Tài liệu Tài liệu ôn thi đại học môn địa lý năm 2017 ( www.sites.google.com/site/thuvientailieuvip )

https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. GROUP TÔI YÊU ĐỊA LÝ! TÀI LIỆU ÔN THI ĐẠI HỌC MÔN ĐỊA LÝ. Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 1- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. Anh tên là Hoàng Anh Ngọc-sinh viên Học viện Hành Chính Quốc Gia. Anh là một ngƣời yêu thìch Địa Lý và sau 1 thời gian tìm hiểu về Địa Lý cũng nhƣ thi đại học khối C,có 1 chút nền tảng về kiến thức thì anh biên soạn tập tài liệu này,hy vọng tài liệu này sẽ có ích với việc học tập môn Địa Lý của các em ở trƣờng phổ thông,đặc biệt là chƣơng trính Địa Lý 12. ……………………………………………………………………………………… ………………………………….. Lời cảm ơn : Để hoàn thành đƣợc bộ tài liệu này,em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới thầy Đỗ Văn Dũng-gv Trƣờng THPT B Phủ Lý ,đồng gửi lời cảm ơn tới một số thầy cô giáo ở Đại học sƣ phạm Hà Nội đã giúp đỡ em để em có đƣợc những kiến thức,tài liệu quan trọng để viết nên tài liệu này. Ngoài ra,em cũng xin cảm ơn các thầy cô giáo ở nhiều trƣờng phổ thông đã viết những tài liệu rất hay để em có thể đọc tham khảo,bổ sung cho cuốn tài liệu này của em. Một lần nữa em xin cảm ơn và muốn gửi lời biết ơn sâu sắc nhất của bản thân tới sự giúp đỡ của các thầy cô. ……………………………………………………………………………………… ………………………………………. Chắc hẳn ngƣời đọc tài liệu này đa số là đàn em sinh sau năm 1994 nên anh xin phép trong tài liệu này đƣợc xƣng hô là “anh-em “ ,ví tài liệu này hƣớng tới các em học sinh nhiều hơn. Vì vậy ,các bạn,các anh chị hoặc thầy cô nào đọc tài liệu này cũng bỏ qua cho cách xƣng hô của em ở đây./. Ở một số chỗ trong tài liệu này có 1 số chỗ số liệu cũ,ở phần dân cƣ trang 570,số liệu của những năm 90 mà anh chƣa sửa chữa vào,các em có thể xem sách giáo khoa hoặc phần tài liệu dân cƣ phìa đầu để bổ sung vào cho hoàn chỉnh nhé,do số Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 2- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. lƣợng kiến thức quá nhiều,vừa cơ bản vừa nâng cao nên có những chỗ anh làm còn sai sót về số liệu hoặc diễn đạt,hoặc trính bày thí cũng mong các em đọc và sửa chữa giúp cho anh và góp ý ,gửi ý kiến về số điện thoại hoặc mail giúp cho anh,khi sửa hoặc thấy sai sót thì các em nhớ ghi là chỗ đó ở trang bao nhiêu để anh tiện sửa chữa nhé. Cảm ơn các em rất nhiều! NỘI DUNG Tấm bằng đại học và giá trị của nó??? Cách học và ghi nhớ số liệu Kinh nghiệm học tập môn địa lý Nội dung chi tiết Lý thuyết cơ bản Các chủ điểm địa lý Chuẩn kiến thức và kỹ năng Các tài liệu lý thuyết Nguồn lực phát triển kinh tễ xã hội Vị trì địa lý Lịch sử hình thành lãnh thổ Điều kiện tài nguyên thiên nhiên Biển Đông Khí hậu Nguồn nƣớc Đất Sinh vật Khoáng sản Sự phân hóa thiên nhiên Sử dụng,bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trƣờng Thiên tai Cộng đồng các dân tộc Việt Nam Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 3- TRANG 7 10 13 24 24 24 29 45 45 48 54 59 65 67 72 77 83 88 94 98 102 105 https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. Phân bố các dân tộc Dân số và sự biến đổi dân số Việt Nam Chính sách dân số Kết cấu dân số Vấn đề việc làm Chất lƣợng cuộc sống Phân bố dân cƣ Các loại cƣ trú và đô thị hóa Tiêu chì xác định sự phát tiển kinh tế xã hội Phụ lục về luật biển quốc tế năm 1982 và vùng biển nƣớc ta Phụ lục về rừng và khu bảo tồn Việt Nam Phụ lục tài nguyên khoáng sản Việt Nam Phụ lục sự phân bố dân cƣ giữa thành thị-nông thôn Tổ chức lãnh thổ nông-lâm-ngƣ Ngành nông nghiệp (khái quát chung) 1. Phân ngành trồng trọt 2. Phân ngành chăn nuôi Lâm nghiệp Ngƣ nghiệp Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp Tổ chức công nghiệp 1. Công nghiệp năng lƣợng 2. Công nghiệp luyện kim,cơ khì 3. Công nghiệp hóa chất 4. Công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng 5. Công nghiệp chế biến lƣơng thực thực phẩm 6. Công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng Tổ chức lãnh thổ công nghiệp Dịch vụ 1. Giao thông vận tải 2. Thông tin liên lạc 3. Thƣơng mại 4. Du lịch Vùng kinh tế 1. Trung du miền núi Bắc Bộ 2. Đồng bằng sông Hồng 3. Bắc Trung Bộ và Duyen Hải Miền Trung 4. Tây Nguyên 5. Đông Nam Bộ Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 4- 109 116 123 130 135 141 151 155 172 185 189 191 195 200 203 216 225 228 234 241 250 264 279 288 291 295 301 307 315 315 316 338 345 390 408 428 441 473 491 https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. 6. Đồng Bằng Sông Cửu Long Vùng kinh tế trọng điểm An ninh quốc phòng và biển đảo Trả lời 1 số câu hỏi chuyên đề 1. Liên quan tới vị trì địa lý 2. Liên quan tới tài nguyên thiên nhiên 3. Liên quan tới dân số,lao động 4. Liên quan tới cơ sở hạ tầng,vật chất 5. Liên quan tới đƣờng lối chính sách 6. Liên quan tới nguồn lực bên ngoài 7. Liên quan tới vấn đề phát triển nông nghiệp 8. Liên quan tới vấn đề phát triển công nghiệp 9. Vấn đề phát triển GTVT-TTLL 10.Vấn đề phát triển kinh tế đối ngoại 11.Vấn đề phát triển văn hóa,giáo dục,y tế 12.Vấn đề phát triển kinh tế xã hội ĐBSH 13.Vấn đề phát triển kinh tế xã hội ĐBSCL 14.Vấn đề phát triển kinh tế xã hội DHNTB 15.Vấn đề phát triển kinh tế xã hội TDMNBB 16.Vấn đề phát triển kinh tế xã hội ĐNB 17.Vấn đề phát triển kinh tế xã hội TN 18.Đông Nam Á Kỹ năng địa lý (lý thuyết) Kỹ năng địa lý (thực hành ) 1. Một số công thức hay sử dụng 2. Hƣớng dẫn xử lý số liệu 3. Một số bài tập mẫu 4. 60 bsl rèn luyện Hƣớng dẫn trả lời 1 số dạng câu hỏi 1. Dạng câu hỏi so sánh 2. Dạng câu hỏi giải thích 3. Dạng câu hỏi chứng minh 4. Dạng câu hỏi phân tích 5. 50 câu hỏi cơ bản dạng giải thích Những vấn đề lƣu ý chƣơng tự nhiên Những vấn đề lƣu ý chƣơng dân cƣ Hƣớng trả lời 1 số câu hỏi trong chƣơng trính Cách học tập và rèn luyện đối với hsg Địa Lý Bộ đề ôn thi hsg Địa Lý Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 5- 510 532 554 558 559 562 580 595 597 598 605 625 647 658 671 677 687 703 715 726 738 746 754 820 820 822 823 887 903 903 905 907 907 908 910 915 923 1017 1052 https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. Các số liệu địa lý trong chƣơng trính cần nhớ Các câu hỏi về bão và áp thấp nhiệt đới Kiến thức về khí áp,gió,dải hội tụ nhiệt đới,dòng biển,frong Một số sơ đồ tƣ duy địa lý Một số lỗi sai hay mắc phải khi vẽ biểu đồ 1260 1269 1303 1333 1346 Anh muốn gửi tới các em bức ảnh này,mục đìch của chúng ta là giống nhau là đỗ đại học,có những con đƣờng tƣởng chừng rất nhanh và có những con đƣờng tƣởng chừng rất chậm,nhƣng trong từng hoàn cảnh các em hãy lựa chọn phù hợp để đi tới thành công và sớm đạt đƣợc mục tiêu của mình nhé. Chọn con đƣờng đi vô cùng quan trọng,vì thế đừng theo trào lƣu mà hãy theo năng lực và tin vào sự lựa chọn của mình. Anh xin chúc các em thành công trên con đƣờng học tập mà các em đã chọn! Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 6- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. Trƣớc khi các em đọc nội dung môn học thì anh muốn nói với các em 1 số điều nhƣ sau. 1. Tấm bằng đại học và giá trị của nó ??? Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 7- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. Bằng đại học chỉ là tờ giấy các em nhỉ,nhƣng nó có nhiều giá trị lắm đó,tờ giấy đó đâu phải ai cũng có đƣợc,và các tờ giấy cũng khác nhau bí nó mang giá trị khác nhau vì các em học những thứ khác nhau nên giá trị nó cũng khác nhau. 3 năm cấp ba các em học vất vả,sáng mùa đông rét buốt đội sƣơng muối đi học,mùa hè nóng bức mồ hôi chảy ƣớt thẫm chiếc áo trắng,mùa bão các em phải lội nƣớc đội mƣa đi học,các em vùng núi cuộc sống thật chẳng đầy đủ gí nhƣng các em đƣợc đi học là các em đã hơn rất nhiều các bạn cùng quê các em rồi.Đồng bằng thành thị nhiệm vụ học tốt là điều tất nhiên,các em đƣợc cuộc sống ấm no hạnh phúc hay ít nhất cũng có cuộc sống vật chất đủ đầy. Mƣa gió ,nắng nóng ngạt thở,ngồi trong lớp phe phẩy cái quạt mà miệng vẫn cƣời,vẫn ghi chép bài,đêm về vẫn ngồi học bài ,mắc màn chăm chỉ,ôm quyển sách gối đầu giƣờng,thi thoảng lại tỉnh giấc bất chợt vì bài vở học chƣa xong,những giấc ngủ chập chờn ,rồi nhiều lúc lo sợ,có những lúc sẽ khóc thầm 1 mình,tự nói với mình rằng “chắc là mình sẽ không làm đƣợc đâu”,ừ thì nhiều lúc ý chì cũng chẳng thể kiểm soát đƣợc,thế nhƣng vẫn phải học,học ví cái tƣơng lai tƣơi sáng phìa trƣớc. Học để làm gì,có bằng đại học để làm gì? Thứ nhất là vì mình : mình sẽ có đc tri thức,có học vấn,có những nhận thức mới,có 1 nguồn hiểu biết mới. Các em sẽ tự tin khi đi gặp bạn bè,tự tin nhín vào sâu đôi mắt sâu của mẹ,đôi tay các em đặt lên đôi vai gầy của bố. Dù nhà em khá giả hay nghèo khổ thì các em cũng đc bố mẹ quan tâm,bố mẹ cũng phải làm lụng vất vả ví em,đôi mắt của mẹ phải nhòe đi khi các em buồn,các em thất bại. Đôi vai bố mỏi lắm các em ạ,bố phải cầm bút thì bố phải nặng đầu,bố em ở quê bố em phải làm lụng vất vả,phải lên rừng chặt gỗ,rẫy nƣơng,bố em ở biển phải ngâm mính trong nƣớc mặn,bố em phải mang chiếc bay đi xây,đi làm nắng nóng,mồ hôi chảy ròng ròng,nhƣng dù mẹ và bố vất vả nhƣ nào thí bố mẹ cũng luôn nghĩ rằng “Vợ chồng mình phải làm để nuôi con ăn học” ,nƣớc mắt và mồ hôi của bố mẹ là để đổi lấy nụ cƣời của con. Thứ 2,vì thầy cô ,các em học tốt thi cao thì các thầy cô sẽ hãnh diện lắm các em ạ. Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 8- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. Học để làm thay đổi cuộc sống của mính và gia đính các em ạ. Nhà các em ở miền biển,bão bùng mƣa gió,các em co mính trong 1 góc nhà ,ngôi nhà rung lên bần bật,hãy học để kiếm nhiều tiền xây ngôi nhà vững chắc cho bố mẹ ở nhé,để cơn bão không còn là nỗi lo lắng nữa.Có em học trên Hà Nội mà miền Trung mƣa bão khóc rƣng rức lo bố mẹ,anh em ở nhà,anh biết cả … Nhà các em ở 1 miền quê nhỏ,nghèo ,các em hãy học để trở thành 1 tấm gƣơng cho cả xóm ,cả xã,để bố mẹ em tự hào. Các em có từng thấy giọt nƣớc mắt của bố chƣa? Chắc là ìt đúng không nào,nhƣng chắc chắn 1 điều rằng,những lúc em buồn,em thất bại bố em sẽ khóc đấy,dù bố có cứng rắn nhƣ thế nào chăng nữa. nếu bố không an ủi các em thí các em cũng đừng buồn nghe chƣa nào,ví bố đã nói với mẹ an ủi các em rồi mà. Cuộc sống thật không phải ai cũng nhƣ ai cả,có những em không còn đủ cả bố và mẹ,vậy các em có hiểu đƣợc nỗi khổ của 1 ngƣời mà phải gánh trọng trách của cả 2 không? Các em hãy cố lên đi mà,hãy báo ơn ngƣời đó,em em có hiểu để nuôi các em tới lớp 12 ngƣời đó đã vất vả nhƣ thế nào không. Bố mẹ luôn kỳ vọng nhiều về con cái,mỗi khi các em chào đời bố mẹ sẽ khóc sẽ cƣời và luôn mong rằng sinh linh bé nhỏ này lớn lên sẽ lên và làm cho bố mẹ tự hào,bố mẹ đặt cho các em những cái tên,đƣa vào đó cả sự kỳ vọng của cả bố cả mẹ. Các em à 3 năm học cấp 3 của các em sẽ chẳng có ý nghĩa gí cả nếu nhƣ về quê cái tấm bằng cấp 3 của các em để trong tủ,khóa lại,hãy lấy lại tinh thần học và rà soát kiến thức đi các em ơi. 4 năm hay 5,6,7,8 năm học đại học,cao học của các em sẽ thêm nặng gánh cho bố mẹ nhiều lắm các em ạ,nhƣng đừng có mà nghĩ ví thế mà không học. Đỗ cũng chết mà không đỗ cũng chết,vậy hãy đỗ rồi hãy chết vì cái chết đó sẽ sung sƣớng hơn các em ạ. Đỗ đại học ,nhập trƣờng lại 1 khoản tiền lớn,các em lại sợ,nhiều em cầm trên tay tờ giấy báo mà nửa vui nửa buồn. Bố mẹ mình biết vay đâu khoản tiền lớn nhƣ vậy,bao nhiêu thóc trong nhà bán đi cả,bố lại phải đi biển sớm hôm bắt thêm nhiều cá hơn nữa,phải vào rừng mà chặt Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 9- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. gỗ,đi làm thuê cho đủ tiền cho các em nhập học,nhƣng các em à,đấy là lúc đầu nên khó khăn nhƣ vậy thôi. Các em có thể đi làm thêm mà,lên các thành phố lớn nhiều công việc làm thêm lắm,các em hãy phụ giúp bố mẹ nhé. Hãy ôm mẹ,ôm bố và nói rằng :”con yêu bố mẹ,bố mẹ hãy cố gắng vì con và con sẽ cố gắng học tập,con không để bố mẹ phải khổ đâu mà”,anh dám chắc không một ngƣời bố mẹ nào có thể từ chối lời nói đó của con,bố mẹ sẽ làm tất cả vì các em mà. HỌC HỌC VÀ HỌC ĐI CÁC EM . 2. Tiếp theo anh sẽ hƣớng dẫn các em 1 số mẹo để ghi nhớ và học thuộc số liệu cho dễ dàng mà anh từng thực hành và trải qua nhé. Sử và Địa đều nhiều lý thuyết,đặc biệt là số liệu,rất nhiều,vậy học sao cho dễ nhớ và làm sao để tận dụng mọi thời gian để học trong khi việc khác mình vẫn làm đƣợc. Thứ nhất,số liệu là con số,và nó biến đổi liên tục,anh đang nói về môn địa nhé,vì số liệu sử không thể biến đổi đƣợc,vì nó luôn biến đổi thế nên không có 1 khuôn mẫu nào bắt các em phải theo cả,các em có thể học số liệu sách giáo khoa,số liệu mới cập nhật mà các em lấy đƣợc từ nguồn đáng tin cậy. Vậy nên đầu tiên phải biết mình học số liệu ở đâu đã,các em học theo sgk cho anh nhé,đừng có dại mà lấy sô liệu ngoài khi các em chƣa dám khẳng định tình đúng đắn. Thứ 2,học ra sao,đối với số liệu cơ cấu các em chỉ cần học 1 vài cái trong 1 cơ cấu,nếu có 3 cái học 2,có 4 học 3 thì cái còn lại ắt nó sẽ ra chứ không cần phải ngồi học hết cả,bởi 1 tổng thể nó có tổng,học thành phần thì ắt cái còn lại nó sẽ ra. Thứ 3,các số liệu gần tƣơng tự nhƣ nhau các em nên cho vào 1 đôi,để học tránh nhầm lẫn,ví dụ cặp 3260 và 2360 chẳng hạn của chiều dài bờ biển và số lƣợng sông Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 10- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. dài trên 10km,ví dụ nhƣ cặp 51,2 và 52,1 của sản lƣợng điện và số dân tham gia hoạt động kinh tế. 1 ngƣời thông minh sẽ biết cách loại trừ nhiều nhất các số liệu phải học,ngƣời ta sẽ không bắt các em nhớ xem có bao nhiêu loài cá,loài tôm đâu,ngƣời ta cũng không hỏi những cái số liệu nhƣ nƣớc t có bao nhiêu dân tộc,thế mình học ở đâu,đó là kiến thức 1 ngƣời Viêt phải biết,thế mà vẫn có ngƣời ôm quyển sách đọc nƣớc ta có 54 dân tộc. Cái phần ngƣời ta hay hỏi số liệu là ở phần kinh tế kia , ở phần vùng kia chứ không hỏi mấy cái kia nhiều đâu. Các em cũng hay nói,tại sao mình không trả lời đƣợc các câu hỏi tƣ duy logic,bởi muốn trả lời các câu đó thí các em phải có 1 lƣợng kiến thức sâu,chứ không thể học 1 ,2 bài mà có thể trả lời đƣợc các câu hỏi nhƣ thế. Số liệu là 1 phần quan trọng để giúp các em triển khai phần câu hỏi tƣ duy,nó sẽ giúp câu trả lời thêm khách quan hơn. Ngoài ra,thứ mà học sinh hiện nay yếu ở môn địa đó chình là khái niệm địa lý,các em rất yếu phần này,hay nói cách khác là các em không quan tâm đến các khái niệm địa lý,đây là 1 sai lầm trầm trọng,bởi khái niệm là cái tiền đề vô vùng quan trọng để các em triển khai ý. Ví dụ nhƣ có câu : tại sao CN chế biến nông-lâm-thủy sản là ngành công nghiệp trọng điểm,hay những câu kiểu tại sao ngành này là công nghiệp trọng điểm…tgif cái đầu tiên phải biết công nghiệp trọng điểm là gì? Rồi phân tích 3 trụ cột của khái niệm,áp vào mọi ngành mà nói,đây là 1 cái form mẫu rồi,vậy mà vẫn cứ hỏi những câu rất buồn cƣời nhƣ vậy. rồi ngƣời ta hỏi chứng minh cơ cấu ngành công nghiệp nƣớc ta đa dạng,thì phải biết cơ cấu ngành là gì chứ. Các em cứ học những thứ ở đâu ý,nhƣng chẳng học khái niệm,cái khái niệm nó đã nói lên tất cả rồi mà không xem xét. Tiếp theo,để nhớ số liệu lâu thì pải biết đƣợc quy luật của trí nhớ.  Trí nhớ là hoạt động phản xạ có điều kiện,vì vậy phải lặp đi lặp lại nhiều lần,làm cho nhuyễn ra rồi đảo lại khi hết vài bài,cứ nhƣ thế nó sẽ tạo nên 1 phản xạ với con số,dòng chữ đó,để rồi tới mức nhớ đc chữ đó,số đó ở khoảng Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 11- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ………………………………………………………………………………………………………………..      nào trong trang giấy nào,ƣớc lƣợng đƣợc tờ đó nằm khoảng nào trong quyển sách và vào phòng thi nhƣ nhín thấy trang giấy đó trƣớc mặt. Nhớ lâu phải dựa trên ấn tƣợng mạnh,các em phải tạo cho mình sự ấn tƣợng mạnh với con số đó,phải làm cho nó khắc sâu vào,nhƣ thảo luận,tranh luận rồi sai hoặc các em đúng,sẽ nhớ rất rất lâu,hãy biết cách tạo ra 1 sự ấn tƣợng đối với mỗi con số,mỗi dòng chữ. 1 nghiên cứu đã chỉ ra rằng kiến thức nhớ lâu đc do 10% qua đọc,20% qua nghe,30% qua nhìn,50% qua nghe và nhìn,80% qua nói,90% qua làm ,vì thế hãy ghi tích cực vào,ghi nhiều,làm nhiều ắt nhớ. Nhớ lâu bắt nguồn từ hứng thú với môn học,các em cứ thử xem các bạn khối A,B,D họ có cả trăm công thức với đủ loại ký hiệu nhìn hoa cả mắt,nhƣng họ vẫn học đƣợc,vì sao,bởi họ yeu môn học,các em cũng thế,trong 3 môn này các em yêu môn nào ắt sẽ nhớ nhanh số liệu môn đó đúng không nào,ví thế những môn các em không thích học cũng hãy tạo nên 1 sự cảm mến,yêu nó,nó sẽ dễ vào,nó nhƣ 1 chất men kích thíc,bởi chỉ có yêu thì mới hứng thú,mới tìm tòi các em à. Những thông tin không nên đến cùng 1 lúc,bởi nó sẽ gây ức chế,bộ nào có tính chất đào thải,vì vậy hãy nhớ những cái nên nhớ bỏ cái không nên để cái mới vào đƣợc. Cuối cùng anh nói,muốn học tốt ,nhớ lâu phải có tình yêu với nó,em yêu nó,biết cách sử dụng nó thì nó sẽ yêu em,vào bên trong các em,đừng xa lánh nó,nó sẽ sợ và ngày càng khó vào đấy. Còn học lúc nào,học ở đâu,học với ai.??? Học mọi lúc có thể,nhƣng không nên vừa học ở lớp lại về học,sẽ không nhớ đƣợc đâu. Học lúc ngủ đƣợc không? Đƣợc chứ,các em có hay nghe nhạc đi ngủ không,các em có thấy rằng mình học thuộc lời bài hát nhanh hơn bài học không,? Chắc chắn có,do nghe nhiều nó in lên nào,vì thế hãy thay nghe nhạc Hàn,nhạc Việt bằng Sử Việt,Địa Việt,hãy ghi âm bài học vào điện thoại,cắm tai nghe,nghe thay nghe nhạc,anh từng làm nhƣ vậy trong 3 tháng liền và toàn bộ sử 12 đã đƣợc in lên não nhƣ 1 dài hát dài gồm nhiều chƣơng. Các em nên học sáng,từ 4-6 giờ sáng,từ 2-4 giờ chiều và 8-10 giờ đêm,hãy chọn khung giờ phù hợp với thời gian biểu của mình,còn theo anh kia là những khoảng thời gian thích hợp trong 1 ngày. Năm anh học,anh chỉ học Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 12- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. sáng sớm thôi,4-6 giờ sáng và 6 h anh đến trƣờng,tối không bao giờ anh học,ngày học đúng 2 tiếng,không hơn không kém. Học ở đâu,nên chọn 1 nơi đủ ánh sáng,đủ gió mát,ít ồn… Sáng sớm hãy tập thể dục vài động tác rồi vào học sẽ rất sảng khoái. Học với ai,anh biết khối c ít em học thế nên tím 1 ngƣời học là khá khó,nhƣng nếu nhà em gần nhà 1 em khác cùng học khối c,hãy xin phép bố mẹ sang đó ngủ,cãi nhau,tranh luận,gọi nhau dậy mà học,thấy bạn học mà mình ngủ đâu có đƣợc. Các em phải học và nên tím để đƣợc học,đƣợc vấn đáp với ngƣời giỏi hơn mính,nhƣ thế các em sẽ sai nhiều,anh mong điều đó sẽ xảy ra,,đây là 1 cách ấn tƣợng lâu mà,hãy học nhƣ vậy nhé. Vậy nhé,học là cả 1 quá trính,ngƣời thông minh thí ìt mà ngƣời chăm thí nhiều,chắc hẳn trong chúng ta chẳng có mấy ai dám nhận mình thông minh, Vì vậy hãy chăm chỉ,chăm chỉ và chăm chỉ. 3. Bây giờ là 1 số kinh nghiệm học tập môn địa lý. “Bì quyết” làm bài tốt phần kĩ năng đề thi môn địa lí Phần kĩ năng trong các đề thi môn Địa lí chủ yếu là: Vẽ và nhận xét biểu đồ; nhận xét bảng số liệu, thống kê; sử dụng Atlat địa lí Việt Nam để làm bài. Để giúp các em học sinh thuận lợi nhất trong quá trính làm bài thi đối với phần kiến thức kĩ năng của các đề thi môn Địa lì, tôi xin đƣợc trao đổi những “bì quyết” để học tốt và làm tốt phần kĩ năng bài thi môn Địa lì nhƣ sau: 1.Kĩ năng lựa chọn biểu đồ thích hợp nhất để vẽ. Để thể hiện tốt biểu đồ, cần phải có kỹ năng lựa chọn biểu đồ thích hợp nhất; kỹ năng tình toán, xử lý số liệu (ví dụ, tính giá trị cơ cấu (%), tính tỉ lệ về chỉ số phát triển, tính bán kính hình tròn...); kỹ năng vẽ biểu đồ (chình xác, đúng, đẹp...); kỹ năng nhận xét, phân tích biểu đồ; kỹ năng sử dụng các dụng cụ vẽ kỹ thuật (máy tính cá nhân, bút, thƣớc...) Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 13- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. 1. Cách lựa chọn biểu đồ thích hợp nhất: Câu hỏi trong các đề thi về phần kĩ năng biểu đồ thƣờng có 3 phần: a. Căn cứ vào lời dẫn (đặt vấn đề). Trong câu hỏi thƣờng có 3 dạng sau: - Dạng lời dẫn có chỉ định. Ví dụ: “Từ bảng số liệu, hãy vẽ biểu đồ hình tròn thể hiện cơ cấu sử dụng … năm...”. Nhƣ vậy, ta có thể xác định ngay đƣợc biểu đồ cần thể hiện. - Dạng lời dẫn kín. Ví dụ: “Cho bảng số liệu sau... Hãy vẽ biểu đồ thích hợp nhất.... thể hiện…. & cho nhận xét)”. Nhƣ vậy, bảng số liệu không đƣa ra một gợi ý nào, muốn xác định đƣợc biểu đồ cần vẽ, ta chuyển xuống nghiên cứu các thành phần sau của câu hỏi. Với dạng bài tập có lời dẫn kín thì bao giờ ở phần cuối “trong câu kết” cũng gợi ý cho chúng ta nên vẽ biểu đồ gì. - Dạng lời dẫn mở. Ví dụ: “Cho bảng số liệu... Hãy vẽ biểu đồ sản lƣợng công nghiệp nƣớc ta phân theo các vùng kinh tế năm...)”. Nhƣ vậy, trong câu hỏi đã có gợi ý ngầm là vẽ một loại biểu đồ nhất định. Với dạng ”lời dẫn mở“ cần chú ý vào một số từ gợi mở trong câu hỏi. Ví dụ: + Khi vẽ biểu đồ đƣờng biểu diễn: Thƣờng có những từ gợi mở đi kèm nhƣ “tăng trƣởng”, “biến động”, “phát triển”, “qua các năm từ... đến...”. Ví dụ: Tốc độ tăng dân số của nƣớc ta qua các năm...; Tính hính biến động về sản lƣợng lƣơng thực...; Tốc độ phát triển của nền kinh tế.... v.v. + Khi vẽ biểu đồ hình cột: Thƣờng có các từ gợi mở nhƣ: ”Khối lƣợng”, “Sản lƣợng”, “Diện tìch” từ năm... đến năm...”, hay “Qua các thời kỳ...”. Vì dụ: Khối lƣợng hàng hoá vận chuyển...; Sản lƣợng lƣơng thực của …; Diện tích trồng cây công nghiệp... + Khi vẽ biểu đồ cơ cấu: Thƣờng có các từ gợi mở “Cơ cấu”, “Phân theo”, “Trong đó”, “Bao gồm”, “Chia ra”, “Chia theo...”. Ví dụ: Giá trị ngành sản lƣợng công nghiệp phân theo...; Hàng hoá vận chuyển theo loại đƣờng...; Cơ cấu tổng giá trị xuất - nhập khẩu... b. Căn cứ vào trong bảng số liệu thống kê: Việc nghiên cứu đặc điểm của bảng số liệu để chọn vẽ biểu đồ thích hợp, cần lƣu ý: - Nếu bảng số liệu đƣa ra dãy số liệu: Tỉ lệ (%), hay giá trị tuyệt đối phát triển theo một chuỗi thời gian (có ít nhất là từ 4 thời điểm trở lên). Nên chọn vẽ biểu đồ đƣờng biểu diễn. Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 14- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. - Nếu có dãy số liệu tuyệt đối về qui mô, khối lƣợng của một (hay nhiều) đối tƣợng biến động theo một số thời điểm (hay theo các thời kỳ). Nên chọn biểu đồ hình cột đơn. - Trong trƣờng hợp có 2 đối tƣợng với 2 đại lƣợng khác nhau, nhƣng có mối quan hệ hữu cơ. Vì dụ: diện tìch (ha), năng suất (tạ/ha) của một vùng nào đó theo chuỗi thời gian. Chọn biểu đồ kết hợp. - Nếu bảng số liệu có từ 3 đối tƣợng trở lên với các đại lƣợng khác nhau (tấn, mét, ha...) diễn biến theo thời gian. Chọn biểu đồ chỉ số. - Trong trƣờng hợp bảng số liệu trình bày theo dạng phân ra từng thành phần. Ví dụ: tổng số, chia ra: nông - lâm – ngƣ; công nghiệp – xây dựng; dịch vụ. Với bảng số liệu này ta chọn biểu đồ cơ cấu, có thể là hình tròn; cột chồng; hay biểu đồ miền. Cần lƣu ý: + Nếu vẽ biểu đồ hính tròn: Điều kiện là số liệu các thành phần khi tính toán phải bằng 100% tổng. + Nếu vẽ biểu đồ cột chồng: Khi một tổng thể có quá nhiều thành phần, nếu vẽ biểu đồ hình tròn thì các góc cạnh hình quạt sẽ quá hẹp, trƣờng hợp này nên chuyển sang vẽ biểu đồ cột chồng (theo đại lƣợng tƣơng đối (%) cho dễ thể hiện. + Nếu vẽ biểu đồ miền: Khi trên bảng số liệu, các đối tƣợng trải qua từ 4 thời điểm trở lên (trƣờng hợp này không nên vẽ hình tròn). c. Căn cứ vào lời kết của câu hỏi. Có nhiều trƣờng hợp, nội dung lời kết của câu hỏi chính là gợi ý cho vẽ một loại biểu đồ cụ thể nào đó. Vì dụ: “Cho bảng số liệu sau… Anh (chị) hãy vẽ biểu đồ thích hợp... Nhận xét về sự chuyển dịch cơ cấu… và giải thích nguyên nhân của sự chuyển dịch đó”. Nhƣ vậy, trong lời kết của câu hỏi đã ngầm cho ta biết nên chọn loại biểu đồ (thuộc nhóm biểu đồ cơ cấu) là thích hợp. 2. Kĩ năng nhận xét và phân tích biểu đồ. a. Khi phân tích biểu đồ: - Dựa vào số liệu trong bảng thống kê và biểu đồ đã vẽ. Nhận xét phải có số liệu để dẫn chứng, không nhận xét chung chung. Giải thích nguyên nhân, phải dựa vào kiến thức của các bài đã học. v Lƣu ý khi nhận xét, phân tích biểu đồ: Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 15- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. - Đọc kỹ câu hỏi để nắm yêu cầu và phạm vi cần nhận xét, phân tích. Cần tìm ra mối liên hệ (hay tính qui luật nào đó) giữa các số liệu. Không đƣợc bỏ sót các dữ kiện cần phục vụ cho nhận xét, phân tích. - Trƣớc tiên cần nhận xét, phân tích các số liệu có tầm khái quát chung, sau đó phân tìch các số liệu thành phần; Tìm mối quan hệ so sánh giữa các con số theo hàng ngang; Tìm mối quan hệ so sánh các con số theo hàng dọc; Tìm giá trị nhỏ nhất (thấp nhất), lớn nhất & trung bính (đặc biệt chú ý đến những số liệu hoặc hính nét đƣờng, cột…trên biểu đồ thể hiện sự đột biến tăng hay giảm). - Cần có kỹ năng tình tỉ lệ (%), hoặc tính ra số lần tăng (hay giảm) để chứng minh cụ thể ý kiến nhận xét, phân tích. v Phần nhận xét, phân tích biểu đồ, thƣờng có 2 nhóm ý: - Những ý nhận xét về diễn biến và mối quan hệ giữa các số liệu: dựa vào biểu đồ đã vẽ & bảng số liệu đã cho để nhận xét. - Giải thích nguyên nhân của các diễn biến (hoặc mối quan hệ) đó: dựa vào những kiến thức đã học để giải thích nguyên nhân. b. Sử dụng ngôn ngữ trong lời nhận xét, phân tích biểu đồ. - Trong các loại biểu đồ cơ cấu: số liệu đã đƣợc qui thành các tỉ lệ (%). Khi nhận xét phải dùng từ “tỷ trọng” trong cơ cấu để so sánh nhận xét. Ví dụ, nhận xét biểu đồ cơ cấu giá trị các ngành kinh tế ta qua một số năm. Không đƣợc ghi: ”Giá trị của ngành nông – lâm - ngƣ có xu hƣớng tăng hay giảm”. Mà phải ghi: “Tỉ trọng giá trị của ngành nông – lâm ngƣ có xu hƣớng tăng hay giảm”. - Khi nhận xét về trạng thái phát triển của các đối tƣợng trên biểu đồ. Cần sử dụng những từ ngữ phù hợp. Ví dụ: - Về trạng thái tăng: Ta dùng những từ nhận xét theo từng cấp độ nhƣ: “Tăng”; “Tăng mạnh”; “Tăng nhanh”; “Tăng đột biến”; “Tăng liên tục”,… Kèm theo với các từ đó, bao giờ cũng phải có số liệu dẫn chứng cụ thể tăng bao nhiêu (triệu tấn, tỉ đồng, triệu ngƣời; Hay tăng bao nhiêu (%), bao nhiêu lần?).v.v. - Về trạng thái giảm: Cần dùng những từ sau: “Giảm”; “Giảm ìt”; “Giảm mạnh”; “Giảm nhanh”; “Giảm chậm”; “Giảm đột biến” Kèm theo cũng là những con số dẫn chứng cụ thể. (triệu tấn; tỉ đồng, triệu dân; Hay giảm bao nhiêu (%); Giảm bao nhiêu lần?).v.v. Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 16- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. - Về nhận xét tổng quát: Cần dùng các từ diễn đạt sự phát triển nhƣ:”Phát triển nhanh”; “Phát triển chậm”; ”Phát triển ổn định”; “Phát triển không ổn định”; ”Phát triển đều”; ”Có sự chệnh lệch giữa các vùng”.v.v. - Những từ ngữ thể hiện phải: Ngắn, gọn, rõ ràng, có cấp độ; Lập luận phải hợp lý sát với yêu cầu... b. Một số gợi ý khi lựa chọn và vẽ các biểu đồ. v Đối với các biểu đồ: Hình cột; Đƣờng biểu diễn (đồ thị); Biểu đồ kết hợp (cột và đƣờng); Biểu đồ miền. Chú ý: - Trục giá trị (Y) thƣờng là trục đứng: + Phải có mốc giá trị cao hơn giá trị cao nhất trong chuỗi số liệu. + Phải có mũi tên chỉ chiều tăng lên của giá trị. Phải ghi danh số ở đầu cột hay dọc theo cột (ví dụ: tấn, triệu, % ,..). + Phải ghi rõ gốc tọa độ, có trƣờng hợp ta có thể chọn gốc tọa độ khác (0), nếu có chiều âm (-) thì phải ghi rõ. - -Trục định loại (X) thƣờng là trục ngang: + Phải ghi rõ danh số (ví dụ: năm, nhóm tuổi.v.v.). + Trƣờng hợp trục ngang (X) thể hiện các mốc thời gian (năm). Đối với các biểu đồ đƣờng biểu diễn, miền, kết hợp đƣờng và cột, phải chia các mốc trên trục ngang (X) tƣơng ứng với các mốc thời gian. + Riêng đối với các biểu đồ hình cột, điều này không có tính chất bắt buộc, nhƣng vẫn có thể chia khoảng cách đúng với bảng số liệu để ta dễ dàng quan sát đƣợc cả hai mặt qui mô và động thái phát triển. + Phải ghi các số liệu lên đầu cột (đối với các biểu đồ cột đơn). + Trong trƣờng hợp của biểu đồ cột đơn, nếu có sự chênh lệch quá lớn về giá trị của một vài cột (lớn nhất) và các cột còn lại. Ta có thể dùng thủ pháp là vẽ trục (Y) gián đoạn ở chỗ trên giá trị cao nhất của các cột còn lại. Nhƣ vậy, các cột có giá trị lớn nhất sẽ đƣợc vẽ thành cột gián đoạn, nhƣ vậy biểu đồ vừa đảm bảo tính khoa học và thẩm mĩ. Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 17- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. - Biểu đồ phải có phần chú giải và tên biểu đồ. Nên thiết kế ký hiệu chú giải trƣớc khi vẽ các biểu đồ thể hiện các đối tƣợng khác nhau. Tên biểu đồ có thể ghi ở trên, hoặc dƣới biểu đồ v Đối với biểu đồ hình tròn: Cần chú ý: - Thiết kế chú giải trƣớc khi vẽ các hình quạt thể hiện các phần của đối tƣợng. Trật tự vẽ các hình quạt phải theo đúng trật tự đƣợc trình bày ở bảng chú giải. - Nếu vẽ từ 2 biểu đồ trở lên: Phải thống nhất qui tắc vẽ, vẽ hình quạt thứ nhất lấy từ tia 12 giờ (nhƣ mặt đồng hồ), rồi vẽ tiếp cho hình quạt thứ 2, 3... thuận chiều kim đồng hồ. Trƣờng hợp vẽ biểu đồ cặp hai nửa hình tròn thì trật tự vẽ có khác đi một chút. Đối với nửa hình tròn trên ta vẽ hình quạt thứ nhất bắt đầu từ tia 9 giờ, rồi vẽ tiếp cho thành phần thứ 2, 3 ... thuận chiều kim đồng hồ; đối với nửa hính tròn dƣới ta cũng vẽ hình quạt thứ nhất từ tia 9 giờ và vẽ cho thành phần còn lại nhƣng ngƣợc chiều kim đồng hồ - Nếu bảng số liệu cho là cơ cấu (%): thì vẽ các biểu đồ có kìch thƣớc bằng nhau (ví không có cơ sở để vẽ các biểu đồ có kìch thƣớc lớn, nhỏ khác nhau). - Nếu bảng số liệu thể hiện là giá trị tuyệt đối: thì phải vẽ các biểu đồ có kìch thƣớc khác nhau một cách tƣơng ứng. Yêu cầu phải tình đƣợc bán kính cho mỗi vòng tròn. - Biểu đồ phải có: phần chú giải, tên biểu đồ (ở trên hoặc ở dƣới biểu đồ đã vẽ). 3. Kĩ năng phân tìch bảng số liệu, thống kê. a. Các điểm cần lƣu ý khi làm bài tập phân tích bảng số liệu, nhận xét, giải thích: - Đọc kĩ yêu cầu của đề bài, không bỏ sót các dữ kiện. - Phân tích các số liệu ở tầm khái quát cao trƣớc khi đi vào các chi tiết, xử lí số liệu ở nhiều khía cạnh: tình cơ cấu, tính tốc độ, độ tăng giảm... - Tìm mối quan hệ giữa các số liệu: nguyên nhân, hậu quả, giải pháp.... - Đặt ra các câu hỏi để giải đáp trong khi phân tìch, tổng hợp các dữ kiện theo yêu cầu của đề bài địa lì. Trƣờng hợp thƣờng thấy là yêu cầu của đề bài là dựa vào bảng số liệu để phân tích hiện trạng của một ngành hay một vùng nào đó. Khi đó học sinh phải biết huy động cả các kiến thức đã học trong sách giáo khoa để làm sáng tỏ bảng số liệu, trả lời các câu hỏi Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 18- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. đại thể nhƣ: Do đâu mà có sự phát triển nhƣ vậy, điều này diễn ra chủ yếu ở đâu, hiện tƣợng này có nguyên nhân và hậu quả nhƣ thế nào... - Không đƣợc bỏ sót các dữ kiện. Bởi vì: Các dữ kiện khi đƣợc đƣa ra đều có chọn lọc, có ý đồ trƣớc đều gắn liền với nội dung của bài học trong giáo trình. Nếu bỏ sót các dữ kiện, sẽ dẫn đến các cách cắt nghĩa sai, sót. Nếu bảng số liệu cho trƣớc là các số liệu tuyệt đối (ví dụ: triệu tấn, tỉ mét, tỉ kw/h ...), thì nên tính toán ra một đại lƣợng tƣơng đối (%), nhƣ vậy bảng số liệu đã đƣợc khái quát hoá ở một mức độ nhất định, từ đó ta có thể dễ dàng nhận biết những thay đổi (tăng, giảm, những đột biến,…) của chuỗi số liệu cả theo hàng ngang và hàng dọc. Nhƣng khi phân tích phải sử dụng linh hoạt cả chỉ tiêu tuyệt đối và tƣơng đối (%). b. Cách phân tích bảng số liệu: Nên phân tích từ các số liệu có tầm khái quát cao đến các số liệu chi tiết. Phân tích từ các số liệu phản ánh đặc tính chung của một tập hợp số liệu trƣớc, rồi phân tích các số liệu chi tiết về một thuộc tình nào đó, một bộ phận nào đó của tập hợp các đối tƣợng, hiện tƣợng địa lý đƣợc trình bày trong bảng. Ví dụ: Bảng số liệu thể hiện tình hình phát triển kinh tế của một ngành, hay khu vực kinh tế của một lãnh thổ. Trƣớc hết, ta phân tích số liệu trung bình của toàn ngành đó hay của các khu vực kinh tế của cả nƣớc; Tìm các giá trị cực đại, cực tiểu; Nhận xét về tính chất biến động của chuỗi số liệu; Gộp nhóm các đối tƣợng cần xét theo những cách nhất định; ví dụ gộp các đối tƣợng khảo sát theo các nhóm chỉ tiêu (cao, trung bình, thấp...). Phân tích mối quan hệ giữa các số liệu. - Phân tích số liệu theo cột dọc và theo hàng ngang. Các số liệu theo cột thƣờng là thể hiện cơ cấu thành phần; còn các số liệu theo hàng ngang thƣờng thể hiện qua chuỗi thời gian (năm, thời kỳ,…). Khi phân tìch, ta tìm các quan hệ so sánh giữa các số liệu theo cột và theo hàng. + Phân tích các số liệu theo cột là để biết mối quan hệ giữa các ngành, hay khu vực kinh tế nào đó; vị trí của ngành hay khu vực KTế trong nền KTế chung của cả nƣớc; tính hính tăng/giảm của chúng theo thời gian. + Phân tích các số liệu theo hàng ngang là để biết sự thay đổi của một thành phần nào đó theo chuỗi thời gian (tăng/giảm, tốc độ tăng/giảm,…) Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 19- https://www.facebook.com/groups/Toiyeudialy/ Số điên thoại 0983.935.993 Hoàng Anh Ngọc NAPA Email : [email protected] ……………………………………………………………………………………………………………….. - Lƣu ý, nếu bảng số liệu cho trƣớc là các số liệu tuyệt đối, thì cần tính toán ra một đại lƣợng tƣơng đối (ví dụ, bảng số liệu cho trƣớc là các chỉ tiêu về diện tích, sản lƣợng hay số dân), thì cần phải tình thêm năng suất (tạ/ha), bính quân lƣơng thực theo đầu ngƣời (kg/ngƣời), tốc độ tăng giảm về diện tích, số dân. Mục đìch là để biết ngành nào chiếm ƣu thế và sự thay đổi vị trí ở những thời điểm sau cả về cơ cấu và giá trị tuyệt đối… Trong khi phân tích, tổng hợp các dữ kiện địa lí, cần đặt ra các câu hỏi để giải đáp? - Các câu hỏi đặt ra đòi hỏi học sinh phải biết huy động cả các kiến thức đã học trong sách giáo khoa để làm sáng tỏ bảng số liệu. Các câu hỏi có thể là: Do đâu mà có sự phát triển nhƣ vậy? Điều này diễn ra ở đâu? Hiện tƣợng này có nguyên nhân và hậu quả nhƣ thế nào? Trong tƣơng lai nó sẽ phát triển nhƣ thế nào?.v.v. - Nhƣ vậy, cách phân tích bảng số liệu thƣờng rất đa dạng, tuỳ theo yêu cầu của từng loại bài tập cụ thể, mà ta vận dụng các cách phân tích khác nhau, nhƣng nên tuân thủ theo những qui tắc chung đã trính bày thí bài làm mới hoàn chỉnh theo yêu cầu. 3. Kĩ năng sử dụng Atlat địa lì để làm bài. Atlát địa lí Việt Nam là một cuốn sách giáo khoa thứ hai đối với học sinh trong khi họcđịa lí. Trong quá trình khai thác Atlát, học sinh không chỉ dựa trên các kiến thức có thể khai thác trực tiếp từ các bản đồ, mà cần bổ sung bằng các kiến thức rút ra từ sách giáo khoa hay các tài liệu giáo khoa khác để có thể cập nhật kiến thức, và phân tìch sâu hơn, tổng hợp tốt hơn. Để sử dụng Atlát trả lời các câu hỏi trong quá trính làm bài, HS lƣu ý các vấn đề sau: a. Nắm chắc các ký hiệu: Học sinh cần nắm các ký hiệu chung, tự nhiên, nông nghiệp, công nghiệp, lâm ngƣ nghiệp...ở trang bía đầu của Atlát. b. Học sinh nắm vững các ƣớc hiệu của bản đồ chuyên ngành: Ví dụ: Nắm vững các ƣớc hiệu tên từng loại mỏ, trữ lƣợng các loại mỏ khi sử dụng bản đồ khoáng sản. - Biết sử dụng màu sắc (ƣớc hiệu) vùng khí hậu để nêu ra các đặc điểm khí hậu của từng vùng khi xem xét bản đồ khí hậu. - Nắm vững ƣớc hiệu mật độ dân số khi tìm hiểu phân bố dân cƣ ở nƣớc ta trên bản đồ “Dân cƣ và dân tộc”. Tài liệu ôn thi đại học môn Địa Lý! -Trang 20-