Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
Lêi më ®Çu
S¶n xuÊt c«ng nghiÖp lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt ®Ó ®a níc
ta ®i tíi mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, víi vai trß to lín nh vËy song s¶n xuÊt
c«ng nghiÖp còng ®· tr¶i qua nh÷ng thêi kú th¸ch thøc trong vÊn ®Ò t¨ng
trëng kinh tÕ níc ta.
Tr¶i qua thêi kú 2000 – 2005 ViÖt nam ®· trë thµnh mét trong nh÷ng níc
®ang trªn ®µ ph¸t triÓn ®ã còng lµ nhê mét phÇn vµo s¶n xuÊt c«ng nghiÖp,
nhng ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng tÇm nh×n vµ sù khã kh¨n, nç lùc v¬n lªn cña ViÖt
nam th× thêi gian qua s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cã xu híng thay ®æi vÒ nhiÒu mÆt
song ®Òu tËp trung vµo mét khÝa c¹nh ®ã lµ ph¸t triÓn kinh tÕ v÷ng m¹nh, sao
cho vµo giai ®o¹n tíi 2006-2010 ViÖt nam sÏ lµ mét trong nh÷ng níc ph¸t
triÓn m¹nh, nhng muèn ®îc nh vËy th× chóng ta ph¶i lµm g× ®Ó cñng cè l¹i
s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, sao cho phï hîp víi xu thÕ nh÷ng n¨m tíi ®©y, chÝnh
v× vËy mµ em xin chän ®Ò tµi: ‘’T¨ng trëng cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng
nghiÖp ë níc ta trong nh÷ng n¨m qua. Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p.
Tuy b¶n th©n em cã nhiÒu cè g¾ng song bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng
sai sãt, vËy em mong cã sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o trong bé
m«n vµ c¸c b¹n ®äc ®Ó bµi viÕt cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Cuèi cïng em xin c¶m ¬n!
Hµ néi: Ngµy 26/11/2004
1
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
ch¬ng I
§¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5
n¨m 2001-2005
1. Môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m 2001-2005 ®èi víi ngµnh c«ng
nghiÖp:
- Môc tiªu chung: Tèc ®é t¨ng trëng GDP b×nh qu©n hµng n¨m cña nÒn
kinh tÕ lµ 7,5%, trong ®ã n«ng, l©m, ng nghiÖp t¨ng 4,3%, c«ng nghiÖp vµ x©y
dùng t¨ng 10,8%, dÞch vô t¨ng 6,2%; tû träng c«ng nghiÖp vµ x©y dùng 3839%, n«ng l©m ng nghiÖp 20-21%, c¸c ngµnh dÞch vô 41-42%.
- Môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp:
+ Gi¸ trÞ s¶n xuÊt toµn ngµnh c«ng nghiÖp t¨ng b×nh qu©n 13%/n¨m;
+ Ngµnh ®iÖn t¨ng trëng 13,1%/n¨m, n¨m 2005 dù kiÕn ®iÖn s¶n xuÊt ®¹t
49 tû Kwh;
+ Ngµnh than t¨ng trëng 6,8%/n¨m, n¨m 2005 dù kiÕn s¶n lîng than
s¹ch kho¶ng 15 triÖu tÊn vµ xuÊt khÈu kho¶ng 3,5 triÖu tÊn/n¨m;
+ Ngµnh dÇu khÝ t¨ng trëng kho¶ng 4-5%/n¨m, n¨m 2005 dù kiÕn ®¹t s¶n
lîng 22 - 22,5 triÖu tÊn dÇu quy ®æi vµ xuÊt khÈu kho¶ng 12 - 16 triÖu tÊn/n¨m;
+ Ngµnh thÐp t¨ng trëng kho¶ng 14-15%/n¨m, n¨m 2005 dù kiÕn ®¹t s¶n
lîng 3,3 triÖu tÊn thÐp x©y dùng, 1 - 1,4 triÖu tÊn ph«i thÐp vµ 0,7 triÖu tÊn thÐp
c¸c lo¹i kh¸c;
+ Ngµnh xi m¨ng t¨ng trëng kho¶ng 13%/n¨m, n¨m 2005 dù kiÕn ®¹t s¶n
lîng s¶n xuÊt 23-24 triÖu tÊn xi m¨ng;
+ Ngµnh giÊy t¨ng trëng kho¶ng 10%/n¨m, n¨m 2005 dù kiÕn ®¹t s¶n
lîng 605 ngµn tÊn giÊy;
+ Ngµnh c¬ khÝ ®îc lùa chän lµ mét trong nh÷ng ngµnh mòi nhän tËp
trong ph¸t triÓn vµo c¸c nhãm s¶n phÈm: c¬ khÝ phôc vô n«ng l©m ng nghiÖp,
x©y dùng, c«ng nghiÖp nhÑ vµ thiÕt bÞ toµn bé; c¬ khÝ ®ãng tµu; c¬ khÝ chÕ t¹o
m¸y c«ng cô; c«ng nghiÖp «t«, xe m¸y; c¬ khÝ chÕ t¹o vËt liÖu vµ thiÕt bÞ ®iÖn;
2
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
+ Tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp t¨ng b×nh qu©n 16%/n¨m, n¨m
2005 dù ®Þnh ®¹t 19,5 tû USD, trong ®ã hµng dÖt may chiÕm kho¶ng 4 tû USD,
hµng da giµy chiÕm kho¶ng 3,5 tû USD, hµng linh kiÖn ®iÖn tö chiÕm kho¶ng
1,5 tû USD.
§Ó ®¹t ®îc c¸c môc tiªu t¨ng trëng trªn trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001 2005 dù kiÕn tæng nhu cÇu vèn ®Çu t cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kho¶ng
400.000 tû ®ång. Trong ®ã, nguån vèn nhµ níc vµ c¸c DNNN tù huy ®éng, tù
vay tr¶ chiÕm kho¶ng 45%, vèn ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi chiÕm kho¶ng
27%, vèn ODA chiÕm kho¶ng 7,5%, cßn l¹i lµ vèn cña khu vùc t nh©n kho¶ng
20%.
2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh c«ng
nghiÖp 3 n¨m 2001-2003:
2.1. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n
ThuËn lîi:
* T×nh h×nh thÕ giíi: Tõ n¨m 2000, kinh tÕ thÕ giíi cã dÊu hiÖu phôc håi
sau khñng ho¶ng kinh tÕ - tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ c¸c nÒn kinh tÕ §«ng Nam ¸ vµ
c¸c níc nics.
* T×nh h×nh trong níc:
- T×nh h×nh chÝnh trÞ - x· héi æn ®Þnh vµ kinh tÕ trong níc tiÕp tôc duy tr×
®îc tèc ®é t¨ng trëng n¨m sau cao h¬n n¨m tríc, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó duy tr×
t¨ng trëng c«ng nghiÖp. Ngoµi ra, viÖc triÓn khai c¸c ch¬ng tr×nh hµnh ®éng
thùc hiÖn c¸c NghÞ quyÕt Trung ¬ng 3, 5 vµ 9 (kho¸ IX) t¹o ra m«i trêng ®Çu
t vµ kinh doanh thuËn lîi vµ hiÖu qu¶ h¬n cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp.
- ViÖc më réng quan hÖ quèc tÕ víi c¸c níc, ký kÕt vµ thùc hiÖn c¸c HiÖp
®Þnh th¬ng m¹i vµ ®Çu t trong ®ã cã HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü, ViÖt NhËt, thùc hiÖn ch¬ng tr×nh thu ho¹ch sím asean- Trung Quèc... tiÕp tôc thóc
®Èy qu¸ tr×nh ®Çu t vµ xuÊt nhËp khÈu, t¹o ®µ t¨ng trëng c«ng nghiÖp ®Æc biÖt
lµ c¸c ngµnh dÖt may, giµy dÐp, chÕ biÕn thùc phÈm, hµng thñ c«ng mü nghÖ.
- C¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ khung khæ ph¸p lý cho ho¹t ®éng kinh
3
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
doanh ®· vµ ®ang ®îc hoµn chØnh t¹o m«i trêng tèt h¬n cho c¸c doanh nghiÖp
thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ. §Æc biÖt lµ LuËt Doanh nghiÖp, LuËt KhuyÕn
khÝch ®Çu t trong níc, LuËt §Çu t níc ngoµi söa ®æi ®· ph¸t huy t¸c dông
tÝch cùc trong thùc tÕ.
Khã kh¨n:
* T×nh h×nh thÕ giíi: TÝnh bÊt ®Þnh, khã lêng vµ rñi ro cña t×nh h×nh thÕ
giíi gia t¨ng. N¨m 2003 x¶y ra bÖnh dÞch sars, dÞch cóm gia cÇm còng ¶nh
hëng ®Õn t¨ng trëng kinh tÕ ViÖt Nam. Ngoµi ra, gi¸ mét sè vËt t, nguyªn
liÖu nhËp khÈu phôc vô s¶n xuÊt t¨ng ®ét biÕn vµ kÐo dµi (tõ n¨m 2003 ®Õn nay)
nh gi¸ x¨ng dÇu, s¾t thÐp, ph©n bãn, sîi, nguyªn liÖu nhùa ®· ¶nh hëng ®Õn s¶n
xuÊt trong níc vµ xuÊt khÈu. Cuéc chiÕn ë I-r¾c vµ sù mÊt gi¸ cña ®ång ®«-la
cã ¶nh hëng ®Õn nhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ x· héi.
* T×nh h×nh trong níc:
- ViÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt më cöa thÞ trêng theo lé tr×nh gi¶m thuÕ
quan chung cept (afta) ®· ®îc thùc hiÖn tõ n¨m 2000, tõ 01/01/2003 ®a thªm
kho¶ng 760 mÆt hµng ®ang n»m trong danh môc t¹m thêi vµo danh môc c¾t
gi¶m ngay vµ xo¸ bá hoµn toµn c¸c h¹n chÕ ®Þnh lîng (quota, giÊy phÐp). §iÒu
nµy lµm t¨ng c¹nh tranh ë thÞ trêng trong níc do hµng ho¸ nhËp khÈu tõ c¸c
níc asean.
- C¸c chi phÝ dÞch vô h¹ tÇng nh ®iÖn, níc, viÔn th«ng, c¶ng biÓn, chi phÝ
vËn t¶i ë ViÖt Nam cßn cao. Nh÷ng vÊn ®Ò trªn lµm ¶nh hëng nhiÒu tíi qu¸
tr×nh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ ®Æc biÖt lµ søc c¹nh tranh cña hµng c«ng nghiÖp.
- Vèn tÝn dông ®Çu t nhµ níc cha ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t cña hÇu hÕt c¸c
ngµnh nªn trong nh÷ng n¨m qua mét sè dù ¸n bÞ triÓn khai chËm ¶nh hëng ®Õn
viÖc t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng.
2.2. §¸nh gi¸ chung t×nh h×nh c«ng nghiÖp trong 3 n¨m 2001-2003
2.2.1. Thµnh tùu ®¹t ®îc:
- Tèc ®é t¨ng trëng ngµnh c«ng nghiÖp: 3 n¨m qua, ngµnh c«ng nghiÖp
duy tr× ®îc tèc ®é t¨ng trëng cao, æn ®Þnh vµ vît chØ tiªu cña §¹i héi IX ®Ò ra
4
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
(13%/n¨m). TÝnh theo gi¸ cè ®Þnh n¨m 1994, gi¸ trÞ SXCN n¨m 2001 ®¹t 227,3
ngh×n tû ®ång, t¨ng 14,6% so víi n¨m 2000, n¨m 2002 ®¹t 261,1 ngh×n tû ®ång,
t¨ng 14,9 % so víi n¨m 2001 vµ n¨m 2003 ®¹t 302,9 ngh×n tû ®ång, t¨ng 16%
so víi n¨m 2002 gãp phÇn duy tr× tèc ®é t¨ng trëng chung cña nÒn kinh tÕ.
- ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh c«ng nghiÖp: c¬ cÊu ngµnh c«ng nghiÖp ®·
tõng bíc ®îc chuyÓn dÞch theo híng t¨ng dÇn tû träng c«ng nghiÖp chÕ biÕn
tõ 80,7% n¨m 2000 t¨ng lªn 82,6% n¨m 2003; gi¶m tû träng c«ng nghiÖp khai
th¸c tõ 13,8% n¨m 2000 xuèng cßn 10,9% n¨m 2003. Tû träng ngµnh c«ng
nghiÖp - x©y dùng trong GDP còng t¨ng dÇn tõ 38,5% n¨m 2001 lªn 39,5% n¨m
2003.
- XuÊt khÈu s¶n phÈm c«ng nghiÖp liªn tôc t¨ng trëng ë møc ®é cao víi
tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu trong n¨m 2003 tíi 14,1 tû usd. C¬ cÊu s¶n phÈm
xuÊt khÈu phong phó h¬n, ®Æc biÖt mét sè s¶n phÈm c¬ khÝ ®ßi hái c«ng nghÖ
cao nh ®iÖn tö, xe m¸y, ®éng c¬ ®iªzen ®· cã chç ®øng trªn mét vµi thÞ trêng
thÕ giíi.
- Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn ®îc gi÷ v÷ng ë c¸c vïng kinh tÕ
träng ®iÓm. C¸c ®Þa ph¬ng cã tû träng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp lín vÉn duy tr×
®îc tèc ®é t¨ng trëng kh¸ cao nh: Hµ Néi, §ång Nai, B×nh D¬ng, H¶i
Phßng, Qu¶ng Ninh, VÜnh Phóc, Thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Bµ RÞa - Vòng
Tµu.
C¸c sè liÖu sau ®©y cho thÊy râ h¬n mét sè ®¸nh gi¸, nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh
ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trong 3 n¨m qua:
Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp 2000- 2003 ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ.
5
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
(Gi¸ so s¸nh n¨m 1994)
®¬n vÞ tÝnh: ngh×n tû ®ång
2000
2001
2002
2003 ( s¬ bé) 3 n¨m 2001 - 2003
Tæng sè
198,3
227,3
261,1
302,9
790,4
Quèc doanh
82,9
93,4
104,3
117,1
314,8
Ngoµi quèc doanh 44,1
53,6
63,9
75,9
193,5
§Çu t níc ngoµi
80,3
92,8
109,9
282,1
71,3
Nguån: Tæng côc Thèng kª, Niªn gi¸m thèng kª 2002, NXB Thèng kª - Hµ néi
2003
2.2.2. Nh÷ng mÆt cßn tån t¹i
- Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp tuy ®¹t tèc ®é cao, nhng cha thËt v÷ng
ch¾c biÓu hiÖn ë chç gi¸ trÞ gia t¨ng cha nhiÒu, ®Æc biÖt ngµnh may mÆc xuÊt
khÈu ®îc nhiÒu vÒ gi¸ trÞ nhng phÇn lín s¶n xuÊt b»ng vËt t, nguyªn phô liÖu
nhËp khÈu tõ níc ngoµi.
- Khai th¸c kho¸ng s¶n tuy ®· gi¶m vÒ tû träng trong c«ng nghiÖp nhng
vÉn cßn lín vµ hÇu nh ®îc xuÊt khÈu ë d¹ng cha qua chÕ biÕn thµnh s¶n phÈm.
- Sù ph¸t triÓn cña mét sè ngµnh vÉn cßn lén xén, kh«ng theo quy ho¹ch vµ
mét sè lÜnh vùc ph¸t triÓn kh«ng theo ý muèn g©y l·ng phÝ vµ tiªu cùc cho nÒn
kinh tÕ, vÝ dô nh ngµnh xe m¸y.
- C¸c dù ¸n ®Çu t lín, quan träng thuéc ngµnh c«ng nghiÖp thùc hiÖn
chËm g©y thÊt tho¸t l·ng phÝ ®¸ng kÓ: chi phÝ t¨ng, vèn ®Çu t chËm ®îc thu
håi.
Nh÷ng h¹n chÕ trong ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nªu trªn cÇn ®îc chó träng
víi nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu trong thêi gian tíi
2.3. §¸nh gi¸ tõng ph©n ngµnh c«ng nghiÖp:
(Chóng ta s¬ qua vÒ mét vµi vÝ dô vÒ c¸c ngµnh)
2.3.1. Ngµnh ®iÖn:
§¸p øng nhu cÇu vÒ n¨ng lîng ®iÖn lµ ®iÒu rÊt quan träng ®¶m b¶o thùc
hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. Trong 3 n¨m qua,
6
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
Ngµnh ®iÖn ®¹t møc t¨ng trëng cao nhÊt trong sè c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®¸p
øng ®îc nhu cÇu ®iÖn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. N¨m 2001, ®iÖn s¶n xuÊt ®¹t
30,6 tû KWh, t¨ng 15% so víi n¨m 2000, n¨m 2002 ®¹t 35,8 tû Kwh, t¨ng 17%
so víi n¨m 2001, n¨m 2003 ®¹t 40,92 tû Kwh, t¨ng 14,3% so víi n¨m 2002.
§iÖn th¬ng phÈm t¬ng øng n¨m 2001 ®¹t 25,8 tû Kwh, t¨ng 14% so víi n¨m
2000, n¨m 2002 ®¹t 30 tû Kwh, t¨ng 16% so víi n¨m 2001, n¨m 2003 ®¹t 34,84
tû Kwh, t¨ng 14% so víi n¨m 2002.
Ba n¨m qua, s¶n lîng ®iÖn ph¸t ra t¨ng b×nh qu©n 15,4%/n¨m, ®iÖn th¬ng
phÈm t¨ng b×nh qu©n 14,6%/n¨m. Nh vËy, c¶ ®iÖn s¶n xuÊt vµ ®iÖn th¬ng phÈm
n¨m 2003 ®· gÇn ®¹t chØ tiªu kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ tèc ®é t¨ng trëng cao h¬n so
víi chØ tiªu kÕ ho¹ch (13,1%).
MÆc dï vËy, ngµnh ®iÖn vÉn cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu mét c¸ch v÷ng
ch¾c, cßn nhiÒu sù cè trªn líi ®iÖn, thiÕu ®iÖn vÒ mïa kh« vµ cã kh¶ n¨ng thiÕu
®iÖn trong t¬ng lai do c¸c dù ¸n ®iÖn triÓn khai chËm vµ mét phÇn do dù b¸o
nhu cÇu ®iÖn cha thËt chÝnh x¸c. T×nh tr¹ng ®éc quyÒn trong ngµnh ®iÖn còng
h¹n chÕ phÇn nµo sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc.
2.3.2 Ngµnh dÇu khÝ:
N¨m 2001: Khai th¸c dÇu th« ®¹t 16,7 triÖu tÊn, t¨ng 2,8% so víi n¨m
2000, khÝ kh« ®¹t 1,7 tû m3. Tæng lîng khai th¸c dÇu khÝ quy ®æi ®¹t 18,4
triÖu tÊn, t¨ng 3,4% so víi n¨m 2000.
N¨m 2002: Khai th¸c dÇu th« ®¹t 16,6 triÖu tÊn, gi¶m 0,6% so víi thùc
hiÖn n¨m 2001, khai th¸c 2,1 tû m3 khÝ. Tæng lîng khai th¸c dÇu khÝ quy ®æi
®¹t 18,7 triÖu tÊn, t¨ng 1,6% so víi n¨m 2001.
N¨m 2003: Khai th¸c dÇu th« ®¹t 17,27 triÖu tÊn, 3,7 tû m3 khÝ; s¶n lîng
dÇu khÝ quy ®æi ®¹t 20,97 triÖu tÊn, t¨ng 12% so víi n¨m 2002.
Râ rµng lµ ngµnh dÇu khÝ ®ang ®øng tríc th¸ch thøc rÊt lín, s¶n lîng
khai th¸c dÇu th« khã gia t¨ng trong thêi gian tíi do nguån tµi nguyªn bÞ h¹n
chÕ, (má dÇu lín nhÊt níc lµ B¹ch Hæ ®ang ph¶i gi¶m dÇn s¶n lîng khai th¸c,
dù kiÕn mçi n¨m ph¶i gi¶m khai th¸c tõ 1-2 triÖu tÊn. §©y lµ møc ®é gi¶m rÊt
7
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
lín mµ khã cã nguån kh¸c thay thÕ nªn trong 10 n¨m tíi.
2.3.3. Ngµnh than:
Trong 3 n¨m 2001- 2003, ngµnh than ®Òu thùc hiÖn vît møc kÕ ho¹ch ®Ò
ra, s¶n lîng than s¹ch c¸c n¨m nh sau: n¨m 2001 ®¹t 13,4 triÖu tÊn, t¨ng
15,4% so víi n¨m 2000; n¨m 2002 ®¹t 16,3 triÖu tÊn, t¨ng 21% so víi n¨m
2001; n¨m 2003 ®¹t 19 triÖu tÊn, t¨ng 16,5% so víi n¨m 2002 vµ ®· hoµn thµnh
sím h¬n 2 n¨m so víi môc tiªu cña §¹i héi §¶ng IX ®Ò ra cho n¨m 2005.
VÒ ®Çu t: Bªn c¹nh viÖc ®Çu t phôc vô duy tr× vµ ph¸t triÓn má, ngµnh
®· ®Çu t mét sè dù ¸n lín nh nhiÖt ®iÖn Na D¬ng, Cao Ng¹n, vµ chuÈn bÞ ®Çu
t nhiÖt ®iÖn CÈm Ph¶ nh»m sö dông hîp lý h¬n tµi nguyªn quèc gia. Sù t¨ng
trëng cña ngµnh than kh¸ cao trong 3 n¨m qua ®· gãp phÇn kh«ng nhá trong
viÖc t¨ng trëng cña mét sè ngµnh nh ®iÖn, xi m¨ng vµ vËt liÖu x©y dùng. Tuy
nhiªn, ngµnh than cÇn xem xÐt ®¸ng gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc xuÊt khÈu than
vµ cÇn t×m gi¶i ph¸p ®Ó tiªu thô than chÊt lîng thÊp ë trong níc thay cho xuÊt
khÈu.
2.3.4. Ngµnh thÐp:
Trong 3 n¨m qua, ngµnh thÐp cã tèc ®é t¨ng trëng cao vÒ s¶n xuÊt thÐp
x©y dùng ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng trong níc. S¶n lîng thÐp c¸n n¨m 2001
®¹t 1,9 triÖu tÊn, t¨ng 20% so víi n¨m 2000; n¨m 2002 ®¹t 2,44 triÖu tÊn, t¨ng
28% so víi n¨m 2001; n¨m 2003 ®¹t 2,68 triÖu tÊn, t¨ng 9,8% so víi n¨m 2002.
C«ng suÊt c¸n thÐp x©y dùng ®Õn cuèi n¨m 2003 lµ 4 triÖu tÊn/n¨m ®ñ ®¸p øng
nhu cÇu s¶n xuÊt trong níc. Trong giai ®o¹n 2001-2003 nhiÒu nhµ m¸y c¸n
thÐp dµi víi c«ng nghÖ kh¸ hiÖn ®¹i, quy m« trung b×nh ®îc ®Çu t vµ ®i vµo
s¶n xuÊt, hoµn thµnh ®Çu t c¶i t¹o giai ®o¹n 1 Gang thÐp Th¸i Nguyªn.
Nh vËy, ngµnh thÐp vÉn cßn bÞ lÖ thuéc nhiÒu vµo nguån cung cÊp ®Çu vµo
tõ nhËp khÈu ph«i thÐp vµ thÐp thµnh phÈm nªn gi¸ thÐp trong níc sÏ bÞ biÕn
®éng m¹nh khi gi¸ trªn thÞ trêng thÕ giíi thay ®æi. Gi¸ trÞ gia t¨ng trong ngµnh
thÐp kh«ng cao, s¶n phÈm thÐp cho ngµnh c¬ khÝ chÕ t¹o ph¶i nhËp khÈu lµ
nh÷ng tån t¹i chñ yÕu cña ngµnh thÕp cÇn cã gi¶i ph¸p kh¾c phôc trong thêi
8
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
gian tíi.
2.3.5. Ngµnh xi m¨ng:
§©y lµ lÜnh vùc níc ta cã tiÒm n¨ng: ®¸ v«i vµ than. Do cã chÝnh s¸ch
kÝch cÇu cña ChÝnh phñ nh kiªn cè ho¸ kªnh m¬ng, cÇu vµ ®êng giao th«ng
cïng víi hµng lo¹t c¸c c«ng tr×nh x©y dùng lín nh c¸c khu ®« thÞ míi, c¸c
c«ng tr×nh phôc vô sea games 22..., nªn trong 3 n¨m qua nhu cÇu tiªu thô xi
m¨ng còng t¨ng trëng víi tèc ®é cao(cao h¬n dù b¸o). N¨m 2001, s¶n lîng xi
m¨ng s¶n xuÊt ®¹t 15,4 triÖu tÊn, t¨ng 16% so víi n¨m 2000; n¨m 2002 ®¹t 20,4
triÖu tÊn, t¨ng gÇn 32% so víi n¨m 2001; n¨m 2003 ®¹t 23,2 triÖu tÊn, t¨ng 14%
so víi n¨m 2002. Tèc ®é t¨ng trëng cña ngµnh xi m¨ng 3 n¨m 2001-2003 cao
h¬n nhiÒu so víi kÕ ho¹ch.
Trong giai ®o¹n 2001-2003, ®· ®a Nhµ m¸y xi m¨ng Hoµng Mai (c«ng
suÊt 1,4 triÖu tÊn) vµo s¶n xuÊt, c¶i t¹o n©ng c«ng suÊt Nhµ m¸y xi m¨ng BØm
S¬n tõ 1,2 triÖu tÊn/n¨m lªn 1,8 triÖu tÊn/n¨m (thªm 600 ngµn tÊn), c¶i t¹o Nhµ
m¸y xi m¨ng Sao Mai n©ng c«ng suÊt t¨ng thªm 600 ngµn tÊn/n¨m. Tæng c«ng
suÊt t¨ng thªm 2,55 triÖu tÊn ®· ®¸p øng mét phÇn nhu cÇu gia t¨ng vÒ xi m¨ng
trong nh÷ng n¨m võa qua.
2.4. §¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh hµng c«ng nghiÖp:
2.4.1. C¸c biÖn ph¸p n©ng cao søc c¹nh tranh ®· ®îc ¸p dông:
- Trong 3 n¨m qua, nhiÒu c¬ së c«ng nghiÖp ®· thùc hiÖn ®Çu t chiÒu s©u,
®æi míi c«ng nghÖ kÕt hîp víi ®Çu t më réng n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, gi¶m
chi phÝ s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. Mét sè ngµnh c«ng nghiÖp ®·
cã ®îc c«ng nghÖ t¬ng ®èi hiÖn ®¹i nh dÇu khÝ, ®iÖn lùc, bu chÝnh viÔn
th«ng, may, s¶n xuÊt ®å uèng, l¾p r¸p «t«, xe m¸y, thiÕt bÞ ®iÖn, hµng ®iÖn tö
d©n dông, s¨m lèp « t«, ¾c qui, ®å nhùa, chÕ biÕn l¬ng thùc thùc phÈm, xi
m¨ng (lß quay). Do ®ã, c¸c s¶n phÈm nµy ®· ®îc thÞ trêng trong níc vµ
ngoµi níc chÊp nhËn. §iÒu ®ã chøng tá s¶n phÈm ®· cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh.
- ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp sö dông nguyªn liÖu trong
níc ®· ®îc thùc hiÖn ë mét sè ngµnh c«ng nghiÖp nh dÖt, chÕ biÕn s÷a,
9
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
thuèc l¸, chÝnh s¸ch néi ®Þa hãa trong ngµnh c«ng nghiÖp « t«, xe m¸y lµ mét
trong nh÷ng biÖn ph¸p nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm
c«ng nghiÖp. Sö dông nguån lao ®éng rÎ, trong níc còng lµ mét híng tËn
dông lîi thÕ cña ViÖt Nam ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh.
2.4.2. Nh÷ng nguyªn nh©n h¹n chÕ søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm c«ng
nghiÖp
- KÕt qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p trªn lµ rÊt ®¸ng kÓ, lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña ngµnh c«ng nghiÖp. Tuy nhiªn, ë ®©y vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp: VÉn cßn
nhiÒu n¬i, nhiÒu chç ®éc quyÒn, dùa dÉm vµo chÝnh s¸ch b¶o hé cña Nhµ níc,
®Æc biÖt lµ khèi doanh nghiÖp nhµ níc; sù qu¶n lý cßn nhiÒu l·ng phÝ nªn ®·
lµm gi¶m kÕt qu¶ cña c¸c gi¶i ph¸p trªn. Sù ®éc quyÒn phÇn lín n»m ë khu vùc
tiÖn Ých, dÞch vô c«ng, nÕu chi phÝ ë ®©y cao th× tÊt c¶ mäi lÜnh vùc s¶n xuÊt ®Òu
bÞ ¶nh hëng. §iÒu nµy cÇn ®îc ®Æc biÖt lu ý trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ.
- ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trong 3 n¨m 2001-2003
®· cã t¸c ®éng m¹nh mÏ thóc ®Èy t¨ng trëng c«ng nghiÖp, huy ®éng mäi
nguån lùc tham gia ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, c¸c chÝnh s¸ch nµy
vÉn thiªn vÒ b¶o hé s¶n xuÊt trong níc nh b¶o hé vÒ vèn ®Çu t, h¹n ng¹ch,
chÝnh s¸ch thuÕ, phô thu nªn nhiÒu doanh nghiÖp ®· û l¹i, tr«ng chê vµo Nhµ
níc, kh«ng chñ ®éng ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ, c¶i tiÕn qu¶n lý, s¶n phÈm
lµm ra cã gi¸ thµnh cao.
- C¬ cÊu s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®· cã sù chuyÓn dÞch theo híng t¨ng tû
träng c«ng nghiÖp chÕ biÕn nhng rÊt chËm. Trong thêi gian qua, ngµnh c«ng
nghiÖp ph¸t triÓn theo chiÒu réng, cha chó träng ®Çu t vµ ph¸t triÓn theo chiÒu
s©u, cha n©ng cao tû träng chÕ biÕn s©u, ®¶m b¶o cung cÊp nguyªn nhiªn vËt
liÖu ®Çu vµo vµ dÞch vô h¹ tÇng hîp lý nªn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cã xu híng gi¶m,
chi phÝ s¶n xuÊt cao lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng n©ng cao søc c¹nh tranh cña c¸c s¶n
phÈm c«ng nghiÖp trªn thÞ trêng trong qu¸ tr×nh héi nhËp.
- Tû träng ®Çu t cho c«ng nghiÖp mÆc dï chiÕm kho¶ng 34% tæng vèn
®Çu t toµn x· héi, song víi sè vèn ®Çu t ®ã cha ®ñ ®Ó c¬ cÊu l¹i ngµnh. NhiÒu
10
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
ngµnh, nhiÒu lÜnh vùc c«ng nghiÖp cã vai trß vµ t¸c ®éng lín nh c¬ khÝ chÕ t¹o
m¸y mãc vµ thiÕt bÞ, c«ng nghiÖp nguyªn liÖu... cha ®îc quan t©m ®Çu t ®óng
møc. Do ®îc u ®·i ®Çu t nªn mét sè doanh nghiÖp nhµ níc ®· t×m mäi c¸ch
®Ó cã dù ¸n ®Çu t chø kh«ng xem xÐt kü thÞ trêng vµ yÕu tè hiÖu qu¶.
2.4.3. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét sè s¶n phÈm c«ng nghiÖp
chñ yÕu
Trªn c¬ së ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nãi chung,
t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tiªu thô, dù kiÕn nhu cÇu thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng
®¸p øng, tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ s¶n xuÊt vµ chi phÝ s¶n xuÊt, thÞ trêng
xuÊt-nhËp khÈu vµ lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam trong afta
®Õn n¨m 2003 vµ 2006 cña kho¶ng 80 s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu, cã thÓ
ph©n thµnh 3 nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp theo kh¶ n¨ng c¹nh tranh nh sau:
- Nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh: Nh÷ng s¶n phÈm
s¶n xuÊt cã gi¸ b¸n thÊp h¬n gi¸ s¶n phÈm cïng lo¹i nhËp khÈu. Nhãm s¶n
phÈm nµy gåm 38 s¶n phÈm trong ®ã cã dÇu th«, khÝ ho¸ láng, than s¹ch; vËt
liÖu x©y dùng gèm sø; mét sè s¶n phÈm ho¸ chÊt tiªu dïng; mét sè chñng lo¹i
thÐp; s¶n phÈm may; s¶n phÈm giµy dÐp; mét sè s¶n phÈm thiÕt bÞ ®iÖn; m¸y
chuyªn dïng, d©y vµ c¸p ®iÖn, m¸y ®éng lùc cì nhá díi 30 m· lùc, xe ®¹p, xe
g¾n m¸y, ®å mü nghÖ.
- Nhãm s¶n phÈm c«ng nghiÖp c¹nh tranh cã ®iÒu kiÖn: Nh÷ng s¶n phÈm
cÇn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p gi¶m chi phÝ míi cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®Õn n¨m
2006. Nhãm s¶n phÈm nµy gåm 25 s¶n phÈm trong ®ã cã xi m¨ng (lß quay);
giÊy in, viÕt; ph«i thÐp, thÐp x©y dùng; mét sè s¶n phÈm nhùa PVC; mét sè
chñng lo¹i ®éng c¬ diezel; tÇu chë hµng ®Õn 11.500 DWT; ph©n l©n chÕ biÕn.
2.5. Thùc hiÖn vèn ®Çu t trong c«ng nghiÖp vµ c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n
quan träng
Nguyªn nh©n thùc hiÖn vèn ®Çu t thÊp lµ do nhiÒu dù ¸n lín ®îc dù kiÕn
triÓn khai trong kú kÕ ho¹ch nhng tiÕn ®é thùc hiÖn chËm nh: Nhµ m¸y läc
dÇu sè 1, c¸c dù ¸n ®iÖn ch¹y than, xi m¨ng (xi m¨ng H¶i Phßng míi, Tam
11
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
§iÖp), thÐp (dù ¸n c¸n nãng thÐp tÊm, dù ¸n ph«i thÐp phÝa B¾c), giÊy (dù ¸n c¶i
t¹o nhµ m¸y giÊy B·i B»ng, dù ¸n giÊy Thanh Ho¸, dù ¸n bét giÊy kon Tum),
ph©n bãn (®¹m Cµ Mau, dap, ®¹m tõ than). C¸c dù ¸n lín bÞ chËm do nguyªn
nh©n chñ yÕu lµ dù ¸n qu¸ phøc t¹p, qu¸ míi vît qua kh¶ n¨ng tiÕp nhËn cña
níc ta vÒ mÆt vèn, tr×nh ®é qu¶n lý, sù bÊt ®ång ý kiÕn, nguy c¬ dÉn ®Õn tiªu
cùc cao.
Mét sè dù ¸n ®Çu t hoµn thµnh ®· ®a vµo s¶n xuÊt ®îc ®¸nh gi¸ cô thÓ
trong tõng ngµnh c«ng nghiÖp nh dù ¸n ®Çu t nguån ®iÖn, líi ®iÖn 500Kv, 220
Kv, ®êng èng dÉn khÝ Nam C«n S¬n, c¸c dù ¸n thuéc ngµnh thÐp, dÖt may, chÕ
biÕn cao su...
§¸nh gi¸ vèn ®Çu t ngµnh c«ng nghiÖp giai ®o¹n 2001-2003
§¬n vÞ: tû ®ång
Sè
Ngµnh c«ng nghiÖp
TT
Vèn thùc hiÖn KH 2001-2005
Tû lÖ TH,%
2001 - 2003
Tæng sè
164706
400000
41.1%
1.
Ngµnh ®iÖn
51862
97913
53.0%
2.
Ngµnh than
2906
3428
84.8%
3.
Ngµnh xi m¨ng
10630
34796
30.5%
4.
Ngµnh thÐp
4189
9980
42.0%
5.
Ngµnh dÇu khÝ
20302
61830
32.8%
2.6. C¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®· ®îc triÓn
khai:
Trong 3 n¨m qua, ChÝnh phñ ®· tiÕn hµnh söa ®æi, bæ sung, ban hµnh vµ
triÓn khai nhiÒu chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nh»m ®iÒu
chØnh c¸c bÊt hîp lý trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh, thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ ®Çu t
cña doanh nghiÖp vµ t¹o ra mét m«i trêng kinh doanh thuËn lîi vµ b×nh ®¼ng
h¬n, gi¶m chi phÝ giao dÞch kinh doanh, gãp phÇn tÝch cùc më réng s¶n xuÊt
c«ng nghiÖp trong níc vµ më réng xuÊt khÈu s¶n phÈm c«ng nghiÖp nh:
- Söa ®æi bæ sung NghÞ ®Þnh ban hµnh kÌm theo LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t
trong níc: C¸c u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp ®Çu t míi hoÆc ®Çu t më réng
12
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
vµo nh÷ng ngµnh vµ khu vùc ®îc khuyÕn khÝch díi c¸c h×nh thøc nh miÔn,
gi¶m thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, miÔn thuÕ sö dông vèn, miÔn thuÕ nhËp khÈu
vËt t thiÕt bÞ t¹o tµi s¶n cè ®Þnh khi thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t, miÔn thuÕ nhËp
khÈu nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ hç trî l·i suÊt sau ®Çu t
(NghÞ ®Þnh 51/1999/N§-CP ngµy 8/7/1999 vµ NghÞ ®Þnh 35/2002/N§-CP ngµy
29/3/2002 cña ChÝnh phñ). Sè doanh nghiÖp ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc, ®Þa bµn
khuyÕn khÝch ®Çu t t¨ng ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt lµ c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c (Lµo
Cai, Th¸i Nguyªn).
- Cung cÊp tÝn dông hç trî xuÊt khÈu cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n
xuÊt kinh doanh hµng xuÊt khÈu díi c¸c h×nh thøc nh: cho vay ng¾n, trung vµ
dµi h¹n, hç trî l·i suÊt sau ®Çu t, b¶o l·nh tÝn dông ®Çu t, b¶o l·nh dù thÇu vµ
b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång (QuyÕt ®Þnh 133/2001/Q§-TTg ngµy 10/9/2001
cña Thñ tíng ChÝnh phñ). KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu s¶n phÈm
th«ng qua thëng xuÊt khÈu theo gi¸ trÞ, chñng lo¹i s¶n phÈm vµ thÞ trêng xuÊt
khÈu míi còng t¹o ra ®éng lùc m¹nh mÏ t¨ng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu s¶n phÈm
c«ng nghiÖp;
- Thùc hiÖn chÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh ®èi víi mét sè
ngµnh nh: ®ãng tµu, dÖt may, c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ träng ®iÓm, ph©n bãn díi
h×nh thøc cho vay tÝn dông u ®·i víi l·i suÊt thÊp 3%, u ®·i vÒ thuÕ, x©y dùng
c¬ së h¹ tÇng (QuyÕt ®Þnh 55/2001/Q§-TTg ngµy 23/4/2001; QuyÕt ®Þnh sè
1420/Q§-TTg ngµy 02/11/2001 cña Thñ tíng ChÝnh phñ). §iÒu ®ã ®· khuyÕn
khÝch c¸c doanh nghiÖp m¹nh d¹n ®Çu t, ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ vµ n©ng
cao ®îc n¨ng lùc s¶n xuÊt.
- KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn ho¹t ®éng khoa häc, c«ng nghÖ vµ ®æi míi c«ng
nghÖ nh: triÓn khai c¸c ch¬ng tr×nh träng ®iÓm vÒ c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng
nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ vËt liÖu vµ c«ng nghÖ tù ®éng ho¸; chÝnh s¸ch khuyÕn
khÝch doanh nghiÖp tù ®Çu t ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ díi h×nh thøc hç
trî mét phÇn vèn ®Çu t cho viÖc ph¸t triÓn c«ng nghÖ b»ng nguån vèn ng©n
s¸ch. X©y dùng ch¬ng tr×nh hµnh ®éng ph¸t triÓn vµ ®Èy m¹nh øng dông khoa
13
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
häc c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt (QuyÕt ®Þnh sè 188/2002/Q§-TTg ngµy
31/12/2002).
3. Dù kiÕn thùc hiÖn 2 n¨m 2004-2005:
3.1. Mét sè nhËn ®Þnh vÒ thÞ trêng trong vµ ngoµi níc:
Hai n¨m 2004-2005 lµ giai ®o¹n cuèi cïng ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam
thùc hiÖn lé tr×nh afta vµ tiÕn hµnh nh÷ng bíc ®i quan träng chuÈn bÞ gia nhËp
wto.
Sù t¸c ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi ®èi víi níc ta ngµy cµng râ nÐt
vµ cµng lín do chÝnh s¸ch kinh tÕ më vµ héi nhËp quèc tÕ. BiÕn ®éng t×nh h×nh
kinh tÕ thÕ giíi, khu vùc sÏ ngµy cµng ¶nh hëng trùc tiÕp tíi nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn phô thuéc nhiÒu vµo nguån nguyªn liÖu
nhËp khÈu sÏ gÆp nhiÒu th¸ch thøc, khã kh¨n h¬n do biÕn ®éng gi¸. Tuy nhiªn,
c¬ héi tham gia c¸c thÞ trêng xuÊt khÈu ngµy cµng më réng, ®Æc biÖt lµ thÞ
trêng Mü.
ThÞ trêng trong níc
Víi trªn 80 triÖu d©n vµ tèc ®é t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ ®îc duy tr× ë
møc cao nh nh÷ng n¨m võa qua ®îc coi lµ mét thÞ trêng ®Çy triÓn väng vÒ
c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp vµ lµ mét ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò quan träng cho sù ph¸t
triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp trong níc. HiÖn nay, nhiÒu s¶n phÈm c«ng nghiÖp
chÕ biÕn nh: thùc phÈm chÕ biÕn, chÕ t¹o c¬ khÝ, ®iÖn, ®iÖn tö d©n dông, hµng
dÖt may, bia, s÷a, dÇu ¨n, chÊt tÈy röa, s¨m lèp xe ®¹p, xe m¸y, lèp « t« m¸y
kÐo, giµy dÐp..., ®· chiÕm ®îc thÞ trêng trong níc vµ dÇn c¹nh tranh ®îc
víi hµng ngo¹i nhËp.
Dù b¸o nhu cÇu trong níc mét sè s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu n¨m
14
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
2005
C¸c s¶n phÈm
®¬n vÞ
c«ng nghiÖp
tÝnh
2000
N¨ng lùc
Nhu cÇu
2005
Nhu cÇu
s¶n xuÊt
§iÖn th¬ng phÈm Tû Kwh
DÇu th«
TriÖu tÊn
Xi m¨ng
TriÖu tÊn
ThÐp x©y dùng
“
Than s¹ch
“
S¨m lèp «t«
TriÖu bé
S¨m lèp xe m¸y “
Xe ®¹p néi ®Þa
TriÖu c¸i
Qu¹t ®iÖn
“
X¨ng-diezel
Ngµn c¸i
§éng c¬®iÖn
“
Hµng may s½n
TriÖu SP
Giµy dÐp
TriÖu ®«i
GiÊy
1000 tÊn
Bia
TriÖu lÝt
Thuèc l¸
bao
ThÞ trêng xuÊt khÈu
26,6
0
13,5
1,67
7,6
0,6
5,0
0,5
0,8
50
50
64
80
480
800
2330
32
15,4
18,6
2,5
12-13
0,5
4,0
0,5
1,5
30
50
540
360
377
800
2500
N¨ng lùc
s¶n xuÊt
45,8
0
29-30
3,3-3,6
12-13,5
1
6,0
1,0
1,6-1,7
100
100
83-88
160
800
970-970
2380
18
29
3,5
22
1,55
6,6
1,2
2-2,5
95
98
800
390-450
670
1150
4000
C¸c thÞ trêng xuÊt khÈu chñ yÕu hai n¨m 2004-2005 cña hµng c«ng
nghiÖp ViÖt Nam lµ eu víi c¸c s¶n phÈm chñ yÕu lµ hµng dÖt may, giµy dÐp, xe
®¹p; NhËt B¶n víi c¸c s¶n phÈm chñ yÕu lµ than, dÇu th«, hµng dÖt may, giµy
dÐp, hµng thñ c«ng mü nghÖ; asean víi c¸c s¶n phÈm lµ hµng thñ c«ng mü nghÖ,
dÖt may, giµy dÐp, linh kiÖn ®iÖn tö, d©y, c¸p ®iÖn... ThÞ trêng Mü lµ thÞ trêng
lín, chiÕm tû träng ngµy cµng t¨ng trong kim ng¹ch xuÊt khÈu víi c¸c s¶n phÈm
chñ yÕu nh hµng dÖt may, giµy dÐp. Ngoµi ra, chóng ta cßn cã thÓ khai th¸c
thªm mét sè thÞ trêng kh¸c nh Nga, §«ng ¢u, Trung Quèc, Trung §«ng cho
s¶n phÈm dÇu thùc vËt, s÷a, than, lèp « t«, xe g¾n m¸y ....
15
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
Dù b¸o kh¶ n¨ng xuÊt khÈu mét sè s¶n phÈm c«ng nghiÖp
chñ yÕu hai n¨m 2004- 2005
S¶n phÈm c«ng
®¬n vÞ
nghiÖp xuÊt khÈu
tÝnh
Hµng dÖt may
TriÖu $
2004
2005
ThÞ trêng hiÖn cã
ThÞ trêng cã kh¶
n¨ng më réng
3900
4500
§µi Loan, Hµn Quèc,
NhËt B¶n, eu, Nga, B¾c
Hång k«ng, NhËt B¶n,
Mü, Mü, asean, Trung
xingapo, Nga, Thôy sü,
§«ng
eu, Mü, B¾c Mü
Hµng giµy dÐp
TriÖu $
2500
2800
§µi Loan, Hµn Quèc,
NhËt B¶n, eu, Nga, B¾c
Hång k«ng, NhËt B¶n,
Mü, Mü, asean, Trung
xingapo, Nga, Thôy sü,
§«ng
eu, Mü, B¾c Mü
Than
DÇu th«
Hµng §T vµ linh kiÖn
1000 tÊn
TriÖu tÊn
TriÖu $
8000
17,2
800
8000
17,5
NhËt B¶n, T©y ¢u, §«ng NhËt B¶n, T©y ¢u, Trung
¢u, Trung Quèc, Th¸i
Quèc, Th¸i Lan, Nam
Lan
Mü
NhËt B¶n, §µi Loan, Hµn NhËt B¶n, §µi Loan, Hµn
900
Quèc
Quèc, Trung Quèc
Ch©u ¸
ThÞ trêng kh«ng æn
®Þnh
Hµng thñ c«ng mü
TriÖu $
420
480
asean, NhËt B¶n
nghÖ
ThÞ trêng kh«ng æn
®Þnh
S¶n phÈm nhùa
“
210
250
asean,
D©y ®iÖn,c¸p ®iÖn
“
350
420
Ch©u ¸
Xe ®¹p vµ phô tïng
"
170
200
Ch©u ¢u, §µi Loan
Ch©u ¢u, §µi Loan
3.2. Dù kiÕn kÕ ho¹ch toµn ngµnh c«ng nghiÖp:
C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch n¨m 2001-2003, cã thÓ ®a ra dù
kiÕn kÕ ho¹ch t¨ng trëng c«ng nghiÖp n¨m 2004 lµ 15,5% vµ 2005 lµ 1515,5%, trong ®ã khu vùc kinh tÕ quèc doanh t¨ng trëng æn ®Þnh kho¶ng 1212,5%, khu vùc ngoµi quèc doanh tiÕp tôc duy tr× møc t¨ng trëng cao kho¶ng
19-20%, khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi cã møc t¨ng trëng kh¸ tõ 15-16%.
VÒ tû träng GTSXCN toµn ngµnh: khu vùc quèc doanh do cã tèc ®é t¨ng trëng
thÊp nªn tû träng gi¶m tõ 41% n¨m 2001 xuèng 37% n¨m 2005 (mét phÇn lµ do
viÖc cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN), khu vùc ngoµi quèc doanh cã tèc ®é t¨ng trëng
cao vµ cã tû träng t¨ng tõ 24% n¨m 2001 lªn 27% n¨m 2005, khu vùc cã vèn
16
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
®Çu t níc ngoµi cã møc t¨ng trëng æn ®Þnh vµ tû träng duy tr× ë møc 3536%.
Dù kiÕn gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp kÕ ho¹ch n¨m 2004-2005
(®¬n vÞ: tû ®ång)
Tæng TH 2003
sè
Tèc ®é
Dù
Tèc ®é
Dù
Tèc ®é
Dù kiÕn
Tèc ®é
t¨ng,%
kiÕn
t¨ng, %
kiÕn
t¨ng PA
2005,
t¨ng PA
2003/200
2004
2004/2003 2005,
thÊp,%
PA cao
cao,%
2
PA
2005/2004
2005/2004
thÊp
Tæng sè 302.99
16.0%
349.95 15.5%
402.45
15.0%
404.196 15.5%
2
Nhµ
117.298 12.4%
131.96 12.5%
147.80
12.0%
147.80
12.0%
75.906
91.47
20.5%
109.30
19.5%
109.76
20.0%
126.53 15.2%
145.35
14.9%
146.64
15.9%
níc
Ngoµi
18.7%
QD
fdi
109.795 18.3%
3.3. Dù kiÕn kÕ ho¹ch tõng ph©n ngµnh c«ng nghiÖp:
3.3.1. Ngµnh ®iÖn
Tæng s¬ ®å V ®iÒu chØnh (n¨m 2003) nhu cÇu ®iÖn th¬ng phÈm ®Õn n¨m
2005 lµ 45,8 tû KWh, ®iÖn s¶n xuÊt t¬ng øng lµ 53,4 tû KWh . Dù kiÕn 2 n¨m
2004-2005, c«ng suÊt nguån t¨ng thªm kho¶ng 2.401 MW, cô thÓ nh sau:
N¨m 2004 n¨ng lùc t¨ng thªm: nguån ®iÖn (2071 MW); Líi ®iÖn 500KV
(428 km vµ 1650 mva) vµ hµng lo¹t c¸c c«ng tr×nh líi ®iÖn 220, 110 KV vµ h¹
thÕ kh¸c.
N¨m 2005 n¨ng lùc t¨ng thªm: nguån ®iÖn (330 MW); Líi ®iÖn 500KV
gåm: §êng d©y §µ N½ng - Hµ TÜnh, §êng d©y Hµ TÜnh - Thêng TÝn, vµ
hoµng lo¹t c¸c c«ng tr×nh 220, 110 KV vµ h¹ thÕ kh¸c.
Tæng c«ng suÊt ®Õn n¨m 2005 kho¶ng 11.304 MW. Ngoµi viÖc ®Çu t x©y
dùng ph¸t triÓn nguån vµ líi ®iÖn ®ång bé cÇn phèi hîp víi c¸c níc trong khu
17
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
vùc chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó nhËp khÈu ®iÖn tõ Lµo, Trung Quèc ,campuchia.
3.3.2. Ngµnh than
Nhu cÇu than sö dông trong níc ®Õn 2005 t¨ng lªn kho¶ng 12-13,5 triÖu
tÊn than s¹ch, trong ®ã, ngµnh ®iÖn cã nhu cÇu kho¶ng 5,5 triÖu tÊn, ngµnh xi
m¨ng cÇn 2,5 triÖu tÊn/n¨m, ph©n bãn 0,7-0,8 triÖu tÊn. N¨m 2005 dù kiÕn s¶n
xuÊt 22 triÖu tÊn than s¹ch. N¨ng lùc s¶n xuÊt cña ngµnh than ®ñ ®¸p øng nhu
cÇu trong níc.
Dù b¸o nhu cÇu vµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt than 2004-2005
®¬n vÞ: ngh×n tÊn
ChØ tiªu
2004
2005
KÕ ho¹ch s¶n xuÊt
20000
22000
Dù b¸o tiªu thô:
19500
21500
XuÊt khÈu
8000
8000
Cho ®iÖn
3750
4500
Cho xi m¨ng
2200
2500
Cho s¶n xuÊt giÊy
220
250
Cho s¶n xuÊt ph©n bãn
700
750
C¸c hé tiªu thô kh¸c
4630
5500
3.3.3. Ngµnh thÐp
Nhu cÇu thÐp ®Õn n¨m 2005 kho¶ng 5-5,5 triÖu tÊn víi møc t¨ng trëng 2
n¨m 2004-2005 kho¶ng 12-13%/n¨m, trong ®ã nhu cÇu thÐp dµi lµ 3,3 triÖu tÊn.
S¶n xuÊt trong níc ®Õn n¨m 2005 sÏ ®¸p øng vÒ c¬ b¶n nhu cÇu thÐp dµi. Nhu
cÇu ph«i thÐp cho s¶n xuÊt thÐp dµi n¨m 2005 kho¶ng 3,7 triÖu tÊn, s¶n xuÊt
ph«i thÐp trong níc ®¸p øng kho¶ng 1-1,4 triÖu tÊn, phÇn thiÕu kho¶ng 2,3-2,7
triÖu tÊn ph¶i nhËp khÈu.
3.3.4. C«ng nghiÖp nhÑ
§Çu t míi: TriÓn khai x©y dùng c¸c Côm c«ng nghiÖp DÖt may t¹i: KCN
Hoµ Kh¸nh - §µ N½ng, KCN Phè Nèi - Hng Yªn,... mçi Côm bao gåm nhiÒu
nhµ m¸y: kÐo sîi, dÖt v¶i, in-nhuém-hoµn tÊt, may, s¶n xuÊt phô liÖu may, xö lý
níc th¶i... KhuyÕn khÝch thu hót mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t vµo c¸c Côm
18
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
c«ng nghiÖp DÖt may míi.
§Çu t ph¸t triÓn c©y b«ng ®Õn n¨m 2005 ®¹t s¶n lîng b«ng x¬ 30.000 tÊn
®¸p øng 30% nhu cÇu trong níc trªn c¬ së ph¸t triÓn 5 vïng nguyªn liÖu gåm
S¬n La - Thanh Ho¸; T©y Nguyªn; Nam Trung Bé; §«ng Nam Bé vµ §ång
b»ng s«ng Cöu Long víi tæng diÖn tÝch ®Õn n¨m 2005 ®¹t 60.000 ha.
3.4. Dù kiÕn xuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp:
Dù kiÕn kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp 2004- 2005
ChØ tiªu
®¬n vÞ tÝnh TH 2001 TH 2002 TH 2003 Dù kiÕn Dù
2004
2005
I. Kim ng¹ch XKCN
TriÖu usd
10615
11610
14344
16500
18600
Hµng CN nÆng vµ KS
,,
5247
5210
6255
7000
7600
Hµng CN nhÑ vµ TTCN
,,
5368
6400
8089
9500
11000
Hµng dÖt may
TriÖu usd
1975
2710
3600
4250
4800
Hµng giµy dÐp
,,
1560
1867
2217
2.700
3000
Hµng thñ c«ng mü nghÖ
,,
235
327
360
420
480
Than ®¸*
Ngh×n .TÊn 4290
5870
6200
8000
8000
S¶n phÈm nhùa
Tr.usd
120
153
175
210
250
D©y ®iÖn vµ c¸p ®iÖn
Tr usd
181
186
283
350
420
DÇu th«
Tr.tÊn
16,7
16,8
17,18
17,2
17,5
595
504
686
800
900
kiÕn
2. MÆt hµng XK chñ yÕu
Hµng ®iÖn tö & linh kiÖn TriÖu usd
Ghi chó (*): Møc ®é xuÊt khÈu than ®¸ cßn phô thuéc vµo viÖc ®¸nh gi¸
hiÖu qu¶ cña viÖc xuÊt khÈu than vµ viÖc n©ng cao møc tiªu thô than trong
níc, ®Æc biÖt ®èi víi than chÊt lîng thÊp.
3.5. Dù kiÕn vèn ®Çu t ngµnh c«ng nghiÖp:
C¨n cø vµo nhu cÇu vèn ®Çu t theo kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ íc thùc hiÖn giai
®o¹n 2001-2003 th× nhu cÇu vèn ®Çu t cho 2 n¨m 2004-2005 lµ 235.294 tû
®ång, trong ®ã chñ yÕu lµ ®Çu t cho ®iÖn chiÕm 20%, ph©n bãn vµ ho¸ chÊt
17,5%, dÇu khÝ 17,7%, dÖt may 12,2%, xi m¨ng 10,3%.
Tuy nhiªn, do tiÕn ®é c¸c dù ¸n thùc hiÖn chËm (läc dÇu, ®¹m tõ than, dap,
19
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TiÓu luËn: Kinh tÕ ph¸t triÓn
®¹m Cµ Mau, xi m¨ng H¶i Phßng míi) nªn nhu cÇu vèn 2 n¨m cÇn kho¶ng
171.848 tû ®ång, trong ®ã chñ yÕu lµ ®Çu t cho ®iÖn chiÕm 23,2%, ho¸ chÊt vµ
ho¸ dÇu chiÕm 26,6%, xi m¨ng chiÕm 8,1%, dÇu khÝ chiÕm 4,1%, thÐp chiÕm
3,4%, dÖt may chiÕm 3%, giÊy chiÕm 4,4%. H×nh thøc ®Çu t vµ nguån vèn ®·
®a d¹ng h¬n kÓ c¶ trong nh÷ng ngµnh ®îc coi lµ ®éc quyÒn nh ®iÖn, dÇu khÝ,
xi m¨ng: nhiÒu nhµ m¸y ®iÖn bot cña c¸c nhµ ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi,
nhiÒu Nhµ m¸y xi m¨ng ®Çu t b»ng nguån vèn t nh©n trong vµ ngoµi níc díi
h×nh thøc liªn doanh vµ 100% vèn níc ngoµi...
Nhu cÇu vèn ®Çu t cho ngµnh c«ng nghiÖp 2004-2005
®¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång
Sè Ngµnh c«ng nghiÖp Vèn íc TH Nhu cÇu vèn Nhu cÇu vèn Nhu
cÇu
TT
2001-2003
2001 - 2005 (theo 2004-2005 theo vèn 2004KH ban ®Çu)
KH
2005 ®iÒu
chØnh
Tæng sè
164706
400000
235294
171848
1 Ngµnh ®iÖn
51862
97913
46051
39928
2 Ngµnh than
2906
3428
522
3302
3 Ngµnh xi m¨ng
10630
34796
24166
13867
4 Ngµnh thÐp
4189
9980
5791
5825
5 Ngµnh ph©n bãn 16341
57464
41123
45626
ho¸ chÊt vµ ho¸
dÇu
6 Ngµnh dÇu khÝ
20302
61830
41528
7056
7 Ngµnh khai kho¸ng 328
4189
3861
3472
8 Ngµnh dÖt may
6347
35000
28653
5000
9 Ngµnh giÊy
1801
5113
3312
7485
10 C¸c dù ¸n ®Çu t 50000
90287
40287
40287
kh¸c
3.6. Mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p thùc hiÖn kÕ ho¹ch hai n¨m 20042005:
a. LËp l¹i trËt tù ®Çu t s¶n xuÊt c«ng nghiÖp
TiÕp tôc rµ so¸t, bæ sung c¸c quy ho¹ch ngµnh ®· ®îc phª duyÖt theo tinh
thÇn cña NQ9 BCHTW: Më réng h¬n thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo hÇu hÕt
c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, kÓ c¶ c¸c ngµnh lín hiÖn ®ang do c¸c Tæng C«ng ty 91
n¨m gi÷ nh ®iÖn, xi m¨ng, dÇu khÝ, thÐp; quy ho¹ch ngµnh ph¶i g¾n víi quy
ho¹ch vïng l·nh thæ. X©y dùng quy ho¹ch c¸c ngµnh cßn thiÕu. TËp trung chØ
20
- Xem thêm -
.PDF 
36 
68 
68 
