Viện đào tạo Doanh nhân Việt
Tài liệu
LẬP KẾ HOẠCH KINH DOANH
Tài liệu đào tạo giành cho các Doanh nghiệp – Hợp tác xã
Tháng 10 năm 2012
1
Viện đào tạo Doanh nhân Việt
LẬP KẾ HOẠCH KINH DOANH
Để có thể kinh doanh thành công, nhất là bạn muốn thành lập Doanh nghiệp
mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh, Bạn cần phải có một kế hoạch kinh doanh
khả thi dựa trên phân tích các điều kiện bên trong, Các cơ hội bên ngoài bản thân
và gia đinh minh.Từ đó Bạn phải động não hình thành và lựa chọn cho mình ý
tưởng kinh doanh phù hợp nhất. Chọn cho mình mô hình Doanh nghiệp mà bạn
muốn thành lập theo quy định của pháp luật và phù hợp với điều kiện bản thân.
Công việc lập kế hoạch kinh doanh bắt đầu từ việc động não, hình thành và
lựa chọn ý tưởng kinh doanh.
I- LÀM THẾ NÀO ĐỂ ĐỘNG NÃO, HÌNH THÀNH VÀ LỰA CHỌN Ý
TƯỞNG KINH DOANH KHẢ THI:
Thế nào là một sự động não?
Đó là phương tiện để tạo ra một số lượng lớn các ý tưởng trong một khoảng thời
gian ngắn, trong một nhóm người. Bạn có thể áp dụng trong gia đình và Doanh
nghiệp của mình phương pháp động não khôn ngoan.
Những điều cần chú ý
- Trong thời gian thực hành bài “động não” không được phép có những đánh
giá, nhận xét về các ý tưởng được đưa ra. Nếu có ai đó đưa ra một câu tương
tự như: “cái ý nghĩ đó mới ngốc nghếch làm sao”, sẽ bị buộc phải huỷ bỏ ý
kiến của mình.
- Mọi ý kiến tốt, xấu, khôn ngoan, ngốc nghếch đều được phép và ghi lên bảng
lật.
Nguyên tắc động não:
- Càng nhiều ý tưởng càng tốt.
- Càng nhanh càng tốt.
- Không phê phán, bình luận hoặc vặn vẹo những ý tưởng của người khác.
- Khuyến khích những ý tưởng độc đáo, mới lạ.
- Khuyến khích cả những ý tưởng hoang dại, phi thực tế thậm chí cả điên rồ.
2
Viện đào tạo Doanh nhân Việt
Hướng dẫn lựa chọn ý tưởng kinh doanh
- Khi Bạn quyết định bắt đầu kinh doanh cần chú trọng việc chọn sản phẩm, dịch
vụ kinh doanh phù hợp. Nếu nóng vội thì hoạt động kinh doanh có thể thất bại.
Điều đó không chỉ dẫn đến khó khăn về tài chính mà còn làm nản ý chí không dám
thử sức tiếp trước một ý tưởng nhiều hứa hẹn hơn.
- Có nhiều lĩnh vực kinh doanh nhỏ phù hợp với tình hình ở nông thôn như trồng
trọt, chăn nuôi, chế biến các sản phẩm nông nghiệp, làm nghề thủ công, làm dịch
vụ… Các Bạn sẽ lựa chọn một lĩnh vực kinh doanh phù hợp và triển vọng nhất với
điều kiện và nguồn lực của Bạn.
- Bạn sử dụng nguyên tắc động não để động viên các thành viên trong gia đình
hoặc trong Doanh nghiệp đưa ra các ý tưởng dự định sẽ kinh doanh và các loại hình
Doanh nghiệp đự định để làm căn cứ cho việc lựa chọn ý tưởng kinh doanh khả thi.
Khi lựa chọn ý tưởng kinh doanh phải dựa trên các yếu tố sau:
- Sản phẩm, dịch vụ nào mà thị trường cần? có nghĩa là những gì còn thiếu
trong làng xã của bạn hoặc những người ở làng xã của bạn cần những sản
phẩm, dịch vụ gì?
- Khả năng, nguồn lực của bạn/ gia đình bạn như thế nào? Bạn đã có trình độ
và khả năng để tiến hành công việc kinh doanh hay chưa? Nguồn vốn bạn có
đã đủ để bắt đầu hay chưa?
- Các vấn đề khác liên quan (nguồn cung cấp nguyên liệu, các máy móc, dụng
cụ sản xuất….)
- Cuối cùng bạn cần lưu ý rằng: Một ý tưởng kinh doanh tốt phải đáp ứng
được cái mà khách hàng muốn (nhu cầu của họ) và họ có tiền để sẵn sàng chi
trả.
- Có thể sử dụng bảng sau để phân tích lựa chọn một ý tưởng kinh doanh khả
thi phù hợp với bản thân và gian đình, đồng thời có cơ hội thị trường nhất.
3
Viện đào tạo Doanh nhân Việt
II- BẢNG LỰA CHỌN Ý TƯỞNG KINH DOANH
Sản
phẩm/ ý
tưởng
Sắn có thị
trường
Mức độ:
Sẵn có
công
nghệ
Sẵn có
nguyên
liệu
Sẵn có kỹ Sẵn có Sự ủng
năng và
vốn
hộ CQ
quản lý
và địa
phương
Nhân
tố
quyết
định
Tổng số
Rất tốt =>Tốt =>Khá =>Trung bình => Kém
- Có thể cho điểm các yếu tố cùng một thang điểm lấy từ cao xuống thấp.
- Sau khi cho điểm các yếu tố với các ý tưởng kinh doanh, Bạn cộng tổng lại. Ý
tưởng nào có tổng điểm cao là căn cứ để bạn lựa chọn lập kế hoạch kinh doanh khả
thi
III- LẬP KẾ HOẠCH KINH DOANH
1 - Giới thiệu
Chúng ta tham gia vào các hoạt động kinh doanh để kiếm lợi nhuận hay nói
cách khác chúng ta kinh doanh để thu lại được nhiều tiền hơn là phần chi phí mà
chúng ta đã bỏ ra để sản xuất kinh doanh các sản phẩm, dịch vụ. Nên thống nhất
quan điểm các hoạt động sản xuất nông nghiệp nhằm thu lợi nhuận cũng chính là
hoạt động kinh doanh. Mục đích của khoá này là làm cho các hoạt động nông
nghiệp trở thành các hoạt động mang tính thương mại và phát triển những người
sản xuất nông nghiệp trở thành những người kinh doanh. Doanh nghiệp kinh doanh
trên lĩnh vực nông nghiệp cũng giống như các Doanh nghiệp kinh doanh trên các
lĩnh vực khác.
2 - Kế hoạch kinh doanh là gì?
- Kế hoạch kinh doanh là tài liệu hướng dẫn dành cho bất cứ một cá nhân nào
đang tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp hay
4
Viện đào tạo Doanh nhân Việt
các lĩnh vực khác. Kế hoạch này tập trung vào các vấn đề như lựa chọn các hình
thức kinh doanh, nghiên cứu tính khả thi của thị trường, lập bảng xác định tổng vốn
đầu tư cũng như dự tính các chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh
từ đó dự tính được kết quả công việc kinh doanh có mang tính khả thi hay không?
(lãi hay lỗ). Về cơ bản thì đây chính là một bản kế hoạch tổng thể cho công việc
sản xuất kinh doanh và cũng là những định hướng cho tương lai.
- Mặt khác, Các loại hình Doanh nghiệp theo quy định của luật Doanh nghiệp
cũng được cung cấp cho bạn để bạn lựa chọn cho mình quyết định và tiến hành các
thủ tục đăng ký, thành lập Doanh nghiệp và hoạt động kinh doanh theo pháp luật
3 – Vì sao phải lập kế hoạch kinh doanh
Một số lý do để lập kế hoạch kinh doanh là:
- Kế hoạch kinh doanh cho biết khả năng của thị trường, tính khả thi của công việc
sản xuất kinh doanh, nhờ đó người làm kinh doanh sẽ biết được tình hình tài chính
cũng như lợi nhuận trước khi tiến hành bất kỳ hình thức đầu tư nào thông qua việc
lập kế hoạch kinh doanh.
- Vì đây là một kế hoạch tổng thể nên có thể sử dụng nó như là một tài liệu tham
khảo để kiểm tra, theo dõi xem các hoạt động có được tiến hành như dự kiến
không?
- Qua việc xem xét mọi vấn đề của quá trình triển khai các hoạt động sản xuất kinh
doanh, việc lập kế hoạch sẽ giảm thiểu các rủi ro cho người kinh doanh.
- Đây cũng là một tài liệu hữu ích để có thể có được những hỗ trợ vay vốn, tài
chính… từ phía ngân hàng, các tổ chức tín dụng hay các nhà tài trợ khác.
Người ta đã nghiên cứu và phát hiện ra rằng những người làm kinh doanh có
kế hoạch cho công việc kinh doanh của mình thì bao giờ cũng thành công hơn
những người không có một kế hoạch nào trong hoạt động kinh doanh.
Để lập kế hoạch kinh doanh có nhiều cách. Mẫu kế hoạch kinh doanh sau
đây dùng cho các Doanh nghiệp tiềm năng ở khu vực Nông thôn, những người có
nguyện vọng thành lập Doanh nghiệp và kinh doanh từ quy mô nhỏ tránh các rủi ro
có thể gặp phải và có cơ hội thành công.
5
Viện đào tạo Doanh nhân Việt
CẤU TRÚC CỦA KẾ HOẠCH KINH DOANH
Giới thiệu chung
Yếu tố 1: Nghiên cứu tính khả thi của thị trường
1.1 - Thị trường tiêu thụ sản phẩm
1.2 - Dự báo doanh số
1.3 – Các chiến lược Marketing
Yếu tố 2: Lựa chọn loại hình doanh nghiệp
2.1 - Lựa chọn loại hình doanh nghiệp và đặt tên
2.2 – Phân công trách nhiệm, các thủ tục đăng ký, thành lập Doanh nghiệp
Yếu tố 3: Bạn cần những tài sản cố định gì trong sản xuất kinh doanh
Yếu tố 4: Xác định các chi phí cơ bản trong sản xuất kinh doanh
4.1 - Chi phí khấu hao tài sản cố định
4.2 – Chi phí trước hoạt động
4.3 – Chi phí nguyên vật liệu
4.4 – Chi phí lao động
4.5 – Chi phí bán hàng
4.6 – Lãi tiền vay
4.7 – Các chi phí khác
Yếu tố 5: Xác định tổng vốn đầu tư
Yếu tố 6: Dự tính lãi lỗ
Yếu tố 7: Phân tích hiệu quả kế hoạch kinh doanh qua các hệ số tài chính
Kết luận
6
Viện đào tạo Doanh nhân Việt
HƯỚNG DẪN LẬP KẾ HOẠCH KINH DOANH
1 - Yếu tố 1: Nghiên cứu tính khả thi của thị trường
1.1 Thị trường tiêu thụ sản phẩm
Kinh doanh hiệu quả phải xuất phát từ nhu cầu của khách hàng. Vì vậy
không nên làm ra một sản phẩm mà bạn thiếu tay nghề hoặc không có nguồn lực và
không hợp thị hiếu khách hàng. Điều đó có nghĩa là không nên làm ra các sản phẩm
mà không có ai sẽ mua nó. Khi xác định được sản phẩm mình định làm ra, người
kinh doanh phải nghiên cứu, khảo sát thị trường. Thị trường, có nghĩa là khách
hàng mua sản phẩm. Cạnh tranh, đó là những ai bán sản phẩm tương tự.
Thông tin về khách hàng:
- Nhóm khách hàng là ai? Phụ nữ, nam giới, trẻ em, nhà buôn hay hộ gia đình,
các cơ quan...
- Họ sống ở đâu ? Thành thị hay nông thôn ?
- Mối quan tâm, sở thích ? Thói quen mua hàng của họ như thế nào ?
- Họ có thể trả bao nhiêu ?
- ......
Hiểu rõ khách hàng sẽ giúp cho người kinh doanh sản xuất được những mặt
hàng mà khách hàng cần.
Sản phẩm của mình định làm có thực sự thích hợp với nhóm khách hàng ?
Thông tin về cạnh tranh:
Cần phải xem xét xem sản phẩm của mình có sức cạnh tranh không? Trong làng,
xã của mình có những ai làm cùng loại sản phẩm, dịch vụ đó hay không? Khách
hàng thích gì khi chưa có ai bán? Ví dụ: Nhóm làm nước chanh tươi, đối thủ
cạnh tranh không phải chỉ là những người bán nước chanh tươi khác mà là cả
những người bán đồ uống nhẹ. Người bán dầu hoả có thể cạnh tranh với người
bán củi … Vì vậy cần phải xác định được ai là đối thủ cạnh tranh chính? Mình
phải làm gì để giành được lợi thế hơn họ? (Ví dụ như tìm một vị trí tốt hơn, cải
7
Viện đào tạo Doanh nhân Việt
tiến sản phẩm chất lượng tốt hơn, có dịch vụ nhanh hơn, đóng gói hoặc nhãn
mác đẹp hơn…) Trong trường hợp cần thiết, bạn có khả năng đổi sản phẩm hoặc
dịch vụ để duy trì kinh doanh hay không?
Bạn cần thu thập một số thông tin chủ yếu về họ:
- Họ là ai?
- Họ bán ở đâu?
- Họ bán gì và bán cho ai?
- Giá bán của họ?
- Phương thức thanh toán ( trả ngay, nợ gối đầu, trả chậm…)
- Làm như thế nào để bạn thu thập được các thông tin này?
Bạn nên thu thập thông tin về khách hàng và đối thủ bằng cách nói chuyện hoặc
quan sát khách hàng, người bán và các nhà sản xuât cũng có thể thông qua các
phương tiện thông tin liên lạc khác : Tel. Internet. Kênh thông tin truyền miệng
có tính linh hoạt, nhanh, hiệu dụng và không tốn kém tuy nhiên tính chân thực
cần phải được cân nhắc.
1.2 - Dự báo doanh số
Dựa trên kết quả khảo sát thị trường và khả năng sản xuất/ kinh doanh của
chính doanh nghiệp, bạn hãy dự tính số lượng sản phẩm/ dịch vụ có thể tiêu thụ
được trong năm và giá bán của mỗi loại sản phẩm/ dịch vụ đó.
Sản phẩm/ dịch
vụ
Số lượng SP tiêu
thụ
Giá bán 1 sản
phẩm
Thành tiền
Tổng doanh số
8
Viện đào tạo Doanh nhân Việt
1.3 Các chiến lược Marketing
Thị trường bắt đầu bằng việc nghiên cứu, khảo sát và sản xuất ra một sản
phẩm, dịch vụ và kết thúc khi khách hàng mua sản phẩm đó. Ngoài ra còn có các
dịch vụ sau bán hàng. Nếu không có ai muốn mua sản phẩm hay dùng dịch vụ của
mình thì có nghĩa là bạn không thể tạo ra lợi nhuận. Vì thế bán phải tìm ra những
cách làm hài lòng khách hàng và bán được hàng tạo ra lợi nhuận.
Chúng ta sẽ nghiên cứu các yếu tố sau:
- Sản phẩm: Sản phẩm cần có chất lượng tốt, có sẵn, có bảo quản tốt, đóng
gói thích hợp và đẹp mắt. Bên cạnh đó, bạn cũng cần phải cung cấp các dịch
vụ sau bán hàng cho khách như sẵn sàng đổi lại hàng, sửa chữa miễn phí
trong khoảng thời gian nhất định…
- Nơi bán: Nơi bán sản phẩm ở trung tâm, dễ thấy, sạch đẹp và có các điều
kiện cơ sở vật chất… Ngoài ra bạn cũng cần xác định cách bán hàng của
mình sao cho thuận lợi nhất đối với khách hàng (bán trực tiếp, bán qua trung
gian) và vận chuyển tới tận nơi theo yêu cầu của khách hàng.
- Giá bán: Giá bán sản phẩm phải chăng và mang tính cạnh tranh. Phải tính
đến phương pháp định giá đặc biệt để thu hút, hấp dẫn khách hàng và đưa ra
những hình thức thanh toán thuận tiện (cho nợ gối đầu, trả chậm, trả góp…)
- Hỗ trợ bán hàng: Phải biết cách giới thiệu thông tin về sản phẩm, trưng bày
và thu hút khách hàng đồng thời đưa ra các biện pháp, chương trình khuyến
mại để khách hàng mua nhiều hơn và trung thành với sản phẩm của bạn như
chương trình giảm giá, tặng quà…
- Người bán hàng: Người bán hàng phải lịch sự, khiêm tốn, thật thà và có thái
độ phục vụ tốt để giúp khách hàng lựa chọn và hài lòng với sản phẩm của
mình.
2 - Yếu tố 2: Lựa chọn loại hình doanh nghiệp
2.1 Lựa chọn loại hình doanh nghiệp và đặt tên
Mỗi loại hình doanh nghiệp đều có những ưu điểm và hạn chế riêng. Bạn hãy
so sánh và lựa chọn một hình thức nào đó cho phù hợp với công việc sản xuất kinh
9
Viện đào tạo Doanh nhân Việt
doanh của mình, trước khi quyết định bạn có thể tham khảo thêm ý kiến từ các tổ
chức, các cơ quan hữu quan, chính quyền địa phương… Những yếu tố chính để
xem xét là mức độ trách nhiệm của cá nhân, mức thuế phải nộp, sự ràng buộc trách
nhiệm pháp lý… Dưới đây là một số hình thức phổ biến đối với các vùng Nông
thôn, khu vực có nhiều khó khăn.
- Doanh nghiệp : Có các loại hình Doanh nghiêp sau để bạn lựa chọn:
a/ Doanh nghiệp tư nhân.
b/ Công ty trách nhiệm hữu hạn ( 2 thành viên trở lên và CTTNHH 1 thành viên )
c/ Công ty cổ phần.
d/ Công ty liên Danh.
g/ Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
( Tham khảo về luật Doanh nghiệp và hướng dẫn tại phòng đăng ký kinh doanh- Sở
Kế hoạch và đầu tư )
- Hợp tác xã: Là một tổ chức kinh tế tự chủ do những người lao động có nhu
cầu, lợi ích chung, tự nguyện cùng góp vốn, góp sức lập ra theo quy định của pháp
luật để phát huy sức mạnh của tập thể và của từng xã viên nhằm giúp nhau thực
hiện có hiệu quả hơn các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ và cải thiện đời
sống, góp phần phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
- Hộ kinh doanh cá thể: Do một cá nhân hoặc hộ gia đình làm chủ, kinh
doanh tại một địa điểm cố định thường xuyên thuê lao động, không có con dấu và
chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động sản xuất kinh
doanh.
Bên cạnh đó, bạn cũng đã nắm rất rõ các hình thức kinh doanh (thương mại,
sản xuất, dịch vụ), bây giờ bạn hãy suy nghĩ và lựa chọn một mô hình cho cơ sở
kinh doanh của bạn?
Ví dụ: Bạn sẽ lựa chọn loại hình Doanh nghiệp tư nhân để kinh doanh hình
thức kinh doanh là thương mại, chuyên kinh doanh các mặt hàng tạp hoá và bạn
đặt tên cho cơ sở của mình là “DN tư nhân Quê Hương”
10
- Xem thêm -