Tài liệu Thế giới nhân vật trong truyện ngắn và tiểu thuyết bích ngân

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thị Thái THẾ GIỚI NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN NGẮN VÀ TIỂU THUYẾT BÍCH NGÂN LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ VÀ VĂN HÓA VIỆT NAM Thành phố Hồ Chí Minh – 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thị Thái THẾ GIỚI NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN NGẮN VÀ TIỂU THUYẾT BÍCH NGÂN Chuyên ngành : Văn học Việt Nam Mã số : 60 22 01 21 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ VÀ VĂN HÓA VIỆT NAM NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN HOÀI ANH Thành phố Hồ Chí Minh – 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu riêng của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kì công trình nào khác. Tp. Hồ Chí Minh, tháng 9 năm 2015 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thái LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn sự nhiệt tình giúp đỡ của Ban Giám hiệu Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, Phòng sau đại học, tập thể thầy cô trong Khoa Ngữ văn đã tạo điều kiện cho tôi học tập và nghiên cứu trong suốt khóa học. Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc tới TS. Trần Hoài Anh đã tận tình hướng dẫn, động viên tôi hoàn thành tốt luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn nhà văn Bích Ngân đã cung cấp cho tôi những tư liệu, động viên, giúp đỡ tôi khi thực hiện đề tài này. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè đã tạo điều kiện, động viên tôi hoàn thành đề tài luận văn. Tp. Hồ Chí Minh, tháng 9 năm 2015 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thái MỤC LỤC Trang bìa phụ Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục MỞ ĐẦU ................................................................................................................1 Chương 1. BÍCH NGÂN – CUỘC ĐỜI, VĂN NGHIỆP VÀ QUAN NIỆM NGHỆ THUẬT .....................................................................................................11 1.1. Cuộc đời .....................................................................................................11 1.1.1. Quê hương và thời niên thiếu ...............................................................11 1.1.2. Những năm tháng trưởng thành ...........................................................12 1.1.3. Nhà văn và nhà quản lí văn nghệ .........................................................13 1.2. Văn nghiệp..................................................................................................15 1.2.1. Sự nghiệp văn chương..........................................................................15 1.2.2. Bích Ngân trong cái nhìn đối sánh với các nữ văn sĩ cùng thời ..........20 1.3. Quan niệm nghệ thuật của nhà văn Bích Ngân ..........................................22 1.3.1. Quan niệm nghệ thuật và quan niệm nghệ thuật về con người ............22 1.3.2. Quan niệm nghệ thuật của nhà văn Bích Ngân ....................................27 Tiểu kết Chương 1 ................................................................................................34 Chương 2. THẾ GIỚI NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN NGẮN TIỂU THUYẾT BÍCH NGÂN VÀ NHÌN TỪ PHƯƠNG DIỆN NỘI DUNG ...................................................................................................................35 2.1. Khái niệm thế giới nhân vật .......................................................................35 2.1.1. Nhân vật ...............................................................................................35 2.1.2. Thế giới nhân vật .................................................................................37 2.2. Đặc điểm thế giới nhân vật trong truyện ngắn và tiểu thuyết Bích Ngân .38 2.2.1. Thế giới nhân vật đa dạng, phong phú về thành phần xã hội ..............39 2.2.2. Nhân vật phản ánh nhiều góc cạnh của cuộc sống hiện đại .................52 2.2.3. Thế giới nhân vật gắn với bản sắc văn hóa Nam Bộ ...........................77 Tiểu kết Chương 2 ................................................................................................82 Chương 3. THẾ GIỚI NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN NGẮN TIỂU THUYẾT CỦA BÍCH NGÂN VÀ NHÌN TỪ PHƯƠNG DIỆN NGHỆ THUẬT .....................................................................................................83 3.1. Nghệ thuật miêu tả ngoại hình, hành động của nhân vật ...........................83 3.1.1. Miêu tả ngoại hình của nhân vật ..........................................................83 3.1.2. Miêu tả hành động của nhân vật ..........................................................87 3.2. Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện để khắc họa tính cách nhân vật ..96 3.2.1. Tình huống trữ tình, thơ mộng .............................................................96 3.2.2. Tình huống lựa chọn nghiệt ngã ..........................................................98 3.2.3. Tình huống bi kịch .............................................................................101 3.3. Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ trong xây dựng tính cách nhân vật ...........104 3.3.1. Sử dụng ngôn ngữ của cuộc sống hiện đại.........................................104 3.3.2. Sử dụng ngôn ngữ độc thoại, đối thoại ..............................................106 3.3.3. Ngôn ngữ trần thuật thể hiện phương ngữ Nam Bộ...........................117 Tiểu kết Chương 3 ..............................................................................................121 KẾT LUẬN .........................................................................................................122 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................126 PHỤ LỤC............................................................................................................134