Tài liệu Thiết kế máy sản xuất vật liệu xây dựng

§å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa céng hßa x∙ héi chñ nghÜa viÖt nam Tr−êng ®¹i häc x©y dùng §éc lËp - tù do - h¹nh phóc -------------------------------------- Hμ néi , ngμy th¸ng n¨m Khoa : C¬ khÝ x©y dùng Bé m«n : M¸y x©y dùng NhiÖm vô ThiÕt kÕ tèt nghiÖp Sè :……2 Hä vμ tªn : Hå Xu©n H¶i M· sè : 10460.50 Líp : 50km1 N¨m thø : 5 Nghμnh : M¸y x©y dùng HÖ : ChÝnh quy 1- Tªn ®Ò tμi thiÕt kÕ tèt nghiÖp : Lùa chän c«ng nghÖ vμ thiÕt bÞ nghiÒn , ph©n lo¹i ®¸ x©y dùng n¨ng suÊt 150m3/h ThiÕt kÕ m¸y nghiÒn nãn cho d©y chuyÒn. 2- C¸c sè liÖu thiÕt kÕ ban ®Çu : ThiÕt kÕ m¸y nghiÒn nãn phï hîp víi d©y chuyÒn lùa chän. §¸ dïng ®Ó s¶n xuÊt bª t«ng cã ®é bÒn nÐn σ n = 120MN / m 2 , kÝch th−íc ®Çu vμo Dmax=500 (mm), dmax=20 (mm) 3- Néi dung c¸c phÇn thuyÕt minh vμ tÝnh to¸n : I. Giíi thiÖu vÒ ®¸ dïng trong SXVLXD, ®Æc biÖt ®¸ dïng trong s¶n xuÊt cÊu kiÖn bª t«ng. II. Giíi thiÖu vÒ thiÕt bÞ gia c«ng ®¸ x©y dùng. III. ThiÕt kÕ m¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®¸ r¨m x©y dùng. Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 1 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa IV. KÕt luËn vμ kiÕn nghÞ. 4- C¸c b¶n vÏ vμ ®å thÞ (sè l−îng vμ kÝch th−íc c¸c b¶n vÏ). B¶n vÏ quy ho¹ch khu má vμ gia c«ng ®¸. (1A0) H×nh chung tr¹m nghiÒn sμng (1A0) H×nh chung m¸y (1A0) Côm dÉn ®éng (1A1) Côm nãn di ®éng (1A1) C¸c chi tiÕt (2A1) Trang bÞ ®iÖn (1A1) 5- C¸n bé h−íng dÉn chÝnh : PGS.TS trÇn v¨n tuÊn - C¸n bé h−íng dÉn tõng phÇn : 6- Ngμy dao nhiÖm vô thiÕt kÕ: Ngμy 29 th¸ng 9 n¨m 2009 7- Ngμy hoμn thμnh ®å ¸n t«t nghiÖp Ngμy 29 th¸ng 12 n¨m 2009 C¸n bé h−íng dÉn tèt nghiÖp (ký tªn vμ ghi râ hä tªn) PGS.TS TrÇn V¨n TuÊn Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 2 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa NhiÖm vô thiÕt kÕ tèt nghiÖp ®· ®−îc Bé m«n th«ng qua ngμy th¸ng 01 n¨m 2010 Tr−ëng bé m«n (KÝ vμ ghi râ hä tªn) PGS.TS Ph¹m Quang Dòng Sinh viªn ®· hoμn thμnh vμ nép ®å ¸n cho Bé M«n ngμy 28 th¸ng 12 n¨m 2009 Sinh viªn lμm thiÕt kÕ tèt nghiÖp (KÝ vμ ghi râ hä tªn) Hå Xu©n H¶i Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 3 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa Môc lôc Môc lôc ............................................................................................................................ 4 Lêi nãi ®Çu...................................................................................................................... 8 Ch−¬ng 1. T×m hiÓu c«ng nghÖ khai th¸c ®¸ vµ gia c«ng ®¸ x©y dùng t¹i ViÖt Nam.......................................................................................... 10 1.1 Má ®¸............................................................................................................................. 10 1.2 C«ng nghÖ khai th¸c ®¸ ................................................................................................ 14 1.2.1 C«ng t¸c khoan ............................................................................................. 15 1.2.2 §Æc ®iÓm cña m«t sè ph−¬ng ph¸p khoan hay dïng vμ −u nh−îc ®iÓm cña tõng lo¹i ...........................................................................................................................17 1.2.3 C«ng t¸c næ m×n............................................................................................ 18 1.2.4 C¸c ph−¬ng ph¸p lμm næ l−îng thuèc .................................................................. 20 1.3 Giíi thiÖu mÆt b»ng má ®¸ vμ s¬ ®å quy ho¹ch.......................................................... 22 1.4 Giíi thiÖu c«ng nghÖ gia c«ng ®¸ - nghiÒn ®¸. ........................................................... 23 1.4.1 Kh¸i niÖm chung vÒ vËt liÖu nghiÒn vμ qu¸ tr×nh nghiÒn................................. 25 1.4.2 Lùa chän c¸c ph−¬ng ph¸p nghiÒn vμ c¸c thiÕt bÞ kÌm theo............................ 26 1.4.3 Lùa chän m¸y nghiÒn s¬ bé trong ph−¬ng ¸n nghiÒn ®¸ ®· chän.................... 27 CH¦¥NG 2. LËP D¢Y CHUYÒN C¤NG NGHÖ CHO TR¹M NGHIÒN SµNG §¸ R¡M X¢Y DùNG ......................................................................................... 29 2.1 Chän s¬ ®å s¬ bé c«ng nghÖ s¶n xuÊt ......................................................................... 29 2.2 Chän m¸y nghiÒn c«ng ®o¹n 1 .................................................................................... 29 2.2.1 Chän lo¹i m¸y.............................................................................................. 29 2.2.2 TÝnh kÝch th−íc cöa x¶ cho m¸y nghiÒn c«ng ®o¹n 1 ......................................... 31 2.2.3 TÝnh to¸n thμnh phÇn h¹t cña s¶n phÈm c«ng ®o¹n nghiÒn 1 ............................. 31 2.3 Chän m¸y nghiÒn c«ng ®o¹n 2 ................................................................................... 35 2.3.1 Chän m¸y nghiÒn.......................................................................................... 35 Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 4 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa 2.3.2 X¸c ®Þnh kÝch th−íc cöa x¶ cho m¸y nghiÒn c«ng ®o¹n 2 cho c¶ 2 ph−¬ng ¸n. ......................................................................................................................... 36 2.3.3 TÝnh thμnh phÇn h¹t cña ®¸ r¨m víi kÝch th−íc cöa x¶ 16 (mm) ..................... 37 2.4 TÝnh tæng thμnh phÇn h¹t cña s¶n phÈm thu ®−îc ë c¶ hai c«ng ®o¹n ...................... 38 2.5 So s¸nh vμ ph©n tÝch ph−¬ng ¸n................................................................................... 39 2.6 TÝnh chän sμng.............................................................................................................. 40 CH¦¥NG 3. TÝNH TO¸N, THIÕT KÕ M¸Y NGHIÒN NãN NGHIÒN VõA CHO C¤NG §O¹N 2 TR¹M NGHIÒN SµNG S¶N XUÊT §¸ R¡M .................... 47 3.1 M« t¶ m¸y thiÕt kÕ........................................................................................................ 50 3.2 C¸c th«ng sè c¬ b¶n cña m¸y thiÕt kÕ ........................................................................ 52 3.3 TÝnh c¸c th«ng sè c¬ b¶n cña m¸y .............................................................................. 53 3.3.1 Th«ng sè h×nh häc......................................................................................... 53 3.3.2 N¨ng suÊt...................................................................................................... 53 3.3.3 X¸c ®Þnh c«ng suÊt dÉn ®éng ®éng c¬ ........................................................... 54 3.3.4 Lùc nghiÒn................................................................................................... 54 3.3.5 TÝnh bÒn trôc chÝnh ....................................................................................... 56 3.4 TÝnh to¸n bé truyÒn...................................................................................................... 57 3.4.1 Ph©n phèi tû sè truyÒn .................................................................................. 57 3.4.2 TÝnh chän bé truyÒn ®ai................................................................................. 57 3.4.3 TÝnh to¸n bé truyÒn b¸nh r¨ng nãn. ............................................................... 60 3.4.3.1 Chän vËt liÖu chÕ t¹o .................................................................................. 60 3.4.3.2 X¸c ®Þnh s¬ bé chiÒu dμi c«n ngoμi ......................................................... 62 3.4.3.3 X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè ¨n khíp ................................................................ 63 3.4.3.4 KiÓm nghiÖm r¨ng vÒ ®é bÒn tiÕp xóc ..................................................... 64 3.4.3.5 KiÓm nghiÖm r¨ng vÒ ®é bÒn uèn............................................................ 65 3.4.3.6 KiÓm nghiÖm r¨ng vÒ qu¸ t¶i................................................................... 65 3.4.3.7 C¸c th«ng sè vμ kÝch th−íc bé truyÒn b¸nh r¨ng c«n .............................. 66 Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 5 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa 3.5 TÝnh to¸n trôc................................................................................................................ 66 3.5.1 TÝnh trôc IV .................................................................................................. 66 3.5.1.1 X¸c ®Þnh s¬ bé ®−êng kÝnh trôc............................................................... 68 3.5.1.2 TÝnh c¸c lùc t¸c dông lªn c¸c bé truyÒn .................................................. 69 3.5.1.3 KiÓm nghiÖm trôc vÒ ®é bÒn tÜnh............................................................. 73 3.5.1.4 Chän then vμ tÝnh mèi ghÐp then ............................................................. 73 3.5.2 TÝnh trôc III .................................................................................................. 74 3.5.2.1 X¸c ®Þnh s¬ bé ®−êng kÝnh trôc............................................................... 75 3.5.2.2 TÝnh c¸c lùc t¸c dông lªn c¸c bé truyÒn .................................................. 75 3.5.2.3 KiÓm nghiÖm trôc vÒ ®é bÒn tÜnh............................................................. 79 3.5.2.4 Chän then vμ tÝnh mèi ghÐp then ............................................................. 79 3.6 ThiÕt kÕ c¸c côm lß xo ................................................................................................. 80 3.6.1 X¸c ®Þnh ®é cøng lß xo ............................................................................... 80 3.6.2 C¸c th«ng sè cña lß xo ................................................................................ 82 3.6.3 kiÓm tra lß xo theo va ch¹m ....................................................................... 83 Ch−¬ng 4. ThiÕt kÕ hÖ thèng ®iÖn ®iÒu khiÓn tæ hîp ........................ 84 tr¹m nghiÒn sµng.................................................................................................... 84 4.1 Yªu cÇu lμm viÖc cña ®éng c¬ .................................................................................... 84 4.2 TÝnh chän c«ng suÊt c¸c ®éng c¬ ............................................................................... 85 4.2.1 §iÒu kiÖn chän ®éng c¬................................................................................ 85 4.2.2 Chän c«ng suÊt ®éng c¬ cho tæ hîp ............................................................................85 4.2.3 TÝnh chän c¸c c«ng suÊt P, Q, S ..................................................................................85 4.3 Chän m¸y biÕn ¸p ......................................................................................................................86 4.3.1 TÝnh chän thiÕt bÞ b¶o vÖ, ®ãng c¾t, c¸p cho hÖ thèng ..........................................87 4.4 Khëi ®éng ®éng c¬...................................................................................................... 87 4.4.1 Dßng ®iÖn khi khëi ®éng ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha.......................... 87 4.4.2 C¸c gi¶i ph¸p khëi ®éng ®éng c¬.................................................................. 88 Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 6 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa 4.4.2.1 Khëi ®éng mÒm......................................................................................... 88 4.4.2.2 Dïng ®iÖn kh¸ng nèi tiÕp vμo m¹ch Stato .................................................. 88 4.4.2.3 Dïng m¸y biÕn ¸p tù ngÉu......................................................................... 89 4.4.2.4 §æi Υ/Δ ..................................................................................................... 89 4.4.2.5 Dïng ®iÖn trë phô ........................................................................................................... 90 4.5 S¬ ®å ®éng lùc, m¹ch ®iÒu khiÓn. ............................................................................92 4.6 §−êng ®Æc tÝnh c¬ khi khëi ®éng .............................................................................. 93 CH¦¥NG 5. L¾p r¸p, b¶o d−ìng m¸y nghiÒn t¹i nhµ m¸y................. 94 CH¦¥NG 6. Sö dông Vµ SöA CH÷A M¸Y ........................................................... 95 6.1 Sö dông m¸y nghiÒn nãn.............................................................................................. 95 6.2 Söa ch÷a m¸y ................................................................................................................ 95 CH¦¥NG 7. HiÖu qu¶ kinh tÕ................................................................................. 96 KÕt luËn ......................................................................................................................... 97 Tµi liÖu tham kh¶o ................................................................................................. 99 Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 7 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa Lêi nãi ®Çu Trong t×nh h×nh hiÖn nay, ®¸ x©y dùng lμ mét trong nh÷ng vËt liÖu kh«ng thÓ thiÕu ®Ó x©y lªn c¸c c«ng tr×nh x©y dùng. Thùc tÕ, ë c¸c nhμ m¸y s¶n xuÊt ®¸ hiÖn nay th−êng dïng c¸c m¸y nghiÒn s¬ bé cã n¨ng suÊt lín kh«ng phï hîp víi n¨ng suÊt cña d©y chuyÒn g©y ra sù kh«ng ®ång bé trong d©y chuyÒn dÉn ®Õn l·ng phÝ kh«ng cÇn thiÕt. V× vËy yªu cÇu ®Æt ra lμ ph¶i nghiªn cøu, chÕ t¹o m¸y nghiÒn s¬ bé cã nh÷ng −u ®iÓm cña m¸y ®· cã vμ ph¶i cã n¨ng suÊt phï hîp víi d©y chuyÒn cña nhμ m¸y. Mong muèn cña em lμ ®Ò tμi nghiªn cøu nμy sÏ thùc hiÖn ®−îc ®Ó gãp mét phÇn nhá trong viÖc n©ng cao n¨ng suÊt vμ chÊt l−îng cña c¸c nhμ m¸y s¶n xuÊt ®¸. §Ó n©ng cao n¨ng suÊt, cÇn cã mét s¬ ®å c«ng nghÖ tèt, m¸y mãc cã n¨ng suÊt cao. Tr¹m nghiÒn sμng ®¸ r¨m x©y dùng hiÖn nay ph¸t triÓn rÊt ®a d¹ng vμ phong phó. HiÖn nay n−íc ta cã rÊt nhiÒu nhμ m¸y s¶n xuÊt ®¸ r¨m x©y dùng phôc vô cho s¶n xuÊt bª t«ng, xi m¨ng. Víi yªu cÇu ®Æt ra lμ thiÕt kÕ mét tr¹m nghiÒn sμng s¶n xuÊt ®¸ r¨m x©y dùng cã c«ng suÊt lªn ®Õn 150 (m3 /h). Em ®· nç lùc ®Ó hoμn thμnh ®Ò tμi trªn víi mong muèn gãp mét phÇn nhá søc lùc cña m×nh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña ngμnh s¶n xuÊt ®¸ r¨m x©y dùng ¬ n−íc ta hiÖn nay.Víi nh÷ng kiÕn thøc cßn non kÐm kh«ng khái cã nh÷ng thiÕu sãt, mong c¸c thÇy c« gi¸o gãp ý thªm ®Ó ®Ò tμi cña em thªm hoμn thiÖn. Víi nhiªm vô thiÕt kÕ m¸y nghiÒn nãn trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®¸ r¨m x©y dùng cã c«ng suÊt 150 m3/h . Em ®· nç lùc hÕt m×nh ®Ó hoμn thiªn ®Ò tμi. M¸y nghiÒn nãn lμ lo¹i m¸y cã n¨ng suÊt cao, nghiÒn s¹ch vμ ph©n lo¹i rÊt tèt. Nã cã nhiÒu −u ®iÓm h¬n so víi c¸c m¸y nghiÒn m¸, vμ ngμy nay ®ang ®−îc øng dông réng r·i ®Ó nghiÒn ®¸ r¨m, phôc vô cho c«ng t¸c s¶n xuÊt xi m¨ng, bª t«ng. Víi ®Ò tμi nªu trªn em ®· tÝnh to¸n thiÕt kÕ m¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa cã n¨ng suÊt 225 m3/h, ë c«ng ®o¹n 2 cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®¸ r¨m x©y dùng. Víi nh÷ng kiÕn thøc ®−îc häc tõ m«n m¸y s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng vμ kiÕn thøc tæng thÓ cña c¸c m«n häc chuyªn ngμnh m¸y x©y dùng em ®· thiÕt kÕ xong m¸y nghiÒn nãn Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 8 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa nghiÒn võa cã n¨ng suÊt 225 m3/h. §å ¸n tèt nghiÖp lμ ®Ò tμi quan träng nhÊt trong nhÊt trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp cña mçi sinh viªn, ®©y lμ m«n häc tæng hîp nh»m chuÈn bÞ cho sinh viªn nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n nhÊt ®Ó sau nμy ra tr−êng cã nh÷ng kiÕn thøc cã b¶n ®Ó lμm viÖc. Lμ mét sinh viªn khoa c¬ khÝ x©y dùng, ngμnh m¸y x©y dùng, em cÇn trang bÞ cho m×nh nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n nhÊt ®Ó lμ hμnh trang cho mçi ng−êi sau khi ®i ra ngoμi ®êi lμm viÖc. Em mong r»ng qua viÖc lμm ®å ¸n tèt nghiÖp sÏ mét lÇn n÷a cñng cè kiÕn thøc thËt v÷ng ®Ó lμ hμnh trang vμo ®êi cña em. Lμ t©n kü s− t−¬ng lai em hy väng sÏ gãp mét phÇn c«ng søc vμo sù nghiÖp x©y dùng vμ ph¸t triÓn ®Êt n−íc. Vμ ®−a nghμnh c¬ khÝ viÖt nam ph¸t triÓn lªn mét tÇm cao míi. Trong thêi gian lμm ®Ò tμi tèt nghiÖp, em ®· nhËn ®−îc sù h−íng dÉn nhiÖt t×nh cña PGs.Ts TrÇn V¨n TuÊn vμ cïng c¸c thÇy kh¸c trong bé m«n m¸y X©y Dùng. §Õn nay ®å ¸n tèt nghiÖp cña em ®· hoμn thμnh, tuy nhiªn do thêi gian vμ kh¶ n¨ng cã h¹n, viÖc t×m hiÓu kÕt cÊu m¸y thùc cßn Ýt cho nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt nhÊt ®Þnh. Em rÊt mong ®−îc sù gãp ý cña c¸c thÇy trong bé m«n m¸y XD ®Ó em cã ®iÒu kiÖn n©ng cao kiÕn thøc. Hµ Néi, ngµy 05 th¸ng 06 n¨m 2009 Sinh viªn Hå Xu©n H¶i Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 9 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa Ch−¬ng 1. T×m hiÓu c«ng nghÖ khai th¸c ®¸ vμ gia c«ng ®¸ x©y dùng t¹i ViÖt Nam 1.1 Má ®¸ VËt liÖu ®¸ ®· g¾n liÒn víi c¸c c«ng tr×nh x©y dùng cña loμi ng−êi. ë n−íc ta, ®¸ g¾n liÒn víi rÊt nhiÒu c¸c chñng lo¹i c«ng tr×nh x©y dùng nh− cung ®iÖn, l©u ®μi, ®×nh, chïa, nhμ cöa, ®−êng giao th«ng, c¸c c«ng tr×nh thuû lîi... Ngμy nay, ®¸ x©y dùng lμ thμnh phÇn kh«ng thÓ thiÕu cña c«ng t¸c bª t«ng trong x©y dùng. Trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, nhμ n−íc ®Çu t− më réng hÖ thèng ®−êng giao th«ng (®−êng bé), hÖ thèng thñy lîi phôc vô n«ng nghiÖp, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kiÕn tróc víi qui m« lín th× nhu cÇu vÒ ®¸ x©y dùng cμng trë nªn cÊp thiÕt. Dùa vμo ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi, lμ vïng l·nh thæ cã nguån tμi nguyªn ®¸ phong phó, c¸c tØnh thμnh nh− Hμ Nam, Ninh B×nh, NghÖ An ®· vμ ®ang cã nhiÒu tr¹m khai th¸c ®¸ phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt cña c¸c ®¬n vÞ trong tØnh vμ mét sè tØnh l©n cËn. * S¶n phÈm ®¸ x©y dùng c¸c lo¹i cña c¸c má ®¸ cung cÊp cho thÞ tr−êng nh− sau: Tªn má tuyÕn khai th¸c Tªn ®¬n vÞ khai th¸c S¶n l−îng n¨m (m3) Thùc KÕ ho¹ch hiÖn 1.Má ®¸ KiÖn Khª - Thanh Liªm - C«ng ty cæ phÇn ®¸ v«i HμNam - XÝ nghiÖp ®¸ Phñ lý(Bé GTVT) + TuyÕn nói Bïi + TuyÕn Rõng M¬ + TuyÕn §ång HÊm Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i - HTX Thanh L©m + HTX T©y Hμ - C¸c c«ng ty TNHH + tæ hîp nhá - Chi nh¸nh s«ng §μ 8 - C«ng ty ®¸ ViÖt óc - Mét sè tæ hîp nhá 10 200.000 200.000 100.000 150.000 Kh«ng cã Kh«ng cã 150.000 200.000 250.000 300.000 Kh«ng cã 200.000 250.000 20.000 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn 2. Má ®¸ Gia Thanh - Gia ViÔn - Ninh B×nh 3. Má ®¸ Thanh NghÞ Thanh Liªm 4. C¸c má ®¸ thuéc huyÖn Kim B¶ng M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa - C«ng ty TNHH Phóc Léc - C«ng ty cæ phÇn ®¸ v«i Hμ Nam - C¸c c«ng ty TNHH + c¸c tæ hîp - C¸c c«ng ty TNHH + c¸c tæ hîp - C«ng ty VIMECOVINACONEX Kh«ng cã 120.000 Kh«ng cã Kh«ng cã 80.000 150.000 Kh«ng cã 300.000 150.000 120.000 1.690.000 Céng * T×nh h×nh s¶n xuÊt cña c¸c má ®¸: + Trong c¸c má khai th¸c th¸c trªn, quy m« s¶n xuÊt, khèi l−îng s¶n phÈm vÉn tËp trung chñ yÕu t¹i c¸c má KiÖn Khª (chiÕm tØ trong 70%). C¸c má ®¸ cßn l¹i t−¬ng ®èi ®éc lËp, møc ®é ¶nh h−ëng ®Õn má KiÖn Khª kh«ng ®¸ng kÓ. Víi nhu cÇu thÞ tr−êng cña khu vùc t¹i thêi ®iÓm hiÖn nay theo nhËn ®Þnh cña c¸c nhμ s¶n xuÊt vμ nhμ cung øng ë møc xÊp xØ 1,8 tr m3. MÆc dï s¶n l−îng thùc tÕ cña khu vùc cã møc t¨ng tr−ëng tõ 15- 20 % n¨m, nh−ng t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i, kh¶ n¨ng cung øng cßn thÊp h¬n so víi nhu cÇu cña thi tr−êng, cÇn ®¸p øng kho¶ng 110.000m3/ n¨m. + T¹i má ®¸ KiÖn Khª, tuyÕn khai th¸c Nói Bïi lμ tuyÕn khai th¸c cã s¶n l−îng lín nhÊt: 600.000m3/ n¨m (chiÕm 60% s¶n l−îng cña má KiÖn Khª vμ 42% tæng s¶n l−îng cña c¸c má trong khu vùc). Tuy vËy, thùc tr¹ng cña tuyÕn khai th¸c nμy nh− sau: Do thêi gian khai th¸c dμi (b»ng biÖn ph¸p khai th¸c thñ c«ng ®èi víi nh©n d©n ®Þa ph−¬ng ®· cã kho¶ng 100 n¨m l¹i ®©y; khai th¸c b»ng ph−¬ng tiÖn m¸y mãc cã tõ nh÷ng n¨m 1960), ®Õn nay tr÷ l−îng ®¸ cña tuyÕn Nói Bïi chØ cßn kho¶ng 3.000.000 m3. Víi tèc ®é khai th¸c hiÖn nay th× chØ trong kho¶ng 3-4 n¨m n÷a, tuyÕn nμy sÏ hÕt kh¶ n¨ng khai th¸c. + Sau khi tuyÕn khai th¸c Nói Bïi hÕt kh¶ n¨ng khai th¸c, viÖc më c¸c tuyÕn khai th¸c míi (t¹i §ång HÊm vμ §ång BÇu) ch−a thÓ ®¸p øng kÞp th× s¶n Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 11 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa l−îng ®¸ x©y dùng cung cÊp cho thÞ tr−êng cña má KiÖn Khª thùc tÕ trong t×nh tr¹ng nh− sau : Gi¶m do mÊt nguån tμi nguyªn khai th¸c = 600.000 m3/ n¨m Kh¶ n¨ng ®¸p øng cßn thiÕu = 110.000 m3/ n¨m Møc t¨ng tr−ëng cña c¸c tuyÕn cßn l¹i = 150.000 m3/ n¨m S¶n l−îng cßn thiÕu cÇn bï ®¾p = 560.000 m3/ n¨m Lùa chän d©y chuyÒn s¶n xuÊt Dùa vμo nghiªn cøu kh¶o s¸t nhu cÇu cña thÞ tr−êng, kh¶ n¨ng cung øng cña c¸c tr¹m khai th¸c ®¸ trong khu vùc hiÖn t¹i. Cïng víi sù ph¸t triÓn më réng cña c¸c tr¹m khai th¸c nμy vμ kÕ ho¹ch ®Çu t− cña c¸c nhμ ®Çu t− kh¸c trong thêi gian tíi. §ång thêi dùa vμo nhiÖm vô thiÕt kÕ tèt nghiÖp, ta lùa chän quy m« ®Çu t− nh− sau: Hai d©y chuyÒn c«ng nghÖ khai th¸c vμ chÕ biÕn ®¸ hiÖn ®¹i ho¹t ®éng song song ®¶m b¶o tæng c«ng suÊt ®¹t ®−îc lμ ≥ 150 m3/h . S¶n phÈm ®¹t ®−îc cña d©y chuyÒn Víi môc ®Ých cña dù ¸n lμ nghiªn cøu lËp dù ¸n tr¹m khai th¸c ®¸ x©y dùng nªn s¶n phÈm ®¸ lùa chän cña ph−¬ng ¸n bao gåm: §¸ 0- 10 mm: + C¸c ®Æc ®iÓm chñ yÕu: Cã kÝch th−íc < 10mm. C¸c lo¹i ®¸ nμy lμ s¶n phÈm tËn thu trong qu¸ tr×nh s¬ chÕ vμ gia c«ng. + C«ng dông: Dïng trong x©y dùng lμm g¹ch block, c¸c s¶n phÈm phÕ th¶i. §¸ 10- 20 mm: + C¸c ®Æc ®iÓm chñ yÕu: §¸ thμnh phÈm cã kÝch th−íc tõ 10mm ®Õn 20 mm ®−îc gia c«ng cã nhiÒu gãc c¹nh, l−îng h¹t dÑt vμ dμi bÞ h¹n chÕ trong thμnh phÈm, kh«ng lÉn t¹p chÊt h÷u c¬ hay c¸c chÊt cã tÝnh ¨n mßn g©y h¹i. C−êng ®é chÞu nÐn trung b×nh ®¹t ≥ 900kG/cm2. + C«ng dông: S¶n phÈm nμy ®Æc biÖt thÝch øng cho viÖc s¶n xuÊt c¸c kÕt cÊu bª t«ng ®æ t¹i chç hoÆc c¸c cÊu kiÖn bª t«ng ®óc s½n cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng d©n dông, c«ng nghiÖp, giao th«ng, thuû lîi. §¸ 20- 40 mm: Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 12 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa + C¸c ®Æc ®iÓm chñ yÕu: §¸ thμnh phÈm cã kÝch th−íc 20 mm ®Õn 40 mm ®−îc gia c«ng cã nhiÒu gãc c¹nh, l−îng h¹t dÑt vμ dμi bÞ h¹n chÕ trong thμnh phÈm, kh«ng lÉn t¹p chÊt h÷u c¬ hay c¸c chÊt cã tÝnh ¨n mßn g©y h¹i. C−êng ®é chÞu nÐn trung b×nh ®¹t ≥ 900kG/cm2. + C«ng dông: S¶n phÈm nμy ®−îc dïng trong s¶n xuÊt bª t«ng asphant trong x©y dùng ®−êng bé, bª t«ng xi m¨ng trong x©y dùng c¸c c«ng tr×nh x©y dùng d©n dông vμ c«ng nghiÖp, lμm líp ®¸ ®Öm trong viÖc x©y dùng ®−êng s¾t. Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 13 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa 1.2 C«ng nghÖ khai th¸c ®¸ Quy tr×nh khai th¸c ®¸ : Khai th¸c ®¸. Khoan næ m×n c¾t tÇng theo líp nghiªng b»ng m¸y khoan ®Ëp xoay. S¬ chÕ, trung chuyÓn nguyªn liÖu khoan, ®Ëp ®¸ cã kÝch th−íc lín h¬n kÝch cì cho phÐp n¹p vμo m¸y nghiÒn b»ng khoan cÇm tay vμ c¸c dông cô kh¸c. Sö dông m¸y xóc tiÖn vËn chuyÓn c¬ giíi n¹p nguyªn liÖu vμo m¸y nghiÒn. Gia c«ng c¸c s¶n phÈm ®¸ qua d©y chuyÒn nghiÒn sμng, ®−îc tÝnh to¸n lùa chän phï hîp víi quy m« c«ng suÊt yªu cÇu. Xö lý s¶n phÈm, tËp kÕt s¶n phÈm vμo b·i chøa vμ xuÊt s¶n phÈm b»ng b¨ng t¶i vμ ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn c¬ giíi (m¸y xóc + « t«). Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 14 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa C¸c c«ng t¸c chÝnh trong quy tr×nh s¶n xuÊt : + C«ng t¸c khoan + C«ng t¸c næ m×n + C«ng t¸c bèc xÕp vμ vËn chuyÓn ®¸ tõ má khai th¸c vÒ x−ëng s¶n xuÊt + C«ng t¸c nghiÒn + C«ng t¸c sμng + C«ng t¸c tËp kÕt s¶n phÈm vμo b·i chøa b»ng b¨ng t¶i + C«ng t¸c xuÊt s¶n phÈm b»ng ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn c¬ giíi 1.2.1 C«ng t¸c khoan C¸c ph−¬ng ph¸p khoan Qu¸ tr×nh khoan bao gåm sù ph¸ vì ®Êt ®¸ ë g−¬ng lç khoan b»ng dông cô khoan vμ lÊy s¶n phÈm ph¸ vì (phoi khoan) ra khái lç khoan. §èi víi tÊt c¶ c¸c ph−¬ng ph¸p khoan, khi khoan ®Òu ph¶i thùc hiÖn nh÷ng kh©u chñ yÕu nh− sau: chuÈn bÞ vμ ®Æt m¸y khoan, khoan( ph¸ vì ®Êt ®¸) vμ lÊy s¶n phÈm ra khái lç khoan, l¾p ti khoan ®Ó ®¹t ®−îc ®é s©u yªu cÇu, th¸o nã ra khi kÕt thóc c«ng viÖc, thay ®Çu khoan ®· bÞ mßn vμ di chuyÓn m¸y khoan ®Õn vÞ trÝ míi. TÝnh ®a d¹ng cña c¸c ph−¬ng tiÖn vμ ph−¬ng ph¸p khoan ®ßi hái ph¶i ph©n lo¹i chóng theo nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau: a. Theo b¶n chÊt øng suÊt ph¸ vì ®Êt ®¸ + Khoan c¬ häc: ®Êt ®¸ bÞ ph¸ vì do ph¸t triÓn trong nã øng suÊt c¬. Khoan c¬ häc bao gåm: khoan ®Ëp, khoan xoay, khoan ®Ëp - xoay, khoan xoay- ®Ëp, khoan siªu ©m, khoan ®iÖn thuû lùc, næ t¹o lç khoan vμ khoan thuû lùc. + Khoan nhiÖt: sù ph¸ vì ®Êt ®¸ do ph¸t triÓn ®Êt ®¸ øng suÊt nhiÖt. Ph−¬ng ph¸p khoan nhiÖt bao gåm: khoan nhiÖt, khoan plazma, khoan ®iÖn - nhiÖt. b. Theo c¸c d¹ng truyÒn n¨ng l−îng cho ®Êt ®¸ + Ph−¬ng ph¸p tiÕp xóc: khoan ®Ëp, khoan xoay, khoan ®Ëp - xoay, khoan xoay- ®Ëp, khoan ®iÖn - nhiÖt vμ næ t¹o lç khoan. + Ph−¬ng ph¸p kh«ng tiÕp xóc: Khoan nhiÖt, khoan plazma, khoan thuû lùc, khoan ®iÖn thuû lùc vμ khoan siªu ©m. Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 15 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa c. Theo ph−¬ng ph¸p t¸c dông lªn ®Êt ®¸ + Ph¸ vì ®Êt ®¸ b»ng dông cô cøng: Khoan ®Ëp, khoan xoay, khoan ®Ëp- xoay vμ khoan xoay- ®Ëp. + Ph¸ vì b»ng khÝ: Ph−¬ng ph¸p næ t¹o lç khoan. + Ph¸ vì b»ng chÊt láng: khoan thuû lùc vμ khoan ®iÖn- thuû lùc. + Ph¸ vì b»ng dßng ®iÖn: khoan nhiÖt ®iÖn vμ xung l−îng ®iÖn. + Ph−¬ng ph¸p phèi hîp: khÝ vμ nhiÖt, chÊt mμi mßn vμ chÊt láng (khoan siªu ©m). d. Theo s¬ ®å ph¸ vì g−¬ng lç khoan + Khoan lÊy mÉu: Khoan vßng quanh tiÕt diÖn g−¬ng lç khoan, phÇn ®Êt ®¸ ë gi÷a kh«ng bÞ ph¸ vì (gäi lμ mÉu vμ ®−îc lÊy lªn khái mÆt ®Êt nhê c¬ cÊu ®Æc biÖt). + Khoan ph¸ vì toμn bé g−¬ng lç khoan: dông cô khoan ph¸ vì toμn bé diÖn tÝch g−¬ng lç khoan. e. Theo ph−¬ng ph¸p lÊy s¶n phÈm ph¸ vì ra khái lç khoan + Ph−¬ng ph¸p khoan víi sù lμm s¹ch lç khoan theo chu kú. + Ph−¬ng ph¸p khoan víi sù lμm s¹ch lç khoan liªn tôc. f. Theo d¹ng n¨ng l−îng sö dông. + Khoan tay: tÊt c¶ c¸c kh©u ®Òu ®−îc thùc hiÖn b»ng tay. + Khoan m¸y:(nhê n¨ng l−îng ®iÖn, khÝ Ðp thuû lùc): tÊt c¶ mäi qu¸ tr×nh khoan ®−îc thùc hiÖn b»ng c¸c c¬ cÊu kh¸c nhau. Mét c¸ch tæng qu¸t cã thÓ ph©n tÊt c¶ c¸c ph−¬ng ph¸p khoan thμnh 2 nhãm: Khoan c¬ häc vμ khoan vËt lý - c¬. + Nh÷ng ph−¬ng ph¸p khoan c¬ häc bao gåm: Khoan xoay, khoan ®Ëp, khoan ®Ëp- xoay, khoan xoay- ®Ëp. §©y lμ nh÷ng ph−¬ng ph¸p phæ biÕn vμ ®−îc sö dông nhiÒu trong c«ng t¸c khai th¸c má. + Nh÷ng ph−¬ng ph¸p khoan vËt lý c¬ bao gåm: Khoan nhiÖt, næ t¹o lç khoan, khoan thuû lùc, khoan ®iÖn- thuû lùc, ph−¬ng ph¸p siªu ©m . Trong c¸c ph−¬ng ph¸p khoan vËt lý c¬ kÓ trªn ng−êi ta míi sö dông ë má ph−¬ng ph¸p Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 16 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa khoan nhiÖt vμ ph−¬ng ph¸p næ t¹o lç khoan, cßn nh÷ng ph−¬ng ph¸p cßn l¹i ®ang ë giai ®o¹n hoμn thiÖn vμ nghiªn cøu trong phßng thÝ nghiÖm. 1.2.2 §Æc ®iÓm cña m«t sè ph−¬ng ph¸p khoan hay dïng vµ −u nh−îc ®iÓm cña tõng lo¹i a. Khoan xoay Dông cô khoan ®−îc quay quanh trôc trïng víi trôc lç khoan vμ ®ång thêi truyÒn lªn g−¬ng lç khoan mét lùc Ên x¸c ®Þnh. Lùc däc trôc P0 cÇn lín h¬n giíi h¹n bÒn nÐn cña ®Êt ®¸ trªn bÒ mÆt tiÕp xóc gi÷a l−ìi c¾t cña dông cu khoan víi ®Êt ®¸. Khi ®ã x¶y ra sù ph¸ vì liªn tôc do nÐn vμ c¾t c¸c phÇn tö ®Êt ®¸ tõ g−¬ng lç khoan. S¶n phÈm ph¸ vì ®−îc lÊy ra khái lç khoan nhê ti xo¾n, n−íc hoÆc khÝ nÐn. ë c¸c má khai th¸c, ng−êi ta sö dông khoan xoay b»ng l−ìi c¾t nhê m¸y khoan xoay, khoan cét, m¸y khoan ti xo¾n vμ khoan b»ng dông cô khoan kim c−¬ng. + ¦u ®iÓm: C¶i thiÖn tèt ®iÒu kiÖn vª sinh c«ng nghiÖp, sö dông ®¬n gi¶n, n¨ng suÊt cao trong ®Êt ®¸ mÒm. + Nh−îc ®iÓm: NÕu ®é cøng vμ ®é mμi mßn cña ®Êt ®¸ lín sÏ t¨ng ®¸ng kÓ ®é mßn cña dông cô khoan, gi¶m tèc ®é khoan vμ khoan xoay sÏ trë nªn kh«ng kinh tÕ. b. Khoan ®Ëp Dông cô khoan ®Ëp vμo g−¬ng lç khoan vμ ®Êt ®¸ bÞ pha vì d−íi l−ìi cña dông cô khoan. Sau mçi lÇn ®Ëp, dông cô khoan xoay di mét gãc nhÊt ®Þnh, ®¶m b¶o ph¸ vì liªn tiÕp toμn bé diÖn tÝch g−¬ng lç khoan vμ t¹o thμnh tiÕt diÖn trßn. Khoan ®Ëp ®−îc sö dông víi ®Êt ®¸ cã hÖ sè ®é cøng f ≥ 6. §©y lμ ph−¬ng ph¸p khoan cã n¨ng suÊt thÊp, hiÖu qu¶ kh«ng cao. HiÖn nay nã Ýt ®−îc sö dông trªn toμn thÕ giíi, cßn ë ViÖt Nam nã vÉn ®−îc sö dung ë mét sè má lé thiªn. Tuy nhiªn, trong t−¬ng lai kh«ng xa, nã sÏ ®−îc thay thÕ toμn bé b»ng c¸c lo¹i m¸y khoan hiÖn ®¹i h¬n vμ cã n¨ng suÊt cao h¬n. c. Khoan ®Ëp - xoay Dông cô khoan lμ bé phËn ®Ëp ch×m vμ bóa khoan víi c¬ cÊu quay ®éc lËp. Dông cô khoan xoay liªn tôc vμ ®Ëp vμo g−¬ng lç khoan. §Êt ®¸ bÞ ph¸ vì lμ do sù t¸c ®éng cña ®Çu khoan khi ®Ëp. Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 17 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa Ph−¬ng ph¸p khoan ®Ëp - xoay ®−îc sö dông réng r·i ë c¸c má hÇm lß còng nh− c¸c má lé thiªn cã s¶n l−îng nhá hoÆc trung b×nh, ®Ó khoan lç th¼ng ®øng hoÆc nghiªng ®−êng kÝnh 85 -110 mm vμ chiÒu s©u ®Õn 40m. d. Khoan xoay - ®Ëp Dông cô khoan ®−îc xoay liªn tôc víi lùc däc trôc lín ®Ëp vμo g−¬ng lç khoan. §Êt ®¸ bÞ ph¸ vì lμ do t¸c ®éng cña dông cô khoan khi ®Ëp vμ do sù vì lë ®Êt ®¸ khi xoay. So víi khoan xoay vμ bóa khoan ®Ëp th× khoan xoay ®Ëp cã nhiÒu −u ®iÓm khi khoan ®Êt ®¸ cã ®é cøng trung b×nh. So víi khoan xoay th× khoan xoay - ®Ëp cã ®é bÒn chång khoan lín h¬n, tèc ®é khoan cao h¬n. So víi khoan ®Ëp th× khoan xoay- ®Ëp cã ®é bÒn l−ìi khoan lín h¬n, tèc ®é khoan còng cao h¬n, cã thÓ ®iÒu chØnh lùc däc trôc, tÇn sè xoay vμ n¨ng l−îng ®Ëp phï hîp víi ®é cøng cña ®Êt ®¸. Nh−îc ®iÓm chÝnh cña khoan xoay- ®Ëp lμ: chi phÝ n¨ng l−îng lín h¬n so víi khoan ®Ëp, hiÖu qu¶ kÐm khi khoan ®Êt ®¸ rÊt cøng, kÝch th−íc vμ träng l−îng m¸y khoan lín lμm h¹n chÕ lÜnh vùc sö dông cña nã. Thùc nghiÖm cho thÊy khoan xoay ®Ëp ®−îc sö dông hîp lý nhÊt trong ®Êt ®¸ cã hÖ sè ®é cøng f tõ 5-6 vμ 12-14. * Lùa chän ph−¬ng ph¸p khoan Víi qui m« dù ¸n lμ qui m« nhá, dùa vμo b¸o c¸o ®Þa chÊt cña khu vùc vμ nh÷ng −u nh−îc ®iÓm cña c¸c ph−¬ng ph¸p khoan kÓ trªn, ta lùa chän ph−¬ng ph¸p khoan ®Ëp - xoay. Ph−¬ng ph¸p khoan nμy cã nh÷ng −u ®iÓm h¬n h¼n so víi ph−¬ng ph¸p khoan xoay vμ ph−¬ng ph¸p khoan ®Ëp. So víi ph−¬ng ph¸p khoan xoay- ®Ëp, víi qui m« dù ¸n nhá, sö dông ph−¬ng ph¸p khoan nμy gi¶m ®−îc chi phÝ n¨ng l−îng, dÔ dμng di chuyÓn tíi vi trÝ míi nªn lμm t¨ng n¨ng suÊt, t¨ng hiÖu qu¶ sö dông. 1.2.3 C«ng t¸c næ m×n * C¸c lo¹i chÊt næ c«ng nghiÖp - Ph©n lo¹i chÊt næ c«ng nghiÖp a. Theo møc ®é nguy hiÓm khi b¶o qu¶n vμ vËn chuyÓn, vËt liÖu næ ®−îc chia thμnh 5 nhãm: + ChÊt næ chøa nitr« ªte láng lín h¬n 15%, gecx«gen, tetrin. Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 18 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa + ChÊt næ chøa nitrat amon, tr«tin, nitr« ete láng nhá h¬n 15%; gecx«gen kÐm nh¹y vμ d©y næ. + Thuèc ®en khãi vμ kh«ng khãi. + KÝp næ vμ r¬ le vi sai. + L−îng thuèc næ ®Ó khoan vμ c¸c lo¹i ®¹n bªn trong cã bé phËn lμm næ. b. Theo ®iÒu kiÖn an toμn khi sö dông, c¸c lo¹i chÊt næ ®−îc ph©n thμnh 2 nhãm vμ 6 lo¹i: - Nhãm I lμ lo¹i chÊt næ th−êng dïng, nã bao gåm 2 lo¹i: + Lo¹i I dïng ®Ó næ trªn mÆt ®Êt + Lo¹i II dïng ®Ó næ ë lé thiªn vμ hÇm lß kh«ng g©y nguy hiÓm vÒ khÝ vμ bôi næ. - Nhãm II lμ chÊt næ an toμn, nã bao gåm: + Lo¹i III lμ chÊt næ cã c«ng suÊt cao, ®é an toμn thÊp ®èi víi nh÷ng g−¬ng ®¸ cña má than hÇm lß nguy hiÓm vÒ næ khÝ vμ bôi. + Lo¹i IV lμ chÊt næ c«ng suÊt trung b×nh, ®é an toμn trung b×nh, dïng ®Ó næ m×n khi khai th¸c than ë hÇm lß nguy hiÓm vÒ khÝ vμ bôi næ. + Lo¹i V lμ chÊt næ cã ®é an toμn cao dïng ®Ó næ than vμ ®Êt ®¸ trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt nguy hiÓm. + Lo¹i VI lμ chÊt næ cã ®é an toμn rÊt cao, dïng ®Ó næ than vμ ®Êt ®¸ trong lß chî, ®μo phÔu th¸o quÆng vμ lß nèi trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nguy hiÓm nhÊt vÒ khÝ mªtan vμ bôi than. c. Theo thμnh phÇn, chÊt næ c«ng nghiÖp ®−îc chia thμnh: chÊt næ chøa nitrat am«n (am«nÝt, ®inam«n, grannulÝt, ig®anÝt), chÊt næ trªn c¬ së nitr« ete láng, chÊt næ chøa hîp chÊt nitr«. - Nguyªn t¾c lùa chän chÊt næ trong khai th¸c má lé thiªn Trªn má lé thiªn, ®Êt ®¸ chñ yÕu ®−îc ph¸ vì b»ng l−îng thuèc næ trong lç khoan th¼ng ®øng hoÆc nghiªng ®−êng kÝnh 100 - 320 mm. §Ó ®Ëp vì lÇn 2 sö dông l−îng thuèc trong lç khoan nhá vμ l−îng thuèc ®¾p ngoμi: + Trªn má lé thiªn cã thÓ sö dông chÊt næ cã ®−êng kÝnh tíi h¹n (h¬n 100mm), nghÜa lμ cã kh¶ n¨ng kÝch næ thÊp trong l−îng thuèc ®−êng kÝnh nhá. §ã lμ c¸c lo¹i chÊt næ h¹t, nã ®¶m b¶o ®Ëp vì ®Êt ®¸ ®Òu ®Æn h¬n. Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 19 Líp: 50km1 §å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn M¸y nghiÒn nãn nghiÒn võa + Khi ph¸ vì ®Êt ®¸ trªn má lé thiªn kh«ng yªu cÇu kh¾t khe vÒ l−îng khÝ ®éc sinh ra khi næ m×n, v× vËy cã thÓ sö dông nh÷ng lo¹i chÊt næ cã c©n b»ng «xi kh¸c kh«ng. + Trªn má lé thiªn yªu cÇu n¹p nhiÒu lç khoan trong thêi gian ng¾n. V× vËy chÊt næ cÇn ®¶m b¶o ®é t¬i, kh«ng vãn côc, Ýt bôi, ®é nh¹y thÊp ®èi víi c¸c t¸c ®éng c¬ häc. + Khi n¹p lç khoan cã n−íc th× sö dông lo¹i chÊt næ æn ®Þnh n−íc cã mËt ®é lín h¬n 1g/cm3 ®¶m b¶o ch×m tèt trong n−íc. Hçn hîp chÊt næ víi n−íc cÇn cã ®é æn ®Þnh kÝch næ. + LÜnh vùc sö dông chÊt næ chøa n−íc sÏ t¨ng lªn ®¸ng kÓ theo møc ®é hoμn thiÖn c«ng nghÖ n¹p c¬ giíi vμ n©ng cao ®é æn ®Þnh cña nã víi n−íc. ChÊt næ chøa n−íc cÇn cã ®é æn ®Þnh l©u dμi trong lç khoan cã n−íc ch¶y. §iÒu ®ã cho phÐp trªn nh÷ng ®èi t−îng lín sö dông chÊt næ ®−îc chÕ t¹o t¹i vÞ trÝ sö dông nã. + §Ó n¹p vμ næ nh÷ng lç khoan biªn cÇn thiÕt s¶n xuÊt nh÷ng l−îng thuèc næ d©y. 1.2.4 C¸c ph−¬ng ph¸p lµm næ l−îng thuèc a. Kh¸i niÖm vμ ph©n lo¹i: Trong c«ng nghiÖp ng−êi ta th−êng dïng l−îng thuèc næ cã ®é nh¹y cao ®−îc chøa trong kÝp næ th−êng, kÝp ®iÖn hoÆc d©y næ ®Ó lμm xung l−îng ban ®Çu. Tuú theo ®Æc tÝnh cña l−îng thuèc næ chÝnh cã thÓ kÝch næ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp qua måi næ trung gian. Phô thuéc vμo ph−¬ng ph¸p kÝch næ måi næ, ng−êi ta chia thμnh 3 ph−¬ng ph¸p lμm næ l−îng thuèc nh− sau: + Næ b»ng c¸ch ®èt + Næ b»ng ®iÖn + Næ b»ng d©y næ b. ¦u nh−îc ®iÓm vμ lÜnh vùc sö dông cña c¸c ph−¬ng ph¸p kÝch næ måi næ: Næ b»ng c¸ch ®èt: + Næ m×n b»ng d©y ch¸y chËm cã thÓ sö dông ë má hÇm lß vμ má lé thiªn kh«ng cã nguy c¬ vÒ næ khÝ vμ bôi. Næ m×n b»ng d©y ch¸y chËm cÊm dïng trong c¸c tr−êng hîp sau: - Má cã nguy c¬ næ khÝ vμ bôi Sinh viªn: Hå Xu©n H¶i 20 Líp: 50km1