Tài liệu Tăng cường kiểm soát chi thường xuyên ngân sách xã qua kho bạc nhà nước bến cát, tỉnh bình dương

UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT PHẠM THỊ MAI TRANG TĂNG CƢỜNG KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH XÃ QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC BẾN CÁT TỈNH BÌNH DƢƠNG CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 83 40 301 LUẬN VĂN THẠC SĨ BÌNH DƢƠNG – 2019 UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT PHẠM THỊ MAI TRANG TĂNG CƢỜNG KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH XÃ QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC BẾN CÁT TỈNH BÌNH DƢƠNG CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 83 40 301 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS PHAN ĐỨC DŨNG BÌNH DƢƠNG – 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng” là công trình nghiên cứu do chính tôi, cùng với sự hỗ trợ tận tình từ Thầy PGS.TS Phan Đức Dũng. Luận văn này chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Tác giả Phạm Thị Mai Trang ii LỜI CẢM ƠN Trƣớc tiên, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám hiệu trƣờng Đại học Thủ Dầu Một, Phòng Sau Đại học đã tạo mọi điều kiện cho tác giả trong quá trình học tập và thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp. Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Quý Thầy/Cô Trƣờng Đại Học Thủ Dầu Một đã giảng dạy và truyền đạt những kiến thức quý báu nhất trong suốt thời gian học tập. Đặc biệt, tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất nhất tới Thầy PGS.TS Phan Đức Dũng, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn trong suốt quá trình tác giả thực hiện luận văn của mình. Mặc dù đã cố gắng rất nhiều để hoàn thiện luận văn bằng tất cả kiến thức của mình, tuy nhiên luận văn này sẽ không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả xin chân thành cảm ơn những đóng góp từ Quý Thầy/Cô, Anh/Chị để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn, sát với thực tế hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Tác giả Phạm Thị Mai Trang iii TÓM TẮT LUẬN VĂN Kiểm soát chi ngân sách Nhà nƣớc là quá trình các cơ quan Nhà nƣớc có thẩm quyền thực hiện thẩm định, kiểm tra, kiểm soát các khoản chi ngân sách Nhà nƣớc căn cứ vào chính sách, chế độ, tiêu chuẩn và định mức chi tiêu do Nhà nƣớc quy định dựa trên những cơ sở nguyên tắc, hình thức và phƣơng pháp quản lý tài chính trong từng thời kỳ. Đã có rất nhiều nghiên cứu về kiểm soát chi ngân sách Nhà nƣớc, tuy nhiên tại các đơn vị sử dụng ngân sách Nhà nƣớc (NSNN) vấn đề này chƣa đƣợc nghiên cứu nhiều, đặc biệt là tại các Kho bạc Nhà nƣớc (KBNN). Qua quá trình công tác tại Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát, tác giả chọn nghiên cứu đề tài “Tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho Bạc Nhà nƣớc Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng”. Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là các vấn đề lý luận và thực tiễn về kiểm soát chi (KSC) thƣờng xuyên ngân sách xã (NSX) qua Kho bạc Nhà Nƣớc Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng với mục đích là khảo sát thực trạng và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã tại Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát. Luận văn đƣợc kết cấu làm 3 chƣơng. - Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về chi thƣờng xuyên ngân sách xã và kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc Chƣơng này luận văn đã hệ thống những vấn đề lý luận chung về chi thƣờng xuyên và kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc nhƣ: + Kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã có vai trò hết sức quan trọng trong quản lý NSNN, nội dung, vai trò của chi thƣờng xuyên NS + Chi thƣờng xuyên NSX qua kho bạc Nhà nƣớc. + Các yếu tố ảnh hƣởng. + Và sự cần thiết phải kiểm soát chi thƣờng xuyên NSX qua kho bạc Nhà nƣớc. iv - Chƣơng 2: Thực trạng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua KBNN Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng + Nêu và đánh giá thực trạng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã tại Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2018; + Luận văn đã phân tích rõ những kết quả đạt đƣợc những hạn chế trong kiểm soát chi thƣờng xuyên NSX tại KBNN Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng và nguyên nhân trong đó có những nguyên nhân khách quan và chủ quan.. - Chƣơng 3: Giải pháp tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua KBNN Bến Cát Trên cơ sở lý luận, đúng phƣơng pháp, thực trạng và phƣơng hƣớng và đã đề suất 11 giải pháp nhằm tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên tại KBNN Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng. Từ đó đề xuất kiến nghị với cấp có thẩm quyền trong việc kiểm soát chi ngân sách xã qua KBNN để đảm bảo đƣợc chặt chẽ và hiệu quả. v MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... ii LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ iii TÓM TẮT LUẬN VĂN ............................................................................................ iv MỤC LỤC .................................................................................................................. vi DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT ................................................ ix DANH MỤC BẢNG BIỂU ........................................................................................ x DANH MỤC SƠ ĐỒ .................................................................................................. x PHẦN MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ....................................................................... 1 2. Tổng quan các đề tài nghiên cứu............................................................................. 2 3. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................ 6 3.1 Mục tiêu chung ................................................................................................. 6 3.2 Mục tiêu cụ thể ................................................................................................. 6 4. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................. 6 5. Phƣơng pháp nghiên cứu......................................................................................... 6 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................................ 7 7. Kết cấu của luận văn ............................................................................................... 8 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH XÃ VÀ KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH XÃ QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC ..................................................................................... 9 1.1.Tổng quan về hệ thống KSNB trong khu vực công .............................................. 9 1.1.1. Lịch sử ra đời và phát triển của KSNB trong khu vực công ........................ 9 1.1.2. Khái niệm, vai trò và mục tiêu hệ thống KSNB trong khu vực công. ........ 10 1.1.3. Những hạn chế của hệ thống KSNB ........................................................... 12 1.1.4. Nội dung hệ thống KSNB (theo INTOSAI 2001) ..................................... 12 1.2. Chi thƣờng xuyên và kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho Bạc Nhà nƣớc ........................................................................................................... 19 vi 1.2.1. Chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho Bạc Nhà nƣớc ........................... 19 1.2.2 Kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua KBNN ............................... 25 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH XÃ QUA KBNN BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG .........................32 2.1 Tổng quan về Kho Bạc Nhà nƣớc Bến Cát ......................................................... 32 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của KBNN Bến Cát .............................. 32 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của KBNN Bến Cát .............................. 33 2.1.2.1 Chức năng của KBNN Bến Cát ....................................................... 33 2.1.2.2 Nhiệm vụ của KBNN Bến Cát ........................................................ 33 2.1.2.3 Quyền hạn của KBNN Bến Cát ....................................................... 35 2.2. Yếu tố về bộ máy và chính sách quản lý của ngân sách xã ............................... 35 2.3. Sự cần thiết phải tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua KBNN ................................................................................................................ 36 2.4 Tình hình chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua KBNN Bến Cát ......................... 37 2.5. Thực trạng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã tại Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát giai đoạn 2016-2018 ............................................................................ 46 2.5.1. Khuôn khổ pháp lý thực hiện kiểm soát chi thƣờng xuyên Ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát. ................................................................ 46 2.5.2. Quy trình kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát. ............................................................................................. 48 2.5.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã tại Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát ...................................................... 58 2.6. Đánh giá thực trạng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát ............................................................................................. 61 2.6.1 Kết quả đạt đƣợc .......................................................................................... 61 2.6.2. Những hạn chế, nguyên nhân. .................................................................... 63 Chƣơng 3. GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH XÃ QUA KBNN BẾN CÁT ...................................... 69 3.1. Mục tiêu và phƣơng hƣớng tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát. .......................................................... 69 vii 3.1.1. Mục tiêu tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát. ............................................................................... 69 3.1.2. Phƣơng hƣớng tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát. ................................................................ 71 3.2. Giải pháp tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát giai đoạn 2019 - 2020. ........................................................ 73 3.3. Kết luận .............................................................................................................. 84 3.4. Kiến nghị ............................................................................................................ 86 PHẦN KẾT LUẬN CHUNG .................................................................................... 88 Tài liệu tham khảo ..................................................................................................... 89 viii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT Ký hiệu COSO Tiếng Anh Tiếng Việt Ủy ban của tổ chức tài trợ Committee Of Sponsoring Organization GAO Tổng kế toán Nhà nƣớc Hoa Kỳ HĐND Hội đồng nhân dân INTOSAI International Organization of Supreme Audit Institutions. KBNN Tổ chức quốc tế các cơ quan kiểm toán tối cao Kho Bạc Nhà nƣớc KSC Kiểm soát chi KSNB Kiểm soát nội bộ NSNN Ngân sách Nhà nƣớc NSX Ngân sách xã TABMIS Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc Treasury And Budget Management Information System UBND Ủy ban nhân dân XHCN Xã Hội Chủ Nghĩa ix DANH MỤC BẢNG BIỂU Trang Bảng 2.1 Cơ cấu chi Ngân sách xã qua KBNN Bến Cát giai đoạn 3 năm (20162018) ............................................................................................................ 38 Bảng 2.2 Tình hình chi thƣờng xuyên NSX trên địa bàn Thị xã Bến Cát năm 2016- 2018 ................................................................................................... 40 Bảng 2.3 Phân tích tình hình chi sự nghiệp kinh tế từ năm 2016 - 2018 ............. 42 Bảng 2.4 Tình hình chi quản lý hành chính NSX trên địa bàn Thị xã Bến Cát năm 2016 – 2018 ................................................................................................. 44 Bảng 2.5 Tình hình chi thƣờng xuyên ngân sách xã (theo nhóm mục chi) qua KBNN Bến Cát giai đoạn 2016 – 2018 ...................................................... 51 Bảng 2.6 Số liệu từ chối thanh toán ngân sách xã qua KBNN Bến Cát giai đoạn năm 2016 đến năm 2018 ............................................................................. 62 DANH MỤC SƠ ĐỒ Trang Sơ đồ 2.1 Sơ đồ quy trình kiểm soát chi “một cửa” NSX qua KBNN Bến Cát .. 49 x PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Trong những năm qua, cùng với việc chuyển sang nền kinh tế thị trƣờng, định hƣớng xã hội chủ nghĩa, Ngân sách Nhà nƣớc (NSNN) đã trở thành công cụ tài chính quan trọng, góp phần to lớn vào việc phát triển kinh tế-xã hội. Vai trò của NSNN đã đƣợc thể hiện rõ trong việc giúp Nhà nƣớc hình thành các quan hệ thị trƣờng, góp phần kiểm soát lạm phát, tỷ lệ lãi suất thích hợp để từ đó làm lành mạnh hóa nền tài chính quốc gia, đảm bảo sự ổn định và phát triển nền kinh tế. Kho bạc Nhà nƣớc (KBNN) đã góp phần tích cực vào công việc quản lý quỹ NSNN, thúc đẩy nền kinh tế phát triển, kiềm chế lạm phát, ổn định giá cả thị trƣờng, điều hòa lƣu thông tiền tệ. Giúp NSNN giảm dần bội chi và tiến tới Nhà nƣớc không cần phát hành tiền để bù đắp thiếu hụt ngân sách. NSNN là quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của Nhà nƣớc. NSNN vừa là nguồn lực để nuôi dƣỡng bộ máy Nhà nƣớc, vừa là công cụ hữu hiệu trong tay Nhà nƣớc để điều tiết nền kinh tế và giải quyết các vấn đề xã hội. Một trong những giải pháp quan trọng để tăng cƣờng nguồn lực ngân sách chính là quản lý chi ngân sách thật tốt. Chính vì vậy, tăng cƣờng kiểm soát hoạt động chi ngân sách luôn là vấn đề thƣờng nhật của mỗi quốc gia mà trƣớc hết là kiểm soát chặt chẽ chi tiêu của bộ máy Nhà nƣớc. Đặc biệt đối với nƣớc ta hiện nay, trong điều kiện nền kinh tế chƣa thật sự phát triển, nguồn thu vào NSNN không lớn nhƣ các quốc gia tƣơng đƣơng trong khu vực. Trong khi đó Nhà nƣớc đang phải giải quyết bài toán cho đầu tƣ phát triển để hội nhập, vừa tập trung giải quyết rất nhiều vấn đề xã hội, an ninh-quốc phòng thì việc kiểm soát chặt chi tiêu ngân sách là vấn đề nóng bỏng hơn bao giờ hết. Bên cạnh đó tình hình sử dụng công quỹ còn nhiều lãng phí, tình trạng tùy tiện sử dụng NSNN chƣa đƣợc ngăn chặn triệt để, công tác quản lý NS còn bộc lộ nhiều khiếm khuyết cần phải đƣợc điều chỉnh. Chính vì thế các đơn vị KBNN thuộc đơn vị sự nghiệp công lập có vai trò quan trọng trong việc ổn định kinh tế vĩ mô và góp phần đảm bảo thu chi ngân sách của quốc gia đƣợc rõ ràng, minh bạch, hạn chế sử dụng công quỹ lãng phí, tùy tiện thậm chí xảy ra tình trạng tham 1 nhũng.Từ năm 2004, thực hiện Luật NSNN (sửa đổi), công tác quản lý, kiểm soát chi NSNN qua KBNN đã có những chuyển biến tích cực; công tác lập, duyệt, phân bổ dự toán đƣợc chú trọng hơn về chất lƣợng và thời gian; Việc quản lý điều hành NSNN đã có những thay đổi lớn và đạt đƣợc thành tựu quan trọng, góp phần thúc đẩy nền kinh tế phát triển, giải quyết những vấn đề xã hội. Tuy nhiên các KBNN nói chung và KBNN Bến Cát nói riêng hiện tại còn gặp nhiều khó khăn, bất cập trong quản lý, điều hành hoạt động chi ngân sách, một trong những nguyên nhân chủ yếu là do hoạt động kiểm soát của đơn vị còn nhiều hạn chế trong hoạt động chi ngân sách còn nhiều bất cập do cơ chế cũng nhƣ phát sinh những vấn đề trong thực tiễn mà bản thân KBNN cấp dƣới không đủ thẩm quyền giải quyết. Công tác điều hành NSNN của các cấp thẩm quyền trên địa bàn Thị xã đôi lúc còn bất cập; vai trò quản lý quỹ NSNN của KBNN trên địa bàn chƣa đƣợc coi trọng đúng mức; cơ chế kiểm soát chi thƣờng xuyên NSNN còn chƣa đáp ứng đƣợc với xu thế đổi mới. Đồng thời, công tác quản lý NSNN qua KBNN Bến Cát chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu quản lý và cải cách tài chính công. Quản lý NSNN phải vừa đảm bảo tính tập trung của chính sách tài chính quốc gia, vừa phát huy tính năng động, sáng tạo, tính tự chủ minh bạch, công khai và trách nhiệm đƣợc đặt ra là cấp bách cả về thực tiễn và lý luận. Qua nghiên cứu và thực tế công tác tại địa phƣơng tôi đã chọn đề tài: “Tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho Bạc Nhà nƣớc Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng” 2. Tổng quan các đề tài nghiên cứu Có nhiều nghiên cứu về KSNB trong lĩnh vực công nhƣ kho bạc nhà nƣớc, các cơ sở y tế, các chi cục thuế, ... tuy nhiên ở mỗi khu vực công hoạt động khác nhau sẽ có KSNB bộ khác nhau, ngay cả việc nghiên cứu KSNB trong lĩnh vực kho bạc nhà nƣớc huyện có bộ máy khác nhau, nhân lực với trình độ khác nhau, đặc điểm quản lý thu chi ngân sách tại địa phƣơng khác nhau, ... cũng sẽ có những quy định đặc thù khác nhau. dƣới đây là một số nghiên cứu tiêu biểu đã công bố trong những năm gần đây: 2 - Lê Thị Phƣơng Nam (2014), “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại Kho Bạc Nhà nước Bình Thuận”, luận văn Thạc sĩ kế toán, trƣờng đại học Lạc Hồng. - Bùi Thanh Huyền (2015), “Hệ thống kiểm soát nội bộ tại Kho Bạc Nhà nước quận 10 TP.HCM – Thực trạng và giải pháp hoàn thiện”, luận văn Thạc sĩ kinh tế, trƣờng đại học Kinh tế TP.HCM. Đề tài thực hiện nhằm mục tiêu nâng cao chất lƣợng công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ hệ thống trên các lĩnh vực hoạt động nghiệp vụ và quản lý nội bộ; phục vụ cho công tác kiểm tra, kiểm soát để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh và ngăn ngừa các sai phạm đảm bảo ổn định hệ thống kho bạc nhà nƣớc nói chung và kho bạc địa phƣơng nói riêng. - Nguyễn Văn Thêm (2015), “Hoàn thiện công tác kiểm soát chi ngân sách nhà nước tại Kho Bạc Nhà nước huyện Gia Bình tỉnh Bắc Ninh”, luận văn Thạc sĩ kinh tế, trƣờng đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh. Trên cơ sở lý luận những vấn đề cơ bản về quản lý kiểm soát chi ngân sách cấp huyện qua KBNN huyện Gia Bình từ năm 2010- 2014, tác giá phân tích, đánh giá những tồn tại, hạn chế trong kiểm soát chi NSNN qua KBNN Gia Bình nhƣ: quy trình, thủ tục và nghiệp vụ kiểm soát chi; công tác tổ chức bộ máy, nhân sự; việc ứng dụng công nghệ thông tin. từ phân tích thực trạng, đề tài đề xuất các phƣơng hƣớng hoàn thiện kiểm soát chi NSNN qua KBNN gia bình giai đoạn 2016- 2020. - Nguyễn Quang Hƣng (2015), “Đổi mới kiểm soát chi ngân sách thường xuyên của chính quyền địa phương các cấp qua Kho bạc Nhà nước”, luận án Tiến sĩ kinh tế, Học viện tài chính . Luận án đã hệ thống hóa, góp phần phát triển, bổ sung thêm những vấn đề lý luận cơ bản về kiểm soát chi ngân sách thƣờng xuyên của chính quyền địa phƣơng các cấp qua KBNN trong bối cảnh hiện nay. Luận án có những đóng góp cụ thể, xác đáng thông qua các nghiên cứu về: sự ảnh hƣởng của môi trƣờng và 3 thể chế đến kiểm soát chi ngân sách thƣờng xuyên của chính quyền địa phƣơng các cấp qua KBNN; quá trình chi ngân sách thƣờng xuyên của chính quyền địa phƣơng các cấp; tổ chức thực hiện các cải cách ngân sách trong kiểm soát chi ngân sách thƣờng xuyên của chính quyền địa phƣơng các cấp qua KBNN. Luận án cũng đã đánh giá đƣợc thực trạng kiểm soát chi ngân sách thƣờng xuyên của chính quyền địa phƣơng các cấp qua KBNN, đồng thời chỉ ra đƣợc những tồn tại, hạn chế trong quá trình kiểm soát chi. Từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm đổi mới kiểm soát chi ngân sách thƣờng xuyên của chính quyền địa phƣơng các cấp qua KBNN. - Phạm Vũ Thúy Hằng (2015), “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ trong công tác kiểm tra tại Chi cục thuế quận 9”, luận văn Thạc sĩ kinh tế, trƣờng Đại học Kinh tế TP.HCM. Chi cục thuế quận 9 là một đơn vị trực thuộc cục thuế TP.HCM và của ngành thuế Việt Nam, chịu tác động bởi các chính sách hệ thống KSNB trong ngành thuế nói chung và tại chi cục thuế nói riêng. Hệ thống KSNB tại chi cục thuế tổ chức và vận hành hiệu quả sẽ chống thất thu thuế và tăng nguồn thu cho ngân sách. Đề tài này nhằm đánh giá thực trạng về hệ thống KSNB trong công tác kiểm tra thuế tại chi cục thuế quận 9 để tìm kiếm các giải pháp và đƣa ra các kiến nghị nhằm hoàn thiện hệ thống KSNB trong công tác kiểm tra thuế tại chi cục thuế quận 9. Việc khảo sát thực trạng hệ thống KSNB tại chi cục thuế quận 9 theo 5 yếu tố cấu thành cơ bản của hệ thống sẽ giúp cho lãnh đạo tại chi cục thuế quận 9 thấy những mặt đã làm đƣợc, chƣa làm đƣợc và nguyên nhân tồn tại chi cục, từ đó tác giả góp ý các giải pháp hoàn thiện nhằm tổ chức và thực thi hiệu quả hệ thống KSNB trong công tác kiểm tra thuế tại chi cục, đây là sự đóng góp mới của đề tài và là mục tiêu nghiên cứu của đề tài đã đƣợc hoàn thành một cách khoa học. - Vũ Thị Thanh Thủy (2016), “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ về hoạt động kinh doanh dịch vụ tại bệnh viện Nhi Đồng 1”, luận văn thạc sĩ kinh tế, trƣờng Đại học Kinh tế TP.HCM 4 Trên cơ sở đánh giá thực trạng hệ thống KSNB tại bệnh viện nhi đồng 1, tác giả đƣa ra một số giải pháp nhằm xây dựng hệ thống KSNB tại bệnh viện. trên quan điểm kế thừa, tác giả đƣa ra phƣơng hƣớng xây dựng các giải pháp dựa trên các cơ sở: các luật và văn bản hƣớng dẫn có liên quan, cơ sở lý thuyết KSNB INTOSAI 1992, những hạn chế đang tồn tại ở đơn vị. Tác giả kỳ vọng với những giải pháp đề xuất sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích để bệnh viện có thể lựa chọn áp dụng từng bƣớc hoàn thiện hệ thống KSNB của bệnh viện, giúp bệnh viện đạt đƣợc mục tiêu đề ra. - Bùi Văn Thành (2016), “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại Cục Hải quan Đồng Nai”, luận văn thạc sĩ kế toán, trƣờng Đại học Lạc Hồng. Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là hệ thống KSNB với mục đích là khảo sát thực trạng và đƣa ra giải pháp, kiến nghị để góp phần hoàn thiện hệ thống KSNB tại Cục Hải quan Đồng Nai. Trong quá trình nghiên cứu, tác giả lần lƣợt đƣa ra các vấn đề và cách thức giải quyết nhằm mang lại những mục tiêu của đề tài. Trên cơ sở đánh giá thực trạng KSNB tại cục hải quan Đồng Nai, tác giả tổng hợp những khó khăn, vƣớng mắc để từ đó đề xuất một số giải pháp để hoàn thiện KSNB tại Cục Hải quan Đồng Nai, nhằm nâng cao hiệu quả, tiết kiệm và công khai trong công tác kiểm soát nội bộ tại Cục Hải quan Đồng Nai nói riêng và ngành Hải quan nói chung. - Tác giả Nguyễn Thành Bự (2017) “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại Sở Công thương Đồng Nai” Luận văn thạc sĩ, Trƣờng Đại học Lạc Hồng. Luận văn đã đƣa ra tổng quan về hệ thống KSNB trong khu vực công, sử dụng lý thuyết INTOSAI 1992 làm nền tảng và dùng phƣơng pháp thống kê mô tả để xử lý các bảng khảo sát thực trạng về kiểm soát nội bộ tại Sở Công thƣơng Đồng Nai. Từ đó đƣa ra các giải pháp nhằm hoành thiện hệ thống KSNB tại Sở Công thƣơng Đồng Nai. 5 Tóm lại, các bài cho thấy hệ thống KSNB là một đề tài vẫn đƣợc nhiều đối tƣợng lựa chọn nghiên cứu cho đến nay, các đề tài tập trung nghiên cứu sự ảnh hƣởng của hệ thống KSNB đến các khía cạnh khác nhau, các khu vực, ngành nghề khác nhau, trong đó lĩnh vực kho bạc cũng đƣợc nhiều nhà nghiên cứu quan tâm, tuy nhiên, chƣa có đề tài nào nghiên cứu về kiểm soát (nội bộ) chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc tại thị xã Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng. Do đó, việc tác giả chọn thực hiện nghiên cứu đề tài tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua KBNN tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu cấp thiết trong thực tế tại đơn vị. 3. Mục tiêu nghiên cứu 3.1 Mục tiêu chung Tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho Bạc Nhà nƣớc Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng. 3.2 Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc nhà nƣớc. - Phân tích thực trạng quản lý và các yếu tố ảnh hƣởng đến kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát thời gian qua. - Đánh giá kiểm soát chi NSNN qua KBNN Bến Cát tỉnh Bình Dƣơng từ đó đề xuất các biện pháp nhằm thực hiện tốt hơn. - Đề xuất giải pháp tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát trong thời gian tới. 4. Câu hỏi nghiên cứu 1. Kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua KBNN Bến Cát đã đạt đƣợc những kết quả gì? Những vấn đề còn tồn tại? 2. Để tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua KBNN cần đề xuất những giải pháp gì? 5. Phƣơng pháp nghiên cứu 6 Để thực hiện đề tài tác giả vận dụng phƣơng pháp nghiên cứu định tính gồm: - Phƣơng pháp hệ thống hóa lý luận: nghiên cứu những quy định về chế độ kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc đang đƣợc áp dụng để giải quyết vấn đề về cơ sở pháp lý trong vận dụng. - Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp: để đánh giá thực trạng quản lý và các yếu tố ảnh hƣởng đến kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua Kho bạc Nhà nƣớc Bến Cát thời gian qua. - Phƣơng pháp quan sát tiếp cận mục tiêu, tổng hợp, phân tích, đánh giá và đƣa ra nhận xét thực trạng vấn đề nghiên cứu, qua đó đề xuất giải pháp kiến nghị để hoàn thiện vấn đề nghiên cứu. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài * Ý nghĩa khoa học Việc nghiên cứu luận văn sẽ có thêm những đóng góp hoặc bổ sung những quan điểm, ý kiến về nội dung, phƣơng pháp, quy trình, tổ chức bộ máy kiểm soát chi ngân sách nhà nƣớc về mặt lý thuyết. Đƣa ra đƣợc một số chỉ tiêu về mặt kinh tế cũng nhƣ những ảnh hƣởng của nó đến các hoạt động xã hội thông qua hoạt động kiểm soát chi NSNN. * Thực tiễn của đề tài Là tài liệu tham khảo về hoạt động kiểm soát chi ngân sách xã qua KBNN Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng. Việc đánh giá thực trạng công tác kiểm soát chi sẽ là cơ sở để KBNN Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng bố trí cán bộ, hoàn thiện bộ máy kiểm soát chi NSNN. Các giải pháp đề xuất là cơ sở để KBNN Bến Cát nâng cao vai trò tham mƣu cho chính quyền địa phƣơng và lãnh đạo ngành đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính trong lĩnh vực quản lý NSNN, tạo điều kiện thuận lợi 7 nhất cho các đơn vị sử dụng NSNN, đồng thời phù hợp xu thế hội nhập quốc tế. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung của đề tài đƣợc kết cấu thành 03 chƣơng nhƣ sau: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về chi thƣờng xuyên ngân sách xã và kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua kho bạc nhà nƣớc Chƣơng 2: Thực trạng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua KBNN Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng Chƣơng 3: Giải pháp tăng cƣờng kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách xã qua KBNN Bến Cát 8 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH XÃ VÀ KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH XÃ QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC Tổng quan các nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam để thấy đƣợc các nghiên cứu đó đã phát hiện ra những nguyên nhân nào hoặc đề xuất các giải pháp gì liên quan đến vấn đề cần giải quyết trong đơn vị đã đƣợc phát hiện. Cụ thể: 1.1.Tổng quan về hệ thống KSNB trong khu vực công 1.1.1. Lịch sử ra đời và phát triển của KSNB trong khu vực công KSNB trong khu vực công đƣợc nhiều quốc gia trên thế giới đặc biệt coi trọng, nó là một đối tƣợng đƣợc quan tâm đặc biệt của kiểm toán viên Nhà nƣớc. Nhiều quốc gia trên thế giới đã sớm xây dựng hệ thống KSNB áp dụng cho các cơ quan hành chính công điển hình nhƣ: Chuẩn mực về kiểm toán của Tổng Kế toán Nhà nƣớc Hoa Kỳ (GAO) 1999 đã đề cập đến vấn đề KSNB đặc thù trong tổ chức hành chính công. GAO đƣa ra năm yếu tố về KSNB bao gồm các quy định về môi trƣờng kiểm soát, đánh giá rủi ro, các hoạt động kiểm soát, thông tin và truyền thông, giám sát. Về kiểm toán Nhà nƣớc, hệ thống chuẩn mực kiểm toán Nhà nƣớc do Tổ chức Quốc tế các cơ quan kiểm toán tối cao (INTOSAI) ban hành. Hệ thống chuẩn mực kiểm toán do INTOSAI ban hành bao gồm quy tắc đạo đức nghề nghiệp và chuẩn mực kiểm toán. Năm 1992, bản Hƣớng dẫn về chuẩn mực KSNB của INTOSAI đã hình thành một tài liệu đề cập đến việc nâng cấp các chuẩn mực KSNB, hỗ trợ cho việc thực hiện và đánh giá KSNB. Năm 2001, bản Hƣớng dẫn của INTOSAI (1992) đã cập nhật thêm về các chuẩn mực KSNB để phù hợp với tất cả các đối tƣợng và phù hợp với sự phát triển gần đây trong KSNB. Điều cần lƣu ý là tài liệu này đã tích hợp các lý luận chung về KSNB của Báo cáo COSO. Năm 2004, bản Hƣớng dẫn INTOSAI đã hoàn thiện thêm định nghĩa về KSNB. Bên cạnh việc cải thiện định nghĩa KSNB và xây dựng một sự hiểu biết thông thƣờng về KSNB, tài liệu của INTOSAI trình bày những vấn đề đặc thù về khu vực công. 9