớc: 1. Ban chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam(2009), Thông báo Kết luận của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết TƯ 2 khoá 8 về Giáo dục đào tạo, Hà Nội 2. Ban Bí thư Trung ương Đảng(2004), Chỉ thị số 40- CT/TW về việc xây dựng nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; Hà Nội. 3. Nguyễn Văn Bình (Tổng chủ biên) (1999), Khoa học tổ chức và quản lí - Một số lý luận và thực tiễn, Nhà xuất bản thống kê, Hà Nội. 4. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2007), Tài liệu tập huấn kiểm định chất lượng giáo dục TCCN, Hà Nội. 5. Bộ Lao động TBXH (2005), Quyết định số 1000/2005/QĐ-BLĐTBXH về việc phê duyệt đề án phát triển dạy nghề đến 2010, Hà Nội. 6. Bộ Lao động TB&XH(2006), Quyết định số 76/2006/QĐ-BLĐTBXH Phê duyệt “Quy hoạch phát triển mạng lưới trường CĐN, trường TCN, trung tâm dạy nghề đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020”, Hà Nội. 7. Bộ Lao động TB và XH(2008), Điều lệ mẫu trường trung cấp nghề Ban hành kèm theo Quyết định số 52/2008/QĐ-BLĐTBXH, Hà Nội. 8. Chính phủ (2001), Quyết định số 201/2001/QĐ-TTg của Chính phủ về việc Phê duyệt "Chiến lược phát triển giáo dục 2001-2010". 9. Chính Phủ (2002), Quyết định số 48/2002/QĐ-TTg về việc phê duyệt quy hoạch mạng lưới cơ sở dạy nghề giai đoạn 2002-2010, Hà Nội. 10. Chính phủ(2005), Nghị quyết số 139/2006/NĐ-CP Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giáo dục và Bộ Luật lao động về dạy nghề, Hà Nội. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 11. Chính phủ (2008), Quyết định số 07/2008/QĐ-TTg của Chính phủ về việc Phê duyệt "Chương trình Mục tiêu Quốc gia về giáo dục đào tạo đến năm 2010". 12. Nguyễn Bá Dương(1999), Tâm lí học cho người lãnh đạo. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 13. Đảng Cộng Sản Việt Nam (1997), Văn kiện hội nghị lần thứ 2 BCH TƯ khoá VIII. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 14. Đảng Cộng Sản Việt Nam (2002), Văn kiện Đại hội đại biểu Toàn quốc lần thứ IX, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 15. Đảng Cộng Sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 16. Phạm Minh Hạc (1986), Một số vấn đề giáo dục và khoa học giáo dục. Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội. 17. Bùi Minh Hiền(Chủ biên 2009): Quản lí giáo dục (in lần 2). Nhà xuất bản Đại học Sư phạm, Hà Nội 18. Học viện hành chính Quốc gia (1992), Giáo trình quản lý hành chính Nhà nước; Hà Nội. 19. Nguyễn Văn Hộ-Đặng Quốc Bảo (1997), Khái lược về Khoa học quản lí. Nhà xuất bản Đại học Thái Nguyên, Thái Nguyên. 20. Nguyễn Hùng chủ biên (2008), Sổ tay Tư vấn Hướng nghiệp và chọn nghề. Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội. 21. Mai Hữu Khuê (1982), Những vấn đề cơ bản của khoa học quản lí. Nhà xuất bản Lao động, Hà Nội. 22. Trần Kiểm (1990): Quản lý giáo dục và quản lý trường học; Viện khoa học giáo dục; Hà Nội. 23. Trần Kiểm (2004), Khoa học quản lí giáo dục - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn. Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 24. Trần Kiểm (2008), Những vấn đề cơ bản của Khoa học quản lí giáo dục. Nhà xuất bản Đại học Sư phạm, Hà Nội. 25. Nguyễn Kì - Bùi Trọng Tuân (1984), Một số vấn đề của lí luận quản lí giáo dục. Trường CB QLGD và đào tạo TƯ 1-Bộ giáo dục, Hà Nội. 26. GS Hà Thế Ngữ - Đặng Vũ Hoạt (1988), Giáo dục học tập 1. Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội. 27. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam (2005), Luật Giáo dục số 38/2005/ QH 11, Hà Nội. 28. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam (2006), Luật Dạy nghề số 76/2006/QH11, Hà Nội. 29. GS Nguyễn Ngọc Quang (1999), Những khái niệm cơ bản về lý luận quản lí giáo dục. Trường CB quản lí giáo dục đào tạo TƯ 1, Hà Nội. 30. GS Nguyễn Ngọc Quang (1999), Dân chủ hoá quản lí trường phổ thông. Nội san Trường CB QLGD và đào tạo trung ương 1, Hà Nội. 31. Trần Quốc Thành (2004), Khoa học quản lý đại cương; Đề cương bài giảng dành cho học viên cao học, chuyên ngành Quản lí, khoa tâm lý giáo dục, Trường Đại học sư phạm, Hà Nội. 32. TS Nguyễn Thị Tính(2007), Bài giảng Đánh giá và kiểm định chất lượng giáo dục, Khoa Tâm lí giáo dục, Trường ĐH Sư phạm, Thái Nguyên. 33. Đỗ Hoàng Toàn (1995), Lý thuyết quản lí, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. 34. Trung tâm Từ điển ngôn ngữ - Viện ngôn ngữ (1992), Từ điển tiếng Việt. Trung tâm Từ điển ngôn ngữ, Hà Nội. 35. GS. TS Hồ Văn Vĩnh(Chủ biên) (2004), Giáo trình khoa học quản lí. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn B. Các tác giả nƣớc ngoài: 36. C. Mác và Ph. Ăngghen (1993), Toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 37. D.V Khuđômixki (1997), Quản lý giáo dục và trường học, Viện khoa học giáo dục, Hà Nội. 38. Fredrick Winslow Taylor (1911), Những nguyên tắc khoa học của quản lí. 39. Harold Kootz, Cyri O’donnell, Heinz Weihrich (1994), Những vấn đề cốt yếu về quản lý; Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật, Hà Nội. 40. M.I. Kônđakôp (1984), Cơ sở lý luận của khoa học quản lí giáo dục quốc dân - Trường cán bộ quản lí giáo dục và đào tạo trung ương, Hà Nội. 41. Thomas J. Robbins-Wayned Morryn (1999), Quản lí và kỹ thuật quản lí. Nhà xuất bản giao thông vận tải, Hà Nội. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn NHỮNG KÝ HIỆU VIẾT TẮT DÙNG TRONG LUẬN VĂN BGD&ĐT : Bộ giáo dục và đào tạo CB : Cán bộ CBQL : Cán bộ quản lí CNH - HĐH : Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá CNV : Công nhân viên CSVC : Cơ sở vật chất CĐN : Cao đẳng nghề CTMT : Chương trình mục tiêu ĐTN : Đào tạo nghề GD - ĐT : Giáo dục - Đào tạo GV : Giáo viên HS : Học sinh KHCN : Khoa học công nghệ KHKT : Khoa học kỹ thuật KTXH : Kinh tế xã hội TCXD : Truờng Trung cấp xây dựng TCCN : Trung cấp chuyên nghiệp TCN : Trung cấp nghề UBND : Uỷ ban nhân dân XHCN : Xã hội chủ nghĩa Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 1 MỞ ĐẦU 1- LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Bước sang thế kỷ thứ 21, vấn đề nguồn nhân lực ngày càng trở thành yếu tố quyết định đối với sự phát triển và thịnh vượng của mỗi Quốc gia. Việt Nam đang trong thời kỳ đầu của sự nghiệp Công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước nên việc đáp ứng yêu cầu về con người và nguồn nhân lực là nhân tố quyết định. Trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực thì đào tạo nghề luôn được coi là vấn đề then chốt nhằm tạo ra đội ngũ công nhân kỹ thuật có trình độ kiến thức chuyên môn, có kỹ năng và thái độ nghề nghiệp phù hợp yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng sự biến đổi cơ cấu kinh tế, đáp ứng nhu cầu chuyển dịch cơ cấu lao động. Nghị quyết Đại hội đại biểu Toàn quốc lần thứ IX và kết luận Hội nghị lần thứ 6 của BCH Trung ương Đảng khoá IX nhấn mạnh: “ Phát triển giáo dục đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp CNH-HĐH, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững” [17, tr 40]. Muốn cho sự nghiệp CNH-HĐH thành công, thì điều cốt lõi là phải phát huy tốt nhân tố con người. Bởi lẽ con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển, giáo dục là nhân tố chủ yếu để hình thành và phát triển nhân cách con người, là chìa khoá mở cửa vào tương lai, là quốc sách hàng đầu của chiến lược phát triển kinh tế xã hội. Nhiệm vụ phát triển nguồn nhân lực, là trách nhiệm chung của toàn Đảng, toàn Quân, toàn Dân ta, trong đó vai trò của các Trường chuyên nghiệp, các cơ sở giáo dục đào tạo nghề là rất quan trọng. Quảng Ninh là một tỉnh công nghiệp có tiềm năng kinh tế lớn nằm trong vùng tam giác trọng điểm kinh tế miền Bắc là Hà Nội - Hải Phòng - Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 2 Quảng Ninh. Do vậy tỉnh Quảng Ninh nói riêng và khu vực Đông Bắc Tổ Quốc nói chung có nhu cầu rất lớn về lực lượng người lao động được đào tạo nghề. Nhất là trong các lĩnh vực công nghiệp và xây dựng. Quảng Ninh hiện có một hệ thống đào tạo nghề nghiệp với 19 cơ sở đào tạo ĐH, CĐ, TCCN, TCN bao gồm 01 trường Đại học, 02 phân hiệu Đại học, 02 dự án Đại học, 06 trường Cao đẳng chuyên nghiệp, 02 trường Cao đẳng nghề, 02 trường TCCN, 04 trường trung cấp nghề của Trung ương và điạ phương, 17 trung tâm Hướng nghiệp, giáo dục thường xuyên và các cơ sở dạy nghề tư nhân ở các huyện, thị xã, thành phố tham gia dạy nghề thuộc các lĩnh vực. Truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí là đơn vị trực thuộc Tập Đoàn công nghiệp xây dựng Việt Nam, Trường có trụ sở đóng tại thị xã Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. Các ngành nghề đào tạo của trường thuộc nhóm ngành xây dựng, cơ khí xây dựng. Trong những năm gần đây do tính chất xã hội hoá giáo dục, trước nhu cầu của cơ chế thị trường và xu thế phát triển của KHCN xây dựng trong nước cũng như hội nhập Quốc tế. Nhà trường đã xác định mục tiêu đào tạo trong chiến lược phát triển của mình để đưa trường từ chỗ là một trường công lập chỉ đào tạo theo kế hoạch Nhà nước trong lĩnh vực xây dựng trở thành một Trường đa ngành, đa nghề từ đó từng bước chuyển mình để phù hợp với yêu cầu thực tế của xã hội. Cơ chế thị trường đã đem lại nhiều cơ hội nhưng cũng đang đặt ra rất nhiều thách thức đối với mọi vấn đề liên quan đến chất lượng đào tạo của Nhà trường. Điều quan trọng là làm sao để đào tạo được nguồn nhân lực có chất lượng vừa theo kịp, vừa đón đầu, vừa đại trà, vừa mũi nhọn, đáp ứng sự phát triển của nền kinh tế hội nhập, đủ sức và kịp thời chủ động thích ứng với thị trường lao động, thị trường chất xám, nhất là sức lao động có hàm lượng trí tuệ cao. Đồng thời, phải hạn chế tối đa các ảnh hưởng tiêu cực của cơ chế thị trường đối với công tác giáo dục đào tạo nghề. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 3 Chất lượng giáo dục trong các cơ sở đào tạo nghề hiện nay đang là một “điểm nóng” cần nhiều giải pháp, trong đó giải pháp quản lí tốt quá trình đào tạo nghề nhằm nâng cao chất lượng đào tạo học sinh là rất quan trọng. Bởi, quá trình đào tạo nghề với các khâu của nó nếu được quan tâm thực hiện một cách đồng bộ mới đem lại chất lượng, hiệu quả. Những năm qua, mặc dù Trường trung cấp xây dựng Uông Bí đã chú trọng, chủ động quan tâm đến việc duy trì, đảm bảo và nâng cao chất lượng đào tạo nghề. Tuy nhiên, công tác đào tạo nghề của Nhà trường còn tồn tại một số vấn đề như quá trình quản lí đào tạo nghề chưa đồng bộ từ mục tiêu, nội dung chương trình, đội ngũ giáo viên, phương pháp đào tạo, điều kiện cơ sở vật chất còn bất cập, hạn chế nên chất lượng đào tạo nghề chưa cao, chưa đáp ứng được nhu cầu sử dụng lao động đa dạng hiện nay của thị trường. Xuất phát từ những lí do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu:" Biện pháp quản lí đào tạo nghề ở Truờng trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh " nhằm phân tích để tìm ra nguyên nhân của những hạn chế đó và đề xuất một số giải pháp khắc phục nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo nghề cho Trường trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh. 2 - MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn công tác quản lí hoạt động đào tạo nghề nói chung, nghiên cứu thực trạng công tác quản lí quá trình đào tạo nghề ở Truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh nói riêng. Luận văn đề xuất một số biện pháp tăng cường quản lí quá trình đào tạo nghề nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề ở Truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh, góp phần đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng tay nghề phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của đất nước. 3- NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 4 3.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận của việc quản lí quá trình đào tạo nghề có liên quan đến chất lượng đào tạo trong trường nghề. 3.2. Khảo sát thực trạng quản lí quá trình đào tạo nghề ở Truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh. 3.3. Đề xuất các biện pháp quản lí quá trình đào tạo nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề ở Truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh. 4. ĐỐI TƢỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU 3.1. Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp quản lí quá trình đào tạo nghề nhằm nâng cao chất lượng đào tạo. 3.2. Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lí quá trình đào tạo nghề ở Trường Trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh giai đoạn từ năm 2006 đến 2009. 5. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC Chất lượng đào tạo nghề ở Truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh còn có một số mặt bất cập và hạn chế bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lí quá trình đào tạo nghề dựa trên những nét đặc thù của Nhà trường, phù hợp với thực tế của tỉnh Quảng Ninh, khu vực Đông Bắc Tổ quốc sẽ góp phần nâng cao được chất lượng đào tạo nghề ở truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh. 6- GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI Quá trình đào tạo và nhất là đào tạo nghề có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo, song ở đề tài này chỉ tập trung nghiên cứu việc xây dựng các biện pháp quản lí đào tạo nghề ở các mặt: - Quản lí mục tiêu, nội dung chương trình, cơ sở vật chất phục vụ cho quá trình đào tạo nghề. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 5 - Quản lí hoạt động đánh giá kiểm định chất lượng nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề ở Truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh. 7 - CÁC PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 7.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lí luận Phân tích, tổng hợp các Chủ trương, đường lối, Chỉ thị và Nghị quyết của Đảng, các chính sách, pháp luật của Nhà nước, của ngành, của địa phương và các tài liệu khoa học liên quan đến vấn đề nghiên cứu. So sánh các kết quả nghiên cứu của những công trình sách, tạp chí, luận án, luận văn trong và ngoài nước liên quan đến đề tài. 7.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp điều tra viết: - Sử dụng hai bộ câu hỏi để điều tra: 01 Bộ câu hỏi dành cho cán bộ, giáo viên nhà trường (Phụ lục 1) và 01 Bộ câu hỏi dành cho học sinh đang học nghề ở Truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh (Phụ lục 2) 7.2.2. Phương pháp phỏng vấn: phỏng vấn một số cán bộ quản lí, giáo viên có kinh nghiệm để tìm hiểu thực tiễn của nhà trường nhằm làm sáng tỏ hơn nội dung nghiên cứu bằng phương pháp điều tra. 7.2.3. Phương pháp quan sát: tập trung quan sát cách thức tổ chức quản lí của lãnh đạo và cán bộ quản lí các cấp. Quan sát tình hình giảng dạy của giáo viên dạy giỏi, của giáo viên mới vào nghề. Quan sát tình hình học tập của học sinh để nắm bắt thực tế tình hình đang diễn ra ở nhà trường. 7.2.4. Phương pháp tổng kết, đúc rút kinh nghiệm thực tiễn của Truờng Trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh về quản lí đào tạo nghề. 7.3. Một số phƣơng pháp bổ trợ - Phương pháp xử lí kết quả nghiên cứu bằng thống kê toán học, phương pháp ngoại suy, phương pháp so sánh. - Phương pháp chuyên gia Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 6 8. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN Luận văn gồm: phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục. Kết quả nghiên cứu được trình bày trong 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của việc quản lí đào tạo nghề Chương 2: Thực trạng công tác quản lí đào tạo nghề ở trường trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh giai đoạn từ năm 2006 đến 2009 Chương 3: Phương hướng và một số biện pháp quản lí công tác đào tạo nghề ở trường trung cấp xây dựng Uông Bí, Quảng Ninh Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 7 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC QUẢN LÍ ĐÀO TẠO NGHỀ 1.1. Khái quát về nghiên cứu vấn đề Ngay từ những năm 60 của thế kỷ XX, ở các nước tư bản phát triển như Đức, Mỹ, Anh, Pháp, Nhật Bản đã quan tâm đến vấn đề đào tạo nghề và quản lí quá trình đào tạo nghề nhằm đáp ứng yêu cầu của xã hội công nghiệp. Do đặc điểm, yêu cầu về nguồn nhân lực- đội ngũ công nhân kỹ thuật ở mỗi nước có khác nhau nên không chỉ có lĩnh vực đào tạo nghề mà cả phương pháp, hình thức, qui mô đào tạo nghề cũng có sự khác nhau song có điểm chung là đều chú trọng đến sự phát triển kiến thức, kỹ năng và thái độ nghề nghiệp. Thí dụ: ở Mỹ, đào tạo công nhân kỹ thuật được chú trọng và tiến hành ngày từ cấp THPT phân ban và các trường dạy nghề cấp trung học, các cơ sở đào tạo nghề sau THPT. Học sinh tốt nghiệp được cấp bằng chứng nhận và chứng chỉ công nhân lành nghề và có quyền được đi học tiếp theo. Thời gian đào tạo dao động từ 2 đến 7 năm tuỳ thuộc vào từng nghề đào tạo. Các loại trường tư thuộc vào các công ty tư nhân mà công ty của họ khá lớn. Các nhà trường trong công ty đào tạo công nhân ngay trong công ty mình và có thể đào tạo cho công ty khác theo hợp đồng Còn ở CH liên bang Đức đã sớm hình thành hệ thống đào tạo nghề và hệ TCCN. Giáo dục chuyên nghiệp là một bộ phận trung học cấp hai của hệ thống giáo dục quốc dân với các loại hình trường đa dạng. Họ đã phân thành hai loại trình độ: ở trình độ 1 được xếp vào bậc trung học tương đương với THPT từ lớp 9 đến lớp 12, ở trình độ 2 được xếp cao hơn bậc sau THPT. Ngoài trường phổ thông mang tính không chuyên nghiệp chỉ nhằm mục tiêu đào tạo chuẩn bị lên Đại học còn có các trường phổ thông chuyên nghịêp, trường hỗn hợp... Học sinh các loại trường này có thể vào học ở các trường Đại học chuyên nghành. Sau khi tốt nghiệp chủ yếu học sinh ra làm việc sơ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn