Tài liệu Tây tạng giọt hoa trong nắng

1 t©y t¹ng giät hoa trong n¾ng v¨n cÇm h¶i Bót ký nhµ xuÊt b¶n........ 2 T«i xin c¶m ¬n H÷u Thu vµ Seraphin TrÇn §×nh QuyÒn, nÕu kh«ng dµnh cho t«i sù tËn tuþ gióp ®ì víi tÊm lßng nhÑ nhµng cña c¸c anh, t«i kh«ng thÓ ®Æt ch©n lªn T©y T¹ng. T«i göi ®Õn ng-êi anh em Seraphin NguyÔn Gia Long, TrÇn Thøc, Pan Phïng Phu, NguyÔn V¨n Cao, TrÇn Trung Hû, nguêi hiÒn NguyÔn Thiªn H-¬ng, NguyÔn Trinh S¬n vµ nh÷ng ng-êi b¹n lßng biÕt ¬n v× sù chia sÎ trong nh÷ng ngµy nhí vÒ T©y T¹ng. Vµ dÜ nhiªn, Cao Quan Hong, kh«ng ®i hoang cïng anh, t«i khã lßng thÊy ®-îc T©y T¹ng trong con m¾t thø ba cña m×nh. Cuèi cïng, xin mét lêi kinh c¶m t¹ nh÷ng vÞ thÇy, nh÷ng linh hån gia ®×nh mµ tõng ch÷ trong tËp s¸ch nµy qu¸n t-ëng ®Õn. V¨n CÇm H¶i 3 Sîi l«ng n¸ch cña hµnh tinh xanh R»ng tin, tªn tuæi lµ n¬i tró Èn danh tÝnh cña mét ®êi ng-êi th× kÓ tõ lóc nhËn tÊm giÊy th«ng hµnh ®Æc biÖt cña c¬ quan an ninh Trung Quèc vµo r¹ng s¸ng ngµy 18 th¸ng 9 n¨m 2003, n¬i chèn n-¬ng th©n gÇn 30 n¨m cña ®êi t«i ®· thay ®æi ! B©ng khu©ng. T«i Tia n¾ng non ngoi lªn NÐt ch÷ khiªu vò Tõng d©y löa rÐo r¾t tÊm giÊy th«ng hµnh. Tªn tuæi m×nh mµ cø ngê cÇm mét cuéc ®êi kh¸c l¹ nµo ®ã võa r¬i qua tay! §©y lµ lÇn ®Çu tiªn, t«i kh«ng thÓ ®äc tªn tuæi m×nh trong dßng chõ mña l­ín ²nh lôa mang d²ng h×nh “v¨n sÊm” théi Ng­ëng ThiÒu Trung Quçc ho¯ quyÖn vìi ®iÖu “brahmi” Ê n ®é cæ x-a. Trong khãi s-¬ng mÞt mïng b×nh minh Thµnh §«, t«i ng¾m nh×n tÊm giÊy th«ng hµnh vµ thÇm ®o¸n, dßng ch÷ mÒm ¸nh löa, bu«ng th¶ nh-ng kh«ng mÊt vÎ bÝ Èn, chuyÓn thøc t©m tr¹ng theo ®-êng nÐt tuú høng khi ®ang chuÈn chu bçng nhiªn sæ dµi s©u th¼m råi ®ét ngét mãc lªn cao vêi khã l-êng, ¾t h¼n ph¶i sinh tõ vïng ®Êt giµu ¸nh s¸ng vµ tù do! Bá l¹i Thµnh §« vµ ng«i mé L-u BÞ ®-îm mµu khãi sóng thuë ba qu©n chèng Tµo cßn hËn ®¾m thêi gian, t«i bay lªn Himalaya n¾ng tuyÕt. Cµng t-¬i bay lªn cao n¾ng cµng h-ng phÊn ¸nh m¾t. Mét buæi s¸ng ch-a ®Çy mµ t«i ®· bay qua hai s¾c mµu thÕ giíi s-¬ng mï Thµnh §« vµ ¸nh s¸ng Himalaya. Qu¶ nhiªn, miÒn ®Êt n»m gi÷a vßng tay Trung Quèc vµ Ê n ®é, n¬i sinh ra dßng ch÷ löa khiªu vò kia thËt lµ ph× nhiªu ¸nh s¸ng, ngay c¶ trong giÊc ngñ, nh÷ng ®-êng m¬ vÉn lung linh n¾ng vµng. ThÕ giíi chØ cã mét miÒn ®Êt diÖu kú nh- vËy, ®ã chÝnh lµ T©y T¹ng! Cã lÏ, sù ¸m ¶nh s©u s¾c víi dßng ch¶y cña ¸nh s¸ng l-în quanh co trªn nh÷ng ®Ønh nói tuyÕt ®· trë thµnh dßng ch÷ qua m-êi ngãn tay ng-êi. T«i nh×n tÊm giÊy th«ng hµnh, tªn tuæi hoa m¾t t«i. Ch÷ kh«ng cßn lµ ch÷. Ch÷ b©y giê lµ löa th¾p lªn c¬n say nång nµn. B»ng t©m thÕ cña miÒn m-a bôi bªn bê biÓn §«ng, t«i b¾t ®Çu tan ch¶y trong nguån s¸ng Himalaya! Himalaya! 4 Nhê say, nh©n lo¹i v-ît ra ngoµi tr¹ng th¸i b×nh th-êng! T«i kh«ng cã r-îu ®Ó say, chØ cã ¸nh n¾ng trµn ®Çy huyÕt qu¶n. T«i uèng ¸nh s¸ng, uèng råi l¹i uèng, nh- ng-êi T¹ng nãi, råi uèng n÷a cho ®Õn khi ng· xuèng ®Êt, l¹i ®øng lªn, l¹i b¾t ®Çu uèng n÷a, t«i d-êng nhtho¸t khái vßng lu©n håi. §-îc nu«i d-ìng trong nguån s¸ng Himalaya, T©y T¹ng kh«ng bao giê thiÕu v¾ng ¸nh n¾ng. N¾ng chiªu ®·i c¶ nh÷ng gèc c©y cäng cá, n¾ng tr¶i th¶m trªn hµng mi, n¾ng hoen men m«i m¸, n¾ng bao dung cö chØ nh-ng t«i kh«ng c¶m thÊy mÖt lßng v× sù tï tóng, ng-îc l¹i trong nguån s¸ng bao la cña n¾ng, lÇn ®Çu tiªn t«i nh×n thÊy vÎ ®Ñp kÞch tÝnh con ng-êi nguyªn thuû trong mét thÕ giíi phi h×nh thÓ. Mäi kh¸i niÖm vµ c¶m gi¸c bçng nhiªn tan biÕn nh-êng l¹i cho ®«i m¾t tha hå say ¸nh nh×n tù do! Khi ®· say ¸nh s¸ng, lµm sao t«i cã thÓ nhí nçi m×nh lµ lµ mét thùc thÓ c¬m g¹o bao n¨m. R-îu say, da thÞt cßn tØ tª c¬n lÞm ngñ. Say ¸nh s¸ng, cµng say cµng tØnh t¸o. C¶ th©n h×nh rùc rì víi hµng tû tÕ bµo lung linh mäi ®iÓm nh×n, dÉu cã dÊu kÝn tõ mu«n kiÕp còng hiÖn vÒ trong veo! Trêi T©y T¹ng vµo thu nh-ng kh«ng nhu m× mµ t-¬i xanh mµu m¾t con g¸i ®ªm ®Çu tiªn dËy th×. Bëi trªn ng«i cao mÆt trêi cã ngñ quªn sau m©y th× d·y Himalaya víi nh÷ng ngän nói nh- bÇy vó linh lang, c¨ng ®Çy hµng triÖu n¨m ¸nh s¸ng vµ b¨ng tuyÕt ®ñ tiÕt ra nguån s¸ng trµn trÒ kh«ng gian. §ã lµ lý do, v× sao ng-êi T©y T¹ng kÝnh nói. Nói kh«ng chØ lµ con ®-êng dÉn lªn chèn thÇn th¸nh ngô c-, nói cßn cã linh hån! Rigonlanxi! Nói cã linh hån. Nói lµ ng-êi MÑ sinh në nguån n¨ng l-îng h÷u h×nh vµ v« h×nh cho tù nhiªn dåi dµo mu«n mµu sè phËn. Ngµy th¬ Êu, theo ch©n MÑ qua nói. Mét m×nh mÑ cÆm côi nh¸t cuèc. Mét m×nh t«i chÝn tuæi th¬ trong löa muén rõng chiÒu Tr-êng S¬n. MÑ ch¼ng gièng nói. MÑ gÇy yÕu giät må h«i. Nói ®å sé h¬n chuyÖn cæ tÝch. Nh-ng mÑ b¶o, con h- hay ngoan còng lµ con cña mÑ nh- nói kia ®ªm qua sinh mÇm xanh th× s¸ng nay nhËn l¸ vµng. Nhnói kia che chë tiÕng c«n trïng m-a r¬i nh-ng kh«ng ngÇn ng¹i tiÕng gÇm m·nh thó. Nói sinh ra s«ng nh-ng ch¼ng buån giËn ®¹i d-¬ng lÊy hÕt nguån n-íc bëi tÊt c¶ lµ con cña nói! Tuæi th¬ t«i kh«ng hiÓu lêi mÑ nh-ng dÇn theo th¸ng n¨m, tÊm t×nh sÎ chia víi nói lín dÇn lªn b-íc ch©n. Mçi khi viÕng mé tæ tiªn, nh×n nói, lßng t«i bçng phiªu linh t-¬ng lai quª nhµ. VËy th× cã g× ®©u mµ sî nói, cã g× ®©u yÕu vÝa mong bãng nói trïm lªn bãng m×nh míi c¶m høng ®-îc t©m thøc thiªng liªng. 5 Nói ®· cã linh hån th× cã sù chia sÎ vµ ®-¬ng nhiªn nói còng ®Çy sè phËn l¹ lïng! Kail©sa lµ mét sè phËn l¹ lïng vµ linh thiªng nhÊt trªn rÆng Hymalaya. Khi thÕ giíi cßn c«i cót t©m linh, ng-êi Ên ®é vÝ Kail©sa lµ trôc vò trô víi tªn gäi Tu-di hay Meru. Tu- di lµ ng«i nhµ cña thÇn Shiva, vµ con ng-êi, mét h×nh ¶nh thu nhá cña vò trô nªn Tu-di biÓu t-îng cho cét x-¬ng sèng dùng nªn sù sèng th©n thÓ. Råi ®Õn PhËt ra ®êi, Kail©sa lµ mét ®µn trµng linh phï mandala cña c¸c vÞ ThiÒn PhËt. Trong lßng d©n T©y T¹ng, trung t©m cña Nam thiÖm bé ch©u- thÕ giíi loµi ng-êi n»m ë Kail©sa gièng h×nh ¶nh ngän nói Olympe trong m¾t v¨n minh §Þa Trung H¶i vµ ngän nói Qaf cña ®¹o Håi Trung §«ng dÉu Kail©sa kh«ng ph¶i lµ ngän nói cao nhÊt trªn Himalaya. Qomolangma cao 8848,13 mÐt. Kail©sa cao 6.666 mÐt. Sau lÇn dÞch chuyÓn thø nhÊt lµm nªn c¬n hång thuû, bÇu trêi vµ c©y cèi tuyÒn mµu ®á èi, theo tiªn ®o¸n cña Ernest Muldachev, ®óng 6666 n¨m sau, tr¸i ®Êt l¹i l©m vµo ®¹i n¹n, bÇu trêi vµ c¶nh vËt chuyÓn sang mµu xanh thÈm l¸ c©y khi trôc tr¸i ®Êt dÞch chuyÓn vÒ Kail©sa! Kh«ng biÕt lóc Êy ai sÏ lµ Noeh hay tÊt c¶ nh©n lo¹i ®· yªn b×nh trªn sao Ho¶- n¬i ng-êi Mü tin r»ng cã ho¹t chÊt kÕt tinh vµ kho¸ng chÊt s¾t th-êng sinh ra tõ n-íc nh- b»ng chøng vÒ sù sèng tõng hiÖn h÷u, cã thÓ cho con ng-êi l-u tró trong t-¬ng lai! Kh«ng biÕt ngµy nµo sÏ diÔn ra cuéc ho¸n chuyÓn kinh hoµng Êy nh-ng ngay tõ b©y giê, bÊt cø lóc nµo nÕu ta cã mét chiÕc compa khæng lå ®Æt ë cùc b¾c tr¸i ®Êt, më réng 60 ®é, ®Çu cßn l¹i cña compa sÏ ®iÓm ngay vµo ®Ønh Kail©sa! Th«i th× t-¬ng lai h·y cßn ®ã 4662 n¨m n÷a cho c¸c chµ khoa häc mÆc søc suy ®o¸n vµ chiªm nghiÖm cßn t«i, mét b×nh th-êng trêi xanh quyÕt liÖt tin vµo sù linh thiªng cña t¹o ho¸, t«i chØ biÕt bao nhiªu ngµn n¨m qua Kail©sa cã mét sè phËn qu¸ ®çi linh thiªng khi ®-îc trao quyÒn lµm MÑ n¨m nguån n-íc vÜ ®¹i. B¨ng tuyÕt giao hoan cïng ¸nh s¸ng sinh ra nguån n-íc ch¶y xuèng hå Manasarovar. Sau khi ch¶y b¶y vßng quanh ngän Kail©sa theo lÔ pradaksina- ®i vßng quanh ®Òn thê cña ng-êi T©y T¹ng, nguån n-íc to¶ thµnh n¨m dßng s«ng. Trong ®ã cã bèn dßng s«ng mang tªn bèn loµi thó thiªng PhËt c-ìi trªn toµ sen. S«ng Sutlej xuÊt ph¸t tõ phÝa T©y, T¹ng ng÷ gäi lµ LangschenKhambad “ch°y tó miÖng voi” híp l­u cîng s«ng Indus ê phÝa B¾c l¯ Senge-Khambad “ch°y tó miÖng s­ tô” t³o th¯nh dßng s«ng Ê n cuén vÒ biÓn ¶ rËp. S«ng Karnali ra ®i phÝa b×nh nguyªn Gogra lµ MagtschaKhambad “ch°y tó miÖng chim c«ng” bay tìi Patna gÆp s«ng H´ng thiªng liªng. PhÝa §«ng, s«ng Brahmaputra lµ Tantschog-Khambad “ch°y tó h¯m ng÷a” phi qua 2057 km, lñc ng­íc lªn cao 4500m, khi 6 xo¸y s©u gÇn 5500 m, dßng s«ng nh- vò ®iÖu hoµnh tr¸ng cña thiªn nhiªn ban tÆng cho miÒn ®Êt T©y T¹ng. S«ng Brahmaputra, dßng s«ng cao nhÊt thÕ giíi, còng cã tªn gäi Yarlung Tsangpo chÝnh lµ dßng n-íc chÊp chíi ®µn b-ím ¸nh s¸ng ®ang rËp rên ch¶y qua tr-íc m¾t t«i. Dßng s«ng còng nh- mét kh¸i niÖm triÕt häc. Nhê s«ng, trÎ th¬ ®-îc trë m×nh lín dËy vµ ng-êi giµ l¹i hån nhiªn trë vÒ nh÷ng ngµy tinh khiÕt khi t©m linh ch-a hÒ nh¸m bôi trÇn ai. Vµ t«i, mét tÕ bµo nhÑ nhµng h¬n h- kh«ng ®øng say m×nh bªn dßng Yarlung Tsangpo chît thÊy n¬i nµy, trªn ®Ønh cao thÕ giíi, lßng hoµi nghi cña ý thøc, sù thª th¶m ®Õn tËn cïng th©n x¸c hay niÒm høng khëi t©m linh còng trë nªn: mê bay tõng sîi kh«ng khÝ. Trong ¸nh m¾t say ¸nh s¸ng, dßng s«ng Yarlung Tsangpo lµm t«i nhí sîi l«ng n¸ch ng-êi thiÕu n÷ Di gan nu«i d-ìng mét ®êi, xanh biÕc, m¬ mµng vµ lao xao trªn da thÞt ©m thÇm. §ªm mïa ®«ng Bruxelles, trong c¨n lÒu lang thang, Nilavek hån nhiªn khoe ¸o, xoa n-íc th¬m lªn tay, vuèt nhÑ tõng sîi l«ng n¸ch b»ng th¸i ®é mét ng-êi n«ng phu tËn tuþ víi c©y lóa. - Em ng-êi Digan, em kh«ng cã dßng s«ng nµo nªn rÊt yªu nh÷ng sîi l«ng n¸ch cña m×nh!- N¨m ngãn tay bóp m¨ng mµu tuyÕt xø Nga trong n¸ch Nilavek ®©m chåi lªn t«i - Khi nh×n nh÷ng sîi l«ng n¸ch lµ thÊy nh÷ng dßng s«ng, tuy nhá nhoi nh-ng kh«ng ngõng v-¬n lªn cña th©n x¸c! Yarlung Tsangpo, Tr-êng giang, Hoµng Hµ vµ cßn biÕt bao dßng s«ng thÕ giíi ®Òu b¾t nguån tõ trong ®Êt ®¸, tho¸t thai tõ nh÷ng n¬i bÝ hiÓm nhÊt cña nói non trªn cao th-îng giíi, nã còng nh- sîi l«ng ®-îc sinh thµnh tõ n¸ch ngùc, kÒ bªn tr¸i tim cao quý con ng-êi. Sîi l«ng n¸ch Yarlung Tsangpo kh«ng n©u ®en mµu ®ªm Bruxelles trong n¸ch ng-êi con g¸i Di gan. Sîi l«ng n¸ch Yarlung Tsangpo lµ dßng ¸nh s¸ng cña T©y T¹ng. Nói ®iÖp trïng dùng lªn mª cung nh-ng dßng s«ng vÉn di ¶o theo ®-êng vËn hµnh ¸nh s¸ng trë ra víi biÓn, kh«ng kh¸c g× sîi chØ ng-êi con g¸i cña Minos trao cho ThÐsÐe ra khái mª hån trËn sau khi giÕt qu¸i vËt Minotaure. Di ¶o lµ ®øc tÝnh cña s«ng! Yarlung Tsangpo! Bèn m-¬i triÖu n¨m còng chØ lµ tho¸ng chèc m¬ hå. Tho¸ng chèc m¬ hå còng lµ chuçi dµi bèn m-¬i triÖu n¨m cho t«i h¸i l-îm bao nhiªu m¬ -íc, ý niÖm vµ hµnh ®éng, sinh tö nèi tiÕp nhau theo tõng b-íc ch¶y. S«ng ch¶y d-íi lßng ®Êt, s«ng ch¶y trªn trêi cao, s«ng ch¶y vµo lßng ng-êi, s«ng nh¾c nhí cho t«i hay r»ng, tÊt c¶ mäi h×nh hµi vò trô ®Òu tho¸t thai vµ sÏ trë 7 vÒ víi n-íc, n÷ chóa cña nh÷ng ®iÒu kú diÖu mµ kh«ng cÇn bÊt kú mét thø ng«n ng÷ nµo gi¶i thÝch. V× kh«ng gi¶i thÝch nªn vµo n¨m 313 tr-íc c«ng nguyªn, khi v-ît qua d·y nói Himalaya, vÞ v-¬ng tö giang hå cña triÒu ®¹i Chandragupta Maurya ë Ên ®é ®· chØ tay lªn trêi thay cho c©u tr¶ lêi tõ ®©u ®Õn tr-íc ¸nh m¾t th¨m hái cña ng-êi d©n T©y T¹ng. Kh«ng ngê, cö chØ bÊt ®ång ng«n ng÷ Êy ®· lµm cho ng-êi T©y T¹ng nghÜ r»ng «ng lµ ng-êi cña trêi nªn ®-îc t«n vinh lªn lµm vua. §ã chÝnh lµ Nyatri Tsenpo- vÞ vua ®Çu tiªn xø T¹ng nh- ý trêi mong muèn «ng ®-a v¨n minh Ên ®é vµo khai s¸ng T©y T¹ng víi sù khëi ®Çu lµ x©y dùng kinh thµnh ë thung lòng Yarlung bªn dßng Tsangpo cã ®é cao ba ngµn b¶y tr¨m mÐt! Bëi chØ ®øng d-íi thung lòng, nhµ vua míi ®-îc tiÕp nhËn dßng n-íc trªn cao ®æ xuèng hang s©u thiªn h¹, chøa ®Çy c¶m nhËn søc m¹nh siªu nghiÖm lan trµn trong trung gian trêi ®Êt! T«i nghÜ, chÝnh kÎ giang hå trong thiªn h¹, yªu tù do nh- yªu c¶m xóc huyÒn bÝ míi ®-îc h-ëng ©n sñng trêi ban nh- vËy! TiÕc thay, dßng Yarlung Tsangpo vÉn cßn ch¶y ®ã nh-ng nh©n lo¹i ngµy cµng v¬i bãng giang hå trªn mÆt ®Êt. Dï kÝnh träng giang hå mµ lßng sî h·i sù ®au khæ, kh«ng c¶m ¬n ®au khæ th× lµm sao trë thµnh giang hå nh- ng-êi T©y T¹ng nãi Trotung tro ma tung na, Gesar ge mi sar- nÕu Trotung kh«ng m-u ma quû quyÖt th× Gesar ®· kh«ng trë thµnh anh hïng! C¸i anh hïng cña T©y T¹ng thÓ hiÖn ë tinh thÇn chiÕn sü t©m linh chø kh«ng ph¶i lµ tinh thÇn chiÕn sü trªn sa tr-êng! Víi tinh thÇn chiÕn sü t©m linh nªn Nyatri Tsenpo, khi chÕt ®· theo mét sîi d©y lªn trêi, s¸u ®êi vua hËu duÖ cña ngµi còng ®-îc sîi d©y Êy ®-a lªn câi trêi. Sîi d©y Êy ph¶i ch¨ng lµ Yarlung Tsangpo! Dßng s«ng ch¶y vµo lßng Nyatri Tsenpo søc m¹nh nghiÖp ®Õ vµ cho «ng mét kh¶ n¨ng siªu tho¸t lªn câi Nirv©na-NiÕt Bµn! Tsangpo vÉn mÆc nhiªn dßng ch¶y kh«ng tr¶ lêi t«i. Nyatri Tsenpo vµ bao nhiªu nÊm må con ch¸u ngµi còng im l×m trong thung lòng Yarlung. Nh-ng t«i tin, bªn dßng s«ng, còng nh- t«i b©y giê, truyÒn thuyÕt Nyatri Tsenpo kh«ng bao giê mäc cá d¹i, linh hån chiÕn sü t©m linh Êy ®ang soi m×nh ®©u ®ã d-íi bãng Yang vµng. Tõ dßng s«ng nµy «ng ®· ra ®i th× nhÊt ®Þnh «ng còng sÏ trë vÒ nh- mäi vËt sinh ra vµ quay vÒ víi ©n huÖ trêi ban. Trêi ban cho Nyatri Tsenpo cao nguyªn T©y T¹ng hïng vÜ vµ trêi ban cho t«i ®-îc sèng víi nhiÒu dßng s«ng r¹t rµo ký øc nh- tiÕng ®µn cña ng-êi b¹n Casanova h¸t rong lßng ®Êt Paris, d-íi dßng ch¶y s«ng Seine! Vient la nuit sonne l’heure...les jours s’en vont je demeure....Nh÷ng c©u th¬ Appollinaire b-íc say trªn cÇu Mirabeau 8 ®ªm nµo r¬i rít bay vÒ tõng giäng sãng Yarlung Tsangpo. Casanova! §ªm ®Õn giê ®æ, ngµy tr«i qua, tuÇn tr«i qua, cïng nh÷ng mèi t×nh x-a kh«ng trë l¹i nh-ng t«i vÉn cßn ®©y, Yarlung Tsangpo miÖt mµi ch¶y! Ch¶y t«i ®i tõ s«ng Seine qua s«ng Mass, ng¾m bÇy chim mßng biÓn b¬ v¬ h¶i c¶ng Rotterdam th-¬ng d¸ng h×nh Muhammad Khan vµ Mary l-u l¹c quª h-¬ng. Palestine, quª nhµ cña Khan còng cã dßng s«ng vò trô, dßng Jourdain linh thiªng sao kh«ng mang l¹i ©n huÖ cho ®«i vî chång Palestine-Israel ®Ó hä ph¶i chia l×a, kh«ng dõng b-íc l-u vong ®Çy m¸u vµ n-íc m¾t. Kh«ng biÕt bao giê, t«i sÏ trë l¹i dßng s«ng Maas, thu lu khãi thuèc tr-íc cöa biÓn réng, nghe tiÕng cßi tµu mu«n ph-¬ng ghÐ l¹i läc röa mét ©m thanh quª nhµ cho t«i, cho Khan vµ Mery, nh÷ng ng-êi b¹n Trung §«ng kh«ng chèn n-¬ng th©n! Nhí con s«ng thø n¨m ch¶y ra tõ nguån n-íc ngän nói thiªng Kail©sa! S«ng Langcang- s«ng Lan Th-¬ng, s«ng dµi 4220 km kh«ng ch¶y ra tõ miÖng mét linh vËt nµo c¶ nh-ng søc m¹nh cña nã kh«ng kÐm Yarlung Tsangpo. Trong lßng nã vÉn dåi dµo søc m¹nh cña mÑ nói Himalaya truyÒn ch¶y qua MiÕn §iÖn, Th¸i Lan, Lµo, C¨m Pu Chia vµ cuèi cïng biÕn thµnh chÝn con rång cuèn n-íc ra biÓn §«ng. §ã lµ dßng s«ng MÌ Khoáng-s«ng MÑ theo tiÕng Lµo, ng-êi ViÖt ®äc lµ Mª K«ng. ChÝn dßng n-íc ch¶y ra biÓn §«ng lµ Cöu Long giang miÒn T©y Nam Bé hµo s¶n. Ngµy ®Æt ch©n ®Õn mòi Cµ Mau, nh×n líp phï sa mì mµng tÊm l-ng trÇn ch©u thæ, cø mét ®ªm theo s«ng ®Èy sãng ra ®¹i d-¬ng cho ®Êt n-íc réng më, t«i kh«ng hÒ hay cã mét ngµy sÏ lªn th¨m tæ tiªn cña nh÷ng h¹t phï sa Êy vµ thÊy r»ng, trong tÝnh c¸ch phãng kho¸ng cña h¹t lóa miÒn Nam quª h-¬ng cã mÇm uy nguy ch¾t chiu hµng triÖu n¨m ¸nh s¸ng cña nh÷ng ®Ønh nói tuyÕt ®ang huyÒn tho¹i tr-íc m¾t t«i! Kh«ng cã søc m¹nh cña ng-êi mÑ Himalaya, lµm sao Mª K«ng chuyÓn vÒ Cöu Long 100 triÖu tÊn phï sa/n¨m víi tèc ®é 34.000 mÐt khèi/ gi©y! T«i lµ ai trong kho¶ng kh¾c trong 34.0000 m 3/gi©y Êy . LiÖu tõng s¸tna ®êi t«i cã chuyÓn t¶i mét h¹t phï sa nµo vÒ kho¶ lÊp vÕt th-¬ng do l-ìi kiÕm Löa Sadet bá l¹i d-íi ®¸y s©u Cöu Long. T«i nhËn ra, ngoµi tÝnh c¸ch phãng kho¸ng, ®êi sèng sinh ho¹t cña c- d©n ®Çu s«ng vµ cuèi s«ng Mekong còng bao phÇn gièng nhau. §iÖu h¸t cña ng-êi T¹ng chon von nói non, chØ mét ©m tiÕt còng ®ñ ng©n dµi mÊy nói. Giäng ca tµi tö ng-êi Nam Bé l·ng du s«ng n-íc, vµi tiÕt ®iÖu buån d©ng lªn lµ biÓn c¶ thÊy mªnh m«ng. Vµ kiÓu c¸ch ¨n ë, ng-êi Cöu Long gi¶n ®¬n vµi ba m¸i chßi, mét chiÕc mµn réng cña mÑ lµ c¨ng ®ñ giÊc ngñ cho mÊy chôc ch¸u con say s-a gièng tóp lÒu v¶i ®¬n s¬ hay m¸i nhµ ®Êt méc ng-êi T¹ng che chë cho nói ngñ 9 ng-êi say. Råi r-îu! G¸i trai T©y T¹ng ngÊm r-îu Tsampa tõ thuë da thÞt ch-a r¸m n¾ng th× miÒn Cöu Long, g¸i trai còng ch¼ng nÒ hµ h¬i men! Bao nhiªu n¨m råi loanh quanh bãng m×nh! TiÕng h¸t cña Th¶o tÆng t«i ®ªm r-îu HËu Giang vang lªn trêi T©y T¹ng mét bãng h×nh quª nhµ c« ®¬n bªn dßng NhËt LÖ trong buæi s¸ng mai tiÓn ®-a linh hån chÕt trong lµng qua s«ng sang nói. ChiÕc bãng cña nh÷ng ngµy rong ch¬i ®èt nhµ hµng xãm chuèc lÊy tiÕng khãc ngé d¹i th¶ däc triÒn s«ng quª ch¶y d-íi nói ThÇn §inh-ngän nói duy nhÊt n-íc ViÖt ch¶y ng-îc vÒ phÝa B¾c- b©y giê lµ t«i th¶ däc t©m linh bªn dßng s«ng Yarlung Tsangpo. Nhê dßng s«ng nµy t«i sÏ quªn chiÕc bãng cña m×nh hay l¹i r¬i vµo thÕ giíi ma quû bëi dßng s«ng nµy cã Èn chøa hai nguån n-íc ch¶y tõ hå Manasarovar h×nh trßn mÆt trêi biÓu t-îng cho manas - xø së cña ¸nh s¸ng gi¸c ngé vµ Rakastal h×nh l-ìi liÒm mÆt tr¨ng lµ rakas, øng víi câi v« minh n»m d-íi ngän Kail©sa! Hai hå n-íc mÆt trêi vµ mÆt tr¨ng nµy gièng hai nguån n¨ng lùc ch¶y däc hai bªn ph¶i tr¸i cét sèng hîp thµnh nguån lùc trung t©m ®-a con ng-êi ®Õn câi ®¹i toµn thiÖn. CÇu mong cho t«i ®-îc thanh läc trong nguån n-íc Manasarovar nh- hoµng hËu Maya, ®ªm m¬ ®-îc nhóng vµo hå, tÈy röa mäi « nhiÔm ®Ó chµo ®ãn vÞ PhËt t-¬ng lai b-íc vµo tró th©n trong tö cung cña bµ d-íi d¹ng mét con voi tr¾ng. Ng-êi ta b¶o Yarlung Tsangpo vµ dßng Indus lµ vßng tay më réng «m lÊy Himalaya vµ b¶n ®¶o Ên ®é. Ngän Kail©sa, ®øng ®éc lËp gi÷a miÒn cao nguyªn, lµ ®Ønh trêi linh thiªng song song víi ngän th¸p chÝn tÇng K’ouen louen, n¬i sinh ra D­¬ng Tô, Ho¯ng H¯. Kail©sa v¯ K’ouen Louen l¯ hai ®Çu tao n«i ru cao nguyªn T©y T³ng bay lªn b²t ng¸t trêi xanh huyÒn bÝ b»ng tiÕng h¸t v¨n ho¸ cña nh÷ng dßng s«ng nèi liÒn Trung Quèc vµ Ên ®é. Nh-ng t¹i sao, cã nh÷ng ®øa con sinh ra trong chiÕc n«i Êy l¹i bá ®i nh- 2.500 tr-íc th¸i tö Siddhartha bá l¹i hoµng cung trong ®ªm v¾ng ra ®i! M-êi thÕ kû tr«i qua, ch-a mét lÇn nµo tæ tiªn Nilavek trë vÒ th¨m cè h-¬ng miÒn ch©u thæ s«ng H»ng. Nilavek, h«m nay t«i ngåi ®©y trªn ®Êt ®Çu nguån s«ng H»ng vµ nhí b¹n, chiÕc l«ng n¸ch lang thang. Tõ kÎ cã quª thµnh kÎ v« quª , Nilavek tõng nãi víi t«i, n¬i nµo còng lµ ®Êt ®ai cña t¹o ho¸ th× con ng-êi lµm g× cã quyÒn së h÷u v× vËy n¬i nµo còng lµ quª h-¬ng cña ng-êi Digan. Tæ tiªn Nilavek kh«ng chØ cã sîi l«ng n¸ch s«ng H»ng mµ tÊt c¶ mäi dßng s«ng trªn thÕ giíi ®Òu lµ l«ng n¸ch ng-êi Digan. Còng gièng ®Êt, kh«ng së h÷u dßng s«ng 10 nªn ng-êi Digan cã quyÒn gäi dßng s«ng nµo còng lµ cña m×nh! Ng-êi Digan kh«ng muèn rµng buéc bÊt cø ®iÒu g×! Nilavek! Sau bao ngµy chia tay, h«m nay, tr-íc dßng s«ng Yarlung Tsangpo, t«i hèt nhiªn hiÓu ra lêi b¹n! Chóa Trêi còng kh«ng lÊy mÊt tù do th× hµ cí g× nh÷ng huyÒn tho¹i ®Çu nguån s«ng H»ng, trªn ngãn Kail©sa v¯ K’ouen louen l³i r¯ng buèc ng­éi Digan! Nilavek, lêi cña b¹n lµ mét tantra, mét c«ng thøc thÇn chó tuyÖt diÖu truyÒn vµo t«i tiÕng nãi tù do ®Ých thùc! T-ëng chia l×a thùc t¹i ¸o c¬m, sèng trong huyÒn tho¹i ho¸ t©m linh lµ ®-îc tù do nh-ng thªm mét lÇn n÷a, con ng-êi l¹i n©ng lªn cÊp ®é n« lÖ bëi chõng nµo cßn v-íng bËn gi¸o ®iÒu, së h÷u c¶ huyÒn tho¹i th× chõng ®ã con ng-êi vÉn ch-a trë thµnh Th©n H- Kh«ng! T«i kh«ng cÇn xin bãng m¸t d-íi t¸n c©y jambu trªn hå Manasarovar. Tr-íc m¾t t«i ®ang lµ thùc t¹i dßng s«ng Yarlung Tsangpo cuén ch¶y. Tr-íc m¾t t«i lµ mïa thu ®ang chÝn tíi trªn bãng Yang vµng rùc rì, vµ ®©u ®ã mïa hÌ cßn sãt l¹i bãng phong ®á lËp loÌ th¾p s¸ng cån ®Êt n»m yªn ¶ gi÷a dßng Yarlung Tsangpo. C©y Yang vµng Lhasa! Ph¶i ch¨ng v× kh«ng chÞu næi mïi h-¬ng kinh kÖ mµ trót bá mµu ¸o diÖp lôc rêi Lhasa léi ra t¾m m¸t ¸nh s¸ng tù do gi÷a dßng s«ng! Cïng h-íng vÒ thùc t¹i dßng s«ng, cßn cã §øc PhËt ThÝch Ca M©u Ni vµ n÷ thÇn Tar© tr¾ng xanh trªn v¸ch nói cao sau l-ng t«i. Th©n ngµi vµng ®å sé, tãc ngµi xanh thiªn thanh, m¾t ngµi ®-îm diÖp lôc. PhËt t¹c vµo ®¸ mµ kh«ng tï trong ®¸. Ng-îc l¹i, víi mµu s¾c sèng ®éng t- duy mü thuËt MËt t«ng, §øc PhËt ®· n©ng khèi nói thanh tho¸t bay theo ®µn cê ph-ín t-ng bõng nh- chim mang tin lµnh cña ngµi lªn cao. Ngµi nh×n. Nói nh×n ra s«ng Yarlung Tsangpo. C¸i nh×n vÜnh h»ng cña ®¸ vµ sù s©u s¾c PhËt Ph¸p kh«ng hÒ bËn t©m nh÷ng ®-êng d©y ®iÖn cña ng-êi Trung Quèc c¾t ngang kh«ng gian, kh«ng hÒ bËn nghe tiÕng kªu be be nh÷ng chuyÕn xe ng-îc xu«i trªn ®-êng vÒ thñ phñ Lhasa. §«i m¾t mang ®Õn cho dßng s«ng mét c¸i nh×n th¶n thiªn l¹ lïng! Dßng s«ng miÖt mµi nh×n. Nói miÖt mµi tÜnh lÆng. §øc PhËt miÖt mµi tr«i. C¶ ba cïng ch¶y trong ¸nh s¸ng thanh tÞnh. S«ng kh«ng nãi. PhËt kh«ng nãi. Nói kh«ng nãi. N¾ng kh«ng nãi. TÊt c¶ ®Òu trong tr¹ng th¸i thiÒn ®Þnh ¸nh s¸ng. ChØ cã ng-êi ®ang nãi trong t«i. Bao giê t«i kh«ng nãi. Bao giê t«i ®-îc tù do. 11 Nilavek qu¸ xa x«i kh«ng tr¶ lêi. Cho ®Õn mét ®ªm vÒ sau trong c¨n buång trªn g¸c nhµ thæ Lhasa, t«i ®· thÊy t«i kh«ng cßn nãi n÷a khi ng-êi kü n÷ T©y T¹ng cho t«i mét bÊt ngê l¹ lïng. Bªn thïng n-íc hång c¶nh thiªn, nh- Nilavek ®ªm nµo, kü n÷ cëi ¸o chØ vµo n¸ch d¹y t«i: - NÕu ngñ víi t«i, anh kh«ng ®-îc nhæ bÊt kú mét sîi qiangkong nµo! L«ng n¸ch kh«ng lµ tãc cña thÇn Shiva. Nã lµ mét dßng s«ng ch¶y ra tõ nói ngùc. Im lÆng trong n¸ch, im lÆng sèng víi tr¸i tim nhnói nh×n dßng s«ng! KÎ ë trong nhµ thæ cao ba ngµn b¶y tr¨m mÐt, ng-êi lang thang ¢u ch©u thÊp h¬n møc n-íc biÓn. KÎ ®· ra ®i m-êi thÕ kû, ng-êi míi cã mÆt trªn Himalaya gÇn hai m-¬i n¨m. Sao l-u l¹c n¬i ®©u, hä còng c¶m thÊy ch©n lý bao hµm tÊt c¶, sù sèng c« lËp hoµn toµn th× kh«ng thÓ ®-îc vµ cã mét con ®-êng ®éc nhÊt ®Ó ®¹t tíi ch©n lý lµ tù m×nh ho¸ thµnh víi tÊt c¶ hiÖn h÷u! Targore, mét ng-êi ®ång h-¬ng víi Nilavek ®· nãi víi nh©n lo¹i nh- thÕ. T«i bµng hoµng! Sau cuéc hµnh tr×nh 100 km tõ s©n bay Gongkhar, ch-a ®Çy 20 km n÷a lµ ®-îc nghØ ng¬i ë thñ phñ Lhasa, nh-ng ng-êi T©y T¹ng l¹i cho du kh¸ch dõng ch©n tr-íc ngän nói t¹c t-îng §øc PhËt. Kh«ng ph¶i lµ sù nghØ ng¬i thuÇn tuý mµ ®Ó cïng §øc PhËt ng¾m nh×n dßng s«ng Yarlung Tsangpo miÖt mµi ch¶y trong c¸i nh×n tÜnh lÆng ¸nh s¸ng! Nh- biÓn c¶ rãt vµo giät s-¬ng mai. Sù tÜnh lÆng lµ mét nghi lÔ lín. §ã lµ lóc, Tù Do ho¸ th©n trong khu«n mÆt Chóa Trêi hiÖn ra trong lßng ai ®¹t ®Õn câi tÜnh lÆng! Bøc th«ng ®iÖp ®Çu tiªn mµ Yarlung Tsangpo, sîi l«ng n¸ch ch¶y ra tõ vïng ®Êt ch- thiªn göi ®Õn cho t«i khi míi ®Æt ch©n lªn m¸i nhµ thÕ giíi T©y T¹ng! 12 nh÷ng con ong mËt nh- lai Mïa xu©n n¨m 1967. Ngµy 27 th¸ng Giªng. Cã hai ng-êi lªn rõng h¸i m©y vÒ chî. Hä vèn lµ con nhµ quan l¹i thÊt c¬. Bëi kh«ng ph¶i lµ nh÷ng tay s¬n trµng chuyªn nghiÖp, gan ruét ®au h¬n vÕt c¾t cøa m¸u lßng tay nhí vÒ ng-êi vî vµ ®µn con thiÕu c¬m d-íi vïng quª buån , hä ®· quªn mÊt n¬i m©y mäc còng lµ n¬i tró Èn cña loµi hæ. Ng-êi em høng khëi chÆt ®øt mét gèc m©y. Ngän m©y dµi vót lªn trêi bçng rông xuèng th¶m khèc. Bªn kia, ch-a ®Õn m-êi tÇm tay, mét tiÕng gÇm bïng lªn nhanh h¬n tia chíp. Nói rõng t¾t phôt mµu xanh. Im lÆng! Nãng hæi m¸u v-¬ng vÊt l¸ cá. Ng-êi em cÇm c©y dao chÐm lo¹n x¹, chÐm m·i cho ®Õn khi hoang l¹nh rõng m©y vÉn kh«ng nghe tiÕng ®au cña ng-êi anh ®¸p tr¶. Ng-êi anh trë thµnh mét sinh linh cña rõng xanh tõ ®ã Ng-êi em trë vÒ lµng mang theo ©m thanh kinh khiÕp cña loµi chóa s¬n l©m. §ã lµ cha t«i! T«i biÕt, cha cã thÓ quªn tÊt c¶, quªn mÊt cuéc chiÕn tranh ®i qua ®êi «ng, quªn mÊt nh÷ng n¨m th¸ng c¬ hµn dµy xÐ gia ®×nh, quªn lu«n c¶ ngµy sinh th¸ng ®Î cña nh÷ng ®øa con nh-ng cha kh«ng hÒ ngu«i ngoai ©m thanh d÷ déi rõng nói ®· c-íp mÊt ng-êi anh trai cña m×nh trong buæi s¸ng s¾c nhän rõng m©y n¨m 1967. - §ang ®ªm, nghe tiÕng muçi bay, cha còng lÇm t-ëng ®ã lµ tiÕng hæ- Cha t«i, nh÷ng khi thanh b×nh nhÊt vÉn nh¾c nhí - cha mong sao, mét ngµy cha nghe tiÕng hæ gÇm còng nhá bÐ nh- tiÕng muçi trong ®ªm v¾ng! Lêi nguyÖn cÇu cña cha ch¶y vµo lßng t«i vµ cho ®Õn cuèi ®êi m×nh, cã lÏ kh«ng bao giê t«i ®-îc nh×n thÊy lêi nguyÖn cÇu Êy trë thµnh sù thËt. Vµ ®ã lµ lý do, t«i rÊt sî muçi, t«i sî nghe tiÕng gÇm gµo ph¸t ra tõ c¸i th©n h×nh bÐ nhá kh«ng ngõng nghØ ng¬i t×m kiÕm mïi da thÞt. Nh-ng råi mét ngµy. Kh«ng ph¶i trong ®ªm v¾ng lµng quª. Kh«ng ph¶i trªn rõng m©y n¬i hai anh em cha t«i chia ly. Kh«ng ph¶i trong gi©y phót say s-a ¸nh ®Ìn ®« thÞ vµ cµng kh«ng ph¶i trong tr¹ng th¸i siªu nh©n xem nh©n gian chØ lµ mét h¹t c¸t lät qua kÎ tay, t«i ®· thÊy tiÕng muçi kªu hay tiÕng hæ gµo còng nh- tÊt c¶, chØ lµ ©m thanh ®-îc vò trô s¶n sinh vµ nu«i d-ìng qua lêi d¹y táa ra tõ mét loµi hoa nhá bÐ mµ cao nh· h¬n tÊt c¶ nhiÒu loµi hoa trªn thÕ giíi. Hoa sinh ra trªn ®é cao h¬n 4000 m! Loµi hoa Chantai trªn cao nguyªn T©y T¹ng! 13 BÇy ng¹c nhiªn lan táa kh¾p mÆt ®Êt. Nh÷ng b«ng hoa Chantai dÞu dµng, kh«ng nÒ hµ khÝ hËu kh¾c nghiÖt, bÊt chÊp b·o tuyÕt vµ giã l¹nh tõ d·y Himalaya trµn xuèng, vÉn v-¬n lªn, c-êi r¹ng rì trªn mÆt ®Êt chãi chang ¸nh s¸ng mÆt trêi. Trªn tõng c¸nh hoa mong manh Chantai, mçi cm2 ®iÒm nhiªn høng chÞu ®é bøc x¹ lªn ®Õn 195 kg calo triÒn miªn táa nãng suèt 3021 giê ¸nh s¸ng quanh n¨m. Víi th©n ph¸p th©m hËu nh-ng th- th¸i nh- vËy, hoa Chantai cã quyÒn ban ph-íc lµnh cho nh÷ng lo¹i hoa d-íi miÒn b×nh nguyªn v× ngay c¶ vïng ®Êt n»m cïng vÜ ®é víi Lhasa lµ Thµnh §«, Th-îng H¶i c¸c loµi hoa ®· c¶m thÊy nghÑt thë dï thêi gian chiÕu s¸ng míi cã gÇn 2000 giê vµ ®é bøc x¹ tõ 88-113 kg calo. T¾m m×nh trong ¸nh s¸ng chãi chang ch-a ph¶i lµ ®iÒu kú diÖu mµ chÝnh sù v-¬n qua mäi tr¹ng th¸i thêi tiÕt míi lµ b¶n lÜnh cña hoa Chantai. Sinh ra trªn vïng ®Êt cã ®Þa thÕ phøc t¹p ®ét biÕn, khi cao ngµn th-íc lóc s©u khã l-êng nªn kh«ng ®îi bèn mïa mµ chØ mét ngµy mét ®ªm ®i, th©n h×nh m¶nh mai cña hoa Chantai ®ãn nhËn bao nhiªu loµi khÝ hËu chuyÓn giao tõ nhiÖt ®íi vµ ¸ nhiÖt ®íi chuyÓn sang «n ®ìi, h¯n ®ìi, h¯n «n ®ìi rÊt biÕn °o “nhÊt s¬n hõu tö quû, thËp lû bÊt ®äng thiªn”- mét ngän nói cã bèn mïa, m-êi dÆm nh-ng kh«ng cïng mét ngµy! T«i ®· cã nh÷ng ngµy qua Khe Sanh lÆn léi lµm phim víi H÷u Thu, cã nhiÒu h«m ®øng trªn ®Ønh nói, xße hai tay, tay ph¶i høng m-a r¬i, tay tr¸i s-ëi Êm ¸nh n¾ng mÆt trêi nh-ng khi ®Æt ch©n lªn T©y T¹ng, kh«ng chØ ®«i tay mµ d-êng nh- tÊt c¶ tæng thÓ mäi tÕ bµo trªn th©n thÓ ®Òu biÕn hãa cïng mu«n chiÒu thêi tiÕt kú l¹. Th©n thÓ nh- t«i ®· tµn t¹ vµ ngay c¶ ng-êi xø T¹ng, trªn ®«i m¸ thiÕu n÷ ¸nh s¸ng mÆt trêi vµ khÝ hËu thiªu ch¸y lµn da nh-ng víi Chantai, trêi cµng n¾ng, ®Êt cµng l¹nh, giã cµng cuång say, khÝ cµng chuyÓn ®éng, hoa cµng tinh anh. Trªn ®-êng phè Lhasa, bªn s-ên nói ®¸ hay d-íi ch©n cung ®iÖn Potala hïng vÜ, n¬i nµo t«i còng gÆp hoa Chantai nh- mïa xu©n an nhiªn tù t¹i tr-íc mäi nghiÖp ch-íng ®Êt trêi! N¬i nµo cã hoa, n¬i Êy cã sù th¨ng hoa cña câi ®Êt! N¬i chèn nµo còng cã mét d¸ng ®iÖu th¨ng hoa riªng biÖt. §i qua nh÷ng c¸nh ®ång hoa Hµ Lan víi lßng th-¬ng yªu tinh thÇn ph¶n kh¸ng cña ng-êi d©n chµi B¾c ¢u v-ît qua b·o tè mang l¹i cho nh©n lo¹i nh÷ng mü miÒu hoa cá. T«i kh«ng hay trªn cao bÇu trêi, bªn m¸i hiªn Himalaya hïng vÜ , cã nh÷ng loµi hoa tuy gi¶n dÞ l¹i Èn chøa trong m×nh néi lùc sèng hÕt søc kú vÜ, kh«ng chØ hiÕn d©ng vÎ ®Ñp ngo¹i c¶nh mµ cßn v-ît qua kh¶ n¨ng th¨ng hoa, lµm nªn câi giíi bao la táa s¸ng tõ 8 c¸nh ®Òu ®Æn nh- b¸nh xe chÝnh ph¸p. 14 Víi T©y T¹ng, hoa lµ kho¶nh kh¾c t¸i sinh cña ®Êt. D-íi bãng hoa Chantai, kh«ng biÕt bao nhiªu sè phËn ®· t¸i sinh, ®· kh-íc tõ ®ín ®au ®Ó ®ãn nhËn niÒm h©n hoan ®êi sèng míi. M-êi ba thÕ kû tr-íc, khi tõ §¹i §-êng sang lµm d©u v-¬ng triÒu Tïng T¸n C-¬ng Bè, nµng c«ng chóa V¨n Thµnh còng nh- t«i h«m nay, ng¾m hoa Chantai bæng nhiªn t©m thÕ xóc ®éng, trót bá mäi mÆc c¶m vµ ®au khæ nh- mét ng-êi cëi bá nÆng nÒ ¸o xèng nÐm xuèng vùc s©u råi ®iÒm nhiªn kho¸c lªn vai m×nh lµn m©y tr¾ng bay qua mu«n th× kh«ng gian. RÔ ®©m vµo ®¸, nh- c¸i c©y t- t-ëng cña Nietzsche mäc lªn thiªn ®-êng th× rÔ nã ph¶i v-¬n xuèng ®Þa ngôc, hoa Chantai lµ mét lêi kinh cña thiªn nhiªn dµnh cho con ng-êi. Khi lªn cung Potala n»m ë phÝa t©y b¾c thµnh Lhasa ®Ó viÕng th¨m c¸c b¶o th¸p cña Lama , t«i cho¸ng ngÊt nhµnh khãi l¹c vµo vïng trêi ngét ng¹t mïi h-¬ng ®Ìn, th©m u lêi nguyÖn cÇu chen kÝn kh«ng gian ®-îm nång ¸nh nÕn mì tr©u Yark. Lßng d¹ hoang mang, ®Çu ãc ®au buèt. §«i m¾t cè v-¬n vÒ phÝa khung cöa, n¬i cã ¸nh s¸ng mÆt trêi mong ®-îc híp lÊy vµi h¹t oxy. Gi÷a lóc c¶m gi¸c sî h·i ®ang lÇn mß kh¾p tõng ch©n t¬ kÎ tãc nh- vËy, t«i chît tho¶ng qua tai m×nh ©m thanh dÞu nhÑ nh- ¸nh nÕn h¾t ra tõ mét hèc ®¸! Nh¾m m¾t ®Ó tin r»ng, tr-íc mÆt t«i lµ mét vÞ tu sü ®ang niÖm kinh! Trªn v¸ch ®¸, trong hèc nhá võa vÆn th©n thÓ, ¸nh nÕn nh¹t h¬n buæi hoµng h«n, vÞ tu sü giµ tay cÇm que gç tr¾ng lÇn håi g¹t tõng dßng kinh th- trªn trang giÊy è vµng. Theo que gç ®-a tõ trªn xuèng d-íi, nh÷ng mÉu tù T¹ng ng÷ hiÖn ra nh- vò khóc cña löa ©m nhu s¸ng lªn ®«i m«i giµ nua.. Cao Quan Hong, ng-êi vÖ sü mang dßng m¸u Tø Xuyªn cña t«i kÐo tay, anh ta thÇm th× b¶o kh«ng ®-îc ®Õn gÇn hèc ®¸. Nh-ng cã hÒ chi, t«i kh«ng tin nh÷ng lêi kinh kia chØ dµnh riªng cho tu sü nªn cø lÆng lÏ tiÕn tíi, l¾ng nghe trong r· rêi c¶m gi¸c cho ®Õn khi thanh gç nhá dõng l¹i ë dßng cuèi cïng. VÞ tu sü hÐ m¾t, mét tia s¸ng tÝm cña ®¸ xuyªn qua mµn khãi h-¬ng. -Th-a ngµi!.... -H¶i µ, em kh«ng ®-îc phÐp!- Cao Quan Hong c¶n b-íc lêi t«i. Nh-ng bµn tay hé ph¸p cña Hong ®ang chôp xuèng vai t«i ®· l×a rông! Trong hèc ®¸ , bÊt ngê mê ra mét lêi lµm t«i söng sèt x-¬ng tñy! - Anh kh«ng ph¶i lµ kh¸ch l¹ chèn nµy!- Tu sü tõ tèn, tõng ©m vùc rung ®éng s©u xa, tùa hå lµn ©m tù cña sÊm thæi vµo trÝ n·o. - Kh«ng, anh ta míi tõ ViÖt Nam ®Õn ®©y. Vµ t«i n÷a, t«i còng míi ®Õn tõ Thµnh §«!- Hong nhanh miÖng tr¶ lêi. 15 - Anh kh«ng ph¶i lµ kh¸ch l¹ cña chèn nµy v× vËy nh÷ng ®au ®ín kia sÏ qua nhanh!- Tu sy vÉn quÐt tia m¾t tÝm vµo t«i- Ng-êi ®øng sau l-ng anh míi lµ kh¸ch l¹. Anh h·y nh×n ra cöa sæ, anh sÏ thÊy! T«i kh«ng ®ñ søc ®-a ¸nh m¾t ra ngoµi kia bÇu trêi. T©m t- xao xuyÕn. Kh«ng ngê, lÇn ®Çu tiªn ®-îc gÆp mét tu sü MËt gi¸o l¹i diÔn ra trong cung Potala cã tuæi ®êi mét ngµn ba tr¨m n¨m linh thiªng! - H·y b×nh tÜnh, h·y nh×n ra bÇu trêi! Theo lêi tu sü thøc tØnh, kh«ng chØ t«i mµ c¶ Hong cïng nh×n ra. BÇu trêi phalª. Mét kho¶ng kh«ng gian v« nhiÔm. §«i con ng-¬i t«i sãng s¸nh ¸nh s¸ng ®äng tõng m¶nh nhá trªn c¸nh hoa Chantai rung rinh s-ên nói. -Hoa Chantai!- T«i thèt lªn vµ chê ®îi. VÞ tu sü mØm c-êi. Nô c-êi ®iªu kh¾c trªn khu«n mÆt ®¸. - Hoa Chantai hay ng-êi, cã g× kh¸c nhau kh«ng! Nh- thÞ ng· v¨n! Nh- thÕ t«i ®· nghe thÊy lêi ®Çu tiªn trong kinh PhËt bay vÒ trong lßng cung Potala! Tr-íc b«ng hoa Chantai, t«i kh«ng hÒ lµ ng-êi kh¸ch l¹. Cã g× ®©u c«ng phu ®ín ®au, loµi hoa kia vÉn t-¬i m-¬i ¸nh s¸ng! Giät m¸u ng¬ ng¸c sîi l«ng n¸ch Yarlung Tsangpo! Giät s-¬ng m-ít xanh cuèi cäng cá! Giät m-a miªn man ch¾t tõ trêi! Giät hoa ®oan trang ph¬i mµu ®Êt ®¸! Cã ph¶i ®©u chíp m¾t thµnh tùu nÕu kh«ng xin trêi mang lÊy vµ tù m×nh chiÕn th¾ng nghiÖp ch-íng! Xin c¶m ¬n ngµi!- Nh÷ng sîi d©y thÇn kinh nh- xanh m-ít trë l¹i trong m¸i ®Çu trïm kÝn len d¹, t«i thµnh kÝnh c¶m ¬n vÞ tu sü. - Kh«ng ph¶i ta. ChÝnh cuéc gÆp gì gi÷a anh vµ hoa Chantai ®· mang ®Õn cho anh ®iÒu kú diÖu bÐ báng kia! Ta chØ cã lêi khuyªn, khi ®au ®ín, ®õng trèn ch¹y mµ h·y ®èi diÖn víi nã, h·y nh×n mét c¸ch tËn tôy vµo nã, h·y nh×n cho ®Õn khi anh thÊy anh hiÖn ra! - T«i...? - Mét nöa nã ®©y- Tu sü thñng th¼ng g¾p miÕng d-a c¶i trong c¸i b¸t gç n©u ®Æt tr-íc mÆt, bÊt ngê ch×a vµo t«i- Mét nöa anh ®©y! Mîi vÞ ng²i m¯u më tr©u Yark tó “mèt nôa t«i” l¯m b­ìc ch©n lîi l¹i nh-ng rÊt nhanh, t«i liÒn ®-a tay bá vµo miÖng ¨n ngon lµnh tr-íc ®«i m¾t kinh ng¹c cña Hong. - Anh ®· cã ®ñ råi ®Êy! Nh-ng ®Ó thÊy, anh h·y ®i ®i!- Tu sü cói xuèng thanh gç trang kinh. Hong d¾t tay t«i b-íc ra cung Potala. Trªn cao, thñ phñ Lhasa lät trong vßng tay ®iÖp mµu nói. M©y ngÇn tr¾ng. Trêi tÝm xanh. Nh÷ng m¸i nhµ thÈm nghÖ chiªu tõng híp hoµng hån. Lhasa ®ang d×u d¾t phËt tö giµ trÎ lªn cung Potala. Hä ®i theo lèi bËc thang phÝa bªn ph¶i råi trë xuèng bªn tr¸i theo ®óng chiÒu quay cña tr¸i ®Êt xung quanh mÆt trêi. 16 Hong ®ïa vµo tai t«i, r»ng anh ta ®ang ®i bªn miÕng d-a c¶i! MiÕng d-a c¶i lµ t«i b©y giê b¾t kÞp nhÞp giã xu«i nói Hång S¬n mµ kh«ng cÇn ai d×u hay g¾p lªn m©m b¸t cuéc ®êi. MiÕng d-a c¶i t«i lÇn n÷a l¹i xanh lªn khi nh×n thÊy hai vÞ thÇy trÎ tuæi d×u mét ng-êi ®µn bµ T¹ng, tõng b-íc, tõng b-íc tù tin men theo s-ên nói lªn cao cung Potala. -H¨o le! Bµ giµ nµy bao nhiªu tuæi, th-a thÇy?- Hong hái. -H¬n 90!- Mét trong hai vÞ s- ®¸p. -Anh thÊy kh«ng, mét ng-êi giµ nh- thÕ vÉn lªn ®-îc Potala, huèng hå m×nh lµ thanh niªn. Ph¶i g¾ng lªn nh÷ng ngµy cßn l¹i nhÐ. - Anh quªn t«i lµ mét miÕng d-a c¶i råi sao! T«i vµ Hong c¶ c-êi. §ã lµ lÇn ®Çu tiªn chóng t«i cã nô c-êi m«i r¹n trong nh÷ng ngµy chao ®¶o thêi tiÕt. Nô c-êi Êy ®-îc n©ng ®ì bëi b«ng hoa Chantai bªn ®-êng lªn nói. Còng mong manh nh- hoa Thñy Tiªn trªn c¸nh ®ång hoa Lisse ë Hµ Lan nh-ng Chantai máng c¸nh h¬n vµ chØ cã khiªm nh-êng hai mµu tÝm phít, mÒm tr¾ng. Hoa tr¾ng hay tÝm ®Òu cã chung nhÞ vµng. Tr«ng xa, hoa Chantai nh- bÇy b-ím rËp rên s-ên nói t×m kiÕm h-¬ng phÊn trªn tõng ®èm vµng ¸nh s¸ng! Ng-êi T©y T¹ng yªu hoa Chantai. Bèn m-¬i triÖu n¨m qua, bao nhiªu mïa hoa në, bao nhiªu cuéc biÕn thiªn thay ®æi ®Êt trêi nh-ng Chantai vÉn mét nhÞ vµng víi 8 c¸nh tÝm tr¾ng kh«ng hÒ lai t¹p bÊt cø mµu s¾c nµo kh¸c. Nã lµ mét linh hån tu hµnh mu«n kiÕp ®Ó gi÷ cho t©m Ên trong s¹ch nh- lêi cña §øc Dudjom Rinpoche miªu t¶, sinh tö kh«ng lµm nã xÊu h¬n, NiÕt bµn kh«ng lµm nã tèt h¬n! Nh÷ng t-ëng b«ng hoa Chantai vµ lêi gi¶i cña vÞ tu sü trong cung Potala ®· cho t«i trë thµnh mét miÕng d-a c¶i thÊm ®Ém nh÷ng nÐt thanh tao cña mäi mïi vÞ h÷u h×nh vµ v« h×nh nh-ng kh«ng, tÊt c¶ vÉn chØ lµ mét miÕng d-a c¶i nÊu chÝn b»ng mì tr©u Yark! Mét h«m tr«i næi trªn d·y nói Himalaya, ®oµn t«i ®i qua nói Najin Kangsa trong c¬n sî h·i tét cïng. Mét tiÕng thë dµi còng ®ñ lµm lÖch xe, nÐm ng-êi t«i r¬i xuèng vùc s©u ®ang xéc lªn tõng ®ôn m©y. §Õn nh- Hong kh«ng chÞu næi c¬n sî h·i ®· gôc ®æ, lµm d·y ghÕ g·y ôp xuèng sµn xe. ChiÕc toyota 12 chç rïng m×nh t-ëng chÕt m¸y tr-íc søc nÆng h¬n 80 kg cña Hong nh-ng kh«ng, nã vÉn tiÕn lªn d-íi bµn tay ®iÒu khiÓn thuÇn thôc vµ m¹nh mÏ cña ng-êi l¸i xe T©y T¹ng. Khi dõng l¹i ë ®é cao gÇn 6000 m trªn ®Ønh ®Ìo Karo, t«i nh×n thÊy mét b¶o th¸p ®øng c« ®¬n gi÷a dßng suèi tuyÕt ch¶y bao quanh trªn ®Ønh nói. Hong khuyªn t«i kh«ng nªn leo lªn v× rÊt nguy hiÓm. BÊt chÊp! b»ng tinh thÇn hoa Chantai vµ lêi tr× väng cña miÕng d-a c¶i, t«i g¾ng g-îng leo lªn b¶o th¸p. 17 TuyÕt tr¾ng. Giã vµng. M¸u ®á. M«i tÝm. Khu«n mÆt bÇm tª cña t«i biÕn mÊt trªn cæ, mäi c¶m gi¸c ®Òu bÞ vôn tan d-íi ¸p suÊt thÊp do ®é cao g©y ra. Kh«ng tõ chèi b-íc ch©n m×nh, m¸u ch¶y ®Æc c¸nh mòi, mÆc cho tõng trËn giã xãc buèt qua ®Çu, t«i ®· lªn ®-îc ng«i b¶o th¸p. Kú diÖu thay, qua « cöa vÇn vô khÝ l¹nh, t«i kÞp nhËn ra mµu ®á ®ãa hång xø T¹ng! Nh÷ng ®ãa hång t-¬i rãi! Nh÷ng ®ãa hoa ®á rùc tinh huyÕt mÆt trêi bõng ch¸y trong ng«i b¶o th¸p! Nh÷ng chiÕc ph«i bÊt tö gieo mÇm trong tö cung cña trêi! Ai ®· mang ®ãa hoa t-¬i lªn chèn cao 6000 m nµy ®Ó th¾p s¸ng ng«i b¶o th¸p chøa ®ùng th¸nh tÝch huyÒn bÝ cña vÞ lama nµo ®ã viªn tÞch? VÞ Lama c« ®éc nµy lµ ai? Ch-a kÞp tr¶ lêi t«i ®· gôc vµo c¸nh tay cña Hong. Nh-ng sao trong c¬n mª man khñng khiÕp nµy, t©m hån t«i l¹i bõng s¸ng. T«i nghe râ tiÕng hæ gÇm tõ vïng nói Khe C¸t xa x«i trªn d·y Tr-êng S¬n, t«i nghe râ tiÕng muçi vo ve trong ®ªm v¾ng ®Çy chu«m dËu lµng quª n-íc ViÖt trµn ®Õn, cïng nhau tan biÕn trong hv« nh- lêi cÇu nguyÖn cña Cha. Vµ ®ã còng lµ phót gi©y, t«i chît hiÓu v× sao Henry Bergson gäi lµ ®é s©u cña t- duy, lµ c¸i thÕ giíi t«i ®ang thÊy v× t«i muèn chø kh«ng ph¶i thÕ giíi ®· cã vµ ®ãa hoa hång trong b¶o th¸p kh«ng ph¶i lµ sù t¸i sinh. Hoa chÝnh lµ kho¶ng kh¾c thiÒn ®Þnh cña vò trô! Nh÷ng ®ãa hoa hång truyÒn d¹y cho t«i nh- vËy. Ng-êi T©y T¹ng khi chÕt ®Òu mong cã mét nô c-êi t-¬i xanh lªn m«i bëi tõ ®ã hä sÏ ®i vµo thµnh quèc cña h-¬ng th¬m hoa cá. Hong d×u t«i trë l¹i xe. T«i nh×n thÊy trªn khãe m«i cña ng-êi vÖ sü cao to gÊp ba ng-êi m×nh, mét vÖt m¸u nhuém kÝn tõ mòi ch¶y ra. M¸u cña Hong ch-a kÞp ®á ®· sÇm tÝm mµu giã! Cßn t«i, mét dßng m¸u ViÖt rùc s¸ng hoa hång në tù do trªn cao nguyªn bao la tuyÕn tr¾ng! T«i mang theo h×nh ¶nh ®ãa hång t-¬i trong nh÷ng ngµy cßn l¹i ë T©y T¹ng vµ h»ng nh¾c nhí, m×nh ®· thÊy t©m m×nh trong mét gi©y phót chÊn ®éng trªn cao 6000 m. C¸i ý niÖm Êy, thªm mét lÇn n÷a l¹i nh- c¸nh diÒu ®øt giã. Trªn ®-êng trë vÒ Lhasa tõ Shigatse, t«i biÕt m×nh vÉn ch-a tho¸t khái u minh khi chøng kiÕn mét ®iÒu linh diÖu gi¶n ®¬n t-ëng chõng lµ phi thùc! LÇn trë vÒ nµy, dï kh«ng hiÓm trë nh-ng nguy c¬ r¬i xuèng vùc s©u s«ng Yarlung Tsangpo vÉn rËp r×nh tõng gi©y phót. Suèt mét ngµy, chØ thÊy nói ®¸ vµ nói ®¸, kh«ng chót rªu phong ®Þa y. Thi tho¶ng, chØ gÆp vµi ba m¶nh ruéng tsampa vµng rém nh- m¶nh ¸o ngùc n÷ thÇn T©ra l¬ löng triÒn nói. Qu¸ h- ®èn tÇm nh×n va vÊp nói ®¸, t«i nh¾m m¾t t×m kiÕm mét giÊc ngñ chång chÒnh trªn vùc Yarlung Tsangpo. 18 ChØ cã mét con ®-êng ®éc ®¹o nªn xe cña chóng t«i ph¶i dõng l¹i lïi vµo v¸ch nói cho xe tõ h-íng Lhasa ®i qua vùc s«ng. T«i b-íc xuèng xe hoµi mong chèc l¸t th- gi¶n. C¸nh cöa xe më ra. MÆt t«i ch¹m ph¶i mét chïm ¸nh s¸ng s¾c tÝm lung linh räi xuèng Yarlung Tsangpo! §ã lµ mét chïm hoa d¹i thiªn kh«ng. C¸nh chim ®¹i bµng lÎ loi bay qua hÎm nói cao chÊt ngÊt. Chïm hoa nh- lêi kinh kÖ uyªn ¸o cña nói ®¸ th¶ vµo kh«ng gian mu«n chiÒu giã cuèn. D-íi vùc s©u dßng n-íc cuén ch¶y, l¸c ®¸c vµi ®èm dª nói vµ hai chÊm mÑ con ng-êi T¹ng chªnh vªnh bãng d¸ng tiÒn sö. Hìi chïm hoa v« danh, cã ph¶i hoa lµ sù ho¸ th©n cña b«ng hoa nhá cã h¹nh nguyÖn tõ bi trong ng«i chïa hoang trªn ®åi Tsaparang xø Tholing, ®-îc PhËt ®Æt tªn lµ TuyÕt Liªn Hoa, loµi sen tuyÕt T©y T¹ng, cho nh÷ng ai ngöi mïi h-¬ng ®Òu ph¸t t©m tÊn tu hµnh gi¶i tho¸t khái vßng sinh tö! Hoa Chantai d-íi thÒm cung Potala, ®ãa hoa hång ®á trong ng«i b¶o th¸p cßn cã tªn cho t«i gäi cßn chïm hoa tÝm trªn kia ®ang v« danh trong m¾t. T«i kh«ng thÓ gäi tªn nã, ®¬n gi¶n hoa chØ lµ hoa, méc m¹c hiÖn h÷u gi÷a câi v« th-êng nµy nh- lêi Longchen Rabjam Trong v-ên hoa ®Ñp bªn s«ng Nh÷ng con ong-mËt-Nh--Lai ngåi trªn nh÷ng c¸nh hoa Lµm ®Ñp trän vÑn khu v-ên vµ ph¸t ra ©m thanh trèng Ph¸p ... §· th©m nhËp vµo nh÷ng sinh thÓ cña ®Êt nµy Vµ ®¹i d-¬ng sinh tö ®ang ®øt tËn C¸i ®Ñp cña b«ng hoa v« danh hiÖn ra gi÷a c« tÞch, kh«ng cã tªn gäi kh«ng h×nh thÓ, cø bång bÒnh mµu ¸nh s¸ng, lµm mÒm m¹i hai vùc s©u th¨m th¼m th-¬ng yªu vµ khñng khiÕp. Th-îng ®Õ muèn nãi víi t«i r»ng, bÊt kú n¬i nµo sù sèng do Ngµi t¹o nªn còng hiÖn h÷u mµ kh«ng cÇn ph¶i t- duy tªn gäi! C¸i g× kh«ng tªn gäi, c¸i g× v« s¾c v« t-íng, ph¶i ch¨ng ®ã lµ ®iÒu mµ vÞ lama khuyªn t«i h·y ®i vµ nh×n thÊy! - Anh h·y ®i ®i- ¢m thanh trong hèc t-êng cung Potala vang lªn. Vµ t«i ®· thÊy. T«i trë vÒ Lhasa vµo lóc chiÒu xuèng. Theo Hong ra phè B¸t gi¸c d¹o ch¬i, t«i lÐn lªn cung Potala t×m ®Õn hèc ®¸. Hèc ®¸ qu¹nh v¾ng. Ngän nÕn ®×u hiu. Thanh gç im l×m. Trang kinh m¬ mµng. B¸t gç ch¬ v¬. Th¨m th¼m. M¾t nói. Bªn ngoµi khung cöa, hoa chantai chÇm chËm nuèt hoµng h«n vµo th©n h×nh non d¹i. 19 Cßn t«i Mét miÕng d-a c¶i, Mét con ong bÐ nhá Mét h¹t mËt Nh- Lai trªn c¸nh hoa bªn vùc s«ng Yarlung Tsangpo. Kh«ng cßn nhí, t«i kh«ng cßn nghe tiÕng hæ gÇm gÇn 40 n¨m vÒ tr-íc khi b-íc qua cæng tu viÖn Tashilhunpo, n¬i cã bøc tranh bÇy hæ hé ph¸p gÇm lªn sÆc sì gi÷a rõng hoa chantai! Bøc tranh Êy ®· lµm t«i nhí Cha t«i, tiÕng hæ gÇm mïa xu©n 1967 trong ký øc vµ b«ng hoa chantai rùc rì nh÷ng ngµy t«i qua T©y T¹ng. Vµ t«i sÏ mang linh ¶nh nh÷ng con-ong-mËt-Nh- Lai vÒ cho Cha nghe h-¬ng th¬m ©m thanh trèng ph¸p, nghe thÊy tiÕng hæ gÇm còng xanh rên thinh kh«ng nh- tiÕng muçi vo ve ®ªm v¾ng! Bëi ng-êi T©y T¹ng nãi, khi b¹n nÐm mét b«ng hoa vµo mandala, hoa r¬i vµo vÞ thÇn nµo th× vÞ Êy lµ cña b¹n! 20 T¢Y T¹NG Giät hoa trong n¾ng Mét hµi nhi T©y T¹ng ra ®êi. M¸u ch-a nhiÖt nång bõng lªn tiÕng khãc ®Çu ®êi. MiÖng ch-a ngät s÷a MÑ. Bµ néi ®· mang th©n h×nh bÐ báng d×m xuèng dßng suèi l¹nh! §©y lµ mét tËp tôc kh«ng qu¸ ®æi xa l¹ víi ng-êi d©n téc thiÓu sè trªn d·y Tr-êng S¬n ViÖt Nam nh-ng ë T©y T¹ng, trong c¸i l¹nh nguyªn thñy cña miÒn ®Êt cao hµng ngµn mÐt nµy, viÖc d×m ®øa hµi nhi trong n-íc nµo kh¸c g× ®øc Abraham s½n sµng hiÕn d©ng ®øa con trai duy nhÊt cña m×nh cho Chóa Trêi! Ng©m m×nh suèi l¹nh, da thÞt ®øa hµi nhi tõ ®á chuyÓn sang xanh t¸i, tiÕng khãc ngÆt lßng còng theo ®ã mµ lÞm dÇn. Ng-êi ta vít nã lªn, lau kh« vµ trao l¹i cho ng-êi MÑ. NÕu ®øa hµi nhi chÕt, gia ®×nh kh«ng phiÒn lßng! DÉu cã sèng, nã còng khã lßng chÞu ®ùng ®-îc thêi tiÕt khñng khiÕp vµ nh÷ng c©u chuyÖn buån ®êi sèng dµnh cho nã. Nh-ng v-ît qua sù thö nghiÖm hµ kh¾c nµy, ®øa hµi nhi sÏ m¹nh mÏ v-¬n lªn bao kiÕp n¹n. Con nhµ nghÌo ®-îc ®èi xö tö tÕ, con nhµ giµu ph¶i lµm lông rÊt vÊt v¶ . Ng-êi T©y T¹ng quan niÖm anh nhi, mét ®øa trÎ nghÌo , khã cã t-¬ng lai s¸ng l¹n nªn cÇn ®-îc bao dung cßn ®øa trÎ giµu sang ph¶i khæ luyÖn cho mét t-¬ng lai r¹ng rì h¬n. §øa trÎ lín lªn chõng s¸u b¶y tuæi, gia ®×nh sÏ mêi thÇy chiªm tinh ®Õn ®o¸n vËn sè. Lêi cña thÇy lµ lêi cña Trêi, kh«ng ai cã ®ñ quyÒn n¨ng ®Ó bµo ch÷a. Lêi thÇy nãi sao, ®øa trÎ sÏ ®-îc sèng nhvËy suèt ®êi. ThÇy b¶o, ®øa trÎ nµy mai sau lµm kÎ ch¨n dª, lËp tøc gia ®×nh sÏ cho ®øa trÎ tËp lµm quen víi nh÷ng ®µn dª cao nguyªn. ThÇy ph¸n, ®øa trÎ trë thµnh mét lama, ®øa trÎ ®-îc ®-a ngay vµo tu viÖn gi÷a lóc th¬ Êu cßn dë dang. VÞ Lama t«i ®-îc h¹nh ngé trªn tÇng th-îng cña chïa §¹i Chiªu lµ mét ®øa trÎ ®-îc ThÇy chiªm tinh ph¸n nh- vËy. Tr-íc khi ®Õn th¨m chïa §¹i Chiªu, vèn quen vÎ ®Ñp tinh tÕ cña mét thµnh phè HuÕ nhuém tÝm lêi kinh kÖ, h×nh ¶nh chïa §¹i Chiªu hiÖn ra trong t©m trÝ t«i rÊt th©m trÇm vµ tao nh· gi÷a vïng m©y tr¾ng nói xanh. T«i ®· lÇm! Chïa §¹i Chiªu n»m gi÷a phè chî! T«i kh«ng ngê, ng«i chïa linh thiªng cã tuæi ®êi h¬n 1350 n¨m, lµ trung t©m PhËt gi¸o quan träng nhÊt cña vïng ®Êt c¸c ch- thiªn l¹i vïi t¾t niÒm väng t-ëng thµnh kÝnh cña t«i ®Õn nh- vËy.