Phßng V¨n ho¸ vµ Th«ng tin
huyÖn Qu¶ng X¬ng tØnh Thanh Ho¸
( Tham luËn )
VÒ Gi¶i ph¸p phßng ch«ng b¹o lùc gia ®×nh
Lời mở đầu
Bạo lực trong gia đình là một vấn nạn tiềm ẩn nhưng nhức nhối trong xã hội.
Xã hội chúng ta không chấp nhận vấn đề này vì nó đi ngược lại với quan niệm
một “gia đình hòa hợp”. Cần phải có các biện pháp phòng, chống và loại bỏ
bạo lực trong gia đình, giáo dục và truy tố người thực hiện hành vi bạo lực
nhằm hỗ trợ và bảo vệ nạn nhân.
Trong hầu hết các trường hợp, nguồn gốc sâu xa của bạo lực trong gia đình là
việc người này, thường là nam giới, thực hiện hành vi kiểm soát và lạm quyền
đối với người khác, thường là phụ nữ, trong mối quan hệ gia đình. Bạo lực
trong gia đình có nhiều dạng, trong đó không chỉ có việc đánh đập, lạm dụng
tình dục, tình cảm và tài chính, mà phổ biến nhất là sự kết hợp của tất cả những
dạng bạo lực này. Nạn nhân của bạo lực trong gia đình – phụ nữ và trẻ em –
nằm trong số những thành viên có nguy cơ nhất trong xã hội. Bạo lực trong gia
đình gây hại cho sức khỏe, lòng tự trọng, đe dọa đến an ninh, chất lượng cuộc
sống và khả năng cũng như cơ hội của nạn nhân làm chủ cuộc sống của riêng
họ. Nó làm tổn hại đến gia đình, dẫn đến sự cô lập về xã hội, bần cùng hóa
cộng đồng và làm tăng thêm những hình thức bất bình đẳng và bạo lực khác
trong xã hội.
Để thực hiện thành công Luật PCBLGĐ, cần nâng cao nhận thức của các
bên liên quan và người dân về bạo lực trong gia đình như một dạng bạo lực đối
với phụ nữ; nêu rõ rằng bạo lực trong gia đình là không thể chấp nhận được, và
rằng loại trừ bạo lực trong gia đình là trách nhiệm của toàn xã hội. Xuất phát từ
nhận thức đó, các hoạt tuyên truyền, vận động, phổ biến thông tin và truyền
thông là một trong những nhiệm vụ ưu tiên. Tăng hiểu biết cho người dân sẽ dẫn
tới giảm bạo lực trong gia đình như một sự chấp nhận trong xã hội.
+ Thiết lập được cơ chế phòng và chống bạo lực trong gia đình dựa trên sự phối
hợp liên ngành có hiệu quả nhằm giảm tình trạng bạo lực trong gia đình trong
toàn xã hội.
+ Nâng cao nhận thức về bạo lực trong gia đình, tác động của bạo lực trong gia
đình đối với xã hội và các biện pháp nâng cao năng lực và quyền của người bị
bạo lực và xử lý hành vi của người thực hiện bạo lực.
1
Các hoạt động cụ thể:
1. Bộ sẽ xây dựng một chiến lược truyền thông toàn diện cho nhiều năm để
đảm bảo hoạt động trong lĩnh vực này diễn ra thường xuyên, bền vững và
có tính hệ thống. Chiến lược và các hoạt động truyền thông sẽ tập trung
vào những nhóm đối tượng là cán bộ của các cơ quan chính quyền và
đảng ở trung ương và địa phương, đặc biệt là cán bộ của các ngành y tế,
tư pháp và thi hành luật, đại diện của các tổ chức quần chúng và cộng
đồng, cũng như người dân nói chung, nhằm truyền tải một thông điệp rõ
ràng là xã hội sẽ không khoan dung với bạo lực trong gia đình và bạo lực
đối với phụ nữ, và rằng sự im lặng của xã hội về bạo lực đối với phụ nữ
và trẻ em ngày càng giảm;
2. Để đến được với nhiều đối tượng hơn, Bộ VHTTDL sẽ tổ chức tập huấn
cho các cơ quan truyền thông, các tổ chức xã hội và đội ngũ nhà báo về
các vấn đề bạo lực đối với phụ nữ. Phối hợp với các cơ quan phát thanh
và truyền hình để xây dựng, trình chiếu và phát thanh các chương trình
đặc biệt (tọa đàm, phim tài liệu và phóng sự) nhằm truyền tải thông điệp
đến đông đảo người dân;
3. Tổ chức các hoạt động văn hóa như cuộc thi về sản phẩm truyền thông
xuất xắc nhất, hay triển lãm ảnh, tranh hay tranh cổ động;
4. Xây dựng tờ rơi, cẩm nang hướng dẫn và các loại ấn phẩm khác với sự
cộng tác của các chuyên gia về giới và giảng viên cộng đồng để phục vụ
các chiến dịch giáo dục cộng đồng; phổ biến rộng rãi và giới thiệu những
ấn phẩm này trên mạng của Bộ VHTTDL và các mạng xã hội khác.
5. Để tìm ra các giải pháp đồng bộ, Bộ VHTTDL sẽ tìm hiểu các phương
pháp tiếp cận mới và xác định những kinh nghiệm thành công của quốc tế
trong việc chống bạo lực trong gia đình; rà soát và điều chỉnh chúng cho
phù hợp với hoàn cảnh thực tiễn của Việt Nam. Ở cơ sở, Bộ sẽ phối hợp
với các Câu lạc bộ Gia đình và các đối tác khác tổ chức các hoạt động văn
hóa và thể thao, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa, để phát huy các giá trị văn
hóa lên án hành vi bạo lực trong gia đình, tôn trọng bình đẳng giới và các
quyền cơ bản của phụ nữ. Những hoạt động này được lồng ghép trong
chiến lược truyền thông của Bộ và sẽ được các Câu lạc bộ Gia đình
thường xuyên tổ chức;
6. Bộ sẽ phối hợp chặt chẽ với mạng lưới cán bộ lưu động tổ chức các hoạt
động văn hóa ở tỉnh, huyện và xã, các hoạt động biểu diễn văn nghệ lưu
động, các buổi trình diễn ca nhạc và các sự kiện khác.
Khung thời gian: Xuyên suốt thời gian của Kế hoạch Hành động và xa hơn
2
Mục tiêu cụ thể:
.... nhà báo, trong đó ....% là phụ nữ, được tập huấn trong năm đầu triển
khai thực hiện Kế hoạch Hành động, để tạo ra các sản phẩm có chất
lượng xử lý vấn đề bạo lực trong gia đình;
.... hoạt động tuyên truyền, vận động sẽ được Bộ VHTTDL tổ chức ở cộng
đồng có sự phối hợp của các Câu lạc bộ Gia đình;
... tần suất các sản phẩm tuyên truyền, vận động về vấn đề bạo lực trong
gia đình được đăng tải trên truyền thông đại chúng
Đầu ra 2: Xây dựng chính sách
Ban hành và thực hiện có hiệu quả một khung pháp lý đồng bộ về bạo lực trong
gia đình.
Giải pháp
Bộ VHTTDL phối hợp chặt chẽ và tham vấn với nhóm luật sư, chuyên gia và
các nhà chuyên môn ở các Ủy ban của Quốc hội và Bộ Tư pháp để xây dựng
thêm và hoàn thiện khung pháp lý về bạo lực trong gia đình. Bộ sẽ chủ trì quá
trình soạn thảo các văn bản quy phạm pháp luật, như các Nghị định và thông tư
kèm theo quy định về việc thành lập cơ chế nhằm đảm bảo thực hiện Luật
PCBLGĐ có hiệu quả.
Các hoạt động cụ thể
1. Tổ chức tập huấn và tọa đàm để hướng dẫn và triển khai thực hiện.
2. Xây dựng và thể chế hóa một khung giám sát và đánh giá nhằm đánh giá
việc thực hiện Luật Bình đẳng Giới và Luật PCBLGĐ trên cơ sở phối hợp
chặt chẽ và sự hỗ trợ trong Chương trình Chung của LHQ về Bình đẳng
Giới; xây dựng chế độ báo cáo có hiệu quả và các công cụ giám sát thực
hiện các văn bản pháp luật để đánh giá kết quả thực hiện những văn bản này
trên trong thực tiễn;
3. Bộ VHTTDL tổ chức đánh giá cuối kỳ để đánh giá việc triển khai, kết quả
thực hiện và tác động của các văn bản pháp luật ở Việt Nam phòng chống
bạo lực trong gia đình;
4. Bộ cũng sẽ tổ chức rà soát toàn diện pháp luật hiện hành có liên quan. Việc
rà soát này sẽ do một nhóm các chuyên gia pháp lý thực hiện nhằm đảm bảo
tính đồng bộ và thống nhất với Luật PCBLGĐ, và vận động các bên liên
quan sửa đổi bổ sung luật.
Khung thời hạn: Quý 3 và 4 của năm 2008, 2009
3
Mục tiêu cụ thể:
Thực hiện hiệu quả các Nghị định sau khi tổ chức ít nhất ... khóa tập huấn
có sự phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan để hướng dẫn việc tổ
chức triển khai thực hiện các Nghị định;
Nâng cao được năng lực của Vụ Gia đình thuộc Bộ VHTTDL trong hoạt
động giám sát và đánh giá;
Tăng cường khung pháp lý về bạo lực trong gia đình trên cơ sở đánh giá
cuối kỳ, và sửa đổi bổ sung vào luật;
Đầu ra 3. Nâng cao năng lực
Nâng cao năng lực cán bộ của ngành VHTTDL ở tất cả các cấp để đóng vai trò
là đầu mối thực hiện Luật PCBLGĐ có hiệu quả.
Giải pháp
Giáo dục và đào tạo để giải quyết vấn đề bạo lực trong gia đình theo một
phương thức nhạy cảm về giới là cần thiết để đảm bảo rằng tất cả các chủ thể
trong hệ thống pháp luật thực hiện nhiệm vụ và thi hành Luật PCBLGĐ một
cách hiệu quả. Trong khung thời gian thực hiện Kế hoạch Hành động, Bộ
VHTTDL sẽ tổ chức các khóa tập huấn nhằm vào cán bộ ở tất cả các cấp để họ
trở thành đầu mối thực hiện luật phòng chống bạo lực trong gia đình có hiệu
quả. Việc tập huấn sẽ giúp các học viên từ bỏ những định kiến về giới và các
quan niệm sai về bạo lực đối với phụ nữ, làm sâu sắc thêm sự hiểu biết của họ
về vấn đề này ở các cấp độ khác nhau, kể cả vai trò của bạo lực trong việc duy
trì vị thế thấp kém của người phụ nữ. Tập huấn cũng sẽ tập trung vào những kỹ
năng và phương phương pháp phù hợp để thực hiện có hiệu quả các văn bản
pháp luật hiện hành.
Các hoạt động cụ thể
1. Bộ VHTTDL phối hợp với các tổ chức phi chính phủ có kinh nghiệm liên
quan và xác định một nhóm giảng viên và cán bộ tư vấn nòng cốt ở trong
nước (tới 30 người, đại diện cân bằng về chuyên gia nam và nữ). Những
người này được đào tạo để tư vấn cho công an, thẩm phán, những người
còn sống sau bạo lực, cũng như tư vấn cho người thực hiện hành vi bạo
lực trong gia đình;
2. Thông tin về các khóa tập huấn đã và đang diễn ra sẽ được đối chiếu, rà
soát nội dung, tài liệu phân phát và tài liệu tập huấn để xây dựng một mô4
đun tập huấn đồng bộ về phòng chống bạo lực trong gia đình dựa trên
bình đẳng giới và cách tiếp cận dựa trên quyền;
3. Mô-đun này sẽ được thử nghiệm tại khóa đào tạo giảng viên, được điều
chỉnh và thí điểm. Sau khi đánh giá hiệu quả, chương trình tập huấn cho
cán bộ của ngành VHTTDL sẽ được tổ chức ở tất cả các cấp, và việc tập
huấn này sẽ được coi là bắt buộc đối với tất cả cán bộ đương nhiệm và
cán bộ mới;
4. Bộ VHTTDL sẽ triển khai và phối hợp tổ chức tập huấn dựa trên mô-đun
trong phạm vi và giữa các cơ quan, ban, ngành tham gia Chương trình
Hành động Quốc gia. Đối tượng tham gia bao gồm cả luật sư, thẩm phán,
kiểm sát viên, cán bộ công an, cán bộ chính quyền địa phương, cán bộ
công tác xã hội để giúp họ có phương pháp giải quyết đồng bộ, hiệu quả
và nhanh những vụ bạo lực trong gia đình;
5. Để đảm bảo tính bền vững và thường xuyên nhân rộng hoạt động, Bộ
cũng sẽ tiếp cận các cơ sở đào tạo quan trọng có vị trí chiến lược trong hệ
thống giáo dục, như Học viện Chính trị-Hành chính Quốc gia Hồ Chí
Minh, để thúc đẩy việc lồng ghép nội dung đào tạo về bạo lực trong gia
đình vào chương trình giảng dạy chung của các cơ sở đào tạo này.
Khung thời hạn: 2009 - 2011
Mục tiêu cụ thể:
... % cán bộ ngành VHTTDL ở trung ương và địa phương được nâng cao
năng lực về những vấn đề liên quan đến bạo lực trong gia đình;
Nhân rộng mô-đun đào tạo ở ... tỉnh, huyện và xã;
Ít nhất ... lãnh đạo ở trung ương và địa phương, ... nam và ... nữ được tập
huấn hàng năng; tổng số ... được tập huấn trong 3 năm;
Mô-đun đào tạo được Học viện Chính trị-Quốc gia Hồ Chí Minh thông
qua và đưa vào giảng dạy cho học viên
Đầu ra 4. Chương trình Hành động Quốc gia được thông qua và thực hiện
có hiệu quả
Giải pháp
Phòng chống bạo lực trong gia đình đòi hỏi phải có các biện pháp toàn diện về
pháp luật, chính sách và các biện pháp khác ở cấp quốc gia, với sự tham gia của
nhiều bên, kể cả sự tham gia tích cực của tất cả các cấp, từ trung ương đến địa
phương cũng như của tất cả các ban, ngành và cơ quan chính quyền trong hệ
thống tư pháp, lập pháp và hành pháp. Sự phối hợp và hợp tác giữa tất cả các
5
bên, kể cả các tổ chức phi chính phủ và các tổ chức thuộc xã hội dân sự, rất quan
trọng để có được một cách tiếp cận hiệu quả nhằm giải quyết vấn đề bạo lực
trong gia đình.
Các hoạt động cụ thể
1. Bộ VHTTDL sẽ chủ trì xây dựng Chương trình Hành động Quốc gia dài
hạn nhằm phòng, chống bạo lực trong gia đình thông qua việc tổ chức hội
nghị tư vấn với sự tham gia của các cơ quan liên quan thuộc chính phủ,
các cơ sở đào tạo, các tổ chức xã hội dân sự và tổ chức quốc tế để xác
định những ưu tiên và huy động mọi nỗ lực để đem lại tác động có ý
nghĩa quyết định;
2. Tại hội nghị này, một nhóm công tác sẽ được đề xuất thành lập, đại diện
cho nhiều cơ quan và tổ chức, để soạn thảo Chương trình Hành động
Quốc gia nhằm thực hiện những ưu tiên và chỉ báo được xác định tại hội
nghị;
3. Dự thảo Chương trình sẽ được phổ biến rộng khắp để lấy ý kiến của các
bên liên quan. Các ý kiến đóng góp sẽ được xem xét và tiếp thu vào bản
dự thảo cuối cùng. Bộ VHTTDL có thể cân nhắc tổ chức thêm một hội
nghị tư vấn nữa để rà soát và thông qua Chương trình và đảm bảo sự ủng
hộ rộng rãi của người dân khi triển khai thực hiện Chương trình.
4. Một tổ công tác liên ngành sẽ được thành lập sau khi Chương trình được
thông qua. Nhóm này sẽ họp 2 tháng/lần để đánh giá việc triển khai thực
hiện Chương trình. Theo chỉ thị và các văn bản của Chính VHTTDL được
giao chịu trách nhiệm thực hiện Chương trình. Do vậy, Bộ VHTTDL sẽ
xây dựng và áp dụng một cơ chế giám sát và đánh giá với chế độ báo cáo
định kỳ về quá trình thực hiện Chương trình, cũng như tiến độ đạt được
kết quả của Chương trình. Bộ chỉ báo về giám sát ở trung ương và địa
phương sẽ phải được thống nhất với tổ công tác liên ngành và được thu
thập định kỳ. Bộ VHTTDL sẽ tổ chức và triển khai đánh giá giữa và cuối
kỳ nhằm đánh giá việc triển khai, kết quả thực hiện và tác động của
Chương trình.
Khung thời gian: Quý 3 và 4 của năm 2008, và Quý 1 của năm 2009
Mục tiêu cụ thể:
Một Chương trình Hành động Quốc gia toàn diện được xây dựng và
thông qua, có sự phân bổ đầy đủ nguồn lực từ ngân sách ở trung ương và
địa phương;
Ít nhất ... đề án sẽ được triển khai trong quá trình thực hiện Chương trình
Hành động Quốc gia trong năm 2009;
6
Ít nhất ... nguồn tài chính được phân bổ để triển khai thực hiện Chương
trình Hành động Quốc gia
Đầu ra 5. Nâng cao kiến thức về bạo lực trong gia đình, dựa trên thông tin
liên quan và dữ liệu đã được thu thập
Giải pháp
Việc có đầy đủ dữ liệu chính xác là cần thiết để đảm bảo giám sát có hiệu quả
tiến bộ đạt được tiến tới giảm tình trạng bạo lực trong gia đình, và tiến tới giám
sát quá trình thực hiện, và để đề ra các giải pháp phù hợp.
Hoạt động thu thập dữ liệu về bạo lực trong gia đình sẽ góp phần nâng cao hiểu
biết, giúp cho việc xây dựng chiến lược và chính sách có đầy đủ thông tin hơn
để giải quyết và loại trừ bạo lực trong gia đình. Chính vì vậy, đảm bảo thu thập
dữ liệu đầy đủ là một phần trong biện pháp thực hiện ở tầm quốc gia nhằm giải
quyết vấn đề bạo lực trong gia đình. Điều này phải bao gồm cả hoạt động thu
thập dữ liệu một cách có hệ thống cũng như tăng cường thu thập dữ liệu và nâng
cao kiến thức về bạo lực trong gia đình và các hình thức bạo lực khác.
Các hoạt động cụ thể
1. Bộ VHTTDL phối hợp chặt chẽ với Tổng Cục Thống kê và các cơ quan
khác đóng vai trò xúc tác trong lĩnh vực hết sức quan trọng này, thông qua
việc liên kết cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia, bộ máy quốc gia vì sự tiến
bộ của phụ nữ và các bộ liên quan như tư pháp và y tế để đảm bảo hoạt
động bền vững trong việc thu thập, phân tích và phổ biến dữ liệu. Những
bộ này sẽ được mời do vai trò quan trọng của họ trong việc đảm bảo sự
đồng nhất về khái niệm, đáp ứng nhu cầu của người sử dụng và tính liên
quan trong việc xây dựng chính sách và chương trình, góp phần đảm bảo
việc thu thập dữ liệu được diễn ra thường xuyên và đảm bảo rằng dữ liệu
được phổ biến rộng rãi kịp thời;
2. Hoạt động thu thập dữ liệu về bạo lực trong gia đình và bạo lực đối với
phụ nữ sẽ được gắn với hoạt động thu thập dữ liệu đang và sẽ diễn ra
trong lĩnh vực bình đẳng giới (để hỗ trợ xây dựng và thể chế hóa một
khung giám sát và đánh giá việc thực hiện Luật Bình đẳng Giới và Luật
Phòng, Chống Bạo lực trong Gia đình thuộc Chương trình Chung của
LHQ về Bình đẳng giới) và các hoạt động thu thập dữ liệu đang và sẽ diễn
ra trong những lĩnh vực khác như phát triển kinh tế và xã hội, lập kế
hoạch phục vụ chiến lược giảm nghèo, và giám sát thực hiện các quyền
con người;
7
3. Bộ sẽ tiến hành phân tích và báo cáo về các dữ liệu thống kê liên quan
đến bạo lực trong gia đình. Tổ chức tọa đàm giữa các cơ quan xây dựng
dữ liệu (như một cơ quan thống kê quốc gia, Bộ Nội vụ và các cơ quan
liên quan khác) với cơ quan sử dụng dữ liệu về sự cần thiết xây dựng một
cơ sở dữ liệu và bộ chỉ báo đã thống nhất về phòng chống bạo lực trong
gia đình. Bộ sẽ tổ chức tập huấn cho cán bộ xây dựng và sử dụng dữ liệu
thuộc các cơ quan hoạch định chính sách để phổ biến các phương pháp
mới nhất và kinh nghiệm quốc tế về thu thập, trình bày, phân tích và phổ
biến dẽ liệu về bạo lực trong gia đình, và huy động nguồn lực tổ chức điều
tra khảo sát trên phạm vi toàn quốc về bạo lực trong gia đình.
4. Xây dựng bộ hướng dẫn và mẫu báo cáo để thu thập thông tin từ các cơ
quan tiếp xúc với phụ nữ bị bạo lực. Thông tin này bao gồm hồ sơ và bút
lục từ các đồn công an và tòa án, các trung tâm hỗ trợ nạn nhân và chương
trình thay đổi hành vi của người thực hiện bạo lực, và các dịch vụ hỗ trợ
khác cũng như các nhóm phụ nữ, các dịch vụ trợ giúp pháp lý và các tổ
chức tuyên truyền vận động cộng đồng. Tổ chức các khóa tập huấn cho
cán bộ làm công tác phòng chống bạo lực trong gia đình, kể cả cán bộ của
các tổ chức phụ nữ để hỗ trợ cho các trung tâm hỗ trợ nạn nhân về kỹ
năng thu thập thông tin;
5. Hàng năm tiến hành phân tích, đánh giá và báo cáo về thực trạng bạo lực
trong gia đình.
Khung thời gian: Quý 1 năm 2009 - 2010
Mục tiêu cụ thể:
Thiết lập cơ chế thu thập thông tin để thu thập dữ liệu từ các dịch vụ;
Ít nhất ... phụ nữ được tiếp cận và sử dụng các loại hình dịch vụ;
Ít nhất...% nhu cầu của các dịch vụ hỗ trợ nạn nhân được đáp ứng;
Công bố dữ liệu và thống kê về tình trạng, số vụ, tần suất, các dạn và các
khía cạnh khác của bạo lực trong gia đình trong phạm vi cả nước.
Đầu ra 6. Thiết lập hệ thống phòng, chống bạo lực trong gia đình có hiệu
quả, nâng cao năng lực và quyền của nạn nhân và chuyển đổi hành vi của
người thực hiện bạo lực
Giải pháp
Theo quy định của các Nghị định, Bộ sẽ thiết lập một hệ thống phòng, chống
bạo lực trong gia đình có hiệu quả thông qua việc nâng cao năng lực và quyền
của nạn nhân cũng như chuyển đổi hành vi của người thực hiện bạo lực. Mạng
lưới các trung tâm được thành lập ở cộng đồng để hỗ trợ nạn nhân của bạo lực
8
trong gia đình sẽ tập trung ưu tiên vấn đề phúc lợi, sự an toàn về thể chất và an
ninh kinh tế của nạn nhân/người còn sống sau bạo lực và hỗ trợ phụ nữ vượt qua
những hậu quả của bạo lực để xây dựng lại cuộc sống của họ. Các trung tâm sẽ
cung cấp các dịch vụ khác nhau như nhà tạm lánh trong trường hợp khẩn cấp;
thông tin và liên lạc; lập kế hoạch vì sự an toàn, tư vấn và giải quyết vụ việc;
thiết lập đường dây nóng cấp cứu luôn hoạt động trong 24 tiếng; các hoạt động
giáo dục nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng. Cần đặc biệt xem xét đến
trường hợp những nạn nhân bị tật nguyền về thân thể, tâm thần và năng lực học
tập, khiến họ đặc biệt khó khăn khi cần tìm sự giúp đỡ. Các trung tâm này sẽ
đảm bảo rằng cán bộ cung cấp dịch được đào tạo, trang bị kỹ năng, nhạy cảm về
giới và làm việc phù hợp với các hướng dẫn, quy định và quy chế đạo đức; hợp
tác và phối hợp với tất cả các dịch vụ khác cho nạn nhân/người còn sống sau bạo
lực; bác bỏ những tư tưởng biện hộ hoặc bao biện cho hành vi bạo lực của nam
giới hoặc đổ lỗi cho nạn nhân, và nâng cao năng lực và quyền cho phụ nữ để họ
tự làm chủ cuộc sống của mình.
Các hoạt động cụ thể
1. Trước tiên, đánh giá hoạt động của các trung tâm hiện đang cung cấp các
dịch vụ cho nạn nhân người lớn của bạo lực trong gia đình và con cái họ;
phân tích bài học và tiếp thu kinh nghiệm thành công của quốc tế;
2. Xây dựng bộ hướng dẫn và các quy định, trong đó đưa ra những định
nghĩa chuẩn mực, các yêu cầu và tiêu chí về cung cấp dịch vụ cho nạn
nhân của bạo lực trong gia đình để cho phép các cơ quan hoạt động hướng
tới một mục tiêu chung và rõ ràng. Bộ hướng dẫn này sẽ được thử nghiệm
ở những địa bàn thí điểm đã được xác định sau khi đã tham vấn các bên
liên quan, đánh giá kết quả thử nghiệm, sửa đổi bổ sung và nhân rộng;
3. Sử dụng kết quả xác nhận, giám sát và báo cáo hàng năm làm công cụ để
đảm bảo chất lượng dịch vụ cũng như sự an toàn và bảo vệ tối đa dành
cho người bị bạo lực
4. Bộ VHTTDL cũng sẽ khuyến khích hành động xử lý đối với người thực
hiện hành vi bạo lực. Dựa trên kinh nghiệm thành công của quốc tế, Bộ
VHTTDL phối hợp chặt chẽ với các cơ quan khác xây dựng và triển khai
các chương trình giáo dục cộng đồng cho nam giới mà đã có hành vi bạo
lực với người thân. Mục đích là ngăn chặn bạo lực do nam giới thực hiện
và bảo vệ nạn nhân thông qua việc nâng cao nhận thức, trách nhiệm cá
nhân và tôn trọng lẫn nhau;
5. Xây dựng các bộ công cụ và thiết lập cơ chế để đảm bảo giám sát cả tiến
bộ thực chất đạt được và quá trình thực hiện trong lĩnh vực này do Bộ
VHTTDL phụ trách.
Khung thời gian: 2009 - 2010
9
Mục tiêu cụ thể:
....% người bị bạo lực nhận được sự giúp đỡ từ các trung tâm hỗ trợ và
nhà tạm lánh;
...% người thực hiện hành vi bạo lực tham dự các chương trình tư vấn
gia đình và các hình thức giáo dục khác
Ít nhất ….% nhu cầu của các dịch vụ xã hội trên được đáp ứng
Ít nhất ... % phụ nữ tiếp cận các loại hình hoạt động kinh tế khác nhau
trên nhờ hoạt động tư vấn của các trung tâm hỗ trợ nạn nhân
Nguồn lực
(Phần này sẽ liệt kê những đầu vào cần thiết để thực hiện chiến lược được đề
cần trong phần trên. Những gì đã sẵn có và cần huy động những gì? Nhân lực và
vật lực, cũng như những cam kết về ngân sách được đưa ra. Xác định đối tác,
các tổ chức phi chính phủ, các nhóm tư vấn và cung cấp dịch vụ). Ngân sách
hàng năm dành cho việc thực hiện Kế hoạch Hành động sẽ là.....
Bộ sẽ tích cực phối hợp với các cơ quan của chính phủ và Ủy ban Nhân dân ở
tất cả các cấp để thực hiện khung pháp lý phòng chống bạo lực trong gia đình,
và thực hiện Kế hoạch Hành động. Bộ sẽ tìm những cách thức trong đó các cơ
quan quan trọng khác có thể tham gia xây dựng và thực hiện chiến lược. Thành
lập một cơ chế thống nhất về trao đổi thông tin (hay ngân hàng thông tin trung
ương) để xác định và xử lý các vụ bạo lực trong gia đình một cách kịp thời.
Bộ cũng sẽ tăng cường hợp tác quốc tế về phòng chống bạo lực trong gia đình,
đặc biệt trong khuôn khổ chương trình chung của LHQ, v.v...
Cơ chế quản lý
Trong Bộ VHTTDL, Vụ Gia đình sẽ được giao làm đầu mối thực hiện Kế hoạch
Hành động. Tuy nhiên, các vụ chức năng khác trong Bộ cũng sẽ được giao thực
hiện từng phần cụ thể trong Kế hoạch Hành động. Trước thời hạn ấn định, mỗi
vụ chức năng trong Bộ sẽ phải xây dựng và báo cáo về kế hoạch hành động
riêng lên vụ đầu mối.
Bộ VHTTDL có trách nhiệm thanh tra và kiểm tra việc triển khai thực hiện Luật
PCBLGĐ, cần xây dựng các quy định về giám sát và đánh giá, cơ chế rà soát và
10
báo cáo với những chỉ báo cụ thể được xác định để đánh giá hiệu quả hoạt động
và tiến bộ thu được tiến tới đạt các đầu ra (kết quả trung hạn) và kết quả (kết quả
tổng quan) mong đợi. Xây dựng các bộ công cụ hỗ trợ như bảng đối chiếu và
mẫu báo cáo, phổ biến những bộ công cụ này cho các cán bộ, tiến hành tập huấn
về giám sát và đánh giá.
Trang web của Bộ sẽ thường xuyên đăng tải thông tin về các dịch vụ đối bạo lực
trong gia đình, các hoạt động, cơ hội giáo dục, quy định về xác nhận và thông
tin hội thảo dưới dạng có thể dễ dàng tiếp cận và dễ hiểu cho các cơ quan, tổ
chức khác và người dân nói chung.
11
Ma trận
2008-2015 (Bộ VHTTDL vẫn đang cân nhắc)
Mục đích: Góp phần giảm bạo lực gia đình khắp cả nước vào năm 2015 thông qua việc chủ trì quá trình xây dựng cơ chế khả
thi nhằm thực hiện Luật Phòng chống Bạo lực Gia đình
Hoạt động chính
1.1.1 Phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây
dựng và triển khai chương trình đào tạo và tập
huấn cho lãnh đạo của Ủy ban Nhân dân các
tỉnh/thành phố, lãnh đạo các ban ngành như y
tế, tư pháp, công an... ở trung ương và địa
phương, và các nhà báo để nâng cao nhận thức
của những đối tượng này về phòng chống bạo
lực trong gia đình;
1.1.2 Xây dựng chiến lược truyền thông toàn
diện của Bộ VHTTDL, và một phần trong chiến
lược này là xuất bản tờ rơi và các ấn phẩm tài
liệu khác về bạo lực trong gia đình, phổ biến
rộng rãi các ấn phẩm này cho những người ra
quyết sách ở trung ương và địa phương và cho
các đối tượng khác;
1.1.3 Triển khai thực hiện chiến lược truyền
thông của bộ thông qua các chiến dịch truyền
thông trên truyền thông đại chúng; tổ chức các
cuộc thi; làm phóng sự, chương trình truyền
hình và các hoạt động truyền thông khác;
1.1.4. Phối hợp với các Câu lạc bộ Gia đình tổ
chức các hoạt động văn hóa-văn nghệ và thể
thao, trong đó tập trung ở vùng sâu vùng xa
nhằm phát huy các giá trị văn hóa với mục đích
ĐẦU RA
(kết quả trung hạn)
KẾT QUẢ
(các kết quả
tổng quan)
Thời
gian
1.1 Nâng cao nhận thức về bạo
lực trong gia đình, tác động
của bạo lực trong gia đình đối
với xã hội, các biện pháp nhằm
nâng cao quyền năng của nạn
nhân, và cách ứng xử với
người thực hiện hành vi bạo
lực .
Phòng và xử lý
bạo lực trong
gia đình một
cách có hệ
thống, tiến tới
giảm bạo lực
trong gia đình
trong toàn xã
hội nhờ có sự
phối hợp liên
ngành hiệu quả
và tích cực hơn
2008
2010
Chỉ báo chính:
- Số các nhà lãnh đạo ở trung
ương và địa phương (cũng như
các nhà báo), nam và nữ, được
đào tạo và tập huấn;
- Số hoạt động truyền thông
vận động được tổ chức ở cộng
đồng có sự phối hợp của Bộ
VHTTDL;
- Số văn bản quy định và nghị
quyết ở địa phương được ban
hành phù hợp với luật phòng
chống bạo lực trong gia đình;
- Tần suất bản tin và bài viết về
bạo lực trong gia đình được
12
Chỉ báo chính:
- mức độ hiểu
biết của những
người ra quyết
sách ở trung
ương và địa
phương về các
vấn đề bạo lực
trong gia đình
với nghĩa bạo
Nguồn lực
Ngân
sách
Nhóm đối tượng
Huy
động
Đối tượng hưởng
thụ trực tiếp:
- số lãnh đạo ở
trung ương và địa
phương (nam và
nữ)
- số phóng viên
và nhà báo (nam
& nữ)
Đối tượng hưởng
thụ gián tiếp:
• Báo chí và các
tổ chức xã hội
dân sự tại địa
phương
• Các khoa Luật
& và các cơ sở
đào tạo khác về
luật
Cơ quan thực
hiện/phối hợp
Ủy ban Nhân
dân, Bộ Y tế,
Bộ Tư pháp,
Bộ Công an,
Viện Kiểm
sát, Thẩm
phán, các cơ
quan báo chí
phòng chống bạo lực trong gia đình, đề cao
bình đẳng giới và tôn trọng các quyền cơ bản
của phụ nữ. Đưa các hoạt động này trở thành
hoạt động thường xuyên trong chương trình
hoạt động của các câu lạc bộ gia đình tại địa
phương;
2.1.1. Soạn thảo các Nghị định về phòng chống
bạo lực trong gia đình và xử phạt hành chính
trong lĩnh vực này, cũng như các văn bản khác
quy định việc thành lập một cơ chế thực thi
Luật phòng chống bạo lực trong gia đình có
hiệu quả; lấy ý kiến các bên có liên quan, và
thông qua các nghị định và văn bản quy định
này;
2.1.2. Xây dựng và thông qua các thông tư kèm
theo để đảm bảo sự phối hợp thực hiện các quy
định pháp luật có liên quan;
2.1.3. Phổ biến các Nghị định và thông tư, tổ
chức các cuộc hội thảo và tọa đàm để hướng
dẫn triển khai thực hiện
2.1.4. Xây dựng chế độ báo cáo có hiệu quả và
bộ công cụ để giám sát việc thực hiện các văn
bản pháp luật; tổ chức đánh giá giữa kỳ về hiệu
quả thực hiện cũng như kết quả tác động
2.2.1. Nhóm chuyên gia pháp lý tiến hành rà
soát toàn diện các văn bản pháp luật để đảm bảo
đăng tải trên phương tiện
truyền thông tuyền thống và
báo điện tử;
- Vấn đề bình đẳng giới và bạo
lực trong gia đình được lồng
ghép trong các quyết sách, các
đề án và chương trình phát
triển kinh tế-xã hội ở địa
phương nhờ kết quả của các
hoạt động thông tin-giáo dụctruyền thông
lực trong gia
đình là một
hình thức bạo
lực đối với phụ
nữ ;
- số vụ bạo lực
trong gia đình
được báo cho
công an;
- số văn bản
chính sách,
2. Một khung pháp lý toàn diện quyết định có
về phòng chống bạo lực trong
lồng ghép và
gia đình được ban hành và thực giải quyết vấn
hiện có hiệu quả.
đề bạo lực
trong gia đình;
Chỉ báo chính:
- Hai Nghị định và các thông
tư kèm theo hướng dẫn thực
hiện Luật PCBLGD được ban
hành;
- số nạn nhân được bảo vệ và
trợ giúp hàng năm;
- số vụ xử phạt liên quan tới
bạo lực trong gia đình trong
một năm;
13
tính thống nhất và đồng bộ với Luật Phòng,
chống bạo lực gia đình.
3.1.1. Xây dựng nhóm chuyên gia (khoảng 30
người) về bình đẳng giới và bạo lực trong gia
đình; tổ chức đào tạo các giảng viên nòng cốt
(ToT); sau khi rà soát các chương trình và tài
liệu tập huấn hiện hành, xây dựng một mô-đun
tập huấn về bạo lực trong gia đình dựa trên bình
đẳng giới và cách tiếp cận dựa trên quyền; triển
khai thí điểm mô-đun;
3.1.2. Đánh giá hiệu quả tập huấn thí điểm;
3.1.3. Xây dựng và triển khai định kỳ chương
trình tập huấn cho cán bộ trong ngành, mở rộng
tập huấn ở địa phương;
3.1.4. Vận động lồng ghép những nội dung
chính của mô-đun vào giáo trình giảng dạy tại
các cơ sở giáo dục và đào tạo chính để đảm bảo
tính bền vững và nhân rộng phương thức này
sang các ngành khác ở tất cả các cấp
3. Nâng cao năng lực cho các
cán bộ của ngành văn hóa, thể
thao và du lịch ở tất cả các cấp
để trở thành đầu mối thực thi
Luật phòng, chống bạo lực gia
đình.
4.1.1 Tổ chức họp/hội thảo lấy ý kiến đóng góp
trong quá trình xây dựng Chương trình Hành
động Quốc gia với sự tham gia của các bên có
liên quan;
4.1.2. Soạn thảo Chương trình hành động quốc
gia, xác định rõ các chỉ báo, đề ra kết quả mong
đợi;
4.1.3. Tiếp thu ý kiến đóng góp của người dân
vào dự thảo Chương trình Hành động Quốc gia,
hoàn chỉnh và trình để thông qua Chương trình
4. Chương trình Hành động
quốc gia được thông qua và
thực hiện hiệu quả
Chỉ báo chính:
- Số cán bộ (nam + nữ) của
ngành được tập huấn ;
- Số khóa tập huấn được cán bộ
của ngành tổ chức ở địa
phương;
Chỉ báo chính:
- Có các bộ chỉ báo để giám sát
và đánh giá quá trình triển khai
thực hiện Chương trình hành
động quốc gia, cũng như quá
trình tiến tới đạt được kết quả
14
Hành động Quốc gia ở cấp cao nhất; chuẩn bị
sẵn nguồn lực được phân bổ từ ngân sách nhà
nước để triển khai thực hiện;
4.1.4. Đảm bảo tổ chức giám sát và báo cáo
định kỳ kết quả thực hiện Chương trình Hành
động Quốc gia theo các chỉ báo đã được thống
nhất ở cấp trung ương và địa phương;
4.1.5. Tổ chức đánh giá giữa và cuối kỳ về hiệu
quả, kết quả và tác động của Chương trình
Hành động Quốc gia.
của chương trình;
- Số hội nghị liên ngành được
Bộ VHTTDL tổ chức để giám
sát tiến độ triển khai thực hiện
Chương trình Hành động Quốc
gia;
- Tỷ lệ ngân sách được phân bổ
cho triển khai thực hiện
Chương trình Hành động Quốc
gia ở trung ương và địa
phương;
- Số đề án/dự án được thực
hiện trong phạm vi của ngành;
- Số đề án/dự án lồng ghép và
giải quyết vấn đề bạo lực trong
gia đình do Bộ VHTTDL và
các cơ quan khác phối hợp
thực hiện
5.1.1. Tổ chức tọa đàm giữa bên xây dựng dữ
liệu (ví dụ: tổng cục thống kê, Bộ Nội vụ và các
cơ quan liên quan khác) với bên sử dụng dữ liệu
về sự cần thiết xây dựng một cơ sở dữ liệu và
bộ chỉ báo về phòng chống bạo lực trong gia
đình và để hỗ trợ cho chế độ báo cáo trong
phạm vi cả nước;
5.1.2 Tập huấn cho cán bộ xây dựng và sử dụng
dữ liệu thuộc các cơ quan hoạch định chính
5. Nâng cao kiến thức về bạo
lực trong gia đình
Chỉ báo chính:
- Có các báo cáo và chuyên đề
nghiên cứu về bạo lực trong
gia đình;
15
sách về các phương pháp mới nhất và kinh
nghiệm quốc tế về thu thập, trình bày, phân tích
và phổ biến dữ liệu về phòng chống bạo lực
trong gia đình;
5.1.3. Xây dựng hướng dẫn và mẫu báo cáo phù
hợp với các Nghị định để thu thập dữ liệu và
giám sát bộ chỉ báo đã được thống nhất về
phòng chống bạo lực trong gia đình;
5.1.4. Tổ chức tập huấn cho cán bộ làm công
tác phòng chống bạo lực trong gia đình, cũng
như cho cán bộ của các tổ chức phụ nữ, cán bộ
của các trung tâm hỗ trợ nạn nhân về kỹ thuật
thu thập thông tin
- Lập dữ liệu và số liệu thống
kê về bạo lực trong gia đình có
thể được tiếp cận công khai
6.1.1 Dựa trên đánh giá về các nhà tạm lánh và
trung tâm hỗ trợ nạn nhân hiện hành trong cả
nước, phân tích bài học và kinh nghiệm thành
công của quốc tế, xây dựng hướng dẫn và quy
chế chi tiết về tiêu chí hoạt động của các trung
tâm hỗ trợ nạn nhân;
6.1.2. Thí điểm thực hiện những hướng dẫn này
ở những địa bàn thí điểm được xác định sau khi
đã tham vấn các bên liên quan, đánh giá kết quả
thử nghiệm, sửa đổi bổ sung và chính thức
thông qua;
6.1.3. Dựa trên kinh nghiệm thành công của
quốc tế và đặc điểm văn hóa của xã hội Việt
Nam, xây dựng và triển khai các chương trình
tư vấn cho người thực hiện bạo lực nhằm thay
đổi hành vi của họ;
6.1.4. Ban hành bộ hướng dẫn hoạt động để áp
dụng đồng bộ các chế tài hành chính trong việc
6. Thiết lập và vận hành một
cơ chế phòng chống bạo lực
trong gia đình có hiệu quả,
nâng cao quyền năng của nạn
nhân và chuyển đổi hành vi
của người thực hiện bạo lực
trong gia đình.
Chỉ báo chính:
- Số nạn nhân của bạo lực
trong gia đình được hỗ trợ từ
các trung tâm hỗ trợ nạn nhân
và nhà tạm lánh;
- Số người thực hiện hành vi
bạo lực tham gia các chương
trình tư vấn gia đình và các
hình thức giáo dục khác;
16
giải quyết các vụ bạo lực trong gia đình;
6.1.5. Xây dựng bộ công cụ và lập cơ chế đảm
bảo hoạt động giám sát kết quả hoạt động và
quá trình triển khai thực hiện những mục tiêu cụ
thể được phán ánh qua kết quả hoạt động của
các trung tâm hỗ trợ nạn nhân, chương trình tư
vấn gia đình và giáo dục người thực hiện hành
vi bạo lực
- Mức độ các dịch vụ xã hội ở
trên đáp ứng được nhu cầu của
các bên;
- Số phụ nữ được hỗ trợ các
loại hình hoạt động kinh tế nhờ
được tư vấn tại các trung tâm
phòng chống bạo lực trong gia
đình
17
- Xem thêm -